NAH & Ervaringsdeskundigheid

Aftrap Hersenletselcentra

27 juni 2014

Drs. J. (Jeroen) Kwak Manager zorgconsumenten Zorgbelang Brabant

(o.a. NAH-Cafés en hersenletselnetwerken) Manager Centrum Herstel en Ervaringsdeskundigheid

GGz Breburg Neuropsycholoog

Drs. M. (Margé) Jacobs

Projectleider Eye-Opener Zorgbelang Brabant Gz-psycholoog / Regiebehandelaar Siza

(Kenniscirkel NAH) Hersenletselnetwerk Midden Brabant,

(Jongeren) Café Brein, Axon Leertrajecten, etc.

Korte introductie

Opbouw

Maatschappelijke ontwikkelingen

Ervaringsdeskundigheid - Herstel -Empowerment - Eigen Regie (begrippenkader)

Toepassing in Zorg & Beleid

Kansen & Mogelijkheden

Project Eye Opener

Maatschappelijke Ontwikkelingen

Andere inzichten m.b.t. zorg

Maatschappelijke/individuele verantwoordelijkheid

Eigen regie, zelfmanagement

Empowerment, eigen kracht

Ontzorgen, de-institutionaliseren

Economische noodzaak

Ambulantisering

Maatschappelijke Ontwikkelingen

Hersenletselcentra:

Passen naadloos in de participatiemaatschappij & in de huidige visie van VWS en gemeenten

Combineren professionele, gespecialiseerde behandeling/ begeleiding met ondersteuning van ervaringsdeskundigen

Laten getroffenen met hersenletsel, hun clientsysteem en hulpverleners samenwerken om de regievoering, zelfredzaamheid en participatie te optimaliseren.

Zorgen voor een reductie van kosten.

Begrippenkader

Ervaringsdeskundigheid (ED):

De eigen ervaringen, met een ontwrichtende aandoening en het te boven komen ervan (herstel), in wederkerigheid inzetten om (individuele) anderen te ondersteunen bij het vinden of maken van ruimte voor hun persoonlijk herstelproces.

Visie en

Competenties

Ed

Persoonlijke ervaring met

NAH

Reflectie / Analyse

Ervaringskennis

Toepassen in rollen / functies

Ervaringsdeskundigheid

Ervaringen van anderen Literatuur en andere bronnen

Ervaringsdeskundigheid:

… is geen doel op zich, maar draagt bij aan eenverandering in visie en cultuur binnen de zorggericht op Herstel, Empowerment en Eigen Regie.

… heeft een tweeledig doel; op cliënt- en organisatieniveau.

Begrippenkader

Herstel ≠ Genezing

Herstel:

Herstel is een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in houding, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen ...

Herstellen betreft het ontgroeien van de catastrofale gevolgen van de aandoening en de ontwikkeling van een nieuwe betekenis en een nieuw doel in iemands leven. (Anthony, 1993)

Herstelvisie volgens Anthony

Vier kernwaarden zijn leidend bij het werken volgens de herstelvisie:1. De persoon staat centraal, niet de diagnose2. De cliënt is persoonlijk en actief betrokken bij het

plannen en uitvoeren van de herstel ondersteunende zorg (samen beslissen: SDM)

3. De cliënt mag en kan zelf zijn richting kiezen: keuzes bieden in het ondersteuningsaanbod (eigen regie)

4. Hoop en de mogelijkheid om te groeien staan centraal in de aanpak (empowerment)

Cheryl Gagne (2004) onderscheidt vier fasen in het herstelproces

1. Overweldigd worden door de aandoening

2. Worstelen met de aandoening

3. Leven met de aandoening

4. Leven voorbij de aandoening

In werkelijkheid verlopen herstelprocessen van cliënten

veel grilliger dan theoretisch geschetst …

Begrippenkader

Empowerment:

‘Het gebruik maken en ontwikkelen van eigen capaciteiten, om in economisch - sociaal en politiek opzicht actief gestalte te geven aan het eigen leven en dat van de gemeenschap waarvan men deel uitmaakt’.(Bron: http://www.woorden-boek.nl/woord/empowerment)

‘De kracht in jezelf hervinden en opnieuw zelfvertrouwen aankweken’

Begrippenkader

Eigen regie:

‘Eigen regie voeren gaat over het zelf sturing geven aan je leven in de context van je sociale omgeving’.

(Bron: Heft in eigen hand, Zorgbelang Brabant, 2012)

Houding hulpverlenerOndersteund door de cultuur & visie in de organisatie

De hulpverlener is hoopvol en optimistisch Is present / aandachtig aanwezig Maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en

sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt Stimuleert het benutten van eigen kracht

(individueel en collectief) Erkent, benut en stimuleert ontwikkeling van ervaringskennis Erkent de ondersteuning van de cliënt door belangrijke

anderen Is gericht op het verlichten van lijden en vergroten van de

eigen regie Staat open voor een gelijkwaardige relatie tussen cliënt en

hulpverlener; wederkerige kwetsbaarheid

Toepassing in Zorg & Beleid

Kansen & Mogelijkheden

Inzet Ervaringsdeskundigheid(projecten)

Herstelverhaal

Eye-Opener

Eye Opener

Met Eye-Opener is een programma ontwikkeld dat de (eerstelijns-)zorg voor mensen met NAH kwalitatiefwil verbeteren, vanuit het perspectief van de cliënt.

Hoe?

Middels het opleiden van ervaringsdeskundige

NAH cliënten tot intervisor & het aanbieden van

een intervisieprogramma aan hulpverleners.

Eye Opener

Aanvang project: maart 2013

Bekendheid geven aan Eye-Opener

Functie (competentie)profiel opstellen

Kandidaten werven & selecteren

Cursus Eye-Opener ontwikkelen

Intervisieprogramma opstellen

Implementeren & evalueren

www.zorgbelang-brabant.nl

Werving kandidaten

Uitdagingen

Win-win situatie

Passend aanbod mensen met ervaring

Herstel & Empowerment

Versmelting formele en informele zorg

Verbetering van zorg voor mensen met NAH

Aansluitend bij maatschappelijke ontwikkelingen

Aansluiten bij bestaande initiatieven

Divers aanbod op maat / gelaagdheid

Welk aanbod willen we neerzetten?

Aanbod EDBijdragen aan beleid & organisatie (visie)

Ondersteunen cliënten

Ondersteunen hulpverleners

Bedankt voor uw aandacht!