SNOEIEN (LAAN) BOMEN

Snoeien van bomen

Ideale boomvorm

Een solitaire

boom in de vrije

ruimte behoeft

géén snoei…

Begrippen binnen begeleiding snoei

Scheut – een nog niet verhouten stengel die max. 1 groeiseizoen oud is

Twijg – een 1 jaar oude scheut

Tak – minimaal 1 jaar oude twijg

Langlot – stengeldeel met grote bladafstand

Kortlot – stengeldeel met kleine bladafstand

Waterlot – uit adventiefknop ontwikkelde sterk groeiende scheut

Soorten knoppen (1)

Eindknop = knop als afsluiting van de stengel, die na uitlopen voor

verlenging zorgt

Bladknop = knop die de stengel met normaal blad levert

Soorten knoppen (2)

Bloemknop = knop die de bloem of bloeiwijze levert

Soorten knoppen (3)

Okselknop = knop in de oksel van een blad die na het uitlopen een

stengel en blad geeft

Slapende knop = adventiefknop = okselknop in nog onontwikkelde

fase

Waarom worden bomen gesnoeid?

Doelstelling snoeiplan

Productiesnoei

Esthetische snoei

Planten in een bepaalde fase te krijgen / te behouden

Speciale doeleinden

Productiesnoei

Plantproductie (opkweken)

Vruchtproductie

Houtproductie

Estische snoei (1)

Vormsnoei

Knotten

Estische snoei (2)

Decoratief effect vergroten

Behouden “soortechtheid”

Speciale doeleinden

Verkeersdoeleinden

Architectonische doeleinden

In toom houden van bomen

Bewust klein houden (bonsai)

Boomgroottes

Begeleidingssnoei (1)

Begeleidingssnoei (2)

Het takvrije gedeelte van de stam is afhankelijk van de weg die

er onder of er langs loopt.

Houdt rekening met dat de takken van de bomen gemakkelijk

2 a 3 meter kunnen doorbuigen. Dus tel 2 a 3 meter bij de

bovengenoemde getallen op.

Categorie Min. doorrijhoogte

Voet- en fietspaden 2,5 meter (+ 3 meter)

Wegen/ straten voor alle verkeer 4,5 meter (+ 3 meter)

Auto(snel)wegen 4,6 meter (+ 3 meter)

Bepalen takvrije stamlengte

Begeleidingssnoei (3)

Begeleiden naar volwassen stadium

Opkroonhoogte vaststellen / aanhouden

Vaststellen soort (sortimentskennis)

o.a.

- periode van snoeien

- doorbuigen van de takken

Conditie / Vitaliteit bepalen

Bepalen mate van snoei

Hoe lang geleden gesnoeid

Snoeien

(efficiënt, veilig en op de juiste manier)

Begeleidingssnoei regels (1)

1. Begin tijdig:

Na 2 a 3 jaar nadat je een boom hebt aangeplant moet je deze gaan

snoeien. Dit is afhankelijk van de boomsoort en groeiplaats.

2. Snoei weinig:

Snoei niet om het snoeien. Snoei zoveel mogelijk de probleemtakken.

Neem

Maximaal 20% van de bladmassa weg. Minder is ook goed.

Na de snoei moet de verhouding stam: kroon bij jongere bomen nog

minimaal 1 : 2 zijn. Bij oudere bomen kan de verhouding 1 : 1 zijn.

Begeleidingssnoei regels (2)

3. Kom regelmatig terug:

Begeleidingssnoei moet je regelmatig doen. Bezoek de boom 2 a 3

jaar na de vorige snoeibeurt. Dit is ook afhankelijk van de

groeisnelheid en wondovergroeiing.

4. Voorkom problemen in de toekomst:

Neem nu vast die takken weg die over een paar jaar een probleem

kunnen vormen. Dit zijn:

gebroken takken, dode takken, waterlot, zuigers, plakoksel,

elleboogtakken, dikke takken, dubbele top, takkrans.

5. Snoei in de juiste periode:

Het beste tijdstip om te snoeien is het groeiseizoen ( juli t/m augustus).

6. Stop tijdig:

Ga niet door met snoeien als dat niet nodig is. Als de gewenste takvrije

stam lengte is bereikt, stopt de begeleidingssnoei.

Begeleidingssnoei regels (3)

Een jonge boom met een stamlengte van circa 1.80 m en een

stam – kroon verhouding van ca. 1: 1. De kroon is dus tijdelijk!

Begeleidingssnoei van jong naar oud (1)

Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar)

Begeleidingssnoei van jong naar oud (2)

7 m.

Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar)

7 m.

Begeleidingssnoei van jong naar oud (3)

Begeleidingssnoei van jong naar oud (4)

7 m.

Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar) zal met een beperkte snoei

Begeleidingssnoei van jong naar oud (5)

7 m.

Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar) zal met een beperkte snoei

de permanente stam en kroon worden gevormd.

goede verhouding

1

2

géén goede verhouding

1

1

Verhouding van een boom

De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal: 1 : 2

De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal 1 : 2

géén goede verhouding…Alnus glutinosa

De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal 1 : 2

een goede verhouding!!

Ulmus hollandica

‘Wredei

Snoeien ‘probleem’ takken

Dood - ziek hout /Gebroken takken

Dubbele top

Zuiger en Elleboogtak

Plakoksels

Takpaar / takkrans

Zware tak / dik hout

Opkroontak

Waterlot

Wildgroei (onderstam) / stamvoet opslag

Terugloop tak(ken)

Dood / ziek hout / gebroken takken

Dubbele top

Dubbele top (2)

Soortspecifiek

Beschadigde eindknop

Concurrentie

Wegnemen:

rekening houden met

- stand / kwaliteit van de top

- windrichting

Meerdere toppen verdelen over 2 of meerdere snoeibeurten

Zuiger (1)

Wel / niet verwijderen?

Gevolg:

Concurrentie spil / top

evt. vorming plakoksel door dikte groei

Zuiger (2)

Zuiger Verwijderde zuiger

Elleboogtak

Plakoksel (1)

Plakoksel (2)

Doorsnede plakoksel Doorsnede normale oksel

Takpaar en takkrans (1)

Takpaar en takkrans gefaseerd verwijderen

Takken verwijderen

In twee of meer snoeibeurten

Volgens juiste snoeimethode

Waterlot

“zware snoei”

verkeerde wortel / stam / kroonverhouding

Groeistoornissen

Beschadigingen

Plotseling blootstellen aan

licht.

Welke ‘gebreken’

zie je in de afbeelding?

Benoem de ‘gebreken’

Dubbele top

Benoem de ‘gebreken’

Zuigers

Benoem de ‘gebreken’

Plakoksel

Benoem de ‘gebreken’

Schurende

takken

Benoem de ‘gebreken’

Benoem de ‘gebreken’

Dikke

takken

Benoem de ‘gebreken’

… geven

grote

wonden

Benoem de ‘gebreken’

waterloten

Benoem de ‘gebreken’

stamschot

Benoemen ‘probleem’takken

Welke probleem tak is/was dit?

Stormschade 18 jan. 2007

Bemanteling

Beuken hebben last van

zonnebrand.

Bemanteling houdt in: dikke

takken weghalen waardoor

jonge takken bij de stam komen.

Op deze kleine takjes komen

bladeren.

Bemanteling houdt op wanneer

er blijvende kroon is.

Snoeitijd

Een vaste periode is moeilijk aan te geven

De zomer is vaak de beste periode:

– Minder kans op inrotten van de wond door het actieve afgrendelingsmechanisme

– Snellere callusvorming

– Minder kans op waterlot

– Vuurgevoelige (meniezwammetje) soorten hebben minder kans op aantasting: Acer, Ulmus, Tilia, Aesculus

– Nadeel: minder zicht op het snoeiwerk

– Nadeel: meer snoeiafval door het aanwezige blad

Wintersnoei:

– Het zicht op de boomstructuur is beter

– Deze periode biedt vaak meer mogelijkheden i.v.m de werkplanning

Bloeden van de boom

Door worteldruk kan bij snoei bloeding ontstaan

Vooral wanneer de boom nog niet in blad staat

In het sap kunnen bacteriën actief worden die de

bast aantasten (bloedingsziekte)

Snoei gevoelige bomen wanneer ze in blad staan

Gevoelige soorten: Betula, Juglans, Acer, Prunus,

Carpinus

Snoeitechniek

1. Ga zo staan dat de zaag als een raaklijn aan de

boom gehouden wordt.

Goede zaagsnede Foute zaagsnede

Snoeitechniek

2. Zaag vanuit de takoksel iets schuin van de boom

af. Blijf buiten de verdikte takaanzet en de bastrichel.

Goede zaagsnede Foute zaagsnede

Snoeitechniek

3. Maak geen kapstok. Deze sterft aan de bovenzijde af en kan

moeilijk overgroeid worden.

.

Snoeitechniek

4. Zaag zware takken eerst op stomp. Ongeveer 40 cm buiten de

stam. Hiermee voorkom je inscheuren.

.

Uitgangssituatie stap 1 stap 2

EINDE