seismisch advies

Samen bouwen aan Duurzaam Groningen

Inleiding aardbevingsproblematiek in Groningen

12 november 2015Ir. Roel de Jong RO

Directeur, adviseur ABT|Wassenaar Seismisch Advies

seismisch adviesABT

Mauritshuis Den HaagMuziekgebouw aan ‘t IJ/BIMhuis Amsterdam Ziggo Dome Amsterdam

Stadshuis Nieuwegein MAS Antwerpen

seismisch adviesWassenaar

seismisch adviesABT|Wassenaar Seismisch Advies

Protonen faciliteit Forum EnTranCe

Zernikeborg Versterken Martini-K woning Energy Academy

seismisch adviesInhoud

1. Aardbevingen in Groningen2. Normen en regelgeving3. Versterking c.q. nieuwbouw opgave4. Ontwerp: in workshop

seismisch adviesDieptebeving

Slochteren 1959

seismisch adviesAantal aardbevingen

7

pga (max) ~0,08gHuizinge aug 2012

Richter: 3,6

seismisch adviesGroninger beving; geïnduceerd

• Het hypocentrum ligt erg ondiep (~3 km i.p.v. ~30 km);

• De schaal van Richter is niet goed bruikbaar, omdat de energie dicht aan de oppervlakte vrijkomt;

• Een aardbeving heeft een klein verspreidingsgebied, maar de piek grond versnellingen (pga’s) zijn hier relatief groot;

• Van korte duur, maar hoogfrequent

• De schade is dan ook groter dan bij een vergelijkbare natuurlijke beving (ondieper; hogere pga bij hetzelfde getal van Richter).

seismisch adviesGrondversnellingen (pga’s)

9

Kans op overschrijden: 0,2% per jaar; herhalingstijd 475 jaar

seismisch advies

Vergelijk qua versnellingen:Geel: 0,08g-0,13gOranje: 0,13g-0,15gRood: 0,15g-0,30gDonkerrood: 0,30g-0,5g

Vergelijk Europa (0,2%/jaar, herhalingstijd 475 jaar)

10

Pga>0,2g

febr 2015

okt 2015

seismisch advies

Risico’s:• Kleine kans op grote aardbeving• Grotere kans op kleine aardbeving:

afvallende elementen

Roermond 1992: 5,8 schaal Richter en op ca. 17 km diepte

Aardbeving Roermond 1992

seismisch adviesInhoud

1. Aardbevingen in Groningen2. Normen en regelgeving3. Versterking c.q. nieuwbouw opgave4. Ontwerp: in workshop

seismisch adviesRegelgeving

• Huidige bouwbesluit schrijft Eurocode’s voor, maar EC8 (aardbevingen) is niet bindend;

• Er is géén Nationale Bijlage voor EC8;

• Een NPR (Nederlandse Praktijk Richtlijn) wordt samengesteld. Deze zal op termijn leiden tot een Nationale Bijlage van de Eurocode 8.

• De eerste uitgave van de NPR is in februari 2015 uitgekomen (voorlopige, groene versie).

• De witte (definitieve) versie al maanden verwacht: uitgesteld!?

• Vooralsnog wordt aardbevingsveilig bouwen niet in het bouwbesluit/bouwvergunning geëist!! (Onduidelijkheid duurt voort.)

13

seismisch adviesVoorlopige “normering”

14

Kans op overschrijden: 0,2% per jaar; herhalingstijd 475 jaar

seismisch adviesGrenstoestanden

Damage Limitation (DL)De constructie is licht beschadigd. De constructie behoeft géén reparatie;

Significant Damage (SD)De constructie is significant beschadigd met nog enige reststerkte;

Near Collapse (NC)De bouwconstructie staat op instorten, maar men kan nog veilig vluchten.

Kansverdeling

Grote kans op voorkomen tijdens referentie periode, weinig schade acceptabel

Kleine kans op voorkomen tijdens referentie periode, schade acceptabel, levensgevaar niet acceptabel

Near Collapse, life safety isuitgangspunt NPR!

15

Ook al versterken we gebouwen, er blijft kans op schade!

seismisch adviesInhoud

1. Aardbevingen in Groningen2. Normen en regelgeving3. Versterking c.q. nieuwbouw opgave4. Ontwerp: in workshop

seismisch adviesOnzekerheid: Sterkte van de huizen

• Wat kunnen de huizen aan aardbevingsbelasting opnemen?– De werkelijke schade die op basis van berekeningen bij Huizinge (3,6) werd

verwacht, bleek kleiner: De berekeningen kloppen niet met de werkelijkheid. De berekeningen lijken conservatief.

– Nader onderzoek: praktijkproeven!

• Op basis van te verwachten ontwikkelingen bij de PGA contouren en nieuwe kennis bij onderzoek van de sterkte van de gebouwen zullen de komende jaren nieuwe inzichten ontstaan.

• Sinds vorige week (nov 2015) nieuwe contourenkaart!Er zullen meer aanpassingen volgen!

seismisch adviesIndividueel risico

• In Nederland hebben we de diverse risico’s die mensen in hun huis lopen op elkaar afgestemd: 1 op 100.000 (10-5)

• De kans van een persoon om in zijn woning om het leven te komen is gelijk voor bij bijvoorbeeld: zware storm, overstroming, ontwerp- c.q. bouwfouten

• Zo zijn de normen voor dijken en de bouw opgesteld om naar een zelfde risiconiveau te komen

• De NPR is zo opgesteld dat de kans dat iemand in zijn woning door een aardbeving om het leven komt is: 1 op 100.000 (10-5)

• We lopen in ons dagelijks leven allerlei risico om het leven te komen:

– bij autorijden: 1 op 10.000 (10-4)

– bij motorrijden: 1 op 1.000 (10-3)

– klussen om huis: 1 op 1.000 (10-3)

seismisch adviesVeiligheid volgens cie. Meijdam

• Buiten de 0,1g contour:

veiligheid bestaande bouw > 10-5 =voldoende (verwaarloosbaar risico)

• Buiten de contour van 0,15g:veiligheid acceptabel: ca. 10-5 =voldoende

• Van 0,15g tot 0,3g: veiligheid tussen 10-4 en 10-5 onvoldoende:versterken (in ca. 5 jaar? Ter invulling NCG*)

• Binnen de 0,3g contour:veiligheid kleiner dan 10-4 = onvoldoendemet grote spoed aanpakken!

Indien gebouw (woning) voldoet aan bouwbesluit:

De experts zijn het nog niet met elkaar eens!Minister:Uitstellen invoering definitieve NPR naar voorjaar 2016

0,10g

0,15g

0,30g

*NCG: Nationaal Coördinator Groningen: Dhr Alders

seismisch adviesPrioriteitsgebieden aanpak

Aanpak Nationale Coördinator Groningen:“Ondanks dat nog niet alles duidelijk is, er is voldoende bekend om voortvarend aan de slag te gaan.”

1e fase: Groot Loppersumvan binnen naar buiten

2e fase: Volgende cirkel/zone

Er blijft ruimte voor individuele aanpak.Geen getallen genoemd!

seismisch adviesWelke maatregelen zoal?

Level 0 Tijdelijke maatregelen (zoals stutten)

Level 1Mitigerende maatregelen voor risicovolle onderdelen van het gebouw (zoals het vastzetten of verwijderen van schoorstenen).

Level 2 Verstevigen van wand – vloer verbindingen

Level 3

Verstijven van slappe vlakken in de constructie (het gaat hierbij vooral om het verstijven van houten plankenvloeren en –daken, maar mogelijk ook betonnen vloerplaten met onvoldoende verbindingen)

Level 4 Versterken van bestaande muren

Level 5 Vervangen en toevoegen van muren

Level 6 Versterken van de fundering

Level 7 Sloop en herbouw

seismisch adviesInnovatieve initiatieven

Constructieve dakgootSpouwdonut

Staarke hoez’n moaken

Wij versterken gebouwen

Bevingsspider

Subsidies/stimulering innovatie door:

seismisch adviesVersterken/vervangen/verduurzamen

In concept meerjarenprogramma aardbevingsbestendig en kansrijk Groningen van de Nationaal Coördinator Groningen:

• Bij versterken zoveel mogelijk streven naar nul op de meter!

• Samen met stuurgroep energietransitie initiatief nemen voor ontwikkeling smart grids, lokale opslagtechnieken en coöperatieve decentrale energieprojecten. (koppelen van kansen prima maar mag schadeherstel en voortgang versterking niet in de weg staan)

• Beeldbepalende panden inventariseren die de sfeer en karakteristiek van het gebied bepalen!

Deze versterken!

• Indien versterken en verduurzamen duurder is dan economische waarde gebouwen: nieuwbouw komt in beeld!

• NCG en stuurgroep onderwijs starten in 2016 met uitvoering scholenprogramma.

• De NCG bereid een Internationale Bouw Tentoonstelling voor! (IBT)

Versterken en nul op de meter van 1650 coöperatiewoningen uit te voeren in 2016!

http://www.nationaalcoordinatorgroningen.nl/meerjarenprogramma/documenten/beleidsnotas/2015/november/04/concept-meerjarenprogramma

seismisch adviesInhoud

1. Aardbevingen in Groningen2. Normen en regelgeving3. Versterking c.q. nieuwbouw opgave4. Ontwerp: in workshop