Zorg en welzijn voor mensen met dementie in uw gemeente

Robbert Huijsmanhoogleraar Management & Organisatie Ouderenzorg

programmaleider Dementiezorg voor elkaarprojectleider Actieprogramma Casemanagement dementie

Prof.dr. Robbert Huijsman MBA,

Hoogleraar Management & Organisatie Ouderenzorg

Projectleider nationaal Actieplan casemanagement dementie

Programmaleider Dementiezorg voor Elkaar

Zorg en welzijn voor mensen met dementiein uw

Actieplan casemanagementen Dementiezorg voor elkaar

Actieplan‘Alkmaardementievriendelijk’ondertekend,23juni2017

2

OmroepBrabant,5juli2015:BrabantteltdemeestedementievriendelijkegemeentenvanNederland.Erzijnalzo'n25gemeenteninBrabantdiedetitelvanstichtingAlzheimerNederlandhebbengekregen,terwijlinderestvanNederlandintotaalmaar35gemeenten'dementievriendelijk'zijn.

Dementiezorg in Nederland:

‘critical case’ voor samenwerking,over de drie stelsels heen,

vanuit belang cliënt en mantelzorger

233

De urgentie van dementie

24

…. te midden van vele ontwikkelingen op alle niveaus

Kwetsbareouderen

Ouderezelf:

Ikmerkdatikoudword.Hetgaatmeallemaalmoeilijkeraf,mijnlichaamlaatmeindesteek.Mijnkringetjewordtkleiner.Ervallenvriendenwegenikbenzelfooknietmeermobiel.Mijnloopjenaardesupermarktisvaakmijnenigeuitjevandedag.Maarikvergeetweleenswelkeboodschappennodigzijn.Metdehulpvandebuurvrouw,mijnkinderendieinhetweekendlangskomenendethuiszorgdiemehelptinhuisenbijhetdouchen,hoopikzolangmogelijkthuistekunnenblijvenwonen.Ikvindhetvervelendomafhankelijktezijn,daarmoetikmeelerenleven.

Mantelzorger:

Mijnouderszijnechtoudaanhetworden.Dedoktersbezoekenendewekelijksefysiotherapiebepalenhetritmevanhunleven.Zewonennogthuismetdenodigehulp.Maardievergeetachtigheidbaartmezorgen.Ikdenkweleens‘hoelangkandatnogzo?’en‘watalserechtietsgebeurt?’Ikwilgraagdatzezolangmogelijkzelfstandigkunnenzijn.Nulukthetallemaalnog.Maarikmaakmezorgenoverdetoekomst.

75

Definitie:eenprocesvanhetopeenstapelenvanlichamelijke,psychischeen/ofsocialetekorteninhetfunctionereneneigenregieenregelvermogenwaardoordekansvergrootopnegatievegezondheidsuitkomsten(kwaliteitvanleven,functiebeperkingen,opname,overlijden)

Kenmerken:slechtlopen,slechthoren,slechtzien,lichamelijkmoe,weinigtotnietwandelen,slechtevenwichtkunnenbewaren,weinighandkracht,ongewenstgewichtsverlies

Observaties:-populatie:2010:700.000(27%)à 2030:1miljoen(25%)-hogeropleidingsniveauwerktdempend-+ 33%leidtaandementie(grootsteoorzaak)!-+ 27%psychischen23%sociaalkwetsbaar-+ 40%maaktgeengebruikvandeWMO

Kwetsbaarheid bij ouderen

66

Grensvlakken tussen drie stelsels

Bron:ZilverenKruis,2016(https://www.zilverenkruis.nl/gemeenten/nieuws/paginas/grensvlakken-ouderenzorg.aspx)137

Bron:DementiemonitorAlzheimerNL(https://www.alzheimer-nederland.nl/infographic-dementiemonitor-mantelzorg-2016)

Dementieiszwaarvoormantelzorger;uitvaliskernredenvooropname

268

49

Actieplan casemanagement dementie

• Partijen:Deltaplan,VWS,NZA,ZINL,ZN,VNG,AlzheimerNL,ActiZ,BTN,V&VN(vakgroepCM),ketenregisseurs,...Ineen,NHG

• Signaalteamomonrustsignaleninbeeldtekrijgen,teanalyseren,opte(laten)lossenofescaleren

“RustenHerstel”,casemanagementcfr.ZSD(2013)

Vieractielijneninplanvanaanpak:• Inhoudcasemanagementenzorgprogramma’s• Kwantitatiefinzichtincasemanagement• Werkwijze/expertiseprofielcasemanagement• Systeemt.b.v.casemanagement(organisatie,financiering,stelsel)

Dementienetwerken (n=64): omvang

10

Gemiddelde caseload per casemanager

Netwerken naar omvang wachtlijst

911

Ziektebeloop vanaf start dementie tot aan opname of dood

opnamewel/nietpluis thuiswonend

diagnose

Het ziektecluster dementie

12

opnamewel/nietpluis

thuiswonend

diagnose

Generalisten/specialisten

13

Model1(n=57):‘alltheway’,continuïteitinéénpersoon

Model2(n=36):‘stapelmodel’,samenalshetcomplexwordt

Model3(n=39):‘overdracht’,volgendealshetcomplexwordt

Model4(n=25):‘triage’,grootsteexpertisetijdensstart

Gemiddeldperdementienetwerkzijner5,0 subvarianten

14

Model 1: ‘all the way’, continuïteit in één persoon 1a: casemanager dementie, vanuit onafhankelijke CM-organisatie 31% 1b: dedicated casemanager dementie vanuit zorgaanbieder(s) 80% 1c: wijkverpleegkundige met specialisatie dementie` 31% 1d: wijkverpleegkundige generalistisch 41% 1e: ouderenadviseur uit de WMO 10% Model 2: ‘stapelmodel’, samen als het complex wordt 2a: ouderenadviseur WMO plus casemanager, beide cliëntcontact 12% 2b: POH bij huisarts plus casemanager, beide cliëntcontact 29% 2c: wijkverpleegkundige plus casemanager, beide cliëntcontact 56% 2d: wijkverpleegkundige, casemanager als coach (geen cliëntcontact) 25% Model 3: ‘overdracht’, volgende als het complex wordt 3a: ouderenadviseur WMO draagt over aan casemanager 24% 3b: POH bij huisarts draagt over aan casemanager 49% 3c: wijkverpleegkundige draagt over aan casemanager 63% Model 4: ‘triage’, grootste expertise tijdens start 4a: casemanager doet intake en zorgplan, daarna andere professional 37% 4b: als 4a, uitgebreid met een deel betaald vanuit het WMO-domein 10%

Conceptplan ZN zorgverzekeraars

• Infrastructuurenrandvoorwaardenketenzorgversterken:• Preferenteverzekeraarneemtregie,rest‘volgt’• Maatwerkafsprakenoverbekostigingdementienetwerk• Iedereendoetmeeaan‘uitkomstindicatorendementie’,opwegnaarfinancieringdementienetwerko.b.v.uitkomsten

• Ketenregisseurmaaktgedragenmeerjarenplan(Q22018)• SamenwerkingsverbandoverWmo,ZvwenWlzheen

• Individueelcasemanagement:• ConformZorgstandaardDementie,teactualiseren• Normen:eenduidigheid,overzichtencontinuezorg;vast,duidelijkenprofessioneelaanspreekpunttijdensheleziektebeloop

• Zodanigeinkoopdatwachtlijstenverdwijnen• Naarbeperktaantalmodellenvancasemanagement

15

https://www.youtube.com/watch?v=dZbyjsxj5-c16

Programma kent 5 onderdelen

• Praktijkverbeterprogramma: professionals in samenwerkings-

verbanden ondersteunen met implementatievragen

• Organisatie en financiering van dementiezorg

• Kennisnetwerk / leergemeenschap: vergroten van bestaande

kennis van werken met mensen met dementie

• Ontwikkelen van Nationaal Register Dementie

• Zorgstandaard Dementie 2.0 (over alle domeinen heen)

Rode draad: migrantenachtergrond en laaggeletterdheid

17

Samen op weg naar integrale en persoonsgerichte dementiezorg!

email: r.huijsman@vilans.nlmobiel: 06 – 20 39 59 58

1918