Workshop

Signaleren eenzaamheid en dan…

Zeist, mei 2019

Programma

• Wat is eenzaamheid?

• Cijfers, oorzaken en gevolgen

• Wat werkt wel en wat niet?

• Aanpak eenzaamheid: wat kun je doen?

• Van signaleren naar gesprek.

• Groepsdiscussie.

Wat is eenzaamheid?

“Subjectief ervaren van een onplezierige of

ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde

sociale relaties” (Van Tilburg, de Jong Gierveld)

▪ Emotionele eenzaamheid;

▪ Sociale eenzaamheid;

▪ Existentiële eenzaamheid.

Visie: geen activiteiten maar eigen regie en

versterken sociale netwerk (maatwerk)

Cijfers in % 19 jaar en ouder NL

Eenzaam Ernstig tot zeer ernstig eenzaam

Emotioneel Sociaal

44 % *45 %**

10 %* 11 %**

32 %*31 %**

44 %* 45 %**

50 % (75+)63 % (85+)

10 % (75+)15 % (85+)

Bron: RIVM (2016)

* Nederland** Zeist

https://www.rivm.nl/media/eenzaamheid/eenzaamheid.html?gemeente=Zeist

Info over Zeist per wijk

Sociaal isolement

▪ Contactarm / weinig contacten / voldoen in

behoeften / klein of eenzijdig ondersteunend

netwerk

▪ Sociaal isolement : weinig tot geen contacten /

geen ondersteunend netwerk

▪ Artikel Trouw: “Contact is al heel wat”.

Risicogroepen eenzaamheid

Bron: MOVISIE

Betekenisvolle contacten

Documentaire Dien Zien

Serie Nooit meer alleen

https://www.youtube.com/watch?v=Bf0zLR2DzUc

Oorzaken

Persoonlijke eigenschappen,

beperkingen

Verandering in sociale netwerk

‘kantelmomenten’ llll

Maatschappelijke oorzaken

Beeldvorming

Eenzaamheid: het nieuwe roken

Negatief gezondheid

Negatieve spiraal

Meer zorg nodig

Bron: Movisie

SignalerenLichamelijke signalen

▪ Verslechterde zelfzorg

▪ Vermoeidheid

▪ Gebrek aan eetlust

Psychische signalen

▪ Negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen

▪ Boosheid , verdriet, bitterheid, teleurstelling

▪ Verlies van vertrouwen in andere mensen

▪ Gevoel van zinloosheid, uitzichtloosheid

▪ Gevoelens van verlatenheid

SignaleringSociale signalen

▪ Weinig sociale contacten

▪ Missen van sociale steun

Gedragsmatige signalen

▪ Gebrek aan sociale vaardigheden

▪ Claimgedrag of mensen op afstand houden

▪ Op zichzelf gericht zijn

Levensgebeurtenissen

Signalering

Let op!

Genoemde signalen hoeven niet te betekenen

Dat de persoon zich eenzaam voelt. De signaleren

kunnen ook wijzen op andere problemen.

Belang van goed gesprek.

Wat werkt?

Handleiding

Ga in gesprek

Aanpak op maat

Toolkit

Voor iedereen: minder negatief beeld over jezelf

Voor ouderen:

• Educatieve groepsactiviteiten gericht op sociaal

netwerk, sociale activiteiten, sociale steun.

• Activiteiten gericht op vergroten eigenwaarde en

persoonlijke controle (lange termijn effect).

• Actief betrekken bij (ontwikkeling) activiteiten.

• Leren omgaan met de computer.

Bron: Dossier eenzaamheid Movisie

Wat werkt ?

Wat helpt tegen eenzaamheid?

Zorg op tijd voor een gevarieerd netwerk!

Aanpak eenzaamheid: wat kun je doen?

Wat zou je kunnen doen:• Signaleren;• Contact, Praatje maken, luisteren• Bespreekbaar maken (of niet);• Attenderen op mogelijkheden en/of

doorverwijzen of meedenken bij oplossing op plan.

Van signaleren, bespreken, maatwerk.Hoe signaleer je eenzaamheid?

Eenzaamheidsschaal

De Jong Gierveld

Welke instrumenten?

Het gesprek

Overdenking:

Hoe zou u wanneer uzelf eenzaam zou zijn , juist niet benaderd willen worden en wat zouden mensen juist niet moeten doen?

Tips bij gesprek

Het gesprek: basishouding

Wat doe je als basis:

• Neem de tijd• Zorg voor veilige, vertrouwde omgeving• Start met een open vraag• Wees transparant• Zet je eigen aannames aan de kant• Stem tempo en taalgebruik af op de ander• Verplaats je in de ander• Wees empathisch (zie tips

Luisterlijn)……………………………….• ……………………………….• ……………………………….• ………………………………..

Tips van de Landelijke Luisterlijn

1. Stel je echt open voor de ander.2. Vraag niet alleen naar feiten, maar ook hoe

iemand zich voelt.3. Geen tegeltjeswijsheid.4. Erken gevoelens: zwak niet af of overdrijf.5. Buig oplossing om tot een vraag.

Tel. 0900-0767

Zijn er vragen?

Groepsdiscussie

Hoe kunt u op een eenvoudige wijze een

bijdrage leveren aan de bestrijding van de eenzaamheidsproblematiek?

Handige sites

Een tegen eenzaamheid

https://www.eentegeneenzaamheid.nl

www.deluisterlijn.nl

Info lokale aanpak eenzaamheid:

http://www.willieoldengarm.nl