Post on 09-Aug-2020
Strategische koers Vilans 2015-2018
Samen werkenaan betere zorg
2
Voorwoord 3
1 Wij zijn Vilans 4
2 De zorg verandert 7
3 Onze koers – 5 pijlers 12
4 Samengevat 18
Inhoud
3
Annelies Versteegden & Henk Nies
Raad van Bestuur Vilans
Vilans wil zorgaanbieders helpen hun weg te vinden in dat
veranderende zorglandschap. Daarom hebben we met
partners, stakeholders, zorgprofessionals en cliënten om
de tafel gezeten. Met welke ontwikkelingen hebben we te
maken? Wat betekenen die voor ons werk? Hoe zorgen
we ervoor dat zorgprofessionals voorbereid zijn op de
toekomst? Op die vragen hebben we een antwoord gezocht.
Het resultaat is een nieuwe strategische koers die richting
geeft en houvast biedt bij de keuzes die we moeten maken.
Wij hebben er alle vertrouwen in dat we met deze nieuwe
koers ook de komende jaren weer het verschil kunnen
maken voor zorgprofessionals. Zodat zij de cliënten betere
zorg bieden. Want dat is wat ons drijft.
Voorwoord
Het zal niemand ontgaan. De langdurende zorg verandert ingrijpend. Technologische
ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op, mensen moeten en willen meer voor zichzelf
en voor elkaar zorgen. Zorgorganisaties moeten concurreren, maar tegelijkertijd ook
samenwerken om de zorg zo soepel mogelijk te laten verlopen.
4
Wij zijn VilansMensen die voor langere tijd afhankelijk zijn van zorg vormen
onze drijfveer. We willen dat de zorg voor hen goed werkt. Dat zij
zoveel mogelijk het leven leiden dat ze willen, ondanks ziektes,
ouderdom of beperkingen. Dat zij zich ‘mens’ voelen.
Voor een groot deel wordt dat bepaald door het samenspel tussen hen, hun
naaste omgeving en de zorgprofessional. Onze diensten en producten zijn
dan ook vooral bedoeld om dat samenspel te ondersteunen en verbeteren.
Onze insteek: het versterken van zorgprofessionals, zodat zij betere zorg
kunnen leveren en trots kunnen zijn op hun werk. Daarvoor ontwikkelen we,
samen met het werkveld, nieuwe kennis en maken we die kennis op een
laagdrempelige en toegankelijke manier beschikbaar. Kennis over de inhoud
én kennis over het toepassen in de dagelijkse praktijk, voor iedereen die
betrokken is bij de langdurende zorg. Van verzorgende tot bestuurder, van
verzekeraar tot gemeenteambtenaar, van huisarts tot mantelzorger.
Zo werken we samen aan een toekomstbestendige samenleving die
passende zorg en ondersteuning biedt aan kwetsbare mensen.
Speelveld van Vilans De langdurende zorg bestaat uit de ouderenzorg, de gehandicaptenzorg
en de zorg voor chronisch zieken.
Een paar kengetallen:• Nederland telde in 2014 ruim 2,9 miljoen 65-plussers (17,3% van
de bevolking), waaronder ruim 700.000 80-plussers.
• 5,3 miljoen mensen hebben één of meerdere chronische ziekten.
• Er zijn 195.000 cliënten in de gehandicaptenzorg.
• 1 miljoen mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor een ander.
• De uitgaven in de langdurige zorg bedroegen in 2013 € 28,6 miljard.
• Professionals in de langdurende zorg:
- Verpleging en Verzorging: 221.600,
- Gehandicaptenzorg: 165.000,
- Thuiszorg: 184.000,
- Eerste lijn: 51.000.
Wie zijn onze drijfveren?• Meneer de Korte: ‘Mijn vrouw heeft sinds kort dementie. Ik wil niets liever dan
thuis voor haar blijven zorgen.’
• Marijke, een jonge vrouw met een verstandelijke beperking: ‘Mijn grootste wens is
om zelfstandig te wonen, maar daar heb ik wel hulp bij nodig.’
• Mevrouw Bakker, die als gevolg van de ziekte van Alzheimer sinds kort in een
kleine gespecialiseerde woonvorm verblijft: ‘Ik voel me eindelijk weer thuis!’
• Meneer van Dijk, alleenstaand en gepensioneerd: ‘Ik heb COPD en ik ben net weer
thuis na een derde ziekenhuisopname dit jaar. Helaas kamp ik nog met allerlei
vervelende complicaties waarvoor ik thuis zorg nodig heb.’
5
Vilans is een maatschappelijke organisatieOnze identiteit• Vilans is een stichting; we hebben
een maatschappelijke doelstelling.
We willen bijdragen aan betaalbare zorg
van goede kwaliteit.
• Vilans heeft een verbindende rol en
brengt partijen bij elkaar.
Daarbij hebben we ons te verhouden tot
onze financiers en opdrachtgevers.
• Vilans is een hybride organisatie die
acteert in het publieke en private veld.
Daardoor hebben we te maken met
verschillende financieringsvormen en
de bijbehorende belangen. Ons vertrek-
punt is steeds dat we maximaal willen
bijdragen aan het verbeteren van de
langdurende zorg.
Onze missie Zorgen dat zorg beter werkt. Dat is onze
missie. Cliënten in de langdurende zorg
vormen onze drijfveer en ons vertrekpunt.
We willen voor hen de beste zorg en
ondersteuning. We streven ernaar dat zij
zoveel mogelijk het leven kunnen leiden dat
ze wensen, ondanks langdurige ziekte of
beperkingen.
6
Onze krachtHet speelveld van Vilans is complex.
De kracht van Vilans ligt in onze afhankelijke
rol en onze jarenlange ervaring met de
belangen van de verschillende spelers.
Daardoor zijn wij steeds beter in staat
om partijen en mensen te verbinden.
Uiteindelijk draait dit verbinden om de
échte eindgebruiker: de cliënt.
Waarin we ons onderscheidenWie de langdurende zorg wil verbeteren, moet
aandacht besteden aan kennis delen, innovatie,
onderzoek, opleiding, advies en netwerken.
Tal van spelers zijn op één van deze gebieden
actief. Vilans combineert ze. We werken met
partijen samen aan oplossingen die bij ons
passen, gebaseerd op onze generieke brede
basis.We leveren maatwerk bij het toepassen
van kennis in de praktijk. We hebben een
uitgebreid netwerk op alle niveaus: landelijke
en lokale overheden, zorgaanbieders, fondsen
professionals, verzekeraars, brancheorganisaties
en cliënten. Dit netwerk maakt ons uniek en stelt
ons in staat om continu kennis te verzamelen, te
ontwikkelen en op het juiste moment en de juiste
plek te verspreiden en te implementeren.
Goede uitgangspositie• Gewaardeerd door klanten
Vilans wordt gezien als betrouwbaar, deskundig en heeft volgens
klanten een goede prijs-kwaliteitverhouding. De medewerkers van
Vilans vormen een belangrijke spil en worden als professionals ervaren
met wie het prettig samenwerken is.
• Solide financiële basis
De afgelopen jaren heeft Vilans een positief resultaat laten zien.
We zijn gegroeid. De inkomsten van Vilans komen voor een steeds
groter gedeelte uit de markt zelf en vanuit projectsubsidies.
Uitgebreid netwerk op alle niveaus
‘Vilans is de ruggengraat van onze dienstverlening.Bij vragen zegt men: Raadpleeg het kennisplein of KICK!’ (zorgmedewerker Beweging 3.0)
7
De zorg verandert
Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen maken dat
de zorg verandert. Die ontwikkelingen hebben gevolgen voor
Vilans en ons functioneren. Onze missie – zorgen dat zorg beter
werkt – blijft van kracht. Onze professionals blijven met passie
en ambitie werken aan actuele thema’s. Toch vragen sommige
zaken meer aandacht. Nieuwe accenten die vragen om een
nieuwe koers.
In dit hoofdstuk geven we een beschrijving van de vier meest relevante
ontwikkelingen. Wat houden ze in, wat betekenen ze voor de zorg en wat
is de invloed hiervan op onze organisatie?
8
We zijn de laatste jaren anders naar gezondheid, ziekte en beperkingen gaan kijken;
de mens als geheel komt steeds meer in beeld. Centraal hierbij staan veerkracht en
zelfmanagement op álle domeinen die voor mensen van belang zijn: van lichamelijk en
psychisch welbevinden tot materieel welzijn, van dagelijks functioneren tot spiritualiteit.
Samen met het veld moeten we invulling leren geven aan deze nieuwe definitie. We zien het als de taak van
Vilans om voorop te lopen in ontwikkelingen als sociale netwerkontwikkeling, persoonsgerichte zorg en
gezamenlijke besluitvorming én hierbij samen te werken met nieuwe organisaties en initiatieven.
Nieuwe gezondheid in kernwoorden:• Veerkracht
• Zelfmanagement
• In levensloop en omgeving
• Levensbreed
‘Gezondheid is het vermogen
zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van
de fysieke, emotionele en sociale
uitdagingen van het leven.’
1 Nieuwe gezondheid
Machteld Huber, onderzoeker en bedenker nieuw concept van gezondheid
9
De verzorgingsstaat verandert in rap tempo. De participatie
samenleving begint vorm te krijgen. Zorg raakt steeds meer
verweven met de maatschappij. De focus ligt op de burger, zijn
eigen verantwoordelijkheid voor zijn gezondheid, zijn eigen
regie en goede zorg en ondersteuning daarbij. Steeds vaker
neemt de burger het initiatief, vaak samen met zijn naasten.
Maar we zien ook andere ontwikkelingen. Zo is er een grote groep
kwetsbare burgers, die niet of nauwelijks een netwerk hebben. Zij dreigen
in de participatie samenleving buiten de boot te vallen. Tegelijkertijd neemt
de solidariteit af door verschillen in waarden en opvattingen.
Dat vraagt om verschillende werkwijzen voor verschillende cliënten.
Vilans ziet voor zichzelf een rol om deze ontwikkelingen op vernieuwende
wijze met anderen te duiden en te integreren in zijn werk.
2 Maatschappelijke ontwikkelingen
10
De publieke kennisinfrastructuur moet beter aansluiten bij
ontwikkelingen in de maatschappij. De vraagstukken zijn meer
integraal van karakter. De vraag hoe iemand veilig en verantwoord
langer thuis kan blijven wonen, raakt verschillende domeinen in zorg,
wonen en welzijn.
De gemeente is een belangrijke partij, maar ook de zorgverzekeraar, de
zorgorganisaties, het zorgkantoor, het wijkteam, de lokale welzijnsorganisatie,
de woningcorporatie, de huisarts, de thuiszorgmedewerker, de mantelzorgers
en vrijwilligers en natuurlijk de cliënt zelf. En dat alles binnen de kaders
van wet- en regelgeving. We zien het als onze taak om de vraag hoe iemand
veilig en verantwoord langer thuis kan blijven wonen, samen met andere
kennisorganisaties op te pakken.
Ook het veld verandert. Er ontstaan veel nieuwe initiatieven. Zorgorganisaties
geven bijvoorbeeld zelf invulling aan leren en kennis. Vilans sluit graag aan bij dit
soort initiatieven.
3 Ontwikkelingen in kennisinfrastructuur
De tien belangrijkste technische ontwikkelingen in de langdurende zorg:• Beeldcommunicatie
• Monitoring
• Zelfzorg
• Robotisering
• Open data en big data
• Edutainment
• Medische samenwerkingsplatforms
• Gezondheidsplatforms
• Sociale platforms
• Beoordelingsplatforms
Bron Thaesis
11
De impact van technologie neemt toe. Op het dagelijks
leven en dus ook op de zorg én op de kennis over
de zorg. Technologische doorbraken leiden tot een
veelvoud aan nieuwe mogelijkheden.
Alle technologische ontwikkelingen hebben invloed op de
kennisinfrastructuur, op de zorg zelf en op onze organisatie.
Dat betekent dat we op zoek moeten naar nieuwe manieren om
onze kennisfunctie te vervullen en antwoord moeten vinden op
uitdagende vragen. Welke invloed heeft kunstmatige intelligentie
op de kennisontwikkeling en -deling? Wat is de impact van
technologie op relaties tussen cliënten, hun naasten en
medewerkers? Hoe zorgen we ervoor dat professionals toegang
houden tot de benodigde kennis? Vilans werkt aan nieuwe
vormen van kennisdeling: online, digitaal en aansluitend bij de
zorgprofessional van de toekomst.
4 Technologische ontwikkelingen
12
Om aan te sluiten bij deze nieuwe ontwikkeling
en hier adequaat op te anticiperen, ligt het accent
in onze koers de komende jaren op samen,
met betekenis voor de cliënt en met de inzet van
technologie.
Die nieuwe koers kent vijf pijlers. Ze laten zien wie
we willen zijn, waar we voor staan en waar we ons
de komende jaren voor inzetten.
Onze koers 5 pijlers
13
Cliënten staan centraal. Luisteren naar hun wensen en persoonlijke
behoeften is een voorwaarde voor goede zorg. Dat vraagt om generieke
én specifieke kennis over de doelgroepen.
Onze vertrekpunten:• Mensvisie. De leefwereld van de cliënt, met zijn of haar naasten, is ons
uitgangspunt;
• Positieve gezondheid en kwaliteit van bestaan. We sluiten aan bij de concepten
over ‘positieve gezondheid’ (ontwikkeld door Huber) en ‘kwaliteit van bestaan’
(ontwikkeld door Schalock en Verdugo);
• Zelfbepaling. Wij vinden dat ieder mens wils- en handelingsbekwaam is,
tenzij het tegendeel bewezen is. Ieder mens moet zélf bepalen wat een
menswaardig bestaan voor hem of haar inhoudt;
• Zorg haakt aan op vele andere levensgebieden. We streven naar gezondheid
van kwetsbare mensen naar hun eigen maatvoering. Zijn leefwereld is
het uitgangspunt.
Pijler 1 Met betekenis voor de cliënt
Wat betekent dit voor onze activiteiten?• We betrekken de cliënt bij onze projecten en opdrachten.
• De leefwereld van onze doelgroep is het vertrekpunt.
• We hebben kennis van specifieke doelgroepen.
• We werken toe naar integrale zorg dicht bij mensen,
zoveel mogelijk in hun eigen omgeving.
‘Met mijn inzicht van nu over integrale
benadering en positieve gezondheid,
zou ik toen een betere huisarts zijn geweest.’
(Hans Vlek, oud-huisarts, verbonden geweest aan Vilans)
Wat betekent dit voor onze activiteiten?• We bereiken de cliënt door het toerusten van
professionals.
• We zetten de professional in zijn kracht door aandacht
voor de samenhang met organisaties en stelsel.
• We leggen de nadruk op het gedrag van de professional;
op competenties om leef- en systeemwereld bij elkaar
te brengen.
• We verstevigen ons netwerk met bestuurders van
zorgorganisaties en systeempartijen.
• We verankeren het nieuwe leren in onze diensten en
producten.
14
Goede zorg hangt voor een groot deel af van het samenspel
tussen cliënt, zijn omgeving en de zorgprofessional. Formele en
informele zorg werken daarom steeds meer samen.
Professionals – de formele zorg - moeten in deze nieuwe context vorm
kunnen geven aan hun rol ondersteund door zorgorganisaties, gemeenten,
verzekeraars en de landelijke overheid. Daarom richt Vilans zich op al deze
niveaus.
Deze nieuwe context vraagt om nieuwe manieren van leren met aandacht
voor technologie, persoonlijke effectiviteit en leren binnen een team door
het delen van kennis en ervaringen. Dit geldt voor zowel huidige als nieuwe
medewerkers. Dat betekent dat we ook het onderwijs hierbij betrekken.
Kennis is de motor, de cliënt heeft de regie en de professional is de
verbindende schakel.
Pijler 2 Professional in zijn kracht
‘Kwaliteit is het resultaat van een lerende houding.’
(Adrie van Osch, bestuurder Brabantzorg)
15
Mensen moeten en willen meer voor zichzelf en voor elkaar zorgen.
Gemeenten, zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorgaanbieders stimuleren
een wijkgerichte aanpak, dichtbij huis, in samenwerking met een wijkteam
en professionals.
Daardoor komen de domeinen zorg, welzijn en wonen steeds meer bij elkaar.
Zorg raakt steeds meer verweven met de maatschappij, vraagstukken worden meer
integraal en complexer van aard.
Vilans richt zich op grote opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, in de
ouderenzorg, de gehandicaptenzorg en de eerstelijns zorg. Vooral kwetsbare ouderen,
chronisch zieken en gehandicapten zijn daarbij de doelgroep. Traditioneel gezien verblijven
zij in de intramurale, langdurende zorg, maar steeds vaker ook (langer) thuis. We werken
samen met de verschillende spelers, vanuit onze kennis over de langdurende zorg met de
cliënt als uitgangspunt.
Pijler 3 Integraal, met focus op langdurende zorg
Wat betekent dat voor onze activiteiten?• We hebben oog voor integrale vraagstukken in andere
domeinen. Vanuit onze specifieke expertise over de lang-
durende zorg dragen we daar aan bij.
• Gezien het integrale karakter van vraagstukken, richten we
ons op een duidelijke positie in de kennisinfrastructuur,
met aandacht voor samenwerking op generieke thema’s.
• We gaan met andere (kennis)partners werken aan een
publieke kennisinfrastructuur.
• Integrale vraagstukken pakken we altijd samen op met
andere kennispartners.
‘De oplossing voor een vraagstuk in de zorg, ligt soms
in een ander domein, bijvoorbeeld in het domein arbeid.’
(Michel van Schaik, Directeur gezondheidszorg bij Rabobank,
lid Programmaraad Vilans)
16
Door maatschappelijke en technologische
ontwikkelingen raken de vragen die op ons afkomen
steeds vaker aan meerdere levensgebieden.
Dat vraagt om integrale oplossingen.
Kennis ontwikkelen doen wij daarom samen met partners.
Bijvoorbeeld in netwerken met gezamenlijke zeggenschap
waarbij ieder naar vermogen inbrengt. De leden zijn samen
verantwoordelijk voor het resultaat en Vilans faciliteert en
regisseert en brengt haar inhoudelijke kennis in.
We willen verspreide kennis en informatie meer en beter bij elkaar
brengen en toegankelijk maken op uiteenlopende platforms op
basis van de individuele behoeftes van gebruikers.
Ons streven is dat Vilans in 2018 in toenemende mate regisseur
van kennisontwikkeling en kennisdeling in coöperatieve
samenwerkingen is.
Pijler 4 Samen met partners
Wat betekent dit voor onze activiteiten?• De komende jaren bouwen we onze kennisfunctie verder uit:
Vilans als regisseur van kennisontwikkeling en kennisdeling.
• Dit doen we door verschillende vormen van samenwerking en
netwerken, vooral nationaal, waar relevant internationaal.
• We verspreiden de verzamelde kennis en delen de ervaringen.
• Kennis ontwikkelen, verspreiden en implementeren we in
coöperatieve samenwerkingen.
• We ontwikkelen onze basis-infrastructuur: onze kennispleinen,
werkplaatsen en onderzoekspublicaties.
• Bij integrale vraagstukken werken we altijd samen met andere
kennisintensieve organisaties, waarbij door bundeling van
expertise alle kennis rond bepaalde vraagstukken samen komt.
‘Mijn kennisvraag is niet uniek. Vilans heeft
het netwerk om deze te bundelen!’
(José van Vliet, Bestuurder Vilente)
17
Wat betekent dit voor onze activiteiten?• We verbinden strategische partners aan ons op het
gebied van technologie.
• We focussen op technologische middelen en mogelijk-
heden in het uitvoeren van onze kennisfunctie.
• We maken voldoende middelen vrij om hierin te
investeren.
• We zorgen voor meer kennis binnen Vilans op
het gebied van technologie.
Technologie (waaronder eHealth) is een belangrijk thema voor de langdurende
zorg en daarmee voor Vilans. Dit raakt niet alleen onze basisfuncties – kennis
verzamelen, ontwikkelen en verspreiden – maar ook onze inhoud en werkprocessen.
Technologische ontwikkelingen gaan snel, de zorg gaat soms iets minder snel.
In die kloof wil Vilans een brug slaan. We willen handvatten ontwikkelen om deze
barrières te slechten.
We vertalen onze generieke kennisinfrastructuur naar kennis op maat die ge makkelijk
te vinden is en direct toepasbaar in het dagelijks werk van de professional. In onze
advies- en implementatietrajecten maken we gebruik van nieuwe techno logische
ontwikkelingen. Technologie speelt een rol bij al onze thema’s en in al onze diensten
en producten. Dat betekent dat in alle teams van Vilans technologische kennis
aanwezig is.
Pijler 5 Met inzet van technologie
18
SamengevatOnze nieuwe strategische koers zorgt voor een scherpere focus.
We bieden geen andere producten of diensten aan en ook onze
werkwijze wordt niet radicaal anders. Het verschil zit vooral in de
inhoud van de producten of diensten, de manier waarop ze tot stand
komen en de wijze waarop ze verspreid, gedeeld en gefinancierd
worden.
Ontwikkelen en delen van kennisWe betrekken het perspectief van de cliënt of burger meer bij het ontwikkelen
van onze kennis. We benutten technologische mogelijkheden om kennis beter te
verzamelen, te ontwikkelen en te verspreiden. En voor een betere verbinding met
de kennis van onze partners. De bestaande websites (zoals de kennispleinen)
breiden we uit met op maat gemaakte en gepersonaliseerde (betaalde)
informatiediensten. We verspreiden kennis via systemen van derden, zoals
intranetten van zorgaanbieders of workflow-systemen voor zorgprofessionals.
Om deze veranderingen mogelijk te maken, investeren we in ICT en gaan we
samenwerken met ontwikkelaars van ICT-oplossingen. Om kennis beter te
ontwikkelen starten we samenwerkingen met zogenoemde kenniscoöperaties.
De leden van zo’n coöperatie hebben een gezamenlijk belang. We streven naar
solidariteit, betrokkenheid en openheid.
‘Ik vind het belangrijk om mee te doen met
onderzoek van Vilans om mensen met
een handicap een gezicht te geven.’
(Henrieke Greven, 43 jaar)
Tot slot
19
De langdurende zorg is in ontwikkeling en wij ontwikkelen mee.
In deze publicatie heeft u kunnen lezen waar we de komende jaren naartoe
willen. Iedereen die een rol speelt in de langdurende zorg hebben we
geraadpleegd: onze medewerkers, partners, stakeholders, zorgorganisaties en
onderwijsinstellingen en, niet in de laatste plaats, professionals en cliënten.
Bij het volgen van deze koers gaan we door met dit proces van co-creatie.
We kunnen het tenslotte niet alleen. Doet u mee?
Samen maken we de zorg toekomstbestendig.
Vilans
Vilans, kenniscentrum voor langdurende
zorg, ontwikkelt vernieuwende en
praktijkgerichte kennis en versnelt de
processen die nodig zijn om nieuwe
kennis en goede voorbeelden succesvol
door te voeren en te implementeren.
Dat doen we samen met verpleegkundigen
en verzorgenden, huisartsen en
specialisten, bestuurders, beleidsmakers,
management en patiëntenorganisaties.
En in samenwerking met andere
kenniscentra en onderzoeksinstituten.
Zo houden we met elkaar de langdurende
zorg aan ouderen, gehandicapten en
chronische zieken efficiënt, betaalbaar
en van goede kwaliteit.
Meer informatie vindt u op www.vilans.nl
© Vilans, oktober 2015
20
21
vilans.nlVilansPostbus 82283503 RE Utrecht(030) 789 23 00www.vilans.nl
info@vilans.nl@VilansNLwww.facebook.com/VilansNL