WELKOM

Dagdeel2

Programmavanvandaag• Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag• Dagelijksepraktijk/praktischehandvatten

Afspraken• veiligheid• respecteneerlijkheid• erzijn• zorggoedvoorjezelf• Steljezelfeendoel

TERUGBLIK

Dagdeel1

• Watishoogsensitiviteit(enwatishetniet).

• Hoewerkteenhoogsensitiefhoofdenlichaam.

• Watheeftwetenschappelijkonderzoekaangetoondmetbetrekkingtothoogsensitiviteit.

• Hoeherkenjeeenhoogsensitiefpersoon(kenmerken,krachten,uitdagingen).

OPFRISSENDAGDEEL1

WELKOM

Leerdoelenvoorvandaag

A)Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag

1. Kanbenoemenhoehoogsensitiviteitkanleidentotprobleemgedrag.

2. Kanhoogsensitiviteiteenplekgevenalsverklaringvoorklachten(onderscheideigenschapeneffect).

3. Opdehoogtezijnvanovereenkomsten/verschillentussenHSPenerzijdsenAD(H)D,ASSenBPSanderzijds.

4. Opdehoogtezijnvanderelatietussenhoogsensitiviteitenhoogbegaafdheid.

WELKOM

Leerdoelenvoorvandaag

B)Dagelijksepraktijk/praktischehandvatten

5. Kaneenbasishoudingaannemenalshulpverlenerwelkehelpendisvoorcliëntendiehoogsensitiefzijn(open/transparant,respectvol,(h)erkenninggeven).

6. Kandecliënt,diehoogsensitiefisentegenuitdagingen/problemenaanloopt,algemenetipsgevenomgeen‘last’teondervindenvanhethoogsensitiefzijn.

7. Kancliëntenmogelijkhedenadviserenbinnenenbuitendehulpverleningwanneerzijtegenproblemenaanlopenvanwegehunhoogsensitiviteit.

Vankaraktereigenschap………

Karaktereigenschappen

=aangeboren,vastliggendegedeeltesvanjekarakter=psychologischekarakteristiekendiebepalenhoeiemandreageertinbepaaldesituaties

=>‘kleuren’jepersoonlijkheid

Hoogsensitiviteit=karaktereigenschap

………….naarprobleemgedrag

Eigenschap=>effect=>behoefte=>gedrag

Elkesituatie

• Watisheteffect?

• Watisdebehoefte?

• Welkgedragiszichtbaar?

Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Effecten

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

1) Overprikkeling

2)Lageeigenwaarde

3)Faalangst

Overprikkeling- Belastbaarheid

• Overprikkeling- Prikkels (hoeveelheid, duur en intensiteit)

- Belastbaarheid (draagkracht)

Belastbaarheidsmodel

• Overprikkeling -> overbelasting -> stress

Hooggevoelig HeelGewoon(2014).HandleidingOttodeOctopusvoorprofessionals.

Overprikkeling- Stress

Stressreacties:1) Vluchten(Flight)2) Vechten(Fight)3) Bevriezen(Freeze)

Eigenvoorbeeldenvanstresssignalen?- Zelfvoelbaar- Uiterlijkzichtbaar- Gedrag

VanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.

Lageeigenwaarde

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Diepgaandeverwerkingvaninformatie

sterkreflectiefvermogen

kritischopzichzelf

lageeigenwaarde

Faalangst

• Diepgaandeverwerking=>(veel)risico’servaren• Allesin1keergoedwillendoen• Activiteitenfoutlooswillenondernemen FAALANGST• Nieuweactiviteiten=>nieuweprikkels• Kritischeblikvananderen(zelfingebeeld?)

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight.

Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Behoeften

Basisbehoeften SpecifiekeVeiligheid behoeftenHSKVerbondenheid Erkenning/bevestiging

Autonomie Ontladen/ontprikkelen

Zelfwaardering Rust

Zelfexpressie Duidelijkheid/

Realistischegrenzen voorspelbaarheid

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Overprikkeling:Voorkomenisbeterdangenezen!

Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag

Inzichtinachterliggendeprocessenisnodig=>begrijpen

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

“Achter”hetgedrag…..

Eigenschap Effect Behoefte Gedrag

HSP/prikkelgevoeligheid Overprikkeling Ontlading Woedeaanval/huilbui

HSP/prikkelgevoeligheid Overprikkeling Ontlading Apathie

HSP/intenseverwerking Laagzelfbeeld Bevestiging(vanzelf) Aandachtvragen

HSP/intenseverwerking Laagzelfbeeld Schaamtevoorkomen Zichzelfterugtrekken

HSP/intenseverwerking Faalangst Veiligheid Terughoudendheid

HSP/intenseverwerking Faalangst Bevestiging(vankunnen) Onderpresteren

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Vankaraktereigenschapnaarprobleemgedrag

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

Gezond-denkenvs.Ziekte-denken

Eigenschap=>effect=>behoefte=>probleemgedrag

OF

=>(logische)copingstrategie

Kwestievanperceptie!

Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.

OEFENING

CasusTussentijdseopdracht

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag/overlevingsstrategie

SAMENGEVAT

• Hoogsensitiviteitiseeneigenschap dieenbepaaldeffect heeft,watmaaktdatdepersoon/hetkindeenbepaaldebehoefteheeft,dieleidttotbepaaldgedrag.

• Veelvoorkomendeeffectenzijnoverprikkeling,lageeigenwaardeenfaalangst.

• Begrijpen vanachterliggendeprocessenisnodigomjehulpverleningvormtegeven.

• Probleemgedragoflogischecopingstrategie:kwestievanperceptie!

PAUZE

Hoogsensitiviteitversus…..

• Aandachtsstoornissen (ADDenADHD)• Autismespectrumstoornis(ASS)

• Borderlinepersoonlijkheidsstroonis (BPS)

Hetzichtbaregedrag=>(deels)overeenkomstig

Oorzakenvangedrag=>verschillend

Eigenervaringen?

Hoogsensitiviteit– AD(H)D

Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.BooklightVanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.

Overeenkomstiggedrag AD(H)D HSP

Onoplettendheid/concentratieproblemen

altijd bijspecifieketaakofsituatie

Hyperactiviteit altijdaanwezigen(bijna)nietzelftereguleren

tijdelijkalsgevolgvanoverprikkeling,zelfregulatiemogelijk/controleerbaar

Impulsiviteit doenvoordatzedenken tijdelijkalsgevolgvanoverprikkelingmaarnormaliter:denkenvoordatzedoen

Hoogsensitiviteit– Autisme(ASS)

Overeenkomstiggedrag Autisme(ASS) HSP

Socialeuitdagingen

- Theory ofMind/Empathischvermogen/inlevingsvermogen

- Non-verbalecommunicatie

Vangeboorteafaanenaltijd

Nietaanwezig/nietmogelijk

Nietkunnen‘lezen’

Enkelbijoverprikkelingenbijnieuwe/onverwachtegebeurtenissen

Welaanwezig/welmogelijk

Welkunnen‘lezen’– juiststerk

Moeitemetveranderingen(dwingendkarakter)

Vanwegecentralecoherentie-problemen(overzienhetgroteregeheelniet)

Nieuweinformatieheefttijdnodigom(diep)verwerktteworden

Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.BooklightVanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.

Hoogsensitiviteit- BPS

Overeenkomstiggedrag BPS HSP

Intenseemotiesuiten Alsmanieromietsvoorelkaartekrijgenmbt anderen(manipulatie)

Alssignaalvanlichaamdathetaantalprikkelsteveelis(overprikkeling)

Verschillend BPS HSP

Interpersoonlijkerelaties Kunnennietalleenzijn Kunnengoedalleenzijn

Focus Sterkgefocustopzichzelf Sterkgefocustopanderen/omgeving

Tol,A.(2014).Hoogsensitiviteitprofessioneelgezien.Amsterdam:UitgeverijBoomNelissen.VanHoof,E.(2016).Hoogsensitief.Houten:Lannoo Campus.

Hoogsensitiviteit– Hoogbegaafdheid

“Eenhoogbegaafdeiseensnelleenslimmedenker,diecomplexezakenaankan.Autonoom,nieuwsgierigengedrevenvanaard.Eensensitiefenemotioneelmens,intenslevend.Hijofzijscheptplezierincreëren.”

M.B.G.M.Kooijman– vanThiel(2008).Hoogbegaafd.Datziejezo!Overzelfbeeldenimagovanhoogbegaafden.OYAProductions.

Gedrag

(Probleem)gedrag?

Gedrag

Veelvoorkomendeproblemen/uitdagingenbijHSK:1) Slapen2) Eten3) Spelen4) Zindelijkheid5) School6) Emotioneleproblemen

“Voorkomen(vanoverprikkeling)isbeterdangenezen.”

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

GEDRAG

Veelvoorkomendeproblemen/uitdagingenindeopvoedingvanHSK:1) Aandachtvragen2) Woedeaanvallen3) Dwingendkarakter4) Stemmingovernemen5) Geduldopbrengen

“Opvoedendoejeniettijdenseenwoedeaanval,maarindeperiodesdaartussen.”

Bergsma,E.(2016).Hoogsensitievekinderen.Booklight

OEFENING

CasusTussentijdseopdracht

Eigenschap

Effect

Behoefte

Probleemgedrag/overlevingsstrategie

Dagelijksepraktijk

Basishoudingalshulpverlener

Aanbevelingen• FluwelenhandschoenenzijnNIETnodig• Welbegripvoorenacceptatievandeeigenschap

hoogsensitiviteit• Lerenomgaanmethoogsensitiviteitbegintbijhet

(h)erkennenvandeeigenschap• Weestransparant• Besteedookaandachtaandepositievekantenvan

hoogsensitiviteit

SAMENGEVAT

• Zichtbaargedragkanovereenkomstigzijn,deoorzaakvangedragkanverschillendzijn.Daaromishetnodigom“achter”hetgedragtekijken.

• InzichtinovereenkomstenenverschillentussenenerzijdsHSPenanderzijdsHB,AD(H)D,ASSenBPS

• Gebruikdestappen:(1)probleemgedrag(2)effect(3)behoefte(4)alternatief

• Leerhoogsensitievekinderen,hunouders,leerkrachtenenanderevolwassenenomhenheenwatzepreventiefencuratiefkunnendoen(inpraktischezin)zodathoogsensitiviteiteenkrachtwordtengeenlast!

REFLECTIE

Persoonlijkleerdoel

MEERWETEN?

Hooggevoelig HeelGewoon

Verdiependopleidingsaanbod:• Opleidingtothooggevoeligheidsdeskundige

instroomvanafdezetraininginmodule3(vd 6)SKJaccreditatieincl.e-learning enPOPincl.hooggevoeligheidsdeskundige keurmerk

Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl

MEERWETEN?

Hooggevoelig HeelGewoon

Verdiependopleidingsaanbod:• Lossemodules

• Kindermoduleincl.2methodes:BuitengewoonMezelfSpelenOttodeOctopushandpopmethandleiding

• Hooggevoelig énhoogbegaafd?- module

Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl

MEERWETEN?

Hooggevoelig HeelGewoon

Verdiependopleidingsaanbod:

• E-learning:Hooggevoeligheidvanlastnaarkracht!

Voormeerinformatie:www.hooggevoeligheelgewoon.nl

MEERWETEN?

HetSensitieveBrein

Begeleidingvoorcliënten• Individuelebegeleidingvoor(vermoedelijk)hoogsensitievekinderenenjongeren• Ouderbegeleiding/opvoedondersteuningvooroudersvan(vermoedelijk)hoogsensitievekinderenenjongeren

Coachingvoorprofessionals(hulpverleners/leerkrachten)• Rondomeigenhoogsensitiviteit• Rondombegeleidenhoogsensitievedoelgroep

Voormeerinformatie:www.hetsensitievebrein.nl

AFSLUITEN

Vragenofopmerkingen?

AFSLUITEN

EVALUATIE