RIA-dag 31 mei 2017 : pleegzorg

wie wij zijn:

pleegzorg KEI-vakgroep (Kennis, Expertise, Innovatie):

Lotte Bosch & Ivonne Pouls

pleegzorg VSM (team Voorbereiding, Selectie en Matching) :

Leon Franssen

Dean: bijna (2-6 as. wordt hij) 4 jaar oud

Pleegzorg is géén mantelzorg…

gezien vanuit de Jeugdwet (2014) is er sprake van een expliciete hulpvraag dit houdt in dat het hier gaat om te evalueren doelen pleegouders werken aan deze hulpverleningsdoelen samen met ouders & met instanties - leggen ook verantwoording over dit gedeeld opvoederschap af

pleegzorg = hulpverlening aan een gezin

waarbij pleegouders qua zorg en opvoeding “overnemen” wat ouders (tijdelijk) niet meer (goed genoeg) zelf kunnen hetzij voor een paar dagen, een paar weken/maanden, of (tot de18de verjaardag – soms zelfs nog er na) jarenlang; hetzij één of twee dagen per week, of alleen tijdens (delen van) vakanties, of 24 uur per dag, 7 dagen per week, 30/31 dagen per maand (zo lang/kort & zo intensief/extensief als nodig…)

welke gezinnen maken gebruik van pleegzorg?

gezinnen met diverse dusdanige, complexe problemen (bijv. psychisch, verslaving, (v)echtscheiding, medisch, financieel, huisvesting)

dat de zorg voor de kinderen in het gedrang komt

hun veiligheid e/o ontwikkeling dreigt gevaar te lopen

er is eventueel sprake van verwaarlozing en/of mishandeling (lichamelijk, emotioneel, seksueel)

pleegkinderen komen “beschadigd” in een pleeggezin terecht

hoe worden gezinnen geholpen?

• de “voordeur” (BJZ, CJG, de huisarts)

indiceert hulp bij 2e-lijns instanties, waaronder

• Rubicon Jeugdzorg (als zorgaanbieder) -->

- ambulante zorg

- residentiële zorg, of (bij uithuisplaatsing zo mogelijk)

- pleegzorg in pleeggezinnen eerste optie: netwerkpleegzorg

alternatief is bestandspleegzorg

waarom pleegzorg?

pleegzorg is eerste keuze bij uithuisplaatsing omdat

• meer continuïteit wordt geboden,

• beter voldaan wordt aan basisbehoeften van een kind

• pleegkinderen meer aandacht, liefde en structuur krijgen

• pleegkinderen beter functioneren op school,

• pleegkinderen een betere lange-termijn prognose hebben

dáárom pleegzorg als waardevol, en grote toename in plaatsingen

selectie en training in pleegzorg: STIP

voorbereidingsprogramma voor bestandspleegouders (vier trainingsavonden en minimaal twee huisbezoeken)

op basis van ingevulde “levensboeken” (en wettelijk verplichte referenties) bij elke stap wordt er een wederzijds besluit genomen:

toch (nog) géén pleegouderschap (voor nu), of wel?

netwerkscreening

gezinsonderzoek bij netwerkpleegouders thuis: (grootouders, ooms/tantes, vrienden, kennissen – etc) in meerdere, uitgebreide gesprekken wordt onderzocht

: is de plaatsing van dit kind in dit pleeggezin veilig en verantwoord?

ook op basis van schriftelijke “interviews” (en wettelijk verplichte referenties)

landelijke criteria (kwaliteitskader)

(alle) pleegouders …

• zijn open en duidelijk in het contact

• kunnen –samenwerkend- het opvoederschap delen

• helpen kinderen naar een positief zelfbeeld

• helpen kinderen gedrag te veranderen zonder hen pijn te doen

• kunnen reëel inschatten wat het pleegouderschap inhoudt voor het eigen gezin & relaties) ook tav. seksualiteit/intimiteit

• bieden een veilige leefomgeving en groeikansen aan kinderen

diverse vormen van pleegzorg

• acute zorg

• hulpverleningsvariant

• opvoedingsvariant

• partiële pleegzorg

• integrale pleegzorg

matching (bemiddeling)

ingeselecteerde bestandspleegouders

(matching &) plaatsing als er een vraag is/komt die past bij het geformuleerde aanbod

bij een eerste bestandsplaatsing:

“coaching on the job” =

vorm van video-interactiebegeleiding, zes sessies,

gericht op het opbouwen van een relatie met het pleegkind

continu (groot) tekort aan pleegouders…

zeker voor tieners, en voor “pittige” kinderen!

Waar of niet waar?

1. In 2015 waren er in Nederland meer dan 15.000 pleeggezinnen die

voor pleegkinderen zorgden?

Waar

Het aantal pleeggezinnen is t.o.v. 2014 gestegen. In 2014 ging het om 16.223 gezinnen die voor

pleegkinderen zorgden.

In 2015 waren het 18.430 pleeggezinnen.

Waar of niet waar?

2. In 2016 hebben meer dan 500 kinderen gebruik gemaakt van pleegzorg binnen

Rubicon?

Waar

Het aantal unieke jeugdigen dat in 2016 gebruik heeft gemaakt van pleegzorg betreft

515 jeugdigen binnen Rubicon pleegzorg.

Waar of niet waar?

3. In 2015 waren er meer dan 25.000 kinderen en jongeren die gebruik hebben gemaakt van

pleegzorg in Nederland?

Niet waar

In 2015 hebben 22.512 kinderen en jongeren voor korte of langere tijd gebruik gemaakt van

pleegzorg In 2014 ging het om 21.880 jeugdigen.

Waar of niet waar?

4. Binnen Rubicon zijn er meer dan 150 kinderen in de leeftijd van 5 t/m 11 jaar die gebruik hebben gemaakt van pleegzorg in

2016?

Waar

0 t/m 4 jaar: 59

5 t/m 11 jaar: 169

12 t/m 14 jaar: 91

15 t/m 17 jaar: 94

18+: 13

Waar of niet waar?

5. Meer dan 35% van de pleegkinderen is in 2015 geplaatst in een netwerkpleeggezin in

Nederland?

Waar

41% van de pleegkinderen is geplaatst bij bekenden in 2015.

Bijvoorbeeld grootouders, tantes en ooms, maar

ook onderwijzers of buren.

Waar of niet waar?

6. In 2016 was de verhouding netwerk en bestandpleeggezinnen binnen Rubicon

pleegzorg 50% netwerk en 50% bestand?

Niet waar

Binnen Rubicon pleegzorg is de verhouding netwerk en bestandpleeggezinnen

60% netwerkpleegzorg en

40% bestandpleegzorg in 2016.

Waar of niet waar?

7. Meer dan 25% van de pleegzorgplaatsingen betreft deeltijdpleegzorg in Nederland?

Niet waar

14% van de plaatsingen

betreft deeltijdpleegzorg,

meestal in weekenden en/of vakanties.

Met de inzet van deeltijdpleegzorg ter ontlasting van ouders kan een uithuisplaatsing worden

voorkomen.

Waar of niet waar?

8. In 2016 zijn er meer dan 90 nieuwe pleegkinderen binnen Rubicon ingestroomd?

Niet waar

In 2016 zijn er in totaal 68 nieuwe pleegkinderen aangemeld binnen Rubicon.

Waar of niet waar?

9. Meer dan 60% van de jeugdigen verblijft langer dan een jaar bij pleegouders in

Nederland?

Waar

Op 31 december 2015 woonde 64% van de jeugdigen langer dan een jaar bij pleegouders, waarvan 47% langer dan 2 jaar.

Waar of niet waar?

10. In Nederland zijn er meer dan 30 pleegzorgaanbieders?

Waar

Er zijn in Nederland 28 regionale pleegzorgaanbieders en 4 landelijke.

Waarvan in Limburg 3 namelijk

De Combinatie, Xonar en

Rubicon Jeugdzorg

Waar of niet waar?

11. In 2015 zijn er meer dan 6.000 pleegzorgplaatsingen beëindigd in

Nederland?

Waar

In 2015 zijn 8.647 plaatsingen beëindigd.

Waar of niet waar?

12. In 2016 zijn er binnen Rubicon meer dan 50 pleegkinderen de pleegzorg uitgestroomd?

Niet waar

Binnen Rubicon zijn er in totaal

87 pleegkinderen pleegzorg uitgestroomd.

Waar of niet waar?

13. In 2015 zijn er meer dan 2.500 nieuwe pleegouders geaccepteerd in Nederland?

Waar

In totaal zetten 18.430 pleeggezinnen zich in voor de opvang van 22.512 pleegkinderen.

In 2015 zijn 2.919 nieuwe pleegouders geaccepteerd.

“investeren in de kracht van pleegouders”

Samen met Jeugdzorg Nederland werkt de NVP aan

het project Investeren in de kracht van pleegouders.

“Er worden steeds meer kinderen in pleeggezinnen opgevangen en de zorg voor een deel van deze kinderen wordt steeds intensiever.

Om voortijdige beëindiging van plaatsingen en uitval van pleegouders te voorkomen, wordt onder andere gewerkt aan een goed scholingsaanbod.

Zo kunnen pleegouders doen waar ze goed in zijn: zorgen voor het kind van een ander. ”

pleegzorg is waardevol - EN kwetsbaar

• door (oa.) gebrekkige indicatiestelling

• de hulpverleningsgeschiedenis (: géén continuïteit/stabiliteit)

• beperkte effectiviteit van de (huidige) voorbereiding

• en door het delen van opvoedverantwoordelijkheid

• dit alles in wisselwerking met het feit dat (“per definitie”)

pleegkinderen uit problematische opvoedsituaties komen: (85% van de pleegkinderen maakte minimaal één trauma mee -

bv. mishandeling, verwaarlozing, getuige van geweld) met als gevolg:

gedragsproblemen van pleegkinderen

33 – 85% van de pleegkinderen vertoont gedragsproblematiek -

die (over het algemeen) niet afneemt na plaatsing in een pleeggezin

wat leidt tot verhoogde gezinsbelasting en inefficiënt opvoeden

(dwz minder ondersteunend en meer negatief controlerend)

al met al een groot risico op “breakdown” van een plaatsing:

(afhankelijk van hoe omschreven, internationaal gezien) 25-45% !

uitkomsten na onderzoek: lessen*

preventief: • verbeter diagnose en indicatiestelling, verbeter de matching • signaleer probleemgedrag eerder (+ bepaal bovengrens aan hanteerbaarheid)

curatief: • bied pleegouders trainingsprogramma’s aan & intensiveer de begeleiding - om zo de balans draaglast / draagkracht te verbeteren en de opvoedbelasting te verminderen (opdat de opvoedsituatie stabieler wordt) (* Frank van Holen)

deskundigheidsbevordering voor pleegouders bij Rubicon Jeugdzorg

groepstrainingen tijdens pleegouderschap

regelmatig een keuze welke module te volgen

onder andere:

(1) Zorgen voor getraumatiseerde kinderen

(2) Waakzame Pleegzorg: Nieuwe Autoriteit

+ als extra behandelmodules binnen pleegzorg van Rubicon Jeugdzorg

specifieke en intensieve individuele trajecten

gericht op wat de pleegzorgplaatsing nodig heeft

(3) vipp-sd

(4) PVO -gv

(5) Traumastabilisatie

Zorgen voor Getraumatiseerde Kinderen

soorten trauma, gevolgen van trauma, veilige plek creëren, omgaan met gevoelens en gedrag, pleitbezorger worden van je getraumatiseerde pleegkind, voor jezelf zorgen

Waakzame Pleegzorg- Nieuwe Autoriteit

“Nieuwe Autoriteit” = een respectvolle houding van waaruit op een ándere manier op te voeden: waakzaam zorgend, gericht op de relatie, & ondersteund door een netwerk

groepstraining met “psycho-educatie” over NA/GV, onderling uitwisselen van ervaringen (als behoefte van pleegouders!) + aanzet geven tot onderlinge support

xxxxxxxx

Pleegouders Versterken in Opvoeden- Geweldloos Verzet

breakdownpreventie door intensieve begeleiding vanuit Geweldloos Verzet

gestandaardiseerd behandelprotocol geschreven door Frank Van Holen, Johan Vanderfaeillie en Femke Vanschoonlandt

VIPP-SD

Video-feedback Intervention to

promote Positive Parenting

and Sensitive Discipline

video-feedback program to promote positive parenting & sensitive discipline

verminderen van gedragproblemen & verbeteren van de hechtingsrelatie

via het samen bekijken van korte video-fragmenten (van steeds enkele minuten) van opvoeder en kind (1-5 jr.) in 7 (tot max. 9) huisbezoeken (anderhalf tot twee uur)

“slapende honden? wakker maken!”

traumastabilisatie – vóór de EMDR kan worden ingezet

‘ruimte voor jeugdhulp in gezinsvormen'

de Jeugdwet geeft gemeenten als opdracht

om kinderen 'zo thuis mogelijk' op te laten groeien -

dat kan met jeugdhulp in gezinsvormen

om gemeenten te helpen hun opdracht te vertalen naar beleid,

schreven de NVP, Jeugdzorg Nederland, VNG en het NJi

een Handreiking voor gemeenten

vijf ontwikkelpunten (in die Handreiking):

– Neem met elkaar verantwoordelijkheid en bepaal het parcours

– Creëer ontwikkelruimte en werk samen aan innovatie

– Verbind informele sociale steun met jeugdhulp in gezinsvormen

– Zorg voor een sterke ondersteuningsstructuur en doe wat werkt

– Zorg voor eenvoud en duidelijkheid in regels en financiën

Floor (15)

met dank voor jullie aandacht: