Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Het tandheelkundig landschap

Mondzorgpraktijken

In de ruimste zin

van het woord

Universiteiten

Ziekenhuizen

Industrie

Kennisinstituten

Hoge scholen

ROC’s

WAT gebeurt grotendeels WAAR?

• Tandheelkundige zorgverlening

– tandheelkundige professionals in

tandheelkundige praktijken / ziekenhuizen

• Tandheelkundig onderzoek

– tandheelkundige kennis- en

opleidingsinstituten / industrie.

Zorgverlening Onderzoek

Onderzoeksresultaten

• Nuttig, in/voor de praktijk

• Nuttig, maar komt niet in de praktijk terecht

• Nuttig, zonder directe toepasbaarheid in de praktijk (basaal onderzoek)

• Niet nuttig, "scientifically valid, statistically significant, but useless".

• Niet nuttig, noch valide noch significant

Wat is TOP-NN

• Netwerk tussen het Centrum

Tandheelkunde en Mondzorgkunde (CTM-

UMCG) en mondzorgpraktijken

Dental Practice based Research

network

is an investigative union of practicing dentists and

academic scientists. The network provides

practitioners with an opportunity to propose or

participate in research studies that address day-

to-day issues in oral healthcare. The studies,

conducted in participating dental offices with

consenting patients, help to expand the

profession’s evidence base and further refine

care. (National Institute of Dental and Craniofacial Research (NIDCR) USA)

PBR-Network

• It is research done about and in the "real

world" of daily clinical practice.

En aan de andere kant: vragen

vanuit de praktijk

• worden niet opgelost door het ontbreken

van onderzoeksexpertise

Plus het feit

• Dat iedereen het over kwaliteitsbeleid

heeft.

• Wat is er meer kwaliteitsverhogend dan

onderzoek te doen in de eigen praktijk en

daar vervolgens consequenties aan te

verbinden?

Het mes snijdt dus aan veel kanten

en/maar daarnaast is het

• Ingewikkeld

• Inspirerend

• Interessant

• Innovatief

TOP-NN’s twee voorwaarden

• Nieuwsgierige mensen

• Prikkelende vraagstellingen

Tweerichtingsverkeer

Ook studenten

Kinderschoenen

• Lezingen vanuit de secties van het CTM

• Vraagstellingen vanuit de praktijk, voor de lezingen - zonder beïnvloeding

• Vraagstellingen vanuit de praktijk na de lezingen

Programma

Vijf minuten om

• de eerste vragenlijst in te vullen

Presentaties van de secties CTM

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Geerten-Has Tjakkes

Onderzoek

in de praktijk

Geerten-Has Tjakkes

g.h.e.tjakkes@umcg.nl

Parodontaal onderzoekin de praktijk

Wie zonder

sonde is…

Trends in periodontal status and oral hygiene habits in Dutch adults

between 1983 and 1995

pockets 3.5 - 5.0 mm

pockets <3.5 mm

pockets > 5.0 mm

Kalsbeek et al., 2000 22

Epidemiologie: distributie gingivitis en parodontitis(Zweden)

Hugoson et al., 2008

advanced periodontitis (>2/3 botverlies)

gezond parodontium

gingivitis

moderate periodontitis (<1/3 botverlies)

severe periodontitis (1/3 - 2/3 botverlies

23

600 patienten behandeld in parodontologiepraktijk(15.666 elementen), 22 jaar follow-up

300 geen tandverlies 50%199 1-3 33,2%

76 4-9 12,6%

25 10-23 4,3%

1978

Well maintained

Downhill

Extreme downhill

2139 elementen met aanvankelijk dubieuze prognose(furcatietoegankelijkheid, diepe, niet te elimineren pockets, ernstig botverlies, mobiliteit 2-3) 666 raakten verloren (31%), meer dan de helft (394) in 1/6 van de patiënten

460 van de 1464 met aanvankelijke furcatietoegankelijkheid raakten verloren, meer dan de helft (240) weer in 1/6 van de patiënten

Een klein deel van de patiënten is verantwoordelijke voor het grootste tandverlies

24

Parodontale screening

Dutch Periodontal Screening Index

Bij patiënten ≥ 18 jaar

(die niet al onder parodontale behandeling zijn)

Bij patiënten < 18 jaar beperkt: alleen de M1 (de zessen) en de I1 (centrale incisieven)

Jaarlijks (bij PMO)

0 geen afwijking

1 bloeding na sonderen

2 tandsteen en/of overhangende

restauraties

3- pocket 4-5 mm zonder recessie

3+ pocket 4-5 mm met recessie

4 pocket ≥ 6 mm

25

15% altijd25% nooit

makkelijk: 57%administratief gedoe: 37%

duurt lang…

alleen bij diepe pockets (?)

Doel parodontale behandeling

verlagen plaquescore

verlagen bloedingscore

pocketdiepte reductie

behoud van dentitie

behoud van functie

verbeteren mondhygiëneinfection control

aanhechtingswinst

ontstekingsvrije mond

stabiel houden situatie

ondiepe pockets

mondhygiëniste aan het werk

29

behandelplanning met implantaten (indicatie)

alternatieven

in (ex) paropatienten

nazorg na plaatsing (wie?)

bloeding, en dan? hoe vaak?

pus en dan? of botweg bot weg

behandeling? behoud? explantatie? succes?

30

Parodontaal onderzoek en behandelplanning

Initiële parodontale behandeling

Parodontale chirurgie + directe post-operatieve zorg

Post-operatieve evaluatie

Nazorg (ondersteunende parodontale behandeling)

Evaluatie

DPSI

0 1 2 3- 3+ 4

Parodontale preventie

Tussentijdse beoordeling

Post-operatieve zorg

Herbeoordeling

Parodontaal onderzoek en behandelplanning

Initiële parodontale behandeling

Parodontale chirurgie + directe post-operatieve zorg

Post-operatieve evaluatie

Nazorg (ondersteunende parodontale behandeling)

Evaluatie

DPSI

0 1 2 3- 3+ 4

Parodontale preventie

Tussentijdse beoordeling

Post-operatieve zorg

Herbeoordeling

Doel parodontale behandeling

verlagen plaquescore

verlagen bloedingscore

pocketdiepte reductie

behoud van dentitie

behoud van functie

verbeteren mondhygiëneinfection control

aanhechtingswinst

ontstekingsvrije mond

stabiel houden situatie

ondiepe pockets

Volledige parodontale

behandeling

verlagen plaquescore

verlagen bloedingscore

pocketdiepte reductie

behoud van dentitie

behoud van functie

verbeteren mondhygiëne

infection control

aanhechtingswinst

ontstekingsvrije mond

gezond lichaam

stabiel houden situatie

ondiepe pockets

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Marco Cune

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Pauze

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Luc van der Sluis

diepe cariës en preventieve

endodontologie

Luc van der SluisVoorzitter Conserverende Tandheelkunde CTM/UMCG

PI Investigator UMCG-Kolff Instituut Groningen

doel wortelkanaalbehandeling

de preventie en behandeling van

parodontitis apicalis (Haapasalo et al. 2005)

de preventie of het verwijderen van

de infectie uit het wortelkanaal en de

preventie van reïnfectie (Sjögren et al. 1990)

succes endodontische

behandeling algemene praktijk

2000 behandelingen worden dagelijks uitgevoerd

€500.000 dagelijks

recent cross-sectioneel onderzoek

= 40% van de endodontisch behandelde elementen isgeassocieerd met parodontitis apicalis periodontitis op de RX (Peters et al. 2011)

= zelfde als in 1993 (de Cleen et al. 1993)

endodontisch behandelde

elementen zonder PA in

kadavers (histologie)

Brynolf (1967): 7%

Green et al. (1997) 52%

Barthel et al.(2004) 49%

significant percentage van de pulpa’s was oorspronkelijk vitaal

succes endodontische

behandeling algemene praktijk

wereldwijd

effectieve succes percentage RX is lager dan de ‘realiteit’

‘Effect of education intervention on the

quality and long-term outcomes of root

canal treatment in general practice’.

Koch et al. 2014

succes endodontische

behandeling algemene praktijk

training in roterend instrumentarium

verbetert de kwaliteit van de endovullingen op

de RX

= geassocieerd met hoger ‘survival’

= niet geassocieerd met minder parodontitis

apicalis

patiënt is 6 maanden geleden

behandeld

17

klinische pulpa diagnose:

irreversibele pulpitits

27

klinische pulpa diagnose:

irreversibele pulpitits

pijn bij percussie

zeurende pijn na koude test

36

klinische pulpa diagnose:

irreversibele pulpitits

parodontitis apicalis

indirecte pulpa therapie (IPT)

reversibele pulpitits

indirecte pulpa therapie (IPT)

reversibele pulpitits

3 jaars evaluatie:

96% melkmolaren93% blijvende molaren

recall rate 76%

mechanische verwijdering van

de biofilm stopt de caries

Nyvad B, Fejerskov O. Scand J Dent Res. 1986;94:281-4

(a) actieve laesie (b) 2 maanden (c) 6 maanden (d) 18 maanden

controle 1 jaar

pus uit MB

pulpahoorn

17 klinische pulpa diagnose: irreversibele pulpitits

MTA

Miguel Marques

JOE

pijn bij percussie

zeurende pijn na koude test

klinische pulpa diagnose:

irreversibele pulpitits

15 maanden recallMiguel Marques

JOE

pulpotomie en MTA

irreversibele

pulpititis en

parodontitis apicalis

reversibele pulpitis

match 96.6%

irreversibele pulpitis

match 84.4%

pulpa biologie

dentine is een vitaal, cellulair weefsel,

bevattende de cellulaire uitlopers van de

odontoblasten: pulpa-dentine complex

reactie dentine:

= sclerose tubuli

= tertiair dentine

= vervangen odontoblasten

= vrijkomen bioactieve stoffen

uit het dentine

helpt

regeneratie

van de pulpa

dentine as bioactive extracellular matrix

(review)Smith et al. 2011

= reversibele pulpitis: geen spontane pijn, de gevoeligheid voor koude en zoete stimuli is mild. Pulpa sensibiliteitstesten testen geven reacties binnen de normale limieten. Pijn stopt onmiddelijk of binnen een paar seconden wanneer de stimulus stopt.

= milde reversibele pulpitis: de gevoeligheid voor koude of zoete prikkels is duidelijker aanwezig, dit kan bevestigd worden door de testen. De opgewekte pijnprikkel neemt af binnen 20 seconden. Indien spontane pijn aanwezig is dan is deze dof.

= ernstige reversibele pulpitis: de gevoeligheid voor koude of zoete prikkels is heftig, dit kan bevestigd worden door de testen. Napijn kan enkele minuten duren. Indien de patient pijnstillers neemt dan hebben deze effect.

= irreversibele pulpitis: gevoelig voor warmte, persistent doffe kloppende of scherpe spontane pijn, gevoelig bij percussie of toenemende pijn bij liggen, pijnstillers hebben geen effect

BEDANKT VOOR UW AANDACHT

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Annemarie Schuller

Sectie Publieke en Individuele

mondgezondheid (PIM)

• Doel: Mond gezond voor iedereen

Onderzoek

• Bevolkingsgroepen

• Risicogroepen

• Speciale zorggroepen (oa angst)

• Koppeling met LifeLines

Onderzoeksvragen

• Descriptief: hoe staat het met

• Interventies: hoe verbeteren we de ……

Als voorbeeld

Children and adolescents NL

2009-2011 (TNO 2009, 2011)

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

L H L H L H L H L H L H L H L H

5 yrs 9 yrs 9 yrs 11 yrs 15 yrs 17 yrs 21 yrs 23 yrs

fs/FS

ms/MS

ds/DS

GigaGaaf!

• Community based aanpak waarin

mondzorgprofessionals samenwerken met

consultatiebureaus en verloskundigen om

de mondgezondheid van jonge kinderen te

bevorderen

• Mondzorgprofessional maakt gebruik van

NOCTP

Waar

• Oost Groningen

• Den Haag

Masterscripties

• Vera Verploegen

• Onno Ebbens

Presentaties Vera / Onno

EROSIEVE GEBITSSLIJTAGE, WAT WETEN JONGVOLWASSENEN

HIERVAN?

Vera VerploegenStudente Tandheelkunde

Master 2

Aanleiding onderzoek

• Gebitslijtage veel voorkomend probleem

• Veel onderzoek naar prevalentie

• Weinig onderzoek naar mate van kennis

• Informatiebronnen

Doel onderzoek – onderzoeksvraag

Doel•Inzicht krijgen in

• mate van kennis • gebruik van informatiebronnen

•Jongvolwassenen•Vergelijken van thuiswonende groep en uitwonende groep

Onderzoeksvraag:•Is er een verschil in de mate van kennis en het gebruik van informatiebronnen tussen uitwonende en thuiswonende jongvolwassenen?

Plan van aanpak & rol tandartsen

• Vragenlijsten

• Afname• Voor PMO

• Tandartspraktijken • Groningen, Friesland, Drenthe

• 12 praktijken

• 20 jongvolwassenen per praktijk

• Totaal 240 jongvolwassenen

• Start januari 2016

Interesse?

• Opgeven via TOP-NN

Vragen?

Tandartsbezoek en de oudere patiënt

Onno.E.J. Ebbens

Inleiding

• Redelijk aandacht voor mondzorg in verpleeg-en verzorgingshuizen

• Meer thuiswonende ouderen met eigen dentitie

Vraag vanuit het veld

• Waarom verdwijnen oudere patiënten uit de praktijk?

• Hoe toegankelijk is de mondzorg voor de thuiswonende oudere patiënt?

Vraagstelling scriptie

• Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor thuiswonende ouderen die ingeschreven staan bij een reguliere tandartspraktijk om naar de tandarts te gaan?

Onderzoeksopzet

• Vragenlijsten aan thuiswonende ouderen >65 jr die ingeschreven staan in de praktijk met vragen over:– Gebitsstatus

– Kwetsbaarheid

– Mobiliteit

– Mondzorg

– Ervaren mondgezondheid

– Bevorderende en belemmerende factoren

– Demografische gegevens

Tot slot

• 2015 per post vragenlijsten verstuurd

• Medio 2016 worden de resultaten

verwacht

• Masterscriptie

Interesse?

• Opgeven via TOP-NN

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

Luc van der Sluis

Annemarie Schuller

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

•Ervaringen uit Nijmegen

•Onderzoeksvoorstellen

•Hoe nu verder?

•Nogmaals invulling vragenlijst

Tandheelkundig Onderzoek

en Praktijk Noord Nederland

TOP-NN

www.topnn.umcg.nl