Spijsvertering

22 maart 2011

Spijsverteringskanaal• Spijsverteringsorganen

– Mondholte– Keelholte– Slokdarm– Maag– Dunne darm– Dikke darm

• Ondersteunende organen– Alvleesklier– Lever– Galblaas

Spijsvertering

• Belangrijke stoffen zijn enzymen en bacteriën– Amylasen, enzymen die koolhydraten afbreken– Proteasen, enzymen die eiwitten afbreken– Lipasen, enzymen die vetten afbreken

• Enzymen zijn stoffen met een katalyserende (versnellende) invloed op het menselijk lichaam

Opbouw onderdelen spijsvertering

• M.u.v. de wand van mond- en keelholte

• Opbouw bestaat uit 4 lagen– Binnenste laag slijmvlies– Laag circulair verlopend glad spierweefsel– Laag glad spierweefsel in lengterichting– Buitenste laag bindweefsel

Mondholte

• Het gebit– Snijden, bijten en vermalen van voedsel

• Speeksel (bevat enzym amylase)– Aangemaakt door oor-, ondertong-,

onderspaakspeekselklieren en slijmcellen

• Tong– Voor verplaatsing spijs en vermenging met

speeksel

Keelholte

• Keelholte is de ruimte achter mond- en neusholte, en gaat over in slokdarm en strottenhoofd.

• Voedsel wordt door slikreflex naar keelholte verplaatst

• Tijdens slikken worden neusholte (huig) en luchtpijp (strottenklepje) afgesloten

Slikken Inademen

Slokdarm

• Verplaatsing voedsel door peristaltische (=samenttrekkende) bewegingen

• Bevat geen enzymen

Maag

• Tijdelijk bewaren en kneden van voedsel

• Toedienen van maagsap (bevat water, zoutzuur en enzymen protease en lipase)

• Begin van eiwitvertering door proteasen

• Maagslijmvlies beschermd maagwand en maakt stof aan die vitamine B12 kan opnemen

• Maagportier laat voedsel door naar dunne darm

Dunne darm

• Langste darm van het lichaam, bestaat uit– Twaalfvingerige darm– Nuchtere darm– Kronkeldarm

• Voedsel wordt klein gemaakt voor opname in bloed en lymfe

• Dunne darm is sterk geplooid, zodat voedselopname eenvoudiger is (groot opp.)

Twaalfvingerige darm

• Eerste deel van dunne darm• Toevoeging van enkele stoffen

– Gal uit de galblaas voor emulgeren (samenvoegen) van vetten

– Alvleessap, afgescheiden door alvleesklier, bevat alle enzymsoorten

– Darmsap, afgescheiden door darmsapklieren, bevat alle enzymsoorten zodat koolhydraten, vetten en eiwitten verder verteerd worden

Nuchtere- en Kronkel darm

• Afscheiding van darmsappen voor verdere afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten

• Resorptie– Opname van verteerd voedsel, vitaminen en

mineralen via darmwandcellen door de darmwand heen in het bloed en lymfe

Dikke darm• Bestaat uit

– Blindedarm– Opstijgende tak– Dwarslopende tak– Afdalende tak– Endeldarm

• Verzamelen van onverteerbare voedselresten, onttrekken van water

Ondersteunende organen

• Alvleesklier– Opgebouwd uit klierkwabjes die alvleessap

produceren (bevatten alle enzymsoorten)– Eilandjes van Langerhans produceren

hormonen insuline en glycagon

Ondersteunende organen

• Lever en galblaas– Lever is opgebouwd uit leverkwabjes, omgeven

door dun bindweefsel– Opslag van glycogeen in lever– Assimilatie van eiwitten– Productie van gal in lever, opslag in galblaas– Ontgiftende werking door binding of omzetting

schadelijke stoffen