Welkom!

Tilburg, 27 maart 2008

• 16.00 u. Welkom door Karin Bruers

• 16.05 Korte introductie DESTIL en

Holla Poelman Van Leeuwen

Advocaten

• 16.15 Actualiteiten Bouwrecht door mr. Frank

van der Kruis en mr. Remco Bressers

• 17.15 Rondleiding

• 17.45 Borrel

• 19.30 Einde

Programma

Actualiteiten Bouwrecht

• Full service specialisten• Grootste onafhankelijke kantoor in

Zuid-Nederland: ca. 85 advocaten • Top 20 • Drie vestigingen• Lokaal, regionaal, landelijk en

internationaal werkzaam• Netlaw en European Law Firm (ELF)

Profiel kantoor

• Persoonlijk• Specialistisch• Dichtbij (3 locaties)• Sterk (krachtenbundeling)

• Altijd sterk!

Motto kantoor

• Onroerend goed, Bouwrecht• Ondernemingsrecht, Insolventierecht• Arbeidsrecht• Aansprakelijkheidsrecht/verzekeringsrecht• Intellectuele eigendom• Bestuursrecht (overheid)• Personen- en familierecht, Strafrecht e.d.

Dienstenpakket

Cliënten

• Ondernemingen,mkb-bedrijven

• Not-for-profit instellingen• Overheden• Particulieren• Verwijzers (intermediairs)

Gevolgen vertraging van de bouwmr. Frank van der Kruis

• Vertraging voor rekening en risico aannemer

• Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever

• Verval van aanspraken

Inleiding

• Uitvoeringsduur:• Bepaalde fatale datum• Werkbare werkdagen• Weken, maanden

• Aanvang van de Bouw• Boete

Vertraging voor rekening en risico aannemer (1)

• Onwerkbare werkdagen:• Dagen waarop niet mag worden gewerkt

• Vakanties, feestdagen, etc.

• Dagen waarop niet kan worden gewerkt• Onwerkbaar weer

• Overig:• Werkstakingen of uitsluitingen• Wijzigingen in werk• Schorsing van werk • Algemene overmacht

Vertraging voor rekening en risico aannemer (2)

• HET BEWIJS:• Hoofdregel: aannemer moet bewijzen

• Bewijsmiddelen:• Registratie door aannemer en opdrachtgever• Registratie door alleen aannemer is niet bindend• Rapportages KNMI, Misset, Elsevier• Gemiddeld aantal werkbare werkdagen per jaar

Vertraging voor rekening en risico aannemer (3)

• Te laat en toen?• Verval• Verjaring• GIW versus UAV• Boete, gefixeerde schadevergoeding

Vertraging voor rekening en risico aannemer (4)

• Uitvoeringsduur

• Stagnatie

• Index

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (1)

• Risico opdrachtgever:• Tijdige bouwvergunning

• Vergunningen voor opzet van werk

• Overheidsingrijpen

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (2)

• Welke kosten komen voor vergoeding in aanmerking?• a. Hogere algemene kosten• b. Langere duur verzekering voor zover deze

afhankelijk is van bouwtijd• c. Renteverlies over in werk gestoken kapitaal• d. Winstderving door niet kunnen aannemen van

ander werk• e. Schade in naam en crediet

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (3)

• f. Improductieve uren van personeel• g. Inmiddels gestegen lonen• h. Prijsstijgingen van materialen• i. Ongebruikt materieel en gereedschap• j. Loodsen en keten• k. Water, electriciteit, telefoon• l. Belastingen• m. Potentiële schade• n. Bouwplaatskosten

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (4)

• Hoe kan vertragingschade niet worden berekend?• Niet op basis van nacalculatie met begroting• Geen vergelijking tussen werkelijke productie en

normale omstandigheden• Ondernemersrisico blijft bij aannemer

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (5)

• Tijdig melden!

• Verval

• Rechtsverwerking

Vertraging voor rekening en risico opdrachtgever (6)

• Zorg voor goede registratie op de bouw• Trek tijdig aan de bel voor bouwtijd-

verlenging• Meld direct schade en concretiseer

de schade

Tot besluit

Waarschuwingsplichtvan aannemer

mr. Remco Bressers

• Plicht anderen voor hun fouten te behoeden en schade te voorkomen

Waarschuwingsplicht aannemer

• Aannemer belast met uitvoering van werk dat door anderen dan hemzelf is ontworpen, zowel in esthetische als constructieve zin; daarmede niet verantwoordelijk voor tekortkomingen in dat ontwerp.

Uitgangspunt

• Aannemer verplicht te waarschuwen voor hem kenbare fouten in werk van zijn contractspartij

• Niet waarschuwen: aansprakelijkheid voor gehele of groot deel van schade

Correctie

• Vooral (oudere) rechtspraak Raad van Arbitrage voor de Bouw laat zien wanneer waarschuwingsplicht niet bestaat

Uitzondering: wanneer niet?

• Waarschuwingplicht: marginale toetsing

• RvA: Indien er een waarschuwingsplicht zou bestaan, dan verdient aandacht dat aannemer de voorgeschreven constructie in algemeen niet tot in detail behoeft te controleren. Hij kan volstaan met marginale toetsing.

Hoe ver moet je gaan?

• Ook Hoge Raad neemt bestaan van waarschuwingplicht aan

• Bijzondere toevoeging Hoge Raad: kennis, wetenschap en kunde bij diegene die gewaarschuwd moet worden, disculpeert aannemer niet

Hoge Raad

• Artikel 7:754 BW

De aannemer is bij het aangaan of het uitvoeren van de overeenkomst verplicht de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen. Hetzelfde geldt in geval van gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdracht-gever, daaronder begrepen de grond waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren, alsmede fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.

In de wet

• Al bij sluiten van overeenkomst waarschuwingsplicht. Dat betekent zelfs dat precontractueel onderzocht moet worden of er gewaarschuwd moet worden.

Let op! (1)

• Kennen of redelijkerwijze behoren te kennen. Duidt dus op geobjectiveerde wetenschap: wat had een redelijk handelend aannemer, behept met normale vakkennis die van hem mag worden verwacht, moeten ontdekken.

Let op! (2)

• Rechtsregels over waarschuwingsplicht zijn van regelend recht.

• Mag dus in contract van afgeweken worden. Afhankelijk van machtspositie opdrachtgever gebeurt dat in praktijk.

• Eenzijdig en onredelijk, maar tussen professionele partijen in beginsel bindend.

Onze waarschuwing!

Retentierecht

mr. Remco Bressers

• De bevoegdheid van een schuldeiser om de nakoming van zijn verplichting tot teruggave van een andermans zaak op te schorten totdat zijn vordering wordt voldaan.

• (Art. 3:290 e.v. BW)

Wat is Retentierecht?

• Retentie slechts mogelijk wanneer schuldeiser de zaak in zijn macht heeft. Daarvan is sprake als afgifte nodig is om zaak weer in macht te brengen van rechthebbende (meestal opdrachtgever)

• HR: afgifte van onroerende zaak geschiedt door deze te ontruimen

Wanneer mogelijk?

• Retentierecht gaat verloren wanneer wederpartij de zaak in zijn macht krijgt

• Ontruiming

• Oplevering

Wanneer vervalt het?

• Niet ontruimen• Afsluitbaar hekwerk• Bord met vermelding dat retentierecht

wordt uitgeoefend• Brief aan opdrachtgever met mededeling

dat retentierecht wordt uitgeoefend en mededeling dat toegang tot werk wordt ontzegd

Uitoefenen retentierecht

• RvA: Naast vergoeding van openstaande facturen ook recht op vergoeding voor kosten in verband met inroepen retentierecht.

• Gaat alleen om hoognodige, redelijke kosten, zoals doorlopende bouwplaats- en toezichtskosten.

Vergoeding

Vragen?

www.hpla.nl

Dank voor jullie aandacht!