Pathologie van het hart

Barbra Backus

vena cavasuperior

vena cavainferior

aortaascendens

linker arteria carotiscommunislinker arteria subclavia

aortaboog

rechterarteria pulmonalis

truncus pulmonalis

linker arteria pulmonalis

arteria coronariadextra arteria coronaria sinistra

ligamentum arteriosum(ductus Botalli)

apex

(truncus brachio-cephalica)

rechtervenae pulmonales

linker venae pulmonales

rechter atrium

rechter ventrikel

linker atrium

linker ventrikel

Cardiovasculaire systeem

tricuspidaal-kleprechter ventrikel

chordaetendineae

aorta

linkerarteria pulmonalis

pulmonalisklep

aortaklep

Mitralisklep(=bicuspidaalklep)

linker ventrikel

papillairspier

septum cordis

myocard

viscerale laag pericard(= epicard)endocard

Binnenaanzicht; kleppen

Grote en kleine circulatieCapillary bedsof lungs wheregas exchangeoccurs

Capillarybeds of allbody tissueswhere gasexchangeoccurs

Pulmonaryveins

Pulmonaryarteries

Pulmonary Circuit

Systemic Circuit

Aorta and branches

Leftatrium

Heart

LeftventricleRight

atrium

Rightventricle

Venaecavae

Key:

= Oxygen-rich,CO2-poor blood

= Oxygen-poor,CO2-rich blood

spierwand van linker ventrikel veel dikker dan die van rechter ventrikel!

Innervatie

Pathologie van het hart

• Aangeboren afwijkingen

• Verworven afwijkingen

Aangeboren afwijkingen

• Atriumseptum-defect (foramen ovale sluit niet bij geboorte)

• Ventrikelseptum-defect (embryonale afwijking!)

• Open ductus Botalli (= ductus arteriosus)

• Coarctatio aortae

• Transpositie grote vaten

• Tetralogie van Fallot

Atriumseptumdefect• Septum tussen de atria blijft open

• Foramen ovale sluit niet bij geboorte

Ventrikelseptumdefect• Septum tussen de ventrikels blijft open

• Dit is een embryonale afwijking

Open ductus botalli

• Vebinding tussen de a. pulmonalis en de aorta

• Sluit gewoonlijk kort na de geboorte

(blue baby, cyanose)

Open ductus Botalli

ductus Botalli = ductus arteriosus

Coarctatio aortae

Transpositie grote vaten

• Aorta komt uit rechter ventrikel

• Arterie pulmonalis komt uit de linker ventrikel

• Normaal precies andersom

(leven is alleen mogelijk indien het septumdefect en de ductus botalli open blijven)

Transpositie grote vaten

Tetralogie van Fallot

4 hoofdsymptomen :

– Stenose (vernauwing) van de pulmonaalkleppen

– Open septum ventriculorum

– Overrijdende (dextropositie) aorta in rechterventrikel

– Hypertrofie van de rechter ventrikel

Tetralogie van Fallotcyanose

Tetralogie van Fallot

septum ventriculorum(VSD = ventrikel septum-defect)

stenose pulmonaalkleppen

aorta meer naar rechtsgeplaatst in het hart

toename rechterventrikel myocard (hypertrofie). Waarom?

Verworven afwijkingen

• Ischemie

• Klepafwijkingen

• Ontstekingen

• Degeneratie

• Trauma

• Overige

• Als eerste afwijkingen in de tunica intima

• Hierdoor opeenvolging van processen

• Uiteindelijk ontstaat een “fatty streak”

• Dit is de eerste herkenbare laesie (=beschadiging)

Atherosclerose

• Uitgroei van de “fatty streak” geeft risico trombose, embolie/CVA, dissectie, ischemie/infarct (tgv afsluiting)

• Kwetsbare plekken:

• splitsingen en bochten van slagaders

• de halsslagaders

• de kransslagaders en aftakkingen daarvan

Atherosclerose

• Risicofactoren: LEEFTIJD

MAN (vrouwen na menopauze: even hoog)

FAMIILIE-ANAMNESE

VERHOOGD LDL CHOLESTOROL

VERLAAGD HDL CHOLESTOROL

ROKEN

HYPERTENSIE

DIABETES MELLITUS

CENTRALE OBESITAS

GEBREK AAN LICHAAMSBEWEGING

AANHOUDENDE STRESS

Atherosclerose

• Reversibele myocardischemie (angina pectoris):

• Aard: (a)typisch

• In rust meestal geen klachten

• Bij inspanning, overgang van warmte naar koude, na een maaltijd of bij emoties

• Tijdspatroon: stabiel of instabiel (instabiel vaak directe voorbode hartinfarct)

angina pectoris

Infarct

• Afsluiting van een coronair-arterie

Coronairlijden

Coronairlijden

Decompensatio cordisHet hart kan zijn pompfunctie niet meer volbrengen.

Links decompensatie:door bijvoorbeeld aortastenose of arteriële hypertensie

asthma cardiale

Rechts decompensatie:door problemen met longen, hogere druk in rechterventrikel

hoge CVD, oedemen

Harttamponade

• Ophoping van bloed of vocht tussen de bladen van het pericard. Dus tussen hetviscerale blad (epicard) en het pariëtale blad

• Pericarditis: ontsteking van het pericard. (–itis = ontsteking)

• Ontstoken viscerale blad en pariëtale blad schuren over elkaar (ruw geworden door fibrose), = zeer pijnlijk, houdingsafhankelijk.

• Oorzaken o.a.: bacterie, TBC en virus (o.a. influenza)

Ontstekingen

Pericarditis

• Myocarditis: ontsteking van de hartspier

• Oorzaken: bacterie, virus, sarcoïdosis (=lett: op sarcoom lijkend) door schimmels, silicaten, beryllium, tbc, lepra, syfilis.

• Veroorzaakt: hartfalen en verlittekening

• Medicatie: ontstekingsremmers, bv: NSAID’s (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs), steroïden (hormonen gebaseerd op cholesterol), antibiotica

Myocarditis

Myocarditis

Endocarditis

• Ontsteking van de endotheelbekleding van de hartholte

• Oorzaken: tandinfectie (streptokokken), geslachtsziekte (soa), Q-koorts, huidinfectie, longinfecties

• Tast de aorta, mitralis en tricuspidalis aan

(-> klep insufficiëntie en stenose)

• Leidt vaak tot sepsis

• Hoge mortaliteit

Endocarditis

Hartritmestoornissen

– Tachycardie

– Bradycardie

– Fladderen of fibrilleren

– Extrasystolen

Klepafwijkingen

• Stenose

• Insufficiëntie

• Ruptuur

Aortastenose

Aortainsufficientie

Mitralisinsufficientie

Kunstkleppen

Hartklepvervanging

Kunstkleppen

Casuïstiek

• Acuut myocardinfarct

– Symptomen?

– Diagnostiek?

– Behandeling?

ECG

ECG

Behandeling• Zuurstof

• Goedlopend infuus

• Bloedverdunners: ascal, plavix en heparine

• Nitraten: nitroglycerine iv

• B-blokkers: voorzichtig starten

• Evt fentanyl

• ACEremmers

• Cholesterolverlagers

• PTCA / CABG

PTCA

CABG

Casuïstiek

• Asthma cardiale

– Symptomen?

– Diagnostiek?

– Behandeling?

Xthorax

Behandeling

• Zuurstof

• Goedlopend infuus

• Diuretica iv (preload reductie)

• Nitroglycerine iv (afterload reductie)

• Evt vernevelen met combivent

• CPAP

Casuïstiek

• Ventrikeltachycardie

– Symptomen?

– Diagnostiek?

– Behandeling?

ECG

Behandeling

• Zuurstof

• Goedlopend infuus

• Cordarone iv / Lidocaine iv

• Synchrone shock 100 J

Casuïstiek

• Harttamponade

– Symptomen?

– Diagnostiek?

– Behandeling?

ECG

Echo

Behandeling

• Zuurstof

• Goedlopend infuus

• NaCl

• Inotropica (dobutamine en dopamine)

• Ontlasten