1 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Ouderen met

moeilijk hanteerbaar

gedrag

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

2 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Inhoud:

Moeilijk hanteerbaar gedrag

Grenzen

Gevoel

Communicatie

IK-boodschappen

Crisisontwikkelingsmodel

3 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Wat is moeilijk hanteerbaar gedrag?

- Niet willen meewerken

- Weglopen

- Agressie

- Dreigen

- Regels niet volgen

-…

Toename??? ---- > andere maatschappij???

4 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Moeilijk hanteerbaar gedrag?

Is voor iedereen anders (interpretatie – persoonlijk)

Roept een eigen gevoel op.

Botsen op eigen grenzen als professioneel (en als mens)

--- > Belangrijke insteek voor verder gesprek

5 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Moeilijk hanteerbaar gedrag?

Heeft steeds iets constructief !!!

Kracht in de ontwikkeling

Kracht in de actie

Heeft een betekenis - Vertelt een verhaal

Is communicatie !!!

6 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Er was eens een ijsberg…

7 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Het topje…

Is zichtbaar: te beschrijven in gedrag, … (cfr Casussen)

Verbaal - Non-verbaal - Fysiek

“Klinisch beeld”

Is te verklaren: vanuit vele theorieën …

Leertheoretisch (aangeleerd gedrag)

Analytisch (libidos vs thanatos)

Ontwikkelingstheorie (recht van de sterktste)

…

8 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Maar blijft maar een zeer klein stukje van het verhaal…

(De rest is veel moeilijker te zien)

Levensloop – eigen ervaringen

Eigen emotie – eigen context

Levensfase – verlies en rouw

En… de bril van de hulpverlener is gekleurd

‘Mijn’ realiteit ≠ ‘de’ realiteit ! (whodunnit)

Er is steeds een verhaal naast dat van ons

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

9 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Empatie em- (in) en pathos (gevoel, emotie, lijden): in-voelen

De vaardigheid van empatisch luisteren maakt dat ik echt vol-ledig bij de ander

kan zijn, zonder iets te hoeven oplossen. ‘Vol’ bij de ander en zelf 'leeg'.

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Hulpverlener Hulpvrager

10 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Grenzen:

Het doet ons zelf wel botsen op onze grenzen,

of gaat onze grens over…

Moeilijk gedrag is GRENSOVERSCHRIJDEND …

11 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Ik

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

12 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Ik

Ik Ik

Ik

Ik

persoonlijke grens professionele grens teamgrens

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

13 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Gevoel: Overschrijden van onze grens, doet iets met ons gevoel.

Je wordt geraakt.

Normale reacties : Lichamelijk - Psychisch

Zicht krijgen op de eigen ijsberg

Voeling met ons gevoel – vanuit ons eigen verhaal

Ook zicht krijgen op de eigen ‘blinde vlek’

Verdedigingsmechanismen

Professionele stijl

14 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Johari-Window (Joseph Luft en Harry Ingham 1955)

Wat van mijn

gevoelens en

motieven

bekend is aan

mezelf

niet bekend is

aan mezelf

bekend is

aan anderen

1

ARENA

2

BLINDE

VLEK

niet bekend is

aan anderen

3

FACADE

4

ONBEWUSTE

ONBEKENDE

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

15 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Schema 5 G’s (Rationeel-Emotieve therapie – Ellis)

Ons gevoel bepaalt onze reactie.

Gedachte

Gebeurtenis Gedrag Gevolg

Gevoel

Het zijn niet de problemen zelf die het ons zo moeilijk maken, maar de manier

waarop we tegen deze problemen aankijken (Griekse wijsgeer Epictetus)

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

16 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

17 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

Communicatie:

2 niveau’s: Inhoud en Betrekking (Rita Steens)

Betrekkingsniveau is 10x belangrijker dan de inhoud

(Relationele Veiligheid)

HOE je iets overbrengt is belangrijker dan WAT je zegt.

18 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

IK

OVERKANT

Buitenkant Handelen met woorden en lichaamstaal

Binnenkant Gevoelens – Betekenissen – Gewaarwordingen – Gedachten - Bedoelingen

Binnenkant Gevoelens – Betekenissen – Gewaarwordingen – Gedachten - Bedoelingen

Buitenkant Handelen met woorden en lichaamstaal

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

19 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Communicatie

Kind-houding

Ouder-houding

Volwassen-houding

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

20 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Verandering:

Niet vanuit ‘onze’ norm

Niet door ‘dwingen’ (kracht tegen kracht)

Wel door ‘ver-leiden’ (leiden van tegenkracht)

Win-win situatie

Socratisch motiveren "Ik weet maar één ding, en dat is dat ik niet weet.“ -Socrates

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

21 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Communicatie (Windcaller)

Eerst zorgen voor veiligheid Veiligheid van jezelf, de ander en de omgeving.

Erkennen van probleem (van de ander)

Praten met patiënt – tijd maken –

Aux serieus nemen

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

22 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Communicatie

Ik-booschappen

Bieden van persoonlijke ruimte

Houding en lichaamstaal

Tijdsinvestering

Omgeving

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

23 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Versus JIJ-boodschappen

• Bevelen, aanwijzingen geven (Praat niet zoveel,…)

• Waarschuwen, dreigen (Als je… worden anderen zeker kwaad…)

• Moraliseren, preken (We laten de ander eerst uitspreken voor we iets zeggen…)

• De les lezen, berispen (Het is niet gepast om…)

• Adviseren, oplossingen aandragen (Ik zou nu toch maar stoppen met zeuren…)

• Bekritiseren, beoordelen (Je ben onbeleefd…)

• Prijzen, vlijen (Ik weet wel dat je erg slim bent, maar…)

• Schelden (Je lijkt wel Dr Weetal, betweter…)

• Geruststellen, minimaliseren (Je kunt je agressie best wel de baas…)

• Psycho-analyseren (Je doet dit omdat je je ongelukkig voelt…)

• Ondervragen (Waarom reageer je altijd zo agressief…)

• Sarcasme, humor (Misschien moet je luider roepen om gehoord te worden…)

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

IK-boodschappen

24 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

IK-boodschappen 4 basisbestanddelen:

• Korte beschrijving van on-acceptabel gedrag (Gedrag)

• Oprechte gevoelens (Gevoel)

• Effect van het gedrag op u (Gevolg)

• Gewenste gedrag (Gewenst)

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

25 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Het Crisisontwikkelingsmodel Algemeen toepasbaar

Beschrijvend model

Parallel gedrag hulpvrager / aanpak hulpverlener

Handvaten voor hulpverleners

Evaluatie-instrument achteraf

Vertrekkend vanuit ‘normaal’ gedrag

Ken de hulpvrager en jezelf

Ken de belevingswereld van de hulpvrager, zijn realiteit kan anders

zijn.

Kennis van de problematiek

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

26 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Fase 0:

Normaal gedrag

Hulpvrager

Fase 0:

Normaal gedrag Fase 1:

Gevaar voor controleverlies Fase 2:

Verlies van controle Fase 3:

Acting-out of chaos

Fase 4:

Ontspanning

Hulpverlener

Directief zijn

Ondersteunen

Basishouding

Actief ingrijpen

Onderhoud contact - evalueer

Preventie

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

27 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

28 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Namiddag:

Het Crisisontwikkelingsmodel (Fluttert)

Schema 5 G’s (Ellis)

Werkrelaties (Martin Appelo & M. van der Gaag)

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

29 www.preventiefomgaanmetagressie.be 28 november 2014

Preventief omgaan met Agressie Training, Coaching en Consult

info@preventiefomgaanmetagressie.be

www.preventiefomgaanmetagressie.be

Info & Contact:

Bedankt voor uw aandacht !