© Steunpunt Liturgie - GKV Assen Marsdijk | GKV Assen ...Vrijdag 2 december | Romeinen 13:8-14 We...
28
Transcript of © Steunpunt Liturgie - GKV Assen Marsdijk | GKV Assen ...Vrijdag 2 december | Romeinen 13:8-14 We...
© Steunpunt Liturgie
Teksten: ds. Harrie de Hullu, drs. Geranne van Dijk | Samenstelling, redactie, lay-out: Anje
de Heer
De gedichten en teksten zijn afkomstig uit: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk: p.
2, 8, 12, 16, 24; Inge Lievaart, Woord en antwoord (1971): p. 5; Sytze de Vries, De mens in
het Kind. Gedachten en gedichten rond Kerst (Zoetermeer 2007): p. 8; Rowan Williams,
Tekens van vertrouwen (Heeswijk 2013): p 20; Het licht breekt door de wolken. Liederen
van Jochen Klepper, vertaald door Titia Lindeboom (Heerenveen 2016): p. 20;
Augustinus, Sermo 228b.
Afbeelding omslag: Beate Heinen, Joseph und die Menschwerdung Gottes (1991)
1
J
Voorwoord
Op de afbeelding op de omslag van dit leesrooster ligt een man te slapen. Het is Jozef. Een engel buigt zich over hem heen, of eigenlijk: vouwt zich helemaal om hem heen. Hij heeft een boodschap voor de slaper: Jozef, maak het mee!
Die oproep is nodig – Jozef is van plan zijn relatie met Maria te verbreken nu zij in verwachting is (en dan ook nog van een ander). Maar de engel zegt: Jozef, blijf erbij, maak het mee! Wát hij zal meemaken is ook te zien: Jozef en Maria en het kind, in voor- en tegenspoed. Het is duidelijk: Jozef is wakker geschud, hij is er helemaal bij. Hij maakt het allemaal mee, hij neemt zijn plaats en taak in de geschiedenis van Kerst in, bescheiden in het grote geheel maar het is de plek en taak die God hem gaf.
Maak het mee – het is ook een oproep aan ons. Doe mee, wees erbij, laat je meenemen, stel je open. In dit bijbelleesrooster nemen vier gidsen je bij de hand:
Jesaja
Johannes
Jakobus
Jozef
Aan hun hand komen uit bij hem om wie het gaat: Jezus van Nazareth, de Messias. Aan hun hand ervaren we dat het om veel meer gaat dat iets uit een ver verleden na beleven. Het gaat om iets wat ook nu de wereld verandert – jouw wereld, onze wereld, jouw leven, ons leven. Als je het meemaakt zul je dat ontdekken. Jezus, Immanuël, God met ons. Nu, in deze tijd en situatie, anno domini 2016.
Maak het mee – dat is de invalshoek van dit project rond Advent en Kerst. Het sluit aan bij de lezingen uit het Oecumenisch Leesrooster, en het materiaal van Kind op Zondag. Dit Bijbelleesrooster is voor thuis. Voor gezinnen met kinderen is er een Adventskalender, die naadloos aansluit bij het bijbelleesrooster. Voor de zondagochtenddiensten is er een Handreiking met suggesties en handreikingen voor liturgiecommissies en voorgangers.
Maak het mee! Een goed Advent en Kerst gewenst!
Advent hopen en uitzien naar het licht,
hopen, weten dat
het kwade
zwicht,
hopen,
Christus
komt,
het ware
licht
Walther Habdank (1930-2001), In Erwartung. Houtsnede.
W. Christlein / A.Govaart zie LB 465
3
J
Maak het mee met Jesaja Zondag 27 november | Jesaja 2:1-5
Vandaag beginnen we aan de vier weken voor kerst: Advent. ‘Maak het mee’ is dit
jaar het thema. Kom erbij, zet oren ogen open, doe mee met hart en ziel. We worden
deze weken meegenomen door Johannes, Jakobus, Jozef en – om te beginnen – door
Jesaja.
Wat maken we mee met Jesaja? Zijn tijd was een zware tijd - elke dag onrecht,
oorlogsdreiging, en ontkerkelijking in het nieuws. Toch laat Jesaja ons iets heel
anders meemaken. Hij tekent een toekomstbeeld van recht en vrede, leven met God
en blij zijn met zijn glorie. Jesaja laat ons meegenieten van de beelden die hij
uittekent. Neem de tijd voor deze indrukwekkende ervaring. Geniet ervan!
‘…kom mee, laten wij leven in het licht van de HEER’
Lied: Psalm 25: 1, 2 ‘k Hef mijn ziel in vast vertrouwen’ / ‘Heer, ik hef mijn hart en
handen’
Maandag 28 november | Jesaja 8:23b-9:6
De boodschap van Jesaja is: Vrede. Vrede die
doorbreekt als schitterend licht. Alleen, wanneer
maken we het mee? Lijkt het niet eerder een
onbereikbare droomwereld?
Toch niet. Er wordt een Kind geboren. Iemand,
een mens als kind geboren, zal zorgen dat de
wereld van vrede er komt. In volle glorie wordt
hij beschreven. Machtig, wijs en rechtvaardig.
Zoals zijn glorie is, zo is zijn toekomst. Let op de
laatste zin. God gaat zich sterk maken om te
zorgen dat dit gebeurt.
Lied: LB 444 (LvK 124) ‘Nu daagt het in het
oosten’
Dinsdag 29 november | Jesaja 11:1-10
Jesaja laat het ons meemaken. Hij laat je in gedachten rondlopen in een bijzondere
wereld. Het is er onwerkelijk vredig, je denkt: dit kan niet waar zijn.
Merkte je bij het lezen hoe onverwacht je in die onwerkelijke wereld terecht kwam?
Eerst luisterden we regels lang naar een schets van de zoon van David, vol van de
Geest: wijsheid, inzicht, kracht, verstandig beleid, kennis, ontzag voor de Heer. Zo
Iemand kan vrede brengen. Door hem komen we in het vrederijk terecht, volkomen
onverwacht.
Lied: GK 28 (AWN IV-12) ‘Eens zal er vrede zijn’. Alternatief: LB 455 ‘Het zal
geschieden in de laatste dagen’
Woensdag 30 november | Jesaja 25:6-12
Vandaag andere beelden, smaken en emoties om van de komende wereld te
genieten. Ook nu is het een rijk van vrede; Gods vijand wordt verslagen. Maar het is
meer. We worden naar de tafel gelokt, een tafel vol met culinaire hoogstandjes en
wijnen van grote klasse. Het kan niet op. Letterlijk: de dood is voor altijd voorbij,
verdriet bestaat niet meer.
Lied: LB 762 (LvK 27) ‘De Heer richt op zijn berg een maaltijd aan’
Donderdag 1 december | Jesaja 35
Vandaag de laatste keer dat we met Jesaja genieten van een blije toekomst. In dit
hoofdstuk gaat het over dorre vlakten, een moedeloos volk, blinden en verlamden.
Het is absurd om te denken dat het ooit anders wordt.
Maar hier komt alles in beweging. Een stroom van water brengt de dorre woestijn tot
leven. Een stroom van ballingen trekt de vrijheid tegemoet. We zullen lachen en
juichen en leven, zo zingt een lied bij dit hoofdstuk.
Lied: LB 608 ‘De steppe zal bloeien’. Alternatief: Psalm 126
5
Vrijdag 2 december | Romeinen 13:8-14
We sluiten de week met Jesaja af door twee gedeelten uit het Nieuwe Testament te
lezen. Vandaag Paulus: ‘de redding is ons nu meer nabij dan toen wij tot geloof
kwamen’. Het kan ver weg lijken, maar het komt dichterbij. De nacht loopt ten einde,
de dag nadert al. Laten we leven zoals het past bij de dag.
Lied: LB 433 (LvK 122) ‘Kom tot ons de wereld wacht’
Zaterdag 3 december | Matteüs 24:32-35
Soms zie je in december al een toverhazelaar bloeien. Een stralende voorbode van
een seizoen vol zonnestralen: warm en licht. Let op de bomen, zegt Jezus, je ziet de
zomer als het ware dichterbij komen. Zo is het ook met de komende vrede. Let op de
gebeurtenissen die er al aan voorafgegaan zijn, in Betlehem, op Golgotha… Het komt
dichterbij.
Lied: LB 827 (LvK 64) ‘Mensen, wij zijn geroepen om te leven!’
Aan dorre stam een loot
Het is voorgoed begonnen zijn wonderlijke Rijk: in de woestijn zijn bronnen, de liefde heeft gewonnen, de dood heeft ongelijk.
Ons is een kind gegeven, aan dorre stam een loot, een herbegin van leven, van hen die vruchtloos bleven onttroning van de dood.
In mensen welbehagen hoort wie het Kind ontmoet, de vrede kroont zijn dagen, zijn levensboom gaat dragen, God ziet: zijn werk is goed. Inge Lievaart
J
Maak het mee met Johannes Zondag 4 december | Lucas 1:5-25
Deze week is Johannes de Doper onze gids. Zijn geboorte luidt het begin van een
nieuwe tijd in. Hij is de grootste en laatste profeet voordat Jezus op aarde komt en
het is zijn taak de mensen voor te bereiden op de komst van de Messias.
Hoe bijzonder Johannes zal zijn, wordt duidelijk in de aankondiging van zijn geboorte.
Een engel komt Zacharias in de tempel opzoeken en vertelt hem dat hij en zijn vrouw
een zoon zullen krijgen. Zacharias kan het niet geloven, zij beiden, oud en wel,
betrokken bij zoiets groots? Maar Elisabeth wordt echt zwanger en Zacharias is
tijdens de zwangerschap letterlijk sprakeloos.
Lied: GK 145: 1,2 ‘Heer, onze God, hoe heerlijk is uw naam’. Alternatief: LB 513 (LvK
1): 2 ‘God heeft het eerste woord’
Maandag 5 december | Lucas 1:57-80
Wat een blijdschap: Zacharias en Elisabeth hebben een zoon gekregen. Bovendien
kan Zacharias weer spreken. God lof! Alle omwonenden zijn onder de indruk, hoe zal
het leven van dit kind eruit gaan zien? Zacharias zingt vol van Gods Geest over de
grote daden van God.
Johannes groeit op en God is dichtbij hem. Hij bereidt zich voor op zijn werk in Israël.
Er staat niet bij hoe dat gebeurde. Kan jij je er iets bij voorstellen?
Lied: Gezang 145: 3,4 Heer, onze God, hoe heerlijk is uw naam. Alternatief: LB 513
(LvK 1): 4 ‘God staat aan het begin’
Dinsdag 6 december | Matteüs 3:1-6
De komst van Johannes is al in Jesaja voorspeld (Matteüs 3:3) en Jezus noemt hem
later ‘de Elia die komen zou’ (Matteüs 11:14). Johannes draagt de kleren van een
profeet en hij heeft een woestijnperiode achter zich. Nu moet hij de mensen
voorbereiden op de komst van de redder. Wonderlijk genoeg komen mensen overal
7
vandaan om hem op te zoeken. Wat is er zo aantrekkelijk aan het verhaal dat
Johannes vertelt, dat mensen zich zelfs laten dopen?
Psalm 95: 1 ‘Komt laat ons juichen voor de Heer’ (’Steek nu voor God de loftrompet’)
Woensdag 7 december | Matteüs 3:7-12
De boodschap die Johannes brengt is niet
eenvoudig. Hij is hard tegen de
(bijbel)wetenschappers van zijn tijd en spreekt over
oordeel en vuur. Het doopwater reinigt, het vuur
maakt de grond weer vruchtbaar. Maar vuur en
water kunnen ook verwoestend en dodelijk zijn.
De komst van de Messias is meer dan de geboorte
van een bijzonder jongetje. Zijn komst is een zaak
van dood of nieuw leven. Wat denk je dat Johannes
hier bedoelt met goede vruchten?
Lied: LB 841 (LvK 252) ‘Wat zijn de goede vruchten’
Donderdag 8 december | Matteüs 11:2-6
Gisteren lazen we dat Johannes weet dat degene die na hem komt belangrijk is. Maar
als hij als rondreizend prediker in de gevangenis terecht komt, vraagt hij toch of Jezus
degene is die na hem zou komen. Twijfelt hij? Kan Jezus, zijn neef, wel de beloofde
Messias zijn?
Jezus wil Johannes’ twijfel wegnemen. ‘Kijk maar goed wat er om je heen gebeurd’
zegt hij tegen de leerlingen van Johannes. Blinden kunnen weer zien, zieken worden
beter gemaakt. Zelfs doden worden weer levend. Hier is God zelf aan het werk! Hier
wordt een profetie vervuld!
Lied: LB 446 (LvK 53)´Zijt Gij waarop de wereld wacht?’ Alternatief (1): Psalm 146: 5-
8 ‘Ik wil zingen al mijn dagen’/ ‘Zing, mijn ziel voor God uw Here’ [couplet 4 en 5].
Alternatief (2): LB 146c (LvK 21): 5,6,7 ‘Alles wat adem heeft love de Here’.
Vrijdag 9 december | Matteüs 11:7-15
Vandaag een lastig stukje tekst. Jezus verteld over de plek van Johannes in Gods
grote verlossingswerk. Johannes had naamsbekendheid gekregen. Niet omdat hij
eruit zag als een koning maar omdat hij, als laatste profeet, vertelde over het
komende koninkrijk. Om dit koninkrijk werd en wordt veel strijd geleverd. Bid om de
kracht van de Heilige Geest om op dit koninkrijk te blijven vertrouwen.
Lied: LB 370 ‘Vader, die woont in het hemels licht’. Alternatief: GK 37: 3,4,8 ‘Hoor,
onze Vader, hoor ons aan’.
Zaterdag 10 december | Matteüs 11:16-19
Johannes vastte. Hij at en dronk niet - dan moet je toch wel gek zijn! Bezeten!
…zeiden de mensen uit zijn tijd. En nu Jezus. Die eet en drinkt gewoon, maar dan wel
met mensen bij wie je liever niet binnenstapt. Ook al niet echt een doorsnee figuur.
‘En toch is de Wijsheid door heel haar optreden in het gelijk gesteld’ eindigt onze
tekst. Wat wil deze tekst zeggen, denk je?
Lied: LB 221 (GK 174)’ Zo vriendelijk en veilig als het licht’
Een stem breekt door in de woestijn Een stem breekt door in de woestijn: er zal een weg naar morgen zijn! De doodse stilte wordt verstoord, de toekomst gloort!
Dan komt de stad waar God regeert, waar volk na volk de vrede leert. Daar is de strijd voorgoed beslecht, daar wint het recht.
Ik spreek het woord dat vrede luidt, geef aan Gods lente een geluid. Straks bloeit dit levenloze zand tot juichend land.
Sytze de Vries Fragment uit: Een stem in de woestijn. Adventsballade naar de visioenen van Jesaja
9
J
Maak het mee met Jakobus Zondag 11 december | Jakobus 5:7-10
Deze week neemt Jakobus ons mee onderweg naar kerst. Hij is misschien niet de
eerste die je hier verwacht maar hij heeft iets belangrijks te vertellen: Jakobus leert
ons wat geduld en vertrouwen is. Zoals een boer wacht op het hemelwater voor zijn
land, zo moeten wij wachten op de komst van Christus.
Wat is wachten? Afwachten en verder niets doen? Of wachten juist door te leven bij
de dag? Neem hier even de tijd om hier op door te denken: wat is wachten?
…een boer, die geduldig blijft wachten op de kostbare opbrengst van zijn land, tot de seizoenen hun gang hebben doorlopen… Zit deze boer te duimendraaien naast zijn akkertje?
Jakobus noemt de profeten als grote voorbeelden in het wachten. We ontmoeten ze
deze weken: Jesaja, Johannes. Johannes de Doper verwachtte de komst van de
Messias. Tegelijk moest hij de mensen daarop voorbereiden. Daaruit spreekt geduld
en vertrouwen: Houd vol en verlang naar de komst van de Heer! Verwacht en doe
wat er gedaan moet worden.
Lied: LB 439 (LvK 126): 1,2 ‘Verwacht de komst des Heren’
Maandag 12 december | Jakobus 1:12-18
Verlangen naar de komst van Christus kan moeilijk zijn. Wanneer je onrecht ervaart,
wanneer een ziekte je op de hielen zit en je niet wachten kan. Vreemd genoeg zegt
Jacobus dat je blij moet zijn met de zaken die je het leven hier en nu belemmeren.
Want wie nu met dood en zonde te maken heeft en volhoudt, wacht een hele grote
toekomst.
Hoe je volhoudt? Vraag God om inzicht en wijsheid in moeilijke situaties. Vol
vertrouwen. Dan geeft Hij het je.
Lied: LB 439 (LvK 126): 3, 4 ‘Verwacht de komst des Heren’
Dinsdag 13 december | Jakobus 2:1-5
Vandaag leren we van Jakobus dat menselijke maten er niet toe doen. Wat telt is de
liefde voor God. En als we God liefhebben, doet het er niet meer toe welke kleren
anderen aan hebben of op welke positie iemand zit. Wie Gods maatstaven hanteert,
leert opnieuw kijken en ziet Gods scheppende werk in de mensen om zich heen.
Misschien wel meer in de arme en de zieke dan in de gezonde selfmade man.
Lied: Psalm 63: 2 ‘Uw liefde is het hoogste goed’ / ‘Eens zag ik in uw tempelhof’
Woensdag 14 december | Jakobus 4:1-10
Jakobus gaat vandaag nog een stap verder. Hij raadt het ons niet alleen af om te veel
met de zaken van deze wereld bezig te zijn, hij zegt zelfs dat je een vijand van God
wordt als je ‘bevriend bent met deze wereld’. Waarom? Omdat de God die ons het
leven schonk, ook recht heeft op dat leven. Waren we eerst slaven van de zonde, nu
zijn we, door Christus, kinderen van God. We zijn bezet gebied. Dat klinkt misschien
negatief maar het is het grootste wonder dat je je kunt voorstellen: op deze
wonderlijke manier beschermt God Zijn kinderen tegen de kapotte wereld, tegen
zichzelf en zelfs tegen de dood.
Lied: GK 168 ‘ ‘k Stel mijn vertrouwen op de Heer mijn God’
Donderdag 15 december | Jakobus 4:13-15
Als de Heer het wil, Deo Volente. Je ziet het niet zo vaak meer staan in
aankondigingen, brieven of trouwkaartjes. Misschien omdat het niet meer past in ons
taalgebruik? Maar als christen is het van levensbelang te beseffen dat alles wat je
doet in Gods licht staat. Niet angstig, omdat je niet weet wat de volgende dag zal
brengen. Maar vol vertrouwen dat God ook in de dagen die komen werkt.
Leven bij de dag. Leven met Hem. Verlangen naar de toekomst, zonder je eigen
plannen al te hoog aan te slaan. Als de Heer het wil, en wij in leven zijn, dan zullen
we….
Lied: LB 218 ‘Dank u voor deze nieuwe morgen’
11
Vrijdag 16 december | Jakobus 5:1-6
En nu iets voor de rijken!
Jakobus laat er geen twijfel over bestaan wie hij
aanspreekt. Als je streeft naar rijkdom kun je veel
verkeerd doen. Carrière maken ten koste van
anderen, zorgeloos omgaan met kostbare
grondstoffen, lange werkdagen voor je werknemers.
Het verhaal van de rijke man en de arme Lazarus
(Lucas 16:19-31) past goed bij het tekstgedeelte van
vandaag. God geeft aan rijken
verantwoordelijkheden, en spreekt hen er ook op
aan. Ben jij bereid om eerlijk te delen, met mensen
dichtbij en ver weg?
Lied: LB 992 ‘Wat vraagt de Heer nog meer van ons’.
Zaterdag 17 december | Jakobus 5:13-18
Boven het gedeelte van vandaag staat in de NBV ‘bemoediging en raadgevingen’.
Jakobus sluit zijn boek - waarin harde woorden zijn gesproken - niet af zonder
bemoediging. Wie rijk is en fouten heeft begaan, kan vergeving krijgen, wie ziek is en
moedeloos genezing of kracht. Het gebed is zo belangrijk! Jakobus noemt het gebed
van Elia als voorbeeld. Elia, een profeet (zie het stukje van de eerste dag van deze
week). Elia, ook een mens, net als wij.
Lied: GK 153 ‘Zoals een arm, vertroostend om mij heen’. Alternatief: LB 973 ‘Om voor
elkaar te zijn’
Maranatha
Wachters van de tijd, licht zal in uw ogen wonen, wil aan alle mensen tonen
van uw vrolijkheid. Sion, zing, daar is licht.
Groet de dageraad,
heden zal de zon u vinden die genezing voor de blinden
in haar wieken draagt, nachten, zing, God is licht!
Met gerechtigheid
zal Hij ’t huis van David stutten en Hij zal zijn schouders bukken
onder wet en tijd, onze loot, wijn en brood.
Midden onder u
heeft Hij zijn verblijf geslagen om uw zonden weg te dragen,
wacht het wonder nu van de Zoon die hier woont.
Maak de tafel klaar
want de bruidegom komt spoedig met zijn vreugde overvloedig,
onze Heer is daar! Breek het brood van zijn dood.
Tom Naastepad.
Zie LB 453
13
J
Maak het mee met Jozef
Zondag 18 december | Matteüs 1:1, 16-19
In deze laatste adventsweek maken we het mee met Jozef, de man van Maria. De
zoon die hij en Maria op zullen voeden wordt zoon van David en zoon van Abraham
genoemd. David en Abraham: grote namen in de geschiedenis van Israël. De eerste
kennismaking met Jozef spreekt ondertussen van weinig statuur. Jozef en Maria
krijgen het niet makkelijk in de komende tijd. Maria ongetrouwd en zwanger, Jozef
niet de vader... Jozef denkt er over hun relatie te verbreken. Maar God heeft een
ander plan met hem. Jozef is nodig, de zoon van David, de Zoon van Abraham heeft
als mens een vader nodig.
Lied: Psalm 123 ‘Tot U die zetelt in de hemel hoog’
Maandag 19 december | Matteüs 1:20-23
Wat een wonderlijke droom krijgt Jozef. Nadat hij diep nagedacht heeft wat het
beste is nu Maria zwanger is, nu hij zijn besluit genomen heeft, hoort hij dit. ‘Jozef,
zoon van David’ en ‘wees niet bang’. Want: jij, Jozef, wordt ingeschakeld in Gods
plan. Zoals de profeten al hebben aangekondigd: het kind in Maria’s buik zal Israël
redden en jij mag het een naam geven: Jezus, redder. Jozefs besluit, en misschien wel
zijn hele leven, schudt op zijn grondvesten.
Lied: LB 259: 1,3 en 4 ‘Zend ons een engel in de nacht’. Alternatief: LB 512: 1,2 en 3
(LvK 446) ‘O Jezus, hoe vertrouwd en goed’
Dinsdag 20 december | Lucas 1:26-33
De engel die Jozefs plannen bijstuurde, was eerder bij Maria langs geweest. Niet in
een droom maar overdag (waarschijnlijk). Dat Maria schrikt is niet verwonderlijk. Wat
bedoelt de engel? Waarom is zij, een jonge vrouw, begenadigd? Maria wordt
zwanger van een zoon over wie grote dingen gezegd zijn en worden. Moeilijk te
geloven voor Maria, maar misschien nog wel moeilijker voor Jozef. Hoe zal Maria
Jozef hierover verteld hebben?
Lied: LB 441: 1 ‘Hoe zal ik u ontvangen’. Alternatief: GK 79: 1 ‘Hoe zal ik Hem
bezingen’.
Woensdag 21 december | Lucas 1:34-38
Maria wordt zwanger door de Heilige Geest. Wat dat betekent is voor ons niet voor
te stellen. Niet alleen Maria wordt door Gods toedoen zwanger. Ook Elisabeth, die
onvruchtbaar was en menselijk gezien te oud voor kinderen, krijgt een kind. ‘Want
voor God is niets onmogelijk’ staat in vers 37. Maria gelooft het en ondergaat het. Lof
aan God, voor deze wonderlijke zwangerschappen. Laat de mensen maar praten…
Lied: GK 121: 1,2,9 ‘God, die was en is en komt’. Alternatief: LB 443: 1,2,3 ‘De engel
Gabriël komt aangesneld’
Donderdag 22 december | Matteüs 1:24-25
Jozef wordt, na de droom waar we eerder deze week over lazen, wakker. Hij hecht
waarde aan wat hij gehoord heeft, hij kiest er voor om de zorg voor Maria op zich te
nemen. Maar hij onthoudt zich van gemeenschap, het kind in Maria’s buik is een
heilig kind. Zo doet Jozef in dit verhaal een moedige stap vooruit. Hij zal voor Maria
zorgen, hoe lastig dit misschien ook zal zijn. Maar hij plaatst zich niet op de
voorgrond. Dit kind is Gods kind, niet het zijne.
Lied: LB 513: 4 ‘God heeft het eerste woord’.
Vrijdag 23 december | Matteüs 13:53-58
Wanneer Jezus opgegroeid is en aan zijn prediking is begonnen, zegt hij dat een
profeet nergens zo miskend wordt als in zijn eigen stad of door zijn eigen familie.
Mooi gesproken! Wie is hij eigenlijk? Hé, is het die oudste van de timmerman en
Maria, je weet wel? Je vrouw kent zijn zussen, toch? En die broers, hoe heten ze ook
15
weer, Jakobus en Josef en Simon en nog eentje, jij trok met ‘m op, als kind. Judas ja,
die. Hoe komt 'ie aan die wijsheid, hoe kan nou hij die wonderen doen?
Is er wat misgegaan tussen de timmermansfamilie en hun plaatsgenoten? Of is het
simpelweg een feit dat een profeet niet wordt geëerd in zijn vaderstad? Het is niet
voor niets een vaste uitspraak geworden. Een van ons, ja hoor, vast wel…
Precies, Jezus van Nazareth, zoon van Jozef en Maria, één van ons geworden. Dat
vraagt geloof. Want zonder dat geloof is het te gek voor woorden.
Lied: GK 164 ‘Jezus vol liefde’. Alternatief (1): LB 287: 1 ‘Rond het licht dat leven doet’.
Alternatief (2): LB 342: 1 ‘In God de Vader op zijn troon’.
Zaterdag 24 december | Lucas 2:1-5
Op deze laatste dag van advent gaan we met Jozef en Maria mee op reis naar
Betlehem. Een beroemde plek in de geschiedenis van het volk Israël. Vanwege een
volkstelling gaan Jozef en Maria naar deze plaats, de stad van hun voorouder koning
David. Maar Jozef en Maria krijgen geen koninklijke erkenning, ze overnachten in een
stal. Dit scenario had Jozef vast niet voor ogen toen de engel hem als zoon van David
kwam vertellen over de geboorte van Jezus.
Lied: LB 433 (LvK 122) ‘Kom tot ons, de wereld wacht’
Kersttijd
In de nacht gekomen kind van hogerhand,
licht in blinde ogen,
licht dat zingend brandt,
kom in onze dagen,
kom in onze nacht,
hoor de aarde klagen – Heer, de wereld wacht.
Walther Habdank (1930-2001), Simeon. Houtsnede (1973).
Tekst: A.F. Troost; zie LB 505
17
Maak het mee met Jezus
Kerstdag 25 december | Matteüs 5:3-10
‘Maak het mee’ – dat is de invalshoek van de bijbelleesrooster. De afgelopen weken
maakten we het mee met Jesaja, Johannes, Jacobus en Jozef – profeet, voorloper,
apostel, timmerman. Nu de kerstnacht gepasseerd is, richten we ons rechtstreeks op
hem: wat maken we mee met Jezus?
Wat maken we mee, als Jezus naar de wereld komt? We zingen vandaag over vrede
op aarde. Kijken we om ons heen dan zien we geweld en onvrede. We zien
mislukkende vredesbesprekingen en mensen die het een feest vinden om ‘de ander’
voor rotte vis uit te maken. Wat maken we mee?
Zojuist lazen we de eerste lessen van Jezus uit het evangelie van Matteüs. Ze spreken
over een vrede die komt. Denk er op deze kerstdag over na, in je eentje of met
anderen: wat kun je vandaag van die vrede ervaren? Kunnen we aan bijdragen? Hoe?
Waar? Wanneer?
Lied: LB 487 (LvK 134) ‘Eer zij God in onze dagen’
Maandag 26 december | Matteüs 9:1-8
Wat maken we mee als Jezus naar de aarde komt? Een
verlamde wordt door zijn vrienden naar Jezus toe
gedragen. Zij komen voor genezing. Jezus komt met een
vreemde reactie: ‘Uw zonden worden u vergeven’.
Daarvoor waren ze niet gekomen!
Nee, maar daarvoor is Jezus wel gekomen. Vergeving,
misschien wel het grootste wat een mens kan meemaken.
De lamme gaat naar huis op eigen benen. Genezen naar
lichaam en ziel.
Lied: LB 481 (LvK 135) ‘Hoor, de engelen zingen de eer’
Dinsdag 27 december | Matteüs 11:28-30
Wat rust met je doet, dat merken we deze dagen. De eerste en tweede kerstdag zijn
voorbij. Vandaag is het voor de één een dag van weer aan het werk gaan, voor de
ander een lege dag.
Wat je met Jezus meemaakt is rust. En, merkwaardig, dat betekent niet dat je niets
doet. Het is juist: achter Jezus aangaan, zachtmoedigheid en nederigheid aan de dag
leggen. Een actieve rust, die rust geeft diep van binnen.
Lied: LB 482 speciaal vers 2 ‘Er is uit ’s werelds duistere wolken’. Alternatief: LvK 26
‘Daar is uit ’s werelds duist’re wolken’
Woensdag 28 december | Matteüs 9:9-13
Dit wil je niet meemaken… In ieder geval wilden veel mensen in Jezus’ dagen het niet:
een religieuze leider die met slechte mensen aanpapt, mensen die heulen met de
overheerser.
Wat er gebeurt maakt indruk, al is het voor sommigen een slechte indruk. In feite is
het een doorbraak. Bij God horen - dat is ook voor mensen die dat nooit voor
mogelijk hadden gehouden, voor mensen van wie jij - ik,
zij, wij - dat voor onmogelijk hadden gehouden. Denk
niet te snel: ja, zo is het. Denk er gewoon eens op door:
jouw, mijn, onze wereld heeft z’n eigen tollenaars en
zondaars – wie zouden bij de maaltijd (vers 10) anno nu
aan tafel hebben gezeten? Wie zie je over het hoofd?
Als je bij God hoort, gaat je leven er heel anders uitzien. Ook de kerk gaat er heel
anders uitzien. Een blijvende opdracht, een constante oefening!
Lied: LB 975: 1,3 ‘Jezus roept hier mensen samen’. Alternatief: GK 167 ‘Samen in de
naam van Jezus’.
Donderdag 29 december | Matteüs 8:2-4
Er gebeurt heel veel in dit korte genezingsverhaal. Een man wordt genezen van een
afzichtelijke ziekte, dat alleen al is een groot wonder. Maar kijk ook naar dat gebaar
19
waarmee Jezus hem aanraakt. Niemand mocht een man
als deze, een mens met huidvraat, aanraken! Wat moet
hij dat gemist hebben. Jezus raakt hem aan. Jezus geeft
verstoten mensen een plaats in de gemeenschap.
Lied: GK 82: 1 ‘Blaas de bazuin en sla de trom’.
Alternatief: LB 479 ‘Een lied weerklinkt in deze nacht’
Vrijdag 30 december | Matteüs 8:14-17
Als Jezus naar de wereld komt, ga je iets van het beloofde koninkrijk meemaken. Heel
veel zieken genezen, begin van een gezonde wereld die komt. Het koninkrijk van God
is dichtbij, vele honderden maken het mee. Ze zien het met eigen ogen of voelen het
in hun genezen lijf.
Opmerkelijk: als Jezus iets van de komende wereld laat zien, dan doet hij vooral
genezingen. Jezus, God die mens werd, weet hoe belangrijk gezondheid voor ons is.
In dat licht mag je terugkijken op ziekte en genezing in 2016. En vooruitkijken naar de
ultieme genezing.
Lied: LB 474: 1,4,5,6 (LvK 147) ‘Loof God, gij christenen, maak Hem groot’
Oudejaarsdag 31 december | Matteüs 14:22-36
Tegenwind… Misschien was het afgelopen jaar voor jou wel een jaar waarin je
ondanks veel inspanning niet vooruitkwam. Zoiets kan veel stress veroorzaken. Dat
zie je ook bij de leerlingen: ondanks al hun spierkracht, inzet, vakbekwaamheid en
wat al niet, redden ze het niet. De stress slaat in volle hevigheid toe: wat staat hen te
wachten? Spoken doemen op…
Wat staat ons te wachten? Jezus zegt: ‘Blijf kalm! Ik ben het, wees niet bang.’ Je
merkt hoe machtig hij is en hoe hij zijn macht gebruikt om met zijn plannen door te
gaan. Dat gaan we ook meemaken in 2017.
Lied: LB Psalm 90a: 1,3,5,6 (LvK 397) ‘O God, die droeg ons voorgeslacht’
Jochen Klepper vertaling: Titia Lindeboom
Lied voor de oudejaarsavond
Jesaja 46: 4 ● Deuteronomium 32: 7
Ja, Ik zal je dragen tot in de ouderdom. Je voorzichtig schragen als mijn eigendom. En tot in de grijsheid wil Ik naast je gaan. Kindertaal of wijsheid: Ik zal jou verstaan. Is mijn Woord gegeven, dan houdt dat ook stand. ‘k Heb je hoog geheven, neem jou bij de hand. Steeds wil Ik je dragen als een redder doet. Wie mijn hulp komt vragen, kom Ik tegemoet.
Ook in oude tijden was Ik steeds nabij om mijn volk te leiden door de woestenij. Ook in vroeger jaren kwam ik op jouw pad en het wonderbare heeft jou steeds omvat. Niets hoef je te vragen. Ik ben jou genoeg. Ja, Ik zal je dragen, zoals Ik steeds droeg.
21
Zondag 1 januari 2017 | Matteüs 28:16-20
Een nieuw jaar ligt voor ons als een vel papier dat nog leeg is. Je hebt plannen en
voornemens, maar je hebt nog geen idee wat er van terecht gaat komen. Eén ding
staat vast: Jezus is alle dagen bij ons. Dat klinkt bemoedigend. Maar wat betekent het
eigenlijk? Wat heb je in het leven van alle dag aan zijn aanwezigheid? Iets om over na
te denken, om gedachten erover uit te wisselen. Niet alleen op dit moment. Hou die
vraag eens vast in het jaar dat we vandaag beginnen.
Lied: LB 513 (LvK 1) ‘God heeft het eerste woord’
Maandag 2 januari | Matteüs 5:17-22
Leven met Jezus is leven in vrijheid. Dat betekent niet
dat er geen regels zijn. Zelfs niet dat er minder zijn.
Wat verandert er dan met Jezus’ komst? In ieder geval
dit: hij laat zien hoe hij zelf de wet vervult. De regels
die hij ons geeft heeft hij eerst zelf vervuld. Je mag
hem navolgen.
En als het jou niet lukt te doen wat God wil, hoef je
daar niet onder gebukt te gaan. Jezus heeft alle
geboden al vervuld in jouw plaats.
Zo krijgen oude geboden nieuwe kracht.
Lied: LB 316:1,4 (LvK 7:1,4) ‘Het woord dat u ten leven riep’
Middenin
In het Credo worden maar drie mensen genoemd: Jezus, Maria en Pontius Pilatus: Jezus, degene die ‘ja’ tegen hem zegt en degene die ‘nee’ zegt. Je zou kunnen zeggen dat deze drie namen het gebied uittekenen waarbinnen we allemaal leven. Tijdens ons leven bewegen we ons van het ene uiterste naar het andere, naar een groter ‘ja’ of een steviger ‘nee’. En daar middenin in staat degene waar het om gaat. Jezus.
Rowan Williams
Dinsdag 3 januari | Matteüs 5:23-26
Goede voornemens… Eindelijk eens uitpraten met die ander die een verwijt tegen jou
heeft. Of jij tegen hem of haar. Moeilijk? Zeker, het vraagt om een eerste stap, een
drempel over gaan. Het is een soort opoffering.
Goede voornemens voor het nieuwe jaar… meestal komt er weinig van terecht. Wil je
gemotiveerd worden? Als er iemand is die je kan inspireren, dan is het Jezus wel. Hij
had er alles voor over dat er tussen God en ons verzoening is. Als dat echt tot je
doordringt, dan kan het niet bestaan dat je een ander met verwijten en
onverzoenlijkheid op een afstand houdt.
Lied: LB 860 ‘Maak heel wat is gebroken – Gij die ons hebt geschapen’. Alternatief
(1): GK 36: 6 ‘Vergeef ons onze schulden, Heer’. Alternatief (2): Opw 629 ´Als er
vergeving is´.
Woensdag 4 januari | Matteüs 10:34-39
‘Ik ben niet gekomen om vrede op aarde te brengen’. Die woorden prikkelen, want in
de kerstnacht zongen de engelen juist over vrede op aarde.
‘Ik ben niet gekomen om vrede op aarde te brengen’. Die woorden dagen uit om er
over na te denken. Brengt Jezus vrede of juist conflicten? Als je hem volgt, is de kans
groot dat je in conflict komt met mensen die het niet zo nauw nemen met de
eerlijkheid, die zwakken vernederen of die alleen maar leven voor het plezier op de
korte termijn. Maar dieper dan deze conflicten gaat de vrede van Christus.
Lied: LB 1010: 1,4 (LvK 285) ´Geef vrede, Heer, geef vrede´. Alternatief: LB 1014 ‘Geef
vrede door van hand tot hand’
Donderdag 5 januari | Matteüs 20:17-28
De stijl van Jezus is: dienen. Dat is een stijl om over te
nemen, dienstbaar zijn bij alles wat je doet. Dan kan
zelfs als je leiding moet geven.
Realiseer je tegelijk dit: hoe belangrijk het ook is om te
23
Wees wat jullie
zien en ontvang wat jullie
zijn, lichaam van Christus.
Augustinus
dienen in navolging van Jezus Christus, vergeet nooit dat Hij kwam om ons te dienen
met zijn genade. Neem de rust om ook dat mee te maken.
Lied: Psalm 131 ‘O Heer, er is geen trots in mij’. Alternatief: LB 973 ‘Om voor elkaar
te zijn uw oog en oor’
Vrijdag 6 januari | Matteüs 20:29-34
Twee mensen die door Jezus beter gemaakt worden. Maar wat krijgen hun genezen
ogen te zien? Ze volgen Jezus en zien hem Jeruzalem binnentrekken. Ze zien hoe alles
in korte tijd uitloopt op de kruisiging. Wat een gruwelijke beelden, heb je daarvoor
het zicht terug gekregen? Is Jezus hiervoor gekomen?
Lied: LB 489:1,2 (LvK 160) ‘Kom ons in diepe nacht ter ore’
Zaterdag 7 januari | Matteüs 26:26-30
We hebben deze weken veel van Jezus gezien. De laatste
avond voor zijn sterven vat hij het samen in een enkel
gebaar. Hij deelt een stuk brood uit. Hij geeft zichzelf. Bij
alles wat hij is, geeft hij zichzelf. Opdat wij in Hem delen. Bij
alles wat hij is, wil hij onze voeding, ons leven zijn.
Lied: LB 23c: 1,4,5 ‘Mijn God, mijn herder, zorgt voor mij’.
Alternatief (1) GK 161: 1 ‘Heer, U bent mijn leven’.
Alternatief (2): LB 386 ‘Vier met alles wat in je is’.
Zondag 8 januari | Matteüs 2:1-12
‘Wij hebben zijn ster zien opgaan en zijn gekomen….’
Wie bij Jezus knielt, gaat veel meemaken. Begin er mee
hem te kennen. Verwonder je, prijs hem. En ontdek wat je
mee gaat maken.
Lied: Psalm 72: 2,6,9,10 Alternatief: LB 72: 1,3,6,7
Ik mag hier aan uw kribbe staan, Heer Jezus, licht en leven. Ik draag U als geschenken aan wat Gij mij hebt gegeven. U zij mijn hart en ziel gewijd, mijn geest, mijn zin, mijn innigheid. O neem ze aan als gaven
Temidden van de nacht des doods zijt Gij, mijn zon, verrezen. O zonlicht, mild en mateloos uw gloed heeft mij genezen. O zon die door het donker breekt en ’t ware licht in mijn ontsteekt, hoe heerlijk zijn uw stralen.
Jan Wit, zie LB 475
25
ook verkrijgbaar bij dit leesrooster:
korte liturgie voor het aansteken van de Adventskaarsen Handreiking voor liturgiecommissies, voorgangers e.a. Adventskalender voor kinderen, in aansluiting bij dit
bijbelleesrooster
