1

Workshop

Kentekening en ontheffingverlening

landbouwverkeer

WOW-dag

1 oktober 2015

IJsseldelta center, Zwolle

Hero Dijkema

beleidsadviseur verkeer en vervoer

CUMELA Nederland

Postbus 1156

3860 BD NIJKERK

T. (033) 247 49 00

F. (033) 247 49 01

E. hdijkema@cumela.nl

I. www.cumela.nl

Programma workshop

Landbouwvoertuigen: kentekens, ontheffingen en

veiligheid

• Ontwikkelingen rond landbouwverkeer

– T-rijbewijs

– Kentekens

– Snelheid

• Ontheffingen landbouwvoertuigen

• Eisen aan voertuigveiligheid

Wie zijn wij?

CUMELA Nederland:

• vereniging voor cumelabedrijven; dat zijn loon- en

grondverzetbedrijven

• ondernemers leveren diensten met bemande

(land)bouwvoertuigen

• inzet van landbouwtrekkers, zelfrijdende machines

en aanhangwagens en werktuigen

• bijna 2.000 leden (met 75 % sectoromzet)

• gemiddeld 10 werknemers per bedrijf

Cultuurtechnische werken en grondverzet

2

Cultuurtechnische werken en grondverzet Meststoffendistributie

Loonwerken in de agrarische sector Loonwerken in de agrarische sector

Loonwerken in de agrarische sector Tractoren en zelfrijdende machines

Langzaam rijdende voertuigen of landbouwverkeer?

Geen formele definitie, omvat 3 voertuigcategorieën

met voertuigeisen in de Regeling voertuigen:

• Afd. 7 Motorrijtuigen Met Beperkte Snelheid

(MMBS) w.o. rijdende werktuigen (RW)

• Afd. 8 Landbouw- of BosbouwTrekkers (LBT)

• Afd. 14 Aanhangwagens (LBTA) achter LBT en MMBS

• Afd. 18 Gebruikseisen (b.v. lading)

3

Landbouwvoertuig Landbouwvoertuigen

Bouwvoertuig Bouwvoertuig

Aantal landbouwtrekkers

Aantallen motorvoertuigen per 01-01-2015

categorie aantal in %

Personenauto’s 7.979.083 79,4 %

Bestelauto’s 814.954 8,1 %

Motorfietsen 652.336 6,5 %

Autobussen 9.597 0,1 %

Vrachtauto’s/trekkers/speciaal 195.034 1,9 %

Landbouwtrekkers* 270.000 2,7 %

Zelfrijdende werktuigen* 130.000 1,3 %

Totaal 10.051.004 100,0 %

* schatting RDW

Ontwikkelingen landbouwverkeer

Actuele ontwikkelingen m.b.t. landbouwvoertuigen:

• Invoering T-rijbewijs voor alle bestuurders van tractoren en zelfrijdende machines per 1 juli 2015

• Motie PvdA over kentekening van tractoren

– Aangenomen op 26 februari 2013

– Kentekening van nader te benoemen categorieën tractoren en landbouwvoertuigen

• Motie CDA over maximum snelheid naar 40 km/u

– Aangenomen op 12 november 2013

4

Invoering T-rijbewijs Invoering T-rijbewijs

Voertuigcategorie T op nieuwe rijbewijsformaat

Invoering T-rijbewijs

Invoering T-rijbewijs:

• Invoering vanaf 1 juli 2015

• Voor alle landbouwtrekkers en motorrijtuigen met

beperkte snelheid (zelfrijdende werktuigen)

• Uitzondering: kleine LBT of MMBS < 130 cm breed

met specifiek functionaliteit

• Leeftijd vanaf 16 jaar

Invoering T-rijbewijs

Uitzondering T-rijbewijsplicht LBT en MMBS die:

• Inclusief uitrustingsstuk niet breder zijn dan 1,30 m

• Met de volgende functionaliteit:

– maaien, vegen, uitwerpselen opzuigen, sneeuw

verwijderen, strooien op wegen tegen gladheid, onkruid

bestrijden of een hefinrichting aan de voorzijde

• Geen trekhaak of driepuntshefinrinrichting

Ook heftrucks uitgezonderd van T-rijbewijs, indien

smaller dan 1,30 meter en geen aanhangwagen trekken

Invoering T-rijbewijs

• Overgangsregeling voor bestaande bestuurders:

– Huidige bestuurders met autorijbewijs (B) of

trekkercertificaat hebben vrijstelling van halen

T-rijbewijs

– B-rijbewijs of trekkercertificaat moet zijn

afgegeven vóór 1-7- 2015

– Bij reguliere verlenging B-rijbewijs wordt

categorie T automatisch bijgeschreven

– Trekkercertificaat binnen 1 jaar omwisselen

voor T-rijbewijs

Invoering T-rijbewijs

• Bij aankomende trekkerbestuurders:

– Een B-rijbewijs behaald ná 1-7-2015 geeft geen

recht op categorie T

– Een B-rijbewijs behaald via 2todrive (17-jarigen

rijden onder toezicht) vóór 1-7-2015 geeft wel

recht op T, mits bestuurder 18 jaar is geworden

– Bij C-rijbewijs behaald ná 1-7-2015, wordt T wel

automatisch bijgeschreven

5

T-rijbewijs voor landbouwtrekkers T-rijbewijs voor zelfrijdende werktuigen

T-rijbewijs voor landbouwvrachtauto (T5) T-rijbewijs ook voor grondverzetmachines

T-rijbewijs ook voor knikdumpers T-rijbewijs ook voor teruggekeurde bestelauto’s

6

Veegmachine uitgezonderd van T-rijbewijs Maaimachine uitgezonderd van T-rijbewijs

Invoering T-rijbewijs

T-rijbewijs voor bestuurders van LBT en MMBS:

• Verplicht vanaf 1 juli 2015

• Minimum leeftijd 16 jaar

• Bestuurders moeten dan een B-rijbewijs,

trekkercertificaat of T-rijbewijs hebben

• Zelfde medische geschiktheidseisen als voor

B-rijbewijs

• Betere handhaving mogelijk op landbouwverkeer

Trekker (K-3035) in 1925, Wilhelminapolder in Goes

Tot 1951 provinciale kentekens Provinciale kentekens

A - Groningen

B - Friesland

D - Drenthe

E - Overijssel

G, GZ, GX -

Noord-Holland

H, HZ, HX -

Zuid-Holland

K - Zeeland

L - Utrecht

M - Gelderland

N - Noord-Brabant

P - Limburg

Kentekens op landbouwvoertuigen in Nederland van 1906 tot 1951:

7

Ontwikkelingen landbouwverkeer

Landbouwvoertuigen in Nederland:

- voertuigeisen in Regeling Voertuigen (RV)

- geen typegoedkeuring voor landbouwvoertuigen

� alleen LBT moeten voldoen aan richtlijn 2003/37/EG

� Nederland voert deze richtlijn nog steeds niet uit

- geen goedkeuringsplicht o.b.v. CvO

- geen registratie van VIN of tenaamstelling

- ongecontroleerde toelating tot de weg

- eigenaar/gebruiker heeft geen zekerheid over verkeersveiligheid van het voertuig

Vereisten LBT en bromfiets

Voertuig: landbouwtrekker bromfiets

Goedkeuringsplicht ja ja

Toelating tot de weg nee ja

Registratie nee ja

Kenteken nee ja

Tenaamstelling nee ja

Verzekering ja ja

Datum gerelateerde eisen nee ja

APK nee nee

Bestuurder:

Minimum leeftijd 16 jaar 16 jaar

Rijbewijsplicht nee, vanaf 1-7-2015

(T-rijbewijs)ja (AM)

Invoering kenteken

Voornemen van ministerie IenM is:

• Invoering van kentekens voor alle:

- landbouw- en bosbouwtrekkers

- motorrijtuigen met beperkte snelheid

- aanhangwagens achter LBT en MMBS

• Uitzondering kenteken voor voertuigen waarvoor

bestuurder geen T-rijbewijs nodig heeft

Kenteken en snelheid

Uitwerking en planning van kentekenvoorstel:

• Invoering vanaf 1 januari 2017 voor nieuwe

motorvoertuigen

• Voor bestaande LBT en MMBS overgangsperiode

van 1 februari 2017 tot 1 juni 2018

• Grensverkeer-kenteken (GV-kenteken) blijft geldig

• Kosten kenteken ongeveer € 55,- per voertuig

• Met kenteken maximumsnelheid naar 40 km/h

Kenteken en snelheid

Uitwerking van kentekenvoorstel:

• Witte kentekenplaat voor aanhangwagens en

uitrustingsstukken die kentekenplaat afdekken

– Met witte kentekenplaat op aanhangwagen mag er

maximaal 25 km/h worden gereden

• Zelfstandig (geel) kenteken voor getrokken

voertuigen waarmee harder dan 25 km/h wordt

gereden

8

Kenteken voor tractoren Snelheid naar 40 km/u

APK voor tractoren

Basis is richtlijn 2014/45/EU:

• Alle land- en bosbouwtrekkers van de categorie T5

(maximum constructiesnelheid > 40 km/h)

• Geen uitzondering voor agrarisch gebruik

• Frequentie 2-2-2-2- (om de 2 jaar)

• Inschatting dat er 5.000 tot 7.500 trekkers gaat

• Aanhangwagens vallen niet onder keuringsplicht

• Invoering vanaf 20 mei 2018

Kenteken en snelheid

Met een kenteken voor LBT en MMBS kan:

• de maximum snelheid van 25 naar 40 km/u omhoog

• de wegbeheerder trekkers op doorgaande wegen of

rondwegen toelaten

• worden voorkomen dat trekkers over de parallelweg

met fietsers of door de bebouwde kom moeten

• de handhaving eenduidiger zijn en daarmee het

verkeersgedrag van de bestuurder worden verbeterd

• centralisatie van ontheffingen voor alle

wegbeheerders bij RDW afd. Ontheffingen

Eigenschappen van (land)bouwvoertuigen

Afmetingen:

LBT MMBS RW

breedte 3,00 m 2,60 m 3,00 m

lengte 12,00 m 12,00 m 12,00 m

hoogte 4,00 m 4,00 m 4,00 m

Voertuigen > 3,00 m. breed hebben breedte-ontheffing

nodig van de wegbeheerder

Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

Breedte-ontheffingen:

• Noodzakelijk boven breedte van 3,00 meter

• Wegbeheerder kan ontheffing geven

• Vier soorten wegbeheerders:

– Gemeente

– Waterschap

– Provincie

– Rijk

9

Wel breedteontheffing nodig ..... Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

Centraal verleende breedte-ontheffingen:

• RDW, afdeling Ontheffingen, Zoetermeer

• tel. (079) 345 81 34

• www.rdw.nl

• Wegbeheerders kunnen landbouwmandaat aan

RDW afd. Ontheffingen geven voor een breedte

van 3,50 meter

Aanvraag landbouwontheffing RDW Aanvraag ontheffing Landbouw RDW

Aanvraag ontheffing Landbouw RDW Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

Landbouwontheffing via RDW afd. Ontheffingen:

• Geldt voor het gehele bedrijf

• Voor LBT, MMBS en hun aanhangwagens

• Zijn 3 jaar geldig

• Maximaal tot 3,50 meter breed

• Niet geldig voor vervoer (te brede) lading

• Niet geldig bij gladheid of bij zicht < 200 meter

• Kost € 30,- per wegbeheerder voor 3 jaar

10

Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

• 254 gemeenten (64 %) heeft landbouwmandaat aan

RDW afd. Ontheffingen verstrekt

• Van provincies heeft alleen Flevoland

landbouwmandaat verstrekt

• Aanvraag bij overige wegbeheerders is vaak lastig:

– onbekendheid met ontheffingen voor

landbouwvoertuigen

– landbouwontheffingen worden niet verstrekt

– krijgen weinig of nooit aanvragen

Gemeenten met landbouwmandaat RDW

Gemeenten met landbouwmandaat RDW Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

Kenmerken van landbouwvoertuigen:

• Breedte wordt meestal bepaald door de banden

i.v.m. draagkracht van de grond

• Inrichting wegen niet altijd geschikt voor voertuigen

van 3,00 m breed of breder:

– wegversmallingen van < 3,00 m of < 3,50 m

– rechte sluitbanden beschadigen banden

– rijbaan/rijstrook onvoldoende breed

Wegversmalling te smal Spitmachine van 3,50 m breed

11

Breedteontheffingen landbouwvoertuigen

Invoering van kentekens:

• ontheffingsplichtige voertuigen worden

geregistreerd (krijgen ZZ-kenteken)

• voertuiggebonden ontheffingen mogelijk, net als bij

exceptionele transporten

• landelijk netwerk van wegen geschikt voor grote

landbouwvoertuigen

• doel: Digitale Wegenkaart Landbouwontheffingen

CUMELA Nederland gaat voor veiligheid

Veilig

rijden

over

de

openbare

weg

Stickeractie zien en gezien

worden op de werkplek

Trekkerbumper CUMELA Nederland gaat voor veiligheid

Brochure Ik rij veiliger!

versie 3 oktober 2014

CUMELA Nederland gaat voor veiligheid

Nieuwsbrief (land)bouwverkeer

Nr. 1 juni 2015

Doelgroep:

• Wegbeheerders

• Handhavers

• Brancheorganisaties

• Adviesbureaus

U kunt zich aanmelden via:

info@cumela.nl

Bedankt voor uw aandacht!

CUMELA Nederland

Postbus 1156

3860 BD NIJKERK

T. (033) 247 49 00

F. (033) 247 49 01

E. hdijkema@cumela.nl

I. www.cumela.nl