© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

1. Werk altijd met een ‘ontwerp team’

2. Besteed veel tijd aan de richtinggevende vraag

3. Bepaal pas daarna de doelstelling

4. Nodig het héle systeem uit

5. Focus op het proces en laat de inhoud los

6. Ontwerp vanuit de veranderformule

– Zorg dat alle deelnemers het héle plaatje zien

– Manage energie

– Geen talking heads, maar common ground

7. Trust the process

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

betrekkingen

beeldvorming

context

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Large Scale Intervention

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24

januari 2012

Large group & small group

veranderparadigma

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Drie groepen LSI’s (2)

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

2.

Drie groepen LSI’s (3)

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

• Een participatieve bijeenkomst met een hoog

interactie- en energie niveau

• Waar de juiste mensen aanwezig zijn („Whole

system‟)

– Met een onderwerp dat alle stakeholders aan

gaat

– Waarbij vanuit een meervoudige kijk op

heden, verleden en toekomst wordt

samengewerkt voor:

Planvorming

Samenwerking

Uitvoering

• Met een gedragen resultaat

– Binnen een gegeven speelveld

• En een set haalbare quick wins

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Max mix

dialoog

Leg alle puzzelstukjes bij elkaar

Zoeken naar „common ground zoek naar wat verbindt en niet naar wat scheidt

benut ieders kennis

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

D x V x F > R

Gemeen-

schappelijke

Dissatisfactie

Gemeen-

schappelijke

Visie

Uitgelijnde First

Steps

Minder

Resistance

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

Hiermee wordt

alles beter mensen!

Wanneer maken ze het

eens duidelijk?

Het veranderdilemmaTop down, blauwdruk benadering Participatieve benadering

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

tijd

stabiel

systeem

even-

wicht

vlakbij

evenwicht

dissipatief

systeem

ver van

evenwicht

(„edge of

chaos‟)

normale

fluctuaties

regime-

bewakers

uiteenvallen

machtsstructuur

voorkeurfluctuaties

vernieuwingszoekers

shadow systemrandom

chaos

systeem

desintegratie

verlies

systeemidentiteit

redundantiekiem

‘focal event‟proces van

Zelforganisatie

Nieuw betekenissen

‘emergence‟

nieuwe regime-

bewakers

Hoe gaat het nu echt?(Zuijderhoudt 2007)

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Doel?

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24

januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

Principes

systemisch

veranderen

systeemdenken Real time

Actieve participatie Action learning

Juiste

mensen

Dialoog

tussen alle

stakeholders

Denk

holistisch en

cyclisch

Ontwikkel

polyvocaal

ontwerp

voor

interventies

Bomen èn het bos

Het geheel is groter dan

de som der delen

Leadership alignment

Op basis van de dialoog

Common Ground

Nieuwe betekenissen

Leg de puzzel samen

Momentum

Het tempo dat werkt

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

Leadership alignment

met Management;

missie en visie

Uitwerking in

Kleine groepen

Workshop(s) met

Ontwerp Team

Voorbereiding

Regiegroep

Systeem

Interventie

Uitwerking +

verslagleggingRegiegroep

Presentatie voor

Management

Terugkoppeling

Naar gehele organisatie

(eventueel vervolg)

Large Group

Interventie

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Gepland Spontaan

Polyvocaal

Monovocaal

“We zitten

gebakken”

“Snel veranderen

want anders…”

Onderstroom(betekenislagen)

Business case

Lineair denken

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Circulair denken

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Veel verandertrajecten

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Formele organisatie

Werkelijke organisatie

Energie lekt weg

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Participatie is geen los dingn

participatie

Wie zijn betrokken?

dialoog

Ontwerp Team

Commonground

cultuur

Kan het management het aan?

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Wat moet er bereikt

worden?

Weet iedereen wat er aan de hand is?

Wat ligt er vast en wat is nog open?

Actie

visiestuurgroep

projectgroepen

management

Dialoog

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

DPPE Ontwerp Team

• dataverzameling

• doel- en richting

• plan werkprocessen

• evaluatie en follow-up

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

INHOUD

PROCES

CONTEXT

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

• Aandacht verschuift van het individu naar de betrekkingen tussen individuen/groepen

• Gedeelde beeldvorming is een belangrijke

aanzet tot een gemeenschappelijke inzet.

• Aandacht is gericht op de (sociaal-culturele) context waarbinnen het handelen betekenis krijgt

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24

januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24

januari 2012

Dimensies van veranderenMonovocaal

Gepland

Polyvocaal

Spontaan

Prof. Dr. Thijs H. Homan

verandering als spontaan proces

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Gepland Spontaan

Polyvocaal

Monovocaal

“We zitten

gebakken”

“Snel veranderen

want anders…”

Onderstroom(betekenislagen)

Business case

Enkelvoudig

perspectief

Gepland

Polivocaal

perspectief

Spontaan

De managementdroom

Verbeter interne samenwerking

Analyse werkprocessen

dienstverlening

werkgroepen

Large GroupInterventions

Lerende organisatie

Organisatie-opstellingen

AppreciativeInquiry

Swot analyse

Participatiefbesturenen leidinggeven

Processturing

Visie, Missie identiteit

Begrijpen we

het nog?

Economische agendaburgerparticipatie

Alignment creëren

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

1. Visie en missie

2. Systeemgrenzen bepalen

3. Scope van de verandering bepalen

4. Itereren met opdrachtgever

5. Real time implementeren

6. Relatie maken met de omgeving

De toekomst heeft

de leiding

De toekomst

heeft de

leiding

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

• werk vanuit de principes

• Werk met systeemanalyses

• Diagnose is een leerproces

• veranderpatronen

• Let op fixes that fail

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

Opdracht-gever

Ontwerpteam

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012

PLANNED CHANGE

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

uitrollen

pla

nn

en

Wat doe jij

Vanavond?

Hiermee wordt

alles beter

mensen!

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari

2012

Ontwerp team•Dataverzameling

•Doel interventie

•Processen

•evaluatie

Conferentie: DxVxE>W

Ontwerp team•Dataverzameling

•Doel volgende interventie

•Processen

•evaluatie

ontwerpteam

Subgroepen

Voor uitwerking

Thema‟s/doelen

Organisatie

(artritis)

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24

januari 2012

© Sigma - RT BV, Rob de Wilde, 24 januari 2012