Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Burgers, beleid en natuur: tussen draagvlak en betrokkenheidBirgit Elands

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Actualiteit

Minister Verburg doet appèl op burgers Publiekscampagne ‘een mooier landschap, maak het mee’ Honoreert 5 ideeën van burgers ‘met groene harten’ ‘Burger moet noodzaak bomenkap controleren’ ‘Kinderen betrekken bij natuur (…) later

verantwoordelijkheid nemen’

‘Het landschap ben jezelf’ ‘Contact’, thema kennisdag voor natuurbeheerders Hoe ziet dit streven naar draagvlak en

betrokkenheid er in de praktijk uit?

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Inhoud

Doelstelling van de studie

Draagvlak en betrokkenheid als concept

Geleerde lessen Overheid grijp je

kansen Tot slot

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Doelstelling van de studie

WUR-onderzoek op het vlak van draagvlak, betrokkenheid van burgers bij natuur en landschap Toegankelijk maken Overzichtelijk In onderlinge samenhang Lessen

Onderzoek: (voor) wie en wat

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Draagvlak en betrokkenheid als concept

Draagvlak - plastic woord…want wie is er tegen natuur?

Draagvlak = < > ≠ betrokkenheid

Verwarrende begrippen

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Draagvlak en betrokkenheid als conceptDraagvlak Betrokkenheid

Passief ⇮ Actief

Waardering / acceptatie

⇮ Gedrag / emoties

Beleid / BeheerVisieOverheidsingrijpenBeheersmaatregel

⇮ Betrokkenheid is diversBeschermer: laarzen, portemonneeGebruiker: routebordje, national geographicBeslisser: vergaderstoel, rode potlood

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Bron: H5 en H6

Passieven ActievenGemiddelden Redelijk actieven

Accent Doeners

Accent Betalers

Accent Gebruikers

Betrokkenheid is divers

Geen accent

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Groot draagvlak voor bestaande overheidsbeleid

Betrokkenheid leidt niet automatisch tot draagvlak, maar er is wel samenhang

Correleert ook met belang dat mensen toekennen aan natuurbehoud

Steun overheidsbeleid

Betrokkenheid bij natuur (beschermer, gebruiker, beslisser)

Bron: H5 en H7

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Doorslaggevend, echter, is de lokale situatie

Nationaal draagvlak --> lokaal protest

Citizens on standby (Hajer)

Bron: H2

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Participatie: blanke, oudere, hoogopgeleide man

Burgers buiten bereik Participatie = lastig

Moeizaam proces om groepen bij elkaar te krijgen

Continueren samenwerking veel moeite Bewoners ⇮ professionals Bron: H4

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Participatie leidt niet automatisch tot draagvlak voor beleid Frustaties rondom participatie kan o.a. leiden

tot ‘ingegraven burgers’ of ‘afhakers’

Bron: H3

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Betrokkenheid is groot, wordt gemotiveerd door: ‘contract met natuur en landschap’: passie ‘contract met beleid’: zorg

Bron: H3 en H6

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Geleerde lessen

Veel burgers dragen natuur en landschap een warm hart toe

Zorg voor eigen woonomgeving is groot Verzet is betrokkenheid Maar…hoe nu verder?

Bron: H1 en H8

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Streven naar volkomen draagvlak is onwenselijk

Onvolkomen draagvlak is onvermijdelijk Een gebrek aan draagvlak mag geen reden

zijn om als overheid niets te ondernemen

Bron: H1 en H8

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Schoonheid en behoud van natuur wordt niet betwist, maar Wel natuurbeheer Gebrek aan inspraak en communicatie

Bron: H3

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Unieke meerwaaarde van actieve betrokkenheid Groen dat past bij de buurt Medeverantwoordelijkheid voor groen Sociale cohesie Vertrouwensband

Bron: H4

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Participatie is niet voor de bühne Instrumentele participatie ‘doordrukken van

beleid’ Wantrouwen, frustratie

Overheid moet: eigen verantwoordelijkheden nemen duidelijke ideeën en verwachtingen t.a.v.

burgers en maatschappelijke actoren

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Beleid: instrumenten voor transitie Gezamenlijk leren / kennisontwikkeling Gedeelde verantwoordelijkheden

Alternatieve planvorming biedt kansen

Bron: H4 en H8

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Overheid grijp je kansen

Alternatieve planvorming Sociale en fysieke werkelijkheid te complex voor

top-down interventie Mede-zeggenschap Verandering ontstaat uit interactie Toeval en onvoorspelbaarheid krijgt een rol

Staat haaks op afrekenbaarheid van beleid Monitoring? grote lijnen en onderscheid

betrokkenheid, natuur- en natuurbeleidwaardering

Bron: H7 en H8

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Tot slot

Vertrouw Koester diversiteit en

tegenstrijdigheid Laat duizend bloemen

bloeien…

Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu

Veel plezier met het lezen van deze WOt-studie !

© Wageningen UR