Post on 31-Mar-2016
description
jaargang 12, 2010 2
CoverNr2 1 06-04-2010 15:43:44
HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf • +49 (0)6428 932-124 • +49 (0)6428 932-684 • www.hoppe.com • info.de@hoppe.com
Voor het „Visitekaartje van uw woning“:het HOPPE buitendeur programma
Van inbraakwerend beslag en inbraakwerende rozetten, beugelgrepen en profiel-deur garnituren tot en met het aanvullende programma en montage toebehoren is er voor elke buitendeur een passende oplossing. Alles uit één hand! Merkartikelen van HOPPE.
Wenst u meer informatie? Vraagt u geheel vrijblijvend onze documentatie aan. Vragen omtrent „De goede greep.“ beantwoorden wij graag via het telefoon-nummer +49 (0)6428 932-124.
voor al het HOPPE deur- en raambeslag!
Neues_Bügelgriff-Modell_2010.ind1 1 01.03.2010 09:09:42RD_0132.indd 1 01-04-2010 13:16:09
3 I 2 2010
jaargang 12, 2010 2
CoverNr2 1
06-04-2010 15:43:44
Ivan Bartholomeus
Hoofdredactie Raam en Deur
Raam en DeurVakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.
RedactieRonald van BochoveRon van HoofJ.Reinder LuingeHein StienstraLouis JongeleenJoop WilschutIvan Bartholomeus
UitgeverMarc Nelissen
VormgevingInpladi bvCuijk
UitgaveMIXpress BVRosmalen
Redactie-adresRaam en Deurpostbus 55, 5240 AB Rosmalentel. 073.503.43.47fax 073.503.81.53e-mail: raamendeur@mixpress.nl
Abonnementenlosse nummers E 9,25jaarabonnement E 55,-buitenland E 65,-MIXpress BV (zie redactie-adres)
Stopzetten abonnementOpzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
AdvertentiesMolijn Sales Support, Edgar Molijnpostbus 61, 5258 ZH Berlicumtel. 073.503.35.44fax 073.503.11.95e-mail: raamendeur@molijnsalessup-port.nl
OmslagfotoHeseveld, NijmegenReportage op pagina 12Fotografie: Joop Wilschut
CloseUpAdvertorials
DrukDrukkerij Offset ServiceValkenswaard
CopyrightsAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver veel voudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN 1389-6873
Twee nummers terug beschreven we in een thema-
nummer de verschillende pro’s en contra’s van mate-
rialen als kunststof, hout en aluminium toegepast in
kozijnen en deuren. In deze editie van Raam en Deur
zoomen we in op de combinaties van verschillende
materialen. Hoe versterken deze grondstoffen elkaar?
In Scandinavisch landen maar ook in Engeland en
Amerika zijn kozijnen samengesteld uit een combinatie
van hout, kunststof en aluminium heel gewoon.
De Nederlandse markt maakt nu een inhaalslag.
We ondervroegen een groot aantal leveranciers naar
de toepassingsmogelijkheden en de toekomst van deze
combikozijnen.
En ja, je kunt er gewoon niet om heen: energiezuinige
woningen. Omdat we met energie zuiniger moeten
omgaan, dringt in allerlei sectoren door dat we ‘dingen’ duurzamer moeten maken. De
bouw is hier geen uitzondering op. In de rubriek Inside een handig overzicht van alle recen-
te regelgeving. In het verlengde van dat thema vraag ik uw aandacht voor de nieuwe gene-
ratie glaspanelen. Glas speelt een steeds grotere rol bij energiebeheer en klimaatbeheer-
sing. In de gevel, in het kozijn en in deuren. Bovendien laten esthetische en praktische toe-
passingen zich prima combineren.
Comb ina t i e s
Colofon_Voorwoord 3 07-04-2010 09:31:48
We inspire at www.duco.eu
‘Onzichtbaar’ Ventileren DucoTop 60 ‘ZR’
NAT
UR
AL
CO
MFO
RT
INSI
DE
info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44
KINDERSPEL
Kinderspel… zo omschrijf je de plaatsing van de DucoTop 60 ‘ZR’ in één woord. Daar zorgen de unieke eigenschappen van dit
revolutionaire ventilatierooster voor. Het rooster bestaat uit één geheel en wordt in de werkplaats of op de werf OP het raam
geplaatst. Zowel op houten, aluminium als PVC ramen. DucoTop 60 ‘ZR’ laat zich zeer snel en eenvoudig op het kozijn bevestigen
dankzij de transparante bovenzijde en de voorgeboorde, glasvezelversterkte koppelstukken. De ankergoot bovenaan het rooster
zorgt voor een snelle en stevige verankering van raam én rooster met de vaste constructie.
U = 1,8 Snelle montage ZR = P4Uit ÉÉN stukU = 1,8 Snelle montage ZR = P4Uit ÉÉN stuk ewinst
0,07C
ComfortsystemCsystem
ewinst
0,06
80glasaftrek
is prachtig
Tronicsystem
C
ewinst
0,26C
FIXBrandwerend
79min.
P 4Classicsystem
26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 4 18/03/10 15:33RD_0128.indd 1 01-04-2010 13:13:20
Inhoudsopgave
5 I 2 2010
Postbox 7 Berichten uit de markt
Vaktueel 11 Bouwkennis cijfers
Gevelarchitectuur 12 Bossche Schoolarchitectuur in ere hersteld
Raamwerk 16 Combinatie van matrialen
21 Productnieuws
23 100 jaar Hautau
Goed Beslagen 24 Productnieuws
25 Geboorte van een deurkruk
Ins ide 26 Energiezuining Wonen
28 Brandwerende beglazing
30 Update sterrensystematiek
Deur in Deur Uit 33 Portret Maffiaproof Voordeuren
Uitz icht 34 Productnieuws
35 Nieuwe generatie glaspanelen
Slui tstuk 37 Portret Häfele
Buiten de Deur 39 Nabeschouwing Fensterbau
Luchtdicht 41 Productnieuws
Handig 43 Productnieuws
Vaktueel 45 Websites uitgelicht
Buiten de Deur 47 Agenda en Beursnieuws
48 Nabeschouwing VSK beurs
Branchepagina’s 50 KCG
NBvT
VLA
VMRG
Op de Mat 54 Catalogi en vakpublicaties
Inhoud 5 07-04-2010 10:23:12
BUVA biedt:Een verantwoordelijke en boeiende functie bij een aansprekende sterk groeiende organisatie. BUVA biedt een interne opleiding, stimulerende werkomgeving en een prima arbeidsvoorwaardenpakket.
Interesse?Voor meer informatie over de functie van acquisiteur West-Nederland kunt u bellen met Kees Verweel (hoofd verkoop acquisitie) op 06 - 511 530 59 of mailen: kees.verweel@buva.nl
Heeft u interesse in de functie van acquisiteur West-Nederland of productmanager? Stuur dan zo snel mogelijk uw cv met motivatie naar: BUVA rationele bouwprodukten, Postbus 262, 2990 AG Barendrecht of mail deze naar chantal.doorn@buva.nl
Bremen 5
2993 LJ Barendrecht
Telefoon: 0180 69 75 00
Email: info@buva.nl
Website: www.buva.nl
Duurzaam & Doordacht.Kijk voor meer informatie op www.buva.nl
De functie Als acquisiteur West-Nederland ligt uw primaire verantwoordelijkheid bij het adviseren over de BUVA producten en diensten bij de voor schrijvende instanties. Uw werkgebied is Noord- en Zuid-Holland en een deel van Utrecht. U werkt vanuit huis en maakt afspraken bij wooncorporaties, ontwikkelaars, architecten en adviesbureaus. Door uw contacten op verschillende niveaus binnen deze organisaties bent u in staat tijdig met hen in contact te komen over nieuwbouw en renovatieprojecten, waarbij u het voorschrijven van BUVA producten waarborgt. U werkt intensief samen met de BUVA accountmanagers en de bouw- en projectadviseurs in uw regio. U wordt ondersteund door een binnendienst en rapporteert aan hoofd verkoop.
Uw profiel U bent een relatiebouwer met uitstekende onderhandelingsvaardigheden. U bent positief en enthousiast, waarbij u denkt in kansen en niet in bedreigingen. Wanneer dat nodig is, weet u slagvaardig te handelen. U hebt zowel mondeling als schriftelijk uitstekende communicatieve vaardigheden. U hebt minimaal MBO werk- en denkniveau en enige jaren verkoopervaring, bij voorkeur opgedaan in de bouwbranche. U bent bij voorkeur bekend met voorschrijvende instanties en heeft affiniteit met onder andere ventilatiesystemen en hang- en sluitwerk. U woont in het rayon, bij voorkeur in de driehoek Amsterdam - Den Haag - Utrecht.
De functie U bent medeverantwoordelijk voor het ontwikkelingsbeleid en de ontwikkeling van nieuwe producten. Door uw kennis bent u het directe aanspreekpunt tussen verkoop en inkoop en ondersteunt u deze afdelingen op het gebied van marketing en het geven van presentaties. Intern heeft u vooral contact met onze engineers en inkoopmedewerkers, extern onderhoudt u contacten met leveranciers, klanten en brancheorganisaties. U bent op de hoogte van de relevante normen, keurmerken en voorschriften en heeft bij voorkeur relaties in de timmer- en kunststofindustrie.
Uw profiel U heeft een opleiding op minimaal HBO (technisch) niveau en affiniteit met techniek, marketing en commercie. U kunt goed werken met het MS Office pakket. U heeft kennis van houten en kunststof gevelelementen en de Nederlandse bouw. U bent innovatief en creatief, u heeft goede contactuele eigenschappen en werkt gestructureerd. Werkervaring in de branche is een pre.
Als producent en leverancier van bouwproducten is BUVA een toonaangevende speler in de woning- en utiliteitsbouw. Daar vindt u dan ook met regelmaat onze producten terug. Denk aan hang- en sluitwerk, ventilatieroosters, aluminium profielen en hardglas ramen. Veel van die producten ontwikkelen we in eigen beheer. BUVA speelt namelijk graag in op de behoefte in de markt.
Bouw mee aan BUVA!Ter versterking van ons team zijn wij op zoek naar een:
Productmanager hang- en sluitwerk en profielen
Acquisiteur West-Nederland
RD_0129.indd 1 01-04-2010 13:15:01
7 I 2 2010
Postbox
raam endeur
Gevelbeglazing Maastoren getest op brandveiligheidDe Maastoren wordt het hoogste kantoorgebouw van Nederland. Omdat ontruimen in een hoog gebouw langer duurt én omdat er geen heldere Bouwbesluitei-sen zijn, kreeg de brandveiligheid veel aandacht.Na brandproeven vonden de bouwers geschikt brand- én zonwerend glas voor de unieke aluminiumgevel. Vet-rotech slaagde erin om binnen vier werkdagen een Luxguard ruit met een brandwerende Swissflam EI30 ruit te assembleren en te laten testen. Met goed resul-taat. Daarmee begon voor Vetrotech het werk pas. Het bedrijf heeft in drie weken tijd zevenhonderd vierkante meter brandwerende beglazing gemaakt, geleverd en uitgewisseld. De brandwerende beglazing voor de trappenhuizen kwam ook van Vetrotech. De beglazing in de trappenhuizen is brandwerend én inbraakwerend, volgens de klasse P5A. Op de boven-ste verdieping, waar de directiekantoren komen, is rookwerende beglazing toegepast in een speciale opbouw en screening.
Nieuwe voorzitter Stichting BouwkwaliteitPer 5 maart 2010 is de Kees Vriesman aange-treden als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting Bouwkwaliteit. Vries-man heeft grote bestuurlijke ervaring en was tot 1 januari 2010 waarnemend burgemeester in Den Helder. Hij heeft directiefuncties bekleed bij overheidsorganisaties (Staatsbosbe-heer, VROM) en bedrijfsleven in de bouw en in de financiële wereld. Tevens vervult hij enkele commissariaten en bestuurlijke functies.De Stichting Bouwkwaliteit (SBK) is in 1987 opgericht met als doel de coördinatie van cer-tificatie voor de bouw te verzorgen. Zij regelt kwaliteitscertificatie in de bouw als koepel voor kwaliteitskeurmerken. SBK fungeert als platform voor de coördinatie en harmonisatie van (Europese) keuringsgrondslagen en is liaison voor Nederland voor de Richtlijn Bouw-producten en de Europese bouwregelgeving en -certificering. De stichting publiceert keu-ringsgrondslagen en erkende kwaliteitsverklaringen.
Boon Edam levert entreeproducten ministeriesKoninklijke Boon Edam gaat een aantal entreeproducten produceren en plaatsen in het nieuwe onderkomen voor het ministerie van Justitie en het ministerie van Binnen-landse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag. De opdracht betreft de levering van elf beveiligingssluizen (Circlelocks), veertien beveiligingsdraaideuren (Tourlocks) en twee doorloopsluizen (Speedlanes) die op diverse locaties in het gebouw geplaatst zullen wor-den. Daarnaast levert Boon Edam vier auto-matische draaideuren (Tournikets) ten behoeve van de hoofdentree. De toepassing van deze draaideuren in de gevel, zorgt ervoor dat er geen directe verbinding tussen binnen en buiten is, waardoor er bespaard wordt op energiekosten en de ruimte achter de draaideuren comfortabel blijft.
Inbraakveiligheid, van advies tot opleveringBuva is bekend als producent en leverancier van onder andere inbraakwerend hang- en sluitwerk. Dit hang- en sluitwerk heeft verschillende eigenschappen, zoals standaard nastel-baarheid. Hierdoor worden werkende ramen en deuren en uniforme maatvoering gegaran-deerd. Maar de Buva service is uitgebreid. Zo kan Buva een inbraaktechnische analyse maken van noodzakelijk aanpassingen aan kozijnen, ramen en deuren. Buva kan een traject verzorgen van het opwaarderen van woningen tot het niveau van PKVW of het niveau Nati-
onale BeveiligingsRichtlijn (NBR). Deze nieuwe richtlijn voor nieuwbouw en bestaande bouw is opgesteld door het Centrum Beveiliging & Veiligheid (CB&V) in samenwerking met SKG en brancheorganisaties. Tijdens dit traject wordt goed gekeken naar een aantal belangrijke zaken, zoals nieuwbouw of bestaande bouw en de geldende normen op het gebied van inbraakwering.
Product Design 2010 naar Becker BeneluxHet moederbedrijf van Becker Benelux Bec-ker-Antriebe GmbH heeft de prestigieuze red dot design awards Product Design 2010 gewonnen met het ontwerp van de nieuwe productfamilie handzenders Centronic II.De designprijs wordt toegekend voor esthetiek en functionaliteit in een totaalontwerp.Met meer dan 12.000 productaanmeldingen uit meer dan 60 landen behoort de red dot design award tot de grootste en meest pres-tigieuze prijzen wereldwijd. Sedert 2005 beoordelen onafhankelijke jury's jaarlijks telkens in drie onafhankelijk van elkaar uit-geschreven categorieën: Product Design, Communication Design en Design Concept.
Postbox_Pi 7 07-04-2010 09:00:59
8 I 2 2010raam endeur
PostboxPrijs voor VeenendaalHet CCV heeft de prijs 'Beste Politiekeurmerk Veilig Wonen project 2009' toegekend aan de gemeente Veenendaal voor de nieuwbouw-wijk Dragonder-oost. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een gemeente die een voor-beeldfunctie heeft vervuld bij de toepassing van het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW). Onlangs reikte CCV-directeur Ida Haisma de prijs van 5.000 euro uit aan de Veenendaalse burgemeester Ties Elzenga. De jury meent dat de gemeente Veenendaal met de nieuwbouwwijk Dragonder-oost (noorde-lijk en zuidelijk deel) het beste aantoont hoe het Politiekeurmerk Veilig Wonen een inte-graal onderdeel is van het gemeentelijk ste-denbouwkundig ontwerp. De gemeente Veen-endaal hanteert het PKVW al ruim tien jaar als vast uitgangspunt voor nieuwbouwprojec-ten. Naast Veenendaal waren ook de gemeen-ten Almere en Amstelveen genomineerd.
Nieuwe salesmanager voor AXA StenmanPer 1 februari 2010 is Erwin Wiggers (45) in dienst getreden bij AXA Stenman Holland B.V. als Sales Manager OEM & handel. In deze nieuwe functie zal Erwin de verkoop-strategie van AXA verder invulling geven. “We gaan innovaties rechtsreeks bij de bron stimuleren: bij de timmerfabrieken en bouw-bedrijven.” Daarnaast zal hij vanuit de pro-ductstrategie intensief contact gaan onder-houden met fabrikanten van ramen en deu-ren. Erwin Wiggers heeft ruime ervaring in de kozijnenindustrie. “Ik kom zelf uit de timmerwereld, en het herstel van de crisis zal nog even op zich laten wach-ten. De bouw is een traditionele wereld die pas als laatste herstelt. Bij AXA richten we ons gelukkig ook op renovaties, waardoor we niet zoveel last hebben van de crisis.”
Snel en regenvast galerij- en balkonvloersysteemHet is handig voor bewoners en uit-voerders om de werkzaamheden aan vastgoed zo kortstondig mogelijk te houden. Speciaal hiervoor ontwikkel-de Sika de 1-component vloercoating Sika Balcony Fast Cure System I. Deze coating is snel droog en in tien minuten regenvast, waardoor een onderhoudsbedrijf in een korter tijdsbestek en zonder al te veel over-last haar werkzaamheden kan ver-richten, zo meldt Sika. Het belang-rijkste voordeel van het Fast Cure System I is volgens de fabrikant dat het complete systeem in één dagdeel aangebracht kan worden. Een compleet balkon of galerij kan dus nog dezelfde dag in gebruik genomen worden, waardoor er geen loopvoorzieningen nodig zijn.
Klunder Drachten investeert in designshopKlunder Drachten heeft met designshop De Klink een start gemaakt om zijn showroom grondig aan te pakken. “De Klink hebben we gebaseerd op het shop in-shopconcept, we hebben getracht een huiskamersfeer te creëren om ervoor te zorgen dat de klant in een gemoedelijke omgeving de juiste keuzes kan maken”, aldus Matthieu Kroon,directeur/eigenaar van Klunder Drach-
ten. De Klink is een design shop waar klanten zich kunnen oriënteren op een breed assorti-ment deurbeslag. De Klink heeft voor verschillende doelgroepen iets te bieden; vanaf een paar tientjes tot bijzonder exclusief, van klassiek tot modern. Het aanbod op de site is uitgebreid, er is keuze uit diverse stijlen, zo laat Kroon weten.
Fetim Professional breidt FSC en PEFC assortiment uitOnlangs is het Fetim Professional FSC assortiment verder uitgebreid met FSC gecertificeerd UniPrime schilderklaar multiplex en FSC Tipoply Royal multi-plex. Ook zijn Greenframe binnendeur kozijnen in 100 procent FSC gecertifi-ceerd hout uitgevoerd. Deze stap komt niet onverwachts, aangezien in de bouw het milieubewustzijn vooral tot uiting komt in de aanpak Duurzaam Bouwen (DuBo). Uitgangspunt van DuBo is dat de nieuwbouw en bestaande bouw het mili-eu tijdens het bouwproces, het gebruik en de sloop zo min mogelijk belasten. DuBo is niet langer een luxe of modegril, maar een noodzaak waar iedereen in de bouw-keten, van opdrachtgever tot uitvoerder, van is doordrongen. Het gebruik van FSC of PEFC gecertificeerde producten is hier-bij een belangrijk hulpmiddel.
Postbox_Pi 8 07-04-2010 09:01:04
9 I 2 2010 raam endeur
BGB voor ZonnehuisgroepVoor het eerst in Nederland heeft een nieuwbouwproject van een zor-ginstelling het officiële BGB-brand-veiligheidskeurmerk (Brandveilig Gebruik Bouwwerken) ontvangen. De instelling voor kwaliteitszorg Kiwa Nederland geeft dit keurmerk aan gebouwen die voldoen aan de minimale brandveiligheidseisen. De primeur ging naar Zonnehuisgroep Amstelland uit Amstelveen voor de locatie Zonnehof Bovenkerk. Ascom begeleidt deze zorginstelling bij het voldoen aan de brandveiligheidseisen bij al haar nieuwe locaties. Het BGB-keurmerk werd onlangs feestelijk uitgereikt op de Zonnehuisgroep Amstelland.
Burghouts systeemhouder van Lamikon systemenBurghouts is sinds kort officieel systeem-houder van Lamikon. Lamikon levert complete houten gevelsystemen voor nieuwbouw en renovatie plus onder-houdsproducten voor bestaande houten gevelsystemen. Om te zorgen dat de sys-temen van Lamikon alleen op de juiste wijze worden ingepast, heeft Lamikon een aantal organisaties in Nederland gemachtigd om Lamikon toe te passen. Deze organisaties zijn allen gecertificeerd volgens BRL 5026, het ‘in standhouden van houten gevelelementen’. Burghouts behoort nu ook tot deze selecte groep. Joep Burghouts vertelt: “Lamikon heeft een mooie visie. We werken al met Lami-konplan en gaan op korte termijn ook LamikonLongLife gevelelementen toepas-sen. Ik kijk er persoonlijk erg naar uit.”
Themans verhuisdAls gevolg van een gezonde groei in de afge-lopen jaren is Themans hang-en sluitwerkw-bv onlangs verhuisd. Het nieuwe adres is Themans hang- en sluitwerk bv Hunneper-kade 62 7418 BT Deventer. De nieuwe thuisbasis biedt de mogelijkheid om o.a. de S2 concepten verder uit te brei-den en de belangen voor CISA beter te behartigen. De gehele logistiek is volledig opnieuw ingericht en onder één dak gecen-traliseerd. Het nieuwe pand is één van de vele investeringen van de afgelopen jaren. Zo was al flink geïnvesteerd in de personele bezetting en is eind 2009 overgegaan op een nieuw automatiseringssysteem voor een betere afstemming tussen logistiek en in- en verkoop. Op www.themans.nl
OMA mag stadskantoor bouwen
OMA, het Office for Metropolitan Architec-ture mag het nieuwe stadskantoor Rotterdam bouwen. Dat heeft de rechtbank in Rotter-dam bepaald. De rechtbank wees daarmee het bezwaar van vier concurrerende architec-ten over het ontwerp af. De verliezers, die net als OMA hadden meegedaan aan een ontwerpwedstrijd, hadden eerder in een kort geding gevraagd om een herbeoordeling van de ontwerpen. Volgens hen was de procedu-re niet eerlijk verlopen. Bovendien was de inzending van OMA naar hun mening niet geldig, omdat het gebouw niet binnen het gestelde budget zou kunnen worden gebouwd. De rechtbank stelde dat OMA de bezwaren van de vier architecten 'zeer gemo-tiveerd' heeft weersproken. Ook meent de rechter dat er geen sprake is van een 'onjuis-te beoordeling of misbruik van bevoegdheid'.
Hurks groep bouwt nieuwe St. Antonius ZiekenhuisHurks Groep gaat de nieuwbouw van het St. Antonius Ziekenhuis op locatie Leidsche Rijn in Utrecht voor zijn rekening nemen. De eerste paal wordt geslagen op 22 juni. De nieuwbouw telt 83.000 vierkante meter bruto vloeroppervlak en moet rond de kerst van 2012 opgeleverd worden. Het bouwplan omvat een zie-kenhuis van vijf verdiepingen met 270 bedden, een bovengrondse parkeergarage voor ruim 500 auto’s en een medisch psychiatrisch centrum. Diverse werkmaatschappijen zullen betrok-ken worden bij de bouw, zoals Hurks van der linden, Hurks bouw zuid, Hurks beton, Hurks geveltechniek en Delta zonwering. De installatiewerkzaamheden zullen in opdracht van Hurks worden uitgevoerd door ULC groep
Postbox_Pi 9 07-04-2010 09:01:08
DORMA Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG DodewaardTel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl
TS 99 FL: voor vrij en weerstandsloos beweegbare brand- en rookwerende deuren
De vernieuwde DORMA TS 99 FL in Contur design is een deursluiter met vastzetinrichting voorzien van een vrijloopfunctie vanaf een openingshoek > 0°, die in combinatie met een rookmeldsysteem kan worden ingezet. Als totaaloplossing met vrijloopfunctie inclusief rookmeldsysteem zijn de DORMA TS 99 FLR en de TS 99 FLR/K beschikbaar. Bij alarm of spanningsuitval keert de sluitkracht onmiddellijk terug, waarna de deur veilig door de dranger wordt gesloten. Daarnaast is deze deurdranger geschikt voor deurbreedtes tot 1250 mm en hierdoor ideaal voor gebruik in o.a. zieken huizen en verzorgingstehuizen. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid.
Deurtechniek Automatische deuren GlasbeslagtechniekVluchtwegtechniek &
Toegangscontrole (STA)NIEUW
2- en 3-delige uitvoering voor deuren tot 160 kg
Uitstekend voor een directe schroefverbindingGecertificeerd conform CE, KOMO en SKG
Clipmontage: indrukken, met inbusschroef bevestigen, klaar
Geen penverschuiving van de paumelle bij een zijdelingse verstelling
Intuïtieve 3D justering met slechts één gereedschap bij een ingehangen deur
Verhoogde inbraakbeveiliging
■
■
■
■
■
■
■
recht+schuinP800+P800NL /-schuin voor PVC deuren
Het universele scharnier dat past in de meest uiteenlopende profielsituatiesVerkrijgbaar voor kunststof deuren tot 120 kg (scharnierklasse 13) of 160 kg (scharnierklasse 14)
Gecertificeerd conform CE, KOMO en SKG
Geëxtrudeerd aluminium
Onderhoudsvrije stift
Verhoogde inbraakbeveiliging
■
■
■
■
■
■
Haps GmbH + Co.KGwww.haps.de ■ info@haps.de
fi ligrain+sterkA300 voor aluminium deuren
RenD_advertentiesjabloon.indt 10 02-04-2010 16:32:16
11 I 2 2010
Vaktueel
raam endeur
Het aantal gereedmeldingen in de woningnieuwbouw daalt in 2010 tot 62.000. In 2011 bereikt het nieuwbouwsegment het dieptepunt op 60.000 wonin-gen. BouwKennis verwacht vanaf 2012 weer lang-zaam herstel. Dat jaar krabbelt het aantal gereed-meldingen weer op tot 64.000 woningen. Door de problemen op de woningnieuwbouwmarkt krimpt de marktomvang voor de verschillende bouwdelen die bij de productie van woningen komen kijken.
Het aantal gereedmeldingen in 2009 is volgens het CBS
uitgekomen op bijna 83.000. Tot en met november was
er nog sprake van een cumulatieve daling van 2,8% ten
opzichte van 2008. In december, gebruikelijk de maand met de
meeste gereedmeldingen, is een onwaarschijnlijk hoog aantal
gereedmeldingen van 22.750 geregistreerd. Hierdoor noteren
de gereedmeldingen in 2009 tegen alle verwachtingen in het
hoogste aantal in de afgelopen tien jaar.
Harde klap in 2010, gevolgd door langzaam herstelNa het recordaantal gereedmeldingen in 2009 volgt een zware
terugval. De bodem van de neergaande bouwconjunctuur valt
in 2011, wanneer 60.000 woningen gereedgemeld worden.
Onder invloed van de economische verbetering nemen de
gereedmeldingen in 2012 weer toe tot 64.000 woningen.
De toename van het aandeel meergezinswoningen zal doorzet-
ten. In 2003 was 27,5% van de gereedgekomen woningen een
meergezinswoning. Verwacht wordt dat dit aandeel in 2012 is
opgelopen naar 42,2%. De belangrijkste oorzaak hiervan is het
groeiende aandeel huurwoningen, waarvan circa tweederde
bestaat uit meergezinswoningen.
Vergunningverlening daalt 11% in 2010De malaise op de koopwoningmarkt heeft directe invloed op de
vergunningverlening. In 2009 is het aantal verleende nieuw-
bouwvergunningen teruggevallen naar ruim 72.000. Dit is een
daling van 17% ten opzichte van 2008. Door de problemen op
de koopwoningmarkt werd in 2009 voor 26% minder koopwo-
ningen een vergunning verleend ten opzichte van een jaar eer-
der. De daling zet door tot 2011, wanneer de bodem wordt
bereikt op 62.000 verleende vergunningen. In 2012 groeit de
vergunningverlening weer tot 70.000.
Het totaalaantal woningen waarvoor in 2009 een vergunning is
verleend is laag, maar nog altijd zo’n 10.000 hoger dan in
2001. Dat jaar was de opmaat naar 59.629 gereedmeldingen in
2003. Een nog altijd historisch laag aantal.
Gereedmeldingen woning-nieuwbouw herstellen in 2012
Gereedmeldingen botsen met marktsentimentBouwKennis gaf al geruime tijd aan dat de cijfers over 2009 vooral niet te
negatief ingeschat moesten worden. Echter, de 83.000 gereedgemelde
woningen stroken niet met de ontwikkeling van bouwrelevante indicato-
ren, maar vooral ook niet met het sentiment in de markt. Normaal gespro-
ken vormen de gereedmeldingen een goede indicator voor de bouwcon-
junctuur. Dat is nu echter niet het geval. De gereedmeldingen zijn niette-
min een administratieve statistiek: het meet wat gemeenten hebben opge-
geven als gereed. In de woningbouwproductiecijfers komen de gedaalde
bouwomzetten door de lastige marktomstandigheden wel tot uiting.
Dat sentiment wordt ook beïnvloed door andere sectoren dan de woning-
nieuwbouwmarkt. Tevens zullen concurrentiedruk en prijsdalingen een
negatieve invloed hebben op de omzet en het gevoel binnen de markt.
Ook kan het aandeel meergezinswoningen een rol spelen. In meergezins-
woningen hoeft namelijk een kleinere hoeveelheid materialen verwerkt te
worden dan in eengezinswoningen.
Broos herstel economie Bij deze nieuwe cijfers past voorzichtigheid. De prognoses zijn gebaseerd
op de verwachting dat de economie en de woningmarkt zich in 2010
langzaam herstellen. Beiden vertonen beterschap, maar dit is echter fra-
giel. De woonconsument herstelt momenteel van een enorme vertrou-
wenscrisis. Ook de discussie rondom afschaffen van de hypotheekrenteaf-
trek kan het sentiment sterk beïnvloeden.
Bouwvergunningen en gereedkomen woningen, 2000 – 2012
Bouwvergunningen Gereedgekomen woningen2000 78.563 70.6502001 62.326 72.958
2002 67.183 66.7042003 72.454 59.6292004 76.180 65.3142005 83.273 67.0162006 96.447 72.3822007 87.918 80.1932008 87.198 78.8852009 72.646 82.9322010* 65.000 62.0002011* 62.000 60.0002012* 70.000 64.000
Bron: BouwKennis, maart 2010 i.s.m. Rom Bult
78.56362.326
67.18372.45476.18083.27396.44787.91887.19872.64665.00062.00070.000
BouwKennis is uitgever van marktinformatie over de bouw-, vast-goed- en installatiesector. De producten van BouwKennis ondersteu-nen managers bij het bepalen en invullen van het beleid. Voor meer informatie over BouwKennis of om u in te schrijven voor onze digi-tale nieuwsbrief, kijk op www.bouwkennis.nl.
Vaktueel Cijfers 11 07-04-2010 09:56:39
12 I 2 2010raam endeur
Gevelarchitectuur
De Nijmeegse wijk Heseveld heeft een transforma-tie ondergaan. De woningen met een bijzondere cul-tuurhistorische waarde zijn grondig aangepakt en zoveel mogelijk teruggebracht in de oude stijl van de Bossche Schoolarchitectuur. Voor de kozijnen betekende dit een totale vervanging van de alumini-um schuifpuien door slanke aluminium kozijnen met roedeverdelingen. Het resultaat mag schitterend genoemd worden.
De 305 portiekwoningen in de Nijmeegse wijk Heseveld
hebben een grondige renovatie ondergaan. De woningen
zijn oorspronkelijk ontworpen door de Amsterdamse
architecten Evers en Sarlemijn en gebouwd volgens de Bossche
Schoolarchitectuur. Op diezelfde basis is ook de planinrichting
van de wijk gedaan. De architecten namen de destijds moderne
verkaveling van de wijkgedachte als uitgangspunt, maar
verwerkten die in een heel persoonlijke stedenbouwkundige en
architectonische vormentaal.
In de loop der jaren was het authentieke aanzien van de meer-
laagse gebouwen enig geweld aangedaan. Van oudsher waren
de kozijnen in de gevels van hout met zware profileringen en
weinig daglichttoetreding. Om die toetreding van daglicht te
verbeteren zijn destijds de houten delen vervangen door alumi-
nium schuifpuien met slanke, smalle profileringen. Met deze
vervanging verdwenen ook de roedeverdelingen in de raampar-
tijen. Wat daglichttoetreding betreft was dit een oplossing, maar
door Joop WilschutBeeld: Joop Wilschut
qua aanzien was het een teruggang. Op termijn gingen evenwel de bedie-
ning en dichtheid van de bewegende delen sterk achteruit.
Authentieke stijlEr is onder andere om die reden twee jaar terug besloten de schuifpuien
opnieuw te vervangen. Dit maakte onderdeel uit van het plan om groot
onderhoud uit te voeren aan het complex. Daarbij zijn de daken aange-
pakt, is het voegwerk aan gevels en schoorstenen hersteld, zijn er betonre-
paraties uitgevoerd en is er opnieuw geschilderd. Verder zijn er in de
woningen de nodige verbeteringen aangebracht.
Monumentenzorg wilde echter de Bossche Schoolarchitectuur aan de bui-
tenkant zo goed mogelijk in de oude stijl terugbrengen. Een typisch stijl-
element binnen deze architectuurvorm zijn de diepliggende kozijnen met
De woningen zijn
volgens de Bossche
Schoolarchitectuur
gebouwd.
Niet elke gevel bevat grote kozijnelementen.De gevels hebben een redelijke variatie in aanzichten.
Bossche Schoolarchitectuur in oude luister hersteld
Gevelarchitectuur Heseveld 12 07-04-2010 09:57:54
13 I 2 2010
horizontale en verticale roedeverdelingen in ramen en deuren.
Deze dieptewerking wordt nog eens extra benadrukt door de
witgeschilderde negge van het metselwerk. Vanwege het
beschermde stadsgezicht en op basis van het oorspronkelijke
ontwerp zouden ook de originele dikke houten stijlen her-
plaatst moeten worden. Deze bepaalden sterk het gezicht van
de gevel, maar namen ook veel licht weg.
Van Hontem Architecten zocht daarom een kozijn, dat in stijl
was met het authentieke gevelbeeld, maar toch veel daglicht
zou doorlaten. Dat hield in dat er toch weer aan slanke alumi-
nium profielen gedacht moest worden. Hout zou veel te massief
worden en een veel te kleine opening voor daglicht overlaten.
De keuze is uiteindelijk gevallen op CS 38-SL profielsysteem
van Reynaers. Dit bedrijf heeft vervolgens de architect geadviseerd over de
hoogtebreedte verhouding, zodat zeker werd, dat de kozijnen ook prak-
tisch uit te voeren waren. In een proefopstelling hebben architect, aanne-
mer Klokbouw en Reynaers daarna laten zien hoe de ramen eruit zouden
komen te zien en daarmee zowel Monumentenzorg als de bewoners over-
tuigd.
Delen gehandhaafdBij de aanpak zijn alle aluminium schuifpuien en houten kozijnonderde-
len, die niet meer noodzakelijk waren, eruit gehaald. De oude houten
kozijnen zijn evenwel gehandhaafd als stelkozijn voor de nieuwe alumini-
um ramen. Binnen de grote puien, die doorlopen over twee etages zijn de
dikke houten middenstijlen herplaatst en is de borstwering in de oude
De balkon- en keukendeuren aan de achterzijde zijn gehandhaafd. De ramen bij de Franse balkons hebben alleen een verticale roede.
In alle ramen is de
horizontale en verticale
roedeverdeling terug.
Gevelarchitectuur Heseveld 13 07-04-2010 09:57:59
14 I 2 2010raam endeur
Gevelarchitectuur
stijl teruggebracht. Waar qua vervanging niets aan is gebeurd,
zijn de deuren van de keuken en het balkon aan de achterzijde
van de woningen en de deuren van de entrees.
De nieuwgeplaatste aluminium ramen, de enkele en die in de
grote puien, zijn allen uitgevoerd als draaikiepramen. Ze heb-
ben ook allemaal een horizontale en verticale roedeverdeling
met plakroeden. De vervangende ramen bij de Franse balkon-
netjes in sommige woningen hebben alleen maar een verticale
roede om de indruk te wekken dat het deuren zouden zijn. Het
zijn echter ramen met een tussendorpel en een borstweringsvul-
ling achter het hekwerk.
De werkzaamheden, die wat betreft de vervanging van ramen
en kozijnen alleen betrekking hadden op de meerlaagse gebou-
wen en niet op de laagbouwwoningen, zijn inmiddels afgerond.
Het exterieur van de woningen is in oude luister hersteld. Er is
op details afgeweken van het historische beeld, maar dat zijn
zulke minimale verschillen, dat het nauwelijks opvalt. Met deze
aanpak heeft men de architectonische en daarmee de steden-
bouwkundige historische waarde van de wijk Heseveld weten te
herstellen, waarmee een nominatie als gemeentelijk monument
volkomen terecht zou zijn. Nu nog een oplossing vinden voor
de vele schotels aan de gevels.
Het witgeschilderde
metselwerk in de
negge benadrukt de
dieptewerking.
ProjectgegevensOpdrachtgever Portaal Vastgoed Ontwikkeling,
Veenendaal
Architect Van Hontem Architecten,
Nijmegen
Bouwkundig aannemer Klokbouw BV, Nijmegen
Aluminium profielen Reynaers BV, Helmond
Start uitvoering augustus 2008
Oplevering juni 2009
Bij dit
draairaam is de
slankheid van
het bewegende
deel goed
te zien.
Om het authentieke beeld weer te bereiken zijn de dikke middenstijlen herplaatst.
Gevelarchitectuur Heseveld 14 07-04-2010 09:58:03
3 redenen om niet voor VEKA te kiezen!
Met VEKA kunststof kozijnprofi elen maakt u een
verantwoorde keus voor de toekomst. Zo zijn deze
profi elen volledig recyclebaar en dragen ze bij aan de
reductie van de CO2-uitstoot. In het profi elsysteem kan extra
isolatiemateriaal aangebracht worden. Het ALPHALINE systeem is speciaal
ontwikkeld voor energieneutraal bouwen. Kijk voor meer informatie op
www.vekakozijn.nl.
3 redenen om wel voor VEKA te kiezen!
U wilt geen kunststof kozijnprofi elen met lange levensduur.
U wilt lage investeringskosten.
U wilt geen energie besparen.
U wilt woningen ontwikkelen die energiezuinig zijn.
U vindt recyclen onzin.
U kiest bewust voor recyclebare kunststofkozijnen.
Kwaliteit, Vertrouwen, Zekerheid
VEKA: het kwaliteitsprofi elwww.vekakozijn.nlAHakkert@veka.com
VEK 88 ADV Raam_en_deur.indd 1 23-03-2010 08:46:01
RD_0138.indd 1 01-04-2010 13:28:29
P40en46.indd 15 02-04-2010 16:39:04
16 I 2 2010raam endeur
Raamwerk
Kozijnen samengesteld uit combinaties van hout, aluminium en kunststof zijn al een aantal jaren op de Nederlandse markt aanwezig. Welke overwegin-gen zouden er zijn om voor dit type kozijn te kie-zen? Welke voordelen bieden kozijnen met deze opbouw? Welke toepassingen zijn er mogelijk en welke niet? Hoe reageert de markt op deze produc-ten en hoe zien de leveranciers de toekomst? Een paar vragen waar we in dit artikel op ingaan.
In wat we in zijn algemeenheid maar combinatiekozijnen
zullen noemen, komen verschillende varianten voor. De
meest bekende is het hout-aluminium kozijn, maar er komen
ook combinatie voor in hout-kunststof, aluminium-kunststof en
hout-aluminium-kunststof. Bij deze laatste uitvoering bestaat
het kunststof uit een schuimvulling van één of meerdere kamers
van het aluminium profiel of uit één of twee kunststof
schuimlagen verbonden met hout.
Combinatiekozijnen zijn geen recente ontwikkelingen. Ze
bestaan al enkele decennia, maar dan voornamelijk in
Duitsland, Engeland, de Scandinavische landen, de Verenigde
Staten en Canada. In ons land verscheen ruim tien jaar geleden
het eerste combinatiekozijn. Misschien was er op dat moment
weinig behoefte aan de bijzondere prestaties van dat kozijn of
lag de prijs niet gunstig. Hoe dan ook, het product brak niet
door en de toepassing bleef beperkt tot enkele projecten.
Combinatie van materialen verbetert de prestaties
Door Joop WilschutBeeld: Diverse leveranciers
Inmiddels is er qua regelgeving en eisen op het gebied van onder andere
isolatie wel het een en ander veranderd. Ook de aandacht voor onderhoud
en esthetica, zoals kleurgebruik, heeft de interesse voor deze kozijnen
enigszins aangewakkerd. Redenen om ze eens nader onder de loop te
nemen.
raam en
door en de toepassing bleef beperkt tot enkele projecten.
IP-kozijn (IP-Company) Combi Royal (Niveau Kozijnen) H-kozijn Magnor (Norwin Gevelelementen)
Marvin kozijn
(PGP Prins Gevelproducten)
Raamwerk combis alu-hout 16 07-04-2010 10:06:07
17 I 2 2010
Combinatie van materialen verbetert de prestatiesHout-aluminiumBij het merendeel van deze combinatie gaat het om een houten
kozijn van diverse houtsoorten, die aan de buitenzijde is
bekleed met een aluminium profielsysteem. Eén van de leveran-
ciers benadrukt de omschrijving van de opbouw echter als een
aluminium kozijn, dat aan de binnenzijde is bekleed met hout.
De bevestiging van het aluminium aan het hout gebeurt in de
meeste gevallen met afstandhouders om koudebruggen te
ondervangen. Een enkeling heeft de profielen op het hout
geschroefd om zoals hij aangeeft ‘beide materialen de gelegen-
heid te geven te werken’. In één geval is het aluminium recht-
streeks verbonden met een mdf-achtige deel van het houten
kozijn. Soms is er een rubberen afdichting tussen aluminium en
hout aangebracht om het hout extra te beschermen tegen vocht.
Dit biedt ook de mogelijkheid om aan de binnenzijde bijna alle
houtsoorten toe te passen. Veelal klemmen de aluminium pro-
fielen het glas met een rubberen profieltje vast, maar bij één
uitvoering zit de beglazing structureel verlijmd.
Het belangrijkste voordeel van hout-aluminium kozijnen t.o.v.
traditionele houten kozijnen is volgens allen het onderhoudsa-
spect door de betere weersbestendigheid van aluminium, terwijl
gelijktijdig aan de binnenzijde de behaaglijkheid van hout
wordt gehandhaafd. Verder noemt men nog dat aluminium
meer keuzemogelijkheden biedt qua afwerking in kleur. T.o.v.
een aluminium of een kunststof kozijn levert een hout-alumini-
um combinatie betere thermische prestaties en in sommige
gevallen met een drievoudige dichting ook betere akoestische.
De exacte thermische en akoestische eigenschappen en presta-
ties zijn afhankelijk van de opbouw en de toegepaste beglazing.
Het is opvallend, dat de meeste leveranciers ook melden, dat
het bij een hout-aluminium kozijn eenvoudiger is om drievoudige begla-
zing te plaatsen.
In principe zijn alle toepassingen mogelijk: ramen en deuren in draai- en
draaikiep-, val- en klepuitvoering, vastglas, schuifpuien, vouwwanden,
serres en zelfs vliesgevelconstructies, maar deze laatste niet bij allemaal.
De meeste leveranciers werken met verschillende systemen, sommigen
zijn speciaal ontwikkeld en gedetailleerd voor de Nederlandse markt. Men
is met de hout-aluminium kozijnen niet alleen gefocust op de nieuw-
bouw; het product leent zich ook voor de renovatiemarkt.
De meeste leveranciers melden dat de reacties van de markt op de prestaties
H-kozijn Magnor (Norwin Gevelelementen) Hout-aluminium kozijn (Rekord Ramen en Deuren)
Knipping-kozijn
(Knipping Kozijnen)
Combi Royal Plus pu (Niveau Kozijnen)
Raamwerk combis alu-hout 17 07-04-2010 10:06:24
18 I 2 2010raam endeur
Raamwerk
van het hout-aluminium kozijn goed tot zeer enthousiast zijn en
dat opdrachtgevers en architecten steeds meer geïnteresseerd
raken. Met name de betere thermische eigenschappen in relatie
tot de energiebesparing vinden ze aantrekkelijk. Het product is
duurzaam, biedt meer comfort en vele mogelijkheden. Esthetisch
is men zeer te spreken over het strakkere en frissere aanzien van
het aluminium aan de buitenzijde en de variatie aan kleurkeuze
t.o.v. hout en kunststof. De prijs schrikt soms nog af, maar zo
geeft één van de leverancier aan ‘dat mag men niet alleen op de
kozijnen terugvoeren. Men zou het moeten zien als een onder-
deel van een totale aanpak van energiebesparende maatregelen’.
Hout-kunststof en aluminium-kunststofVan het hout-kunststof kozijn is er in ons land momenteel maar
een enkele uitvoering bekend en die komt pas in de loop van
dit jaar op de markt. Bij dit kunststof kozijn wordt aan de bin-
nenzijde een houten bekleding aangebracht om het een natuur-
lijk warme uitstraling te geven. Bij de houten bekleding heeft
men de keuze uit zes verschillende houtstructuren. Het hout-
kunststof kozijn wordt als een complete lijn ontwikkeld, dus
inclusief ramen, deuren en schuifpuien.
Het aluminium-kunststof kozijn is wat bekender en daarvan
zijn een aantal producten op de markt. De basis van dit kozijn
wordt gevormd door een kunststof kozijn, waarop aan de bui-
tenzijde aluminium profielen of schaaldelen zijn aangebracht.
Bij één van de uitvoeringen is het aluminium profiel ook nog
volgespoten met kunststof schuim als extra isolatie.
De voordelen van het aluminium-kunststof kozijn t.o.v. een tra-
ditioneel houten kozijn zijn gelijk aan die van het hout-alumi-
nium kozijn: het aluminium aan de buitenzijde maakt het
kozijn weersbestendiger en onderhoudsarmer, het biedt meer
keuze in kleurenopties, het aanzien is strakker en er zijn betere
detailleringen te vinden voor authentieke oplossingen. Ook
t.o.v. aluminium of kunststof kozijnen zijn de voordelen hetzelfde als bij
hout-aluminium: betere isolatiewaarden (akoestisch en thermisch).
De toepassingen van aluminium-kunststof kozijnen lopen per leverancier
uiteen. Er zijn er die complete lijnen hebben ontwikkeld waarin alles
mogelijk is, maar één van hen geeft aan dat de kozijnen niet als vliesgevel-
constructie zijn toe te passen. Ook dit type kozijnen is voor zowel nieuw-
bouw als renovatie geschikt. De reacties op aluminium-kunststof kozijnen
mogen als zeer positief omschreven worden. Architecten en opdrachtge-
vers zijn vaak verbaasd over de mogelijkheden. Ze tonen veel interesse en
enthousiasme voor het kozijn door de goede eigenschappen en prestaties.
Hout-aluminium-kunststofKozijnen in de combinatie van deze drie materialen hebben meestal de vol-
gende opbouw: een houten binnenkader, dat aan de buitenzijde is bekleed
met een aluminium schaaldeel of is gekoppeld aan een aluminium profiel-
systeem. Het kunststof deel is in de meeste gevallen kunststof schuim, dat
óf in het aluminium schaaldeel of profiel is gespoten óf als stroken is opge-
nomen in het gelamineerde houten kader. Ook hier vindt de bevestiging
van het aluminium aan het hout plaats met afstandhouders om koudebrug-
gen te ondervangen, zit het vastgeschroefd of is er een rubberen afdichting
tussen aluminium en hout aangebracht om het hout extra te beschermen
tegen vocht. In alle uitvoeringen klemmen de aluminium profielen het glas
met een rubberen profieltje vast.
Het belangrijkste voordeel van hout-aluminium-kunststof kozijnen t.o.v.
traditionele houten, aluminium of kunststof kozijnen of alle andere varian-
ten van combinatiekozijnen is de veel betere isolerende prestaties. De
meeste kozijnen in deze combinatie van materialen hebben ook standaard
drievoudige beglazing met hetzelfde doel: een hoge isolatiewaarde bieden.
De kozijnen zijn ook min of meer ontwikkeld vanuit de gedachte van en
bedoeld voor toepassing in het passiefhuis. De verdere voordelen zijn gelijk
aan de al eerder genoemde. Eén van de leveranciers/fabrikanten heeft nog
iets bijzonders uitgehaald met de bevestiging/plaatsing van het glas, waar-
door onder andere de stabiliteit, de akoestische isolatie en de inbraakwe-
rendheid aanzienlijk verbetert.
constructie zijn toe te passen. Ook dit type kozijnen is voor zowel nieuw-
bouw als renovatie geschikt. De reacties op aluminium-kunststof kozijnen
mogen als zeer positief omschreven worden. Architecten en opdrachtge-
vers zijn vaak verbaasd over de mogelijkheden. Ze tonen veel interesse en
enthousiasme voor het kozijn door de goede eigenschappen en prestaties.
Hout-aluminium-kunststofKozijnen in de combinatie van deze drie materialen hebben meestal de vol-
gende opbouw: een houten binnenkader, dat aan de buitenzijde is bekleed
met een aluminium schaaldeel of is gekoppeld aan een aluminium profiel-
systeem. Het kunststof deel is in de meeste gevallen kunststof schuim, dat
óf in het aluminium schaaldeel of profiel is gespoten óf als stroken is opge-
nomen in het gelamineerde houten kader. Ook hier vindt de bevestiging
van het aluminium aan het hout plaats met afstandhouders om koudebrug-
gen te ondervangen, zit het vastgeschroefd of is er een rubberen afdichting
tussen aluminium en hout aangebracht om het hout extra te beschermen
tegen vocht. In alle uitvoeringen klemmen de aluminium profielen het glas
Nog naamloos –
medio 2010 op de markt
(Finstral Nederland)
KAB-kozijn
(Finstral Nederland)
Raamwerk combis alu-hout 18 07-04-2010 10:06:28
19 I 2 2010
Ook van hout-aluminium-kunststof kozijnen zijn complete lij-
nen ontwikkeld waarin alles mogelijk is voor nieuwbouw en
renovatie. Maar ook hier geeft één van de fabrikanten aan, dat
de kozijnen niet als vliesgevelconstructie zijn toe te passen. De
reacties op de eigenschappen en prestaties van hout-aluminium-
kunststof kozijnen zijn unaniem positief. Zeker voor toepassin-
gen waar erg hoge eisen gesteld worden aan de thermische isola-
tie, zoals het passiefhuis of renovatie op basis van laagenergie.
ToekomstHet markaandeel voor hout-aluminium kozijnen is klein maar
groeiend, mede door de aandacht in de media en de informatie
over passief bouwen. Hetzelfde geldt voor hout-aluminium-
kunststof kozijnen. Ontwerpers beginnen het voorzichtig voor te schrij-
ven, zo laat men weten. Voor hout-kunststof en aluminium-kunststof
kozijnen kan men het marktaandeel nog niet aangeven, omdat deze uit-
voeringen nog maar net of zelfs nog niet op de markt zijn.
De verwachtingen voor alle typen combinatiekozijnen zijn evenwel goed.
De steeds hogere isolatie-eisen zullen eraan gaan bijdragen, dat de vraag
zal toenemen, zo is men van mening. Het onderhoudsarme aluminium
buiten en hout met een natuurlijke uitstraling binnen zijn ook groeiende
wensen van particulieren en gebouwbeheerders. De positieve ervaringen
in het buitenland werken ook mee. En ook beslist niet onbelangrijk: bij
de diverse uitvoeringen zijn de kinderziektes ondervangen. Men kan nu
volwaardige kozijnen leveren, die voldoen aan de wensen en eisen die
men ervan verlangt.men ervan verlangt.
SL 67 (Solarlux Nederland)
Internorm Thermo 3
(Pladeko Ramen en Deuren)
Internorm Varion 4
(Pladeko Ramen en Deuren)
Raamwerk combis alu-hout 19 07-04-2010 10:06:38
20 I 2 2010raam endeur
Raamwerk
Leveranciers combi kozijnenHout-aluminium
Solarlux Nederland
Bedrijvenweg 41, 7442 CW Nijverdal
Tel. 0548-63 13 23
E-mail: info@solarlux.nl
Website: www.solarlux.nl
Niveau Kozijnen
Veldweg 6e - 5321 JE Hedel
Tel:(073) 5994091
E-mail: info@niveaukozijnen.nl
Website: www.niveaukozijnen.nl
Knegt Gevelbouw
Monsterseweg 71, 2691 JC ‘s-Gravenzande
Telefoon: 0174 - 441 600
E-mail: info@knegtgevelbouw.nl
Website: www.knegtgevelbouw.nl
Rekord ramen en deuren BV
Jaapbijzerweg 3-1, 3446 CR Woerden
Tel: 0348 - 408270
E-mail: info@rekord-ramenendeuren.nl
Website: www.rekord-ramenendeuren.nl
IP company
Dortherweg 43, 7214 PT Epse
Tel. 0573 - 43 04 50
E-mail: info@ip-company.nl
Website: www.ip-company.nl
PGP Prins Gevelproducten
Energieweg 46, 2382 NL Zoeterwoude
Tel. 071-5811973
E-mail: info@pgp.nl
Website: www.pgp.nl
Norwin Gevelelementen
Postbus 195, 1850 AD Heiloo
Tel. 072-5338349
E-mail: info@norwin.nl
Website: www.norwinweb.nl
TimmerSelekt Doornenbal
Bobinestraat 5, 3903 KE Veenendaal
Tel. 0318-522603
E-mail: info@doornenbal.com
Website: www.doornenbal.com
Hout-kunststof
Finstral Nederland
Brinkhorst 21, 7207 BK Zutphen
Tel. 0575-538 538
E-mail: info@finstral-nederland.nl
Website: www.finstral-nederland.nl
Alminium-kunststof
Pladeko Ramen en Deuren
Piet Mondriaanstraat 14a, 5753 DJ Deurne
Tel. 0493 31 85 61
E-mail info@pladeko.nl
Website: www.pladeko.nl
Knipping Kozijnen
Zwaagdijk 304, 1682 NS Zwaagdijk
Tel.: 0229-26 12 95
E-mail: info@knipping.nl
Website: www.knipping.nl
Hout-aluminium-kunststof
Niveau Kozijnen
Veldweg 6e, 5321 JE Hedel
Tel: 073-5994091
E-mail: info@niveaukozijnen.nl
Website: www.niveaukozijnen.nl
Pladeko Ramen en deuren
Piet Mondriaanstraat 14a, 5753 DJ Deurne
Tel 0493 31 85 61
E-mail: info@pladeko.nl
Website: www.pladeko.nl
Raamwerk combis alu-hout 20 07-04-2010 10:06:39
21 I 2 2010
Raamwerk
raam endeur
Daglicht Advies CentrumIn het compleet vernieuwde Daglicht Advies Centrum van Velux kunnen professionals en particulieren alle verschillende mogelijkheden van daglichttoetreding ervaren. Verwerkers van daglichttoepassingen kunnen gebruik maken van het DAC door er samen met hun klanten een bezoek te brengen en alle daglichtop-lossingen te bekijken. Vier verschil-lende zolderkamers zijn voorzien van een optimale daglichttoetreding door diverse oplossingen zoals dakramen, daglichtsystemen en dakkapellen. Het vernieuwde centrum is nu ook uitge-breid met twee uitbouwen met oplos-singen voor het platte dak, zoals licht-koepels, lichtstraten en daglichtspots.Info: Velux Nederland, De Meern, 030.662.96.29, www.velux.nl
Hoogwaardige grondstofGeneo is het eerste volledig versterkte kunst-stof raamprofielsysteem, dat is vervaardigd uit de hoogwaardige grondstof Rau-Fipro. Door de samenstelling van profielen uit dit materi-aal voldoet het profielsysteem van Rehau aan de waarden voor het passiefhuis; de U-waarden lopen op tot 0,73 W/m²K. Het Geneo systeem is samengesteld uit verschillen-de functiekamers voor verschillende doelein-den. Zo richt het Geneo MD plus zich vooral op het optimaliseren van de isolatie via the-momodules. Het 6-kamerprofiel heeft in de meeste gevallen geen staalversterking nodig, aldus de fabrikant. Verder dragen de drie dichtingen rondom bij aan een goede isolatie.Info: Rehau, Nijkerk, 033.247.99.11, www.rehau.com
Hoger energielabelOnder de naam AJ-kozijnen introduceert Ariëns Vastgoed Onderhoud een methode om PH-schuiframen duurzaam op te waarderen naar een hoger ener-gielabel. Het belangrijkste aspect is, dat het bestaande houten kozijn kan blijven zitten en aan de buitenzijde wordt afgedekt met een aluminium profiel. Er wordt dus niet gesloopt en men werkt van binnenuit. Het systeem bestaat uit slanke aluminium profielen, waardoor de dag-lichttoetreding tot 88% gehandhaafd blijft. Het draai-kiepraam is uitgerust met een anti-fout bediening. De vernieuwde beglazing is HR++ glas inclusief een ventilatierooster. De dubbele afdichting voldoet aan alle normen qua warmte-isolatie, aldus Ariëns. AJ-kozijnen zijn met afzonderlijke kleuren binnen en buiten te leveren.Info: Ariëns Vastgoed Onderhoud, Nijmegen, 024.377.76.66, www.ariens.nl
Passiefbouw kozijnFinstral kondigt nu al aan dat het in het tweede kwartaal van dit jaar een nieuw kunststof kozijn introduceert, dat speciaal gericht is op passief bouwen. Het Top 90 Passiefbouw kozijn heeft een opbouw van zes en/of zeven kamers en een middendichtingsysteem met drie rubberafdich-tingen. Het is standaard voorzien van drievoudig glas met thermisch onderbroken afstandhouders voor het glas. Al deze uitvoeringen en voorzie-ningen resulteren in een U-waarde voor het kozijn van 0,79 W/m²K. Top 90 Passiefbouw is uit te voeren in twee vleugelvarianten: een vlak-ke vleugel met een 7-kamerprofiel en een zoge-naamd Nova-line draaideel met een 6-kamerpro-fiel. Finstral laat tot slot weten dat dit kozijn in prijs niet hoger ligt dan een standaardkozijn.Info: Finstral Nederland, Zutphen, 0575.53.85.38, www.finstral-nederland.nl
Prefab raamdorpelsSinds begin maart is er een nieuwe site op internet te vinden: www.prefabraamdorpel.nl. Via deze site kunt u direct St Joris en Terca raamdorpels bestellen, die verlijmd worden tot één element met een maximale lengte van 3 meter. De elementen zijn te voorzien van afgewerkte eindstenen en/of verstekhoeken. Men kan op de site ook rechtsreeks een offer-te aanvragen onder opgave van merk, model, kleur, aantallen, afmetingen en uitvoeringen. Het is zelfs mogelijk via de site een monster-stuk aan te vragen. Op de site is verder infor-matie te vinden over de kwaliteit, de voorde-len en de montage van geprefabriceerde raam-dorpels. Kortom, op de site is alles te vinden over prefab raamdorpels.Takkenkamp Gevelonderhoud, Zelhem, 0314.62.21.34, www.prefabraamdorpel.nl
Raamwerk_Pi 21 02-04-2010 16:01:31
raam endeur
jaargang 12, 2010 2
CoverNr2 1
06-04-2010 15:43:44
Hoofdactiviteit (aankruisen)
Noteer een jaarabonnement Raam & Deur à 55,- incl. porto en btw.
Bedrijfsnaam _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
T.a.v. _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
adres _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
postcode/plaats _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
tel. _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
datum _____________________ handtekening _____________________________________________________________________________________
verstuur aan: Raam en Deur, Postbus 55 5240 AB Rosmalen, fax: 073.503.81.53
Verzeker u dus van verdere toezending!
De Raam & Deur redactie maakt voor u deze
dynamische markt van raam- en deurtechniek
nog door- en in- en overzichtelijker.
Met informatie, analyses, product nieuws en
leveranciers/product schema’s, gestructureerde
technische marktoverzichten, regelgeving etc.
... en bevalt de kennismaking?
Branchebréééd het meest complééét
architect/ingenieursbureau
projectontwikkeling
woningbouwcorporatie
gemeentelijke bouw/woningdienst
politie
anders: _____________________________
kozijnfabr./importeur hout-alu-kunststof
kozijnenhandel hout-alu-kunststof
deurenfabrikant
deurenhandel
fabr./importeur hang- en sluitwerk
sloten-/bouwbeslagspecialist
fabr./importeur alg.beveiligingssystemen
fabr./importeur elektr.toegangscontrole
beveiligingsbedrijf/installateur
installateur elektronische beveiliging
leverancier garage-/magazijndeuren
leverancier rolluiken/zonwering
glasleverancier
leverancier ventilatie/tochtwering
leverancier coatings/kitten e.d.
leverancier bevestigingen e.d.
leverancier software e.d.
aannemersbedrijf
beglazingsbedrijf
afbouw/montagebedrijf
anders: __________________________
EA_Abbonement.indd 42 06-04-2010 16:07:52
23 I 2 2010
Raamwerk
raam endeur
Hautau is een bekend merk in de Raam- en Deurwereld. Niet ver van de Nederlands-Duitse grens in het Nedersaksische Helpsen heeft dit familiebedrijf een ijzersterke internationale positie opgebouwd. Binnenkort bestaat Hautau honderd jaar. Op uitnodiging bracht de redactie een bezoek-je bij de oosterburen en sprak met Petra Hautau, de huidige directrice.
De Hautau productenlijn is te verdelen over vier gebieden.
Schuifbeslag, bovenlichtopeners, wentelraambeslag en
gebouwbeheersystemen voor RWA en ventilatie. Binnen deze
vier productsegmenten bieden ze naast klant- en objectgerichte
individuele oplossingen ook standaard oplossingen voor
bouwelementen van kunststof, hout, aluminium en combi’s
van hout met aluminium. Met meer dan 400 patenten en
wereldwijde aanwezigheid op de markt is Hautau een
leidinggevende specialist voor schuiftechniek en automatisering
rond het thema ramen. Succesvol zijn bijvoorbeeld de Hautau
Primat (sluiten en borging van klapramen van hout, metaal en
kunststof) en de Hautau Atrium S (voor ramen van kunststof of
lichtmetaal met gewicht tot 300 kilo).
FamiliebedrijfSinds de oprichting van de firma door Wilhelm Hautau in 1910
is de bedrijfsleiding al drie generaties in de familie Hautau.
Iedere generatie maakte op haar eigen manier de firma sterker.
Het productie-oppervlak bedraagt nu 25.000 vierkante meter en
in 2008 zorgden 280 medewerkers zorgden voor een omzet van
100 jaar HautauHautau bouwt Test- en Innovatiecentrum
Het test- en
innovatiecentrum
in Helpsen
41 miljoen. Ook de huidige managing director Petra Hautau kondigt
grootste plannen aan. Op een bevlogen manier legt zij de plannen uit.
Test en Innovatiecentrum“Wij willen graag de allerbeste producten leveren. Kwaliteit staat bij ons
voorop. Dat eisen onze marktpartners maar dat vergen we in de eerste
plaats van onszelf. Ik voel een morele verplichting om eerste klas produc-
ten namens Hautau te leveren. Dat is ook de reden dat we binnenkort een
hypermodern Test- en innovatiecentrum openen (zie foto). We investeren
6 miljoen euro in dit nieuwe gebouw. Het zal plaats bieden aan een afde-
ling voor kwaliteitsborg en aan productieafdelingen. Maar ook opleidings-
en expositieruimtes krijgen een plek.” Op 23 april 2010 is de opening.
Schuiven met HautauPetra Hautau vervolgt:”De moderne architectuur eist grote oppervlakken,
smalle ramen en de hoogste mate aan functionaliteit. Eigenschappen, die
bij ramen en grote schuifelementen alleen met innovatieve beslagsystemen
te verkrijgen zijn. Wij bieden die op de internationale markten aan.
Schuifoplossingen worden bij architecten, planners en gebruikers steeds
populairder.”
Onafhankelijk van de actuele mainstream biedt Hautau al sinds jaren een
productassortiment aan, dat adequate oplossingen voor alle gangbare vleu-
gelgewichten, kozijnmaterialen en voor vrijwel elke inbouwsituatie heeft.
Nieuwe standIn dit jubileumjaar presenteerde Hautau op de Fensterbau Frontale in
Neurenberg vol trots de opvallende Hautau beursstand. Op een opper-
vlakte van meer dan 400 vierkante meter was het familiebedrijf op twee
etages een opvallende deelnemer. De stand is gmaakt volgens het voor-
beeld van de nieuwbouw van het Hautau Test en innovatiecentrum.
Raamwerk 100 jaar Hautau 23 07-04-2010 10:11:52
24 I 2 2010raam endeur
Goed beslagenKunststof schoenDictator heeft de mogelijkheden voor toepassing van de Hawgood dubbelwerkende veer-scharnieren uitgebreid met type 40K en 41K. De schoen van deze nieuwe typen is gemaakt uit kunststof, waardoor nu het segment ‘lichtere’ deuren is te bedienen. De uitvoeringen zijn
geschikt voor zowel holle als massieve deuren met een dikte van 40 mm (35 mm op aan-
vraag) en een gewicht tot circa 50 kg. Het kunststof model wordt geleverd met een lichte veer, waardoor een goede toegan-
kelijkheid gewaarborgd blijft. Door de zelfsmerende speciale kunststof van de schoen
heeft het scharnier ook bij intensief gebruik weinig onderhoud nodig. De veerscharnieren van het type
40K en 41K zijn uitgevoerd met een vaststelling van 90 graden en te leveren in de kleuren grijs en zwart.Info: Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56, www.dictator.nl
DeurdrangerDe Vrijloopdranger van Buva is een deurdranger, die twee functies in zich verenigd en de gebruiker daarmee onbeperkte bewegingsvrijheid biedt. De dranger is in te stellen als vrijloop-dranger en als elektromechanische vastzetdranger. De vrijloopfunctie zorgt ervoor, dat de deur na eenmalige opening weerstandloos is te bedienen. De functie is vanaf 75 graden actief. Wanneer de openingshoek niet voldoende is, is de deur verder open te duwen. De elektrome-chanische vastzetinrichting is een ingebouwd kleefmagneet, waarmee de deur vanaf 90 graden traploos is vast te zetten. Bij stroomuitval of een rook- of brandmelding wordt zowel de vrij-loop- als de vast-zetfunctie opge-heven en sluit de deur zich.Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
OpsteekhulzenVan Erp Agenturen heeft het assortiment beslagartikelen kortgeleden uitgebreid met nieuwe opsteekhulzen. Onder de aandui-ding 190078 zijn nu tweedelige opsteekhul-zen met een roestvast stalen uitstraling te verkrijgen. De nieuwe hulzen, die direct uit voorraad zijn te leveren, zijn geschikt voor paumelles met een knoop van 14 mm.Info: Van Erp Agenturen, Amersfoort, 033.455.08.80, www.vanerp.nl
ScharnierenAan het toch al grote assortiment scharnie-ren van Dr. Hahn zijn onlangs nieuwe uit-voeringen toegevoegd of aanpassingen gedaan. Een voorbeeld is de Türband 4 voor metalen deuren; de rechtstreekse anker-schroef bevestiging van dit scharnier maakt de verwerking sneller en gemakkelijker en biedt een grote stabiliteit. Een ander voor-beeld is het verdekt liggende scharnier VL, dat zich volledig verbergt in het profiel. Omdat deze scharnieren ‘op maat’ gemaakt en getest worden, bieden ze een hoge graad aan stabiliteit en betrouwbaarheid, zo laat het Duitse bedrijf weten. De jongste telg uit de scharnierfamilie is het klemscharnier, dat ook al sterk is geëvolueerd en in allerlei situaties is toe te passen, ook bij deuren met hogere vleugelgewichten.Info: Dr. Hahn GmbH, Mönchengladbach, 00.49.21.66.95.43, www.dr-hahn.de
SnelstiftDe doorontwikkeling van de innovatieve snel-stiftverbinding van Hoppe op weg naar een montage van deurkruk-ken zonder gereedschap heet: Hoppe-snelstift+. Er zijn drie varianten: een speciale oplossing voor de industrie, een professionele oplossing voor de aannemer en een oplossing voor de doe-het-zelver. In alle gevallen zijn deurgarnituren met vlakke rozetten duidelijk sneller te monteren. De nieuwe ontwikkeling was te zien op de beurs Fensterbau/Frontale, waar ook aandacht is besteed aan de nieuwe serie New York. Deze beslagserie biedt een grote verschei-denheid aan producten en toepassingen. Zo is er een afsluitbare raamgreep met dubbele func-tie, die het raam een hoge mate van basisveiligheid biedt.Info: Hoppe AG, Vianen, 06.22.24.02.70, www.hoppe.com
geschikt voor zowel holle als massieve deuren met een dikte van 40 mm (35 mm op aan-
zelfsmerende speciale kunststof van de schoen heeft het scharnier ook bij intensief gebruik weinig
onderhoud nodig. De veerscharnieren van het type 40K en 41K zijn uitgevoerd met een vaststelling van 90 graden en te leveren in de kleuren grijs en zwart.Info: Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56, www.dictator.nl
geschikt voor zowel holle als massieve deuren met een dikte van 40 mm (35 mm op aan-
zelfsmerende speciale kunststof van de schoen heeft het scharnier ook bij intensief gebruik weinig
onderhoud nodig. De veerscharnieren van het type 40K en 41K zijn uitgevoerd met een vaststelling van 90 graden en te leveren in de kleuren grijs en zwart.Info: Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56, www.dictator.nl
traploos is vast te zetten. Bij stroomuitval of een rook- of brandmelding wordt zowel de vrij-loop- als de vast-zetfunctie opge-heven en sluit de
Info: Buva Rationele Bouwprodukten,
0180.69.75.00, www.buva.nl
24 I 2 2010
traploos is vast te zetten. Bij stroomuitval of een rook- of brandmelding wordt zowel de vrij-loop- als de vast-zetfunctie opge-heven en sluit de
Info: Buva Rationele Bouwprodukten,
0180.69.75.00,
GoedBeslagen_Pi 24 06-04-2010 14:20:12
25 I 2 2010
Goed beslagen
raam endeur
Het lijkt zo eenvoudig voor een buitenstaander: een deurkruk. Een stuk metaal in een mal en klaar is Kees. Niets is minder waar. Voordat het echte designwerk de markt op kan, gaan er heel wat stappen vooraf. Twee bevlogen vakmannen vertellen hoe dat recentelijk ging met de Vault. De één is ont-werper, de ander directeur van Post en Eger.
Een deurkruk is de sleutel waarmee je kunt schakelen
tussen zien en niet zien.” Met deze filosofische
overpeinzing opent Janjaap Ruijssenaar het gesprek over zijn
idee van de functie van een deurkruk. Ir. Janjaap Ruijssenaars is
architect, urban planner, ontwerper, schrijver en docent. Met
zijn uitvinding The Floating Bed trok hij wereldwijd de
aandacht van onder andere Oprah Winfrey. Dankzij publicaties
in meer dan 100 landen is zijn opdrachtgevergebied in korte
tijd flink gegroeid.
Sjaak Harms, directeur bij Post en Eger, was dan ook alert toen
Janjaap hem een voorstel deed.
VoorafHet ontwerp van Janjaap was drie jaar daarvoor ontstaan. Een
Italiaanse fabrikant wilde een exclusief ontwerp van de
Nederlander. Vanuit de gedachte dat de deurkruk een sleutel is
naar een gesloten ruimte, kwam Ruijssenaars op de ’kluisge-
dachte’. De ruimte is een kluis van het zien. De Vault was gebo-
ren. De samenwerking met de Italianen kwam niet van de
grond. Janjaap: “Het klikte niet. Dat is jammer, maar dat moet
je gewoon accepteren. Zij hadden iets anders voor ogen dan ik.
Stuurde ik een schets, kwam ie onherkenbaar weer terug. Zo
bleef dat een tijdje doorgaan.” Uiteindelijk ging de Vault voor
een paar jaar de kluis in.
Samenwerking Post en Eger en architect Janjaap Ruijssenaars
Post en EgerJanjaap: “Omdat ik in het ontwerp geloofde, ben ik eens dichter bij huis
gaan kijken.” Sjaak Harms vervolgt: “Ik vond het een reuze spannend idee.
Mijn eerste reactie was: mooi ontwerp, origineel ook. Maar ik vroeg me
onmiddellijk af, kan het technisch wel? Ik ben dezelfde dag nog de werk-
plaats ingelopen. Bij ons zijn wat dat betreft de lijntjes erg kort. Hoe is de
praktische invulling? Hoe zit het met de maten? Met de lagers? De cilinder?
De jongens zijn aan de slag gegaan in de werkplaats. We hebben 3 proto-
types gemaakt.
Verbazing“Ik stond de ontwikkeling met verbazing gade te slaan. Na twee jaar stil-
stand slaagde Post en Eger erin om binnen twee weken een goed werkend
model te maken,” lacht Ruijssenaars. “Toch was het niet eenvoudig,” vult
Harms aan. “Het model vraagt om een sterke uitstraling en bijvoorbeeld
goede glijlagers. Voordat het goed functioneerde, hebben we goed moeten
sleutelen.” Sjaak Harms weet waar hij over spreekt. Hij is al 25 jaar aan
Post en Eger verbonden. Als administratieve kracht kwam hij ooit binnen
gelopen en nu als directielid nog steeds nauw betrokken bij alle ontwik-
kelingen. “Ons voordeel is dat we klein zijn. We kunnen zeer snel schake-
len en iets maken als er een idee is.”
Building Holland 2010Ruijssenaars is in de tussentijd erg in zijn nopjes met de Vault: “Vergeleken
met mijn eerste schetsen is ie slechts op een paar onderdelen aangepast. Ik
ben zeer tevreden. Grappig dat ik twee weken na het eerste contact en na
twee jaar op papier, de Vault echt in mijn handen voel. Ik heb hem hier en
daar laten zien. De reacties zijn soms heel heftig. Of je vindt het prachtig
of je vindt het niets. Iets er tussenin bestaat geloof ik niet.”
Harms: “Ook wij zijn tevreden. We gaan nu een presentatiedoos maken
voor in winkels en dan is klaar voor de verkoop. Op Building Holland
2010 zullen we hem laten zien.”
De Vault
Janjaap Ruijssenaars en Sjaak Harms
Post en EgerPost en Eger
De Vault
Geboorte van deurbeslag
“
Goed Beslagen Post en Eger 25 07-04-2010 10:33:28
"raam endeur
Inside
26 I 2 2010 "
Omdat we met energie zuiniger moeten omgaan, dringt in allerlei sectoren het besef door dat we producten duurzamer moeten maken. Voor de bouw betekent dat een ingewikkeld pakket aan regelgeving en voor de consument onduidelijk-heid. De hoop is erop gevestigd dat onder meer de nieuwe overkoepelende energieprestatienorm NEN 7120 en een ver-nieuwd energielabel hierin verbetering zullen brengen.
In 2003 is de Europese richtlijn Energy Performance Building
Directive (EPBD) gepubliceerd en in werking getreden. Het doel
van die richtlijn is het stimuleren van verbeterde energiepresta-
ties van gebouwen in de Europese Unie. Uitwerking van de
richtlijn voor de Nederlandse situatie en daadwerkelijke imple-
mentatie in Nederland valt onder de beleidsverantwoordelijk-
heid van de minister van VROM.
EPN en EPCHet beleidsinstrument dat voor gebouwen wordt gehanteerd is
de Energie Prestatie Norm (EPN). De meetlat voor energiezui-
nigheid van nieuwbouw is het indexgetal EPC (Energie Prestatie
Coëfficiënt); het zogenaamde karakteristiek energiegebruik.
Sinds 1995 is het verplicht een EPC-berekening bij de bouw-
aanvraag in te dienen. Er moet een berekening worden overlegd
conform NEN 2916 (utiliteitsbouw) of NEN 5128 (woning-
bouw). Sinds 1995 zijn het Bouwbesluit en de daarop aanslui-
tende normen (de eisen en de rekenmethoden) enkele malen
gewijzigd; voor het laatst in 2008. EPC-berekeningen kunnen
worden uitgevoerd met de bijhorende rekenprogramma’s NPR
2917 (utitliteitsbouw) en NPR 5129 (woningbouw).
Aanscherping EPCIn de loop van de jaren is de EPC aangescherpt. In 1995 was de
wettelijk vereiste EPC-waarde nog 1,4. Vanaf 1 januari 2011
moeten nieuwe woningen opnieuw energiezuiniger zijn. Voor
nieuwbouwwoningen komt de EPC-eis (nu 0,8) in 2011 op
0,6 te liggen. Dat betekent gemiddeld genomen minder energie-
verbruik en dus een lagere energierekening. Maar dat is natuur-
lijk ook afhankelijk van het gebruik van de woning. De aan-
scherping van de eis maakt onderdeel uit van de maatregelen
van het werkprogramma Schoon en Zuinig (VROM). Met deze
maatregelen wil het kabinet zijn ambitieuze doelen voor energie
en klimaat realiseren, waaronder 30% minder broeikasgassen-
uitstoot in 2020. In dat jaar zullen nieuwe woningen zelfs ener-
gieneutraal gebouwd moeten worden.
Energiezuinige woningenEPBD – EPN – EPC – EPG : op weg naar energieneutraal wonen
Door Hein Stienstra
Bestaande woningenIn de bestaande woningbouw wordt de energiezuinig-
heid inzichtelijk gemaakt met een Energie Prestatie Advies
(EPA). Hierbij wordt de woning geïnspecteerd op bijvoorbeeld
de mate van isolatie, de verwarming en ventilatie en het type
glas. Daaruit volgen een aantal verbeteradviezen en een ener-
gielabel dat de zuinigheid van de woning aangeeft. Een maatre-
gel geadviseerd in het EPA kan ook het wooncomfort verhogen.
Zo kunnen bijvoorbeeld door isolatiemaatregelen als dubbelglas
of spouwisolatie geluidsoverlast van buiten en tocht in huis
afnemen. Geadviseerd wordt voor een verbouwing een EPA te
laten uitvoeren.
Installaties Door de aanscherping van de EPC-norm zal er een beroep
gedaan moeten worden op relatief nieuwe systemen en installa-
ties met een sterk gereduceerde CO2-uitstoot en een aanzienlijk
lager energieverbruik. Uneto-VNI heeft daartoe diverse concep-
ten voor woningen opgesteld. Doel hiervan is installatiebedrij-
ven en overige leden van de bouwkolom inzicht te geven over
de mogelijkheden voor de toekomst. Deskundigen schatten dat
de stichtingskosten van nieuwbouw door het toepassen van
duurzame installaties en maatregelen aanzienlijk zullen stijgen.
De gemiddelde twee-onder-een-kapwoning zal zomaar vijf- tot
tienduizend Euro duurder kunnen worden. Op termijn zal de
koper zijn investering terugverdienen, maar de vraag is in hoe-
verre de consument momenteel bereid is om meer te betalen
voor een energiezuinige woning. Aan de andere kant blijkt ook
vaak dat consumenten, zelfs als zij kritisch zijn over de hogere
investering voor energiezuinige maatregelen, uiteindelijk toch
meer tevreden zijn over hun woning tengevolge van het ver-
hoogde wooncomfort.
Nieuwe Norm NEN 7120Dit jaar worden ook de berekeningsmethoden oftewel normen
voor de prestatie-eis aangepast. Er komt één norm voor nieuwe
maken. Voor de bouw betekent dat een ingewikkeld pakket aan regelgeving en voor de consument onduidelijk-heid. De hoop is erop gevestigd dat onder meer de nieuwe overkoepelende energieprestatienorm NEN 7120 en een ver-nieuwd energielabel hierin verbetering zullen brengen.
In 2003 is de Europese richtlijn Energy Performance Building
Directive (EPBD) gepubliceerd en in werking getreden. Het doel
van die richtlijn is het stimuleren van verbeterde energiepresta-
richtlijn voor de Nederlandse situatie en daadwerkelijke imple-
mentatie in Nederland valt onder de beleidsverantwoordelijk-
Het beleidsinstrument dat voor gebouwen wordt gehanteerd is
de Energie Prestatie Norm (EPN). De meetlat voor energiezui-
nigheid van nieuwbouw is het indexgetal EPC (Energie Prestatie
Energiezuinige woningenEPBD – EPN – EPC – EPG : op weg naar energieneutraal wonen
of spouwisolatie geluidsoverlast van buiten en tocht in huis
afnemen. Geadviseerd wordt voor een verbouwing een EPA te
laten uitvoeren.
Installaties
maken. Voor de bouw betekent dat een ingewikkeld pakket aan regelgeving en voor de consument onduidelijk-heid. De hoop is erop gevestigd dat onder meer de nieuwe overkoepelende energieprestatienorm NEN 7120 en een ver-nieuwd energielabel hierin verbetering zullen brengen.
Directive (EPBD) gepubliceerd en in werking getreden. Het doel
van die richtlijn is het stimuleren van verbeterde energiepresta-
richtlijn voor de Nederlandse situatie en daadwerkelijke imple-
Het beleidsinstrument dat voor gebouwen wordt gehanteerd is
Energiezuinige woningenEPBD – EPN – EPC – EPG : op weg naar energieneutraal wonen
Bestaande woningenIn de bestaande woningbouw wordt de energiezuinig-
heid inzichtelijk gemaakt met een Energie Prestatie Advies
(EPA). Hierbij wordt de woning geïnspecteerd op bijvoorbeeld
de mate van isolatie, de verwarming en ventilatie en het type
glas. Daaruit volgen een aantal verbeteradviezen en een ener-
gielabel dat de zuinigheid van de woning aangeeft. Een maatre-
gel geadviseerd in het EPA kan ook het wooncomfort verhogen.
Zo kunnen bijvoorbeeld door isolatiemaatregelen als dubbelglas
of spouwisolatie geluidsoverlast van buiten en tocht in huis
Inside Energiezuinig wonen 26 07-04-2010 10:00:25
" 27 I 2 2010"
en bestaande wonin-
gen en utiliteitsgebou-
wen: EPG, energieprestatie-
norm voor gebouwen. Dat is de
binnenkort verschijnende NEN 7120,
met daarin opgenomen – in het Nederlands
vertaald - de nieuwe Europese methoden om de EPC
te bepalen. Nu zijn er voor nieuwe en bestaande woning-
bouw evenals voor de utiliteitsbouw nog verschillende normen
met bepalingsmethoden. Zo wordt NEN 7120 ook de basis waar-
op een energielabel aan een bestaand gebouw wordt toegekend.
In het verlengde van de Europese richtlijn (EPBD) is er een stel-
sel van ruim dertig Europese normen ontwikkeld met deelbepa-
lingsmethoden die samen de energieprestatie van een gebouw
bepalen. Deze normen worden ook in Nederland verplicht. De
hiermee conflicterende bepalingsmethoden uit de huidige ener-
gieprestatienormen moeten dan ook worden ingetrokken.
Niet ingrijpendIn grote lijnen zijn de verschillen tussen deze Europese normen
en onze nationale bepalingsmethoden niet echt ingrijpend,
aldus NEN. Eén belangrijk verschil met de huidige Nederlandse
situatie is dat het hele normensysteem ook geschikt moet zijn
om met bestaande bouw om te gaan. De EPBD eist namelijk
ook een energieprestatiecertificaat voor bestaande bouwwerken:
overheidsgebouwen en gebouwen die worden verkocht of
opnieuw verhuurd. Dat betekent ook dat het onlangs nog aan-
gescherpte EPA-instrumentarium, waaronder het Energie
Prestatie Advies volgens ISSO 75 (utiliteit) en ISSO 82 (wonin-
gen) en de beoordelingsrichtlijn BRL 9500, plaats gaan maken
voor het Europese normstelsel.
Nieuw energielabelVerkopers en verhuurders van woningen zijn sinds 2008 ver-
plicht om bij de overdracht een energielabel te laten zien. Het
label is ingevoerd als stimulans om de woning energiezuiniger
te maken. Nu twee jaar na de introductie is het succes nog
altijd minimaal. Mogelijk komt dat door de problemen die er
rondom de introductie speelden. Zo was er kritiek op de reken-
methode en de beoordeling van woningtypen. Het vernieuwde
energielabel zou die problemen moeten oplossen. Het grootste
probleem lijkt evenwel de vrijblijvendheid van het label te zijn.
Het is weliswaar verplicht, maar op het ontbreken hiervan bij
de verkoop of verhuur volgen (nog) geen sancties. Eerst als het
label echt verplicht gaat worden mag worden aangenomen dat
er een sterke toename zal plaatsvinden. Doelstelling van VROM
is het energielabel per 1 juli 2010 in de voor huurders belang-
rijke puntenwaardering op te nemen.
Op weg naar 2020 Om woningen te kunnen realiseren die aan een EPC van 0,0
voldoen, moeten zowel bouwkundig als installatietechnisch ver-
gaande maatregelen worden doorgevoerd. Allereerst moet de
energievraag zoveel mogelijk worden gereduceerd. Om dit te
bereiken zullen zeer hoge eisen aan de bouwkundige voorzie-
ningen moeten worden gesteld:
• de dichte delen van de thermische schil moeten extreem
goed worden geïsoleerd, waarbij moet worden gedacht aan
Rc-waarden van 8 - 10 m2K/W (Rc = warmteweerstand van
een constructie);
• de U-waarde (warmtedoorgangscoëfficiënt van een construc-
tie, lucht op lucht) van de beglazing wordt verder verbeterd
tot 0.8 W/m2K, waardoor toepassing van drievoudige begla-
zing noodzakelijk is;
• de U-waarde van deuren wordt verder geoptimaliseerd van
2.0 naar 1,0 W/m2K;
• toepassing van zeer goede kierdichting, dit is vooral het geval
bij de concepten met balansventilatie;
• er moeten zeer hoge eisen worden gesteld aan de bouwkun-
dige detaillering, ter voorkoming van koudebruggen en
luchtlekken.
Bronnen: DWA, NEN, VROM
wen: EPG, energieprestatie-
norm voor gebouwen. Dat is de
binnenkort verschijnende NEN 7120,
met daarin opgenomen – in het Nederlands
vertaald - de nieuwe Europese methoden om de EPC
te bepalen. Nu zijn er voor nieuwe en bestaande woning-
bouw evenals voor de utiliteitsbouw nog verschillende normen
met bepalingsmethoden. Zo wordt NEN 7120 ook de basis waar-
op een energielabel aan een bestaand gebouw wordt toegekend.
In het verlengde van de Europese richtlijn (EPBD) is er een stel-
sel van ruim dertig Europese normen ontwikkeld met deelbepa-
lingsmethoden die samen de energieprestatie van een gebouw
wen: EPG, energieprestatie-
norm voor gebouwen. Dat is de
binnenkort verschijnende NEN 7120,
met daarin opgenomen – in het Nederlands
vertaald - de nieuwe Europese methoden om de EPC
te bepalen. Nu zijn er voor nieuwe en bestaande woning-
bouw evenals voor de utiliteitsbouw nog verschillende normen
met bepalingsmethoden. Zo wordt NEN 7120 ook de basis waar-
Inside Energiezuinig wonen 27 07-04-2010 10:00:31
"raam endeur
Inside
28 I 2 2010 "
Discussie over brandveiligheid of brandpreventie is niet ongebruikelijk. Logisch, want het is een bekend gegeven dat het Bouwbesluit en daarmee samen-hangende regelgeving niet echt eenvoudig te begrij-pen zijn. Voor vragenstellers biedt goede onder-steunende documentatie dan vaak goede oplossin-gen. Raam en Deur oriënteerde zich in twee onlangs verschenen documenten over brandwerend glas. Met ondermeer de vraag: kan brandwerend glas eigenlijk in houten of kunststof kozijnen?
Brandwerende beglazing levert in de praktijk nogal wat vragen
op. Veelvoorkomend zijn: Waar dient conform de regelgeving
welke brandwerende beglazing te worden toegepast? Wat zijn
eigenlijk de verschillende classificaties voor brandwerend glas
volgens de wet- en regelgeving? Wat is de functie van het
gebouw? Bij welke functie pas ik dan welk type brandwerend
glas toe? Wat heeft dit te maken met de hoogte van het
gebouw? En dan zijn er ook nog vaak de meer specifieke vragen
over bijvoorbeeld de toepassing van brandwerende beglazing in
houten en kunststof kozijnen. Kan dat überhaupt in kunststof?
BrochuresGenoemde vragen zullen uiteraard graag door de gespecialiseer-
de glasleverancier of fabrikant worden beantwoord. Maar voor-
afgaand aan een goed gesprek verdient het aanbeveling zich
eerst via ondersteunde documentatie te oriënteren. Het bevor-
dert de kwaliteit van de vraagstelling en op veel van de vragen
kan vaak al een (voorlopig) antwoord worden gevonden. Goede
voorbeelden van ondersteunde documentatie zijn: de
Vuistregels van Vetrotech Saint-Gobain Benelux en De essentië-
le bouwkundige controlepunten van de Vereniging Brandveilig
Bouwen Nederland (BNN). Het BNN-document behandelt
brandwerend glas uitgebreid in hoofdstuk 4, met veel details en
aanwijzingen waarop bij toepassing gelet moet worden. De bro-
chure Vuistregels zet op basis van NEN 6069 Beproeving en
klassering van de brandwerendheid van bouwdelen en bouw-
producten alle glasmogelijkheden op een rijtje met veel verhel-
derend illustratiemateriaal voor toepassingen.
Algemeen Bij brandwerend glas zijn er legio punten waarmee rekening
moet worden gehouden, uiteenlopend van uitgevoerde testen,
toegestane normen tot aan de montage van het product. Voordat
een brandwerende beglazing in het werk gecontroleerd wordt
Brandwerende beglazingBrochures en Vuistregels: glashelder
Door Hein Stienstra
dient men op de hoogte te zijn van o.a. de volgende zaken: Het
glas dient getest te zijn conform NEN 6069 of een vergelijkbare
Europese norm. Bijvoorbeeld de NEN-EN 1364-1 voor brandwe-
rende vaste wanden of de NEN-EN 1634-1 voor de brandweren-
de deuren. Men dient zich terdege te realiseren wat voor soort
scheidingsconstructie het betreft, 30 of 60 minuten brandwe-
rend, één- of tweezijdig brandwerend. Een gecertificeerde brand-
werende beglazing is te herkennen aan de stempel in de ruit.
Brandwerend glas kan onderverdeeld worden in de categorieën:
• Draadglas ( 30 minuten rookwerend, oneindig toepasbaar,
mits testafmeting niet wordt overschreden);
• 30 minuten brandwerend glas (mag als maximaal oppervlak
2,16 m2 in een stalen profielsysteem worden toegepast);
• 60 minuten brandwerend glas (alleen toepasbaar als NEN-EN
1364-1 testrapport voorhanden is);
• Speciaal voorgespannen geharde (gelaagde) beglazingen;
• Opschuimende beglazingen (tijdens brand opschuimende gel
tussen glasbladen).
Voor brandwerend glas wordt een Europees genormeerde klas-
sering toegepast, waarbij E = brandstabiel, EW = brandstabiel en
stralingsbeperking en EI = brandstabiel en temperatuurisolatie.
Houten profielen Het toepassen van brandwerende beglazing in kozijnen luistert
heel nauw. De beglazing kan nog zulke goede brandwerende
eigenschappen hebben, als de plaatsing in een houten kozijn
niet goed wordt uitgevoerd, loopt de brandwerendheid van het
gehele wand- of gevelelement drastisch terug. Afgelopen jaren
zijn respectievelijk de CE-markering voor gelaagd veiligheids-
glas, voorgespannen glas en isolatieglas voor brandwerende
beglazingen en de nieuwe NPR 3577 ‘Beglazen van gebouwen’
van kracht geworden. Hierdoor heeft het veiligheidsaspect meer
aandacht gekregen en is de kans op houtschade flink afgeno-
men. Voor Vetrotech Saint-Gobain was dit aanleiding diverse
Inside Glas 28 06-04-2010 14:47:48
" 29 I 2 2010"
testen met verschillende typen brandwerend glas in een houten
raam met neuslat conform KVT en de vernieuwde NPR uit te
voeren. Deze testen tonen aan dat het brandwerend glas in hou-
ten profielen goed toepasbaar is in de praktijk, ook na de ver-
scherpte regelgeving. Uiteraard mits er wordt voldaan aan de
gestelde specificaties in de onderliggende testrapporten.
In aanmerking komen hier bijvoorbeeld de Vetroflam- en
Contraflam Lite- glassoorten. Vetroflam is een speciaal voorge-
spannen, geharde, brandwerende veiligheidsbeglazing in de
EW-klasse 30 en 60, voorzien van een hittereflecterende coa-
ting. Het glas blijft doorzichtig bij brand en is UV-bestendig. De
coating zorgt voor een stralingsbeperking van <15 kW/m2
gedurende 30 en 60 minuten, gemeten op 1 meter afstand van
het glas. Het is leverbaar als enkel, gelaagd en isolatieglas.
Contraflam Lite is een heldere, UV-bestendige veiligheidsbegla-
zing in de EW-klasse 30 en 60. Het glas bestaat uit een geharde
beglazing met een interlayer. Bij brand vormt de beglazing een
isolerende barrière die de stralingstransmissie aanzienlijk ver-
mindert. Het is speciaal ontwikkeld ten behoeve van grote
beglaasde oppervlakken voor binnen en buiten.
Kunststof profielenBrandwerende beglazing in stalen profielen klinkt logisch, maar
maar in kunststof? Maar het kan, zo blijkt uit een samenwer-
king tussen glasfabrikant Vetrotech Saint-Gobain en kozijnen-
specialist Smits Bedrijven Gemert. Eindresultaat: een 30 minu-
ten brandwerend gevelelement met kunststof kozijnen van het
type K-vision (Kömmerling) .
Men koos ervoor om het kozijn zo zwaar mogelijk te beproe-
ven, dus met de glaslat aan de brandzijde. Zo is de toepassing
het meest zeker. Overigens is aan de binnen- en buitenzijde
niet te zien dat het kozijn brandwerend is. Alle brandwering is
in het kozijn weggewerkt en wordt niet nader gespecificeerd.
Wel is duidelijk dat het niet gaat om een speciaal soort kunst-
stof, maar om een brandwerende voorziening in het kozijnpro-
fiel. Tijdens en na het testen bleek dat eigenlijk een nadeel in
een voordeel was omgebogen. Ontdekt werd dat kunststof
minder uitzet bij verwarmen, dat daardoor het kozijn minder
vervormt en dus minder belasting op het glas ontstaat. Een
tweede voordeel is de oppervlaktetemperatuur. Die blijft aan
de niet-brandzijde onder de 100 graden, en dat is ruim onder
de eis van 140 graden die voor een EI classificatie nodig is.
Nuttig, omdat die EI-eis gaat gelden voor vaste ramen en puien
in de wanden van vluchtroutes.
Een veel voorkomende toepassing van kunststof kozijnen is bij
renovatie. Voorheen werden architecten geremd door het feit
dat er nog geen brandwerend kunststof kozijnen verkrijgbaar
waren. Dat is bijvoorbeeld het geval bij appartementsgebouwen
om brandoverslag te voorkomen. Dat is nu echter verleden tijd,
waardoor er een breder toepassingsgebied ontstaat.De combina-
tie van Contraflam Lite Climaplus-glas in het K-vision brandwe-
rende kozijnen is getest en voldoet ruim aan de eis 30 minuten
brandwerend (EW-klasse). Genoemde beglazing is tweezijdig
brandwerend, die zowel branddoorslag als brandoverslag tegen-
gaat. Het K-vision kozijn heeft volgens BDA geveladvies een
duurzaamheidverwachting van meer dan 50 jaar.
Voor meer informatie: www.bbn.nu, www.vetrotech.nl enwww.smitsbedrijven.nl
Inside Glas 29 06-04-2010 14:48:03
"raam endeur
Inside
30 I 2 2010
Inbraakwerend hang- en sluitwerk volgens NEN 5089 wordt al sinds 1983 voorzien van sterren. Sindsdien moest om meerdere redenen, zoals EU-harmonisatie, de norm nogal eens worden her-zien maar bleven de sterren zoals ze waren. Met de nieuwste versie van de norm wordt dat anders: de meeste producten krijgen er een ster bij.
Inbraakwerend hang- en sluitwerk wordt beproefd volgens de
norm NEN 5089. Van deze norm verscheen in september 2009
een nieuwe versie waarin een wijziging is opgenomen met
betrekking tot de toekenning van het aantal sterren. De sterren-
systematiek is zodanig aangepast, dat er een logische relatie
ontstaat tussen de weerstandklasse van inbraakwerende ramen
en deuren en het aantal sterren op hang- en sluitwerk. Dit
maakt het toepassen van hang- en sluitwerk met sterren een
stuk logischer, zowel bij nieuwbouwwoningen als ook bij
bestaande woningen en overige gebouwen.
WijzigingenVanwege de nieuwe versie van NEN 5089 zijn de bestaande
SKG gecertificeerde producten opnieuw geclassificeerd. De
nieuwe sterren classificatie is ingegaan op 1 maart 2010. Dit
betekent dat hang- en sluitwerk, geschikt voor ramen en deuren
met inbraakwerendheidsklasse 2 nu ook SKG** krijgen. Hang-
en sluitwerk dat geschikt is voor inbraakwerendheidsklasse 3
krijgt SKG***. Bij veel hang- en sluitwerkproducten betekent
dit, dat de producten een SKG-ster erbij krijgen. Producten die
niet zelfstandig een raam of deur voldoende inbraakwerend
kunnen maken, blijven voorzien van SKG*. Dit geldt bijvoor-
beeld voor raamboompjes, want daarvan zijn er meestal twee
nodig om de juiste inbraakwerendheid te verkrijgen.
Oude sterren Deze wijzigingen in het aantal sterren hebben geen invloed op
de kwaliteit van het hang- en sluitwerk. Producten met de oude
sterren aanduiding blijven dus gewoon toepasbaar binnen de
bestaande beveiligings- en toepassingsrichtlijnen. De SKG
tekens zoals op de producten aangebracht blijven gelijkvormig.
Op de website van SKG zijn de wijzigingen van het aantal ster-
ren per producttype in de vorm van een leaflet te downloaden.
Update van de sterrensystematiek
Inbraakwerend hang- en sluitwerk
Door Hein Stienstra
BRL en SKG-AE 3104 De beoordelingsrichtlijn BRL 3104 vormt de basis voor de
afgifte van kwaliteitsverklaringen voor beveiligingsproducten
voor ramen en deuren. Deze BRL verwijst vervolgens voor de
classificatie en beproevingsmethoden naar NEN 5089:2009 en
naar het document SKG-AE 3104. Ook de BRL 3104 is enigs-
zins aangepast vanwege de wijzigingen in de systematiek van
het toekennen van sterren aan hang- en sluitwerk. Document
SKG-AE 3104 (januari 2010) heeft als titel: Prestatie-eisen, pro-
ducteisen en andere eisen aan beveiligingsproducten voor
ramen en deuren – additionele eisen voor BRL 3104. Hierin
zijn de besluiten opgenomen die het College van Deskundigen
voor Veilige en Inbraakwerende Producten als aanvulling op
NEN 5089 heeft genomen en die eveneens basis vormen voor
de SKG certificatie van beveiligingsproducten.
Meer informatie
• Voor (preview) NEN 5096:2009 www.nen.nl
• Algemene informatie (bouwbesluit, keuringen, certificatie, etc.)
www.skg.nl
• Gecertificeerd hang- en sluitwerk, volgens de nieuwe sterrensystematiek vanaf 1 maart 2010
www.sterrenwijzer.nl
• Voor Borg en PKVW wordt verwezen naar het CCV www.hetccv.nl
• Voor de NBR wordt verwezen naar het CB&V www.hetbeveiligingscentrum.nl
Inside extra artikel 30 06-04-2010 14:09:22
D O M S I C H E R H E I T S T E C H N I K
Het organisatietalent
Zonder bekabeling en in bewezen DOM kwaliteit.DOM Protector® is elektronische toegangscontroleom eenvoudig achteraf te plaatsen. Voor een enkeledeur, of via een virtueel netwerk naar een draadloosonline toegangscontrole via TCP/IP. De passendeoplossing voor vrijwel iedere toegangssituatie. Trans-paranter kan het niet. Maakt niet uit hoeveel er dage-lijks in- en uitgaan.
www.dom-nederland.nl
Waar er dagelijks veel in- en uitgaan, is organisatie alles!
VEILIGHEID, KWALITEIT, DOM.
HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeurvan hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg
Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw mo-dulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”.
Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enke-le als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tus-sen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifi eke toebehoor garnituren gecombineerd.
Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepas-singsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden.
Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en kom-grepen uit het KWS assortiment.
Helm is een merk van Woelm GmbH.Nederlandse vertegenwoordiging:René Kostel.: +31 (0) 226 - 34 51 50e-mail: rnkos@planet.nl
RenD_advertentiesjabloon.indt 31 02-04-2010 16:24:13
DORMA Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG DodewaardTel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl
CS 80 MAGNEO. De compacte schuifdeuraandrijving voor ieder interieur.
Achter een slank afdekprofiel, in het bekroonde Contur design, schuilt een geavanceerde magneettechnologie. Deze zorgt voor een bijzonder gering krachtverloop tijdens de beweging van de deur en maakt in “Low Energy Mode” veiligheidssensoren overbodig.Deze aandrijving kan zowel met een glazen als met een houten deur uitgevoerd worden. De CS 80 MAGNEO vormt een absolute blikvanger die het comfort verhoogt zowel in de woning als in een professionele omgeving. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid.
Deurtechniek Automatische deuren GlasbeslagtechniekVluchtwegtechniek &
Toegangscontrole (STA)
Tel. +31 (0)527 61 34 56Fax +31 (0)527 69 84 20info@dictator.nl www.dictator.nl
DICTATOR PRODUCTIE B.V.Energieweg 11 8304 AJEMMELOORD Nederland
Wordt eenvoudig in de openingszijde van de schuifdeur ingebouwd De schuifdeur staat in geopende positie volledig in de wand en staat daarbij vast op het magneetje van de veerbuffer Deurgrepen of kommen kunnen achterwege blijven Licht indrukken van de deur aan de sluitzijde is al voldoende om de deur uit de wand te laten komen
Vertegenwoordiging in België:AMY N.V. B-8200 BRUGGETel. +32 (0)50 31 28 48Fax +32 (0)50 31 16 64www.amy.be info@amy.be
De schuifdeur is volledig geopend,vaststaand op het magneetje van de veerbuffer
De deur wordt licht ingedrukt en de veerbufferzorgt ervoor dat de deur uit de wand komt
Benut nu ook de doorgang van uw schuifdeuren optimaal
Met een DICTATOR veerbufferGeniaal door zijn eenvoud
P10en32.indd 32 02-04-2010 16:32:48
33 I 2 2010
Deur in deur uit
raam endeur
Voordeuren die zeer goed bestand zijn tegen inbraak en vuurwapengeweld zien er vaak plomp uit. In het ont-werp van deze deuren wor-den vaak concessies gedaan wat betreft de uitstraling. Dat het ook anders kan, bewijzen de deuren van Torterolo & RE, die Bavak Beveiligingsgroep op de Nederlandse markt brengt. Het zijn op het eerste gezicht normale deuren maar de opbouw en de sluit-mechanismen laten niets aan het toeval over.
Als je aan de buitenzijde voor de deur staat, zie je er niet
aan af, dat het een bijzondere deur is. De houten
afwerking kan in iedere gewenste stijl worden uitgevoerd: van
traditioneel klassiek naar heel modern. Zelfs een glaspartij of
kozijnen met zij- en bovenlichten zijn mogelijk zonder dat er
ingeleverd wordt op de veiligheid.
StaalwerkHet bijzondere zit ‘m in het binnenste van de deur en het
kozijn. Het deurblad is opgebouwd uit een frame van stalen
kokerprofielen met aan weerszijden een staalplaat. De kern is
opgevuld met isolatiemateriaal. In de standaarduitvoering is de
deur inbraakwerend, maar op verzoek is hij ook kogelwerend te
laten maken.
Ook het stelkozijn is van staal. Een hoeklijn, verankerd aan de
draagconstructie van het gebouw, vormt de basis. Een tweede
‘stelkozijn’ van geprofileerde staalplaat verzorgt de aanslag van
de deur of vangt de beglazing van zij- en/of bovenlicht op. Het
geheel wordt omkleed en afgewerkt met een houten beplating
of omlijsting. Afhankelijk van de uitvoering varieert het gewicht
van de deur tussen 100 en 150 kg, maar daar is door de goed
werkende scharnieren bij de bediening weinig van te merken.
Deze scharnieren, of eigenlijk paumelles, zijn gekoppeld aan de
kokers in het deurblad. Het aantal hangt af van de normen en
voorschriften. Verder bevinden zich aan de scharnierzijde stan-
Hoge beveiliging met elegantie
Door Joop WilschutBeeld: Bavak beveiligingsgroep, Noordwijk
daard vijf dievenklauwen. Het glas wordt van binnenuit beglaasd. Dit is stan-
daard inbraakvertragend, maar kogel- en brandwerende beglazing zijn opties.
SluitsystemenQua sluitsystemen zijn er globaal gezien twee varianten. De zogenaamde
100-serie heeft een dag- en nachtschoot met drie stalen pennen, die onaf-
hankelijk te bedienen zijn. Dit geheel is geschakeld met tweemaal twee
pennen aan de boven- en de onderzijde van de deur. De 110-serie heeft
dezelfde combinatie van dag- en nachtschoot met drie pennen, maar die is
geschakeld met één stalen pen onder in de deur en één stalen pen die
aangrijpt in de bovendorpel. Naast handbediening zijn de sluitsystemen
ook in elektronische uitvoeringen te leveren.
Een extra voorziening is de zogenaamde sluitkierhouder, die in het kozijn
is opgenomen. Door een knop aan de binnenzijde te verschuiven, komt
een stalen nok naar buiten, die aangrijpt in een stalen plaat met uitspa-
ring. Als deze sluitkierhouder is geactiveerd, gaat de deur niet verder dan
vier of vijf centimeter open. Een houder in werking is van buitenaf niet te
openen. Pas als de deur weer gesloten is en de knop teruggeschoven is, is
de deur volledig te openen.
Grote variatieVeiligheid staat bij Bavak voorop, maar het oog wil ook wat. Daarom heb-
ben opdrachtgevers een grote keuzevrijheid, wat uitvoering, uitstraling en
afwerking betreft. Enkele, dubbele, extra hoge of juist smalle deuren, alles
is op maat te maken.
Voordeuren die zeer goed bestand zijn tegen inbraak en vuurwapengeweld zien er vaak plomp uit. In het ont-werp van deze deuren wor-den vaak concessies gedaan wat betreft de uitstraling. Dat het ook anders kan, bewijzen de deuren van Torterolo & RE, die Bavak Beveiligingsgroep op de Nederlandse markt brengt. Het zijn op het eerste gezicht normale deuren maar de opbouw en de sluit-mechanismen laten niets aan het toeval over.
DiDuBAVAK 33 07-04-2010 10:01:28
34 I 2 2010raam endeur
UitzichtWit design
Om een ruimte met een lichte en frisse uitstra-ling te creëren, heeft Velux de collectie raam-decoraties uitgebreid met een witte lijn. In de Wit design collectie zijn de cassettes en zijgelei-dingen van de raamde-
coratie gemaakt van wit afgelakt aluminium. Ze passen hier-door perfect bij een wit interieur en wit gelakte dakramen. De Wit design lijn is onderdeel van de Slim design collectie en heeft daardoor een slank profiel en een smalle cassette voor meer daglicht en uitzicht, wanneer de raamdecoratie het dag-licht niet hoeft te reguleren. Zowel handbediende verduisteren-de gordijnen, jaloezieën, plissé gordijnen en dubbele harmoni-ca plissés zijn in de Wit design lijn uit te voeren.Info: Velux Nederland, De Meern, 030-662.96.29, www.velux.nl
KnikarmschermOnder de naam Gota heeft Aluminium Verkoop Zuid (AVZ) een nieuw knikarmscherm geïn-troduceerd. Het nieuwe scherm is gestyled naar de uitvoering van de Oliva en ook de opbouw/samenstelling en montage/installatie van het scherm is gelijk aan dat van de Oliva. Maar de Gota heeft nog wat meer handigheidjes, waaronder een doekgoot, die als optie is bij te leveren. Daarnaast hebben de muursteunen een overloop, zodat men ter plekke zonder veel moeite kan bijstellen. De Gota heeft maximale afmetingen van 5,50 x 3,00 meter of 6.00 x 2,50 meter. Het meest bijzondere volgens AVZ is dat de profielen en onderdelen zijn te ver-krijgen in zes kleuren, gemoffeld en als structuurlak.Info: Aluminium Verkoop Zuid, Best, 0499.32.86.00, www.avz.nl
TransparantHet unieke aan de amorfe zonne-panelen van Autarkis is, dat je er doorheen kunt kijken; althans dat ze gedeeltelijk transparant te maken zijn. Dit biedt de mogelijk-heid de panelen toe te passen als een energieopwekkende zonwering voor de gevel van een gebouw of als een energieopwekkend kozijn of serre voor woningen. De 10 tot 20% lichtdoorlatende PV panelen onderscheiden zich verder nog door hun hoge energieopbrengst bij verstrooid en diffuus licht, aldus de leverancier. In de praktijk zou dat betekenen, dat op een Hollandse bewolkte dag er een maximale energieproductie plaatsvindt in de amorfe pane-len, resulteren in een circa 20% hogere kWh opbrengst.Info: Autarkis, Almere, 036.535.02.27, www.autarkis.nl
GlasberekeningenGlastik NL is een computerprogramma voor de berekening van glassamenstellingen en -diktes, afgestemd op de Nederlandse wetten en normen. De software is beschikbaar in een Standaard en een Professionele versie. Het Standaard programma is bedoeld voor verticale beglazing, dak- en balustradebegla-zing met een 2, 3 of 4-zijdige randopleg. Als doelgroep voor dit programma ziet Glas CI fabrikanten, groothandelaren en plaatsings-bedrijven van glas, kozijnfabrikanten, gevel-bouwers, architecten, adviseurs en controle-rende instanties. De Professionele versie voert berekeningen uit met de eindige-ele-menten-methode. Er is daarvoor veel meer kennis noodzakelijk, waardoor de toepassing eerder ligt bij constructeurs en producenten, monteurs van gespecialiseerde beglazing.Info: Glas CI, Almelo, 0546.49.34.44, www.glas-ci.nl
OptimalisatieDe verticale doekzonwering Fixscreen 100EVO is een optimalisering van de eerder uitgebrachte Fixscreen, waarbij het doek in elke positie strak en windvast blijft zitten. Door gebruik te maken van nieuwe Connect & Go technologie is de (de)montage van de doekrol en vervanging van doek en motor gemakkelijker geworden. Aluminium zijkappen en de integra-tie van een kabelkanaal in de gelei-ders zijn verdere vernieuwingen, die het gemak van de installateur en de gebruiker verbeteren. Ook de Fixscreen Mono AK wordt vanaf nu met deze innovatieve elementen uit-gerust. Bovendien is deze versie, die als monoblok op het raam gemon-teerd wordt, nu ook voor raambreed-tes tot 200 mm te leveren.Info: Renson Ventilation, Waregem, 00.32.56.62.71.11, www.renson.eu
Uitzicht Pi 34 02-04-2010 16:03:12
35 I 2 2010
Uitzicht
raam endeur
Saint Gobain Glass Solutions (SGGS) introduceert met Quantum Glass een nieuwe generatie glaspro-ducten. Glasplaten die van kleur veranderen, ver-warmen of verlichten. Glas dat een actieve rol kan spelen in de gevel en het interieur.
Onder de noemer Quantum Glass vallen zes innovatieve
vlakglasoplossingen met elk een eigen toepassings-
gebied. Glas als een plug and play-oplossing maar ook te
integreren in de architectuur en het installatie technisch
ontwerp van een gebouw. Dit jaar toont SGGS de toepassingen
op diverse beurzen in Europa. In Nederland maakten we al
kennis met de mogelijkheden van elektrische stromen door
folies tussen glasplaten. In Amsterdam en Maastricht zijn
projecten waar de toiletdeuren en wanden uitgevoerd in
transparant glas plots ondoorzichtig wordt (Priva –Line).
Maar met de integratie van led technieken en ultradunne folies
worden de toepassingen steeds spectaculairder.
Zonwering overbodig"Externe of interne zonwering is overbodig als Electrochrome
glasplaten worden toegepast," zegt Saint Gobain. Electrochrome
is een ‘plug and play’ applicatie, die door een gecertificeerde
glaszetters geplaatst kan worden. Transparant glas kan automa-
mooi en functioneel
Nieuwe generaties vlakglas voor zonwering, kleur en warmte
Toepassing van Quantum Glass
Door Ronald van Bochove
tisch of met een druk op de knop veranderen tot een donkerblauw zon-
lichtwerend paneel. De eerste versies van dit paneel werd toegepast in
Ferrari’s in 2005. Nu is het bijvoorbeeld toegepast in de Saint Gobain ves-
tiging in La Defence, Frankrijk. SGGS ziet de toepassing in luxe hotels,
musea, boardrooms en hoofdkantoren van bedrijven.
Het Electrochrome paneel, met een minimale dikte van 10 mm, bestaat uit
drie lagen glas. Twee aan de buitenzijde liggende glasplaten omsluiten een
electrochrome folie. De derde glasplaat aan de binnenzijde ligt met een
afstandhouder iets van de andere twee af. De bufferzone is gevuld met
argon gas.
De folie wordt onder invloed van een elektrische stroom van ongeveer 1
volt in twee stappen donkerder. Dit kan aangestuurd worden door een zelf
te bedienen knop of geïntegreerd worden in de gebouw automatisering.
Kleur en privacySpectaculair is de toepassing van Led-in-glas. Met leds in rood groen en
blauw aan de zijkant en een zeefdruk van witte puntjes op de achterzijde
van een glasplaat, is het mogelijk het glas te kleuren in elke gewenste
kleur. Het is toegepast in skyboxen in het Philips stadion, maar ook in
een buiten toepassing in Brussel.
De Priva Lite technologie van de grappige toiletdeuren kent inmiddels een
nieuwe generatie. Een dunne liquid crystal (LC) laag tussen twee glasplaten
geeft een melkwitte ondoorzichtige uitstraling. Als de ingesloten folies
onder spanning komen (50 V / 50 Hz) richten de kristallen zich en wordt
de laag doorzichtig. Het glas, 8, 10, 12 of 14 mm dik kan gecombineerd
worden met gewapend of akoestisch glas. Meer privacy is te verkrijgen met
een dubbele LC laag. Ook zijn er combinaties mogelijk met Electrochrome,
Planilum, Led in Glass en andere Quantum glass combinaties.
Producten als Thermovit en Planillum en Priva Lite kan een regulier glas-
zettersbedrijf bestellen en installeren. E-glas, Electrochrome en Led in glas
hebben wat meer zorg nodig. Vooral de laatste is een producte waar uitge-
breide berekeningen voor moeten worden gemaakt om het maximale
effect te verkrijgen. Saint Gobain beschikt over eigen installateurs die er
een opleiding voor gevolgd hebben en garanties kunnen geven. Saint
Gobain Glass Solutions vestigde zich vorig jaar in een nieuw pand in
Amersfoort. Hier bundelt het bedrijf haar kennis en advies. Maar natuurlijk
is veel informatie ook via de website www.quantumglass.com te vinden.
Quantum glass omvat zes glasoplossingen:
1 Planilum: glas met geïntegreerde verlichting
2 Electrochrome: transparant glas dat van kleur kan veranderen om met een donker
blauwe kleur een zonwerende functie kan vervullen
3 Thermovit: glasplaten als verwarmingselement
4 E-glas: isolerend glas met een onzichtbaar verwarmingselement
5 LED in glass: glas dat in elke gewenste kleur of kleurencombinatiekan oplichten
6 Priva-Lite: gelamineerd glas dat kan veranderen van transparant tot translucent
waarop afbeeldingen en video’s gepresenteerd kunnen worden.
uitzicht Quantum glas 35 07-04-2010 10:02:17
raam endeur
Het heden ligt in het verleden. Dat speelt niet alleen bij renovatie en restauratie, maar vele nieuwe details rondom raam en deur stoelen - eigentijds - op de erva -ringen van eertijds. De redactie van Raam & Deur deed enkele unieke vondsten die prachtig in uw collectie passen of als bijzonder relatiegeschenk bewondering oogsten.
Collectors item of...origineel relatiegeschenk
Das Schreinerbuch/ Die gesamte Schreinerei
Een facsimiledruk van de eerste uitgave uit
1899, dat (Duits) begint met een verhandeling
over hout en gereedschap en sluit af met 82
pagina’s ontwerp tekeningen van poorten,
binnen- en buitendeuren, al of niet beglaasd
en met sier lijke bovenlichten, ramen in allerlei
versies en lambrizeringen.
Hoe dat allemaal gemaakt moest worden,
toont het handboek op verdere 237 bladzijden
met talloze illustraties en technieken, met details van luik- en raamconstructies,
architraven, bossings en het benodigde hang- en sluitwerk. Voor restauratiewerk
zelfs vandaag nog zeer interessant.
In harde gouddruk kaft E 27,-
Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53
Ja, hiermee bestel ik Bedrijfsnaam
(aankruisen) T.a.v.
Bouwkundige termen E 57,- Adres
Das Schreinerbuch E 27,- Postcode
Klinken und Griffe E 51,- Plaats
Datum Tel.
Handtekening
Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw
Levering kan eventueel enkele weken duren
5700 (historische) bouwbegrippen
Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van
- historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en
beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat
5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met teke-
ningen, worden to§egelicht. Dikwijls met historische citaten en
bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts,
een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlag-
fits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst
Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met
Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige
termen. Ook vanuit de vreemde
taal naar het Nederlands.
Door dr. E. Haslinghuis en
dr. ir. H. Janse.
In harde kaft E 57,-
Klinken und Griffe
Een schitterend Duitstalig boekwerk, samengesteld onder Italiaanse
redactie van Michele Colombo (ja, van die deurkrukken) en Carlo
Bartoli. In 181 rijk geïllustreerde pagina’s voert het boek u door de
eeuwen heen langs de ontwikkeling van sloten, grepen, deurkrukken
en -kloppers. Van het brons en ijzer uit 1500 via Franse en Italiaanse
barok tot Bauhaus van begin vorige eeuw.
In harde kaft gebonden kunstdruk-uitgave E 51,-
Het heden ligt in het verleden. Dat speelt niet alleen bij renovatie en restauratie, maar vele nieuwe details rondom raam en deur stoelen - eigentijds - op de erva- ringen van eertijds. De redactie van Raam & Deur deed enkele unieke vondsten die prachtig in uw collectie passen of als bijzonder relatiegeschenk bewondering oogsten.
Collectors item of...origineel relatiegeschenk
Das Schreinerbuch/ Die gesamte Schreinerei
Een facsimiledruk van de eerste uitgave uit
1899, dat (Duits) begint met een verhandeling
over hout en gereedschap en sluit af met 82
pagina’s ontwerptekeningen van poorten,
binnen- en buitendeuren, al of niet beglaasd
en met sierlijke bovenlichten, ramen in allerlei
versies en lambrizeringen.
Hoe dat allemaal gemaakt moest worden,
toont het handboek op verdere 237 bladzijden
met talloze illustraties en technieken, met details van luik- en raamconstructies,
architraven, bossings en het benodigde hang- en sluitwerk. Voor restauratiewerk
zelfs vandaag nog zeer interessant.
In harde gouddruk kaft E 27,-
Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53
Ja, hiermee bestel ik Bedrijfsnaam
(aankruisen) T.a.v.
Bouwkundige termen E 57,- Adres
Das Schreinerbuch E 27,- Postcode
Klinken und Griffe E 51,- Plaats
Datum Tel.
Handtekening
Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw
Levering kan eventueel enkele weken duren
5700 (historische) bouwbegrippen
Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van
- historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en
beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat
5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met teke-
ningen, worden toegelicht. Dikwijls met historische citaten en
bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts,
een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlag-
fits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst
Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met
Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige
termen. Ook vanuit de vreemde
taal naar het Nederlands.
Door dr. E. Haslinghuis en
dr. ir. H. Janse.
In harde kaft E 57,-
Klinken und Griffe
Een schitterend Duitstalig boekwerk, samengesteld onder Italiaanse
redactie van Michele Colombo (ja, van die deurkrukken) en Carlo
Bartoli. In 181 rijk geïllustreerde pagina’s voert het boek u door de
eeuwen heen langs de ontwikkeling van sloten, grepen, deurkrukken
en -kloppers. Van het brons en ijzer uit 1500 via Franse en Italiaanse
barok tot Bauhaus van begin vorige eeuw.
In harde kaft gebonden kunstdruk-uitgave E 51,-
raam endeur
EA_Boek Coll.indd 44 02-04-2010 16:41:43
37 I 2 2010raam endeur
Sluitstuk
Häfele, in 1923 opgericht in Nagold (D) werd door de eigenaren, de families Häfele en Thierer van een lokale ijzerwarenhandel uitgebouwd tot internatio-naal één van de belangrijke aanbieders op het gebied van meubelbeslag, bouwbeslag, elektronische sluit-systemen en projectadvisering. In Nederland begon Häfele in 1986 in Apeldoorn als zelfstandige doch-teronderneming, aanvankelijk vooral als aanbieder van meubelbeslag, maar sinds een aantal jaren voor-al ook als leverancier van bouwbeslag en elektroni-sche sluitsystemen. Raam en Deur sprak met Hans Bovekerk, directeur sinds november 2005.
Bovekerk: “Vanaf mijn
indiensttreding heeft Häfele
Nederland zich vooral gericht op
producten en systemen die
functionaliteit brengen in gebouwen,
ruimtes en meubilair. Met steeds
weer nieuwe en innoverende
oplossingen helpen wij architecten
en designers hun visies te realiseren.
Functionaliteit van objecten is steeds
verbonden met aspecten als design, veiligheid, comfort, efficiëntie,
orde of welzijn. Hierbij zijn de individuele eisen van klanten voor
ons de leidraad.”
EasylinkInmiddels heeft Häfele Nederland een Nederlandstalige bouwca-
talogus uitgegeven: de “Grote Häfele voor Bouwbeslag”. Deze
catalogus omvat met meer dan 40.000 artikelen een zeer breed
en diep assortiment, afgestemd op de behoeften van de klant. De
artikelen zijn duidelijk geordend volgens productsegmenten,
materialen en fabrikanten. Alle producten zijn gemakkelijk te
bestellen, ook door middel van een online bestelsysteem
Easylink via de website www.hafele.com.
Bovekerk: “Natuurlijk hebben we een standaard klantgerichte cata-
logus, als naslagwerk en om uit te bestellen. Het online bestellen
via Easylink maakt het voor de klant echter mogelijk op ieder, voor
hem geschikt moment, te bestellen. We zijn daardoor voor bestel-
lingen beslist niet meer aan kantooruren gebonden en de verwer-
king van de opdrachten verloopt daardoor ook erg soepel. We leve-
ren vanuit ons eigen magazijn in Apeldoorn en de centrale Häfele-
magazijnen in Duitsland, waar meer dan 100.000 verschillende
artikelen op voorraad gehouden worden. Verder bieden wij vak-
kundige ondersteuning en advies door onze buitendienstmedewer-
kers en een uitgebreid verkoopteam in de binnendienst. “
Häfele, ook groot in beslag voor de bouw
Door J.Reinder Luinge
DialockVoor bouwbeslag bestaat het programma uit meer dan 40.000 artikelen
van toonaangevende merken en het eigen merk Startec met deurkrukken
voor woning- en utiliteitsbouw, sloten, scharnieren en verdere bouwkun-
dige toebehoren rondom deuren en ramen.
Het eigen intelligente elektronische toegangscontrole- en sluitsysteem
Dialock is in-huis ontwikkeld in een van de eigen productieondernemin-
gen. Het is een systeem voor bijvoorbeeld hotels, kantoorgebouwen, zie-
kenhuizen en seniorenwoningen, niet alleen voor de bouw maar ook
voor de interieurbouw. Bovekerk: “Met 30.000 meubelbeslagartikelen,
40.000 bouwbeslagartikelen en Dialock hebben wij een enorm assorti-
ment, waarmee we voor vrijwel iedere vraag in de mark een oplossing
bieden. Op het gebied van verbindingstechniek voor de meubelindustrie
zijn we wereldwijd marktleider met onze Minifix-, Maxifix-, Rafix- en
Onefix-verbinders.
Onze buitendienstmedewerkers en onze verkoopmedewerkers van
de binnendienst zijn beschikbaar om te helpen bij de planning van sluit-
systemen en het opstellen van sluitplannen. Wij helpen verder bij de
keuze van het geschikte beslag voor de beste kwaliteit-prijs verhouding.
Levering just-in-time en het geven van instructies bij de montage
zijn onderdeel van onze markt-filosofie door een familiebedrijf in de
markt gezet.”
IntegratieHet Dialock Hotel systeem combineert comfort en veiligheid voor de
hotelgast en een minimum aan inspanning voor het hotelmanagement.
Autorisatie van toegang kan gemakkelijk worden toegewezen en beheerd,
zowel voor de afzonderlijke kamers, maar ook voor de hoofdingang, lift,
garage en alle dienstingangen. Verder kan Dialock worden geïntegreerd in
afsluitbare kasten en meubelkluizen.
Bovekerk: “Met Dialock hebben we voor de hotelwereld een veilig en
gemakkelijk systeem, dat gemakkelijk kan worden uitgebreid en aangevuld.
Bovendien kunnen in ons systeem producten van andere aanbieders wor-
den geïntegreerd, zoals tijdregistratie, betaling zonder geld en dergelijke.
Hans Bovekerk, directeur Hafele Nederland
Sluitstuk Hafele 37 07-04-2010 10:03:20
Persberichtenen Nieuws
jaargang 12, 2010 2
Persberichten en nieuws kunt u tot 11 mei 2010
opsturen naar Raamendeur@mixpress.nl
Het volgende nummer van Raam en Deur
verschijnt op 10 juni 2010.
raam endeur
Veelvoudig in toepasbaarheid
Uitstekende warmte, en geluid isolerende eigenschappen
Hoogweerbestendig poedercoat-systeem heroal dur HWR
Componenten uit het heroal bouwkasten systeem integreerbaar.
Rolluiken
Roldeuren
Ramen
Deuren
Vliesgevels
Horren
Zonnepanelen
heroal-Johann Henkenjohann
GmbH & Co. KG
Österwieher Str. 80 | D-33415 Verl
Tel. +49 (0)52 46 - 507 - 0
Fax +49 (0)52 46 - 507 - 222/223
info@heroal.de | www.heroal.de
Uf = 2,2Uf = 1,9
Uf = 1,4 Uf = 1,7
Modulair isolatiesysteem
ProfiSerie 110ES
110ES_110_300_NL 01.12.2009 9:45 Uhr Seite 1
RD_0119.indd 1 01-02-2010 13:34:47
p38 1 06-04-2010 15:51:18
39 I 2 2010
Buiten de deur
raam endeur
De Neurenbergse beurscombi Fensterbau/Frontale en Holz-Handwerk trok eind maart meer dan 100.000 bezoekers. Met 515 exposanten op de ene en 761 op de andere beurs is het evenement dan ook een Europese topper. Een must voor de raam- en deurindustrie, ook die van Nederland.In de Benelux kan de raam- en deurindustrie zijn hart ophalen op beurzen als de Internationale Bouwbeurs, Bouwrai, Gevelbouw en niet in het minst op Polyclose. Maar al deze evenementen staan toch echt in de schaduw van het Neurenbergse evenement.
Steeds meer Nederlanders weten de weg naar Zuid-
Duitsland te vinden. En hand in hand met die tendens, zie
je er ook steeds meer Nederlandse contactpersonen op de stand
van de internationale fabrikanten. En dat is een goede
ontwikkeling want raam- en deurbeslag, beglazing, profielen,
machinerieën - alles wat de markt nodig heeft - is er te zien. In de
volle breedte en diepte van het internationale aanbod. Het enige
dat je mist, is eigenlijk het geavanceerde sluitwerk. Die fabrikanten
exposeren later dit jaar echter hun kunnen in Essen op Security.
Fensterbau: raam- en deurtop
Trends in Neurenberg? Groot, groter, grootst en groen, groener, groenst.
Elementen worden steeds groter. En dat stelt zware eisen aan raambeslag
en scharnieren. En aan de profielen van het kozijnwerk zelf. In dat kader
presenteerden eigenlijk alle fabrikanten van raam- en deurbeslag varianten
die elementen tot 180 of 200 kg kunnen torsen. Tegelijkertijd prijkten op
diverse stands oplossingen voor steeds specifiekere praktijksituaties op het
gebied van veilig vluchten en toegangscontrole. Vaak als resultaat van
slimme combinatie van reeds bestaande componenten.
Op het gebied van milieu roepen de glas- en profielleveranciers van
kunststof en aluminium om het hardst. Niet alleen qua productie – cradle
to cradle klinkt steeds vaker – ook qua exploitatie. Nederland loopt niet
bepaald voorop in de trend van energiebesparing en passiefhuizen. Maar
ze komen er aan, dat is zeker. En of het nu gaat om glas- of profielfabri-
kanten: energiezuinigheid is troef.
Nabeschouwing Fensterbau 39 07-04-2010 10:04:18
opent en SLUIt deUren met een compLeet programma In dUUrzaam rVS
Hoogwaardig hang- en sluitwerk voor de utiliteitsbouw met een optimale prijs-kwaliteitverhouding en vijf jaar conceptgarantie.
Pegasusweg 4, 5015 BZ Tilburg 013 53 600 60 info@pijnenburgimport.nl www.pijnenburgimport.nl
✔ Geschikt voor alle buitendeur toepassingen
✔ Vastdraaibaar geveerde constructie
✔ Geen dood punt binnen werkingsgebied
✔ Flexibiliteit door modulaire opbouw
✔ Speciale Low Energy uitvoeringen geschikt
voor ”passief huis” oplossingen
✔ Twee logistieke concepten:
- Industrie concept: losse modules
- Afbouw concept: complete sets
✔ Kostenbesparing in de montage
- Slechts twee montageschroeven
- Geen losse onderdelen door vastdraaibaar geveerde kruk
✔ Volledige conformiteit met SKG®, KOMO®, Bouwbesluit en NEN 5096
✔ Goede prijsprestatie en verlaging van de integrale kostprijs.
✔ Download de complete folder op www.s2info.nl of www.themans.nl
Nieuw in ons assortiment 32 mm Veiligheidsbeslag
S2 safe & secure is een merk van hang- en sluitwerk bv • T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl
LOW ENERGY BESLAGSpeciaal geschikt icm S2 Easy2Safe Topslot:afsluiten zonder sleutel
P10en32.indd 40 02-04-2010 16:35:34
41 I 2 2010
Luchtdicht
raam endeur
CombinatieTwinTronic combineert natuurlijke ventilatie en bui-tenzonwering in één systeem. De voorziening com-municeert draadloos met de CO2-sensor, die de toe- en afvoer van lucht stuurt op basis van de luchtkwa-liteit en de temperatuur in elke leefruimte. Naast het ventilatierooster is in het geheel een zonweringsdoek opgenomen, dat tevens als insectenwering dienst kan doen. Het systeem combineert niet alleen ventilatie en zonwering, maar is ook geluidwerend. In de TwinTronic is namelijk akoestisch dempingmateriaal verwerkt. Het doek is vanaf de binnenzijde uit te nemen en is desgewenst te leveren in de stormvaste Fix-uitvoering. Twintronic is te integreren in het DucoTronic systeem.Info: Duco Ventilation & Suncontrol, Veurne, 00.32.58.33.00.33, www.duco.eu
Aluminium roostersRenson heeft zijn gamma aluminium roosters uitgebreid met drie nieuw types: 464, 414THF en 452. Type 464 of de Incendo is een esthetisch brandrooster met V-lamellen voor opname
in een houten deur, een flexibele wand of massieve vloer, plafond of wand. De V-stand van de lamellen maakt dat geen doorkijk mogelijk is. Bij normale temperaturen zorgt het rooster voor ventilatie tussen twee ruim-ten. Bij brand zwellen de lamellen uit kunst-stof hulzen op en sluiten het rooster af. De Incendo is te leveren in minimale afmetingen van 100 x 100 mm en maximaal in 800 x 400 mm in de kleuren antracietgrijs, glanzend wit en aluminium. De roostertype 414THF en 452 zijn beiden bedoeld voor ventilatie van technische installaties.Info: Renson Ventilation, Waregem, 00.32.56.62.71.11, www.renson.eu
Akoestisch ventilerenEerder al introduceerde Duco het zelfregelende ventilatierooster DucoTop 60 ZR. Dit rooster heeft nu ook akoestische uitvoeringen in de vorm van DucoTop 60 AK en AK+, die zijn voor-zien van dempingmateriaal. De beide uitbreidingen zijn toe te passen in nieuwbouw en reno-vatieprojecten waar men te maken krijgt met geluidshinder. Met een demping tot 33 dB(A) is de AK-versie bestemd voor situaties met een lichte geluidsoverlast. De AK+ daarentegen is ook geschikt voor toepassingen, waar zware geluidbelastingen optreden. Het ventilatierooster realiseert in open stand een demping van maar liefst 48 dB(A). De nieuwe typen zijn net zo eenvoudig aan te brengen als de ‘normale’ ZR-versie.Info: Duco Ventilation & Suncontrol, Veurne, 00.32.58.33.00.33,www.duco.eu
Bijzonder aansturing
De Bingo GBS is een nieuwe regelunit, waar-mee een gebouweigenaar de ventilatieroos-ters van Alusta op vrijwel elk gangbaar gebouwbeheersysteem kan aansluiten. De aansturing is gebaseerd op 0-10 volt bi-directionele communicatie. Dit betekent dat het GBS de roosters in de gewenste (regel)stand kan zetten, maar ook dat het ventila-tierooster informatie terugkoppelt naar het GBS. Zo weet de beheerder bijvoorbeeld, wanneer iemand een rooster handmatig heeft overruled. Alusta komt hiermee tege-moet aan de wens van opdrachtgevers, die roosters direct aan een GBS willen koppelen om te voorkomen dat zij met meerdere besturingssystemen naast elkaar moeten werken. Deze speciale regelunit is te leveren op alle Bingo roosters en susroosters evenals op de Virgo suskasten.Info: Alusta Natuurlijke Ventilatietechniek, Etten-Leur, 076.503.41.52, www.alusta.com
Vergrote doorlaatDe nieuwe, regelbare ventilatie-unit Ventil+ levert een vergrote doorlaat van frisse lucht en bevordert daarmee de leefbaarheid in binnenruimten achter de Velux dakramen. De nieuwe unit vervangt de standaard bovenkap. Gekeken naar de nominale venti-latiewaarden leveren Velux dakramen met een Ventil+ bijna tweemaal zoveel doorlaat asl dakramen met een standaard bovenkap. Bij een raambreedte van 1,34 meter tot wel bijna elf liter per seconde. De ventilatie-unit is traploos te regelen; de fijnregeling van de unit werkt conform Bouwbesluit artikel ‘Regelbaarheid’. Ventil+ is ook toe te passen op al ingebouwde tuimel- en uitzettuimel-vensters.Info: Velux Nederland, De Meern, 030.662.96.29,www.velux.nl
Luchtdicht_Pi 41 02-04-2010 16:00:10
EVVA-Nederland BV | Aquamarijnstr. 7 | 7554 NM Hengelo | Pb. 400 | 7550 AK Hengelo | T +31 7485 15-300 | F +31 74 85 15-349 | info@evva.nlNederland BV | Aquamarijnstr. 7 | 7554 NM Hengelo | Pb. 400 | 7550 AK
Combinatie van Langsprofielen, Curven en uitgebreide zijfrezingen | Functionele keersleutel | Grote sleutelzekerheid bescherming tegen manipulatie | Modulair en vaste behuizing | Elegant | Robuust | Patent-looptijd tot 2028 | Uitgebreide en complexe sluitsystemen leverbaar
De mechanische revolutie, leverbaar vanaf begin 2010.
Inserat_EVVA-NL_187x63_1009.indd 1 28.09.2009 08:55:34
Uw partner in softwarevoor ramen en deuren
JoRPAPL ANNING EN
VOORR A AD
JoPPSCONFIGUR ATIE EN
WERK VOORBEREIDING
JoSSA ANSTURING
EN OPVOLGING
� Alu – hout – pvc – staal � Gegevensondersteuning � Machinesturingen � Off ertes en rapporten � Support, consultancy en
opleidingen
VRAAG UW OFFERTEinfo@techwin.be — � +32(0)15 44 64 64 — * www.techwin.be
Bestelvoor 30/06/10en ontvangGRATISeen lasermeter!�*
536_adv_91x126mm_NEDERLAND_v2.indd 1 25/03/10 15:05
www.weijntjes.nl
Amsterdam Z.O.
Amsterdam
Utrecht
Bussum
‘s-Hertogenbosch
Raam en Deur OnlineBinnenkort zal de website www.raamendeur-online.nl
de lucht in gaan.Met daarop veel nieuws en achtergrond informatie.
In het volgende nummer meer nieuws hierover.raam endeur
p42_nog in te vullen.indd 15 07-04-2010 09:02:41
43 I 2 2010
Handig
raam endeur
Tijdelijke beschermingLiquiFoil is een vloeibare folie, die aange-bracht op glas, aluminium, roestvast staal, schilderwerk of andere niet-zuigende onder-gronden een tijdelijk bescherming biedt aan het oppervlak tegen krassen, vuil, verf, las-spatten, cement en dergelijke. Vooral op kostbare glassoorten vormt het product een adequate oplossing. Het vloeibare materiaal op waterbasis is via rollen of een airless sys-teem aan te brengen en droogt snel. Na gebruik is de folie eenvoudig af te pellen zonder lijmresten achter te laten. Het afval valt niet onder de noemer ‘chemisch’. LiquiFoil wordt geleverd in emmers van 20 liter; het gemiddelde verbruik is 5 tot 9 liter per vierkante meter.Info: Gratch Company/RenoVio, Panningen, 077.465.10.95, www.renovio.com
Compressieband in kleurKozijnen, metselwerk en gevelbekledingen worden tegenwoordig in allerlei kleuren uit-gevoerd. Dat vraagt ook meer aandacht voor de voegafdichtingen. Inhakend op deze ont-wikkeling biedt Mavotrans nu de mogelijk-heid om Mavotex 600 compressieband in elke gewenste kleur te leveren. Het band is in zes standaardkleuren te verkrijgen en boven-dien naar wens in elke RAL kleur. Deze uit-breiding geldt voor alle in het programma voorkomende bandafmetingen. Naast de functionele eigenschappen krijgt Mavotex nu ook een esthetische functie. Overigens blijven alle kwaliteitscertificaten en testrapporten voor Mavotex 600 gewoon van toepassing.Info: Mavotrans,Zoetermeer, 079.344.63.63, www.mavotrans.nl
Folie voor noodreparatieGebroken glas of grote barsten in een ruit vormen een gevaar. Met de Noodreparatie folie van De Kock Glasfolie zijn deze proble-men snel en accuraat op te lossen. De folie is 175 micron dik en heeft een zeer zware lijmlaag beschermd door een schutlaag, die je bij het aanbrengen moet wegtrekken. Luchtkanaaltjes in de lijmlaag maken, dat de folie zonder veel druk glad is aan te brengen en de scherven en breukvlakken bij elkaar blijven. De folie biedt, mits goed aange-bracht, een wind- en waterdichte afdichting, waarbij het zicht en de daglichttoetreding maar minimaal minder worden. Noodreparatiefolie wordt geleverd op rollen van 910 mm breed en 15 meter lang.Info: De Kock Glasfolie, Voorschoten, 071.562.28.26, www.dekockglasfolie.nl
SpijkermachinesDe pneumatische en gasaange-dreven staal- en betonspijkerma-chines SGP40 en SAP40 van Poppers Senco zijn speciaal ont-wikkeld voor de afbouwbranche en de aannemerij. Beide machines zijn onder meer geschikt voor het bevestigen van metaalprofielen, klisjes en hout op beton, metsel-werk, kalkzandsteen en staal. De hoogspanningsontsteking van de gasaangedreven SGP40 geeft de machi-ne een hogere kracht en een schonere verbranding dan vergelijkbare appara-ten aldus de leverancier. De pneumati-sche variant combineert de kracht en flexibiliteit van gasaangedreven machines met het compacte formaat en het lichte gewicht van pneumatische apparaten.Info: Poppers Senco Nederland, Lelystad, 0320.29.55.55, www.poppers.nl
Schiethamer met luchtflesHet PKT systeem, dat MPB-Hechttechniek sinds kort op de Nederlandse markt brengt, bestaat uit Prebena schiethamers, die gebruik maken van een luchtfles als kracht-bron. Hiermee zijn andere krachtbronnen als accu’s, compressoren of luchtslangen, maar ook gasflesjes overbodig. Andere voor-delen van dit systeem ten opzichte van bestaande technologieën zijn, dat de schiet-hamers onderhoudsvrij zijn door de met olie verrijkte luchtflessen en dat de appara-ten in alle weersomstandigheden en tempe-raturen te gebruiken zijn. Bovendien komen er geen nare gassen vrij en is de schietha-mer met deze techniek erg stil in gebruik.Info: MPB-Hechttechniek, Nieuwe Niedorp, 06.30.66.97.70, www.mpb-hechttechniek.nl
gasaangedreven SGP40 geeft de machi-ne een hogere kracht en een schonere verbranding dan vergelijkbare appara-ten aldus de leverancier. De pneumati-
gasaangedreven SGP40 geeft de machi-ne een hogere kracht en een schonere verbranding dan vergelijkbare appara-
Handig_Pi 43 02-04-2010 15:56:19
Compleet in bouw, doe-het-zelf en tuin
Als retailer of professional in bouw, doe-het-zelf of tuin bent u voor uw vakliteratuur bij MIXpress altijd aan het juiste adres. Want met onze uitgebreide titelreeks is er altijd een
uitgave die aansluit bij uw dagelijkse praktijk.
Lees de uitgave van uw keuze nu vrijblijvend een half jaar lang voor slechts € 15,-, of Raam en Deur in combinatie met Vakblad MIX voor slecht € 30,- Let op: uw kennismakingsabonnement stopt automatisch.
Ja, ik lees graag 6 maanden lang: Raam en Deur voor slechts € 15,- MIX voor slechts € 15,- Raam en Deur + Vakblad MIX voor slechts € 30,-
* Voor meer informatie over onze collectieve abonnementen of opgave voor het kennismakings abonnement bereikt u ons ook via 073 - 503 43 47 of per mail: redactie@mixpress.nl
Lees de uitgave van
uw keuze nu vrijblijvend
een half jaar
lang voor
slechts € 15,-Verstuur dit antwoordformulier naar: MIXpress BV t.a.v. abonnementenadministratie
Antwoordnummer 3000 | 5258 ZX ’S-HERTOGENBOSCH
MIX Vakblad voor de doe-het-zelf en ijzerwarenhandel
bladformule Met MIX mis je niks, want MIX is actueel, relevant, deskundig en compleet. Dit door haar onafhankelijke journalistiek, de laatste branchenieuwtjes, actuele interviews, het laatste productnieuws en de maandelijkse blik op het brancheklimaat, onder andere door exclusieve omzetstatistieken en consumentenonderzoeken van GfK.
verschijning MIX verschijnt 11 keer per jaar met in juni een dubbelnummer.
abonnement Regulier € 65,- per jaarCollectief abonnement op aanvraag*
Raam en Deur Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek
bladformule Raam en Deur is het enige journalitiek onafhankelijke vakmagazine dat álle vakinformatie op het gebied van ramen en deuren in één blad bundelt. Raam en Deur wordt dwars door de bouwkolom heen gelezen. In alle schakels van de keten bieden we inzicht en overzicht in ontwikkelingen, producten en producenten.
verschijning Raam en Deur iedere twee maanden (6 x p.j.)
abonnement Regulier € 55,- per jaarCollectief abonnement op aanvraag*
raam endeur
Naam + voorletters M/V
Naam organisatie
Adres
Postcode/Plaats
Telefoon Handtekening
Stoppers_R&D.indd 1 25-11-2009 11:19:25
45 I 2 2010
Vaktueel
raam endeur
Online op de hoogteRaam en Deur scant interessante websites
Door Hein Stienstra
Vaktueel
De Stichting Elux - met op de achtergrond Uneto/VNI - heeft tot doel het
bevorderen van een hoogwaardige infrastructuur in woningen, in het bijzon-
der door middel van het Elux installatieconcept. Op de website wordt per
doelgroep Particulieren, Woningbouwcorporaties, Project ontwikke laars,
Installateurs en Adviseurs uitgelegd wat het installatieconcept voor hen kan
betekenen. Het concept stimuleert meer functionaliteit met als doel in de
woning een hoger niveau te bereiken van duurzaamheid en energiebespa-
ring, comfort, veiligheid, levensfasebestendig en ICT gemak. Zeker nu bij het
energiezuinig wonen de EPC-waarde in de komende jaren op 0,0 afstevent,
zullen - om optimaal energie te kunnen besparen - de installaties met elkaar
moeten kunnen communiceren. Onder installaties wordt verstaan: electra,
verwarming, ventilatie, koeling en sanitair. Het Elux-installatieconcept is
vastgelegd in de NTA 8044 (Nederlands Technische Afspraak / NEN).
BWT staat hier voor Bouw- en Woningtoezicht. De website geeft allereerst
een goed beeld van de kennisbank welke op gemeentelijk niveau voor de
praktische uitleg van de bouwvoorschriften wordt gebruikt. Ga om die
reden vooral eens via Kennis naar Documenten of zoek eens op bijvoor-
beeld Gelijkwaardigheid. Wanneer een oplossing vastloopt in de bouwregel-
geving kan men in de praktijk met een zogenaamde gelijkwaardige oplos-
sing verder. Gelijkwaardigheid is een ingewikkelde materie, maar met het
(in pdf te downloaden) Rapport gelijkwaardige oplossingen wordt dit begrip
aan de hand van de vele praktijkvoorbeelden heel wat duidelijker. Maar ook
de vele actuele (politieke) zaken zijn op deze website te volgen. Zoals de
‘brief op poten’ van het Expertisecentrum Regelgeving Bouw (ERB) aan de
Tweede Kamer met de kritiek dat het komende Bouwwerkbesluit vol bloo-
pers zit. Maar ook treft men er actuele beschouwingen over de Crisis- en
herstelwet aan, welke een “splijtzwam in de Eerste Kamer” is geworden.
De Passiefhuistechnologie staat in Nederland nog in de kinderschoenen.
Dit terwijl deze techniek in 2015 de Europese standaard wordt voor alle
nieuwbouw. In 2020 moet alle Europese nieuwbouw zelfs energieneutraal
worden uitgevoerd, oftewel ook de nog resterende energiebehoefte moet
dan zelf worden opgewekt. De website informeert zowel de geïnteresseer-
de leek als de professional over het passiefhuisconcept. Zo is er uitleg over
de achterstand en inhaalslag op dit gebied via ondermeer Projecten,
Diensten, Nieuws en Links. Met name de projecten zijn interessant.
Gericht onderzoek ter verbetering van het concept en ontwikkeling van
energie-efficiënte componenten is een van de belangrijkste doelstellingen
van de Stichting PHH. De Stichting PHH stimuleert derhalve gerichte
deelonderzoeken en geeft waar mogelijk financiële ondersteuning bij
inhoudelijk relevante projecten. Ook verzorgt de Stichting PHH lezingen
en informatiesessies voor uiteenlopende doelgroepen.
�
www.velux.nl
www.bwtinfo.nl
www.passiefhuis.nl
Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regel-matig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.
Vaktueel Online.indd 45 06-04-2010 14:38:00
De nieuwe DTS® ReFlex IIrenovatiedorpel
Kreunen Kunststo� en B.V.Postbus 98 Hanzeweg 117240AB Lochem 7241CR Lochemtel.: 0573-438410 Fax.: 0573-432609Email: info@dts-dorpels.nlwebsite: www.dts-dorpels.nl
De geheel nieuwe RenoFix koppeling is ontstaan uit de erva-ringen die we hebben opgedaan met de (oude) DTS® ReFlex dorpel en het daarbij behorende ReFlex koppelsysteem met excentriek. De geheel nieuwe RenoFix koppeling is een aan-zienlijke verbetering t.o.v. de oude koppeling.
Ter vervanging van verrotte houten onderdorpels en tevens zeer geschikt voor het “opplussen” van bestaande woningen
P O L I T I EKEURMERKV E I L I GW O N E N
R
Met de nieuweRenoFix
koppelmodule
P10en32.indd 46 02-04-2010 16:35:59
47 I 2 2010
Buiten de deur
raam endeur
A g e n d a
Dag van de Bouw 2010Op 5 juni zullen er verspreid over het hele land weer veel interessante bouw- en infraprojecten opengesteld worden voor het publiek. Het doel van de dag is om het publiek kennis te laten maken met de wijze waarop de 450.000 vak-mensen die in de sector werken tal van uiteenlopende bouw- en infrawerken tot stand brengen. En te laten zien tot welke hoogstandjes de betrokken ondernemin-gen in staat zijn. Vorig jaar waren circa 240 projecten opengesteld en deze trok-ken in totaal meer dan 115.000 bezoe-kers: een nieuw record.Meer info: www.dagvandebouw.nl
Praktijkdag Constructief hout22 april 2010Deze praktijkdag is gericht op kennis-overdracht op het gebied van naaldhout en hardhout. Foreco, Dalfsenwww.houtwereld.nl/praktijkdag
Innovatiecongres Veiligheid 201019 mei 2010Het congres staat open voor allen die professioneel betrokken zijn bij innova-tie en veiligheid. Bussumwww.innovatiecongresveiligheid.nl
Challenging Glass20 en 21 mei 2010Internationaal tweedaags congres over architectonische en constructieve toe-passingen van glas. TU Delftwww.bk.tudelft.nl/challengingglass
Cradle to Cradle16 juni 2010Congres georganiseerd door Duurzaam Gebouwd.www.duurzaamgebouwd.nl
SBR Duurzaamheidscongres 22 juni 2010De Rijtuigenloods, AmersfoortAan de slag met Cradle 2 Cradle Bouwen Recyclebaar bouwen. www.sbr.nl/duurzaamheidscongres.nl
Engineering Event Safety Op 27 april vindt wederom het Engineering Event Safety plaats, een interactief evenement dat geheel in het teken staat van de gevolgen van de nieuwe Machinerichtlijn 2006/42/EG, speciaal voor ontwerpers, constructeurs en engineers in de maakindustrie/machinebouw. Over de gevolgen van de nieuwe Machinerichtlijn bestaan nog vele onduidelijkheden die even zoveel vragen oproepen
bij engineers en constructeurs/ontwerpers. Het gaat om zaken als de grenzen van de verant-woordelijkheid van ontwerpers; de aansprakelijkheid van de deelmachineleverancier; risico-beoordeling; de nieuwe eisen ten aanzien van gebruiksaanwijzingen en technische docu-mentatie; inkoopspecificaties; de handhaving van de Machinerichtlijn; PL en SIL. Voor de beantwoording van deze vragen is een aantal specialisten op het gebied van de machinevei-ligheid uitgenodigd, die tijdens het Safety Event presentaties over deze thema’s zullen geven. Meer info: www.engineersonline.nl/safetyevent
Gevelmiddag in BussumKettlitz Gevel- en dakadvies organiseert op 27 april in ’t Spant te Bussum voor de tweede keer haar jaarlijkse gevelmiddag. De titel van deze middag luidt: “Moderne gevels: form follows function or function follows form?” De vier voordrachten en de aansluitende paneldiscussie behandelen vanuit verschillende invalshoeken het span-ningsveld tussen creativiteit en architectonische innovatie aan de ene kant en het technisch en economisch haalbare aan de andere kant. Ligt hier een uitdaging, een risico of een conflict? Sprekers zijn Bjarne Mastenbroek van Search (architect van het jaar 2009 en voorgedragen als voorzitter BNA), Peter Moser van VPT Versteeg (gevelbouwer.van onder andere The Wall langs de A2 te Utrecht), een vooraanstaande projectontwikkelaar en Otto Kettlitz van KGDA.De middag begint om 13.00 uur met een ontvangst en eindigt om 17.00 uur met een borrel.Meer info: www.gevelsendaken.nl
Nationaal Brandveiligheidcongres 2010Als er brand uitbreekt, is de brandweer er nooit meteen bij. Zorg daarom goed voor uzelf, kies voor de risicobenadering, want dat is de volgende stap naar brandveiliger Nederland. Hoe kunnen overheden, de brandweer, adviseurs, bouwers en anderen er samen voor zor-gen dat deze werkwijze straks slaagt? De antwoorden komen tijdens het Nationaal Brand-veiligheidcongres 2010. SBR organiseert de vierde editie van dit landelijke evenement op 22 april in Spant! te Bussum. Centraal staat het thema ‘bewust omgaan met risico’s’. Kosten voor deelname zijn 390,00 euro. Datum: 22 april 201, van 9.00 tot en met 18.00 uur.Meer info: www.nationaalbrandveiligheidscongres.nl
SBR DuurzaamheidscongresRecyclebaar bouwen, Cradle to Cradle (C2C), u kent de kreten. Maar hoe zorg je er nu echt voor dat uw bouwwerken zowel ecologische als economische meerwaarde bieden? Hoe bouw je een pand dat alleen ‘goede’ materialen bevat voor een marktconforme prijs? Een gebouw dat ook nog eens mooi, bruikbaar en gezond is voor toekomstige bewoners? Het SBR Duurzaamheidscongres 2010 helpt deelnemers op weg. Als duurzaam bouwen echt van de grond wil komen, dan is regelmatig kennis uitwisselen namelijk een must. Dit congres helpt geïnteresseerden in hun zoektocht om handen en voeten te geven aan het concept Recyclebaar bouwen: deelnemers horen niet alleen wat C2C inhoudt, maar krij-gen ook uitgebreid de gelegenheid om met andere professionals van gedachten te wisse-len. Het congres vindt plaats op 22 juni 2010 in De Rijtuigenloods in Amersfoort. Deelname kost 295,00 euro exclusief btw. Meer info: www.sbr.nl/duurzaamheidscongres
Buiten de Deur Agenda 47 07-04-2010 10:18:19
48 I 2 2010raam endeur
Buiten de deur
Op de recente VSK beurs in Utrecht waren expo-santen aanwezig die ventilatie onder de aandacht van installateurs brachten. Het is gebleken dat de sector ‘verwarming, sanitair en klimaat’ tot nu toe weinig van doen heeft met raamventilatie. Daarentegen hecht de sector ‘gevelelementen’ veel belang aan ventilatie en vooral aan roosters. Zij zijn immers mede bepalend voor de architectonische vormgeving van de buitenschil.
Alusta Natuurlijke Ventilatietechniek uit Etten-Leur
bracht op VSK in de Utrechtse Jaarbeurs de ‘soft look’
Bingo Cybele voor het voetlicht. Deze serie ventilatieroosters
hebben een afgeronde buitenkap. Deze verfraait niet alleen de
vormgeving, die past in fraaie gevel, maar laat ook een efficiënt
zelfregelende klep aan de inlaatzijde toe. De ventilatieroosters
uit deze serie zijn door deze vormgeving geschikt voor
verschillende inbouwsituaties. Ze zijn toepasbaar voor plaatsing
op glas in glasgoten van 28, 32, 36 en 40 mm, op tussenregel
met flens rondom 22 mm en in een (stel)kozijn achter een
buitenspouwblad. Het Bingo Cybele ventilatierooster heeft een
bescheiden hoogte waardoor het verlies van lichtinval relatief
klein is. De glasaftrek bedraagt slechts 63 mm.
De zelfregelende klep aan de inlaatzijde maakt deze ventilatie-
roosters geschikt voor toepassing in het EPC-verlagende
Pascalle+-ventilatiesysteem.
VSK beurs toont nieuwe ontwikkelingen in ventilatie
Door Ron van Hoof
Combinatie ventilatie en zonweringTot voor kort bleek de montage van zonneschermen of screens lastig. Het
zonweringdoek kwam in conflict met de aangebrachte ventilatievoorzie-
ningen in het kozijn. Vent-O-Sun neemt dit bezwaar weg. Het ontstaan
van het systeem komt voort uit de samenwerking van Alusta met de zon-
weringspecialist Schellekens & Schellekens. André Meester, algemeen
directeur van Alusta ziet voor opdrachtgevers meerdere voordelen:
“Allereerst de praktische voordelen, omdat de benodigde montagetijd
flink omlaag gaat. Waar voorheen twee verschillende marktpartijen aan
het werk moesten om beide voorzieningen aan te brengen, wordt dit nu
in één proces afgerond. Daarnaast is het esthetische voordeel uitermate
groot, omdat een veel rustiger gevelbeeld ontstaat. Maar ook het onder-
houdswerk kost minder tijd. Zowel aan het ventilatiesysteem als aan de
zonwering kan men dit volledig van binnenuit uitvoeren. De unit is aan
de binnenkant van het gebouw te demonteren, zodat het verwisselen van
bijvoorbeeld het schermdoek relatief eenvoudig en snel verloopt”.
Minder comfortklachten“Daarbij moet men zich realiseren dat de integratie van de twee functies
ook een veel beter ventilatiesysteem oplevert”, meent Meester. “Op dit
moment worden screens of andere vormen van zonwering vaak nog zoda-
nig geplaatst dat ze de ventilatiecapaciteit nadelig beïnvloeden. Het geïnte-
greerde product zorgt allereerst dat het benodigde koelvermogen in een
gebouw afneemt maar ook dat ventilatielucht onbelemmerd kan binnen-
stromen. Door de beperkte opwarming maakt de Vent-O-Sun de nood-
Nabeschouwing VSK-beurs 48 07-04-2010 10:19:13
49 I 2 2010
naar de kwaliteitseisen die ook bij nieuwbouw gelden. Dat betekent
ondermeer ventilatie met een luchttoevoer en -afvoer in evenwicht. Het
ventilatiesysteem dient een goede luchtoverstroom bewerkstelligen. Er
moet ook een duidelijke samenhang zijn tussen ventilatie en isolatie en
vochthuishouding. Daarbij verdienen het gebruiksgemak van ventilatiesys-
temen in de praktijk bijzondere aandacht”.
EnergiewinstDuco Comfort System kan met een minimale investering en installatie
voor een gezonde binnenlucht zorgen. Met een energiewinst van meer dan
14 procent zorgt het vraaggestuurde ventilatiesysteem doorgaans voor een
stijging van het EPA-label met minstens één niveau. Het gebruik en het
onderhoud van het Duco Comfort System vergt volgens de zegsman van
de fabrikant zo goed als geen inspanning van de bewoners.
Breathing windowBrink Climate Systems uit Staphorst introduceerde de Breathing Window.
Dit Ademend Raam is geen raam om door te kijken maar een decentraal
gevelventilatiesysteem gecombineerd met warmteterugwinning. Het pro-
duct functioneert dus wel degelijk als raam, namelijk om frisse lucht in
een binnenruimte toe te laten en om afgewerkte lucht af te voeren. Het
systeem is gebaseerd op een 15 km fijn koperdraad bevattende, hoog ren-
dement warmtewisselaar. De koperdraadwisselaar heeft een hoge warmte-
geleiding, waardoor het systeem al bij een miniem temperatuurverschil
over de wisselaar warmte of koelte terug kan winnen. Zo blijft nog meer
dan bij een conventionele warmtewisselaar in de winter de warmte - en in
de zomer de koelte binnen. De gepatenteerde temperatuurbalans-regeling
zorgt ervoor dat het systeem automatisch op basis van windbelasting, van
temperatuur en van CO2 de hoeveelheid ventilatielucht aanpast.
Nauwelijks ventilatieverliesBewoners kunnen daarnaast ook zelf via de gebruikersvriendelijke druk-
toetsbediening de gewenste luchtkwaliteit instellen. Tenslotte zorgt het
toestel standaard voor de filtering van de buitenlucht op (fijn)stof en pol-
len. Het Ademend Raam is in hoge mate energiebesparend. Dit komt door
de gecombineerde eigenschappen HR koperen warmtewisselaar (rende-
ment 80%-90%), vraaggestuurde CO2-regeling, een extreem laag elektrici-
teitsverbruik door lage drukval in de warmtewisselaar en het gebruik van
overgedimensioneerde DC-ventilatoren.
Het Ademend Raam is toepasbaar in de nieuwbouw (woningbouw, kanto-
ren, hotels,gezondheidscentra, etc), maar is ook bruikbaar in vernieuw-
bouw. Ventilatieverliezen in woningen maken 20 tot 30 procent van de
totale energieverliezen in de woning uit. Met dit systeem kan hierop vol-
gens de fabrikant tot 90 procent worden bespaard. Voordeel is dat het
Ademend Raam eenvoudig achteraf in bestaande woningen en gebouwen
aangebracht kan worden en zodoende een aanzienlijke bijdrage kan leve-
ren aan de energiebesparing in de bestaande bouw (EPBD/verbetering
energielabel).
zaak voor luchtverversing in de ruimte kleiner en kan het venti-
latiesysteem met minder energie aan de ventilatievraag voldoen.
Dus naast minder comfortklachten zal het energieverbruik lager
zijn. Deze slimme integratie zal gebouwen duidelijk leefbaarder
en zuiniger maken”.
Akoestische deurroosterDuco ‘Ventilation & Sun Control’ uit Veurne (België) presen-
teerde product-innovaties, zoals het vraaggestuurde natuurlijk
ventilatiesysteem Duco Classic System, de akoestische uitvoe-
ring van het ventilatierooster met geïntegreerd zonweringdoek
DucoTwin 120 ZR, de inbraakwerende muurroosters
DucoGrille Solid++ en de aluminium schuifpanelen voor zon-
wering DucoSlide. De TwinTronic is een aanvulling op het
bestaande Duco gamma met elektrisch gestuurde toevoerroos-
ters als onderdeel van het sensorgestuurde DucoTronic System
aan.
Een nieuwigheid is ook de DucoDoor, een akoestisch deurroos-
ter die zorgt voor de doorvoer van lucht tussen de verschillende
ruimtes van een gebouw of woning, en de RoofMax ZR, een
zelfregelende ventilatiecombinatie voor gecontroleerde toevoer
van lucht in ruimtes onder een hellend dak.
“Verbetering van ventilatie en vermindering van energieverbruik
zijn in de bestaande woningvoorraad van cruciaal belang”, vindt
Duco’s marketing manager Lieven Pieters. “Daarbij streven wij
Nabeschouwing VSK-beurs 49 07-04-2010 10:19:18
KCG Nieuws
De informatie op deze pagina is afkomstig van het KCG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Gentseweg 13
Postbus 2075
2800 BE Gouda
n T: 0182 - 56 78 80
n F: 0182 - 53 12 39
n E: info@kenniscentrumglas.nl
n www.kenniscentrumglas.nl
raam endeur 50 I 2 2010
Bestemd voor:De workshop is bestemd voor diegenen die verantwoordelijk
zijn voor de kwaliteitsbeoordeling van geleverde vlakglaspro-
ducten zoals die in de bouw worden toegepast en die ook
eventuele klachten van afnemers/ opdrachtgevers moeten
beoordelen. De workshop richt zich dus zowel op medewer-
kers van glasgroothandels, als op diegenen werkzaam zijn bij
glaszetbedrijven, gevelbouwbedrijven, adviesbureaus etc.
Inhoud:In de workshop worden alle (Europese) normen besproken
die relevant zijn bij de kwaliteitsbeoordeling van vlakglaspro-
ducten. Per product worden de betreffende normen toegelicht
en specifiek ingegaan op onderwerpen als optische fouten,
visuele fouten, puntfouten etc.
Van de volgende producten worden de kwaliteitsnormen behandeld: • isolatieglas • floatglas
• spiegeldraadglas • gecoat glas
• thermisch gehard veiligheidsglas • gelaagd glas
Daarbij wordt aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden
en cases toegelicht hoe de diverse normen in de praktijk
moeten worden gehanteerd en geïnterpreteerd.
Duur/ data/ locatie:Eén bijeenkomst van 15.30 uur tot circa 20.30 uur.
De workshop wordt georganiseerd op
donderdag 08 april 2010 omgeving Utrecht
woensdag 14 april 2010 omgeving Eindhoven
Hand-out:Tijdens de workshop wordt een hand-out uitgereikt.
Daarnaast krijgen de deelnemers de beschikking over het
technisch document “Kwaliteitsbeoordeling van vlakglaspro-
ducten” en de infosheet “Beoordeling van glas bij oplevering”.
Prijs: € 225,- per deelnemer exclusief BTW voor GBO-leden en
€ 275,- exclusief BTW voor niet-GBO-leden.
Voor de bij STOOV aangesloten bedrijven geldt dat deze kos-
ten volledig subsidiabel zijn.
Bestemd voor:Projectleiders, calculators, werkvoorbereiders en medewerkers verkoop
binnen- en buitendienst
Inhoud:Glas wordt steeds vaker toegepast ten behoeve van inbraakwering. Zowel
vanuit het Bouwbesluit als het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) als
in Arbobesluiten zijn daarvoor eisen en richtlijnen opgesteld. Diverse
internationale en nationale normen liggen daaraan ten grondslag. De eisen
en richtlijnen zijn echter complex en leiden mede daarom in de praktijk
regelmatig tot fouten; zowel wat betreft de interpretatie van regelgeving,
als de keuze van het product als de feitelijke toepassing (plaatsing).
In de workshop wordt een overzicht gegeven van alle eisen en richtlij-
nen die relevant zijn bij inbraakwering met glas. Nadruk ligt daarbij
op: wanneer, welk en hoe inbraakwerend glas moet worden toegepast.
Tevens wordt aandacht besteed aan de diverse glassoorten en –samen-
stellingen die nodig zijn om de gewenste inbraakwering te realiseren.
Ook het Politiekeurmerk Veilig Wonen zal uitvoerig aan bod komen.
Er wordt ingegaan op voorbeelden uit de praktijk.
Onderwerpen die tijdens de workshop aan de orde komen zijn:
• de relevante normen en regelgeving: Europees en nationaal
• het Politiekeurmerk Veilig Wonen
• de diverse producten/ mogelijkheden
• toepassing van inbraakwerende beglazing: aandachtspunten bij
plaatsing
• praktijkcases
Duur/ data/ locatie:Eén bijeenkomst van 15.30 uur tot circa 20.30 uur.
De workshop wordt georganiseerd op donderdag 22 april 2010 omge-
ving Utrecht.
Hand-out:Tijdens de workshop wordt een hand-out uitgereikt.
Prijs: € 225,- per deelnemer exclusief BTW voor GBO-leden en € 275,-
exclusief BTW voor niet-GBO-leden.
Voor de bij STOOV aangesloten bedrijven geldt dat deze kosten volle-
dig subsidiabel zijn.
n Workshop kwaliteitsbeoordeling van vlakglasproducten
n Workshop Inbraakwering met glas
Branche_KCG.indd 50 06-04-2010 14:32:24
NBvT
De informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactieDe informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
51 I 2 2010
Nederlandse Bond van TimmerfabriekenNieuwe ’s Gravelandseweg 16 | Postbus 24 | 1400 AA BUSSUMt: 035.694.70.14 | w: www.nbvt.nl
raam endeur
Gebruik hout, het product voor de toekomst!
PassiefhuisPassiefhuis, een actueel onderwerp voor de bouw-sector. Niet alleen onder architecten, ontwerpers en ontwikkelaars, maar ook de consument toont interesse voor de voordelen van passiefhuis. Dit door de bijzondere combinatie van een zeer hoog-waardig en prettig binnenklimaat en een zeer laag energiegebruik in de woning. Ook milieu speelt een belangrijke rol bij de keuze voor passiefhuis. In Nederland zijn inmiddels enkele passiefhuisprojec-ten opgestart, waaraan een aantal leden van de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) hebben meegewerkt.
Goed ontwerpIn een goed ontwerp voor een passiefhuis is de zon, een goede
schilisolatie en een effectieve kierdichting de basis. Door de
goede isolatie is er weinig energieverlies en is er relatief weinig
energie nodig voor de verwarming van het huis in koudere
periodes. In deze periodes zorgen namelijk de zon en interne
warmtebronnen voor bijna alle warmte die nodig is in de
woning. In de zomer zorgen het goede ontwerp, de zware schi-
lisolatie, zonwering en nachtventilatie voor een prettig binnen-
klimaat.
Dikke schilEen van de belangrijkste doelen van passief huis is dus het in
de winter vasthouden van zoveel mogelijk warmte in de woning
en in de zomer tegengaan van oververhitting. Een houtskelet-
bouwwoning met gemetselde buitengevels of stucwerk lijkt de
meest voor de hand liggende basis voor passiefhuis, maar een
traditionele woning met een gestucte buitengevel is zeker ook
mogelijk. Voor beide genoemde mogelijkheden geldt dat ze
moeten beschikken over een dikke schil van hoogwaardig isole-
rend materiaal. Warmteverlies door koudebruggen en kieren
moeten absoluut voorkomen worden. Bij het ontwerp van het
passiefhuis zal de aandacht voornamelijk op dit punt gericht
worden.
Kies houtSinds de ontwikkeling van het passiefhuisconcept in de jaren ’80
is veelvuldig gekozen voor het gebruik van de grondstof hout wat
tot succesvolle resultaten heeft geleid. De reden dat geko-
zen wordt voor hout, is dat hout een aantal voordelen
heeft ten aanzien van andere grondstoffen. De thermische
isolatie van hout is zeer goed, wat in het kader van
het doel van passief huis natuurlijk een groot voor-
deel is. Deze fantastische thermische isolatie wordt
bereikt door de houteigen cellenstructuur.
Hout isoleert 15 keer beter dan beton, 400
keer beter dan staal en ongeveer 1.700 keer
beter dan aluminium. Hout levert dus een
grote bijdrage aan het besparen van energie.
Ook de productie en het verwerken van het hout wordt op energie-effici-
ënte wijze uitgevoerd, waarbij relatief weinig CO2 vrijkomt. Dit in tegen-
stelling tot andere materialen, zoals staal, aluminium, beton en kunststof,
waar tijdens productie en verwerking relatief veel energie wordt gebruikt,
waarbij dus ook aanzienlijk meer CO2 wordt uitgestoten.
Een ander belangrijk voordeel van hout is dat het hout na de gebruiksfase
hergebruikt of gerecycled kan worden. Het hout kan na de gebruiksfase
ingezet worden voor productie van groene energie.
Met betrekking tot de grote aandacht voor het milieu tegenwoordig is dit
voordeel van hout een zeer grote pre ten opzichte van andere grondstof-
fen. Hierbij de opmerking dat het hout wel afkomstig dient te zijn van
duurzaam beheerde bossen. Op dit ogenblik is het aanbod aantoonbaar
duurzaam geproduceerd hout zelfs groter dan de marktvraag.
SeriebouwMomenteel wordt door een aantal leden van de Nederlandse Bond van
Timmerfabrikanten meegewerkt aan een aantal grote passiefhuisprojecten,
zowel nieuwbouw als renovatie. Hiervoor leveren zij onder andere houten
spouwbladen en houten geïsoleerde kozijnen. Deze zijn speciaal ontwik-
keld voor het passiefhuisprincipe. In mei 2010 wordt één van de eerste
projecten in Nederland opgeleverd waarbij de passiefhuistechniek in serie-
matige woningbouw wordt toegepast.
Naast de ontwikkelingen op het gebied van houten producten ten behoe-
ve van het passiefhuisprincipe wordt door de leden van de NBvT de lat
steeds hoger gelegd ten aanzien van de kwaliteit, uitstraling, gebruiks- en
milieuvriendelijkheid van het houten product, een product dat klaar is
voor de toekomst!
Noot: voor meer gedetailleerde informatie kunt u zich wenden tot het kenniscentrum van de NBvT op telefoonnummer 035-6782385.
tot succesvolle resultaten heeft geleid. De reden dat geko-
zen wordt voor hout, is dat hout een aantal voordelen
heeft ten aanzien van andere grondstoffen. De thermische
isolatie van hout is zeer goed, wat in het kader van
het doel van passief huis natuurlijk een groot voor-
deel is. Deze fantastische thermische isolatie wordt
bereikt door de houteigen cellenstructuur.
Hout isoleert 15 keer beter dan beton, 400
keer beter dan staal en ongeveer 1.700 keer
beter dan aluminium. Hout levert dus een
grote bijdrage aan het besparen van energie.
Branche_NBvT.indd 51 06-04-2010 14:33:31
52 I 2 2010raam endeur
VLA
Vereniging leveranciers van Luchttechnische ApparatenBoerhaavelaan 40 | 2713 HX Zoetermeer
Tel: (0)79 353 11 24 | Fax: (0)79 353 13 65www.natuvent.nl | E-mail: vla@fme.nl
De aanhoudende vrieskou heeft in de afgelopen
maanden de discussie over de open staande
winkelentrees tijdens koude perioden weer doen
toenemen.
Is een dergelijke geopende winkelentree echt zo
energieverslindend als maatschappelijk wordt
aangenomen?
Een winkelier opent graag zijn winkeldeur voor een bezoekende
klant, elke keer dat de winkeldeur wordt geopend verdwijnt er
een deel van de warme binnenlucht naar buiten en stroomt er
koude buitenlucht over de vloer naar binnen. Hoe hoger de
bezoekfrequentie hoe groter de klimaattechnische verstoring zal
zijn. Door boven de winkeldeur een luchtgordijn te plaatsen zal
er bij het openen van de winkeldeur geen warme binnenlucht
meer naar buiten verdwijnen en wordt eventueel binnenkomen-
de koude buitenlucht comfortabel opgewarmd.
LuchtgordijnVoor het opwarmen van de koude buitenlucht wordt geen extra
verwarmingscapaciteit gebruikt alleen wordt de positie van het
verwarmingslichaam verplaatst van in de winkel naar een posi-
tie boven de winkeldeur. De warme luchtstraal komt bijna
geheel ten goede aan de achterliggende winkelruimte en warmt
deze daardoor op.
Bespaar meer energie met een Luchtgordijn
Een luchtgordijn bezit zijn hoogste rendement wanneer er in de deurope-
ning een stabiele drukopbouw is, het frequent openen en sluiten van de
winkeldeuren heeft dan ook een negatief effect op de efficiëntie van een
luchtgordijn. Een goed ingesteld hoog rendement luchtgordijn bezit een
rendement van zo’n 90 %, waardoor een luchtgordijn in combinatie met
een volledig geopende winkeldeur energetisch efficiënter is dan een win-
keldeur zonder luchtgordijn die meer dan zes minuten per uur openstaat.
Kortom de winkeldeuren staan open om klanten uit te nodigen om bin-
nen te komen maar ook om een stabiele situatie te creëren om zodoende
een zo hoog mogelijk energetisch rendement te verkrijgen.
VoorlichtingDe leveranciers van de luchtgordijnen (verenigd binnen de FME branche-
vereniging VLA) willen de winkeliers bewust om laten gaan met de winke-
lentree en de bijbehorende luchtgordijn installatie. “Als leveranciers stre-
ven wij naar producten met hoge energetische rendementen, maar bij de
daadwerkelijke installatie en gebruik kan er veel misgaan waardoor er
onnodig veel energie wordt verbruikt, ’ aldus Wiebe de Vries kringvoor-
zitter van de VLA.
“Zo komt het voor dat er om design technische reden ervoor gekozen
wordt een luchtgordijn tegen het plafond te monteren terwijl de daadwer-
kelijke deuropening veel lager is of dat men de unit op een meter afstand
uit de gevel monteert omdat dit voor de inrichting van de winkel beter
uitpakt. Daarnaast komt het erg vaak voor dat de uitblaastemperatuur van
de luchtstraal te warm staat ingesteld: de optimale uitblaastemperatuur
bedraagt 35°C. In de praktijk komen we helaas situaties tegen waarbij de
uitblaastemperatuur meer dan 50°C bedraagt. Door af te wijken van de
installatie en gebruiksvoorschriften van de leverancier kan het energeti-
sche rendement van installatie dus sterk afnemen.”
ScorekaartOm deze situatie eenvoudig in de praktijk te toetsen is er voor de installateur
en de gebruiker door de VLA, in nauw overleg met Energiecentrum en
SenterNovem, een scorekaart ontwikkelt. De ‘bespaar meer energie met uw
luchtgordijn’ scorekaart geeft de installateur en de gebruiker binnen enkele
minuten een goed beeld van de aanwezige installatie. De scorekaart geeft
meteen een helder beeld op welke manier er eventueel energie bespaard kan
worden, afhankelijk van de eindscore wordt er een vervolgactie voorgesteld.
Met de scorekaart is er een eenvoudig hulpmiddel gecreëerd waarmee voor-
al de gebruiker energiebewust om kan gaan met zijn winkelentree en de
misvatting over het energieverslindende imago van een luchtgordijn te
weerleggen. Met een goed geïnstalleerd en ingesteld luchtgordijn in combi-
natie met een open of automatische winkeldeur wordt juist energie
bespaart.
luchtgordijn
Branche_VLA.indd 52 06-04-2010 14:36:35
Vereniging Metalen Ramen en GevelbrancheEinsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein
T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl
VMRG Nieuws
De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
53 | 2 2010raam en
deur
ActueelDe VMRG verwelkomt
2 nieuwe leden:
Luna Metaalbewerking B.V.
Samsonweg 42
1521 RM Wormerveer
t: 075-6402506
f: 075-6409201
www.lunametaalbewerking.nl
Sunvry Aluminiumbouw BV
Rooiseheide 37
5481 SG Schijndel
t: 073-5430033
f: 073-5430029
www.sunvry.nl
Daarnaast heeft een nieuwe
VMRG-partner zich aangesloten:
Totaal Geveltechniek B.V.
Postbus 159
3440 AD Woerden
t: 088-7738885
f: 088-7738884
www.totaalgeveltechniek.nl
Daarnaast heeft een nieuwe
VMRG-partner zich aangesloten:
Totaal Geveltechniek B.V.
Postbus 159
3440 AD Woerden
t: 088-7738885
f: 088-7738884
www.totaalgeveltechniek.nl
Duurzaamheid een hype?
Nee toch!? Bedrijven die zich
ervan bewust zijn dat hun
producten langer meegaan
dan vandaag weten beter.
Bedrijven die zich ervan
bewust zijn dat hun produc-
ten een verantwoordelijke rol
spelen in het leven van ande-
ren, hebben geen moeite met
duurzaamheid.
De kern van duurzaamheid zit naar mijn idee in het aspect
van verantwoordelijkheid voor de effecten op de langere
termijn. Verantwoordelijkheid van een bedrijf werkt in
vele richtingen. De term ‘stakeholders’ geeft hier iets van
aan. Een onderneming realiseert deze verantwoordelijk-
heid in de richting van klanten, werknemers, aandeelhou-
ders, leveranciers, collega-bedrijven en de maatschappij als
geheel. Omdat één van de hoofddoelstellingen van een
bedrijf continuïteit is, betekent dit dus ook continuïteit in
vele richtingen. Duurzaamheid is een vorm van verant-
woordelijke continuïteit. Van alle duurzaamheids-commu-
nicators, -profeten en -regelgevers is waarschijnlijk de
industrie (het geheel aan bedrijven) de groep die duur-
zaamheid uiteindelijk zal moeten realiseren.
Duurzaamheid is continuïteit, is verantwoordelijkheid
voor de toekomst. De gevelindustrie ziet dit dan ook zo en
ziet vele kansen. Zo is de gevelindustrie in staat om duur-
zaam te produceren, duurzaam te engineeren, duurzame
producten te maken en om met die producten het duur-
zaamheidgehalte van gebouwen aanzienlijk te verhogen.
Het is dan wel noodzakelijk dat de ontwerpers en architec-
ten zich met die industrie verstaan om deze mogelijkheden
op te nemen in de ontwerpen. Kortom, de collectieve ver-
antwoordelijkheid voor duurzaamheid leidt tot verant-
woordelijkheid voor de toekomst en leidt tot het ontwer-
pen voor die toekomst. Vervolgens zal de gevelindustrie
haar productieve bijdrage op het gebied van duurzaam-
heid zonder meer realiseren.
Geen hype dus, maar een serieus pad naar de toekomst.
VMRG organiseert ‘Klantgerichtheidsprijs voor de gevelbranche’De klant is uw boterham. De klant wil elke dag ‘gesmeerd’ wor-
den. Aan de telefoon. Per mail. Tijdens een persoonlijk contact.
Voor elk bedrijf is dan ook cruciaal:
• Hoe klantgericht is uw organisatie?
• Staan uw mensen klaar voor opdrachtgevers en klanten die
onverwacht reageren?
Alle bij de VMRG aangesloten bedrijven worden het komende half
jaar gemeten op klantgerichtheid. Een zogenaamde ‘mystery klant’
zal de bedrijven verzoeken doen via telefoon, e-mail, de website,
etc. Na elke ronde gaat de helft van alle bedrijven op basis van de
behaalde scores door naar de volgende ronde (en de andere helft
valt af).
Uiteindelijk zal in sep-
tember 2010 dan voor
het eerst de
Klantgerichtheidsprijs
voor de gevelbranche
worden uitgereikt aan
het meest klantgerichte
bedrijf van de VMRG!
branchepagina VMRG.indd 53 06-04-2010 14:35:23
54 I 2 2010raam endeur
Op de matOp ‘t dak boekje 2010Een handzaam boekje, met praktische tips en papie-ren zaken voor de uitvoering van platte daken, geschreven in begrijpelijke taal en vooral gericht op de praktische kant van het proces dakdekken. Dit boekje is een gezamenlijke uitgave van Vereniging Dakbedekkingsbranche Nederland Vebidak, BDA Dakadvies en Tectum Opleidingsinstituut voor dak-vakmanschap. Het Op ‘t dak boekje is ontwikkeld voor iedereen die in de dagelijkse praktijk te maken heeft met platte daken. Deze derde uitgave is volle-dig geactualiseerd en afgestemd op de nieuwe bouwregelgeving, zoals de geldende Beoordelingsrichtlijnen, NEN-normen (waaronder NEN 6050), SBR-publicaties en de Vakrichtlijn Gesloten Dakbedekkingssystemen) en de huidige inzichten. Interesse? Neem dan contact op met Vebidak: info@vebidak.nl.
Conceptueel BouwenDe traditionele wijze van projectontwikkeling, bouwen en beheren blijkt in de praktijk tal van knelpunten te kennen. De belangrijkste zijn de lange doorlooptijd, de hoge prijs, de onzekerheid en de rompslomp. Conceptueel bouwen is een nieuwe aanbodstrategie voor partijen in de gebouwde omgeving die een oplossing kan bieden voor bovenstaande problemen. Pieter Huijbregts introduceert in dit standaardwerk de wereld van conceptu-eel bouwen. Wat houdt het in, hoe werk je ermee in de praktijk en wat zijn de voorde-len? Maar ook: hoe ontwikkel je concepten? Het geeft een compleet overzicht van het te doorlopen traject, van het bepalen van een visie tot en met het evalueren en verbeteren van het concept. Het boek is te koop via www.architectenweb.nl en kost 59,- .
GlasVorig jaar bestond de glasafdeling van de Gerrit Rietveld Academie veertig jaar. In deze periode heeft de afdeling glas een internationale reputatie opgebouwd, zodat de Rietveld tegenwoordig met recht tot de belangrijkste glasscholen ter wereld wordt gerekend. De vele studenten uit binnen- en buitenland die aan de Rietveld Academie zijn afgestudeerd, hebben in belangrijke mate gezicht gegeven aan de Nederlandse glaskunst. Dit boek schetst dan ook niet alleen een beeld van de rijke geschiedenis van de glasafdeling, maar biedt tegelijkertijd een representatief overzicht van de ontwik-kelingen van Nederlands glas in de afgelo-pen veertig jaar. Het boek is te bestellen voor 34,50 euro op de site www.architectenweb.nl.
Het gebouw en zijn duizend vadersEnkele jaren geleden reed het ont-werpteam van nieuwbouwproject de ‘Heren van Ambacht’ na het zoveel-ste overleg langs de locatie waar de gebouwen zouden komen. Voor hen stonden ze er allang, ze moesten alleen nog gebouwd worden door al die duizenden mensen die bij de bouw betrokken zijn. Het boek ‘Het gebouw en zijn duizend vaders’ moet laten zien hoe door de intense betrokkenheid van al die vaders een gebouw gerealiseerd wordt. Het is een eerbetoon aan het teamwerk. Het boek probeert al die mensen en instanties tijdelijk aan de vergetelheid te onttrekken, want vergeten, dat worden ze. Alle vaders die een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van de ‘Heren van Ambacht’ worden hier in beeld gebracht, voor onszelf en voor de toekomst. Het boek is te bestellen bij uitgeverij Aeneas voor 59,00 euro. www.aeneas.nl
Op ‘t dak boekje 2010Een handzaam boekje, met praktische tips en papie-ren zaken voor de uitvoering van platte daken, geschreven in begrijpelijke taal en vooral gericht op de praktische kant van het proces dakdekken. Dit boekje is een gezamenlijke uitgave van Vereniging Dakbedekkingsbranche Nederland Vebidak, BDA Dakadvies en Tectum Opleidingsinstituut voor dak-vakmanschap. Het Op ‘t dak boekje is ontwikkeld
OpdeMat_Pi 54 06-04-2010 14:56:56
Healthy Building Concept®
➀ Een continue & gecontroleerde basisventilatie
➁ Een intensieve nachtventilatie, nightcooling
➂ Externe zonwering voor glasgevels:
doekzonwering en/of aluminium structurele zonweringWenst u meer informatie ? www.renson.eu
VENTILATION
SUNPROTECTION
V
S
VISUEEL COMFORT
AKOESTISCH COMFORT
THERMISCH COMFORT
LUCHTCOMFORT
HBC_A4 04_2010.indd 1 6/04/10 10:10RD_0141.indd 1 06-04-2010 12:26:20
Wij zijn VBH, de experts in raam- en deurBeslag. VBH Nederland is sinds 1 januari 2010 de nieuwe naam van Van Nelfen Bouwbeslag. Dezelfde mensen, een nieuw uiterlijk. Het groene VBH-pakket symboliseert betere prestaties, meer service en een groter assortiment. Wij noemen dat het VBH meerwaardepakket. meer weten? Bezoek www.vbh-nl.com of bel 0162 - 483 400.
RD_0127.indd 1 02-04-2010 11:25:30