Participatie en betrokkenheid organiseren

met Large Scale Interventions

BA & OTonnie van der Zouwen

20 september 2013

Wat is LSI?

Large Scale Interventions (LSI) is een evidence based aanpak om mensen te betrekken bij veranderingen.

Op enig moment is het hele systeem (of een vertegenwoordiging daarvan) in één ruimte aan het werk.

Het systeem wordt bepaald door het vraagstuk: Wie gaat het aan en wie heb je nodig voor succes?

3

Andere namen voor LSI:

Whole Scale Change®

Whole Systems Change

Whole Systems Working

Large Scale Change

Large Group Interventions

Collectief organiseren

Groß-Gruppen Arbeit

4

Top-down benadering

“I have shared my vision, so now we have a shared vision”

Cartoon van Mark de Koning

Participatieve benadering

Interactief werken aan een gedeeld beeld en nieuwe betekenissen

Cartoon van Mark de Koning

6

Veranderstrategieën en verandervermogen

Strategie: Macht PlanmatigOnder-handeling

Program-matisch

Interactief

Ontwikkeling verander-vermogen:

Zeer laag Laag Gering Beperkt Hoog

Ontleend aan een tabel uit het artikel van Jaap Boonstra  "Iedereen ziet veranderen vanuit een ander perspectief",  bron: Tijdschrift Management en Consulting nr. 5, 2005

Uitgangspunten van LSI

Systeemdenken:een vraagstuk in zijn context van tijd en ruimte verkennen

Actieve participatie: alle belanghebbenden (of een uitsnede daarvan) uitnodigen om zijn of haar bijdrage te leveren

Action learning:denken en doen niet scheiden, betekenis geven door samen te doen en het ontwikkelen van zelfsturend vermogen (verandervermogen, leervermogen, tweede orde leren)

Sensemaking: streven naar gedeeld beeld en zoeken naar common ground voor acties; conflicten worden gerationaliseerd, niet opgelost

Kenmerken LSI-trajectprincipes van

LSI

iedere deelnemer instaat stellen om zijnbijdrage te leveren

uitdagendekwestie

veel aandacht voorwijze van

uitnodigen

methoden diehiërarchiereduceren

methoden die eenstem geven aan alle

deelnemers

gezamenlijk zoekennaar betekenissen

interactieve verkenningvan de werking van het

systeem

uitnodigen vanverschillendeperspectieven

verkenning vanverleden, heden entoekomst van het

systeem

face to facecommunicatie

aanwezigheid vandiversiteit in de

ruimte

denken en doenworden nietgescheiden

action learning

een diversiteit aancapaciteiten van

deelnemers aanspreken

diversiteit aanwerkvormen

een setting scheppen waarindeelnemers zich vrij voelenom hun bijdrage te leveren

actieveparticipatie

systeemdenken sensemaking

ontwerp enimplementatie worden

niet gescheiden

stakeholdersbetrokken in elke

fase

1 of meer bijeenkomstenmet het hele systeem in

de ruimte (LGI)

betrokkenheidleiders is nodig

werken metemergenteprocessen

facilitatorsnodig

zelf management endienend leiderschap

hands-offfaciliteren

Large Group Intervention

Vervolg Conferentie

Voorbereidingsbijeenkomsten met management en planning team

Action learning, werk in kleine groepen

Action learning en doorgaande toetsing van het veranderings- en leerproces

Vervolg acties voor duurzame verandering

LSI traject

Pre-condities

Architectuur LSI traject

Methoden voor interactief werken in grote groepen

Veel gebruikte methoden voor werken met een grote groep :

Future Search

Search Conference

Open Space

World Café

Town Hall Meetings

Real Time Strategic Change (Whole-Scale Change®)

Verwante methoden voor werken met grote groepen: Appreciative Inquiry, Team Syntegrity, Gaming

Waarom LSI? Bewezen effecten:

Korte termijn:

Snellere en betere implementatie van veranderingen

Een gevoel van betrokkenheid en eigenaarschap bij medewerkers en andere stakeholders

Communicatie wordt directer (in tweerichtingsverkeer) en constructiever

Langere termijn:

Grenzen worden doorlaatbaarder: de organisatie wordt opener, meer diversiteit; focus op hoe goed het systeem is

Groei van reflectievermogen en bewustzijn van de identiteit van de organisatie

Toename verandervermogen

structuren, regels, procedures, functies,

managementsystemen

formele eigenschappen

De logica van lef, discipline en communicatie

tijd

ontwikkelingcapaciteiten

Ons gevoel geeft aan of en waar nieuwe waarnemingen passen

angstzich thuis voelen

boosheidrechtvaardigheid

verdriet

erkenning

symbolen, tradities, verhalen, rituelen, huisstijl

informele eigenschappen

beelden voor de toekomst

communicatieve eigenschappen

Gebaseerd op “De Logica van het gevoel” van Arnold Cornelis, 1996

natuurlijk systeem

lef

sociaal regelsysteem

discipline

communicatief zelfsturings-systeem

communicatie

Vier voorbeelden van LSI trajecten

1. Ontwikkeling kwaliteitscultuur (hogeschool)

Voorbereiding met planning groep enmanagement alignment

Stakeholders: Docenten, directeuren, managers, ondersteuners,

studenten, leden College van Bestuur

2. Simulatie en testen van procedures (lokale gezondheidszorg)

Stakeholders: Gemeenten, cliënten, zorg organisaties, vrijwilligers,

voedsel leveranciers

19

3. Toekomstverkenning (branche organisatie)

20

Verkennen heden, betrekken gevoelens: glad-sad-mad ronde

4. Betrekken doelgroepen bij de ontwikkeling van de organisatie (bestuur met 24 basisscholen)

Stakeholders: Ouders, leerlingen, directeuren,

leerkrachten, bestuursleden

Succesfactoren voor LSI

De kwestie is van belang voor iedereen

Men heeft elkaar nodig voor succes

Leiders zijn bereid om bijdragen van medewerkers en andere stakeholders serieus te nemen

Adviseurs kunnen hun expert houding loslaten en werken volgens de principes van LSI

Betrek het hele systeem

Wat is het systeem? Wie ARE – IN? Een groep met diversiteit van mensen met:

A = Autoriteit om te handelenR = Resources, zoals contacten, tijd en geldE = Expertise in de zaken die van belang zijn

I = Informatie over het onderwerp die anderen niet hebben

N = Nood, degenen waar je het voor doet, zij die kunnen vertellen over de voor- en nadelen die ze ondervinden

Hands-off benadering

Controleer wat je kunt, laat de rest los

Stuur maximaal in de voorbereiding, minimaal tijdens de bijeenkomst

Voorbereiding samen met stakeholders

Opstelling en ontwerp nodigen uit tot het leveren van een bijdrage

Programma met afwisselend individueel analyseren, werken in subgroepen en plenair gedeeld beeld maken

Manage op taak, niet op gedrag

Divergeren: Onderzoek “de hele olifant”

Alles is met alles verbonden: perspectieven van groeperingen, afdelingen, disciplines, functies verkennen

Focus op proces: Verleden, heden, gewenste toekomst en volgende stappen met elkaar verbinden

Verschillen in meningen in beeld brengen

Iedereen op dezelfde pagina door visualiseren van feiten en meningen in totaal overzichten aan de muur

Convergeren: Vind common ground

Vergelijken van eigen beelden met die van anderen

Conflicten expliciteren en zien als bron van diversiteit voor democratie

Aandacht richten op mogelijkheden voor de toekomst, niet op problemen uit het verleden

Focus op overeenkomsten in plaats van verschillen

Laat mensen verantwoording nemen

Accepteer de mensen zoals ze zijn, niet zoals je zou willen dat ze zijn

Doe minder, zodat anderen meer kunnen doen

Stimuleer zelfmanagement

29

Rol van de adviseur

Aandragen benadering, methoden en werkvormen

Begeleiden bijeenkomsten

Faciliteren ontwikkelen van krachtige vragen

Vooraf maken van overzichten op basis van geleverde informatie

Uitnodigen van deelnemers om hun bijdrage te leveren

Stimuleren van focus op traject maken

Meer informatie

Large Scale Interventions: www.largescaleinterventions.com

Ondersteuning Tonnie van der Zouwen: www.tonnievanderzouwen.nl

Training in werken met de principes van LSI: www.alignment.nu

Bijsluiter voor LSI en onderzoek naar effecten: Building an evidence based practical guide to Large Scale Interventions www.eburon.nl

Artikel: Detecting and approaching obstacles for collective learning (Tonnie van der Zouwen) Journal Challenging Organisations and Society, October 2012

Logica van het gevoel: www.tonnievanderzouwen.nl en http:\\arnoldcornelis.ning.com

Praktijktraining participatie en betrokkenheid organiseren met LSI

9 (vooravond) – 11 oktober 2013

Conferentiehotel de Guldenberg in Helvoirt

Meer informatie en inschrijven:

www.alignment.nu/praktijktraining