KMO’S EN DIVIDENDEN Is de verlaagde voorheffing nog altijd toegankelijk?

FAMILIEBEDRIJVENIn alle sereniteit de fakkel doorgeven

HUMAN RESOURCES Hoe gaan de Belgische ondernemingen om met diversiteit?

SUCCESS STORY Ardennes-Étape: vakantieverhuur versie 2.0

# 205 Januari > maart 2014

BEEMichael Corten, CEO

De kleine bijenkorf gonst van groene energie

INGOndernemingINGOnderneming

inhoudstafel

02 INGOnderneming

News

04 In het kortActualiteit van het kwartaalEen interessante of verrassende greep uit de economische actualiteit

success story

06 Belgian Eco EnergyJongste Belgische energiebedrijf bouwt grootste biomassacentraleTegen 2014 zal deze start-up de grootste biomassacentrale van het land hebben gebouwd. Wat is het geheim van deze kleine speler?

10 Ardennes-ÉtapeVakantieverhuur met een creatieve toetsIn nauwelijks elf jaar tijd is dit bedrijf uit Stavelot uitgegroeid tot een topspeler van het Ardense toerisme.

Focus

09 Easy business banking Nieuwe online diensten voor ING LeaseDe cliënten kunnen voortaan hun lopende contracten online beheren.

INsIGht

13 Fiscaliteit voor dividenden optimaliseer uw roerende voorheffing Een nieuwe fiscale maatregel levert aandeelhouders van kmo’s flinke besparingen op.

RedactiecomiteC. De Moor, N. Ivacic, I. Neu, N. Smekens, A. Van Brakel, L. Violon, F. WautersHoofdredacteur A. Van BrakelRedactieC. De Kock, J. Luong, F. Petitjean, P. Segaert, F. WautersEditingM. Staelens

Foto’sL. Bazzoni, Corbis, ING, F. Raevens, Thinkstock LayoutM. Bourgois, C. Harmignies©ING OndernemingReproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto’s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis.

ING Onderneming paraît également en français. ISSN-nummer: 1379-7123 Contactpersoon ING N. IvacicMarnixlaan 24 - 1000 BrusselTel.: 02 547 84 59E-mail: natasa.ivacic@ing.beInternet: ing-onderneming.beGratis abonnement ing-onderneming.be

Realisatie Elixis sprlRodenbachstraat 70 - 1190 BrusselE-mail: info@elixis.beVerantwoordelijke uitgeverInge Ampe - ING België nvSint-Michielswarande 60 1040 BrusselRPR Brusselbtw BE 0403.200.393BIC: BBRUBEBBIBAN: BE45 3109 1560 2789

tIps & trIcks

14 Overdracht van een familiebedrijfhoe geeft u in alle sereniteit de fakkel door?Een goed psychologisch inzicht is de sleutel tot een harmonieuze overdracht. Hoe gaat u daarbij het best te werk?

peopLe & MANAGeMeNt

17 Diversiteit in het bedrijfslevenMythe of realiteit?Ondanks een ad-hocwetgeving hebben sommige werknemerscategorieën het nog altijd moeilijk op de arbeidsmarkt.

ING At your sIde

20 Krediet aan ondernemingen op zoek naar financiering? ING denkt met u meeING blijft haar bankiersrol vervullen en biedt steeds meer financieringsmogelijkheden aan. Een bondig overzicht.

eVeNt

22 International Business Day150 ondernemers op seminarie internationaal zakendoenDe experts van ING hadden afgelopen november ondernemers te gast die hun eerste stappen willen zetten in nieuwe landen.

06 10 14 17 20 22

Wilt u reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen? Stuur dan een mail naar ing-onderneming@ing.be

Beste ondernemers,

De eindejaarsfeesten zijn traditioneel het moment om de balans op te maken. Voor het eerst sinds lang kunnen we positief terugblikken op het voorbije jaar. Onze economie is gestabiliseerd, en de vooruitzichten voor 2014 zijn bemoedigend. Dit begin van herstel is, volgens mijn opinie, in de eerste plaats te danken aan de ongelofelijke veerkracht van de

familiebedrijven, die de 'economische ruggengraat' van ons land vormen. Sinds het begin van de crisis hebben de familiale kmo’s er immers alles aan gedaan om zich aan te passen, te innoveren en te investeren.

Uiteraard moeten we als bank die inspanning ondersteunen. Vandaar dat we jaar na jaar onze rol als fi nanciële partner van de ondernemingen verder blijven vervullen. Een rol die u duidelijk naar waarde weet te schatten, want het marktonderzoek dat we afgelopen zomer hebben gevoerd, is positief gebleken. "Meten is weten", zegt het spreekwoord. We vonden het dan ook belangrijk om onze resultaten te evalueren als het gaat om twee essentiële dimensies van onze dienstverlening: gebruiksvriendelijkheid en relatiekwaliteit.

We hebben met succes heel wat veranderingen doorgevoerd op het vlak van easy online banking. Tegelijk blijven we ervan overtuigd dat het belangrijk is een sterke band te ontwikkelen met de bedrijfswereld. Dat lijkt paradoxaal, maar is het niet. Als we het u gemakkelijker willen maken dankzij een steeds uitgebreider website, dan is dat precies om tijd te kunnen vrijmaken voor wat echt telt: er zijn om uw vragen te beantwoorden en uw projecten te bespreken. Onze projecten voor 2014 zijn in dat verband zeer duidelijk: het is niet alleen onze ambitie de grootste bank te zijn van de Belgische ondernemingen, we willen ook hun favoriete bank zijn. We willen dat onze relatiegelastigden luisteren naar de noden van de ondernemers en hen goed leren kennen, maar nog belangrijker: we willen dat de ondernemers ook hén leren kennen.

Het is dan ook vol vertrouwen dat ik u voorstel om de krachten te bundelen om concreet werk te maken van het zich aankondigend herstel. Ik wens u van harte een 2014 vol vruchtbare projecten, zowel professioneel als privé.

Eric Van den EyndenHead of Midcorporates & Institutionals

ING België

Market update

Wilt u dagelijks op de hoogte blijven van de trends op de financiële markten? Surf naar https://businessnews.ing.be en registreer u gratis op onze publicaties.

03

Het jaar van de heropleving?

NEWS

SOCIAAL

Eenheidsstatuut: de laatste rechte lijn Vanaf 1 januari 2014 maakt de wetgeving

niet langer onderscheid tussen arbeiders en bedienden. Daarmee komt er een einde aan een discriminatie die al duurt sinds 1978. Hoeveel de maatregel de bedrijven precies zal kosten, blijft echter onzeker, ook al zijn er nu al compensaties gepland voor sommige extra kosten.De wetswijzigingen hebben met name betrekking op: - de duur van de opzegtermijn: is voortaan

dezelfde voor arbeiders en bedienden, en wordt berekend in aantal weken

- de start van de opzegtermijn: vanaf de maandag die volgt op de week waarin het ontslag is aangezegd

- de proefperiode: wordt afgeschaft, maar de opzegtermijn tijdens de eerste drie maanden van een contract bedraagt slechts twee weken

- de tegenopzeg: is voortaan ook toegankelijk voor arbeiders en wordt berekend in weken

- het outplacement, dat wordt uitgebreid - de carenzdag, die wordt afgeschaft.

HR MANAGEMENT

België trekt buitenlands talent aan België is één van de aantrekkelijkste Europese

landen voor hooggeschoolde buitenlandse werknemers. Zo luidt in elk geval de conclusie van een studie over immigratie die consultant Deloitte in november publiceerde.

Een snelle procedure Deze hoge score is vooral te danken aan de bijzonder korte afl everingstermijn voor een arbeidsvergunning. Die bedraagt gemiddeld nauwelijks twee à drie weken. Bovendien zijn de verschillen tussen de Gewesten weggewerkt, waardoor bedrijven in de drie Gewesten voortaan op voet van gelijkheid staan bij het aanwerven van buitenlands talent.

Europa: een slechte leerling? Op Europees niveau zijn de verschillen veel groter. Ondanks de inspanningen van de voorbije jaren blijft het immigratiebeleid immers bijzonder ver-snipperd. Heel wat landen hanteren veel strengere voorwaarden, en de procedure voor het verkrijgen van een arbeidsvergunning duurt er aanzienlijk langer.

Hoe ziet de toekomst eruit? De consultant stelt maar één minpunt vast: de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid. Die werd vorig jaar goedgekeurd, maar is nog altijd niet in de praktijk gebracht. Het is dan ook nog te vroeg om na te gaan of de effecten ervan positief of negatief zullen zijn.

160 uur

Dat is de gemiddelde tijd die een Belgische kmo jaarlijks besteedt aan het vervullen van alle formaliteiten inzake belastingen, taksen en sociale bij-dragen. Dat cijfer ligt een heel stuk onder het Europese gemid-delde van 191,8 uur en het wereldgemid-delde van 268 uur. Helaas slorpt de totale fi scale druk die weegt op de Belgische onder-nemingen (inclusief sociale bijdragen en btw) 57,5% van hun winsten op, terwijl het Europese gemiddelde nauwelijks 40,9% bedraagt, en Duitsland het best scoort met 34%. Een kleine troost: Frankrijk doet het met 64,7% nog veel slechter.

04 INGOnderneming

HET VERTROUWEN VAN DE FINANCIEEL DIRECTEURS STIJGT Op 6 november publiceerde consultant Deloitte zijn kwartaalstudie over de Belgische CFO’s. En wat blijkt? Voor het eerst sinds 18 maanden tonen de financieel directeurs zich in het algemeen optimistisch. Zou het einde van de crisis dan toch in zicht zijn?

SEPA: DE OVERGANG GEBEURT OP 1 FEBRUARI 2014Vanaf 1 februari 2014 mogen betalingsopdrach-ten in de eurozone alleen nog gebeuren in

SEPA-formaat. Een zegen voor ondernemingen die actief zijn in het buitenland, want zij kunnen voortaan in heel Europa betalingen ontvangen en domiciliëringen innen via dezelfde bankrekening.

CEO’S DIE SINGLE ZIJN, NEMEN MEER RISICO’S Volgens een studie van de Wharton School en de Universiteit van Pennsylvania voeren bedrijven die geleid worden door een CEO die single is, een agressiever investeringsbeleid. Zo investeren ze 10% meer dan gemiddeld en ligt de volatiliteit van het rendement van hun aandelen 3% hoger.

HET VERTROUWEN VAN DE FINANCIEEL

© T

hink

stoc

k

Uw werknemers: ambassadeurs van uw merk De ondernemingen die vandaag het best presteren, hebben begrepen dat hun medewerkers hun grootste troeven zijn om hun merken en waarden te promoten. In dit boek laten ze u profi teren van hun ervaring.Info: The Social Employee: How Great Companies Make Social Media Work, auteur: Mark Burgess (uitgegeven bij McGraw-Hill Professional - ISBN: 978-0071816410).

SELOR brengt een boek uit over rekruteringSELOR is sinds 2000 verant-woordelijk voor de rekrutering en selectie van profi elen voor alle Belgische overheids-diensten. Vandaag is het bereid om de expertise en de knowhow die het gedurende al die jaren heeft opgebouwd, te delen met de bedrijfswereld. Info: De HR-regisseur. Hoe ster-kandidaten rekruteren en selecteren? Auteur: Marc Van Hemelrijck (uitgegeven bij Acco - ISBN 9789033493270).

READING TIPS

05

INGsiderDE TWEE 'ONDERNEMINGEN VAN HET JAAR' ZIJN ALLEBEI CLIËNT BIJ ING De Laboratoria Tilman en het Vlaamse bedrijf Willemen werden door het magazine Trends/Tendances uitgeroepen tot ondernemingen van het jaar. Het volgende nummer van ING Onderneming brengt een reportage over deze twee ING-cliënten.

ING VYSYA UITGEROEPEN TOT 'SAFEST BANK' IN INDIA Dun & Bradstreet riep onlangs ING Vysya, een Indiase bank waarin ING een meerderheidsparticipatie bezit, uit tot veiligste bank voor de privésector.

BANKER AWARDS

ING wordt verschillende keren bekroond door het fi nanciële magazine 'The Banker'Tijdens de dertiende editie van de Bankers

Awards, die afgelopen november plaatshad in Londen, werd ING België door het fi nanciële magazine 'The Banker' uitgeroepen tot 'Bank van het Jaar 2013'. De Banker Awards worden sinds 2000 jaarlijks uitgereikt en gingen dit jaar naar fi nanciële instel-lingen die zich wisten aan te passen aan de

veranderende marktomstandigheden en goede resultaten behaalden in 2013.

Het regent onderscheidingen voor ING Niet alleen ING België viel in de prijzen. Zo behaalde ING Nederland dezelfde titel voor Nederland, terwijl de Groep uitgeroepen werd tot 'Best Banker' voor zijn activiteit in West-Europa.

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID

De werknemers van ING vestigen een wereldrecord Op 3 oktober zetten de werknemers van ING

België een dubbel exploot neer in het Koning Boudewijnstadion.

Wereldrecord Enerzijds vestigden ze een nieuw record: de langste afstand afgelegd door de werknemers van eenzelfde bedrijf in een stadion. Zo legden ze al wandelend of al lopend maar liefst 3.128 km af in twee en een half uur, een nieuw wereldrecord dat gehomologeerd werd door de World Record Academy.

Liefdadigheidsactie Anderzijds hielpen ze mee de activiteiten van UNICEF fi nancieren. ING had zich er namelijk toe verbonden om aan UNICEF 10 euro te geven per door haar medewerkers afgelegde kilometer. Hun inspanningen leverden in totaal 31.280 euro op.

Een mooie overwinning voor het team "Dit evenement bewijst dat we pas ambitieuze gemeenschappelijke doelstellingen kunnen behalen als iedereen zijn steentje bijdraagt", aldus Rik Vandenberghe, CEO van ING België. "We zijn bijzonder trots op de enthousiaste medewerking en het behaalde succes."

SUCCESS STORY

06

BELGIAN ECO ENERGY

INGOnderneming

OPRICHTINGSJAAR2010

ACTIVITEITEN Producent en leverancier van groene energie

LOCATIEMechelen

OMZET 3,1 miljoen euro

www.bee.eu

JONGSTE BELGISCHE ENERGIEBEDRIJF BOUWT GROOTSTE BIOMASSACENTRALE

07

Belgian Eco Energy,'Bee', is de nieuwste speler op de Belgische energiemarkt. Bee zag het levenslicht in oktober 2010 en concentreert zich op hernieuwbare energie. Haar eerste twee levensjaren

kampeerde Bee in de garage van CEO Michael Corten. Sinds augustus 2012 huist Bee in een bedrijvenzone ten zuiden van Mechelen. Daar huurt het een relatief klein kantoor met ruimte voor een twintigtal medewerkers in een bedrij-vencentrum. Bee wil duidelijk niet te hard van stapel lopen.

KIEM BIJ ENECOHet idee voor Bee ontstond niet op een wilde

avond aan de toog, maar rijpte langzaam in de hoofden van de oprichters. "Mijn twee mede-oprichters heb ik tijdens mijn periode als CEO van Eneco België leren kennen. De Belgische tak van dat Nederlandse energiebedrijf had ik in 2003 opgestart", vertelt Michael Corten. "De huidige chief development offi cer van Bee, Christophe Surleraux, is al sinds 1999 actief in de hernieuwbare energie. Hij werkte voor Eneco als ontwikkelaar van nieuwe projecten in het Waalse Gewest. Steeds vaker zeiden we dat we dergelijke energieprojecten beter voor onszelf konden doen, in een eigen bedrijf."

EEN COMPLEX PROCESDe derde protagonist in het verhaal is Chris

Elbers, vandaag chief operations offi cer bij Bee. "Elektriciteit kan je niet opslaan in grote voorraad-hallen. Dat maakt het leveren ervan een complexe materie. Voor Bee hadden we een expert nodig in het atypische energieleveringsproces. Door zijn ervaring bij verschillende energiebedrijven was Chris de geknipte man. Bij Eneco was hij eerst consultant, later trad hij in dienst als manager van de leveringsactiviteiten. Sinds oktober 2010 staat hij mee aan het roer van Bee."

DUURZAME ENERGIEBij Bee oefent het trio quasi dezelfde activitei-

ten uit als voorheen. Wel met de bewuste keuze om hun nieuwe bedrijf volledig op hernieuwbare energie te richten. "De technologie om elektriciteit op te wekken via de zon, de wind of uit biomassa evolueert nog elke dag. Het is zonder twijfel de meest toekomstgerichte niche, met ruimte voor ondernemerschap", verklaart Michael Corten. "Een tweede belangrijk element waren onze ecolo-gische bedenkingen bij klassieke centrales. Die stoten nu eenmaal teveel CO2 en fi jn stof uit."

DE HONINGRAAT VAN BEEOp haar website richt Bee zich nadrukkelijk

tot bedrijven die op hun terrein over de nodige plaats beschikken voor de productie van duur-zame energie. Bedrijven kunnen rekenen op het advies, of het volledige proces in handen laten van Bee en enkel hun beschikbare ruimte ver-huren. "In ieder geval gaat de lokaal opgewekte elektriciteit steeds rechtstreeks naar het bedrijf in kwestie. Het eventuele overschot, aangevuld met overschotten van andere sites, verkopen we aan andere klanten, dus aan bedrijven waar lokaal geen energie wordt opgewekt", legt Michael Corten uit. Op termijn moeten de vele kleine productiesites een netwerk vormen van lokaal opgewekte energie, of zoals de website het formuleert: "een honingraat van duurzame en zuivere energieproductie."

VAN ZON TOT BIOMASSABee doet alle types van hernieuwbare energie:

warmtekrachtkoppeling (waarbij warmte en elektriciteit worden opgewekt), fotovoltaïsche zon-nepanelen, windturbines en biomassa. Het mikt op kleine, intensieve projecten die onrendabel zijn voor de grote spelers. Belgian Eco Energy ziet in de eerste plaats mogelijkheden bij productiebedrijven die stoom nodig hebben in hun productieproces.

BEE IS EEN HONING-RAAT VAN DUUR-ZAME EN ZUIVERE ENERGIE-PRODUC-TIE

Wie is Michael Corten?

Limburger Michael Corten (42) studeerde Toegepaste Economie aan de Universiteit van Hasselt en Handelsingenieur aan de Universiteit van Leipzig. In 1995 startte hij zijn carrière als sales manager

bij EOC en BASF. Van 2003 tot 2010 was hij directeur van de Belgische afdeling van Eneco Energie. In 2010 richtte hij Belgian Eco Energy op, samen met Christophe Surleraux en Chris Elbers.

nepanelen, windturbines en biomassa. Het mikt op kleine, intensieve projecten die onrendabel zijn voor de grote spelers. Belgian Eco Energy ziet in de eerste plaats mogelijkheden bij productiebedrijven die stoom nodig hebben in hun productieproces.

SUCCESS STORY

08

Vandaag heeft Bee al voor 260 MW projecten lopen. In 2014 moeten die ook elektriciteit begin-nen te produceren. Ondertussen levert Bee groene energie die het zelf elders aankoopt. Eersteklasser KV Mechelen bijvoorbeeld is al klant van Bee.

EEN HALVE KERNCENTRALEDe belangrijkste cel in de honingraat van Bee

wordt haar ambitieuze project in de Gentse haven. Tegen 2016 moet daar de grootste biomassacen-trale van het land verrijzen. Bee Power Gent zal 1,6 TWh stroom kunnen produceren. Dat staat gelijk aan een halve kerncentrale, en evenveel als wat 470.000 gezinnen jaarlijks verbruiken. Bee Power Gent heeft strategisch belang omdat de bio-massa een regelbare stroom zal opleveren. Anders dan bij wind- of zonne-energie is de productie immers niet afhankelijk van de weersomstandig-heden. Daardoor zal Bee ook groene elektriciteit kunnen leveren wanneer het niet waait of wanneer de zon niet schijnt.

WEINIG TEGENSTAND VERWACHTDe vergunningsprocedure voor Bee Power Gent

is ondertussen gestart. Michael Corten verwacht weinig tot geen negatieve reacties. "De centrale komt in een zware industriezone met relatief weinig bewoning", argumenteert Michael Corten. "We gaan bovendien geen extra vrachtwagens de weg op sturen: alle biomassa wordt per schip aangevoerd. We zullen ook heel schone lucht uitstoten. Ten slotte krijgen we de volle steun van de overheden. Enerzijds omdat ons land de laatste jaren steeds afhankelijker wordt van stroominvoer uit het buitenland. Maar ook omdat we alleen de eerste vijftien jaar overheidssteun nodig hebben. Daarna zal Bee Power Gent nog dertig jaar zichzelf

bedruipen. Dat is vrij uniek in de sector." In het najaar van 2014 zou de bouw van Bee Power Gent moeten beginnen. De constructie zal drie jaar werk opleveren aan 700 tot 1.100 mensen. Eens Bee Power Gent de trossen lost, zal het 40 tot 60 arbeidsplaatsen opleveren.

300 MILJOEN EUROMet Bee Power Gent is een investering van

ruim 300 miljoen euro gemoeid. Een groot deel van dat kapitaal moet nog opgehaald worden. "We gaan daarvoor op dezelfde manier te werk als toen we met Bee gestart zijn. Stap voor stap, niets over-haast. Met die instelling hebben we in 2011 zowel onze privé-investeerders als de banken waaronder ING overtuigd", zegt Michael Corten. "De typische valkuil van bedrijven in de hernieuwbare energie is te veel hooi op je vork willen nemen. We hebben dat al meegemaakt, en gaan dit koste wat kost vermijden. We hebben een plan uitgetekend, en daar houden we ons aan."

DAVID TEGEN GOLIATH?Heeft Michael Corten nooit het gevoel dat

hij met Bee als een David tegen Goliath strijdt? "We hebben niet de ambitie om het grootste energiebedrijf van België te worden. Wel om een gezond bedrijf te zijn", zegt Michael Corten. "In de markt bestaat er vandaag al veel respect voor ons. Grote bedrijven nemen ons even au sérieux als de concurrentie. Onze beperkte naambekendheid is evenmin een probleem, aangezien we pas tegen 2016 of 2017 aan particulieren willen leveren. We voeren stap voor stap onze missie uit: een onafhankelijk, volledig Belgisch bedrijf worden dat het verschil maakt met een scherpe prijs en een uitstekende dienstverlening."

"Onder de indruk van de kennis en ervaring"

ING is van bij de start een huisbankier van Bee. Mario De Marteau, Manager PME: "Van bij de eerste gesprek-ken waren we onder de indruk van de kennis, ervaring en gedrevenheid van de initiatiefnemers. Ook hun mission statement was duidelijk: een onafhankelijk Belgisch energiebedrijf dat hernieuwbare energie levert aan kmo’s. Deze strategie met bijhorend realis-tisch business plan, werd bovendien ondersteund en onderschreven door belangrijke investeerders. Voor ING waren dit de belangrijkste fundamenten om in zee te gaan met Bee".

Geen achterstand met de planning "Anderhalf jaar later toont Bee dat het op schema zit en werken we intensief samen aan de verdere uitwerking van hun ambitieuze projecten."

MARIO DE MARTEAUManager PME ING België

Tips van de ondernemer

CONTROLEER DE GROEI

Ga niet te snel: de interne organisatie moet de groei kunnen volgen. Anders riskeer je kwaliteitsverlies en krijg je ongetwijfeld daarvan de weerslag.

ZORG VOOR EEN STERK TEAM

Als je als kleine onderneming wilt groeien in een com-petitieve sector, heb je medewerkers nodig met een sterk profiel, op elk niveau van het bedrijf. Je wil mensen die er zin in hebben met passie en ondernemerschap.

EEN GOEDE STRATE-GIE GOED UITVOEREN

Het klinkt heel logisch en simpel, maar ondernemen uit het buikgevoel loopt vaak verkeerd af. Bepaal duidelijk wat je wel en vooral niet gaat doen.

Daarna zal Bee Power Gent nog dertig jaar zichzelf

ervaring"

© F

oto’

s: Fr

édér

ic Ra

even

s, V.R

.

INGOnderneming

EASY BUSINESS BANKING

NIEUWE ONLINE DIENSTENVOOR ING LEASE

M y.inglease.be bevat voortaan een nieuwe rubriek waarmee cliënten van ING Lease toegang hebben tot het Customer Service Center. Een ontwikkeling die rechtstreeks aansluit

bij de nieuwigheden die ING heeft doorgevoerd op haar business site, "maar die vooral tegemoetkomt aan een behoefte van onze cliënten", verduidelijkt Tony Nys van het departement Information Services van ING Lease België. "Zo hebben veel cliënten ons de voorbije maanden gevraagd om onder meer hun contractuele documenten te kunnen downloaden via een beveiligde interface die 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 toegankelijk is."

EEN OVERZICHT ONLINE Het Customer Service Center biedt cliënten van

ING Lease een overzicht van al hun lopende con-tracten: bedragen, resterende looptijden, facturen in pdf-formaat… "Daarnaast hebben we ook enkele nieuwigheden gelanceerd. Zo kunnen onze cliënten een rapport downloaden in Excel-formaat, dat ze rechtstreeks kunnen opnemen in hun boekhoudsoft-ware", aldus Johan Stouten, Back Offi ce Manager Standard Lease bij ING Lease België. "Bovendien kunnen onze cliënten een Excel-versie opvragen van de afschrijvingstabel van hun leasingcontracten. Uiteraard kunnen ze ook een gewoon pdf-bestand downloaden, maar het is wel de bedoeling om rechtstreeks exploiteerbare gegevens te leveren aan alle ondernemingen die hun boekhouding geauto-matiseerd hebben."

DE FACTURATIEWIJZE BEHEREN Er is ook een "profi eltool" waarmee de cliënt al

zijn persoonlijke gegevens kan wijzigen, de volmach-ten kan beheren die verbonden zijn aan zijn rekening en kan kiezen uit diverse mogelijkheden voor de

verzending van zijn facturen. "Cliënten die dat wensen, kunnen voortaan hun facturen elektronisch laten versturen, via Zoomit of per e-mail", licht Johan Stouten toe. "Wanneer hun onderneming deel uit-maakt van een groep, kunnen ze ook vragen om één enkel document te krijgen met daarin alle facturen die zijn verstuurd naar de verschillende bedrijven." Binnen dezelfde fi losofi e kunnen de gelieerde bedrij-ven alle leasingcontracten die op hen betrekking hebben, beheren in één gecentraliseerde interface.

VRAGEN EN ANTWOORDEN Het nieuwe Customer Service Center biedt ook

antwoord op de meest gestelde vragen van ING Lease-cliënten. "Zo hebben we een rubriek FAQ online geplaatst op basis van de vragen die onze cliëntendienst heeft gekregen", bevestigen onze twee gesprekspartners. "Als die informatie niet volstaat, kan de cliënt nog een contactaan-vraagformulier invullen. In dat geval neemt een cliëntverantwoordelijke opnieuw contact op, om hem de gevraagde inlichtingen te bezorgen."

SCHRIJF U IN! Sinds zijn lancering hebben ongeveer 15% van

alle ING Lease-cliënten een beroep gedaan op het Customer Service Center, dat ook werkt op iPad. U hebt ook zelf interesse? Dan hoeft u gewoon maar in te loggen via de gebruikscode die vermeld staat op de facturen.

09

FOCUS

In navolging van ING biedt ING Lease haar cliënten voortaan nieuwe online functionaliteiten aan. Doel: het beheer van hun lopende contracten vergemakkelijken.

TONY NYSInformation ServicesING Lease België

JOHAN STOUTENBack Office Manager Standard LeaseING Lease België

© F

oto’

s: Th

inks

tock

, V.R

.

SUCCESS STORY

ID QUI que at. Optatur sum consequi unt quam aut laborep ellaut mos apidio. Isciet ta conse-quaes ma

10

ARDENNES-ÉTAPE

VAKANTIEVERHUUR MET EEN CREATIEVE TOETS

INGOnderneming

Ardennes-Étape werd nauwelijks elf jaar geleden opgericht, maar is ondertussen uitgegroeid tot topspeler op de vakantieverhuurmarkt in de Ardennen. Een succes dat het in sterke mate dankt aan zijn vernieuwend businessmodel.

OPRICHTINGSJAAR2002

ACTIVITEITEN Verhuur van vakantie-huizen in de Ardennen

LOCATIEStavelot

OMZET22 miljoen euro

PERSONEELSLEDEN 50

www.ardennes-etape.bewww.business-etape.be

Stavelot. Een rustig straatje biedt een weergaloos uitzicht op het Ardense landschap. In een gereno-veerde hoeve heerst een hectische drukte die fel contrasteert met het

bucolische natuurdecor. Welkom in het hoofd-kwartier van Ardennes-Étape. In nauwelijks een decennium tijd is deze Ardense start-up, die vandaag 50 werknemers in dienst heeft, erin geslaagd om een portefeuille op te bouwen van meer dan 1.300 vakantiehuizen. Voor oprichter André Offermans is dat succes-verhaal helemaal geen toeval.

MEER DAN ALLEEN VERHUUR "Toen ik in 2001 besliste om Ardennes-

Étape uit de grond te stampen, koos ik meteen voor een gloednieuw business model in België", aldus André Offermans. "In de eerste plaats besloot ik om alles online te doen: keuze van het logies, reservering en betaling. Dat was een gok, want het commerciële internet stond toen nog in zijn kinderschoenen. In de tweede plaats leggen we de nadruk op de kwaliteit van ons huur-aanbod. We selecteren onze huurwoningen bijzonder streng. Zo aanvaarden we slechts

11

één op de vier dossiers van alle woningen die ons aangeboden worden. We voeren ook regelmatig inspecties uit, om een constante kwaliteit te waar-borgen. Ten derde bieden we van bij het begin niet zomaar gewoon verhuur, maar een heuse toeris-tische ervaring. We hebben bijvoorbeeld bij meer dan 120 partners aanzienlijke kortingen bedongen voor onze klanten. Die kortingen en bijkomende toeristische informatie staan eveneens in een gids die onze klanten ontvangen zodra ze hun vakantie-woning betrekken: de Ardennes-Pass."

VERTROETELDE EIGENAARS Ook voor de eigenaars past het voorstel van

Ardennes-Étape binnen het concept van die tijd. "Alle verhuuragentschappen werkten toen met exclusiviteitscontracten", vervolgt André Offermans. "De eigenaar moest dus vooraf vast-leggen wanneer hij de woning beschikbaar zou stellen om te verhuren, zonder garantie dat dit ook daadwerkelijk zou gebeuren. Wij pakten uit met een radicaal nieuwe formule: een reservatie-planning delen via een beveiligde interface. In het begin stelde ik het product voor aan de eigenaars, als aanvulling op hun eigen initiatieven. In die tijd verhuurden de meesten hun eigendommen immers via toerismebureaus of door kleine advertenties te plaatsen. Onze website werd meteen een succes, en we konden al heel gauw de planning van onze klanten invullen. Op die manier kwamen we met tal van eigenaars tot een feitelijke exclusiviteit."

EEN WIN-WIN-PARTNERSCHAP Ardennes-Étape hanteert ook een andere

vergoedingsmethode. "Terwijl de meeste agent-schappen de huur betaalden twee maanden na het einde van het verblijf, betaalden wij tien dagen voor het begin van het verblijf, plus een annu-latievergoeding. En eigenaars die kosten wilden aanrekenen, konden die al heel gauw invoeren via een online module." André Offermans heeft de ambitie om een volwaardig partnerschap aan te gaan met de eigenaars. "Een partnerschap dat gebaseerd is op kwaliteit, om de huurwaarde te maximaliseren. Onze eigenaars krijgen bijvoor-beeld systematisch feedback op basis van de resultaten van de tevredenheidsenquêtes bij de huurders. Het is daarbij de bedoeling dat, als de huurders kleine problemen vaststellen, ze die snel kunnen oplossen. Waarom? Omdat we hebben vastgesteld dat, hoe beter de staat waarin het vakantiehuis zich bevindt, hoe respectvoller de huurders zich gedragen. Iedereen heeft er dus bij te winnen!" Bij onze laatste eigenaarsenquête, in juni 2013, bedroeg hun tevredenheidspercentage trouwens 94%!"

ADVIES VÓÓR VERBOUWING Vandaag krijgen de partnerschappen met de

eigenaars nog een verrassender wending. "We krijgen geregeld telefoontjes van eigenaars die een pand hebben gekocht en ons advies vragen vóór de verbouwingswerken. Ze willen weten hoe ze die het best aanpakken, zodat het resultaat zo

Advies van een ondernemer

DENK AAN UW LEVENSKWALITEIT

Zorg ervoor dat uw medewerkers uw onderneming zien als een plek waar ze zich kunnen ont-plooien. Bied hen een aangenaam kader en soepele werkuren, zodat ze hun gezins- en beroepsleven makkelijker op elkaar kunnen afstemmen.

STIMULEER DE CREATIVITEIT

De creativiteit van vandaag is de bron van de innovaties van morgen. Aarzel niet om creatieve momen-ten in te lassen in de planning van uw teams, kwestie van die creativiteit structureel te integreren in het bedrijf.

DOE AAN PARTICIPA-TIEF BEHEER

Geef uw medewerkers echte verantwoor-delijkheid. En richt multidisciplinaire denkgroepen op als u rond een precieze problematiek werkt. De oplossingen die ze voorstellen, zullen

zinvoller en gron-diger zijn, en

ook meer goed-keuring

wegdra-gen als ze in de prak-

tijk worden gebracht.

Wie is André Offermans?

André Offermans werd geboren in 1969. Hij omschrijft zichzelf als 'gepas-sioneerd, creatief, levensgenieter en een beetje geek'. Hij studeert af als industrieel ingenieur aan het Institut Gramme en start zijn beroeps-loopbaan als informatica-consultant. Enkele jaren later richt hij samen met een collega een vastgoedbedrijf op in de Ardennen. "We kochten oude hoeves op om ze te renoveren en vervolgens te verhuren of te verkopen. Dat was een uiterst kapitaalinten-sieve activiteit die flink wat bankfinancieringen vereiste. Mijn vennoot had meer interesse voor het vermogensaspect, terwijl mij vooral het rota-tieconcept aansprak. Vandaar dat we in een goede verstandhouding onze samenwerking beëindigd hebben. Hij heeft het avontuur alleen voortgezet, met succes."

EIGEN KAPITAAL Deze eerste succesvolle ondernemerservaring leverde André Offermans het nodige kapitaal op om Ardennes-Étape te lanceren. "Na de verkoop van mijn aandelen had ik voldoende kapitaal in handen om me gedurende anderhalf jaar volledig te wijden aan de uitbouw van dit nieuwe project."

delijkheid. En richt multidisciplinaire denkgroepen op als u rond een precieze problematiek werkt. De oplossingen die ze voorstellen, zullen

zinvoller en gron-diger zijn, en

ook meer

gen als ze in de prak-

tijk worden gebracht.

. Hij studeert af als industrieel ingenieur aan het Institut Gramme en start zijn beroeps-

SUCCESS STORY

12

veel mogelijk voldoet aan de verwachtingen van de huurders, en welke opbrengst ze er kunnen van verwachten. We stemmen ons advies af op hun budget. Soms gaat het om meerjarenprojecten. Onze inkomstenramingen zijn altijd voorzichtig, want we willen er zeker van zijn dat het project rendabel zal zijn voor hen. Meestal ligt het rende-ment trouwens boven onze verwachtingen."

100% ONLINE Uiteraard is de onderneming nog niet rond bij

de lancering. "Ik ging bij de eigenaars prospecteren met een boekje met daarin een 'explosietekening' van de site, en legde hen uit wat mijn plannen waren. De oplossing bleef echter aantrekkelijk voor hen, aangezien ze geen enkele beperking hadden buiten het bijwerken van de planning." Daarnaast investeert Ardennes-Étape enorm in de promotie van de website, zowel op de zoekmachines als in kranten en tijdschriften. "Het online model bleef een gok, en we moesten ons zo snel mogelijk pro-fi leren als marktleider. Vandaar dat we van bij de start zeer veel investeerden in marketing. Vandaag blijven die investeringen groeien, en ze vertegen-woordigen elk jaar een aanzienlijk budget."

DE VERWORVENHEDEN CONSOLIDEREN

En de inspanningen werpen hun vruchten af. "In 2002, bij de lancering van de site, waren we slechts met twee. Vijf jaar later waren we al met tien. Vandaag stelt Ardennes-Étape in totaal 50 mensen te werk. Nu breekt voor ons een periode

van consolidatie aan. We ver-beteren onze processen

© F

oto’

s: La

etizi

a Ba

zzon

i, Ar

denn

es-É

tape

, V.R

.

om nieuwe projecten te kunnen plannen. We willen ons productaanbod en misschien ook ons bestemmingsaanbod uitbreiden, maar we willen vooral nog meer diensten aanbieden aan de eigenaars en de huurders. Kortom, meerwaarde creëren voor hen blijft onze hoofdambitie."

INGOnderneming

Een indrukwekkende groei

"Ardennes-Étape is een solide onderneming die een snelle groei heeft gekend", aldus Matthieu De Winter, Relationship Manager bij ING. "Het is ook een belang-rijke werkgever in de streek van Stavelot. We zijn partners van het eerste uur, en ik stel tot mijn groot plezier vast dat onze samenwerking steeds intenser wordt, want we zijn vandaag hun belangrijkste bankier."

ING: klant van Ardennes-Étape?Maar ING is ook klant van het bedrijf in Stavelot. "In september organiseerden we het jaarlijkse seminarie van ons business center, en deden we een beroep op hun dienst Business-Étape om een geschikte locatie te vinden en plaatselijke activi-teiten te organiseren. Het was leuk om eens een keer de rol van klant te spelen. Bovendien waren we sterk onder de indruk, want hun aanbod kwam precies overeen met wat we verwachtten en paste ook binnen ons budget."

Een rooskleurige toekomst "Ardennes-Étape zet vandaag zijn groei volop voort", besluit Matthieu De Winter. "We hopen hen te kunnen blijven begeleiden bij hun nieuwe projecten en op die manier bij te dragen aan hun verdere ontwikkeling."

beteren onze processen beteren onze processen

MATTHIEU DE WINTERRelationship ManagerING België

Unieke locaties voor professionele seminaries

Naast zijn activiteit als vakantieverhuurder ontwikkelde Ardennes-Étape ook een aanbod voor bedrij-ven: Business-Étape. André Offermans: "Onze portefeuille telt een heleboel karaktervolle panden. Sommige bieden plaats aan 45 personen en hebben volledig ingerichte vergader-zalen. Business-Étape is voor ondernemin-gen een originele manier om het nuttige aan het aangename te koppelen tijdens residentiële semina-ries. Temeer omdat we ook een hele reeks groeps- en teambuil-dingsactiviteiten aan-bieden: rollenspelen, outdoor-activiteiten, paardrijden, ontdek-kingscircuits, wijnde-gustaties …"

FISCALITEIT VAN DIVIDENDEN

OPTIMALISEER UW ROE-RENDE VOORHEFFING

D eze verlaging van de roerende voorhef-fi ng maakt deel uit van het economisch herstelplan dat de regering heeft gelan-ceerd, en geldt vooral voor kleine onder-nemingen. "De toekenningsvoorwaarden

zijn vrij strikt", aldus Sarah Joos, Advisor Wealth Analysis & Planning bij ING België. "Ze hebben zowel betrekking op de betrokken ondernemingen, de aard van de operatie, het type aandelen als de uitoefening van hun eigendom."

ALLEEN KLEINE ONDERNEMINGEN Allereerst geldt de maatregel alleen voor kleine

ondernemingen. "Meer bepaald kleine ondernemin-gen in de zin van artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen", verduidelijkt Sarah Joos. "Het gaat met name om bedrijven die één van de vol-gende limieten niet overschrijden: 50 werknemers als jaargemiddelde, een jaaromzet van 7.300.000 euro excl. btw en een balanstotaal van 3.650.000 euro (behoudens uitzonderingen). Deze voorwaarden worden alleen geëvalueerd bij de inschrijving op de aandelen. Als het bedrijf nadien zijn hoedanigheid van 'kleine onderneming' verliest, blijft de verlaagde voorheffi ng hoe dan ook van toepassing."

NIEUWE INSCHRIJVINGEN Verder geldt de maatregel alleen voor nieuwe

inschrijvingen op aandelen vanaf 1 juli 2013. "Het moet gaan om de oprichting van een nieuwe onderneming of om een kapitaalsverhoging in een bestaande onder-neming", vervolgt onze gesprekspartner. "Bovendien moet er vers kapitaal ingebracht worden en is het dus uitgesloten om de bestaande reserves aan te spreken. Tot slot moeten de aandelen op naam zijn, m.a.w. ingeschreven zijn in het register van aandeelhouders. De verlaagde voorheffi ng is alleen van toepassing als de aandeelhouder de aandelen bezit in volle eigendom en ononderbroken vanaf de inschrijving. Afgezien van enkele uitzonderingen in geval van schenkingen of nalatenschappen in rechte lijn of tussen echtgenoten." Bovendien bevat de wet nog een reeks bepalingen om mogelijke misbruiken te vermijden.

WELKE VERLAGING? Voor aandelen waarop wordt ingetekend bij

een kapitaalsverhoging of bij de oprichting van een nieuwe onderneming, bedraagt de roerende voorhef-fi ng niet langer 25%, maar: - 20% voor de dividenden die worden toegekend bij

de winstdeling tijdens het tweede boekjaar na de nieuwe inbreng,

- 15% voor de daaropvolgende boekjaren. "Dat kan dus een aanzienlijke besparing ople-

veren, temeer omdat hier het hefboomeffect kan spelen", vervolgt Sarah Joos. "Neem nu een kleine onderneming met een kapitaal van 20.000 euro, die haar boekjaar afsluit op 31 december en in 2014 overgaat tot een kapitaalsverhoging van 80.000 euro. Vanaf 2018 kan ze profi teren van het verlaagde tarief voor de uitkering van dividenden van het boekjaar 2017. Concreet: - het dividend op aandelen die werden uitgegeven in

2014 (4/5de van het kapitaal) wordt onderworpen aan een roerende voorheffi ng van 15%,

- voor het dividend op de 'oude' aandelen (1/5de van het kapitaal) geldt het 'volle' tarief van 25%.

De fi scale druk op het totaal van de uitge-keerde dividenden zal dus 17% bedragen in plaats van 25%, een besparing van 8%. Beschikt u over aanzienlijke reserves, dan kunt u ze uitkeren tegen voordelige voorwaarden.

13

INSIGHT

Dat kan een aanzienlijke besparing opleveren, temeer omdat hier het hef-boomeffect kan spelen

SARAH JOOSAdvisor Wealth Analysis & PlanningING België

© F

oto’

s: Th

inks

tock

, Lae

tizia

Baz

zoni

De regering heeft onlangs de roerende voorheffing verlaagd op de dividenden die door sommige bedrijven worden uitgekeerd. Een stap naar fiscale optimalisatie?

INGonderneming

TIPS & TRICKS

14

H et familiebedrijf staat voor de bedrijfs-leider centraal in zijn leven. "Op emotioneel vlak is het de oudste zoon of dochter van de familie", aldus Louis Cauffman, psycholoog, econoom en

specialist in familiebedrijven. "Een kind dat zichzelf niet kan beredderen. En dus een centrale plaats inneemt in het leven van de bedrijfsleider, zeker als die het bedrijf ook zelf heeft opgericht."

een identiteitScriSiS Precies die centrale rol van het familiebedrijf

in het leven van de bedrijfsleider bemoeilijkt het overgangsproces. "De bedrijfsleider kampt onver-mijdelijk met vragen: hoe kan ik mezelf anders

defi niëren dan als baas van mijn onderneming?", vervolgt Louis Cauffman. "De onderneming geeft hem een sociaal statuut, maar ook zelfwaardering: het plezier om leiding te geven, nieuwe projec-ten te lanceren en successen te boeken. Door die rol op te geven, komt alles van de ene op de andere dag op de helling te staan." Charles Sasse, psychotherapeut, bestuurder van het Institut de l'Entreprise Familiale en auteur van het boek 'Les 7 règles d'or de la transmission de l'entreprise familiale', is het daar volledig mee eens. "Een bedrijfsleider die beslist om zijn zaak over te dragen, verliest niet alleen zijn identiteit, maar ook zijn zingeving. Zijn onderneming gaf tot dan toe immers de nodige betekenis aan zijn leven.

Overdracht van een familiebedrijf

Hoe geeft u in alle sereniteit de fakkel door?

Voor een bedrijfsleider is het nooit makkelijk om de fakkel door te geven aan de volgende generatie. er zijn niet alleen de onvermijdelijke juridische, financiële en fiscale kwesties: ook de psychologische dimensie speelt een essentiële rol. hoe gaat u daar zo goed mogelijk mee om?

Te onthouden

bij een bedrijfs over­dracht komen een heleboel emotionele factoren kijken.

het is belangrijk dat iedereen zijn verwach-tingen uit en verwoordt.

bij het overdrachtsproces moet de hele familie betrokken worden.

LOUIS CAUFFMANPsycholoog en econoom ceO SOlt.e.a.m.instituut voor het familiebedrijf

CHARLES SASSEPsychotherapeut en handelsingenieur bestuurder institut de l'entreprise familiale

15

Hoe geeft u in alle sereniteit Een 'familiehandvest' opstellen

het familiehandvest is één van de onmisbare instru­menten bij de overdracht. "al mogen we dit hand­vest niet verwarren met het aandeelhouderspact", benadrukt charles Sasse. "het aandeelhouderspact is een technisch document dat het 'hoe' toelicht, terwijl het familiehandvest een ethisch document is dat het 'waarom' uitlegt." het is een intern familiedocument dat de familie zelf opmaakt en dat door alle familieleden is goedgekeurd."

De onderneming en de familie definiëren het familiehandvest legt de banden vast tussen familie en onderneming. het defi­nieert onder meer:

de familiewaarden die belangrijk zijn voor het bedrijf;

wat de onderneming betekent voor de familie;

de missie van de familie ten aanzien van het bedrijf en de doelstelling van het bedrijf: bijdra­gen tot de rijkdom van de familie? jobs creëren in de regio? belastingen betalen en het land helpen financieren dat de familie heeft opgevangen tijdens de oorlog?;

de belangrijke over­drachtsregels: moet de zaak in familiehan­den blijven? Omvat de notie 'familie' ook de

partners? Wat met de erfenisregeling?;

tegen welke voorwaar­den de familieleden hun aandelen mogen ver­kopen en aan wie? al die vragen worden meestal in detail geregeld in het aandeelhouderspact, al is het belangrijk dat het familiehandvest er de krachtlijnen van schetst.

Wie mag in het bedrijf werken en leiding gevende functies vervullen? het handvest licht ook de banden toe tussen de ver­schillende familieleden en de onderneming:

Wie mag in de onder­neming werken?

Wat zijn de vereisten (diploma’s, externe of interne beroepserva­ring, leeftijd …) voor de diverse functies?

Wat zijn de voorwaarden om een directiefunctie of een bestuursmandaat uit te oefenen? Om bedrijfs­leider te worden?

Welke vergoedingen en extralegale voordelen worden toegekend?

Wat is het dividendbeleid?

tot slot moet het handvest ook de nodige mecha­nismen bevatten voor de herziening ervan. het is immers een document dat sowieso samen met de familie(leden) evolueert.

Hij moet nu nieuwe uitdagingen en bronnen van voldoening vinden", aldus nog Charles Sasse. "Bij het overdrachtsproces moet daar rekening mee gehouden worden. Vandaar dat men er de nodige tijd moet voor nemen. Een geslaagde familieover-dracht kan soms 5 tot 10 jaar duren."

angSt durven erkennen en uiten Achter het identiteitsprobleem gaat nog een

ander, veel zorgwekkender probleem schuil: angst voor de dood. Charles Sasse: "Voor de onderne-mer is de overdrachtsperiode onvermijdelijk een confrontatie met het levenseinde die hem doet stilstaan bij de dood. Deze periode kan defensief gedrag uitlokken, waarbij de bedrijfsleider de noodzaak om de fakkel door te geven, ontkent, omdat hij zichzelf op zijn 60ste nog jong vindt, verdrinkt in het werk en zichzelf onmisbaar wil blijven voelen. In het slechtste geval krijgt hij zwarte gedachten of erger. Wanneer die angst taboe wordt en gepaard gaat met schrik voor identiteitsverlies, wordt ze een ernstig obstakel

INGonderneming

TIPS & TRICKS

16

voor een vlotte overdracht aan de volgende generatie. Dus komt het erop aan dat taboe uit de weg te ruimen. De eerste fase daarbij is: die angst erkennen en uiten."

OP ZOek naar het dna van de Onderneming

Zodra de bedrijfsleider zijn terughoudend-heid heeft overwonnen, kan het overgangsproces echt beginnen. Als het bedrijf binnen de familie blijft, is het belangrijk om ze er van bij de start bij te betrekken. Voor Louis Cauffman houdt de eerste fase dan ook in de familie rond de tafel te brengen en na te denken over het DNA van de onderneming. Wanneer en waarom is het bedrijfsproject opgestart? Wat zijn de dromen van de oprichter(s)? Voor welke waarden staat het familiebedrijf? En welke waarden willen de huidige bestuurder en de familie blijven verdedi-gen? Hoe de nieuwe generatie erbij te betrekken, zodat ze een vervolg schrijft aan dit bedrijfs- en familieboek? "Eén van mijn vroegere klanten drukte bijvoorbeeld de basiswaarde van zijn bedrijf uit in één zin: eerst dienen, dan verdienen.

Dat is een typische fi losofi e van familiebedrijven, want zij zijn niet gebonden aan de dictatuur van de kwartaalresultaten en kunnen zich concentre-ren op de lange termijn en op het behoud van de waarden die hun identiteit uitmaken."

uiten, delen en aanvaarden Naast dit familieverhaal moet het debat zich

ook concentreren op de toekomst van het bedrijf. Zowel de oude als de nieuwe generatie moeten duidelijk maken wat ze verwachten en welke rich-ting de onderneming volgens hen moet inslaan. "Ze moeten hun ideeën niet alleen verwoorden, maar ook op papier zetten", raadt Louis Cauffman aan. In dit stadium, zo benadrukken beide experts,

is het belangrijk dat de bedrijfsleider aanvaardt dat zijn opvolger geen 'kloon' is, dat hij zijn eigen projecten en dromen wil verwezenlijken, en zijn eigen kijk heeft op de manier waarop het bedrijf kan groeien. Vaak kan een externe adviseur daarbij een extra meerwaarde bieden, al is dat geen absolute must.

SPanningen Ontladen Dit proces leidt onvermijdelijk tot spanningen.

"Logisch, want er staat heel wat op het spel: alle betrokken partijen zijn begaan met de toekomst van het bedrijf", relativeert Louis Cauffman. "Confl icten zijn uiteraard een probleem, maar voor elk probleem is er een oplossing." Ook Charles Sasse vindt het essentieel om de harmonie binnen de familie te bewaren. "Om die harmo-nie te waarborgen, zijn er vier elementen nodig: vertrouwen, liefde, respect en rechtvaardigheid." Als die elementen standhouden, kan de familie spanningen ontladen en wegnemen - ook de onvermijdelijke jaloezieën - en de nodige legitimi-teit geven aan de opvolger. "Het is belangrijk dat de opvolger zich door heel de familie aanvaard en gesteund voelt."

de tOekOmSt Plannen en in gOede banen leiden

De fakkeloverdracht moet duidelijk en defi nitief zijn. "Een chaotische en onvolledige bedrijfsoverdracht is een worst case scenario", vervolgt Charles Sasse. "Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de voormalige bestuurder nog sterk aanwezig blijft in de zaak, er zijn bureau en zijn dienstwagen behoudt en af en toe nog belt met één of andere directeur om met hem te praten over het bedrijfsbeheer. Een dergelijke dubbelzin-nigheid is gevaarlijk, niet alleen voor de familie, maar ook voor de onderneming. Als er zo’n grote onzekerheid hangt over wie de touwtjes in handen heeft, dreigen de sterke krachten het bedrijf te verlaten." Vandaar de nood aan een duidelijke overdracht en een helder geformuleerde functie-wissel. "De bedrijfsleider moet begrijpen dat, hoe duidelijker afgebakend zijn vertrek, hoe beter dat is voor de toekomst van de onderneming. Al is het niet omdat iemand de leiding uit handen geeft dat hij automatisch ook ontslag moet nemen uit alle functies. Zo worden veel bestuurders voorzitter van de raad van bestuur. "Dat is een duidelijk andere functie die meer gericht is op de lange termijn en minder op het dagelijks beleid. Ze kan ook gecom-bineerd worden met een vertegenwoordigende functie, bijvoorbeeld binnen beroepsorganisaties of kringen. Bovendien kan de bedrijfsleider ook een bestuursmandaat opnemen in andere onderne-mingen, de rol van 'business angel' (professionele investeerder) vervullen of zich zelfs humanitair engageren. Het belangrijkste is, zo besluiten onze experts, dat de voormalige zaakvoerder voldoening haalt uit deze nieuwe activiteiten en dat ze een nieuwe zin geven aan zijn leven.

vertrOu­Wen,

liefde, reSPect EN

rechtvaar­digheid ZIJN

DE Waar­bOrgen

VOORfamiliale

harmOnie

ING heeft een con-crete en gedetailleerde gids samengesteld waarin alle stappen van het overnameproces worden beschreven:

'bedrijfsoverdracht. Persoonlijk werk­boek voor de familiale onder­nemer.' u kunt het werkboekje aanvragen via uw ing relationship manager.

'bedrijfsoverdracht. Persoonlijk werk­boek voor de familiale onder­nemer.het werkboekje

© F

oto's

: Cor

bis,

Thin

ksto

ck, V

.R.

17

PEOPLE & MANAGEMENT

DIVERSITEIT IN HET BEDRIJFSLEVEN

MYTHE OF REALITEIT?Te onthouden

Er bestaat vandaag een zeer strenge antidiscriminatie-wetgeving in de tewerkstellingssector, maar er zijn geen controle-organen.

Vandaag zijn onze ondernemingen nog altijd bang om Belgen van buiten-landse origine in dienst te nemen.

Om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorde-ren, moet vooral de privésfeer evolueren. Een gelijke verdeling van de huishoudelijke taken geeft vrouwen immers meer carrièrekansen.

Elke onderneming heeft de plicht om discriminatie bij aanwer-ving … en bij promotie (doorgroeimogelijkheden) te bestrijden. Toch hebben sommige doelgroepen het in de realiteit nog altijd moeilijk op de arbeidsmarkt.

In België bestaat er een duidelijke wetgeving inzake discriminatie op de arbeidsmarkt op basis van leeftijd, geslacht, afkomst, religie, seksuele geaardheid of handicap. Deze wetgeving is de voorbije jaren nog verstrengd.

In theorie zouden onze bedrijven kweekvijvers moeten zijn van diversiteit, en een afspiegeling van de bevolking … en dus ook van hun klanten. En toch is België al verschillende keren met de vinger gewezen in internationale studies.

EEN HOOGST DUBBELZINNIG BELEID Mehdi Ould Kherroubi, onderzoeker aan de HEC-

ULg en de UHasselt, wijst erop dat België een hoogst dubbelzinnig beleid voert als het gaat om multicultu-raliteit. "De Belgische koers houdt het midden tussen de Angelsaksische benadering, waarbij het toegestaan is om personen van buitenlandse afkomst te 'tellen', en de Franse aanpak, waarbij dit soort statistieken

verboden zijn", licht hij toe. "Zo is een overheidsbedrijf zoals de NMBS verplicht om minstens 10% werkne-mers van buitenlandse afkomst in dienst te nemen, de zogenaamde allochtonen. Het gaat hier om personen wiens ouders of grootouders geboren zijn in het buitenland of een vreemde nationaliteit hebben… dus ook mensen die van geboorte Belg zijn. Maar stel dat ik als onderzoeker zou willen nagaan hoeveel Belgen van vreemde herkomst voor een bepaald bedrijf werken, dan mag ik dat niet doen, want ze zijn niet als zodanig geregistreerd. We mogen ze dus niet tellen… maar moeten ze wel integreren." Toch hebben universitaire onderzoeken via diverse methoden - zoals het indienen van een identiek CV, één keer met een vreemde en één keer met een Belgische familie-naam - aangetoond dat personen met een 'exotische' naam wel degelijk nog altijd gediscrimineerd worden op de arbeidsmarkt. Zo worden ze minder vaak uitge-nodigd voor een sollicitatiegesprek.

PEOPLE & MANAGEMENT

18 INGOnderneming

EEN COMMERCIËLE TROEF? Een aantal Brusselse ondernemingen wil dit

soort praktijken bestrijden en heeft daarom een 'Diversiteitscharter' ondertekend dat geïnspireerd is op het gelijknamige Franse charter. Op die manier willen ze hun engagement tonen en hun overtuiging uitdragen: diversiteit is een troef, geen hinderpaal. "Brusselse bedrijven beweren vaak dat ze geen personen van vreemde origine aanwerven om dat die geen Nederlands zouden spreken … Dat is echter een vals excuus, want er zijn zoveel mensen die in Brussel werken zonder per se Nederlands te spreken!", aldus nog Mehdi Ould Kherroubi. Welke vrees schuilt er achter dergelijke voorwendsels? "Volgens mij is het in ons land nog altijd een groot probleem om de ander te erkennen in zijn diversiteit. Angst heeft vaak ook te maken met het geloof. Diversiteit is echter een wezenlijk onderdeel van onze moderne samenle-ving. Het zijn precies die mensen van verschillende horizonten die de komende jaren voor vernieuwing en creativiteit zullen zorgen. Gelukkig beginnen sommige bedrijven stilaan in te zien dat het goed is voor de commercie als het personeel een weer-spiegeling is van de cliënteel. Een argument dat al stevig ingeburgerd is in de sector van de mobiele telefonie bijvoorbeeld."

GELIJKHEID MAN-VROUW Er moet dus nog fl ink wat vooruitgang geboekt

worden inzake diversiteit. Dat geldt ook voor vrouwen. Vandaag bedraagt de loonkloof tussen mannen en vrouwen immers nog altijd 10%, en dat voor gelijkwaardige functies. En als we de overheids-sector niet opnemen in deze statistieken, is het ver-schil nog een heel stuk groter. Isabella Lenarduzzi, hoofd van het vrouwennetwerk JUMP, bekijkt de situatie door een kritische bril. "De wet mag dan al verstrengd zijn, er is nog steeds geen controle-or-gaan. Het is weliswaar mogelijk om een klacht in te dienen bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (www.igvm-iefh.belgium.be), maar we weten niet over welke bedrijven de meeste klachten worden ingediend. Er is dus heel weinig transparan-tie op dat vlak. In de privésector is het nog erger: hoe meer ervaring en verantwoordelijkheid een vrouw heeft, hoe groter het loonverschil. Bovendien krijgen vrouwen vaak minder extra voordelen dan mannen. Bij onderhandelingen hebben ze de nei-ging om vooral niet-fi nanciële voordelen in de wacht te slepen. Ze laten hun zelfwaardegevoel immers bepalen door andere elementen dan bij mannen. Een beter team bijvoorbeeld. Statussymbolen zeg-gen hen niets, maar soms zijn ze wel verplicht om ze over te nemen, want we hanteren nu eenmaal

Angst voor handicap

In België zijn alleen de overheidsdiensten wettelijk verplicht om werknemers met een handicap in dienst te nemen. Op dat vlak geldt er een quota van 2 à 3%. In het kader van de Europese antidiscriminatie-wetgeving zijn alle Belgische werkgevers evenwel verplicht om 'redelijke aanpassings-maatregelen' te nemen voor personen met een handicap die geschikt zijn voor een bepaalde functie: werkplek, sanitair, kleedkamer, lift enz. De werkgever krijgt daar financiële compensaties voor in ruil. Toch hebben onze bedrijven nog steeds koudwatervrees als het gaat om de aan-werving van personen met een handicap. Zo is het tewerkstellings-percentage bij deze doelgroep de voorbije jaren nog gedaald. Slechts 35% van hen heeft vandaag een job.

ISABELLA LENARDUZZIOprichtster & Algemeen DirectriceJUMP Forum

Dankzij anonieme CV’s laten rekruteerders Dankzij anonieme CV’s laten rekruteerders zich niet beïnvloeden door de naam van de kandidaten.

19

een zeer mannelijk leiderschapsmodel." Maar er is niet alleen de loonkwestie: ook topfuncties worden nog altijd hoofdzakelijk bekleed door mannen. De wet van 28 juli 2011 legt nochtans quota op aan overheidsbedrijven en beursgenoteerde onder-nemingen. Zo moeten ze evolueren naar 30% vrouwen in hun raden van bestuur … althans de komende jaren. "Vandaag zitten we nog maar aan 12%", betreurt Isabella Lenarduzzi. "We moeten niet alleen evolueren op verticaal niveau, maar ook op horizontaal niveau. Vrouwen zitten nog te veel vast in ondersteunende functies: juridische functies, opleiding, human resources …"

WERK EN GEZIN Dat de bedrijfswereld moeite heeft om een

nieuw model te ontwikkelen, heeft te maken met onze nog altijd door en door patriarchale samen-leving. Uiteraard bestaat er ook vandaag nog zui-vere discriminatie: veel vrouwen zien hun contract niet verlengd als ze vertellen dat ze zwanger zijn, of zien een promotie aan hun neus voorbijgaan als ze terugkeren uit zwangerschapsverlof. Maar er bestaan ook subtielere vormen van discriminatie. "Vrouwen die deeltijds werken, moeten aan hun baas in alle eerlijkheid kunnen zeggen dat dit komt

omdat ze zich niet erkend voelen door hun bedrijf … en niet omdat ze thuis willen of moeten blijven. Bedrijven zijn er nog al te vaak van overtuigd dat het om een bewuste keuze gaat", zo klinkt het bij JUMP. "Terwijl vrouwen even vaak zichzelf daarvan proberen te overtuigen. Natuurlijk hebben mannen en vrouwen vandaag gelijke rechten, en dat is fantastisch. Maar in de concrete realiteit is er geen gelijkheid. Zo wordt vandaag nog altijd 80% van alle onbezoldigde arbeid verricht door vrouwen. Vrouwen slapen minder uren en hebben minder vrije tijd dan mannen. Het is dan ook normaal dat ze een hoger risico lopen op een burn-out. Pas als mannen actiever worden in het huishouden, zullen vrouwen meer verantwoordelijkheid krijgen in het bedrijfsleven", benadrukt Isabella Lenarduzzi. Onze maatschappij heeft daar alles bij te winnen. Nu steeds meer bedrijven hun management methode onder invloed van de crisis in vraag stellen, zijn vrouwen en werknemers van buitenlandse afkomst, maar ook personen met een handicap of met een andere overtuiging of levensstijl belang-rijke voortrekkers als het om vernieuwing gaat. Bedrijfsleiders die aan zulke mensen verantwoor-delijke functies geven, voeren tegelijk een open en toekomstgericht beleid, zonder oogkleppen.

Ellen Alvoet: een vrouw aan het roer

Sinds 1 juli 2013 staat Ellen Alvoet aan het hoofd van het departement Institutionals

van ING. Als zodanig is ze ver-antwoordelijk voor alle cliënten uit de overheidssector en de social-profitsector (steden, gemeenten, ziekenhuizen, onderwijs, ngo’s, sociale zeker-heid enz.). "Het is onze ambitie

om ons marktaandeel in deze sector te verhogen", vertelt ze.

Op haar 39ste heeft Ellen Alvoet al de leiding over een vijfkoppig team en heeft ze 25 relatiege-lastigden onder haar hoede die in de ver-

schillende business centers werken.

Expertise en vrouwelijkheid "Vroeger werkte

ik in de marktzaal. Dat was een heel manne-lijke wereld en een zeer competitieve omgeving.

Ik was daar de enige vrouwelijke manager, en bovendien was ik toen zwanger", herinnert ze zich. "Toch heb ik me daar altijd thuis gevoeld, omdat ik over de nodige expertise beschikte." Ellen Alvoet is er ook steeds in geslaagd om haar eigen communicatiestijl uit te spelen: zeer men-selijk en vaak minder offensief dan die van haar mannelijke collega’s. "Mijn sociale contacten met bedrijfsleiders - in hoofdzaak mannen - verlopen meestal zeer goed. Vrouwen hebben namelijk een extra troef: onze communicatie is zachter en minder machistisch."

Keuzes makenDeze jonge manager met een nieuw samenge-steld gezin bevestigt het: het geheim van succes schuilt in een evenwicht tussen beroeps- en privéleven … En in de kunst om in zekere mate te kunnen loslaten. "Een goede organisatie is essentieel, maar je moet ook keuzes maken, want je kunt nu eenmaal niet alles goed doen. Perfectionisme is niet altijd een goede zaak … maar wel een typisch vrouwelijke eigenschap. Gelukkig is niemand perfect, ook mannen niet. Jezelf per se op alle fronten willen bewijzen, is zinloos, want net die drang bemoeilijkt het even-wicht tussen werk en gezin!"

van het departement Institutionals van ING. Als zodanig is ze ver-antwoordelijk voor alle cliënten uit de overheidssector en de social-profitsector (steden, gemeenten, ziekenhuizen, onderwijs, ngo’s, sociale zeker-

sector te verhogen", vertelt ze. Op haar 39ste heeft Ellen

Alvoet al de leiding over een vijfkoppig team en heeft ze 25 relatiege-lastigden onder haar hoede die in de ver-

Expertise en vrouwelijkheid

Dat was een heel manne-lijke wereld en een zeer competitieve omgeving.

© F

oto’

s: Th

inks

tock

, V.R

.

MEHDI OULD KHERROUBIOnderzoekerHEC-ULg en UHasselt

AT YOUR SIDE

"Banken geven bijna geen financiering meer". Die verzuchting hoor je tegenwoordig wel vaker bij ondernemers en bedrijven. Maar klopt dat ook wel? Voor ING België lijkt die stelling alvast niet op te gaan.

K an je bij de bank nog gemakkelijk een krediet krijgen om je onderneming te fi nancieren? "Heel wat mensen denken dat banken veel strenger geworden zijn bij het toekennen van kapitaal, maar eigenlijk

klopt dat beeld niet", zegt Bart Eekhaut, Head of Len-ding Commercial Banking bij ING België. "Het totale volume aan kredieten voor bedrijven heeft nog nooit zo hoog gestaan, ondanks een verminderde vraag naar krediet. Er is dus eigenlijk een stijging van het aanbod, terwijl de vraag achter blijft. Wat specifi ek ING België betreft: wij hebben in het eerste halfjaar ongeveer 2,7 miljard euro meer krediet gegeven dan in 2012. En we zouden graag nog meer doen om de economie te steunen. Daarvoor hebben we een extra budget van ongeveer één miljard euro klaar staan."

VIER PARAMETERSING België is dus absoluut bereid om bedrijven

te ondersteunen in hun projecten. Als de kwali-teit van het kredietdossier voldoende hoog is, is fi nanciering mogelijk. "Die kwaliteit hangt van verschillende factoren af", legt Bart Eekhaut uit. "De terugbetalingscapaciteit is er daar uiteraard een van. Een groot deel van de aanvragen hebben op basis van enkel de balansgegevens onvoldoende terugbe-talingscapaciteit. Banken geven geen kredieten aan ondernemingen met geen of te lage terugbetalings-capaciteit en stellen daarom soms extra vragen.

Daarnaast wordt ook gekeken naar de kwali-teit van het management. "Voor een bedrijf is het belangrijk een bank te overtuigen van zijn manage-mentkwaliteiten", zegt Bart Eekhaut. "De bedrijven

die het best overleven in tijden van crisis zijn deze die geleid wor-den door goede managers."

Een derde factor is de verhouding tussen het risico voor de bank en het rendement van de kredietaanvraag. Is er een groter risico, dan moet daar een groter rendement tegenover staan, dus een hogere prijszetting. Het risico kan worden beperkt door waarborgen te verlenen vanuit de vennootschap, overheidsgaranties of persoonlijke borgstellingen.

"Een vierde factor ten slotte, is de vraag of de onderneming een eigen inspanning of engage-ment kan geven aan de bank", zegt Bart Eekhaut. "Overtuig de bank ervan dat je als ondernemer zelf volledig achter het te fi nancieren project staat. Naast deze vier parameters, blijft het belangrijkste punt dat de bank steeds zou kijken naar de ver-diensten van de investering op zich. Waarin gaat u investeren? Is dat een te verantwoorden investering voor zowel de onderneming als voor de bank?"

WELKE FASE?In de zoektocht naar kapitaal is het belangrijk

om een duidelijk onderscheid te maken tussen de verschillende fases waarin een onderneming zich bevindt en tussen de verschillende soorten kapitaal die verstrekt kunnen worden. "Wat de fases betreft, onderscheiden we vier grote segmenten", zegt Erik Van den Eynden, Head of Midcorporates & Institutionals bij ING België. "Starters, groeiers, mature bedrijven en ondernemingen die zich op een overdracht voorbereiden. Bij starters zal er

KREDIET AAN ONDERNEMINGEN

OP ZOEK NAAR FINANCIERING? ING DENKT MET U MEE

Te onthouden

ING België biedt ondernemingen nog steeds veel kredieten aan.

De toekenning van die kredieten hangt van verschillende parameters af.

De financierings-producten verschil-len onder meer naargelang de maturiteit van de onderneming en het doel van de financiering.

20 INGOnderneming

die het best overleven in tijden van crisis zijn deze die geleid wor-den door goede managers."

OP ZOEK NAAR FINANCIERING?

De cruciale rol van de Relationship Manager

Om exact te weten welke vorm van financiering geschikt is voor welk bedrijf, speelt de Relationship Manager van ING België een cruciale rol. Als tus-senschakel tussen de bank en de onderneming is dit de persoon die de noden van het bedrijf kan detecteren en de bedrijfsleiding in de juiste richting kan wijzen. "Uiteraard is niet elke soort finan-ciële tussenkomst van toepassing

op elk bedrijf", zegt Erik Van den Eynden.

Een globale aanpak"Er zijn zeker producten die we breed in de markt zetten, maar er zijn er ook die enkel geschikt zijn bijvoorbeeld voor middel-grote bedrijven, of die pas vanaf een bepaald bedrag in aan-merking komen. Waar ING zich sowieso van zijn concurrenten

onderscheidt, is wel in de totaalaanpak van het privé- en professioneel vermogen. Bij het bepalen van de behoeftes maken we een analyse van het volledige vermogen en bieden we een globale oplossing aan die reke-ning houdt met alle mogelijke elementen. De kennis van onze experts en onze Relationship Managers maken daarin het verschil."

BART EEKHAUTHead of Lending Commercial BankingING België

nen we bijvoorbeeld ook een beursintroductie of een kapitaalsverhoging voorbereiden."

Uiteraard heeft niet elk bedrijf hetzelfde soort kapitaal nodig. "Uit de gesprekken die wij voe-ren met de klant kijken we welke kredietformule het beste bij hen past. Onze producten zijn ook afgestemd op de kapitaalbehoefte van de klant: wij maken het onderscheid tussen 'klassieke' bancaire fi nancieringen, niet-bancaire fi nancieringen en pure kapitaalsbehoeften", legt Erik Van den Eynden uit. "Om met dat laatste te beginnen: hier kunnen we bijvoorbeeld aan het bedrijf voorstellen om te beleggen in durfkapitaalfondsen die ofwel door ING mee zijn opgericht of waarin ING participeert. Welk fonds dan voor welk bedrijf nuttig is, hangt onder meer af van de sector of de landsregio waarin het bedrijf actief is. Daarnaast kan ING uiteraard ook een rechtstreekse participatie nemen in het kapitaal van het bedrijf of kan het bijvoorbeeld helpen bij een beursintroductie."

Wat betreft niet-bancaire fi nanciering kan ING een mezzanine-fi nanciering toekennen, een achtergestelde lening die een tijdelijke behoefte aan kapitaal kan afdekken of ING kan helpen bij de uitgifte van bedrijfsobligaties.

UITGEBREID GAMMA"Wat de bancaire fi nancieringen betreft, heeft

ING een zeer uitgebreid gamma aan diensten die zeer scherp op de behoeften van de klanten kunnen inspelen", zegt Erik Van den Eynden. "Er zijn leningen voor planbare of niet-planbare liquiditeits-behoeften, overbruggingskredieten, voorschotten op vaste termijn, supply chain fi nanciering, kaskredie-ten en ga zo maar door. Denk hier ook aan fi nan-cieringsbehoeften op korte of lange termijn met al dan niet herzienbare rentevoeten of bijvoorbeeld bankwaarborgen. Voor bedrijven in overdracht kunnen we dan weer specifi ek tussenkomen in de fi nanciering van een management buy-out of een leveraged buy-out."

21

© F

oto’

s : T

hink

stoc

k, V.R

.

bijvoorbeeld geld nodig zijn om aan productontwikkeling te doen, om de markt-

introductie waar te maken of om de marketing te verzorgen. Bij groeiers zullen we bijvoorbeeld

proberen om de liquiditeitsdruk mee op te vangen en de groei te ondersteunen. Bij bedrijven die voor een overdracht staan, zullen we helpen met de voorbereiding en de uitvoering ervan. Daarnaast wordt er bij deze bedrijven ook een grondige ver-mogensanalyse en -planning gemaakt. Dat laatste duidt al aan dat we meer doen dan enkel kapitaal verstrekken. Ook advies en begeleiding maken een groot deel uit van het pakket en dat voor elke van deze fases. Voor groeiers en mature bedrijven kun-

ERIK VAN DEN EYNDENHead of Midcorporates & InstitutionalsING België

bijvoorbeeld geld nodig zijn om aan productontwikkeling te doen, om de markt-

introductie waar te maken of om de marketing

EVENTS

22 INGOnderneming

D e ING International Business Day vond dit jaar plaats in het sfeervolle decor van De Jachthoorn in Kontich, op een steenworp van Antwerpen. Het pro-gramma, dat trouwens beschikbaar was

via een handige app voor smartphones en tablets, bestond uit twee grote delen: enerzijds individuele gesprekken tussen ondernemers en medewer-kers uit het internationale netwerk van ING, en anderzijds workshops over een specifi ek thema van internationaal ondernemen.

INDIVIDUELE GESPREKKENDe ING-medewerkers waren uit 19 verschil-

lende landen naar Kontich afgezakt, meer bepaald uit zestien Europese landen, China, India en Zuid-Oost-Azië. De ruim 150 deelnemende bedrijven, zowel kleinere kmo’s als grote(re) ondernemingen, uit gans België, konden op voorhand een gesprek inplannen met een van die vertegenwoordigers van het wereldwijde ING-netwerk. Elke 30 minuten werd er doorgeschoven. Er werden vragen gesteld over het oprichten van vennootschappen in het buitenland, het optimaliseren van betaalstromen, fi nancieringen van projecten enz.

Eind november organiseerde ING de International Business Day in Kontich. Ruim 150 ondernemers kregen er antwoorden op al hun vragen over internationaal zakendoen.

ING INTERNATIONAL BUSINESS DAY

150 ONDERNEMERS OP SEMINARIE INTERNATIONAAL ZAKENDOEN

Meer info over internationaal zakendoen?

Wilt u graag meer info over ondernemen in het buitenland en de International Business Desks? Contacteer uw Relationship Manager, bel naar 02/547 29 02, of stuur een e-mail naar ibc.belgium@ing.be.

International Business Desk?

ING telt in meer dan 20 Europese landen, Turkije, India, China en Zuid-Oost-Azië, een lokale vestiging. De lokale ING-collega’s helpen Belgische en Nederlandse ondernemers praktische bankzaken te regelen. Rechtstreeks contact met het lokale ING-kantoor is mogelijk, maar de Relationship Manager in België blijft de belangrijkste contactpersoon.

International Business Day

20 november 2013

MACIEJ EN BARBARAUit het Poolse Warschau waren bijvoor-

beeld International Business Desk Managers Maciej Bukowiec en Barbara Lis speciaal voor het evenement overgevlogen. "Het is een drukke dag geweest. Ik heb zelfs geen kans gehad om te eten", lachte Maciej na afl oop. "Vijf uur lang hebben Barbara en ik intensieve gesprekken gevoerd. Onder andere met een cliënt met wie we al een paar keer eerder per e-mail contact hadden in verband met een acquisitie in Polen. Aangenaam om elkaar nu ook eens in levende lijve te zien. Daarnaast hebben we ondernemers kunnen helpen die de Poolse markt nog aan het verkennen zijn."

ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN VOOR 2014

Gastvrouw Marlène de Wouters opende na de lunch de eerste plenaire sessie met Philippe Masset, Head of Commercial Banking van ING België, en Peter Vanden Houte, Chief Economist van ING België. Zij gaven hun visie op het belang van internationaal ondernemen en de macro-economische vooruitzich-ten voor 2014. Daarna startte het tweede grote luik van de ING International Business Day: de workshops. De ondernemers konden tien verschillende work-shops bijwonen, die telkens drie kwartier duurden.

ING-CLIËNTEN AAN HET WOORD"In de helft daarvan deed een cliënt zijn

verhaal. Ze vertelden hoe zij met ING samen-werken en wat hun concrete ervaringen zijn", zei International Business Manager Annemie Nolf, die het evenement coördineerde. Zo kon bijvoor-beeld de getuigenis van Geert Roelens, CEO van de Beaulieu International Group, op veel bijval rekenen. Hij deelde zijn inzichten rond succesvol ondernemen in China (zie kader). Tijdens een van de andere workshops legden Jérôme Miara van de Delhaize Group en Cor Jansen van de Bank Mendes Gans dan weer uit hoe zij cash pooling in de prak-tijk brengen.

EXPERTS VAN INGBij de andere workshops zoomden de experts

van ING in op een specifi ek thema van interna-tionaal ondernemen. Ze zetten bijvoorbeeld de opportuniteiten van SEPA op een rijtje, en toonden hoe ING kan helpen bij het managen van interna-tionaal werkkapitaal. Head of Business Economics Rob Rühl bij ING in Amsterdam stelde zijn eco-nomische analyses van India en Turkije voor (zie kader). "Ook op deze sessies hebben we veel posi-tieve feedback gekregen", gaf Annemie Nolf aan. "Dat deed me plezier, want de meerderheid van de aanwezigen heeft veel ervaring en kennis op vlak van internationaal ondernemen. Om het voor hen interessant te houden, moesten de workshops diep genoeg in de materie duiken."

CONCLUSIES VAN CEO RIK VANDENBERGHE

Iets voor 18 uur opende Marlène de Wouters de tweede plenaire sessie. Zij vroeg nog even geduld voor het aperitief en het walking dinner, en interviewde eerst Rik Vandenberghe, CEO van ING België. Rik Vandenberghe maakte de conclusies van de dag, dankte de aanwezigen en verwoordde de ambitie van ING op vlak van internationaal ondernemen: "Onze cliënten komen altijd eerst. Zij moeten zich overal ter wereld thuis voelen. Vandaar dat we in ruim 40 landen vestigingen hebben. Tegelijk werkt ING al 140 jaar samen met de bedrijfswereld. We kennen de verwachtingen van kmo’s, dit zit in ons DNA. Die beide troeven helpen onze cliënten om hun projecten in het bui-tenland te realiseren. Wij zijn er om onze cliënten te steunen, en de ING International Business Day is daar een concreet voorbeeld van."

"Persoonlijke en uitgebreide uitleg gekregen"

Ariane Decoster is Chief Accountant bij La Lorraine Bakery Group, de grootste bakkerijgroep van het land. La Lorraine investeert in 2014 in een bakkerij in Turkije en doet daarbij beroep op de diensten van ING. "Het was een heel interessante dag", zegt Ariane. "De Turkse Business Desk Manager heeft mij een uitgebreide uitleg gegeven over de integratie van het Belgische beta-lingssysteem en de mogelijkheden op vlak van cash management. Dankzij dit persoonlijk contact kan ik nu een gezicht plakken op de mensen die ons ter plaatse zullen helpen bij de opstart van onze Turkse vestiging."

INTERNATIONAAL ZAKENDOEN'Goodie Bag'

Alle deelnemers aan de ING International Business Day gingen met een 'goodie bag' naar huis. Daarin zat het recent verschenen boek 'How successfull can you be in China?' van Geert Roelens, CEO van de Beaulieu International Group. In de 'goodie bag' zaten ook drie studies van Rob Rühl, Head of Busi-ness Economics bij ING, die dit jaar verschenen over de economische verwachtingen voor respectievelijk Rusland, Turkije en India.

©Fo

to’s:

Jess

ica H

illto

ut

23

ARIANE DECOSTER Chief Accountant La Lorraine Bakery Group