�

Student City

concept06 12 2005

Visie 2006-2009

CONCEPT31 januari 2006

�

�

Inleiding 7

1. Kader Studentcity 9

�.�Economischevisie�.�Uitvoeringsprogrammaeconomischevisie�.�Hogeronderwijsalsmotorvoorstedelijkeontwikkeling�.4Afbakeningprojectstudentcity

2. Rotterdam Studentenstad: trends en ontwikkelingen 13

�.�Algemeneontwikkelingen�.�Rotterdamstudentenstad

3. Doelstelling en strategie 19

4. Kansen voor economische ontwikkeling 21

5. Imago 23

6. Kansen voor ruimtelijke ontwikkeling 27

6.�Uitgangspunten6.�Doelgroepen6.�Strategie

Tabellen 53

4

�

VoorwoordVooruligthetdocumentStudentCity,visie�006-�009.Hierinzetdegemeente,deEconomicDevelopmentBoardRotterdaminsamenwerkingmetstudentenorganisatiesuiteenhoeRotterdamzichopdekaartkanzettenalsstudentenstad.

Rotterdamisgeentypischestudentenstad,maarisweleenaantrekkelijkestadvoorstudenten.Rotterdamiseenwereldstadwaarinjekanstuderen.Metinternationaalgerenommeerdeopleidingenenvolopkansenomooknajestudieeengoedebaantekunnenvindenofeenondernemingtestarten.HiermeebiedtRotterdameengoedebasisvoorelkestudent.

Rotterdamblijftzichalsstadvernieuwen.Deskylinevandestadzaldekomendejareneensteedsimposantereaanblikkrijgen.DeontwikkelingvandeKopvanZuid-meto.a.DeMontevideo,dehoogstewoontorenvanNederland-endehoogbouwinhetcentrum;RotterdamisdéarchitectuurstadvanNederland.Temiddenvandezehectischestadsdynamiekisinmiddelseenzeerlevendig,kosmopolitisch,woon-werkgebiedontstaan.Alseenstadverandert,veranderenhaarbewonersnetzohardmee.DeRotterdammerheeftlefenwerkthardmeeaandeontwikkelingendiedestadgrootmaken.Studentendragendaareenbelangrijksteentjeaanbij!

HetdoetmijgenoegenteziendatallepartijenzichwilleninzettenomvanRotterdameenaantrekkelijkestadtemakenvoorstudenten.Ikwilmijdanookindetoekomstblijveninzettenomervoortezorgendatwemetelkaaronzeambitiesrealiseren.

Metvriendelijkegroet,

Mr.I.W.OpsteltenBurgemeestervanRottedam

6

�

RotterdamisdederdestudentenstadvanNederlandenkrijgteensteedsbeterimagoalsjongerenstad.DeMaasstadisinhetafgelopendecenniumgegroeidvaneen‘saaie’havenstadnaareendynamischestadmeteenhaven.Hetaantalcultu-releevenementen,dehoogbouw,deontwikkelingvanKopvanZuidenveleandereontwikkelingenhebbendestadopdekaartgezet.EchterRotterdamheeftnoggeenpositiefimagoalsstu-dentenstadenweetnogonvoldoendehetkennispotentieelaandestadtebinden.DeEconomicDevelopmentBoardonderkentditprobleem.Omditprobleemaantepakkenisdezevisiemetbijbehorendactieplanopgesteld.

Economic Development BoardIn�004isopverzoekvanhetCollegevanB&WdeEconomicDevelopmentBoardRotterdam(EDBR)opgericht.DetaakvandeEDBRishetontwikkelenvaneenEconomischevisievoorRotterdamtot�0�0.OokheeftdeEDBRopdrachtgekre-genomeenbelangrijkeroltespelenbijdedaadwerkelijkere-aliseringvandeambitiesuitdevisie.Vooreenbijdrageaandeuitvoeringzijndiversetaskforcesopgericht.

Kennisbindenaandestadiseenbelangrijkeambitievandeeconomischevisie.Enaangezienkennisisgebondenaanmensen,zullenwediemensenmoetenbindenaandestadzodatzehierwillenwonen,werken,recreërenenleren!DetaskforceStudentCitywilhiereenbijdrageaanleverendooreenstrategieenactieplanoptestellendatbijdraagtaanhetaantrekkenvanstudentennaardeStadRotterdamenzenahunstudieooktebehoudenvoordestad.Hetgaatvoordetaskforcenietalleenomhetmakenvannieuwbeleid,maarookomhetaanscherpen(verbinden,kie-zen,versnellenenrendementverhogen)envannieuweglansvoorzienvaningrotelijnenreedsingezetbeleid.Detaskfor-ceheeftsamenmetdegemeenteRotterdam(OBRendS+V)enstudentenviahetstudentenplatformgewerktaaneenvisieenactieplanterversterkingvanRotterdamalsstudentenstad.

Inleiding

�

9

Hethiergeschetstekadervoorhetactieplanstudentcityisvanuiteconomischinvalshoekopgesteld.HierbijisgebruikgemaaktvaneenonderzoekvanEURICUR,1enhetUitvoe-ringsprogrammaEconomischeVisievandegemeenteRot-terdam.1.1 Economische Visie 2020HetvasthoudenenaantrekkenvanstudenteniséénvandehoofddoelstellingenvandeEconomischeVisie�0�0,endraagtmetnamebijaandespeerpunten‘Rotterdamkennisstad’,‘Rotterdamjongerenstad’en‘Rotterdamwoonstad’.

Rotterdamwerkthardaanversterkingvandeinnovatiekrachtenstimuleringvandekenniseconomie.In‘Rotterdamkennis-stad’speelthogeronderwijseenbelangrijkerol.Hogeropge-leidenzijngoedvoordestadénvoordeeconomie.Eenmaalafgestudeerd,zijnstudentenvangrotebetekenisvanwegedeimpulsendiezeaandeeconomiegevenalsstartendeonder-nemerofalshoogopgeleidestarteropdearbeidsmarkt.Maarookdehuidigestudentenpopulatiedraagtinbelangrijkematebij aan de uitstraling van de stad. De stad profiteert op allerlei frontenvandeaanwezigheidvanhogeropgeleiden.Deaan-wezigheidvanhogeropgeleidenisnietalleeneenvestigings-voorwaardevoorhetaantrekkenvanbedrijven,maarzijbie-den,dankzijhunkoopkracht,onderanderedraagvlakvoorhetcultuuraanbod,winkels,horecaenanderevoorzieningen.

1.2 Uitvoeringsprogramma Economische visieDitprogrammaiseenconcreetvervolgopdeeconomischevisie�0�0.Hieriniseenprimairefocusaangebracht.Dedrieeconomischeclusters(Haven,MedischenCreatief)vormengezamenlijk het internationale profiel van Rotterdam. De ge-meentestimuleertenfaciliteertdaarbijhetondernemerschap.Ookhetstimulerenvankennisenhetcreërenvaneeninno-vatiefklimaatzijnvoordekansenvandeclustersvangrootbelang.Verderzijndiverserandvoorwaardenvanbelangvooreenpositieveontwikkelingvandeeconomischeclusters.DeVisieStudentCityzalhieropaansluiten,maarbrederkijkendandezedrieclustersomzomeetewerkenaaneenkennis-intensiefeninnovatiefklimaat.

Primaire focus Uitvoeringsprogramma Economische Visie

1. Kader Studentcity

(Footnotes)�VandenBerg&Russo,A.�00�.Thestudentcity;strategicplanningforstudents’communitiesinEUcities.EURICUR,Rotterdam.

�0

1.2 Hoger onderwijs als motor voor stedelijke ontwikkelingEURICURheefthetonderstaandemodelontwikkeldomtebe-schrijvenhoehethogeronderwijsbijdraagtaandestedelijkeontwikkeling.Hetveronderstelteensterkewederzijdserelatietussendeonderwijsinstellingen,deprivatesector,depubliekesectorenhetarbeidsaanbod.OmdezedynamiekteversterkensteltEURICUReenstrategi-scheplanningvooropterreinen:Kennisuitwisseling,economi-scheontwikkelingenstedelijkeplanning.Bijhetopstellenvanhetactieplanstudentcityheeftditkadergediendalsinspiratiebronvoordebandbreedtevandestrate-gie.Indevolgendeparagraafgaanweverderinopdeafba-kening.

‘Studentcommunities are without a doubt a strategic resource for urban development. Students are the citizens and the high- skilled working class of tomorrow. They keep cities lively and diverse. They are the main consumers of cultural and recreational facilities. They have a distinct expenditure pattern that in some cases is crucial to support the economy of specific areas or neighbourhoods. Increased students’ mobility at the international level is a major vector of socio-economic cohesion between regions of Europe.” (Van den Berg, 2002)

��

1.3 Afbakening project Studentcity

HetprogrammaStudentCityrichtzich,zoalsgezegdophetbindenvanstudentenenafgestudeerdenaandestadRotter-dam.DeactiesrichtenzichopscholierenomhenteverleidentestudereninRotterdam,opstudentenomhenteverleidentegaanwoneninRotterdamenhenzoveelmogelijkincon-tacttebrengenmetdatgenewatRotterdamvoorhentebie-denheeftenopnetafgestudeerdenomhentehelpenbijhetvindenvaneenbaaninRotterdamofeeneigenondernemingtestartenenhendoortelatenstromennaareenzelfstandigewoning.Indeeersteplaatswordtvanuitdezedoelstellingengetrachtbestaandelopendeprogramma’s,bijvoorbeeldophetgebiedvanwoningbouw,voorzieningen,maarookcitymarketingtebeïnvloedentengunstevanstudentenenpasafgestudeer-den.StudentCitylevertdekennisendecontactendienodigzijnomdezelopendeprogramma’saftestemmenopdedoel-stellingenvanhetprogrammaStudentCity.

IndetweedeplaatszijnnieuweactiesopgezetinhetkadervanStudentCity.Ditzijnzowelmarketingactiesalseconomi-scheenruimtelijkeprojecten.DaarnaastmoetwordenbenadruktdatStudentCitygeenzui-vergemeentelijk(OBR)programmais,maardatvanbeginafaandekennisinstellingenenhetbedrijfslevenbijhetpro-grammazijnbetrokken.Veelactieszijngezamenlijkeactiesvanoverheid,kennisinstellingenen/ofbedrijfsleven.Zoisdeverhogingvandekwaliteitvanhetonderwijsnietalleeneenzaakvandeinstellingenzelf.Bedrijveninderegiokunnenbijvoorbeeldzorgenvoorgoedestageplaatsenwaardoordeopleidingenaankwaliteitwinnen.StudentCityrichtzichnietophetverbeterenvandefysiekevestigingsvoorwaardenvankennisintensievebedrijvigheidofopdeacquisitieervan.Dezezakenwordenopgepaktinan-dereonderdelenvanhetUitvoeringsprogrammaEconomie(RuimtevoorBedrijvenenA��Kennisboulevard).

��

��

Indithoofdstukwordtallereerstingegaanopeenaantalal-gemeneontwikkelingeninhethogeronderwijs(�.�.)Vervol-genswordtdeRotterdamsesituatiebeschreven(�.�.).TotslotwordtingegaanopdelocatiewensenvanstudentenennetafgestudeerdeninRotterdam(�.�.).

2.1 Algemene ontwikkelingen

Groei aantal studenten in het hoger onderwijsHethogeronderwijsisinafgelopen�0jaarsterkgegroeidvanca.4�0.000studentennaarruim��0.000studentenin�00�.Volgensderaming�004vanhetMinisterievanOn-derwijs,CultuurenWetenschapzalhetaantaldoorgroeientotruim600.000in�009ennaarverwachtingzaldestijgingzekertot�0�0voortzetten.DegroeigeldtvooralvoorhetHBO,hetaantalstudentenisindeperiode�990tot�00�ge-stegenmetruim��%enzalnaarverwachtingdoorgroeientot���.000studentenin�0�0(��%groeitenopzichtevan�990).HetHBOgroeitvooraldoordevoortdurendstijgendedirecteinstroomvanMBOenvanuitHAVO.OokhetWOgroeitgestaagmet�,�%vanca.���.000studentenin�990naarruim���.000studentenin�00�.Rond�99�zijndestu-dentenaantalleninhetWOgedaald.Doorverkortingvandestudiefinancieringduur en andere maatregelen op het terrein vandestudiebeurs,isdeverblijfsduurafgenomenenookdeinstroomvanHBOafgestudeerdeninhetWOgedaald.Deverruiming in de studiefinanciering vanaf 2000 zorgde weer vooreengestagestijging.OnderautonomeomstandighedenzalhetaantalWOstudentenstijgentotruim���.000in�009.(Bron:Min.OC&W,�00�)

Toenemend aandeel allochtonenIn�00�stonden66.000allochtoneningeschreveninhethogeronderwijs,waarvan��.000behorentotdeniet-wes-terseallochtonen.Hetaantalvanniet-westerseallochtonenisindeperiode�99�-�00�zowelinhetHBOalsinhetWOforstoegenomenvan��.�00naar��.000.Deverklaringkangevondeninhettoenemendeaandeelvanniet-Westerseal-lochtonenindebevolking.Hoewelhetaantaltoeneemt,isernogsteedssprakevanonderwijsachterstandbijdezegroep.AlleenbijhetHBOgroeitderelatievedeelnamevanniet-wes-terseallochtonenwatsterkerdanbijderestvandebevolking.(Bron:Min.OC&W,�00�)

Meer hoger opgeleiden in het arbeidspotentieelDejaarlijkseuitstroomuithetHBOisgegroeidvan60.000in�990naarruim90.000in�00�.VandeHBOafgestudeerdenstroomtin�004ca.��%directdoornaarhetWO.OokdeuitstroomvanhetWOisgegroeidvan��.000in�990naar��.000in�00�.Ruim�0%vandeuitstroomzonderdiplomastroomtdirectdoornaarhetHBO.AlsgevolgvandestijgingvanHBO-enWOdeelnameindeafgelopendecenniagroeithetaandeelvanHBOenWOindepotentiëleberoepsbevolking(��-64jarigen)sterk.In�0�0zalbijna�0%vandepotentiëleberoepsbevolkinghogeropgeleidzijn.(Bron:Min.OC&W,�00�)

Internationalisering van het hoger onderwijsDeinternationaliseringvanhethogeronderwijsiseenbe-staandproces.Veelstudenteninhethogeronderwijsdoentijdenshunstudieervaringopinhetbuitenlanddoorstudierei-zenofstages.Eenaantalontwikkelingenversnellenditpro-

2. Rotterdam studentenstad: trends en ontwikkelingen

�4

ces,zoalshettoenemendebelangvan“Europa”voorhetho-geronderwijsbeleidinNederlandeninternationaleafsprakenophetgebiedvanhethogeronderwijs.ZogaanNederlandsehogescholenenuniversiteitenintoenemendemateintensievesamenwerkingsrelatiesaanmetinstellingeninhetbuitenland.

2.2 Rotterdam studentenstad

Het economische belangDeaanwezigheidvanhogeropgeleidenisbelangrijkalsves-tigingsfactorvoorhuishoudensenbedrijvenenisdaardoorvangrootbelangvoordeeconomischeontwikkelingvanRot-terdam.HethogeronderwijslevertdaarmeeeenessentiëlebijdrageaanhetconcurrentievermogenvanRotterdam.Metruim�0.000HBO+opgeleidenscoortRotterdaminabsolutecijfershogerdanUtrechtenDenHaaginomvang,respectie-velijk��.000en��.000.Hetrelatieveaandeelvanhogerop-geleidenindewerkzameberoepsbevolkingvanRotterdamblijftechterachterbijdeanderegrotesteden.InvergelijkingmetdegehelestadsregioheeftdeRotterdamsebevolkingvan��t/m64jaareenafwijkendopleidingsniveau.Rotterdamteltwatmeerlageropgeleidendandeanderege-meentenentevensduidelijkmeerhogeropgeleiden.Enkelegemeentenhebbeneveneenseenrelatiefhoogaandeelho-geropgeleiden,maarintegenstellingtotRotterdameenrela-tieflaagaandeellageropgeleiden.

Rotterdam als stad om te studerenDekeuzeominRotterdamtestuderenwordtbepaalddooreenaantalfactoren.Aankomendestudentenkiezenveelaleersttussenhogerberoepsonderwijsofwetenschappelijkon-derwijs,daneenopleidingenvervolgenseeninstelling.Totslotnemenaankomendestudentendestadwaardeopleidingwordtaangebodeninhunoverwegingmee.Ditgeldtvoorzo-welHBO-alsvoorWO-studenten.Bijhetkiezenvaneenin-stellingisdereistijdvoorallestudentenhetbelangrijkste,endereputatiehetopéénnabelangrijkstemotiefomeeninstel-

lingtekiezen.Heteenvoudigkunnenverkrijgenvangoedehuisvesting,degoedebegeleidingenvoorzieningenvandeinstellingzijndeminstbelangrijkeredenenomvooreenbe-paaldeinstellingtekiezen.(Bron:Min.OC&W,�000)

VoorbijnaéénopdevijfaankomendestudentkomtRotter-damspontaaninaanmerkingomertestuderen.HiermeeheeftRotterdamdederdevoorkeurspositieachterUtrecht(�4%)enAmsterdam(��%).Debelangrijksteredenenwaar-omRotterdaminaanmerkingkomtzijn:deuniekeopleidin-gen,dereputatievanonderwijsinstellingenendegoedebe-reikbaarheidmetopenbaarvervoer.DevoornaamsteredenenwaaromaankomendestudentennietvoorRotterdamkiezenomertestuderenzijndatRotterdamteverwegisendatbe-paaldeopleidingennietinRotterdamwordenaangeboden.

GesprekkenmetstudentenenafgestudeerdenbevestigendatRotterdamnietwordtgezienalsprototypischestudentenstad.Voordestudentendiehieralstuderenvormtditgeenbelem-meringomindestadtegaanstuderen.DekeuzevoorRot-terdamalsstudentenstadwordthoofdzakelijkbepaalddoorstudieinhoudelijkeaspecten,zoalshetaanbodvanstudies,kwaliteitenreputatievandeinstelling,endoorpraktischeas-pecten,zoalsdenabijheidvanhetouderlijkhuis.(Bron:BlauwResearch�00�)

Rotterdam als studentenstadOpeenbevolkingvan�99.�44inwoners(�-�-�004)teltRot-terdamnietminderdan�6.4�6studenteninhetHogerOnder-wijs.HetaantalstudentenaanHBO-enWO-instellingeninRotterdamneemtgestaagtoe.ZoishetaantalWOstudentengegroeidvan��.000in�999totruim��.000in�00�.Metdetalrijkekennisinstellingeninhetmidden-enhogeronderwijs,waaronderdrieHBO-instellingenendeErasmusUniversiteitRotterdam,isRotterdamzondermeereenstudentenstad.Gezamenlijkbiedenzij�0�opleidingenaan,waaronder�9WO-en��HBO-opleidingen

��

Rotterdamiseenstudentenstadalshetgaatomdeomvang.UitonderzoeknaarhetimagovanstudereninRotterdamblijktechterdathuidigestudentendatzonietervaren.Bijnaéénopdedriehuidigestudentenvindtdanookdatdestelling‘Rotterdam,eenéchtestudentenstad’nietgoedpastbijRotterdam.Rotterdambiedtvolgensdehuidigestudentengoedaangeschrevenopleidingenenonderwijsinstituten.Ookoverdestagemogelijkhedenenloopbaanmogelijkhedennadestudiezijnzijgoedtespreken.Mindergoedscoortookdestelling‘Rotterdamheefteengoedwoningaanbodvoorstu-denten’.

Rotterdam: stad om te wonen tijdens de studieVande�6.4�6Rotterdamsestudentenontvangen��.���studenten een studiefinanciering van de IB-Groep. Van deze studentenisbekenddat��.��9vanheninRotterdamwonen,datbetekentdat40%vandeinRotterdamstuderendestu-denteninRotterdamwoont,�6%indebestuurlijkeStadsregioRotterdamen44%buitendeStadregioRotterdam.Ca.�.000studentenwoneninRotterdam,maarstuderenel-ders.Per�januari�00�woondener�0.�00studenten(aaneenHBO-instellingofuniversiteit)inRotterdam.Indeomge-vingvanhetEramusMCwonenrelatiefdemeestestudenten(4�procentvanalleinwonersindezebuurtstudeertaaneenHBO-instellingofaaneenuniversiteit).Anderebuurtenwaarmeerdantienprocentvanalleinwonersstudeert(aaneenHBO-instellingofuniversiteit)zijn1:• NieuweWerk• KopvanZuid• Struisenburg• Stadsdriehoek• Bergpolder• Kralingen-Oost• Delfshaven

Kwalitatieve kamernoodVieropdevijfstudenteninRotterdamisuitwonend.Hetaan-deeluitwonendenverschiltsterkperopleidingsoort;HBO/WOeninminderemateperstudietype.Oorzakenvoorverschillenkunnengevondenindegeslachtsverhouding(jongensgaanlaterzelfstandigwonendanmeisjes)entypeopleiding(HBO’skennenoverhetalgemeeneenkleinerverzorgingsgebieddanuniversiteiten,studierichtingen(sommigestudieszijnalleeninspecifieke steden te volgen). Daarnaast speelt het effect van verschillendewoningmarktsituaties:hoekrapperdewoning-markt,hoeminderuitwonendenerzijn.(Bron:ABFresearch�00�)

DekeuzeomtijdensdestudieinRotterdamopkamerstegaanwonenwordtprimairbepaalddoordeafstandvanRot-terdamtotdeouderlijkewoonplaatsendematewaarindestudentbehoefteheeftopzichzelftegaanwonen.Debe-schikbaarheidvanstudentenhuisvestingspeelthierbijeenondergeschikterol.Hoeweldestudentenhetbeeldhebbendathetaanbodaanwoonruimtekrapis,vindenzijvrijsneleenkamer.Studentenvindenopveelmanierenwoonruimtetijdenshunstudie:viaheteigennetwerk,woningcorporaties,advertenties(supermarkt,onderwijsinstelling),internet,parti-culiereverhuurdersentijdschriftenenkranten.

BinnenRotterdamisergeenhogewoningnoodonderstuden-ten:�0%vandewoningzoekendenbijwoningbouwcorporatieStadswonenwoontindeprovincieZuid-Holland.Rotterdamisalsstudentenstadregionaalvoorzienend.Dedrukopstu-dentenkamersneemtweltoe:deuitstroomstoktenhetaan-talaanmeldingenblijftgelijk.Erismetnameeenkwalitatieftekortaanwoningen.Diversestudentengroepenhebbenenspecifieke wens ten aanzien van wonen in Rotterdam. Veeleerstejaarsstudentenzoekeneenwoningineengebiedwaar veel studenten wonen in de buurt van specifieke voor-zieningen.Tevensmoetdewijkeenbepaaldematevanveilig-heidhebben.Dekamersdienuopkortetermijnwordenaan-gebodenliggenverbuitencentrum(RotterdamZuidenPrins

�6

Alexander). De wachtlijsten voor specifieke locaties (met nameKralingen)zijnerglang.EengrootdeelvandeinternationalestudentenwordennugehuisvestindeAfrikaanderwijk.Erzijnveelklachtenvandiestudentenoverdelocatieendanmetnamedeveiligheidvandebuurt.Erzijnonvoldoendewoningenopdebeterelocaties.Bovendiengroeithetaantalbuitenlandsestudentenendaar-meedevraagnaarshortstay-voorzieningen.Alsstudentenhunstudienethebbenafgerondzoekenveleeenkleinezelfstandigewoning.Qualocatieligtdevoorkeurinenrondhetcentrumvandestadenbijvoorkeurindewijkwaarzijalsstudentookgewoondhebben.Doorditkwalita-tievetekortwonenveelstudentenindeeerstefasenuhunstudienogineenstudentenkamer.TotslotishetvanbelangvoordeuitstralingvanRotterdamalsstudentenstad,omopeenaantallocatieseenstudentencul-tuurtecreëren.Studentenwoningenopdielocatiesdragenmeerbijeendezestudentencultuurdanverspreidingvandewoningenoverdestad.

Kiezen voor Rotterdam na de studieJaarlijksstuderenca.�.000HBO-studentenen�.000WO-stu-denteninRotterdamaf.Voor�6%vandehuidigeRotterdam-seHBOenWOstudentenkomtRotterdaminaanmerkingalsstadomtewonennaafrondingvanhunopleiding.Debelang-rijksteredenenwaaromRotterdaminaanmerkingkomtvoordehuidigestudentenzijndecarrièremogelijkheden,gevolgddoor‘bindingmetdestadRotterdam’en‘aantrekkelijkomineengrotestadtewonen’.Voor4�%vandehuidigestudentenkomtRotterdamnietinaanmerkingomertewonen.Debelangrijksteredenenwaar-omRotterdamnietinaanmerkingkomtomtewonenzijn‘hetnietwillenwonenineengrotestad’en‘criminaliteitenonvei-ligheid’.

Wonen in Rotterdam na de studieUiteenalumni-onderzoek(�004)onderafgestudeerdenna�9�0vandeErasmusUniversiteitRotterdamblijktdatca.60%vandeafgestudeerdenzijneerstezelfstandigewoninginRotterdamheeftgehuurdofgekocht.AfgestudeerdendietijdensdestudieinRotterdamhebbengewoond,kopenofhu-renvakerhuneerstezelfstandigewoningin(regio)Rotterdamenzijnpositieveroverhetwoningaanboddanafgestudeerdendietijdensdestudiebuiten(regio)Rotterdamhebbenge-woond.

DekeuzevoorRotterdamalsstadomtewonenentewerkenwordtbepaalddoor:• devoorkeurineengrotestad,randgemeenteofdorp tewonen;• debindingmetdestadindestudententijd• dekansopeenbaandieaansluitopdegevolgdestu dieencarrièremogelijkheden• dekansopeenwoningdieaansluitbijdepersoonlij kewensen.

Hethuidigewoningaanbodvoorstarterswordtdoorstudentenenafgestudeerdenalsbeperktwaargenomen.Erzijntewei-nigstarterswoningendievoldoenaandewensenvandedoel-groependedoorstroomwordtonvoldoendegewaarborgd.Dezeopvattingwordtversterktdoorhetfeitdatdestudentenenafgestudeerdenbeperktekennishebbenvanwoonwijkenvandestad,endatsommigewijken,opgrondvanhunnega-tieveimago,opvoorhandalnietoverwogenwordenalstoe-komstigewoonwijk,zoalsSpangenenRotterdamZuid.(Bron:Blauw�00�)

��

Carrière maken in Rotterdam na de studieStudentenbeginnenindelaatstefasevanhunstudiemetoriëntatieopdearbeidsmarkt.VaakhebbendestudentendanaleenbeeldgevormdvanRotterdamalsstadomtewerken.Rotterdamheefteenbreedwerkgelegenheidsaanbod,maarvoorstudentendieeentopfunctieofeeninternationalefunctieambiërenmistRotterdameenbelangrijkeschakelnamelijkhoofdvestigingenvaninternationalebedrijvenofbedrijveninde internationale zakelijke en financiële dienstverlening.

Ca.tweederdevandehuidigeRotterdamsestudentenoriën-teertzichopRotterdamenregiovoorzijnofhaareerstebaan.HoewelruimdehelftvandeRotterdamsestudentenheteensismetdestellingdatinRotterdammakkelijkeenbedrijfge-startwordt,startenrelatiefweinigstudenteneeneigenbedrijf.Slechts�,�procentvandeNederlandsestudentenisbezigmethetopzettenvaneeneigenbedrijf,bleekuitonderzoekvanNewVenture.InDenemarken,EngelandenDuitslandligtdatcijfertussendevijfenachtprocent.Buitenlandse studenten in RotterdamHetinternationaalgeoriënteerdonderwijsinRotterdambiedtpotentie voor Rotterdam zich internationaal te profileren. Rot-terdamwordtooksteedspopulairderonderbuitenlandsestu-denten,metnamehetaandeelbuitenlandsestudentenvanhetConservatoriumendeDansacademie(CODARTS)isnoemenswaardigtoegenomen.

(Footnotes)1IBGroep�00�,bewerkingCOS

��

�9

3. Doelstelling en strategie

Scholier Student Starter1

Probleem Negatiefimagoalsstudentenstad

Nietaantrekkelijkgenoegomtewonen,hebbenteweinigkenniswatdestadtebiedenheeftenmissenvrijetijdsvoorzieningen

Teweinigstarterskunneneenwoningvinden,hebbenteweinigkennisvandeRotterdamsearbeidsmarktenhebbenweinigondernemerslust

Doelstelling MeerscholierenkiezenvoorRotterdamomtestuderen

MeerstudentengaanwoneninRotterdamenaanheteindvandestudiewetenzijwatRotterdamtebiedenheeft

MeerstudentenblijvennahunstudiewoneninRotterdamenmeerstudentenvindeneenbaaninRotterdam

Produktontwikkeling PromotiecampagnestudereninRotterdam

ContinueRotterdam-promotiegedurendedestudie,voorzieningenvoorstudenten,VersterkenrelatieRotterdamsearbeidsmarktmethetonderwijs

Promotiewerkenenwonen,Meerstarterswoningen,ondersteuningvoorondernemers

(Footnotes)�Dedoelgroepvanstudentcityisdescholierinhetlaatstejaarvandemiddelbareschooltotenmetdeeerstepaarjaarnadeafrondingvandestudie.Deyoungpotentialsuithetdoelgroepenbeleidvandegemeentezijndehogeropgeleidentot��jaar.

Dehoofddoelstellingvanditprogrammais:- Het aantrekken en vasthouden van HBO en WO studenten en afgestudeerdenIndevorigehoofdstukkenhebbenwedeachterliggendemotievenvanscholieren,studentenenstartersbeschrevenwaaromzijwelofnietkiezenvoorRotterdam.Hetimagovandestad,hetaldannietwonenopkamers,dekennisvanRot-terdamendemogelijkhedenvooreencarrièrezijnvoorde

jongehogeropgeleidebepalendvoorzijnbindingmetRotter-dam.Hetvolstaatdanooknietommethetprogramma‘Stu-dentCity’alleentefocussenopdestudentzelf.Destrategievanhetprogrammaiservoortezorgendatinelkefase,vanscholiertotstarter,activiteiten,marketingenvoorzieningeningezetwordenomdebindingvandestudentmetdestadRotterdamtevergroten:

�0

In de uitwerking van de strategie is een nadere specificatie vandedoelgroepenvereist.Nietalleendevariëteitinleefstij-len,maarookdeverschillentussenetniciteitspelenmeebijhetkeuzeprocesvandescholier,destudentendestarter.Al-hoeweldezeverschillendominantzijn,moetookrekeningge-houdenwordenmethetverschiltussendeHBO-endeWO-student.MetnamehetverschilinstudiedrukisvaninvloedopdekeuzesdiestudentenvanhetHBOenWOmaken.HBO-studentenhebbenmeerverplichteenroostergebondenles-urenperweekdanWO-studenten,waardoordelaatstemeervrijheidheeftomzijnstudententijdintevullen.Deuitwerkingvandestrategiewordtingezetviadrielijnen.Allereerstviaeenruimtelijkeontwikkeling.Veelactiesdievoortvloeienuitdezedoelstellingenhebbenruimtelijkeconse-quenties.Ofhetnugaatomuitbreidingvankennisinstellingen,voorzieningen,kantoren,startersruimtenofvrijetijdsactivitei-ten.Eengerichteruimtelijkevertalingdraagtbijaandeuitstra-lingvanRotterdamalsaantrekkelijkestadenzorgtvoorher-kenbaarheid.TentweedeviaeconomischeontwikkelingdoordestudentenstarterbeteraantesluitenopdeRotterdamsearbeidsmarkt.Totslotversterkteenimagocampagnedepositievebeeldvor-mingoverstuderen,werken,recreërenenwoneninRotter-dam.

��

Voordeeconomischeontwikkelingvandestadishetvanbe-langdatstudentenuithetHogeronderwijszoveelmogelijkparticiperenopdeRotterdamsearbeidsmarkt,ofanderseeneigenondernemingstarten.

CarrièremogelijkhedenwordtdoorstudentengenoemdalsbelangrijksteredenomtekiezenvoorRotterdamnuhunstu-die.Inhetlaatstejaarvandestudieoriënterenstudentenzichopeenbaan.DatisduseenbelangrijkmomentomhetRotterdamsebedrijfslevenonderdeaandachttebrengenbijdestudent.Onderwijsinstellingenenstudieverenigingenor-ganiserenjaarlijksdiversebedrijvendagen.HetRotterdamsebedrijfslevenishierbijondervertegenwoordigd.Hierinligteenbelangrijkeopgave.EchteralsstudentenpasinhetlaatstejaarincontactkomenmeteenaantalRotterdamsebedrijvenishetvaaktelaat.VanafheteerstestudiejaarmoetenstudentenbekendrakenmetwatdeRotterdamsearbeidsmarkttebiedenheeft.Viastudieopdrachten,gastcolleges,stages,e.d.kangezorgdwor-denvooreencontinuefocusopRotterdam.Hetgaatdanmetnameoverhethavenenindustriecomplex,hetcreatiefclusterenhetmedischcluster.Dekennisinstellingenzijnprimairverantwoordelijkvoordeinvullingenkwaliteitvandestudies.MaardegemeenteRot-terdamenhetbedrijfslevenkunnenkennisinstellingenonder-steuneninhunstrevennaarmeerpraktijkgerichtonderwijs.

Ondernemerschapiseenspeerpuntuithet‘uitvoeringspro-grammaeconomischevisie’.Echteruitonderzoekblijktdatweinigstudenteneeneigenondernemingstarten.Demeestestudentenkijkenuitnaareenbaaninvastdienstverbandbij

eengerenommeerdbedrijfinplaatsvanderisico’svanhetondernemerschapaantegaan.ZehebbenwelhetbeelddatinRotterdammakkelijkeenonderneminggestartkanworden.Hetontbreektdusaaneenbepaaldematevanondernemers-lust.Vandestudentendiewelondernemenkomenerveeluitdecreatievesector.Enjuistbijcreatieveopleidingenwordthetondernemerschapnietofteweinigonderwezen.Methetondersteunenvandocentenbijdeinvullingvanhunvakken,samenwerkingmetfaculteitenenvak-enstudiever-enigingenkunnensnelkoppelingenmethetbedrijfslevenge-legdworden.EenanderpuntvanaandachtzijndeontwikkelingeninhetMKB.VeeloudereMKB-bedrijvenkampenmetproblemeninopvolging.Veelgezondebedrijven(vaakfamiliebedrijven)houdenoptebestaandoorditprobleem.VoorstudentenuithetHBOenhetWOzijnditmogelijkhedenomeeneigenon-dernemingtestarten(wellichtviaeeninwerkperiodevanvijfjaar).VerderhebbenveelMKBbedrijventeweinigtijdomkritischnaarhetfunctionerenvanhuneigenbedrijftekijkenendemogelijkhedenopdemarktteverkennen.OokhierkunnenstudentenviastudieopdrachteneenbeeldkrijgenvanwatRotterdamtebiedenheeftentegelijkertijdvoldoethetaandebehoeftebinnenhetMKB.

4. Kansen voor economische ontwikkeling

��

��

5.1 InleidingHetimagovanRotterdamalsjongerenstadisdeafgelopenjarensterkverbeterd.EchterheeftRotterdamnogniethetimagoalsaantrekkelijkestadomtestuderen.Stedenmeteenduidelijk profiel van een studentengemeenschap doen het beterinhetaantrekkenvanstudenten.Veelscholieren,maarookstarterstyperenRotterdamalseenonveilige,onpersoon-lijkestadomtewonen.DitbeeldverandertophetmomentdateenstudentinRotterdamwoont.Communicatieoverdekwaliteitenvandestadomtewonen,werken,recreërenenstuderenmoetbijdragenaanhetverminderenvanhetverschiltussenbeeldenwerkelijkheid.Invoorgaandehoofdstukkenzijndiverseaanknopingspuntennaarvorengekomenwaaropdemarketingzichmoetrichten.Allereerstishetvanbelangdatimagoversterkingenbekend-heidmetdestadRotterdamalbijscholierenmoetbeginnenenvastgehoudenmoetenwordentotenmetdeeerstefasenadestudie.Tentweedezaldeuitvoeringvandemarketingactiesnietal-leendoordegemeente,kennisinstellingenenprivatepar-tijenopgepaktmoetenworden.OokdehuidigestudentenenstartersmoetenbetrokkenwordenbijdemarketingvanRot-terdam.Studentenzijndeambassadeursvoordestad.Indetabelopdevolgendepaginazijndeactiesperfasevanhetstudent-zijnbeschreven.Dezeactieszijnbenoemdopbasisvangesprekkenmetcom-municatiemedewerkersvandediverseinstellingenenstudie–enstudentenverenigingen.Zezijngetoetstophaalbaarheideneffectiviteit.Vooralleactiesgeldtdatdeuitvoeringvandeactiesmetdiversepartijenopgepaktmoetworden(inzowelfinanciering en organisatie).

5 Imago

5.2 Imago, beeldvorming over studeren, wonen en werken in RotterdamOmbeterinstaattezijnstudententewervenentebinden,moetofwelhetproduct(woningaanbod,qualityoflife,aanwe-zigheidaantrekkelijkewerkgevers,faciliteitenkennisinstellin-gen,veiligheid,etc.)verbeterdworden,ofweldebeeldvormingoverstuderen,wonenenwerkeninRotterdam.Maarvaakmoetzowelaanhetproductalsaanbeeldvorminggewerktworden.Hetproductkanaltijdbeter,debeeldvormingkanal-tijdbeter.MaaralsjemoetkiezenzalgoedmoetenwordennagegaanwatvoorelkedoelgroepargumentenzijnomwelofnietvoorRotterdamtekiezenalsstadomtewonenof,nastudie,tewerken.Hetisnietmogelijkom�00%vanderecentafgestudeerdenbinnendestadtehouden.DeopzetvanalleactiesinzakebeeldvormingiservoortezorgendathetaantalstudentendatomonterechteredenenRotterdamverlaatofnietvoorRotter-damkiestalsstudiestad,toteenminimumbeperktwordt.

Rotterdamneemtalsstudentenstadeenbijzondereplekin:geen‘klassieke’studentenstad(zoalsLeiden,Delft,Gronin-gen),maareenmoderne,internationalegeoriënteerdestadmetuitstekendekennisinstellingen.BijvoorbeeldErasmusUniversiteit,maarookcreatieveopleidingenzoalsWillemdeKooningAcademie,BerlageinstituutenCodarts.VaakwordtvoorstudereninRotterdamgekozenvanwegedieinstellin-gen,ennietzozeervoordestadRotterdamzelf.Tochzijnerookstudentendiejuistbewustkiezenvooreenatypischestudentenstad,zokwamuitkwalitatiefonderzoekvanBlauwResearchnaarvoren.StuderenineenmodernewereldstadiseenkwaliteitdiealleenRotterdaminNederlandkanbieden.

�4

Rotterdamiseenstaddiedurft.Opveleterreinen.Durf,daad-kracht,geenwoordenmaardaden:datzijnbelangrijkeRot-terdamsekaraktereigenschappen.DedriemerkwaardenvanRotterdam(Ambitie,Verandering,Betrokkenheid)kunnenzeergoedgehanteerdwordenrichtingstudenten.Rotterdamkanelkvandiedriemerkwaardenzeergoedwaarmaken,vooralnaareenjong,studerendpubliek.Rotterdambiedtmensenmetdurfderuimtezichteontplooien,bijvoorbeeldjongeondernemers.

Dedriedoelgroepenzijn:�. potentiëlestudenten(onderteverdeleninI.totaalaanpotentiëlestudenten,enII.scholierendieinRotterdameenOpenDagbezoekendanwelopanderewijzeinteressetoneninstudereninRotterdam)�. studenten(III.aankomendestudenten,IV.studenten,enV.oriëntatiefasewerk)�. afgestudeerden(VI.alumni)

��

�6

Kloppen de beelden met de realiteit?! Activiteiten om te werken aan imagoverbetering

I.Potentiële studenten

I.Open Dag bezoekers

III.1e jaars

IV.1-4e jaars

V.½ jaar voor afstuderen

VI.alumni

Probleem/situatie Teveel�6-��jarigenzienR’damnietalsaantrekkelijkestadomtestuderen(��%landelijkweetgeenenkelargumentominR’damtestuderen),menisdaarnaastonbekendmeteenopleidingen

DezekrijgentijdensOpenDagbeeldvandeinstelling,maargeengoedbeeldvandestad.

Nieuweopleiding,nieuwestad:danishetprettigalsjegoedengastvrijwordtontvangendoordestad

IndejarendatstudenteninRdamstuderenontstaateenbandmetdestad,maardezebandzoustevigerkunnen:échteliefde!

DeelvandestudentenheeftbeperktbeeldvanmogelijkhedenominR’damtewerken

Contacttussenstadenalumnikanbeter.Alumnizoudenwareambassadeursmoetenzijn

Doelvanmarketingcommunicatie-activiteiten

MeerscholierendieRotterdammeenemenalsplaatsomtestuderen.O.a.bereikenviadecanenenstudie-adviseurs.MaarookviaeenexamenfeestvoorscholierenenRotterdamsestudentendiealsambassadeuroptreden

OpenDagbezoekers(scholierenenouders!)warmwelkomhetenindestad!GoedeinfooverdestadverspreidenOpdeOpenDagzelfgoedmateriaaloverdestadhebben.

Mogelijkookbezoekaandestad stimuleren na afloop vanOpenDag.

Welkomhetenmetpakket:daarinneed&nicetoknow,welcomecard,gadget,e.d.NieuwestudentenindemogelijkheidstellenRotterdamgoedtelerenkennen.

ÉengoedbeeldgevenvanwatR’damdaadwerkelijktebiedenheeft.Datismeerdanalleendecafé’sopdeOostzeedijk.

O.a.viagoedepubliciteitoverR’daminstudenten-media,bijv.eenR’damdisplayopdeinstellingen,meergastcollegesenbedrijfsbezoeken(ookaanMKB,Lloydkwartier,haven,e.d.)eengoedbeeldgevenvanaanwezigewerkgelegenheid.

Alshetgoedis,hebbendeactiviteitenbijIV.ervoorgezorgddatveelstudenteneenpositievegrondhoudinghebbenv.w.b.leven/woneninRotterdam.Vangrootbelangdatstudentenopmomentvanoriëntatieopbaanvandejuisteinformatiewordenvoorzienenvraagenaanbodnaarwerkenwoonruimteperfectis.Immers,ditiscruciaalmoment:kiestmenwelofnietvoorRotterdam.

GoedeinformatieoverRotterdamnaaralumni,opvelemanierenvaltdierelatieteonderhouden

��

Kloppen de beelden met de realiteit?! Activiteiten om te werken aan imagoverbetering

I.Potentiële studenten

I.Open Dag bezoekers

III.1e jaars

IV.1-4e jaars

V.½ jaar voor afstuderen

VI.alumni

Probleem/situatie Teveel�6-��jarigenzienR’damnietalsaantrekkelijkestadomtestuderen(��%landelijkweetgeenenkelargumentominR’damtestuderen),menisdaarnaastonbekendmeteenopleidingen

DezekrijgentijdensOpenDagbeeldvandeinstelling,maargeengoedbeeldvandestad.

Nieuweopleiding,nieuwestad:danishetprettigalsjegoedengastvrijwordtontvangendoordestad

IndejarendatstudenteninRdamstuderenontstaateenbandmetdestad,maardezebandzoustevigerkunnen:échteliefde!

DeelvandestudentenheeftbeperktbeeldvanmogelijkhedenominR’damtewerken

Contacttussenstadenalumnikanbeter.Alumnizoudenwareambassadeursmoetenzijn

Doelvanmarketingcommunicatie-activiteiten

MeerscholierendieRotterdammeenemenalsplaatsomtestuderen.O.a.bereikenviadecanenenstudie-adviseurs.MaarookviaeenexamenfeestvoorscholierenenRotterdamsestudentendiealsambassadeuroptreden

OpenDagbezoekers(scholierenenouders!)warmwelkomhetenindestad!GoedeinfooverdestadverspreidenOpdeOpenDagzelfgoedmateriaaloverdestadhebben.

Mogelijkookbezoekaandestad stimuleren na afloop vanOpenDag.

Welkomhetenmetpakket:daarinneed&nicetoknow,welcomecard,gadget,e.d.NieuwestudentenindemogelijkheidstellenRotterdamgoedtelerenkennen.

ÉengoedbeeldgevenvanwatR’damdaadwerkelijktebiedenheeft.Datismeerdanalleendecafé’sopdeOostzeedijk.

O.a.viagoedepubliciteitoverR’daminstudenten-media,bijv.eenR’damdisplayopdeinstellingen,meergastcollegesenbedrijfsbezoeken(ookaanMKB,Lloydkwartier,haven,e.d.)eengoedbeeldgevenvanaanwezigewerkgelegenheid.

Alshetgoedis,hebbendeactiviteitenbijIV.ervoorgezorgddatveelstudenteneenpositievegrondhoudinghebbenv.w.b.leven/woneninRotterdam.Vangrootbelangdatstudentenopmomentvanoriëntatieopbaanvandejuisteinformatiewordenvoorzienenvraagenaanbodnaarwerkenwoonruimteperfectis.Immers,ditiscruciaalmoment:kiestmenwelofnietvoorRotterdam.

GoedeinformatieoverRotterdamnaaralumni,opvelemanierenvaltdierelatieteonderhouden

��

�9

6.1. UitgangspuntenDithoofdstukgaatinopdevraaghoedeattractiviteitvandestadRotterdamvoorjongehoogopgeleidemensenvergrootkanworden.DitgebeurtopbasisvandeontwikkelingskaartStudentCitydieindezeparagraafwordttoegelicht.Vervol-gens wordt specifieker ingegaan op de specifieke doelgroe-pen:studentenenstarters.Iederedoelgroepheeftzijneigenspecifieke eisen en wensen. Deze zijn samengevat in een checklist.Delaatsteparagraafbeschrijftviermethodenomtekomentoteenaantrekkelijkerestadvoordedoelgroep.

6.1.1 OntwikkelingskaartOnderstaandekaartiseenweergavewaaropderuimtelijkevertalingvandesubdoelstellingenzijnweergegeven.Dezeistotstandgekomenvanuitinputvandetaskforceleden,deresultatenuitdiverseonderzoekenenbeleidsnotities.Hetuit-gangspuntvoorderuimtelijkeontwikkelingisdiegebiedenteversterkenwaarkenmerkenaanwezigzijndiededoelgroepbelangrijkvindt.Hierbijwordtrekeninggehoudenmetdedi-versiteitaanwensen.

WoongebiedenDeattractiviteitvandewoonmilieusiseenbelangrijkefactorbijdekeuzevooreenstadvanjongehoogopgeleidemensenenstudenten.Dematevantevredenheidwordtverklaarddoordematewaarineenwoonmilieuvoldoetaandedoordedoel-groepgesteldecriteria.Dezecriteriazijn:• Omgeving• Openbaarvervoer• Typewoningvoorraad• Voorzieningen

• Werkgelegenheidenstudiegelegenheid• Socialegesteldheid• Marktsituatie

Concentratiegebieden Student CityOpdeontwikkelingskaartzijneenaantalconcentratiegebie-dengenoemddiedekenmerkeninzichhebbenwaarstuden-tenveelwaardeaanhechten.DezegebiedenliggenopwatStadswonennoemtdekennis-as;eenlijndiecorrespondeertmetdemetrolijnvanoostnaarwest.Indedirecteomgevingvandezelijnwonendemeestestudenten(hetblauwgear-ceerdegebied).Hetverdientdevoorkeuromstudentenwo-ningenenstudentengerelateerdefunctiesterealiserenindeconcentratiegebieden.Ditbevordertdeidentiteitvanhetgebiedenhetdraagtbijaandeherkenbaarheid.Bovendienwordthiermeedeoverlastvanstudenteninwoongebiedenverminderd.

StartersVoordestarterisdeomgevingvanbestaandeconcentratiesenenkelewijkenrondomhetcentruminteressant.Ookdezeplekkenhebbenalkenmerkeninzichdiedestarteraantrek-kelijkvindtenhetverdientdevoorkeuromdezegebiedenteversterken.

OnderwijsinstellingenHetHogeronderwijsinRotterdamisgealloceerdinhetcen-trumenaanderandvandestad.MBOinstellingenzijnmeergesitueerdopdevervoersknooppuntenaanderandvandestad.DeruimtelijkestrategievanStudentCityondersteunthetbeleid‘ruimtevooronderwijs’.Hierinwordtdevoorkeuraan-

6 Kansen voor ruimtelijke ontwikkeling

�0

��

gegevenvoorverplaatsingvanMBOinstellingennaarderan-denvandestadenhetallocerenvanuitbreidingenvanhogeronderwijsinhetcentrumendecentrumrand.(Dekennisinstellingenvallenopdeontwikkelingskaartsamenmetdeconcentratiegebiedenvanstudentenmilieus.)

Kennisintensieve bedrijvenIndeEconomischeVisieisgekozenvooreenaantalfysieke

brandpuntendiedeRotterdamseeconomienieuweimpulsenzullengeven.Eenaantalvandieplekkenisbestempeldalsruimtevoorkennisintensievebedrijven.DitishetCentrum,hetCentraalStation,A��kennisboulevard,Stadshavens,hetMe-dischClusterenhetLloydkwartier.Debedrijvendiezichhiervestigenzijnvooreendeeldetoe-komstigewerkgeversvoordestudenteninRotterdam.

��

destadwonenenelkaarontmoeten.Kennisoverdebestaan-deconcentraties,versterktmetdeaspectendieperdoelgroepbepalendzijnvoorhunvestigingskeuze,liggentengrondslagaandeaangewezenkansrijkezoekgebieden.Indezegebie-denkanmetextrainspanningsuccesvolvoordedoelgroepenontwikkeldworden.Hetbetekentechternietdatalleplekkenbinnendezoekgebiedengelijkekansenhebben.Deopgaveperlocatiezalquatypeenquaomvangvandenodigeingre-penverschillendzijn.Dehooggewaardeerdewoonlocatiesvanditmomentbeper-kenzichvaaktotdehoofdstraten.Deaanwezigheidvaneen‘goede’straatbetekentnietdatdeomgevingdaaromheenookvanhogekwaliteitis.Vaakisdatniethetgeval.Daaromisbijhetinitiërenvanconcreteontwikkelingenbelangrijkomdevoor- en nadelen (sterke en zwakke kanten) van de specifieke locatieinkaarttebrengen.Dedirecte(woon)omgevinghoortdaarbij. Vervolgens kunnen de specifieke eigenschappen van de locatie getoetst worden aan de specifieke vestigingswen-senvaneendoelgroep.Deverkregeninzichteninvestigings-wensen(indevormvaneenchecklist)biedenvoldoendein-formatieoverdegewenstewoningenendeomgevingomdegeschiktheidvaneenlocatie/initiatieftekunnenbeoordelen.

BinnenRotterdamstudentenstadzijnviergebiedenteonder-scheiden.Dezegebiedenzijnopdekaartaangegeven.Hetzijndevier(potentiële)studentenmilieusvanRotterdam:Om-gevingErasmusMC,binnenstad(omgevingWittedeWith-straaten/ofStadhuisplein),omgevingOostplein(incl.OudeHaven,Oostzeedijk)endeEUR.

6.2. Doelgroepen/wensen

Globaalgezienzijndezelfdewijkenaantrekkelijkvoordever-schillendegroepenbinnendedoelgroephoogopgeleidemen-sen(youngpotentials).Tochzijnerverschillen.Omtekomentoteendoelgerichtestrategieishetbelangrijkonderscheidtemakenindriegroepenyoungpotentials:studenten,netafge-studeerdenmeteenstedelijkewoonvoorkeur(urban)ennetafgestudeerdenmeteensuburbanewoonvoorkeur(settler).

6.2.1 studentenUitonderzoekblijktdatdewaarderingvooreenstadvanstu-dentenvoornamelijkbepaaldwordtdoordeaanwezigheidvanstudentenmilieus.Ditzijnmilieusdiewordengedomineerddoordestudentencultuur.Rotterdambezitalleingrediëntenvaneenstudentenstad:veelstudenten,woningen,universiteit,hogescholen,cafésetc.Dezeonderdelenvandestudentenstadliggen,metuitzonde-ringvaneenpaarplekken,zoverspreiddathetnietleidttoteenbruisendestudentencultuurofeenstudentenmilieumetenkeleuitzonderingen).Datlaatstezoudenwegraagveran-derdzien,omdatjuistdezecultuurendemilieusdoorstuden-tenhoogwordengewaardeerdenzorgtvoorhetaantrekkenenhetbindenvanstudentenaandestad.Dezecultuurbe-staatuiteencombinatievanhoreca,terrassen,onderwijsin-stellingenenstudentenwoningen.Demanifestatievandezecultuurhoeftnietgrootvanomvangtezijnenkanzichbijvoor-beeldbeperkentoteenstukstraatofeenkleinpleintje.Dekaartrechtslaatzienwaardestudentenopditmomentin

��

�4

Quartier Latin“Quartier Latin” in Parijs kan als voorbeeld dienen voor een echt studentenkwartier waar uitgaans- en cultuurleven sterk gekoppeld zijn aan de aanwezigheid van de universiteit in het centrumgebied. Een mengelmoes van onderwijsinstellingen, culturele voorzieningen die van stedelijk belang zijn en (inter)nationale bekendheid kennen (o.a. stedelijke bibliotheek, bioscopen en theaters) en/met het uitgebreide aanbod aan uitgaansgelegenheden voor studenten en andere groepen zorgen samen voor een aantrekkelijke allure. Juist het feit dat de meeste voorzieningen dicht op elkaar liggen en op loopafstand vanaf het Centraal Station te bereiken zijn, versterkt de bereikbaarheid en de identiteit van het gebied. Ter illustratie van spreiding van functies is een kaartje met de plattegrond van “Quartier Latin” toegevoegd).Kaart: Quartier Latin, Parijs

In Antwerpen zijn er een aantal woonbuurten te vinden die zeer gewild zijn bij studenten. Een van deze gebieden is Klein Antwerpen (het gebied tussen Belgiëlei, Stadspark en Mechelsesteenweg). Een typering van de sfeer volgt uit de volgende beschrijving:“()….is een fascinerende mengelmoes van gezellige cafés en leegstaande krotwoningen, van afgebladderde gevels en schitterende herenhuizen, van trendy boetieks en sjofele telefoonwinkels, van huizen vol illegalen en statige advocaten- en dokterswoningen. ()…scherpe contrasten tussen arm en rijk, tussen proper en vuil, tussen druk en rustig, tussen stijlvol en ordinair...()’’. (Bron: Internet)

��

Checklist voor woonmilieus voor studenten:

Goedebereikbaarheidvandeonderwijsinstellingperfiets (hoe korter de afstand hoe beter);Goedebereikbaarheidmethetopenbaarvervoer,ook‘snachts!;Herkenbaarheidvaneenstudentenmilieu(studentenconcentraties);Aanwezigheidvanopstudentengerichtecafésopeenloopafstandvanafdewoning;Centraleliggingtenopzichtevanoverigeuitgangsgele-genheden(bioscoop,cafés,restaurants,disco’s);Aanwezigheidvanbasisvoorzieningenzoalsbakker,slager,supermarktendenachtwinkels(incl.snackbar)indedirectewoonomgeving;Concentratiesvandevoorstudentenrelevantevoor-zieningen(copyshop,bibliotheek,videotheek,snooker,sportschool,studentenverenigingen,etc.)indebuurt;Woning op een loop/fiets afstand van het centrum; Afwezigheidvanextremen(socialecontrasten);Typewoning:betaalbarehuur,hetliefstzelfstandigewoningeenhedenmetgemeenschappelijkeruimte.

�6

6.2.2 Stedelijke startersNetafgestudeerdenzijndestudentencultuurontgroeiteninmiddelsgewendaanhetlevenindestad.Deuniversiteitspeeltnietlangereenrolvanbetekenisenduurdererestau-rantskomenbinnenbereik.Dezepasafgestudeerdenzullenzichdanooksteedsmeergaanrichtenophetcentrum.Bijdeleefstijlhoortdathetuitgaanslevenbelangrijkerisdanluxeendestatusvanhetwonen.Deligging,centraalenineenaansprekendemilieu,ende(lage)prijsvandewoningzijnbe-langrijkerdanhetcomfortvandewoning.

OpdekaartisaangegevenwaardejongehoogopgeleideRotterdammerzijnofhaarvertiervindtenzijnofhaarvrien-denontmoet.Menisduidelijkgeoriënteerdopdebinnenstadendedirecteomgevingvandebinnenstad.Maatgevendisdenabijheidvanhetbredevoorzieningenaanbod.Dezemoetbinnen loopafstand of vijf minuten fietsen zijn.Voordesettelaarisnietdebereikbaarheidvandevoorzienin-genmaatgevend,maardeuitstralingendekwaliteitvandewoning.

Checklist voor woonmilieus stedelijke starters:Wonen op een loopafstand of korte fietsafstand vanaf hetcentrum;Stedelijke(cultureleenuitgang)voorzieningenoploop- of korte fietsafstand (theaters, bioscoop, eetca-fés,(afhaal)restaurants,musea,(avond)winkels,video-theek,etc.);Vergelijkbaresocialekenmerkenvandebuurtbewo-ners(vergelijkbarestatus);Aanwezigheidbasisvoorzieningenindedirectewoon-omgeving(bakker,slager,kapper,supermarkt,tand-arts,huisarts,etc.);Afwezigheidvanextremen(onveiligheid,socialete-genstellingenwatbetreftopleidingsniveau,inkomens,etniciteit);Dejuistesfeer(architectuur,imago);Typewoning:stadswoning,appartement,compact,maarnetgrootgenoegomsamentekunnenwonen,praktischencomfortabel,koopofhuur,oudofnieuwmaargeenmassaleuitstraling;Aanwezigheidvanopenbaarvervoer(metro,trein);Wonengunstiggesitueerdtenopzichtevankantorenenkennisgeoriënteerdebedrijvigheid;Goedeparkeermogelijkheden;Groenvoorzieningopeenloopafstandvanuitdewo-ning.

Woningeninhetcentrumzijnechteroverhetalgemeenteduur.Terwijlditbijuitstekdeplekiswaardezegroepwilwo-nen.

6.2.3 Suburbane Starters Nietallehoogopgeleidemensenzijngerichtophetcentrum.Zijzijnwelgebondenaandestad,maarkiezenbewustvooreenietsruimerewoningineenrustigereomgevingopietsgrotereafstandvandestad.

Checklist voor woonmilieus voor jonge afgestu-deerden (settelaars):Wonenoplocatieinderandvanhetcentrumofeenwoonwijkbuitenhetcentrum/stad;Typewoning(speelteenbelangrijkerolinkeuzevanwoonlocatie!):ruim,biedtmogelijkheidvoorgezinsuit-breiding,hetliefstmettuin,geenmassaleuitstraling,wijkbeeld:ruimvanopzet(geenVINEX!),groen,(verkeers)veilig;Parkerendirectbijdewoning;Aanwezigheidvanbasisvoorzieningenindedirectewoonomgeving;Wonengunstiggesitueerdtenopzichtevankantorenenkennisgeoriënteerdebedrijvigheid;Socialecohesieindewoonbuurt;Voorkeurvooreenkoopwoning.

��

Perspectiefkaart stedelijke Starters

��

6.3.1 StudentencultuurDeruimtelijkestrategieisondermeergerichtophetstichtenofstimulerenvandestudentencultuur.Dezecultuurbestaatuiteencombinatievanhoreca,terrassenonderwijsinstellin-genenstudentenwoningen.Demanifestatievandezecultuurhoeftnietgrootvanomvangtezijnenkanzichbijvoorbeeldbeperkentoteenstukstraatofeenkleinpleintje.Destrategierichtzichnietophetmakenvannieuwemilieus,maarrichtzichuitsluitendopdeontbrekendeonderdelen.Defocusligtopdezogenaamdekennis-astussenhetErasmusMCendeEUR.Erwordtdaarbijonderscheidgemaaktinviergebie-den:ErasmusMCenomgeving,debinnenstad,OostpleinenomgevingendeEURenomgeving.Dezegebiedenhebbenieder specifieke eigenschappen en hebben daarom ieder hun eigenstrategie.Deinvloedvandegemeenteisbeperktmaarcruciaal.Dege-meentekanindegebiedenrichtinggevenaandeontwikke-lingen,kannieuwebuitenruimteontwerpenenaanleggenenkaninvloeduitoefenenopdevestigingvanhoreca,debouwenverbouwvanwoningenenruimtenvoorstartendeonder-nemers.

6.3 Strategie

WatbetreftruimtelijkeontwikkelingbestaatdestrategieomtekomentoteenattractieverRotterdamvoorstudentenennetafgestudeerdenuitvieronderdelen:• Stimulerenenconcentrerenvanstudentencultuur• Toegankelijkmakenvandelenvandebestaandewo- ningvoorraad• Nieuwbouwopstrategischeplekken• Transformatievankantoren

�9

40

Coolhaveneiland-metrostation DijkzigtHet belangrijkste gegeven van dit gebied is de enor-me concentratie aan belangrijke onderwijsinstellin-gen: Medische faculteit, Academie van Bouwkunst, Hogeschool Rotterdam. Iedere ochtend stappen hier honderden studenten uit de metro. Daarnaast zijn er in de omgeving veel woningen die geschikt zijn voor studenten. Zoals bijvoorbeeld het oude belastingkan-toor (Puntegale). Wat er ontbreekt zijn terrassen of cafés op korte afstand. Het is er wel (Westerpaviljoen, Coenen, Dizzy) maar het aanbod is beperkt en op afstand. Het gebied zou aantrekkelijker zijn voor stu-denten als het aanbod wordt uitgebreid.Dat kan bijvoorbeeld door het maken van terrassen aan de GJ de Jongweg. De kade ligt goed op de zon en je zit (natuurlijk) aan het water. De weg ligt langs de academie en in de omgeving zijn veel studenten-woningen. Aan de overzijde van het water worden nieuwe studentenwoningen gebouwd.

BinnenstadDe binnenstad is dé concentratie aan voorzienin-gen. Daar zijn óók voorzieningen waar veel stu-denten komen: De Beurs, Hollywood, Off Corso, Rotown. De studentencultuur drukt echter nergens zijn stempel op de binnenstad. Dat is waarschijnlijk een van de redenen waarom Rotterdam niet snel gezien wordt als studentenstad. Rotterdam zal aan-trekkelijker zijn voor studenten als de studenten-cultuur meer onderdeel uitmaakt van de identiteit van de binnenstad. De omgeving van de Witte de Withstraat biedt hiervoor de beste mogelijkheden.

4�

Oostplein en omgevingOostplein is het hart van Rotterdam studentenstad. Het ligt strategisch tussen stad en universiteit, er zijn veel café’s, studentenwoningen en verenigingen. Nergens is de studentencultuur zo prominent aanwezig als hier. Dit hart moeten we dan ook koesteren en waar het kan ver-sterken of uitbreiden.Dit kan bijvoorbeeld door aansluitend op de terrassen aan de Oostzeedijk ook terrassen, cafés en studenten-woningen aan het Boerengat toe te staan. De terrassen liggen hier aan en het water en goed op de zon. Het kan ook door studentenwoningen en voorzieningen te reali-seren in de Slaakdriehoek.

EUR en omgevingDe Erasmus Universiteit is het kennisinstituut van Rot-terdam. Het leven speelt zich echter ergens anders af. Het terrein functioneert als een eiland in de stad. Deze ligging biedt een uitgelezen kans om een campus (zoals in de VS) te realiseren.

De universiteit heeft zelf behoefte aan studentenwonin-gen op en rond het terrein van de universiteit zelf. Deze woningen zijn vooral aantrekkelijk voor buitenlandse studenten die relatief kort in Rotterdam studeren of eer-stejaars studenten die de stad nog niet zo goed kennen. Door deze studentenwoningen te bouwen enerzijds tus-sen metrostation en het hoofdgebouw van de universiteit en anderzijds op de Esch wordt een relatie gelegd met de omgeving. Het universiteitsterrein wordt behalve een kenniscentrum dan ook een woongebied.

4�

6.3.2 Bestaande voorraadVoordatbegonnenwordtaannieuwbouwvanwoningenishetverstandigtezoekennaarmogelijkhedenbinnendebestaan-dewoningvoorraad.Nieuwbouwisnamelijksnelduurenbin-nendebestaandevoorraadbestaatbovendieneenoverschotaankleinegoedkopewoningen.Demogelijkhedenliggennietzozeerinhetcentrumzelf,maarmeeraanderandenvanhetcentrum.Hetbestaandeengoedkopeaanbodisvooreengrootdeelinbezitvandewoningcorporatiesenvooreenkleindeelinbezitvanparticuliereverhuurders.

StudentCityrichtzichdanookophettoegankelijk,bereikbaarenaantrekkelijkmakenvaneenbeperktdeelvandezewo-ningvoorraad.Hetgaathieromeendeelvandevoorraadopeenkleinaantalstrategischeplekkenbinnenloopafstandvandebinnenstad.Bijvoorkeurgaathetomwoningendievooranderedoelgroepenminderaantrekkelijkzijn,zodathetnietconflicteert met andere doelstellingen. Kleine woningen zijn bijvoorbeeldnietgeschiktvoorgezinnen,maarwelvoorstar-ters.Woningendieslechtstoegankelijkzijnmeteentrapzijnaantrekkelijkvoorstarters,maarnietvoorouderen.Hetbeleidvanverschillendewoningcorporatiesonderschrijftbovendienhetbelangvaneenzekerematevanhomogeniteitinleefstijl.Bewonershechtenaaneenwoonomgevingmetgelijkgestemden.Sturenopeenzekerematevanconcentratievansoortgelijkebewonerslevertdusvoordelenopvoorieder-een.

Toegankelijkheid Detoegankelijkheidvoorstartersismetdeveranderingenvandewoonruimteverordeningverbeterd.Hetverlatenvanwoonduurtengunstevaninschrijfduurgeeftdestartergelijkekansenalsdedoorstromer.Ditbetekentdusmeerkansenvoorstudentenenanderestartersdanvoorheenbijhetcorpo-ratieaanbod.Bijhetaanbodmodelbestaatdemogelijkheidomeenge-wensteleefstijlaantegeven.Bijvoorbeelddaterinhetgebiedveelstudentenwonenendatdewoningdusgeschiktisvoorstudenten.Hiermeewilmenzeggendatdezeleefstijlinhetgebieddominantis.Datzijndandeheersendenormenenwaarden.Deleefstijlindicatieisoverigensgeenselectiecrite-rium.Ditiseenmogelijkheiddiebeterdoordecorporatiesuit-gebuitzoukunnenworden.Insommigegevallenkunnenstartersmogelijkzelfsvoorrangkrijgen.Bijvoorbeeldbijtijdelijkeverhuurvanwoningendieop

4�

Perspectiefkaart Bestaande voorraad

Degroenevlekkenopdekaartgevenaanwelkedelenvandebestaandevoorraadgeschiktzoudenkunnenzijnvoorstudentenenofstarter.

44

denominatiestaanvoorrenovatieofsloop.Dehuurwoningendiedecorporatiesverkopenzijneenzeeraantrekkelijkeoptiealsstartopdekoopwoningenmarkt.

MarketingMeerderedelenvandebestaandewoningvoorraadzijnwel-iswaargeschiktenaantrekkelijkvoorstarters,maarwordendooronbekendheidofonwetendheidnietalsserieuzeoptiemeegenomenbijdekeuzevoorhuisvesting.ZowordtheelRotterdamWestbijvoorbeeldzeerargwanendbekekendoorstudentendiedestadnietkennen.Terwijlerinditdeelvandestadmeerisdanalleenprobleemgebieden.Maardatmoetjedanwelweten.Eenaantalaansprekendewijken/woonmi-lieusvoorjongestartendehuishoudenskunnenbeterindemarktgezetwordendooreenmarketingcampagne.

Attractiviteit Deaantrekkelijkheidvansommigewoningenenbuurtenkanvoorstartersofnetafgestudeerdenwordenverbeterd.Buur-tenkunnenwordenverbeterddoorherinrichtingvandeopen-bareruimte.Dewoningenwordendaarnaastaantrekkelijkerophetmomentdatermeergelijkgestemdenindebuurtwo-nen.Eenpaarpionierskunnenhetdusaantrekkelijkermakenvooranderen.

GebiedenStudentCityheeftinRotterdamgezochtnaarlocatiesmeteenbestaandewoningendieinpotentiegeschiktzijnvoorhoogopgeleidestartersmeteenstedelijkewoonoriëntatie.Erisdaarbijgeletop:denabijheidvanhetcentrum,kwaliteits-dragers,uitstralingenallure,ontsluitingendewoningvoorraad(eigendom,prijsklasse,grootte).

4�

F. Oude Dijk/OostzeedijkHet gebied tussen Oude Dijk en Oostzeedijk is door de bekend-heid bij de doelgroep en de nabijheid van horeca erg kansrijk. Ook in dit gebied is er relatief veel goedkoop aanbod.

G. Beukelsdijk/Beukelsweg (het Nieuwe Westen) Het gebied tussen de Beukelsweg / dijk en de Essenburgsingel vormt een eigenzinnige buurt. Een gevarieerd woningaanbod en de nabijheid van het station is de basis voor de aantrekkings-kracht van deze buurt op studenten.

G. Rondom Adrien Milderplein Een leuke gevarieerde buurt dichtbij het station.

H. Rondom Branco van DantzigparkHet nieuw ingerichte Branco van Dantzigpark biedt een uitste-kende aanleiding om dit gebied bij de doelgroep te introduce-ren. De ligging is nabij het station en niet ver van het uitgang-centrum aan de Nieuwe Binnenweg. In de buurt zelf is er ook genoeg horeca. Een gevarieerd aanbod woningen zowel van een corporatie (WBR) als van particulieren.

I. Oude Westen In het oude westen wonen nu weinig starters. Echter de loca-tie is zeer geschikt, door de aanwezigheid van de Binnenweg, Witte de Withstraat en CS.

J. Rondom Witte de WithstraatHartje centrum en midden in het uitgangsleven. Een buurt met gevarieerde bevolking en woningen. Zeker een aantrekkelijk ge-bied voor studenten.

K. NoordereilandHet westelijke gedeelte van het eiland vormt een aantrekkelijk stadsmilieu. Dicht bij het stadscentrum en met eigen voorzie-ningen en eigen horeca is dit een aantrekkelijk woonmilieu voor veel groepen, zeker ook voor studenten en net afgestudeerden. Het woningaanbod is gevarieerd met zowel woningen van een corporatie als van particulieren. L. CoolhaveneilandMet het woongebouw Puntegale en diverse opleidingen aan het eiland vormt dit gebied al een aantrekkelijk milieu voor studen-ten. Op het eiland is genoeg horeca aanwezig en een heerst een eigen sfeer. Bovendien is het uitgaansgebied aan de Nieu-we Binnenweg heel dichtbij.

De zoektocht heeft geleid tot een lijst van 12 locaties (zie kaart blz. 43).

A. Bergpolderflat De Bergpolderflat van Van Tijen is een rijksmonument. De flat bestaat uit kleine woningen die slechts toegankelijk zijn met een lift die om en om op bordes stopt. Daarom is er altijd sprake van een korte trap. De architectonische waarde, de beperkte grootte en de niet helemaal ideale ontsluiting maakt de wonin-gen geschikt voor starters en misschien vooral voor studenten (van de Academie voor bouwkunst bijvoorbeeld…) De flat ligt in Bergpolder, een wijk die goed bekend staat onder studenten.. In de omgeving vind je bijvoorbeeld veel woningen, bewoond door studenten en hun vrienden, gekocht door ouders van de studerende kinderen.

B. Gebied achter Spoorsingel en Stationssingel, zogenaamde Hoevebuurt.Dit gebied is door de nabijheid van station, binnenstad en de aanwezigheid van de Singel uitermate geschikt voor de doel-groep. Vooral rond het Baljuwplein en aan de Harddraverstraat bestaat de particulire voorraad uit geschikte woningen voor deze doelgroep.

C. Provenierssingel en straat en omgevingWederom een ideale ligging. Rond de singel en in de Prove-nierstraat is zowel het woonmilieu (singelmilieu met horeca) als de woningen (herenhuizen en andere vooroorlogs gestapelde typen) geschikt voor deze doelgroep.

D. Erasmuskwartier: tussen Noordsingel en Noordmolenstraat.Een gemengd gebied met aantrekkelijke ingredienten als woon-milieu voor starters en studenten. Ten eerste de ligging dichtbij station en het centrum en de aanwezige horeca langs de singel en aan het plein. In het binnengebied zjn er gevarieerde wo-ningtypen van zowel corporatie (Com. Wonen) als particulieren.

E. Rottekwartier aan de Rechter RottekadeAan het begin van de rechter Rottekade is het vijf stappen naar het hart van de binnenstad. Gelegen aan het Noordplein met de daar aanwezige horeca kunnen deze woningen aantrekkelijk gemaakt worden voor studenten. Om dit te doen slagen is wel van belang om de groep studenten bij elkaar te huisvesten. Bij-voorbeeld door enkele portieken te bestempelen als woningen voor studenten (Leefstijlindicatie).

46

6.4 Fysieke projectenRedenerendvanuitdewoonvisieligtnieuwbouwvanwonin-genvoordedoelgroepnietvoordehand.Hetgaathiername-lijkovergoedkopewoningenendeRotterdamsewoningvoor-raadbestaataluitrelatiefveelgoedkopewoningen.Inhetkadervandeonevenwichtigebevolkingssamenstellingwordtjuistgestreefdnaareenkleineraandeelgoedkopewoningen.WeldenktStudentCitydatindienerinitiatievenplaatsvindenomstudentenofnet-afgestudeerdeninéénvandeviergebie-den(zie4.�)tehuisvesten,datdezeinitiatieventochonder-steundmoetenworden.Omaandevraagnaarwoonruimte,voorzieningenenanderefunctiesvoorstudententevoldoenindegewenstegebiedenbiedtdebestaandevoorraadnietvol-doendemogelijkheden.Nieuwbouwenhetgebruikvanleeg-staandekantorenbiedendaneenoplossing.Bijelkeprojectzougestreefdmoetenwordennaareencombinatievanfunc-tiesvoordedoelgroep.Hetgaatdaarbijomwoningen,onder-wijsvoorzieningen,horeca,bedrijfsruimten,etc..Opdeonderstaandekaartzijndefysiekeprojectenweerge-gevendiehetbeleidvanStudentCity(kunnen)ondersteunen.Dezelijstisopgesteldopbasisvaneeninventarisatievanlopendeprojecten,studielocatiesenleegstaandekantoren.DestudielocatieszijnbenoemdopbasisvangesprekkenmetmarktpartijenenontwikkelingsmanagersvanhetOBR.Indeonderstaandeparagravenwordendeprojectennadertoege-licht.

6.4.1 NieuwbouwErzijneenaantallocatiesinproductieofverinhetplanont-wikkelingsproces,waarbijhetprogrammaaansluitbijdedoel-groepvanStudentCity.Detabelopblz.�0iseeninventari-satievandezelocaties.Hierinisnietalleennieuwbouw,maarookrenovatieofruilprojectenopgenomen.Hieruitblijktdatalleenalin�00�erca.�00woningenwordentoegevoegdvoordedoelgroep(bijna)afgestudeerden.Voor�006zijnermomenteeldrieconcretenieuwbouwplannenmettotaalca.��0woningenvoordezedoelgroep.

VandegenoemdeprojectenindebovenstaandetabelzijnzevennieuwbouwlocatiesopgenomenindeNieuwbouwrap-portages�00�,nl:• KorteKade• Cité(�)• Snellinckstraat/’sGravendijkwal(�,�)• Waterloostraat• GEB-driehoek(4)• MachinistenschoolBuytenwechstr.(�)

6.4.2 Studieplannen OpbasisvangesprekkenmetdeOntwikkelingsmanagersvanhetOBRzijnerzevenlocatiesvoorde(bijna)afgestudeerdenaangewezendieinhetgewenstegebiedliggenendieopheteersteooghaalbaarenkansrijkzijn,nl:• “Excelsior”terrein• Buizengat• Carex• DeEsch/Westelijkesportvelden• EURopeigenterrein/campus• RETlocatie• Slaak

6.4.3 Leegstaande KantorenEenandereoptieomdewoningmarkttoegankelijkertemakenvoordeyoungpotentialsisomkantorendielangdurigleeg-staantetransformerennaarfunctiesvoorstudenten.Juistkantorenbiedenmogelijkhedenomnaastwoningenookan-derevoorzieningenofbedrijfsruimtenvoordedoelgroepterealiseren. Het gaat dan specifiek om leegstaande kantoren diemomenteelindekantorenmarktwordenaangebodenmetpotentietottransformatie.Dezekantoorlocatieszijngeschiktgeachtopbasisvaneen“transformatiemeter”(ontwikkelddoorTU-Delft).Indevierteversterkengebiedenzijnertotaal9kantoorpandengevondendieaandecriteriavoldoen:TweeinDelfshavenaandeWestzeedijkendeAchterhaven.TweeaandeWestblaak.DrieaandeWestersingel/Een-drachtswegen�inhetcentrum.

4�

Perspectiefkaart Fysieke projecten

4�

Dezelocatieszijngeschiktvoortransformatieenafhankelijkvandebenodigdekosteneventueelgeschiktvoortransfor-matienaarstudentenwoningen.Daarbijzijndenegenkant-oorlocatiesallemaalparticuliereigendom,waarvandedes-betreffendeeigenaarmoetinstemmenmettransformatie.DevakgroepGUVOmoetnogeenadviesuitbrengenoverdezelocaties,waarbijindeafwegingookgekekenwordtnaarkan-toreningemeentelijkbezitenkantoorpandenwaarvanver-wachtwordtdatdieindetoekomstleegkomentestaan.Dehuidigeontwikkelingenindekantorenmarktleidentoteenstructureelhoogaanbod,waardoorhetvanbelangisslimomtegaanmettransformatievanleegstaandekantoren.InhetGUVOadvieswordenbijtransformatietotstudentenwoningendan ook de criteria aangescherpt met specifieke studenten- enstartercondities.

6.4.4. Overig nieuwbouwRotterdamheefthetstrevenomtestartenmetdebouwvan�.000woningenperjaar.Eenaantalnieuwbouwprojectenheeftproblemenmetdeafzetbaarheidvanmiddeldureendurewoningen.Ditkanvertragingopleverenbijdeplan-ontwikkelingofleegstandveroorzakenbijoplevering.Erblijftvraagnaarbetaalbarewoningenindebinnenstad(maximaal��0.000euro)doorhoogopgeleidestarters.Dooreendeelvandewoningenineennieuwbouwcomplexwaarvandeverkoopstagneertomtezettennaareengoedkopereprijs-klassewordtdeafzetbaarheidvergroot.Welmoetendezeprojectenzichdanindevierteversterkengebiedenbevindenenzemoetengeschiktzijnvoordedoelgroep.Tevensisereendirectprobleemmetdehuisvestingvaninter-nationalestudenten.Hetaantalinternationalestudentengroeitendaarmeedebehoefteaanshortstayvoorzieningen.Hetisvoorhetimagovandestadbelangrijkomdezegroepopeengoedelocatietehuisvesten.Optermijnzijnerplannenvoor

shortstayvoorzieningeninenrondhetcampusterreinvandeEUR.Totdietijdkunnenleegstaandenieuwbouwwoningeneentijdelijkeoplossingbieden.

6.4.5. ConclusieAlleeerdergenoemdeonderdelendragenbijaaneensterkerestudentenstad,maardebelangrijkstevraagishoedezever-schillendeonderdelengezamenlijkkunnenwordeningezettenbehoevevandestudentencultuurinRotterdam.Rotterdamstudentenstadisgebaatbijhetontstaanvancon-centratiesvanstudentenen/ofstarters(studentcommunitiesofstudentengemeenschappen),omdatjuistdezeplekkenindestadnieuwestudentennaarRotterdamtrekken.Bijdezeconcentratiesgaathetomeencombinatievandeaanwezig-heidvangeschiktewoningen,onderwijsinstellingen,voorzie-ningenenvooralgezelligheid(horecaenterrassen).Hetlatenontstaanofhetstimulerenvandergelijkeconcentra-tiesvergteengebiedsgerichteaanpakencommittentvandebelangrijke sleutelfiguren. Dit zijn bijvoorbeeld: corporaties, ontwikkelaars,onderwijsinstellingen,(horeca-)ondernemers,studentenverenigingenengemeentelijkediensten.Destrategieisdanookomnaastdestadsbredetrajecten(bestaandevoorraad,fysiekeprojectenentransformatiekan-toren),ineencasusteonderzoekenhoedeverschillendeonderdelengezamenlijkkunnenleidentoteen‘studentcom-munity’.Hetisdebedoelingdatuitdezecasusleringgetrokkenkanwordenvooranderegebiedenofvoordestadinzijngeheel.Datbetekentoverigensnietdateropandereplekkenindestadindetussentijdnietsgebeurt.

49

Project Opdrachtgever Deelgemeente Startjaar Aantal woningen

KorteKade Stadswonen Kralingen �00� �

Boomgaardstraat Stadswonen Stadscentrum �00� �0

Dijckhove Stadswonen Stadscentrum �00� ��9

WittedeWithstraat Stadswonen Stadscentrum �00� �

’sGravendijkwal Stadswonen/MICO Delfshaven �00� �6

Snellinckstraat Stadswonen/MICO Delfshaven �00� 6�

Cité Kristal/Stadswonen Stadscentrum �00� 494

GebouwRaadvanArbeid Vestia Noord �006 ��

Waterloostraat Stadswonen Kralingen �006 ��

GEB-driehoek Stadswonen Stadscentrum �006 ��0

MachinistenschoolBuuytenwechstr.Coolhaventoren

Stadswonen,Woonbron,Omme&DeGroot

Delfshaven �00� 40

�0

��

ColofonTaskforce Student CityLeovandenBerg(voorzitter) EURTeunvanAmeijden OBRJeanBaptisteBenraad StadswonenRoelfdeBoer DeltalingsGijsBroos OBRHarrydeBruin INHOLLANDGerardvanDrielen HogeschoolRotterdamJobDura DuraVermeerMarcovanHoek EURJanOosterman OBRCeesvanRooijen EURRenskeSatijn ProjectbureauEDBRJacquelineVermaat dS+V

Werkgroep Student CityStelleAdams dS+VGijsBroos OBRPaulienEisma dS+VRenéHanssens OBRSandraKruin OBRMagdadeLeeuw dS+VRobbertNesselaar OBRJanOosterman OBRKittyTang OBRRenskeSatijn ProjectbureauEDBRLeovanVeen OBRMachieldeVries dS+V

��

��

Tabellen

Tabel 1 Tien meest genoemde redenen waarom Rotterdam in aanmerking komt als plaats om te studeren bron: Marketresponse/OBR

Potentiële HBO/WO studenten voor wie Rotterdam in aanmerking komt als plaats (2004)

1. (Vervolg)opleiding/studie alleen mogelijk 29%

2. Opleiding in Rotterdam hoog/goed aangeschreven 24%

3. Gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer 21%

4. Woon zelf in/ bij Rotterdam 19%

5. Bekend met Rotterdam 10%

6. Familie/vrienden wonen in/bij Rotterdam 10%

7. Veel vrijetijdsvoorzieningen en uitgaansgelegenheden 6%

8. Binding met Rotterdam 3%

9. Vrienden studeren/ gaan ook in Rotterdam studeren 2%

10. Rotterdam is een studentenstad 2%

Tabellen

�4

Tabel�TienmeestgenoemdeomschrijvingenstudereninRotterdam,�004,bronMarketresponse/OBR

TienmeestgenoemdeomschrijvingenstudereninRotterdam Potentiëlestudenten Huidigestudenten

�. Gezellig �4% ��%

�. Goed/veelmogelijkheden �% ��%

�. Veeldiversiteitinopleiding/goedeopleidingsmogelijkheden ��% 6%4.

Goed/makkelijkbereikbaar �% �%�.

Zakelijk �% 9%6.

Groot/grotestad 4% �%�.

Uitgaan/goedeuitgaansmogelijkheden 4% �%�.

Leuk �% �%9.

Nietechteenstudentenstad/geenstudentenstadimago �% �%�0.

Leukestad/studentenleven �% 4%

Geenmening/weetniet ��%�0%

Tabel 3 Imago studeren in Rotterdam, 2004, bron Marketresponse/OBR Het imago van studeren in Rotterdam in vijftal stellingen Past

Zeer goedPastgoed

neutraal Past niet goed HelemaalNiet goed

Weet niet

Een échte studentenstad 11% 56% 21% 10% 2% -

Goed aangeschreven opleidingen en onderwijs instituten 29% 62% 5% 3% - 1%Goede stage en loopbaanmogelijkheden na de opleiding 11% 60% 21% 7% 2% -

Een stad waar je jouw droom kan realiseren 11% 56% 21% 10% 2% -Goed woningaanbod voor studenten 3% 25% 15% 38% 14% -

Tabel 4 Woonregio van Rotterdamse studenten, 2003/2004. Bron IB Groep, bewerking OBRRotterdam Stadsregio Rotterdam1

(excl. Rotterdam)Nederland(excl. Stadsregio)

Totaal

Thuiswonend 2.682 4.867 11.454 19.003

Uitwonend 12.707 1.428 5.084 19.219

Totaal 15.389 (40%) 6.295 (16%) 16.538 (43%) 38.222

��

Tabel 5 Redenen van studenten die hebben aangegeven dat Rotterdam in aanmerking komt om te wonen na de studie, 2004, bron: Marketresponse/OBR.

Redenen waarom Rotterdam in aanmerking komt om te wonen na de studie (2004) Huidige studenten

1. Veel carrièremogelijkheden/ vinden van een baan 42%

2. Binding met de stad Rotterdam 28%

3. Aantrekkelijk om in een grote stad te wonen 19%

4. In verband met studie 5%

5. Vanwege familieomstandigheden 9%

6. Goede bereikbaarheid 7%

7. Veel variatie in het woningaanbod 4%

8. Veel uitgaansmogelijkheden en vrijetijdsvoorzieningen 4%

9. Goede prijs/kwaliteitsverhouding van woningaanbod 4%

Geen mening/ Weet niet 2%

�6

(Footnotes)�StadsregioRotterdam:Albrandswaard,Barendrecht,Bergschehoek,BerkelenRodenrijs,Bernisse,Bleiswijk,Brielle,Capellea/dIJssel,Hellevoetsluis,Krimpena/dIJssel,Maassluis,Ridderkerk,Rotterdam,Rozenburg,Schiedam,Spijkernisse,VlaardingenenWestvoorne.

Tabel 6. Reden om niet in Rotterdam te wonen na de studie, 2004, bron: Marketresponse/OBR

Redenen waarom Rotterdam niet in aanmerking komt om te wonen na de studieHuidige studenten

1. Wil niet in een grote stad wonen 33%

2. Criminaliteit 29%

3. Geen binding met de stad Rotterdam 11%

4. Vanwege familieomstandigheden 6%

5. Geen goede prijs/kwaliteitsverhouding van woningaanbod 5%

6. Weinig variatie in het woningaanbod 5%

7. Weinig carrièremogelijkheden/vinden van een baan 2%

8. Weinig uitgaansmogelijkheden en vrijetijdsvoorzieningen 2%

Geen mening/ Weet niet -

��