Post on 01-Jun-2021
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 1
Vitalisering van Tholen Centrum
Tholen 15 oktober 2019 / 1.0 / Plushommes
Onderzoek en actieplan voor verbetering van leef- en bezoekklimaat Tholen Centrum naar
aanleiding van veranderende factoren in bezoek en bestedingen van inwoners en toeristen
en beslissingen van de gemeente Tholen met betrekking tot detailhandel in binnenstad en
Vestetuin.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 2
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 3
AANLEIDING VAN DIT ONDERZOEK, ACTIEPLAN EN
UITWERKING
Vestetuin zorgt voor verschuiving
Vanwege verschillende redenen is enige jaren geleden het plan Vestetuin ontwikkeld, met
een divers aanbod van winkels voor de dagelijkse boodschappen. De belangrijkste hiervan
zijn parkeermogelijkheden, bevoorrading, kern overschrijdende functie en betere
bereikbaarheid in het algemeen. De ontwikkeling hiervan heeft onmiskenbaar gevolgen
gehad voor de wijze waarop de binnenstad zich vanaf dat moment heeft ontwikkeld. De
overlevingskansen voor bepaalde (type) winkels zijn volgens ondernemers in Tholen
Centrum sterk afgenomen. Hierbij moet worden aangegeven dat de ontwikkelingen voor de
detailhandel in een kleine binnenstad in het algemeen een sterke afname inhouden van
bestedingen bij winkels in het algemeen. Het aanbod van winkels in het centrum is ook
steeds minder gericht op de dagelijkse boodschappen.
Een plan tot uitbreiding leidt tot hulpvraag
Tholen stad heeft als verzorgingsgebied een groter gebied dan de stad zelf. Dat geeft ook
mogelijkheden voor winkelbedrijven om initiatieven te ontwikkelen. De locatie en haar
beperkingen en kansen zijn daarbij vanzelfsprekend van groot belang. Vanuit dat oogpunt is
er uitvoering gegeven aan de vraag of binnen het plan van de Vestetuin een mogelijkheid
bestond om de detailhandelsvoorziening uit te breiden. Deze branche vraagt in de huidige
tijd voorzieningen die in de binnenstad van Tholen (of welke kern van deze grootte dan ook)
vrijwel onhaalbaar zijn, door infrastructurele uitdagingen of (ge)bouwtechnische wensen.
De middenstand ziet met lede ogen aan dat ‘publiekstrekkers’ de kernen verlaten en dat
inwoners niet meer als vanzelfsprekend langslopen. Deze ontwikkeling zorgt voor een
zwaardere last op de schouder van de ondernemer, die meer aandacht moet gaan besteden
in het aantrekken van de inwoner, of aanboren van nieuwe doelgroepen, zoals toeristen. Dit
gaat niet zomaar en vergt een brede inzet van tijd, geld en kennis. Drie factoren die
individuele ondernemers moeilijk zelfstandig kunnen invullen. De tijd gaat vaak op aan de
eigen winkel, de investeringen voor bekendheid en aantrekkelijkheid overstijgen de eigen
ruimte en stuit daarmee op weerstand in de uitvoering en (benodigde) kennis over
ontwikkelingen en visie op de toekomst is vaak maar gedeeltelijk aanwezig.
Vanuit dat oogpunt is door de winkeliers en ondernemers uit het centrum een beroep
gedaan op de gemeente Tholen om een bijdrage te leveren aan het weerbaar maken van de
binnenstad van Tholen. Dit onderzoek en actieplan is een basis voor deze bijdrage en geeft
een overzicht van mogelijkheden in de brede zin van het woord. De nadruk ligt op
samenwerking, pro-activiteit en inzet vanuit het individu om saamhorigheid te versterken.
Dan kan Tholen zich aanpassen aan een nieuwe rol die wordt gekozen. Een rol die de
schoonheid van het centrum en de aantrekkelijkheid voor inwoner en toerist versterkt.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 4
ONDERZOEK
Gesprekken, Deskresearch, Straatgesprekken, Vragenlijst en
Kennishouders aan het Woord t.b.v. Tholen Centrum
Wijze van onderzoek
Gesprekken
De vitalisering van Tholen kun je zo breed oppakken als je wilt. Dat is een voordeel en een
valkuil. Bij aanvang van de uitwerking van het plan om de Vitalisering van Tholen Centrum
handen en voeten te geven, is er de beslissing gemaakt dat de actiepunten uitvoerbaar,
betaalbaar en binnen vastgestelde termijnen op korte (binnen 1 jaar) en middellange
termijn (binnen 3 jaar) zichtbaar moesten zijn. Dit met het oog op de ontwikkelingen van de
Vestetuin, de belangrijkste reden voor de herijking en aanpak van Tholen als centrum.
De gesprekken hebben plaatsgevonden met:
- Gemeente Tholen, afdelingen Economie, Bedrijven en Toerisme in het bijzonder
- Lennart de Pee, manager Winkelpanden Eiland Tholen, specialist op aanpak en
activering winkelgebieden en leefbaarheid stadscentra (o.a. Centrummanager Oud-
Beijerland, Zoetermeer, Breda)
- Andries Boer, adviseur met specialistische kennis op verandering en activering van
gebieden (o.a. Gemeente Bergen op Zoom, ROC West-Brabant)
- Jonathan Visser en Gerrit Atres, bestuursleden Ondernemers Vereniging Tholen,
waarbij Jonathan Visser ook de vertegenwoordiger is van de ondernemers in het
centrum
Gesprekken binnen specifieke kennisvelden
- Tholen Sterck
- Kusttoerisme
- Vestingsteden
Deskresearch
Onderdeel van de snelle uitwerking van het onderzoek naar een actielijst voor de vitalisering
van Tholen Centrum is de aanwezigheid van veel onderzoek op verschillende
aandachtsgebieden op Tholen. Hierbij moet u denken aan toerisme, ontwikkeling in de
brede zin (wonen, werken, recreëren), DNA, toekomstvisies geschreven vanuit gemeente en
verschillende adviesbureaus. Gezien de snelle ontwikkelingen en veranderingen, is ervoor
gekozen om onderzoeken te bestuderen op bruikbare actiepunten, die niet ouder zijn dan
10 jaar.
Gebruikte literatuur:
- DNA Tholen – Opdracht van de Gemeente Tholen, uitvoering door verschillende
instanties
- ‘In het Vizier’ – Toekomstvisie Tholen 2025, Gemeente Tholen, dec. 2013
- Detailhandel in Tholen, Hans den Hartog iov Gemeente Tholen en TOF, nov. 2014
- Tholen aan het Roer, Stuurwiel promotie Tholen – Gemeente Tholen, aug. 2018
- Notitie Binnenstad Tholen, Gemeente Tholen, dec. 2013
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 5
- Tholen-Stad, Analyse uitbreiding detailhandelsmogelijkheden locatie Vestetuin, BRO,
jul. 2018
- Toeristisch Ontwikkelingsplan Tholen 2013-2016, Gemeente Tholen, feb. 2013
- Beleidsplan Toerisme & Recreatie Tholen 2019-2022, 2017
Straatgesprekken
Direct na de opstart van het plan voor de Vitalisering van de binnenstad van Tholen zijn er
met veel mensen gesprekken geweest over de invulling van de actiepunten en uitwerking
hiervan. Tijdens deze straatgesprekken, die informeel en ongestructureerd plaatsvonden,
blijken inwoners van Tholen zich bewust van het feit dat er iets moet veranderen, anderen
geven aan geen idee te hebben wat er gedaan moet worden of men ziet het nut niet.
Doelgroepen:
- Inwoners centrum
- Inwoners Tholen gehele kern
- Bezoekers (passanten, toeristen)
- Winkeliers
- Ondernemers
- Bestuursleden stichtingen en culturele instellingen
- Bestuurders van verenigingen (watersportvereniging, muziekvereniging,
sportverenigingen, etc.)
Vragenlijst
Uit de verschillende gesprekken en de gedane deskresearch komen verschillende
uitgangspunten en aannames naar voren waarbij het wenselijk is om te onderzoeken of er
een breder draagvlak is met betrekking tot deze uitgangspunten. Al bij aanvang van het
traject is er gekozen voor het uitgangspunt dat er een samenhang moet zijn tussen inwoner,
verenigingsleven, middenstand en gemeente. Vanuit de gemeente geven verschillende
beleidsplannen en onderzoeken richting in de aannames, daarom is er voor de inwoners en
winkeliers ieder een aparte vragenlijst opgesteld.
Inwoner
Soort onderzoek: vragenlijst
Thema’s: wonen, recreëren, samenleven, winkelen, horeca, evenementen
Respons: 105 teruggezonden vragenlijsten
Winkeliers
Soort onderzoek: vragenlijst
Thema’s: toekomst, groei, samenwerking
Respons: 7 teruggezonden vragenlijsten van 18 uitgezet
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 6
Kennishouders aan het Woord
Voor een realiteitscheck is ervoor gekozen om de opgehaalde acties en ideeën en de daaruit
vertaalde scenario’s voor te leggen aan kennishouders op de verschillende gebieden van de
vitalisering van Tholen en haar centrum. De uitwerking van deze globale beoordelingen
worden gepubliceerd in versie 2.0 van dit rapport.
Margot Tempelman
Manager Kenniscentrum Kusttoerisme en Onderzoek
De onderdelen die betrekking hebben op toerisme worden aan een kritische blik
onderworpen door Kenniscentrum Kusttoerisme.
Gemeente Tholen
De verschillende afdelingen die o.a. verantwoordelijk zijn voor Ondernemen, Verkeer, Wonen
en Toerisme
Binnen het plan komen verschillende vragen en plannen aan bod die door de afdelingen
afzonderlijk zijn bekeken om overlap en dubbel werk te voorkomen. Daarnaast worden
regelingen, beleid en onderzoek gebruikt om haalbaarheid te beoordelen.
Lenie Tabbernee
Bestuur Vereniging Nederlandse Vestingsteden
Tholen is een stad met historie en heeft lang een werkende vesting gehad. Verschillende
onderdelen van het plan gaan hierover. De vereniging laat haar licht schijnen over deze
onderdelen.
Andries Boer
Strategisch Adviseur onder meer voor De Gemeente Bergen op Zoom en Curio (voorheen
ROC West-Brabant)
Het plan voor vitalisering omvat een breed gebied aan onderdelen, die door strategische
keuzes tot een gewenst en best benut resultaat moeten leiden.
Jonathan Visser (Tweewielercentrum Tholen) en Gerrit Atres (Ben van der Heiden zien zorg
en horen)
Winkeleigenaars stad Tholen en lid van het bestuur van de Winkeliersvereniging Tholen.
De oorsprong van het plan is de vraag vanuit de winkeliers van Tholen wat het
toekomstbeeld is voor Tholen centrum. De uitkomsten van de opgehaalde kennis wordt
door het bestuur beoordeelt op toepasbaarheid en groeimogelijkheden.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 7
Inwoner
UITKOMSTEN OVER DE THOLENAAR ZELF
Over de mede-Tholenaar
In de vragenlijst is een gedeelte opgenomen over hoe de inwoners van Tholen over Tholen
zelf en elkaar als inwoners denken. Hieruit komt naar voren dat (overlap in de antwoorden):
- De mensen groeten elkaar
- Mensen zijn in voor een praatje
- De meesten zijn behulpzaam
- Doorsnee bevolking van Nederland
- Er woont een diversiteit van mensen die elkaar respecteren
- Gemoedelijk
- Gezelligheid
- Over het algemeen vriendelijke mensen.
- Gedag zeggen op straat e.d.
- Als het nodig is staan we voor elkaar klaar
- Betrokkenheid
- Betrouwbaarheid
- Dat we er zijn op het moment dat het nodig is
- De kinderen kunnen met elkaar spelen
- Het is fijn om elkaar te spreken over de straat, tuinen en gebeurtenissen
- Als het nodig is kan men bij elkaar terecht
- Ontmoeting
- Open contact
- Saamhorigheid
- We kennen elkaar
- Zomaar een praatje maken
- Een sociale controle op een gezonde manier is prettig
- Elkaar helpen als het nodig is
- Openheid
- Sociaal
- Solidair
- Verdraagzaam
- We letten op elkaar en op elkaars huizen
- Buurtpraatje
- Divers, makkelijk contact mee te leggen
- Iedereen wordt in zijn eigen waarde gelaten
- Men respecteert elkaar
- Zorg voor de straat
Hieruit zie je dat de Tholenaar in de binnenstad het samen leven duidelijk herkent en erkent
en daar zelf ook onderdeel van uitmaakt. Dit betekent dat men ook begrijpt dat je samen
zult moeten werken aan een vitale binnenstad. Dat doe je niet per huisnummer, maar als
straat of wijk samen. Die saamhorigheid komt zoals aangegeven terug in de antwoorden en
in de huidige initiatieven die worden ondernomen. Wat je wel ziet is een houding waarbij
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 8
men niet graag rondverteld wat men onderneemt of aan het doen is. Zo blijven veel
initiatieven onderbelicht of onder de radar. Een kleine hulp bij de bekendheid ervan, zou
anderen kunnen motiveren om ook mee te doen of zelf iets te organiseren.
UITKOMSTEN OVER DE THOLENAAR ZELF
Over de winkels en ondernemers
De inwoner van het centrum ziet dat de winkelier het moeilijk heeft en heeft waardering
voor zijn of haar inzet. Men heeft de volgende mening over de winkels en hun eigenaars:
- Creatief
- Dat je de ondernemers kent
- Goed dat ze er nog zijn.
- De ondernemers doen keihard hun best
- Diversiteit
- Het centrum heeft een bepaalde gezellig aandoende uitstraling
- Klantvriendelijk
- Kleinschaligheid
- Kwaliteit
- Leuke en unieke winkels
- Lokale ondernemers
- Op loopafstand
- Op mooie locatie
- Praktisch
- Uniek
- Vriendelijke eigenaars
- Eigenaars staan dichtbij Tholen
- De markt is levendig
- De evenementen zijn leuk
Er zijn natuurlijk ook minder positieve geluiden te horen, maar wel realistisch:
- De Kruidvat op loopafstand is handig, maar een andere locatie zou de winkel wel
verbeteren
- Te veel leegstand
- Er is een grote afstand tussen de winkels
- Er verdwijnen veel winkels
- Het gevoel dat er toch een ongastvrijheid is door de beperking van de toegang van
winkels, maar ook monumenten, molens en haven
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 9
UITKOMSTEN VOOR EEN VITALER THOLEN
De vragenlijst en straatgesprekken hebben veel inzichten opgeleverd en goede
uitgangspunten voor acties die de levendigheid en het leefomgeving positief kunnen
beïnvloeden. Daarnaast staan er in de verschillende onderzoeken ook nog punten die wel
bekend zijn, maar nog geen handen en voeten hebben gekregen.
Hieronder de onderwerpen waar men graag hulp bij wil om bepaalde dingen te verbeteren.
In de actielijst zullen deze uitkomsten worden gebruikt om acties op te stellen en benodigde
inzet van mensen en middelen om een en ander te bewerkstelligen.
Wat zien de bewoners graag verbeterd worden in het centrum of waar wil men aan
meewerken?
- Beter onderhoud
- (Meer) beplanting
- Dijkkanten maaien
- Gras/onkruid verwijderen
- Straatelementen opknappen (lantaarns, paaltjes rechtzetten, etc.)
- Iedereen motiveren zijn huis goed bij te houden
- Betere/meer parkeerruimte
o Parkeerruimte realiseren op Schelde-Rijnweg
- Specifiek: verkeersplan centrum aanpassen
- Verkeerssituatie De Wal
- Verkeersluw maken centrum
- Fietstransferiums
- Zondagopening
- Bestrating centrum aanpassen zoals Venkelstraat of Eendrachtsweg tussen Wal en
Markt (Eendrachtsweg, Dalemsestraat, Kerkstraat, Bakstraat, Brugstraat, Hoogstraat,
Visstraat, Hoogstraat, Kaaij (gedeelte))
- Bestrating verbeteren
o Bijzonder genoemd: voor voetgangers/fietsers havenplatform aanpassen
- Visserijmuseum
- Zichtbare lijn van centrum naar Vestetuin (licht/bestrating)
- Aanpassing talud van en naar haven, ook voor extra parkeerplaatsen
- Mooie straatlantaarns
- Afval opruimen
- Meer zitbankjes/plaatsen in openbare ruimte
- Stadsmonumenten openstellen
- Betere bewegwijzering/zichtbaarheid monumentenplaatsen
- In de zomer activiteiten buiten
- Flexibele evenementvergunningen (koopwaar buiten, aanwezigheid alcohol)
- Tuintje bijhouden
- Buurtapps opzetten (WhatsApp groepen voor veiligheid, etc.)
- Stadsgidsen/ambassadeurs opleiden
o Vrijwilligersnetwerk voor o.a. rondleidingen
- Oplossing voor toegang van en naar Vestetuin en Oude Werf en centrum
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 10
- Straten aankleden met bloemen/bloembakken
- Buurtfeest/BBQ/Mosselavond
- Aanmelden bij Vestingsteden
- Cruiseschepen laten aanleggen
- Wandelroutes
- Betere fietspaden langs het water
- VVV openen
- Actief werven van horecaondernemers
- Zorgen dat je weer vrij kunt aanmeren in de haven
- Andere plaats voor de kermis
- Bibliotheek in het centrum
- De Markt meer toeristisch maken door meer horeca
- Een evenement als ‘Proef Tholen’ of een algemeen sport/spelletjes evenement
- Verbinding maken tussen Tholen als (vesting)stad en het water (Natuurpark
Oosterschelde)
- Actief stimuleren avondhoreca
- Aanlichten gebouwen
- Beter uitlichten monumenten/bijzondere plaatsen
- Eenduidige en duidelijke bewegwijzering
- Realisatie boulevard als verbinding met Vestetuin
Gewenst aanbod van winkels/horeca
Waar de inwoners veel over spreken en wat ook de aanleiding is voor de start van het
project Vitalisering binnenstad is het aanbod van winkels in het centrum.
Meer winkels in het algemeen is een wens van de ondervraagden. Men noemt hierbij dan
toch vaak de winkels voor de dagelijkse boodschappen en HEMA en Action worden veel
genoemd.
- Turkse Bakker
- Toko
- Shoarma/pizza met bezorging
- Groentewinkel
- Slager
- Gezonde maaltijden
- Eko-winkel
- Viswinkel
- Traiteur
- Snoepwinkel
- Pannenkoeken/kinderrestaurant
- IJssalon
- Buurtsuper voor een vergeten boodschap
- Gespecialiseerde, kleine winkels
- Souvenirwinkels
- Gespecialiseerde horeca
- Duurzame winkel
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 11
- Kunst en creativiteit
- Chinees Restaurant
- Dierenwinkel
- Horeca aan het water
- Hema
- Action
- Zeeman
- Kruidvat
- Blokker
- Electro speciaalzaak
- Een winkel met betaalbare kleding en schoenen voor alle leeftijden
Hoe denken de winkeliers erover?
De winkeliers hebben een andere invalshoek van wat er noodzakelijk is om van Tholen een
vitale en bruisende binnenstad te maken. Of in ieder geval één waar de middenstand een
boterham kan verdienen.
- Onderdelen van de buitenruimte die defect of kapot zijn, blijven te lang ongemoeid
- Aan de haven: maaien van de dijk gebeurt te weinig of gedeeltelijk
- Er zijn te weinig parkeerplaatsen, de gereserveerde plaatsen gaan van het gewone
aantal af
- Er is geen fietsenstalling terwijl er juist erg veel fietsers de terrassen op de Kaai
aandoen (denk hier ook aan fietstransferiums)
- Fietsen moet in het algemeen beter worden gefaciliteerd in het centrum (egalere
verharding in centrum en op havenplateau)
- Geen afvalbakken op de Kaai (Weinig afvalbakken in Tholen in het algemeen)
- Campers kunnen de camperplaatsen niet vinden door de gebrekkige bewegwijzering.
Betere aanduiding zorgt voor minder verkeersoverlast. Bewegwijzering naar horeca,
winkels etc. klopt niet helemaal.
- De straten zijn niet goed geplaveid
- Vergunningen voor evenementen moeten soepeler (bijv. alcohol verkoop)
- Wanneer er een straat wordt opgeknapt, soort masterplan aanhouden (alles zoals
Eendrachtsweg bijvoorbeeld)
- Betere verbinding tussen Vestetuin en Tholen Centrum
- Zet digitale informatie niet bij Bouman Potter, maar in Tholen
- Plan betere verkeersstromen ook daadwerkelijk uitvoeren/uitdenken
- Verbetering Haventerrein wordt nu door WSV De Kogge gedaan, in hoeverre heeft
de gemeente daar nog regie op
- Kansen voor: IJssalon, Thoolse streekproducten, Viswinkel in de binnenstad
- Toeristen zijn nu al niet onbelangrijk voor ondernemers
- Er is weinig historisch besef bij bijvoorbeeld verbouwingen
- Samenwerking door kruisbestuiving met producten van andere ondernemers
(bonnen, etenswaren, etc.)
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 12
- Zorg dat een binnenstad netjes en verzorgd is (denk aan onkruid vrij; vuilnisbakken
legen (vooral bij activiteiten), lantaarnpalen maken en rechtzetten. Bloembakken
water geven, kerstverlichting, muziek of sfeer brengen in de binnenstad.
- Zorg dat verenigingen ook in de binnenstad actief zijn (straatvoetbaltoernooi,
beachvolleybal, etc.)
- Koppeling van Vestetuin met binnenstad door samenwerking (samen iets
organiseren), maar ook visueel door bestrating of verlichting)
- Tholen zou zich sowieso meer moeten richten op toeristen, want ook al dragen ze
misschien niet direct iets bij, ze zorgen voor wel voor een frisse nieuwe kijk en
doorloop in de binnenstad
- De bebording aanpassen, minder negatief zoals het inrijverbod Botermarkt
- De rol dat Tholen beter bekend moet worden, ligt volgens ondernemers bij Tholen
- Het aantal inwoners van de stad groeit, maar het aantal winkels zakt terug
- Andere winkeliers geven wel aan dat het centrum echt eerst moet worden
opgeknapt, wil men toeristen willen verwelkomen
- En… waar blijven de cruiseschepen?
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 13
WAT STAAT THOLEN TE DOEN?
Voor ieder wat wils, als iedereen van goede wil is bij te
dragen
Algemeen
In het algemeen is het te merken dat de ondervraagden geen opvallende wensen hebben.
Men is realistisch, maar vindt wel dat er iets gedaan kan en moet worden. Uitgangspunt is
een sterke binnenstad, om tegen te gaan dat het zwaartepunt van een bezoek aan Tholen
uit boodschappen doen bestaat, die dan in de Vestetuin gedaan worden.
Wat ook duidelijk wordt, is dat er een plan moet zijn om te kunnen slagen in de opzet
Tholen als centrum vitaal en daarmee aantrekkelijk te maken. Men worstelt wel met de
mate waarin initiatief moet worden genomen en waar de nadruk op moet liggen.
Om een weergave te bieden aan de kansen en mogelijkheden die er liggen en hoe de
mening en ideeën van de ondervraagden daarbinnen past, heb ik een aantal scenario’s
opgesteld, die de thema’s weergeven zoals ze in het Stuurwiel van Tholen (Tholen aan het
Roer, 21-8-2018) staan:
A. Zomeractiviteiten
B. Vestingstad
C. Parelroute
D. Detailhandel/Horeca
E. Omgeving
F. Samenwerking
Op basis van de gesprekken, het onderzoek en de uitkomsten zijn 3 scenario’s te ontdekken
die hierna zijn beschreven.
Er zijn 3 scenario’s:
1. Meer van Hetzelfde
Wat als je het bestaande beleid doorzet
2. Werk aan de Winkel
Het centrum moet plaats bieden aan winkels voor dagelijkse boodschappen
3. De Gastvrije Vesting aan het Water –
Het centrum heeft een bezoek- en recreatieve functie
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 14
Scenario 1: Meer van Hetzelfde
Bij Meer van Hetzelfde blijven de dingen zoals ze waren. Er komt in de vraaggesprekken ook
naar voren dat men niet altijd weet wat te doen, of dat de ondervraagden niet weten of er
wel iets moet veranderen, dat verandering zinloos is of dat initiatief tonen al te laat is. Dat
betekent dat er eigenlijk gerekend moet worden op individuele initiatieven, maar dat
cohesie door samenwerking uitblijft. Dat heeft tot gevolg dat er weinig profijt is van de
initiatieven of bijvoorbeeld het werk dat verder op het eiland of door de gemeente wordt
gedaan.
In de onderdelen van het stuurwiel komt dat als volgt tot uiting:
A. Zomeractiviteiten
De Zomeractiviteiten worden verder niet gemotiveerd. Vergunningen die zijn afgegeven
blijven op dezelfde manier en onder dezelfde voorwaarden bestaan. Er vindt geen
opwaardering plaats en ook de promotie blijft zoals deze is. Er wordt geen extra geld
voorzien voor parkeerruimte, verkeersdoorstroom, etc.
B. Vestingstad
Tholen is geen lid van de Vereniging Nederlandse Vestingsteden en zal daar dan ook geen
moeite voor doen. De vestingwerken blijven zoals ze zijn en krijgen verder geen bijzondere
aandacht naar buiten, anders dan in de huidige vorm. Ook zal er geen extra aandacht
worden besteed aan de monumenten van Tholen of het streven van verdere openstelling
voor toeristen. Het aantrekken van toeristen blijft daarmee ook een zaak van Tholen Beter
Bekend, die dit voor het gehele eiland voor haar rekening neemt en Tholen individueel geen
aparte plaats inneemt
C. Parelroute
Er wordt vanuit de geen extra aandacht besteed aan initiatieven die kunnen uitgroeien tot
parels van Tholen Stad. Er is de bestaande aandacht voor bijzondere plaatsen, zoals deze
ook worden aangeduid door de nieuwe borden die vanuit o.a. het stimuleringsfonds zijn
neergezet. Verder moet Tholen dan uitgaan van particulier initiatief.
D. Detailhandel/Horeca
Het huidige beleid wordt voortgezet, waarbij straten worden aangepast naar de
teruglopende voorzieningen in de detailhandel. De Vestetuin wordt de nieuwe plaats voor
detailhandel plaatselijke boodschappen. De binnenstad moet zichzelf verder redden.
E. Omgeving
Huidig beleid wordt verder uitgerold, geen extra aandacht.
F. Samenwerking
Er zijn de bestaande samenwerkingen zoals Waterpoort en de onderlinge verstandhouding
tussen verenigingen en de gemeente. Deze blijven op dezelfde voet gehandhaafd
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 15
CONCLUSIE
Als je doet wat je deed, krijg je wat je had. Nietsdoen, zaken niet op- of aanpakken is nooit
een goede zaak en al helemaal niet als het gaat om de leefbaarheid van een mooi centrum
als Tholen. De huidige staat van de economie en de weg die is ingeslagen, betekent voor
ondernemers dat er geen bestaansrecht mogelijk is. Als er daarnaast ook geen moeite
wordt gedaan om nieuwe doelgroepen aan te boren, zal het centrum langzaamaan alleen
geschikt zijn om te wonen, met de daarbij horende standaardvoorzieningen. Als er verder
geen plannen zijn om iets te organiseren of te verbijzonderen, zal het voor bezoekers geen
verdere noodzaak hebben het centrum in te lopen.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 16
Scenario 2: Werk aan de Winkel
Voor veel ondernemers is er het belang voor de inwoner van Tholen om een winkelaanbod
te hebben in het centrum die voorziet in de dagelijkse boodschappen, maar zelfs verder
gaat. Verschillende ondervraagden zouden graag een kleine HEMA zien, naast de Kruidvat.
Ook grotere kledingwinkels, toko’s en meerdere horeca om een dagje winkelen mogelijk te
maken, zijn een wens. Dit heeft consequenties m.b.t. het huidige beleid van de gemeente,
maar ook voor het denken van de Tholenaar over zijn binnenstad. Schaalvergroting en een
nadruk op acquisitie op ondernemers en landelijke ketens zullen nodig zijn. Daarnaast een
belangrijke aanpassing in het verkeersstromenbeleid en parkeervoorzieningen.
Voor de thema’s uit het Stuurwiel kun je denken aan de volgende consequenties:
A. (Zomer)activiteiten
Winkeliers zullen veel initiatieven moeten nemen om de consument geïnteresseerd te
krijgen in een (terugkerend) bezoek aan het centrum van Tholen. Daarnaast zal de
levendigheid ook andere ondernemers kunnen aantrekken. Je bent je eigen PR.
B. Vestingstad
De vesting van Tholen zou een thema kunnen zijn. Echter kunnen karakteristieke elementen
maar gedeeltelijk worden ingevuld. Aan de havenzijde kan nadruk worden gelegd op
elementen die de oude vesting van Tholen, echter is er een grotere invloed van
verkeerstromen, doorloop en de benodigde infrastructuur voor regelmatige bevoorrading
van de winkels en stroom winkelbezoekers. Hierdoor zal er geen sprake kunnen zijn van een
rustige binnenstad, je wenst immers een energieke omgeving, waar mensen worden
getriggerd meermaals een bezoek te brengen. Ook zullen er zichtplekken moeten worden
opgeofferd voor parkeerruimte.
C. Parelroute
De winkels worden de parels. Wandelroutes worden ingesteld om mensen naar het
winkelgebied in het centrum te leiden. Voorzieningen zijn ingesteld op korte looptijden. Dat
betekent meer benodigde parkeergelegenheid. De monumenten en evenementen in de
stad hebben ondergeschikte rol als decor voor de (binnen)stad als plaats voor winkelplezier.
D. Detailhandel/Horeca
Aantrekkelijkheid is afwisseling en assortiment. Winkelpanden zullen moeten aangepast aan
de moderne tijd, vergroot en samengevoegd. Er zal een zwaar acquisitieplan moeten
worden opgesteld om de ondernemer en grootwinkelbedrijven aan te spreken. Het
onderhoudsniveau zal in de binnenstad moeten worden verhoogd, omdat een hogere
bezoekersdruk ook meer slijtage aan de omgeving tot gevolg heeft. De horeca kan
profiteren van een hoger aantal bezoekers in Tholen. Om het winkelend publiek te trekken,
zullen terrassen en restaurants langer en vaker open kunnen zijn. Voor de wintermaanden
moet worden gekeken of Tholen voldoende kan bieden om dan ook de drukte te
waarborgen. Er kan gedacht worden aan een ruimere zondagsopenstelling dan nu het geval
is. Dan kan men optimaal profiteren van bezoekers die op de levendigheid van de terrassen
afkomen. Wanneer er drukte is, en de winkels dicht, is dat een gemiste kans.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 17
E. Omgeving
De strategie en het beleid op de omgeving is erop gericht mensen een prettig
bezoek/winkelervaring mee te geven. Van de winkeliers zal dan ook een proactieve houding
worden verwacht ten opzichte van het op peil houden van de aankleding van de omgeving.
Er moet door de gemeente een beleid worden opgesteld dat verkeerdrukte in goede banen
leidt, het onderhoud intensiveert en de promotie als winkelkern als basis heeft. Hierin zou
een rol voor een centrummanager zijn weggelegd.
F. Samenwerking
Voor de ondernemersvereniging is een belangrijke taak weggelegd. Zij is de schakel tussen
consument, ondernemers en gemeente. Als er plannen zijn, zullen ze vanuit de OVT
opgepakt moeten worden. Er zal ook onderling sterk meten worden samengewerkt. De OVT
zal ook met de stichtingen en verenigingen intensief contact moeten hebben, om ervoor te
zorgen dat evenement bijdragen aan bezoek aan Tholen. Hierbij moet er worden gelet op
de inbreuk van een evenement aan de winkeldoelstellingen van het centrum.
CONCLUSIE
De focus op winkels is een grote uitdaging in de deze tijd. Tholen zal zich niet enkel op de
eigen inwoners kunnen richten om een levendig en vitaal winkelaanbod te garanderen voor
de bezoekers van het centrum. Zeker als er gesproken wordt over de HEMA en behoud van
bijvoorbeeld de Kruidvat, uitgebreid met modewinkels en speciaalzaken zal men moeten
kijken wat het verzorgingsgebied wordt aangeboord. Dit zal haar invloed hebben op de
andere kernen op Tholen en moet er ook worden gekeken naar de gemeente Reimerswaal
en kernen als Halsteren en Nieuw-Vossemeer als doelgroep. Naast de intensieve lobby naar
ondernemers en grootwinkelbedrijven om zich in Tholen te vestigen, is er ook de logistieke
uitdaging van een verhoging van het bezoekersaantal winkelend publiek. Meer auto’s,
fietsen en wellicht een geïntensiveerd openbaar vervoer zal een zwaardere druk leggen op
de omgeving en het rustige karakter van Tholen aantasten. Daar staat tegenover dat de
levendigheid van Tholen en het ondernemersklimaat een sterke boost zal krijgen, als de
kaarten zo gespeeld worden. Goed gekeken moet worden of het een haalbare kaart is. De
aansluiting bij het bestedingsonderzoek van de Provincie kan hierbij helpen, evenals de
aanstelling van een centrummanager/citymarketeer en een specifiek actieplan.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 18
Scenario 3: De Gastvrije Vesting aan het Water
Tholen ligt aan het water en behoort tot de oudere vestingsteden in Nederland. Een
uitgangspunt dat mogelijkheden biedt voor het inslaan van een nieuwe weg en het
aanboren van een nieuwe doelgroep: de vestingsteden-toerist. In de huidige discussie wat
de richting moet zijn van Tholen Stad, bemerk je dat de urgentie om een eigen geluid te
ontwikkelen, is achtergebleven in de samenwerkingsinitiatieven die op het eiland zijn
opgestart. Tholen Stad heeft een eigenwijze gemeenschap, die erg op zichzelf is en een no-
nonsense mentaliteit nastreeft. Dat zorgt ervoor dat veel onder de waterlijn blijft. Tholen is
van zichzelf een karakteristieke plaats, waarbij je door de aandacht te leggen op bepaalde
elementen, je een heel eigen, authentiek verhaal aan de oppervlakte brengt. Het succes van
de andere plaatsen op het Eiland Tholen laten ook zien dat aandacht geven aan eigen
karakteristieken, succes heeft. Tholen is altijd achter gebleven in dat gevoel dat er noodzaak
was voor een eigen geluid. De groei van de kern zelf, de ontwikkeling van bijvoorbeeld
industrieterrein Welgelegen en de blik naar de andere zijde van het Schelde-Rijnkanaal zorgt
ervoor dat er eigenlijk geen aandacht is voor de andere thema’s op het eiland. En als je zelf
geen bijzondere inbreng hebt in de samenwerking met bijvoorbeeld de andere kernen op
Tholen, blijven je eigen bijzonderheden onderbelicht. Voorbeelden hiervan zijn de nadruk
van campagnes van Tholen Beter Bekend op landbouw, bloemen, natuur en fietsentochten.
Ook de nadruk van vestiging verderop op het eiland is geen issue voor Tholen Stad. Het zijn
typisch onderwerpen en onderdelen waarin Tholen Stad geen noemenswaardige inbreng
heeft. Aanhaken kan dan wel, maar brengt geen noemenswaardig voordeel.
Echter, ieder nadeel heeft zijn voordeel. Tholen Stad en haar inwoners gaan steeds meer om
zich heen kijken en zien dat er aan de stad dingen verbeterd kunnen worden en vernieuwd.
Veranderingen die zijn ingezet door de grote veranderingen aan onder meer de haven
(Oude Werf), het oude industriegebied aan de Grindweg (nu Vestetuin/Terreplein) en de
ontwikkeling van landmarks zoals de nieuwe Kruittoren. Het laat zien dat Tholen veranderd,
dat de dingen vanzelf al niet hetzelfde blijven, omdat er individuen zijn die dingen
ondernemen. Op het gebied van evenementen (Havenfeesten), wonen (de nieuwe wijken
Stadszicht en VesteTuin) en ondernemen (uitbreiding Welgelegen, verhuizing van
Tweewielercentrum Tholen, Ben van der Heiden uitbreiding hoortoestellenwinkel, Business
en Eventcentrum Tholen). Nieuwe mogelijkheden voor Tholen doen zich voor wanneer er
wordt gekeken naar onontgonnen gebied. Twee daarvan hebben de potentie om te zorgen
voor een karakteristiek, eigen Thools geluid en beeld:
- Tholen de vestingstad
- Tholen de stad die leeft van het water
Deze mogelijkheden komen ook naar voren in de ideeën van de ondervraagden en kunnen
binnen de thema’s van het Stuurwiel worden ingedeeld (het thema Samenwerking is
verweven in veel van de onderdelen):
A: Zomeractiviteiten
Het water biedt vele mogelijkheden voor activiteiten en trekt deze als het ware ook van
nature aan, zowel op het water als aan het water. Voorbeelden hiervan zijn de
Havenfeesten en de VrijMiBoTho, die plaatsvindt bij de Werf van Duivendijk. Daarnaast
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 19
biedt de nieuwe brug over het keermiddel de mogelijkheid de ruimte rond de (jacht)haven
beter te benutten. WSV De Kogge heeft het voortouw genomen in de aanpak van het
havenplateau, waardoor ook daar mogelijkheden ontstaan om voorzieningen te treffen die
in dienst staan van zomeractiviteiten. Een idee is om van de trap een soort tribune te maken
met ervoor de mogelijkheid een opvoering te geven (voorbeeld hiervan zijn de trappen op
Uitkijktoren Pompejus op Fort de Roovere). Water geeft van zichzelf al beweging en het
veranderende karakter van water en waterkant zorgt voor een energieke sfeer bij dit soort
evenementen.
B: Vestingstad
De vestingstad Tholen kan worden aangemeld bij de Vereniging Nederlandse Vestingsteden.
Hierdoor ontstaat de mogelijkheid gebruik te maken van de bekendheid en communicatie
van deze vereniging. De boodschap en doel van de activiteiten is ook vorm te geven naar de
bestaande initiatieven van (de leden van) deze vereniging. Daarna kunnen eigen activiteiten
worden verzonnen, voor bijvoorbeeld bewoners zelf of een specifieke doelgroep, zoals
kinderen of scholen. Voordeel is dat het samengestelde thema niet op personen zelf slaat,
maar dat je je als persoon aangetrokken kunt voelen tot het thema. Je maakt er deel vanuit
of niet. Om de Tholenaar meer eigen te maken met de stad, wat ze te bieden heeft en
initiatieven van haar inwoners en ondernemers, kunnen de thema’s wel worden gebruikt
om mensen meer eigen te maken met Tholen. Zoals bij toeristen de kenmerken van het
eigen beeld en geluid op moeten roepen tot een bezoek, zal het eigen beeld en geluid de
inwoner meer Tholenaar moeten maken.
C: Parelroute
Tholen heeft wel 60 monumenten die een speciale (h)erkenning mogen. Dit kan door
middel van bewegwijzering en bordjes bij de bezienswaardigheden. Daarnaast moet er
worden gestreefd naar openstelling van bijzondere gebouwen en plekken zoals het oude
Stadhuis, de Grote Kerk, de Gasthuiskapel en binnenplaats en de werf van Duivendijk.
Daarnaast bieden de wallen en veste een prachtige, groene route en bron van verhalen. Het
zijn allemaal parels die zowel lopend als fietsend kunnen worden bezocht. Een parel die nog
helemaal niet is ontwikkeld, is die van een museum over een Thools thema. Hierbij kan
worden gedacht aan een visserijmuseum. Hiervoor zijn al plannen, maar heeft men nog niet
verder doorgepakt. Ook is het zicht van de gebouwen een aandachtspunt, zo kan er meer op
de zichtlijnen van de stad worden uitgelicht. Voorbeelden hiervan, aangedragen door een
van de ondervraagden, is het uitlichten van huizen op de Wal en aan de Kaai. Ook de nieuwe
Kruittoren kan op deze manier een landmark worden en bezoekers een aanknopingspunt
bieden tijdens een wandeling. Wanneer alle initiatieven worden uitgerold en er een
duidelijk toekomstbeeld is, zal ook voor bijvoorbeeld cruisemaatschappijen Tholen Stad een
interessante aanmeermogelijkheid zijn. Dit zou zorgen voor een constante toeristenstroom.
Om de ontvangst verder te professionaliseren zullen gidsen en ambassadeurs nodig zijn,
maar wellicht ook weer een toeristisch informatiepunt.
D: Detailhandel en horeca
De detailhandel is nu al gedeeltelijk gericht op bezoekers, kan zich gemakkelijk richten op
bezoekers of is er niet op gericht, maar heeft ook geen last van een focus op toerisme.
Toeristische detailhandel heeft een zwaardere intensiteit op momenten wanneer het nu
juist rustiger is in Tholen: de vakanties (vooral vanaf voorjaar tot herfst) en het weekend.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 20
Een sterke toename van het toerisme in die tijd zal niet meteen een grote druk op de
binnenstad leggen. Het zal ervoor zorgen dat het in die rustigere periode levendiger wordt.
Om deze groei te bedienen zijn er kansen voor (specialistische) horeca, niche winkels en
souvenirwinkel(s). Ook kunnen bijvoorbeeld bakker, fietsenzaak en modewinkels hun
assortiment en werkwijze aanpassen op deze groep.
Toerisme zorgt voor loop en beweging in een stad. Zeker wanneer er zorg gedragen wordt
voor een duidelijke en goede bewegwijzering en mogelijkheid tot het
aanschaffen/verkrijgen van goede fiets- en wandelkaarten. Dan kan er sturing worden
gegeven aan de route en zwaartepunten voor de kern. Toerisme kent ook een hele eigen
dynamiek, die een eigen richting geeft aan de economie van een kern. Er is sprake van een
makkelijker aankoopgedrag en vaak voor hogere prijzen dan wanneer er geen toeristisch
klimaat heerst. Daarbij komt ook dat een goed geregeld toerisme uitstraalt op de omgeving.
Door in te spelen op de eigen kracht, kan Tholen een plaats verwerven waarin zij ook
daadwerkelijk bijzondere eigenschappen bijdraagt in de samenwerking, zoals binnen Tholen
Beter Bekend.
De aanwezigheid van toerisme heeft ook een positieve invloed op de waardering van lokale
initiatieven. Waar voorheen herhalingsacties van toepassing waren, zorgt de nieuwe toerist
voor andere energie. Kunst-, creatieve en ambachtelijke initiatieven kunnen op veel
interesse rekenen van toeristen. Ook voor degenen die ze tentoonstellen, zal er veel
positieve energie uit komen. Vanuit deze energie is het ook makkelijker samenwerken of
nieuwe initiatieven uitdenken en worden anderen geïnspireerd.
E: Omgeving
Waar ook aangehaakt kan worden is een thema als ‘Groot Tholen’, waarbij de directe
omgeving meegenomen wordt in het aanbod van bezienswaardigheden alsof het Tholen
Stad zelf betreft. Er kan naar de omgeving worden gekeken vanuit een verleden: hoe is
Tholen ontstaan en heeft het zich ontwikkeld. Hierbij kun je denken aan het Oudeland als
onderdeel van een wandel- of fietstocht van Tholen, de Oesterdam die kan worden bezocht
met een watertaxi vanuit de haven. Het vergroot ook de communicatiekracht van Tholen
Stad als verblijfplaats waar veel te doen is.
CONCLUSIE
Vanuit alle antwoorden die door de ondervraagden zijn gegeven, is het laatste scenario
degene die het meest vol zit met de ideeën die leven bij de binnenstad. Sommige
ingewikkelder dan andere, maar ze hebben 1 ding gemeen: voor zowel inwoner,
ondernemer en gemeente is er veel te halen. Het centrum zal mooier zijn, er zal bezoek
komen dat met een duidelijk doel kan genieten van het moois dat Tholen Stad te bieden
heeft. Er wordt duidelijk geschapen m.b.t. parkeren en voldoende parkeerruimte
aangemaakt. Het is een scenario dat groei inhoudt, waarbij op USP’s wordt voortgebouwd
die Tholen niet kan kwijtraken of die beïnvloedbaar zijn door externe factoren. De loop die
in de stad wordt gebracht, zal dynamiek geven waarin gezelligheid en plezier belangrijke
ingrediënten zijn. Door het bereikbaar maken van de monumenten i.p.v. dat ze besloten,
beschermd en onbereikbaar blijven, kan de Tholenaar trots zijn op wat er is en er actief de
druiven van plukken.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 21
DE VOLGENDE STAP
Uit het rapport komt een veelvoud van ideeën en mogelijkheden aan bod. Deze moeten
uitnodigen tot samenwerking als Tholenaren, verenigingen, ondernemers en partijen om de
mogelijkheden die men ziet en uitspreekt in dit plan tot uitvoering te brengen.
In de bijlagen is de uitgebreide actielijst opgenomen met uitvoeringsmogelijkheden die uit
het brede onderzoek naar voren komen. Deze vormen de basis voor de scenario’s. Ook zijn
de uitkomsten terug te zien van de reacties van de kennishouders op het plan. Het in de
bijlagen toegevoegde financiële overzicht (deze wordt nog verder uitgewerkt) laat zien dat
de investeringen niet enkel vanuit overheidsgelden gedekt kunnen worden. Deze
uitkomsten moeten dan ook niet worden gezien als de actielijst voor de gemeente, een
organisatie, persoon of club. Het oppakken van de acties en activiteiten door verschillende
publieke en private organisaties die worden genoemd het plan en de bijlagen, moeten
opgeteld de uitvoering van een scenario bewerkstelligen.
De rol van de gemeente Tholen
Geadviseerd wordt dat de gemeente een voortrekkersrol neemt en de eerste actiepunten in
gang zet die het voorkeurscenario tot een succes maken. Verwacht wordt dat daarna de
private partijen zullen volgen.
Voor de gemeente vormt het plan een ijkpunt voor beleid en uitvoering op verschillende
gebieden, voor Tholen en haar inwoners moet het de start zijn voor het bouwen aan een
Gastvrije Vesting aan het Water.
Martijn Meerman
Plushommes
Tholen, 1 juni 2019
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 22
Bijlage 1. REACTIE VAN KENNISHOUDERS Wat zijn de aanknopingspunten en haalbaarheid
Margot Tempelman
Manager Kenniscentrum Kusttoerisme en Onderzoek
“Interessant aan het voorstel is:
- Ophalen van de wensen en behoeften van eigen inwoners
- Betrekken van belanghebbenden (stakeholders)
- De basis is dus gelegd voor co-creatie en daarmee heb je een basis om
ontwikkelingen ook tot realisatie.
Het is heel lastig om inhoudelijk te reflecteren. De opzet is gekoppeld aan hetgeen er is
geleerd van alle stakeholders en inwoners. De vraag is wel of de toerist het zelfde denkt als
de inwoner. Nu is het lastig om de toeristen te bevragen over wat zij zouden willen. Dat
levert over het algemeen geen goede opties op.
Wat je zou kunnen doen is de verschillende persona’s die Zeeland bezoeken (zie onze
website: tegen de ideeën aan houden. Zo kun je verschillende verhaallijnen ontwikkelen
(niet altijd letterlijk te nemen, maar als uitgangspunt) waardoor er eenheid komt in de
ontwikkelingen.
Voor gasten is het van belang:
- Geschikte accommodaties
- Locaties om te bezoeken en te beleven (of gewoon van te genieten)
- Reuring in het centrum; een lege binnenstad is niet aantrekkelijk
- Omgeving moet logisch zijn, dus publieke ruimte moet passen bij hetgeen je bij de
toerist qua sfeer en inhoud over wilt brengen
- Soms botsen de wensen van inwoners en toeristen; aan de andere kant: hoe echter
Tholen is, des te interessanter voor de toerist mits er ook iets te beleven valt.
Om bestemmingen op de kaart te zetten is het inzetten van evenementen een goed
hulpmiddel. Verder heb je in je plan allerlei maatregelen of aanpassingen voorgesteld. Dat
varieert van evenementen tot vuilnisbakken. Het is wellicht handig om daar mee structuur
in aan te brengen. Zo is het onderscheid tussen lange en korte termijn beter inzichtelijk te
maken, maar ook planmatig: wat kan morgen en wat heeft een tijdspanne van bijvoorbeeld
5 jaar.
Haak ook aan bij projecten in de publieke ruimte die op de planning staan, dan maakt de
kans voor realisatie groter.
Het uitplaatsen van een Kruidvat etc. naar een zijlocatie is een gevaar voor de binnenstad.
De levendigheid kan hierdoor afnemen en zal nooit helemaal vervangen kunnen worden
door cultuur of horeca alleen. Dus ga op zoek naar detailhandel die dan wel kan en past (als
er sprake is van voldoende economische potentie).”
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 23
Lenie Tabbernee
Bestuur Vereniging Nederlandse Vestingsteden
“Wat van belang is, is dat zowel de plaatselijke ondernemers, gemeente, bewoners met
elkaar samen de leefbaarheid, vitalisering van Tholen ondersteunen. Dan is er ook een
onderlinge kruisbestuiving en kan een ieder profiteren van de voordelen die
activiteiten/evenementen/vestingstad en het opknappen hiervan, toerisme met zich
meebrengen. Hierbij zou het netwerken met andere bestuurders zeker interessant zijn om
informatie uit te wisselen: Hoe hebben zij dit georganiseerd. Dan kun je alsnog de keuze
maken welke elementen hieruit bruikbaar zijn voor vestingstad Tholen. Dit laatste geldt
uiteraard ook voor andere punten. Toerisme genereert een belangrijke bron van inkomsten,
indien een ieder hier op de juiste manier op inzet en actief aan wil deelnemen.
Vannuit de Vereniging Nederlandse Vestingsteden wordt veel gezamenlijk onderzoek
gedaan naar onderhoud en opzet van vestingsteden. Hieruit volgen dan bruikbare adviezen.
De onderdelen in het plan komen veelal ook overeen met kernpunten van VNV.
Bijvoorbeeld het maaien/onkruid verwijderen van de wallen of hoe herbestrating kan
worden opgepakt. Ook de evenementen en koppelingen met een museum en plaatselijke
thema’s is een onderdeel dat veel terugkomt binnen de vereniging. Actiepunten die VNV
onderschrijft zijn ondermeer ambassadeurs (met jongeren en een centrummanager), het
instellen van een autovrij centrum, incl. vervoer over water, straten aankleden (o.a. met
bloembakken) en schoonhouden, cruiseschepen i.c.m.Tholen als vestingstad en het
Natuurpark Oosterschelde. Hier kijken naar mogelijkheden om samen met ondernemers
arrangementen op te stellen. Doel: bevordering toerisme, samenwerking met plaatselijke
ondernemers en andere partijen.
Aanmelden bij Vestingsteden
Biedt voordelen omdat we juist krachten willen bundelen, samen met betrokken
bestuurders van vestingsteden. Onderzoeken en opstellen van thema's: kennisbank.
Voorleggen van vraagstukken, ervaringen uitwisselen onderling. Ondersteuning bij
organiseren van vestingstedendagen. Promotie van activiteiten bij een breed publiek.
Onderzoek naar mogelijkheden om projecten op te starten en het opstarten van
subsidietrajecten zowel nationaal als internationaal (EFFORTS). Netwerken met betrokken
bestuurders tijdens bijeenkomsten die door ons worden georganiseerd.
Ontplooien van arrangementen samen met alliantiepartners.
Breng historie terug in de vestingstad, vestingwerken benutten als trekpleister. Er zijn al
mooie voorbeelden waarbij elementen hieruit kunnen worden toegepast of doorontwikkeld
en tevens goed kunnen aansluiten bij Vestingstad Tholen.”
Andries Boer
Strategisch Adviseur onder meer voor Gemeente Bergen op Zoom en Curio
(voorheen ROC West-Brabant)
“Zonder inhoudelijk al teveel ´te vinden´ het volgende. Als de binnenstad van Tholen
aantrekkelijk wil worden voor bezoekers (van buitenaf en in 2e instantie eigen inwoners) is
het van belang voor beide de beoogde bezoekersprofielen te laten ontwikkelen /
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 24
omschrijven. Op basis daarvan kan met focus de juiste PMC ( product-markt-combinatie)
worden gemaakt. (musea, productaanbod, soorten fietsenstalling, soorten winkels, etc. ) Dit
staat dus los van allerhande hygiëne-maatregelen (opgeruimd, bijgehouden, schoon, etc. ).
Als adviserende opmerking heb ik vooral de neiging iets over focus en duizend dingen
tegelijk te formuleren. In het stuk staan veel opsommingen, veel wensen en veel acties.
Mijn advies zou zijn:
Ontdek waarvoor eigen bewoners én bezoekers ( toeristen ) naar de mooie binnenstad van
Tholen willen komen. Pas je aanbod ( producten en diensten ) daarop aan. De basis, die
moet op orde zijn.”
Gerrit Atres en Jonathan Visser
Ondernemersvereniging Tholen
Het plan ziet er goed uit. Als winkeliersvereniging zien wij de meeste kansen in scenario 3.
De andere scenario’s zijn niet slecht, maar wij denken dat met scenario 3 de meeste winst te
behalen is voor zowel de winkeliers als de bewoners.
De inspanning die door iedereen geleverd moet en zal worden binnen de uitvoering, moet
ons inziens wel een extra impuls krijgen door een verplichting van de gemeente aan
eigenaren van alle panden in het centrum, deze op te knappen wanneer er sprake is van
vervallen staat. Dit zodat er noet aan de ene kant veel geld gestoken wordt in vervanging
van bestrating en dergelijke, maar er dus nog steeds een slecht straatbeeld blijft bestaan.
Wat betreft de boodschappenfunctie van de binnenstad begrijpen we als winkeliers dat een
Kruidvat moeilijk te behouden is, en eventueel grotere winke ketens lastig naar de
binnenstad te halen zijn. Omdat die vaak grotere ruimtes en/of parkeergelegenheid voor de
deur willen hebben. Maar laten we met de vele dingen die we wel hebben, er dan alles aan
doen om de Tholen (weer) goed op de kaart te zetten.
Ook begrijpen we dat het niet allemaal op een dag kan. maar elke dag 1 procent verbeteren
is aan het einde van het jaar ook een resultaat van 300 %.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 25
Bijlage 2. ACTIEPUNTEN EN UITWERKING
Uitgangspunt voor dit plan is de rapportage van actiepunten en een (aanzet tot) uitwerking
ervan. Voor de verschillende scenario’s zijn verschillende actiepunten en uitwerkingen van
toepassing. Gezien de haalbaarheid van scenario 3 zijn de uit de gesprekken en de enquêtes
gekomen actiepunten en hun uitwerking in mate van belang weergegeven. Er zijn
actiepunten die meerdere beslissers of zelfs regelgeving nodig hebben, terwijl andere
zonder veel moeite (anders dan de tijd en inzet) uitgevoerd kunnen worden door ieder die
zich aangesproken voelt. Om te zorgen voor overzicht is een globale indeling gemaakt op
basis van de termen:
• Toerisme
• Evenementen
• Openbare Ruimte
• Samenwerking
• Is er een grote/minder grote inspanning benodigd
• Behelst het punt veel partijen, regelgeving of budget voor de uitvoering
Prioritering
Relatief gemakkelijk te realiseren
Toerisme
- Vaststellen toeristische route, wandelgebied en fietsgebied in centrum (parelroute,
ook op thema, zoals water, vesting, historie, ambacht, architectuur)
- Verruiming evenementenvergunning m.b.t. uitstalling koopwaar, alcoholverkoop in
toeristisch gebied
- Opzetten van een eigen compact toeristisch beleid met eigen Thools geluid/beeld
Tholen Stad: Gastvrije Vesting aan het Water
- Opzetten poule vrijwilligers die als suppoost, gids of gastheer/vrouw willen optreden
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 26
Evenementen
- In de zomer meer activiteiten op bijvoorbeeld de Markt, zoals gebruik van de
muziekkiosk door Concordia of koren op zaterdagen in de zomer
- Duidelijk en flexibel vergunningstelsel voor evenementen
- Evenementen ontwikkelen op thema, zoals: een foodfestival aan het water,
havenrace, (hard)loop(wedstrijd) over de vestingwerken, ambachtsmarkt, Zeeuwse
streekmarkt, permanente atelierroute
Openbare Ruimte
- Plan van aanpak zichtlocaties Tholen Stad (uitlichten monumenten, gebouwen)
- Ontwikkelen van een museum (visserijmuseum) in Tholen Stad (bijv. in het oude
stadhuis)
- Openstellingen van kerken en gebouwen
o Gebouwen:
� Grote kerk
� Katholieke kerk
� Gasthuiskapel
� Molen de Hoop
� Molen de Verwachting
� Oude Stadhuis
� Gewelven onder Hoogstraat (op afspraak)
Samenwerking
- Aanmelding Vereniging Nederlandse Vestingsteden
- Met eigen geluid (opnieuw) aanhaken bij Tholen Beter Bekend
o Zorg dat er een advocate/ambassadeur vanuit Tholen aansluit
� Leid ook gidsen/ambassadeurs op in Tholen
� Heropen fysiek toeristisch informatie punt met de ontwikkelde
materialen vanuit Tholen Beter Bekend in Tholen centrum
- Betrekken (Waterrijk) Oesterdam bij activiteiten van Tholen (gebied = Tholen)
o watertaxi, slaap/bezoek arrangementen
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 27
Veel beslissers of regelgeving of budget
Openbare Ruimte
- Aanwijzen/ontwikkelen plaatsen voor evenementen in de openbare ruimte
- Aanmerken welk gebied specifiek toeristisch gebied is
o Aangepast beleid niveau onderhoud, reparatie openbare elementen
o Sfeer van openbare elementen als lantaarns, bankjes
o Grens/gebied zelf visueel maken in bestrating/belichting
o Verbijzonderen gebieden, zoals Oesterpunten naar bezoekplaats.
Bijvoorbeeld door een multifunctioneel speeltoestel (vestingburcht) dat
thema’s van Tholen speels en informerend, o.a. door activiteiten, uitbeeld.
- Parkeerplaatsen aanleggen
o Aan de punt van Schelde-Rijnweg en gebruik maken van looppad over
keermiddel
o Ruimte creëren bij ontwikkeling sportpark en brede school (Molenvlietsedijk)
o Inventief omgaan met de ruimte, bijvoorbeeld hoek Ten Ankerweg, Sportpark
de Bent en Windsingel (oprit huidig fietspad tussen Ten Ankerweg en
Windsingel)
o De parkeergelegenheid op het havenplateau herzien en extra plaatsen
creëren
o Vanuit de gemeente is er een oplossing voorgesteld die voorkomt uit de
afbraak van de school in het bosje ‘de Veste’. Deze ruimte voorziet in 100
parkeerplaatsen. In het centrum en op loopafstand.
- Binnenstad autoluw maken (auto te gast) met als voorbeeld bestrating
Eendrachtsweg: tussen Wal en Markt (Eendrachtsweg, Dalemsestraat, Kerkstraat,
Bakstraat, Brugstraat, Hoogstraat, Visstraat, Hoogstraat, Kaaij (gedeelte))
- Onderhoudsniveau straatbeeld verhogen
o Voorbeelden/referenties opstellen en meegeven aan onderhoudsteam
o Opzetten calamiteitenteam dat binnen een vastgesteld gebied
spoedreparaties/herstel kan uitvoeren
o Plan maken om binnen 3 maanden of half jaar het vastgestelde toeristische
gedeelte helemaal op een ijkpunt te hebben qua presentatieniveau
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 28
Toerisme
- Motiveren ontwikkeling horeca in gebied haven/centrum
o Herziening pleintje voor Oude Stadhuis (horeca?)
o Motiveren avondhoreca en verruiming sluiting
o Terras op haveplateau
o Minimaal 1 extra horeca op de Markt
- Beleid afval aanpassen. Evt. meer afvalbakken door Tholen, zeker in drukke gebieden
zoals tranfserplaatsen en in de zomer intensievere rondes afval opruimen
- Voorzieningen treffen voor fietstoerisme
o Fietspaden ontwikkelen (gedeeltelijk) over de dijken rond Tholen
o Fietsen prettig maken over havenplateau
o Fietstransferiums maken op toegangsplaatsen bij het centrum
� Contre Escarpe (bij oude Viswinkel van Schot)
� Bosstraat (bij parkeerplaats)
� Contre Escarpe (bij kantoor Havenmeester)
� Oudelandsestraat (terrein oude schoolgebouw)
- Aantrekken van een vakantiepark dat nabij Tholen stad opent (bijv.: kleinschalig
duurzaam park bij Mosselhoekseweg, zoals Bergvliet bij Oosterhout)
Samenwerking
- Uitbreiding Stichting Tholen Sterk
o Met Braderie, Koningsdag en intocht Sinterklaas (Aanvraag landelijke
intocht?)
o Onderbrengen van andere stichtingen/evenementen binnen Sterk als
werkgroepen. Zo ontstaan betere samenwerkingen en een grotere poule van
vrijwilligers. Ook het overzicht en overleg bij een groter aantal evenementen
verbeterd en nieuwe evenementen zijn snellen/beter te regelen.
- Sterkere Ondernemersvereniging die samen met bijvoorbeeld Tholen Sterk
evenementen opzet/vorm geeft
o Nauwere samenwerking OVT en OOT
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 29
Bijlage 3. FINANCIEEL
Voor de actiepunten en hun uitwerken is naast inzet van inwoners, winkeliers en gemeente
ook budget nodig. Soms voor de activatie, soms voor de productie van middelen die de
uitwerking van een actiepunt mogelijk maken.
IDEE KOSTEN
parelroute(wandelroute)
realiseren infopunt in centrum
herinrichting havenplateau
€ 15.000,--
€ 2.000,--
€ ….
Fietstransferium (fietsparkeren) o.a. bij de
horeca
Schatting
€ 15.000,--
Lidmaatschap Nederlandse Vereniging
Vestingsteden
€ 8.000,-- per jaar
Visueel maken toeristisch rondje (bebording en
bestrating binnenstad)
PM
Intensivering groenvoorziening – toeristisch
rondje
PM
Productie en plaatsing informatiebordjes
monumenten
PM
Aanpakken bestrating centrum – toeristisch
rondje
PM
Aanpassing steiger voor watertaxi PM
Aanpassing monumenten voor openstelling
(luchtsluis)
PM
Ontwikkeling museum PM
Realiseren extra parkeerruimte 75-100 pp Schatting
€ 150.000,--
Ontwikkeling fietsroutes vanuit Tholen stad PM
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 30
Aanpassen algemene bebording binnenstad PM
Parkeerplaatsen Schelde-Rijnweg PM
Plaatsing afvalbakken PM
Opzet calamiteitenteam PM
Extra aankleding (bloembakken) – toeristisch
rondje
PM
Ontwikkeling bestrating/belichting route
Terreplein-centrum
PM
Aanstelling centrummanager PM
Realiseren speeltoestel in de vorm van een
burcht op de Oesterputten
schatting
€ 35.000,--
Actief beleid aanmeren cruises in Tholen
Inclusief aanpassingen steiger + inlooproute
Tholen
PM
Herinrichting op- een aanrit haven PM
N.b. de genoemde bedragen en budgetten voor de verschillende onderdelen van het plan zijn vastgesteld op
basis van mogelijkheid tot samenwerking tussen verschillende partijen, zogenoemde publiek-private
samenwerkingen, waarbij benodigde fondsen op verschillende manieren kunnen worden ingebracht,
subsidiemogelijkheden en beschikbaarheid van budgetten vastgesteld in de gemeentelijke begroting.
Plan Vitalisering Tholen Stad/15102019/1.0
Plushommes 31
THOLEN/01/06/2019
“Plan Vitalisering Tholen Stad”
Onderzoek en uitwerking plan uitgevoerd door:
Plushommes
Dhr. M.J.L. Meerman
06 4145 1942
martijn@plushommes.com
Met actieve medewerking van:
Gemeente Tholen
Dhr. H.M. Kieviet
Ondernemers Binnenstad,
Dhr. J. Visser, Tweewielercentrum Tholen
Dhr. G. Atres, Ben van der Heiden