• Wat is het en hoe ontstaat NAH

• Gevolgen NAH

• Behandeling NAH

• Weer thuis

• Lotgenoten

• Nuttige informatie

Niet Aangeboren HersenletselNiet Aangeboren Hersenletsel

De HersenenDe Hersenen

Er is sprake van niet aangeboren hersenletsel Er is sprake van niet aangeboren hersenletsel (N.A.H.) als het gaat om een beschadiging aan de (N.A.H.) als het gaat om een beschadiging aan de hersenen die niet voor de geboorte is ontstaan. Het hersenen die niet voor de geboorte is ontstaan. Het hersenletsel kan ontstaan door een direct trauma of hersenletsel kan ontstaan door een direct trauma of door een andere niet traumatische oorzaak.door een andere niet traumatische oorzaak.

Het ontstaan van NAHHet ontstaan van NAH

Traumatisch hersenletselTraumatisch hersenletsel

Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val met het hoofd op de Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val met het hoofd op de grond of een auto ongeluk waarbij men met het hoofd tegen grond of een auto ongeluk waarbij men met het hoofd tegen bijvoorbeeld de voorruit aan klapt. Ook kunnen gewelddadige acties bijvoorbeeld de voorruit aan klapt. Ook kunnen gewelddadige acties zoals een klap tegen het hoofd, een pistool schot in het hoofd of zoals een klap tegen het hoofd, een pistool schot in het hoofd of messteken in het hoofd leiden tot N.A.H.messteken in het hoofd leiden tot N.A.H.

Hersenbeschadiging ten gevolge van trauma kan primair zijn, een Hersenbeschadiging ten gevolge van trauma kan primair zijn, een beschadiging door het oorspronkelijke trauma die optreed op het beschadiging door het oorspronkelijke trauma die optreed op het moment van impact. Naast deze beschadiging kan ook een moment van impact. Naast deze beschadiging kan ook een secundaire beschadiging optreden, dit ontstaat door gebeurtenissen secundaire beschadiging optreden, dit ontstaat door gebeurtenissen in de hersenen na het trauma, bijvoorbeeld bloedingen, verhoogde in de hersenen na het trauma, bijvoorbeeld bloedingen, verhoogde druk of oedeem (vocht).druk of oedeem (vocht).

Het ontstaan van NAHHet ontstaan van NAH

Niet-traumatische oorzaken:Niet-traumatische oorzaken:

zuurstofgebrek van de hersenen (bijvoorbeeld bij zuurstofgebrek van de hersenen (bijvoorbeeld bij verdrinking of of verstikking) )

stoornis in de bloedtoevoer naar de hersenen (bijvoorbeeld bij een stoornis in de bloedtoevoer naar de hersenen (bijvoorbeeld bij een hersenbloeding of bij een of bij een hartstilstand) )

stofwisselingsstoornis (bijvoorbeeld door een stofwisselingsstoornis (bijvoorbeeld door een stofwisselingsziekte, of bij , of bij chronisch chronisch alcoholgebruik waardoor hersenafwijkingen ontstaan die de waardoor hersenafwijkingen ontstaan die de ziekte van Korsakov genoemd worden) genoemd worden)

ziekte van ziekte van Parkinson, , Alzheimer, , multiple sclerose, epilepsie, diabetes , epilepsie, diabetes mellitus mellitus

infectie van het hersenweefsel infectie van het hersenweefsel

Het ontstaan van niet Het ontstaan van niet aangeboren hersenletselaangeboren hersenletsel

Lichamelijke gevolgenLichamelijke gevolgen Verlamming (slap of spastisch)Verlamming (slap of spastisch) gevoelsstoornis (pijn, temperatuur, gevoelsstoornis (pijn, temperatuur,

houding)houding) CoördinatiestoornisCoördinatiestoornis SlikproblemenSlikproblemen ZienZien Schouderpijn (70%!)Schouderpijn (70%!) OedeemOedeem Incontinentie/Seksuele stoornissenIncontinentie/Seksuele stoornissen MoeheidMoeheid EpilepsieEpilepsie

: Onduidelijk en of verward praten. : Hoofdpijn.: Vermoeidheid.: Overgevoelig voor geluid en/of licht en/of geluiden: Slaapproblemen.: Concentratie problemen.: Vertraagd denkvermogen.: Geheugenproblemen.: Planning en organisatie problemen.: Prikkelbaar, opstandig, kort van woord. : Stemmingswisselingen.: Impulsief (iets zeggen of doen zonder na te denken).: Onzeker en angstig.: Depressief of juist over enthousiast.: Wil soms meer doen dan zijn gezondheid aankan.: Druk in gedrag of juist terughoudend. : Verminderd, gehoor, zicht, smaak, reuk.: Minderwaardigheidsgevoel: Hemianopsie ofwel halfzijdige blindheid. : Sexuele gevoelens kunnen verminderen.

Onzichtbare gevolgenOnzichtbare gevolgen

Een aantal typenEen aantal typen:: hethet labiele type: labiele type: met als voornaamste kenmerk de emotionele labiliteit. met als voornaamste kenmerk de emotionele labiliteit.

hethet ontremde type: ontremde type: met als voornaamste kenmerk een slechte met als voornaamste kenmerk een slechte impulsbeheersing.impulsbeheersing.

hethet agressieve type: agressieve type: met als voornaamste kenmerk agressief gedrag. met als voornaamste kenmerk agressief gedrag.

hethet apathische type: apathische type: met als voornaamste kenmerken uitgesproken met als voornaamste kenmerken uitgesproken initiatiefverlies en onverschilligheid.initiatiefverlies en onverschilligheid.

hethet gecombineerde type: gecombineerde type: hierbij staat meer dan 1 kenmerk op de hierbij staat meer dan 1 kenmerk op de voorgrond.voorgrond.

PersoonlijkheidsveranderingenPersoonlijkheidsveranderingen

Behandeling NAHBehandeling NAH

: ziekenhuis opname

: Revalidatie

: Therapie

Behandeling NAHBehandeling NAH

Ziekenhuisopname :

•Bij een Traumatisch hersenletsel volgt vaak eerst een ziekenhuisopname om de eerste gevolgen te laten genezen. Een ook eventuele andere verwondingen te behandelen

•Bij hersenbloeding of CVA in de regio Venlo/Venray krijg je in het ziekenhuis vaak te maken met CVA Zorgketen.

Behandeling NAHBehandeling NAH

Een revalidatiearts kijk naar de volgende zaken:

•Inzicht krijgen in de gevolgen van het hersenletsel.

•Zorgen dat verdere schade voorkomen wordt.

•Bepalen welke therapieën en medicijnen kunnen helpen om zoveel mogelijk functies terug te krijgen.

•Op elkaar afstemmen van therapieën

Tijdens de behandeling van NAH krijg je al snel te maken met een

revalidatiearts

Behandeling NAHBehandeling NAH

Therapie

•Fysiotherapie, vooral op bewegen

•Logopedie, voor praten, slikken

•Ergotherapie, voor fijne motoriek en welke hulpmiddelen je daarbij nodig hebt.

•Psycholoog, verwerking, omgaan met beperkingen.

•Maatschappelijk werk

Weer ThuisWeer Thuis Vaak verminderen de contacten met de buitenwereld. Vaak verminderen de contacten met de buitenwereld.

Dit wordt versterkt door:Dit wordt versterkt door:

- Als getroffene niet te kunnen werken of andere - Als getroffene niet te kunnen werken of andere

sociale activiteiten te kunnen ondernemen.sociale activiteiten te kunnen ondernemen.

- Als partner door de zorgrol weinig tijd overhoudt - Als partner door de zorgrol weinig tijd overhoudt om om sociale activiteiten te ondernemen. sociale activiteiten te ondernemen.

Beide partners worden hierdoor meer afhankelijk van Beide partners worden hierdoor meer afhankelijk van elkaar, waardoor het sociale netwerk kleiner wordt.elkaar, waardoor het sociale netwerk kleiner wordt.

De veranderingen op het gebied van het lichamelijk en het De veranderingen op het gebied van het lichamelijk en het gedragsmatig functioneren leggen een grote druk op de gedragsmatig functioneren leggen een grote druk op de bestaande relatie of op het aangaan van nieuwe relaties.bestaande relatie of op het aangaan van nieuwe relaties.

Partners moeten elkaar in alle opzichten opnieuw leren Partners moeten elkaar in alle opzichten opnieuw leren kennen, dus ook in intiem en seksueel opzicht. kennen, dus ook in intiem en seksueel opzicht.

Weer ThuisWeer Thuis

Begeleiding als je weer thuis bent:

•SGL Stichting Gehandicapten Limburg

•Mee Mee, ondersteuning van mensen met een beperking

LotgenotencontactLotgenotencontact

Mogelijkheden voor lotgenotencontact:

•Forums op internet

•Breincafe’s in Limburg

•Alzheimercafe (Helden, regio Venlo, regio Venray)

•Bijeenkomsten van Cerebraal

•Bijeenkomsten Samen Verder.

Nuttige informatieNuttige informatie

Aantal site’s op internet:

•www.hersenstichting.nl algemene info over hersenen

•www.nah-info.nl Algemene info over NAH

•www.nah.nl Algemene info over NAH

•www.sgl-zorg.nl Stichting Gehandicapten Zorg Limburg

•wee.mee-nml.nl Mee Noord en Midden Limburg