Post on 10-Jun-2020
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
1
VIVACE Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
INHOUD
Redactioneel 1 Vrijwilliger van het jaar in 2014 1 De voorzitter aan het woord 3 Impressie concert van Gerda Jonkman 4 The Sound of music: Marleen Bennebroek 7 Agenda en nieuwe leden 8 Bach en Händel 9 Even voorstellen: John Borking 12
===================================================================================
Redactioneel
at mogen wij ons gelukkig prijzen….
Zo vlak na ons najaarsconcert kijkt uw
redactie met veel plezier terug op een
fantastische avond!
We ontvingen mooie complimenten en
lovende recensies, zoals bijvoorbeeld de
recensie die ons oud-koorlid Gerda Jonkman
op ons verzoek voor deze Vivace schreef.
Wij als koor deden het goed, de solisten
waren geweldig en het orkest speelde de
sterren van de hemel. Dit leverde een
buitengewoon positieve recensie in de
Wassenaarse Krant op, die we ook maar in dit
decembernummer hebben opgenomen om te
bewaren voor het nageslacht!
Maar dit alles is alleen maar mogelijk dankzij
die ene man: onze Frank!
Wat mogen wij ons gelukkig prijzen…..
Met een musicus die tot de top van Nederland
hoort, die iedere maandagavond weer bereid
is om ons koor te begeleiden en te dirigeren.
En die ons door zijn onvermoeibare inzet in
staat stelt zo’n prachtig concert te geven.
Er zijn maar weinig koren die zo’n uitzonderlijk
goede dirigent hebben.
Wat mogen wij onszelf gelukkig prijzen….
En we benadrukken nog maar eens dat al uw
inbreng welkom is op vivacewv@gmail.com.
Niek Rader heeft in dit nummer het goede
voorbeeld gegeven!
======================================
”Vrijwilliger van het jaar
2014 in Wassenaar”
Interview met Jur Bekooij
I edere week zorgt Jur Bekooij, koster van
de Nederlandse Protestanten Bond, ervoor
dat we in de pauze ons kopje thee/koffie of
drankje kunnen drinken. Het koor is hem daar
erg dankbaar voor en geeft hier bij
verschillende gelegenheden blijk van. Jur
blijkt nog een heel druk leven te leiden!
W
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
2
Jur is op 1 maart 77 jaar geworden, maar hij is
nog zeer vitaal. Vorig jaar is hij in Wassenaar
uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar en
tijdens het gesprek wordt goed duidelijk
waarom…. Hij is al 23 jaar EHBO-er bij het
Rode Kruis en rijdt met de rolstoelbus. Hij
verzorgt uitstapjes en haalt mensen thuis op
voor de maandelijkse bingo. Jur is één van de
chauffeurs voor het Van Ommerenpark en
rijdt met de bus van Duinstede, onder andere
naar een speciale tandarts in Monster, die
gehandicapte en dementerende mensen
behandelt. Een speciale stoel , die opgeblazen
wordt, zet de patiënten klem, Als het dan nog
niet lukt worden ze in slaap gebracht.
Je kunt Jur ook 2x per week in de bibliotheek
aan het werk zien met koffie en thee bij de
cursussen muziek en kunstgeschiedenis. Hij
was 8 jaar diaken bij de Messiaskerk en
verricht nog hand- en spandiensten voor
minder draagkrachtigen. Met het collecteren
voor vijf goede doelen is hij nu gestopt.
Jur is in Wassenaar geboren en getogen en
was de oudste van een tweeling. Zijn
tweelingbroer kreeg op zijn 14e leukemie en
overleed vlak voorzijn 21e verjaardag. Zijn
jongste broer is in België verongelukt op 41-
jarige leeftijd. Tien jaar geleden kreeg Jur een
open-hart-operatie.
In zijn professionele werkzame leven was Jur
onder meer installateur van centrale
verwarming, luchtverwarming en
airconditioning met ook werk in België en
Frankrijk. In Maasdijk was zijn bedrijf in een
voormalige kerk gevestigd. Hij heeft duidelijk
wat met kerken….. In 1989 heeft hij zijn
bedrijf verkocht.
Daarna kwam het kerkbestuur met het
verzoek koster te worden bij de Dorpskerk.
Vanwege de open-hart-operatie heeft hij dat
na 5 ½ jaar moeten beëindigen. In die tijd
heeft hij uiteraard ook de concerten van
Vocaliter meegemaakt, eerst van de vader van
Frank en daarna van Frank zelf. Vanwege de
overstap naar de NPB kon hij Vocaliter blijven
volgen. Hij heeft grote waardering voor het
feit dat Ans en hij voor de concerten worden
uitgenodigd.
Op de vraag welke bijzondere gebeurtenissen
hem het meest zijn bijgebleven, vertelt hij dat
hij gastheer mocht zijn namens de Dorpskerk,
toen Willem-Alexander en Maxima in
Wassenaar kwamen wonen en hij met beiden
een gesprek kon hebben. “Ik vroeg hen of ze
nu hier te kerke zouden gaan en kreeg als
antwoord dat dat een beetje moeilijk zou zijn,
omdat moeder Beatrix altijd naar de
Kloosterkerk in Den Haag gaat. Ik zei dat ze bij
ons korting zouden krijgen en dat vonden ze
leuk.” Toen Willem-Alexander een lezing over
watermanagement in de Dorpskerk hield,
werd in de koorruïne zuurkool met worst
gegeten. In de consistoriekamer stak hij een
sigaar op, waarop ik hem op een bordje wees
met de tekst: “Zij die niet buiten roken
kunnen, die kunnen buiten roken.” Maar hij
rookte stug door….
Ook om nooit te vergeten zijn een Russisch-
Orthodox huwelijk met bijzondere kleden en
hoofddeksels (en dat in de Dorpskerk!); het
huwelijk van tophockeyer Bram Lomans met
alle prominenten uit deze sport en de
begrafenis van oud-minister-president Jelle
Zijlstra met vele (oud-)ministers erbij. Op een
andere manier bijzonder was een
Wassenaarse vrouw, die voor de tweede keer
met dezelfde man ging trouwen en door 3
tantes ongelooflijk vals werd toegezongen. De
gehele dienst moest op CD worden
opgenomen……
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
3
Tenslotte vertelt Jur dat tijdens het
overkappen van de Koorruïne met een glazen
dak gaten moesten worden geboord in de
dikke muren naast de preekstoel. Kerkgangers
klaagden hartje winter over tocht en gingen
op zoek naar lappen om de gaten te dichten.
“Kwam er daarna iemand vragen of ik soms
een witte shawl had gevonden. Omdat deze
door de rode steen roze was geworden, heb ik
die maar eerst in de wasmachine gedaan….”
===================================================================
De voorzitter aan het
woord
Constant Gevers Deynoot
B este koorleden,
Nu twee weken na de schitterende uitvoering
op 25 november 2015 van DIE JAHRESZEITEN
van Joseph Haydn komen de diverse
melodieën nog steeds spontaan in mijn hoofd
op! Het was een zeer geslaagde uitvoering
waarbij zowel wij als koor, als Frank als
dirigent goed ‘in ons vel’ zaten! Daarbij speelt
natuurlijk mee dat het HSO en de solisten van
een ongekend hoog niveau waren. Grappig
dat iedereen die ik na afloop sprak ook die
zelfde ervaring had; we zaten met z’n allen in
een goede ’flow’ en hebben daarmee het
beste van onszelf laten zien!
Bij het samenstellen van het
programmaboekje, heb ik de tekst goed
gelezen en de diepe bewondering voor de
natuur en de schepping van de schrijver van
het libretto tot me door laten dringen!
Verbazingwekkend dat deze tekst die ruim
twee honderd jaar geleden is geschreven
emoties onder woorden brengt, die wij in
onze moderne tijd net zo kunnen aanvoelen.
De mogelijkheid om als mens geraakt en
ontroerd te kunnen worden door de
schoonheid van de natuur en haar schepping
is blijkbaar van alle tijden!
Net zo min veranderd en in schril contrast
staand met mijn voorgaande constatering is
alle ellende, haat en geweld in de wereld die
we dagelijks via de media over ons heen
krijgen! Hoe is het mogelijk dat deze IS milities
duizenden mensen om zeep helpen en de
meest mooie en oude kunstschatten vernielen
en zo geheel voorbij gaan aan de liefde voor
de mens en aan alles wat mooi en waardevol
is. Die gespletenheid van de mens is blijkbaar
ook van alle eeuwen en is vanaf het ontstaan
van het menselijk ras evenmin veranderd.
Daar word ik soms heel verdrietig van. De
wanhopige vraag komt dan bij mij op of de
mens dan nooit wijzer wordt en zijn
verbondenheid met de schepping dan nooit
gaat begrijpen? Dan troost ik me met de
gedachte dat er zo veel meer mensen zijn van
goede wil die de balans tussen goed en kwaad
in evenwicht houden.
Nog geen week na onze uitvoering bereikte
ons het bericht dat Iris de Jonge na een
moedige strijd haar dierbaren heeft moeten
verlaten. Iris was nog niet zo lang lid van ons
koor maar in de maanden dat zij met ons
meezong, was zij zeer betrokken en
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
4
enthousiast en genoot zij zichtbaar van de
muziek. Onze gedachten gaan uit naar Wouter
en de kinderen en kleinkinderen en wij
wensen hen sterkte en kracht toe om verder
te gaan ondanks het gemis van Iris en om de
wegen te vinden om het leven op den duur
weer op te pakken.
Dit jaar hebben Mirjam en ik besloten om een
kerstboom met kluit te kopen met het idee
dat we die boom na Kerstmis ergens in een
park in Wassenaar in de grond gaan zetten!
Dan blijft in ieder geval die boom in leven en
dragen we een klein beetje bij aan een betere
leefomgeving. Nu staat deze dennenboom in
een grote pot op ons terras en genieten wij ’s
avonds van zijn lichtjes in de donkere tuin!
Na een gezellig St. Nicolaasfeest met onze
(schoon-)kinderen en kleinkinderen met
surprises en gedichten, maken we ons op voor
Kerst en Oudjaar. Een periode waarin we de
warme verbondenheid met ons gezin en
familie extra kunnen voelen en voeden!
Ik wens jullie allen een gezellige en gezegende
kersttijd toe!
===================================================================
Uitvoering Die
Jahreszeiten
Impressie van een oud-lid
Gerda Jonkman
Wanneer je als oud-lid, tegenwoordig ook
vriend, naar de uitvoering van een groot werk
als “Die Jahreszeiten” door Wassenaar
Vocaliter gaat, brengt dat een apart soort
vanouds bekende gespannen verwachting met
zich mee. Omdat ik dit Oratorium van Haydn
tot mijn eigen verwondering nog niet ken
noch als zanger noch als toehoorder, ben ik er
extra benieuwd naar. Ik weet alleen dat het
een lange zit zal worden. Ik zie veel
vertrouwde gezichten maar ook nieuwe leden
met name bij de sopranen. Het orkest is mij
nog niet bekend, de solisten gedeeltelijk wel.
Het eerste deel “het voorjaar” kan mij helaas tegen alle verwachting in niet echt boeien. Wat is dit? De zoetelijke tekst, de weinig originele toonzetting, de niet erg overtuigende zang van het koor, een wat rommelig begin bij het orkest? Dat gaat met recht een lange zit worden! Gelukkig kan ik hierna mijn oordeel steeds meer bijstellen.
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
5
De zomer is al veel verrassender. Bij het zomerse onweer gaan alle registers open. De kwaliteit van koor en orkest komt nu veel meer tot zijn recht. Dus kijk ik nu met hoopvolle verwachting uit naar het vervolg na de pauze.
En zo geniet ik deze avond steeds meer zowel van de muziek als de uitvoering. Wat een prestatie wordt hier weer geleverd niet in de laatste plaats door Frank, die alles overtuigend in de hand heeft. Het koor is echt goed in de vele best complexe samenzang gedeelten. Het orkest met name de strijkerssectie houdt de moeilijke lange partijen de hele avond geconcentreerd en genuanceerd vol en de solisten lijken stuk voor stuk geknipt voor hun rol. Af en toe is het ook lachen zoals bij het luid gezongen “schnurre, knurre, schnurre”, de muzikale uitbeelding van een spinnewiel.
Het langdurige applaus tot slot is m.i. dan ook volkomen verdiend. Wel bedankt voor deze boeiende avond!
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
6
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
7
The Sound of music van…
Marleen Bennebroek
Mijn vroegste herinnering aan muziek is
niet bepaald mijn beste herinnering, want ik
was als klein kind bang voor muziekkorpsen! Ik
denk dat met name het geroffel op de
trommels mij angst inboezemde. Een andere
minder goede, maar wel hilarische herinnering
heb ik aan mijn blokfluit spelende zus, die dat
toentertijd moest doen voor haar opleiding
Akte N20; ik hoor nog de valse noten! Zingen
ging haar beter af, vaak samen tijdens de
afwas, o.a. canons, maar ook de hits van dat
moment.
Gedurende mijn kostschoolperiode (M.M.S. te
‘’Huize Bijdorp’’ in Voorschoten) heb ik enkele
jaren piano gespeeld. Elke dag een half uur
oefenen en 1 keer per week les, een welkome
afleiding tijdens de verplichte studietijd. Op
deze school heb ik o.a. muziekles gehad van
een zeer enthousiaste docent: Ad de Groot, de
vader van Frank en vorige dirigent van ons
koor.
Tijdens mijn werkzaamheden als medisch-
analiste op het Hematologisch laboratorium
van het LUMC, toen AZL, leerde ik Ans
Zonneveld kennen, die mij vertelde dat ze in
een koor zong, én met zeer veel plezier! Korte
tijd later zag ik op haar werkplek een
aankondiging van een concert van dit koor (11
november 1986) o.l.v. dirigent Ad de Groot.
Mijn vroegere leraar? Ja, dat klopte! Ik vond
dit zó leuk dat ik uit nieuwsgierigheid 2
kaarten kocht! Mijn moeder en ik hebben
genoten van o.a. de ‘’Paukenmesse’’ van
Haydn. Het gevolg was dat ik de eerstvolgende
maandag naar de koorrepetitie (Warenar) ging
en door Ans werd voorgesteld aan Ad (voor
mij tot dan Mijnheer de Groot; wij noemden
de docenten nog niet bij de voornaam!), met
de opmerking dat ik een oud-leerling van hem
was. Hij vond het zó leuk dat ik bij wijze van
spreken al was aangenomen zonder één noot
gezongen te hebben…..
Mijn eerste uitje met het koor was op 8 april
1987 (bedankt Jan voor de lijst uitgevoerde
werken!), een radio-opname van de NCRV in
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
8
Haarlem, met o.a. het ‘’Magnificat’’ van Albert
de Klerk, die ook aanwezig was in de kerk.
Mijn eerste koorreis was naar Wenen (14-12-
1991) waar we op zondag in een ijskoude
Breitenfeldkirche tijdens de H.Mis de
‘’Pastoralmesse’’ van Diabelli hebben
gezongen… met handschoenen aan, shawl om
en muts op, máár met een geweldig applaus
op het eind !! We dachten daarna een heerlijk
warm kopje koffie te krijgen om op te
warmen, maar het koffiezetapparaat was
kapot en werd het een glas koude (!) rode
(mis?) wijn! Het onderwerp ‘koorreis’ wordt
nog regelmatig en met veel plezier besproken.
Tijdens het bedenken van onderwerpen en
opzoeken van gegevens nodig voor deze
rubriek, kwam ik nog enkele reis-, en
oefenweekendverslagen in dichtvorm tegen
van m.n. Piet Lustenhouwer. Wat zaten die
goed in elkaar en leuk om het weer eens te
lezen, zó herkenbaar. Door deze klus ben ik
weer even teruggegaan in de koortijd…
Tot slot wil ik het nog even hebben over een
bijzondere ervaring: met ruim 3000 zangers en
zangeressen de ‘’Messiah from Scratch’’
zingen in de Royal Albert Hall in Londen, met
natuurlijk als hoogtepunt het ‘’Halleluja’’, zeer
indrukwekkend!!
===================================================================
Agenda
14 december laatste repetitie
4 januari 2016 nieuwjaarsrepetitie
6 februari en 19 maart extra repetitie zaterdagen
Stemvorming
15 februari en 7 maart sopranen
22 februari en 14 maart alten
29 februari en 21 maart tenoren/bassen
14 april pre generale voorjaarsconcert
18 april generale repetitie in Dorpskerk Wassenaar
20 april Voorjaarsconcert in Dorpskerk Wassenaar
24 april Kerkdienst Amsterdam .......
4 juli laatste repetitie vóór zomervakantie
14 december najaarsconcert
Nieuwe leden
Gerda de Keyzer. Sopraan
Marianne van Coeverden Sopraan
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
9
Bach en Händel
De twee grote componisten
hebben elkaar nooit ontmoet
Jan Elsinga
In april gaat Vocaliter een cantate van Bach
en een anthem van Händel uitvoeren. Hoewel Bach en Händel in hetzelfde jaar zijn geboren en zijn opgegroeid in dezelfde streek hebben ze elkaar nooit ontmoet….. Er is veel gespeculeerd over de redenen daarvan en er is zelfs een schrijver die een toneelstuk met een fictieve ontmoeting heeft geënseneerd, dat in 2012 in ons land is opgevoerd.
Eén van de eerste biografen van Bach, Johann Nikolaus Forkel (1749-1818), schreef dat Bach Händel in 1729 graag wilde ontmoeten: “Toen Händel in zijn beste jaren eens van Londen
naar Halle (zijn geboorteplaats) kwam, om daar zijn familie te bezoeken, verheugde Johann Sebastian Bach, die toen in Leipzig woonde, zich zozeer over zijn komst, dat hij hem door zijn oudste zoon Wilhelm Friedemann dadelijk liet complimenteren en hem naar Leipzig bij zich liet uitnodigen. Verscheidene aanzienlijke muziekvrienden zagen met smart uit naar deze ontmoeting om een kleine vriendschappelijke tweekamp tussen twee zo grote mannen te organiseren; maar Händel vermeed, ondanks meerdere uitnodigingen, iedere gelegenheid daartoe".
Händel leefde in een heel andere muzikale wereld dan Bach, maar Bach was wél erg geïnteresseerd in het doen en laten van zijn leeftijdgenoot Händel. Leven en werk van Handel liggen evenwel op een geheel ander vlak dan dat van Bach. Voor Bach speelde alles zich af binnen de muren van kerk en vorstenhoven van Thüringen en het naburige Saksen. Hij heeft zijn roem te danken aan zijn cantates en orgelcomposities en niet te vergeten de Passionen. Händel begeeft zich eerst in de wereld van de opera in de paleizen van Italiaanse aristocraten en kardinalen en daarna in de Engelse hoven in Londen. Hij laat zich daar tot Engelsman naturaliseren. Tenslotte wordt hij de schepper van het Engelse oratorium.
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
10
Herman Rutters (J.S. Bach en onze tijd, 1941) heeft het zeer kernachtig samengevat:” Bachs roeping is kerkelijk, die van Händel wereldlijk. Daar hebben we de grootste tegenstelling tussen beide componisten. Händel heeft ook enkele sacrale werken geschreven, onder andere een aantal Engelse kerkcantates of anthems”. Deze wegen volgens Rutters niet op tegen de oratoria, waarmee hij veel eer en roem zou weten te behalen. Bach werkte voor vorsten of voor de kerk en moest er voor zorgen dat er een passende cantate voor de eredienst of kerkelijke hoogtijdag gereed lag.
Bach en Händel zijn typische vertegenwoordigers van de barokstijl. Maar Händel, zegt Bekker (oprichter van Toonkunstkoor Bekker in 1877) is een koor, Bach een orgel. Van der Leeuw in 1947: “Händel is de vocale componist bij uitmuntendheid, de monodist, die ook in zijn machtige koren, de expressieve lijn van de begeleide zang doortrekt. Bach is in wezen toch altijd de polyfonist, in wiens contrapuntisch gebouw alle stemmen hun zelfstandigheid behouden. Bij Händel gaat het om de levende stem, bij Bach om de stemmen. Een werk van Bach kan men in vele gevallen ook door instrumenten doen uitvoeren, zonder dat het schade lijdt; een werk van Händel niet.” Volgens Van der Leeuw deed de liturgische binding waarvan Bach zich sterk bewust was, Bach de weelderige expressie sterker bedwingen dan Händel. Hij maakt een vergelijking met Rubens en Rembrandt. “Bij Bach vinden wij het mystieke vallicht van een Rembrandt, bij Händel de stralende klaarheid van een Rubens. Het is een tragische beschikking die het leven van beide, de naar binnen en de naar buiten gekeerde, in blindheid deed eindigen. Alsof noch het binnen- noch het buitenlicht voor beider vrome ziel ten slotte genoeg kon zijn.” (bron: G. van der Leeuw, Bachs Mattheus Passion, 1947).
Standbeeld van Händel in zijn geboorteplaats
Halle an der Saale
Fictieve ontmoeting tussen Bach en Handel Paul Barz heeft in 1994 in “Mögliche Begegnung” een gefingeerde ontmoeting tussen Bach en Händel als toneelstuk geschreven. Het is wereldwijd uitgevoerd en in zestien talen vertaald, maar vreemd genoeg in Nederland weinig gespeeld. Regisseur Anita van Soest bewerkte het toneelstuk in “Het duel” tot muziektheater en heeft het in 2012 uitgevoerd. 'Acteur Arthur Boni kwam er mee. Hij heeft jaren geleden samen met Wim Meeuwissen, Marx en Freud in Chili gespeeld. Beiden zijn in de zeventig, maar nog altijd actief. Ze wilden zo graag nog een keer samen in de theaters staan en vroegen mij hiervoor. Ik was direct enthousiast want het past helemaal in wat ik wil, klassieke muziek toegankelijk maken met theater. Op welke manier en voor wie, dat maakt me niet zoveel uit, zo lang ik er mijn eigen ideeën over muziek en theater in kwijt kan. Klassieke muziek is vaak zo veel mooier dan mensen zich realiseren.'
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
11
De twee componisten treffen elkaar op toneel in 1747 in Leipzig en kruisen prompt hun muzikale degens. Handel is een kosmopolitische zakenman die handig componeert en weet wat het hof wil horen. Bach is het nijvere genie dat in grote devotie zijn roeping volgt en moeite heeft zijn gezin met twintig kinderen te onderhouden. Anita van Soest: 'De tegenstelling tussen de twee karakters is mooi en biedt tal van dramatische uitgangspunten.
Portret van Bach door Marte Röling, recent gepresenteerd in tv-programma “Podium Witteman”
Maar het gaat ook om de kwaliteit van de muziek. Wie is de betere componist? Dat kan het publiek zelf beoordelen. De helft van de voorstelling bestaat uit muziek van Bach en van Handel. De muziek wordt gespeeld door Ivo Janssen, die de bescheiden partij van Händels assistent speelt en de vertellersrol voor zijn rekening neemt, maar die vooral het werk van de beide genieën ten gehore brengt. En die daardoor van deze eenvoudige vertelling een concert maakt, een ontroerende muziekgebeurtenis. Het stuk neemt je mee door het leven en de dromen van deze beide grootheden. De beide componisten dromend van de kwaliteiten of
privileges van de ander, die uiteindelijk elkaar toch weten te vinden.”
================================
Ingezonden door Niek Rader:
anthem (het)
betekenis lofzang, lied met symbolische betekenis
uitspraak [en-thuhm] (met de th van thriller)
citaat "Na de aanslagen in Parijs groeide de song [Imagine] van de Brit John Lennon nog maar eens uit tot een wereldwijd anthem voor een maatschappij waarin iedereen in harmonie met elkaar leeft." Bron: 15 opvallende reacties op Imagine als #1 in Top 2000 (J. Geerdink, SpitsNieuws, 28 november 2015)
woordfeit Het Engelse leenwoord anthem wordt in het
Nederlands soms gebruikt voor een lied dat
voor een bepaalde club of groep mensen een
symbolische betekenis heeft.
In het Engels heeft anthem ook de bredere
betekenis 'lofzang'. Van oudsher ging het met
name om kerkelijke lofzangen, zoals psalmen,
hymnen en antifonen 'beurtzangen', liederen
die afwisselend door twee partijen worden
gezongen, bijvoorbeeld een priester en de
kerkgangers.
Etymologisch zijn anthem en antifoon
verwant. Beide gaan via het Latijn terug op het
Laatgriekse antiphonos '(er)tegenin klinkend',
dat bestaat uit anti 'tegenover' en phonè
'geluid'.
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
12
Even voorstellen…..
John Borking
Encounter met Vocaliter
Tijdens het 'Kramenlint' van het Cultureel
Overleg Wassenaar op zaterdag 10 september
2011 heb ik aan Angelien verteld dat ik
geïnteresseerd was om te komen zingen bij
Vocaliter. Mijn vrouw Pauline zei dat ik moest
gaan zingen omdat ik, terwijl ik achter de
computer aan het werken was, vaak zat (mee)
te zingen met klassieke muziek. Ik ben verzot
op de Messiah van Händel en vaak zong ik zo
goed en zo kwaad als ik kon bijv. “But who will
abide” of “The trumpet shall sound”.
Angelien Dees stuurde mij wat later een email
met het verzoek om op maandag 28
november 2011 om 19.30 uur aanwezig te zijn
in het NPB gebouw.
Zingen in een koor was voor mij een totaal
nieuwe ervaring. Ik had nog nooit aan muziek
gedaan. Mijn ouders draaiden in mijn jeugd 33
toeren platen met klassieke muziek en jazz,
waarnaar ik meeluisterde terwijl ik mijn
opwindtrein met wagonnetjes door een
tunnel over de rails liet rijden. Ik wist dus
helemaal niet wat mij bij Vocaliter te wachten
zou staan.
Liedjes van June Christy zoals “Imagination, is
funny, it makes the cloudy days sunny” of
“Baby’s Birthday Party”, van de Beatles en The
Beach Boys zijn ook mijn favorieten. Muziek
van Dave Brubeck, “Blue Rondo a la Turk” of
“Points on Jazz for Two Pianos and Chamber
Orchestra, van Duke Ellington “Take the “A”
Train”, “C” Jam Blues”, of “It Don’t Mean a
Thing” kan me helemaal in vervoering
brengen.
Het eerste wat ik in Vocaliter meezong was
J.S. Bach: Cantate 182 “Himmelskönig sei
Willkommen”. Die Cantate heeft een
onuitwisbare indruk achtergelaten en ik zing
het eerste stuk nog vaak. Ik heb om te
oefenen heel vaak naar You Tube filmpjes
gekeken, waarin Himmelskönig wordt
gezongen. Vervolgens heb ik les genomen bij
Karin Vogelaar. Van alle mooie muziek die wij
bij Vocaliter zingen trekt mij muziek van Bach
het meest aan. Bij sommige passages in die
Kwartaalblad van Wassenaar Vocaliter december 2015
13
muziek, merk ik dat ik emotioneel word. Is het
de tekst, de structuur, de herhaling, de
toonhoogte, de samenklank? Ik kan het niet
duiden. Het gebeurt soms en niet altijd op de
zelfde plaats in de muziek. Ik vraag me dan af
of meer mensen dit hebben en ik zou dan een
experiment willen doen om alle toonhoogtes
af te tasten om te ontdekken of een bepaalde
toonhoogte iets in mij doet. Ook Gregoriaanse
muziek pakt mij. Ik ben in mijn vroege jeugd
met Rooms-katholieke muziek in de kerk
opgevoed en het heeft net als de Madrigalen
van Monteverdi of muziek van Palestrina en
Byrd een betoverende werking op mij.
Onze uitvoering dit jaar van Die Jahreszeiten
van Haydn liep geweldig. Ik vond het een van
de beste performances van ons koor. De
toehoorders in de zaal waren ook enthousiast.
Een paar mensen vonden de zit wat lang. Ik
vind het ongelofelijk wat Frank tot stand kan
brengen. Aan het begin van de repetitie denk
ik, dat wordt nooit wat en bij de uitvoering
weet Frank ons zo goed te dirigeren, dat er
een fantastisch resultaat wordt bereikt. Ik
weet niet hoe het programma van wat wij
zingen tot stand komt. Ik zou ook wel een
moderner stuk (uit de 20ste eeuw) met
Vocaliter willen zingen zoals bijvoorbeeld de
Carmina Burana (O, Fortuna) van Carl Orff.
Maar als onervaren zanger heb ik geen idee of
dit te hoog gegrepen is of dat het niet in het
repertoire van Vocaliter past.
Muziek is voor mij de ontsnapping aan de
hectiek van het werk. Ik houd mij als
informaticajurist al meer dan twintig jaar bezig
met privacybescherming. In het bijzonder met
het “vertalen” van ethische beginselen en
rechtsregels in computerprogrammatuur en
systeemarchitectuur. Zo wordt op een meer
geautomatiseerde wijze onze privacy
beschermd wanneer er gegevens van ons
worden verzameld, verwerkt en opgeslagen. Ik
maak me al lang zorgen over de erosie van
onze privacy door het gemak waarop mensen
hun persoonlijke gegevens direct of indirect
prijsgeven. Zo kan bijvoorbeeld aan de loop
van iemand worden gezien of hij of zij van
plan is iets in een winkel te kopen, zonder dat
hij of zij zich er van bewust is. Video-opname
apparatuur in winkels detecteren dit en
gecombineerd met het profiel van de
bezoeker in de winkel kunnen verkopers daar
gebruik van maken. Het in alle anonimiteit
winkelen gaat steeds meer tot het verleden
behoren. Het kan leiden tot gebrek aan
keuzevrijheid en autonomie en in het ergste
geval tot de verwording tot
consumentenrobots.
Voor de liefhebbers vermeld ik nog dat op 1
januari 2016 de Wet Datalekken van kracht
wordt en half 2016 binnen de EU de General
Data Protection Regulation. Dit zal grote
gevolgen hebben voor alle organisaties die
gegevens verwerken. Niet voldoen aan de wet
zal leiden tot torenhoge boetes.
Als vrijwilliger lobby ik bij Provincie en
Gemeente voor het niet volbouwen van het
voormalig vliegkamp Valkenburg en het
beschermen van Wassenaarse en Haagse
monumenten tegen afbraak of verminking.
=================================================================================
Colofon
Redactie: Irene Huyts, Marie-France Luchsinger, Tineke de Haas en Jan Elsinga Copij voor het
septembernummer kan tot 29 februari 2016 worden ingeleverd bij vivacewv@gmail.com