1

Zin in Leren

Rekenen is leuk?

“Motivatie is als een vuur van binnenuit. Als iemand anders dat vuur onder jou probeert op te stoken, dan is de kans groot dat het maar kort zal branden.”- Stephen R. Covey

Leerarrangement 1 Master Leren en Innoveren 2014, Hogeschool Rotterdam

datum 9 oktober 2014

2

H. R. Sonneveldtstudentnummer 0807093

3

InhoudInleiding..................................................................................................................................................3

Hoofdstuk 1. Motivatie om te leren.................................................................................................4

Hoofdstuk 2. Analyse van het vraagstuk..........................................................................................5

Hoofdstuk 3. Doelbeschrijving.........................................................................................................6

Hoofdstuk 4. Activiteitbeschrijving (De opzet en theoretische verantwoording van de activiteit).. 6

Hoofdstuk 5. Feedback vragen, ontvangen, verwerken...................................................................6

Hoofdstuk 6. Uitvoering van de activiteit.........................................................................................7

Hoofdstuk 7. Reflecteren op de opdracht........................................................................................7

Bronvermelding......................................................................................................................................8

Bijlage 1. Peerreview geschreven voor een medestudent van de MLI...........................................9

Bijlage 2. Peerreview ontvangen van een mede-MLI-student........................................................9

Bijlage 3. Feedback van leidinggevende en collega’s n.a.v. de presentatie van de analyse en de activiteit 9

Bijlage 4. Feedback van leerteamleden..........................................................................................9

4

Inleiding

Het middelbaar beroeps onderwijs (mbo) leidt (jong)volwassenen op voor een beroep. Deze studenten krijgen beroepsinhoudelijke vaktheorie en de algemene vakken rekenen, Engels en Nederlands.

Rekenen is voor alle mbo opleidingen in een pilotfase. Het is een verplicht examenvak maar de uitslag is nog niet meebepalend voor de zak/slaag beslissing.Met ingang van schooljaar 2015-2016 wordt het vak rekenen voor MBO niveau4 verplicht. Er moet vanaf dan een voldoende behaald worden op referentieniveau 3F.Het schooljaar erna geldt dit ook voor de andere MBO niveaus. Zij moeten dan een voldoende hebben gescoord op referentie niveau2F. Figuur 1 geef een overzicht hoe de invoering is gepland.

Figuur 1: Invoeringsschema (College voor Toetsen en Examens, 2014)

Uit de praktijk blijkt dat bij mbo studenten de zin in rekenen vaak ver te zoeken is. Zij hebben gedurende hun ontwikkeling en schoolloopbaan verschillende keren rekenonderwijs gekregen en de zwakkere rekenaars zijn moe gestreden. Veel gehoord tijdens de lessen: “Ik kan niet rekenen. Vroeger niet en nu nog niet.” Of deze: “Mij leren rekenen? Dat hebben ze vroeger al bij mij opgegeven. ” De zin in leren rekenen is er niet. Eén van mijn grootste drijfveren is om hen het plezier in rekenen (terug te) brengen.De sterke rekenaars hebben ook geen zin in de rekenlessen. Ze vervelen zich omdat ze alles al weten. Deze groep zou het liefst meteen examen doen zodat ze er weer vanaf zijn. Zij willen alle energie richten op de beroepsgerichte vakken.

Ze zijn overigens wel gemotiveerd om de vaktheorie eigen te maken. Deze kunnen ze linken met het beroep waar ze voor worden opgeleid.

Wat is dat? Motivatie om te leren?Hoe kunnen we de zin in leren verhogen?

5

Hoofdstuk 1. Motivatie om te leren

Intrinsieke en Extrinsieke motivatie (Ryan & Deci, 2000).Intrinsieke motivatie: de drive om dingen te doen omdat ze vanuit de student interessant of plezierig zijn. Extrinsieke motivatie verwijst naar activiteiten die ondernomen worden om andere, externe redenen, vanuit andere drijfveren dan het bezig zijn met de activiteit zelf.

Intrinsiek gemotiveerd gedrag van een leerling is dat hij extra oefent omdat hij dan beter wordt in wat hij leuk vindt.Extrinsiek gemotiveerd gedrag van een leerlingen is bijvoorbeeld extra zijn best doen bij een toets omdat thuis een mooi cadeau beloofd is bij een mooi rapport.

Motivatie ontbreekt als: - Hij twijfelt aan zijn capaciteiten of denkt dat het toch niet gaat lukken (low expectancy); - Hij geen zin heeft in een taak omdat deze niet voldoet aan de wensen of doelstellingen (low

value); - Hij gevoelig is voor afleiding door externe factoren (high impulsiveness); - Hij denkt nog voldoende tijd te hebben voordat de taak af moet zijn of als er lange tijd zit tussen

nu en het beloningsmoment (high delay)

De genoemde factoren zijn door Steel (2006) in een formule samengevat. Vertaald en vereenvoudigd:

Procastination Equation(Steel & König, 2006) als volgt:

Motivatie=BeloningTijd

Waarom zijn onze mbo studenten niet gemotiveerd?- Studenten nemen het vak rekenen (nog) niet serieus omdat het nog niet verplicht is voor de

zak slaag beslissing.- Studenten denken niet te kunnen rekenen door vervelende ervaringen in het verleden.- Studenten hebben een verschillend startniveau voor rekenvaardigheden in dezelfde klas.- Studenten krijgen rekenonderwijs in de eerste 2 leerjaren bij een 4 jarige opleiding. De

beloning (voldoende resultaat op examen) is ver weg.

Om de jong volwassen studenten te motiveren moeten we hier dus wat mee.

6

De intrinsiek gemotiveerde leerling (Ryan & Deci, 2000).Elk mens heeft behoefte aan autonomie, relatie en competentie. Als deze alle drie aanwezig zijn ontstaat welbevinden, motivatie en inzet. Als een van de drie behoeftes ontbreekt ontstaan de motivatieproblemen. De leraar dient er dus voor te zorgen dat deze behoeftes aanwezig zijn. Als hij zich hierop instelt is de kans op een gemotiveerde leerling groter. Studenten hebben behoefte aan relaties waarin ruimte is voor hun mening. Initiatief en verantwoordelijkheid. De student wil gezien worden als “full partner” in de relatie tot de leraar. Zij willen kennis maken met de mens achter de leraar en een relatie opbouwen op basis van gelijkwaardigheid. Als die relatie er is, zal de student zich uitgedaagd voelen en intrinsiek gemotiveerd.

De bestudeerde theorie leert me dat verschillende factoren de motivatie van de student beïnvloeden. Proberen we aan zoveel mogelijk factoren te voldoen, dan zal het leerresultaat van de student een zo hoog mogelijk niveau halen. Resultaten zijn natuurlijk ook afhankelijk van de aangeboden lesstof. Dit wordt verder niet meegenomen in dit stuk.

Hoofdstuk 2. Analyse van het vraagstuk. Om de zin in leren te verhogen bij studenten moeten we aandacht schenken aan de beide (intrinsieke en extrinsieke) motivatie gebieden en beschreven factoren. Als we niet alles aanpakken laten we kansen liggen.

In hoofdstuk 1 zijn we de volgende aandachtspunten tegengekomen:

Intrinsieke motivatie verbeterpunten

Low expectancy naar High expectancy

Slechte ervaringen uit het verleden hebben een laag zelfbeeld opgeleverd bij veel studenten. De indeling in rekenniveau groepen biedt de leerling een leeromgeving die bij hem past. Hierdoor durft hij fouten te maken en vragen te stellen.

Extrinsieke motivatie verbeterpunten

High impulsiveness naar low impulsivness

Studenten met verschillend rekenniveau zitten (op opleiding gesorteerd) in de zelfde klas. Hierdoor worden de slechtere rekenaars onzeker en de betere rekenaars gaan zich vervelen tijdens de les. Door ze in te delen in rekenniveau groepen kan dit effect worden bestreden. Het lesmateriaal kan aangepast worden op het niveau van de leerling. De mate van zelfstandigheid en het leertempo kan ook worden aangepast.

Low value naar high value

De verplichting om voor rekenen een voldoende te halen komt er aan. Hiermee wordt het vak veel belangrijker ervaren. Dit geeft ook angst voor de zwakkere rekenaar. Moeilijkheid hierbij is om deze zwakkere rekenaars te motiveren om er tegenaan te gaan. Het risico loert dat ze afhaken omdat het einddoel onbereikbaar lijkt. (3F eindniveau)

7

Tijdsplanning in beeld brengen (Delay)

Student heeft een studiedoorlooptijd van 4 jaar. Echter doet hij al examen als hij net over de helft is van de opleidingsduur.

Procastination Equation

De equation geeft beeldend weer dat als de Beloning groter wordt de motivatie stijgt en evenzo als de tijd korter wordt de motivatie ook stijgt.

Hoofdstuk 3. Doelbeschrijving.Beschrijving van oplossingen. Verschillende methoden toepassen die bijdragen tot oplossingen van de in hoofdstuk 2 genoemde verbeterpuntenDoor een enquête onder onze studenten wil ik aantonen dat/waar we als docententeam nog tekort schieten.

Ik ga hiermee op een studiedag mijn collega’s aantonen dat we nog te kort schieten als het gaat om motivatie van studenten. We denken dat we ze informeren en “klantvriendelijk” zijn maar het zal me niet verbazen als dit straks tegenvalt in de beleving van de student.

Hoofdstuk 4. Activiteitbeschrijving (De opzet en theoretische verantwoording van de activiteit).In al mijn lesgroepen ga ik een interview / enquête houden. Ik probeer met een paar gerichte vragen te meten hoe het staat met de zin in rekenen.Eén van de vragen is dan ook: hoe kan ik je zin in rekenen verhogen?De vragen zullen gericht zijn op de verbeterpunten in hoofdstuk 2.

Het enquête formulier bij aanvang heeft de volgende gegevens opgeleverd……………

Na de enquête heb ik de volgende meetgegevens………………….

Uit mijn enquête blijkt dat………………..

Hoofdstuk 5. Feedback vragen, ontvangen, verwerken.Voorafgaand aan mijn experiment vraag ik mijn leerteamgenoten om feedback. Wat vinden zij van mijn keuze en aanpak?

8

In mijn docententeam vertel ik mijn collega’s over mijn paper. Ik leg wat ik heb gevonden in de theorie wat het effect is op onze studenten en wat ik ermee ga doen.Ik vraag collega’s vooraf wat ze er van vinden en na het opstellen van conclusies uit de enquête bespreek ik in mijn rekenteam mijn bevindingen.Vóór het opzetten van de enquete en na het uitvoeren hiervan vraag ik mijn teamleider naar feedback op mijn handelen en analyse.Tijdens een van de leerteam bijeenkomsten na het experiment vraag ik mijn leerteamgenoten ook om feedbackHieruit heb ik het volgende meegnomen……………………………….. ……………………..

Hoofdstuk 6. Uitvoering van de activiteit.In week …………. Voer ik het experiment daadwerkelijk uit.Ik…………. . . ……………….

Hoofdstuk 7. Reflecteren op de opdracht.Tijdens deze opdracht heb ik de volgende leerpunten ontvangen………………….

Dit vertelt mij……………………….

Ik ga er mee …………………………………………..

Hoe doe ik hier mijn voordeel mee?

BronvermeldingRyan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New

Directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54–67.

doi:10.1006/ceps.1999.1020

Steel, P., & König, C. J. (2006). Integrating theories of motivation. Academy of Management

Review, 31(4), 889–913.

College voor Toetsen en Examens. (2014, oktober 10).

https://www.examenbladmbo.nl/onderwerp/informatiebrochure/2014-2015. Opgehaald van

www.examenbladmbo.nl: https://www.examenbladmbo.nl/document/brochure-centrale-

examinering-mbo/2014-2015/f=/brochure_mbo_2014-2015_def.pdf?noframes=1

9

Bijlage 1. Peerreview geschreven voor een medestudent van de MLI.

Bijlage 2. Peerreview ontvangen van een mede-MLI-student.

Bijlage 3. Feedback van leidinggevende en collega’s n.a.v. de presentatie van de analyse en de activiteit.

Bijlage 4. Feedback van leerteamleden.

10

Extra

http://link.springer.com/article/10.1007/BF03062334#page-2

11

12