hollanderwijk

Buurtvereniging Hollanderwijk

jaargang 38nummer 2April 2014

2April 2014

InhoudRedacti e – krabbel ...................................................................................................................... 3Anne Holland .............................................................................................................................. 5Kinder Carnaval .......................................................................................................................... 8Van de Vogelwerkgroep “Hollanderwijk” ................................................................................. 11 2013-Het jubileumjaar van Le Sacre du Printemps ..................................................................12 In de Schijnwerper: Jellie van der Velde-Kiemel ...................................................................... 15Natuur in de wijk ...................................................................................................................... 19Christi ne Adema wil verkeersdrempels terug op de Nieuwe Hollanderdijk .............................23De Kurioskerk ........................................................................................................................... 25Nieuw in de Hollanderwijk: De familie Haarsma ......................................................................28De wonderlijke belevenissen van een uitleenboek 2 ...............................................................29Beroemde reizen deel 2: .......................................................................................................... 35 Telefoon-praat 10 ..................................................................................................................... 38Wist u dat? ............................................................................................................................... 41Medaille jacht ........................................................................................................................... 42Lusanne onderneemt ............................................................................................................... 44Sport quiz ................................................................................................................................. 46Kids Flits ....................................................................................................................................48De (bijna)ACHTERK(r)ANT ....................................................................................................... 50

voorkant: Foto Verkeerspop (foto Paul Pasveer)

COLOFONHollanderwijkkrant is een uitgave van de buurtvereniging Hollanderwijk.Nieuwe Hollanderdijk 63, tel. 058-2139687Redacti eadres: Hollanderstraat 4, 8932 EW LeeuwardenE-mailadres: f.roff el2@upcmail.nlRedacti e: A. Groenewoud, P. Pasveer, F. Roff el, L. Woltjer.Kopij in te zenden bij het redacti eadres, in de bus IN het Hollander Huuske of bijSTlP - P. Pasveer. Let hierbij op de kopij-datum! (zie de achterkant)

Oplage: 720 exemplaren,verschijnt 5 maal perjaarVormgeving: Lusanne WoltjerDruk: STlP Stencilwerk, Leeuwarden

April 2014 3

Redactie-KrabbelHet is tóch wel leuk, om vijf keer per jaar onze wijkkrant in de bus te krijgen. Een periodiek, waarin je de pennenvruchten van jezelf terugziet. Verhalen, die je met plezier samenstelde. Die vormen samen met al die andere kopij, illustrati es en advertenti es iedere keer weer een pro-duct dat, qua lay-out, druk, geniet en gevouwen, mij alti jd weer nieuwsgie-rig maakt. “Hoe is het geworden? “ en “Wat staat er verder voor interessants en lezenswaardigs in?” Uiteraard weet ik wel globaal wat erin komt als redac-ti e-lid. Ook b.v. wat de cover-foto wordt enz. Natuurlijk hoop ik dat velen van jullie ook verheugd zullen zijn, als de Hollanderwijkkrant weer op de mat ligt, maar dan als buurtgenoten.Dan nog even terug naar het vorige num-mer, waar we op de achterkant een fout-je maakten! Bij de prachti g gekleurde vogels, is het beestje rechts-boven géén zebra-ijsvogel, maar een Wards Trogon. Deze Trogons uit Amerika en Azië zijn de meest kleurige vogels van de wereld. In deze nieuwe “voorjaars-wijkkrant” staan weer de vaste rubrieken en verder o.a. een stuk over “100 jaar Le Sacre du Printemps”, een beroemd en berucht stuk van de Russische klassieke muziek-componist Igor Stravinsky, over opnieuw graag verkeersdrempels op de Nieuwe Hollanderdijk, een acti e van Christi ne Adema. De schijnwerper staat dit keer

gericht op Jellie van der Velde-Kiemel. En verder? Och, te mooi om op te noe-men. In elk geval veel lees- en kijkgenoe-gen.Namens de redacti e, Antoon Groenewoud.

4April 2014

April 2014 5

Dank, dank voor de aardige reacti es die ik via de redacti e ontving. Verheugd dat ik Leo Potloat wilde opvolgen en dat Driekus, als

echte Hollanderwyker weer mee doet.Ook kreeg ik vragen over de oud-am-bacht-ti mmerman, die ik inmiddels heb beantwoord.Het was half april, een maandag geloof ik: “Hee, Anne, dou hier oek?” Zo kwam Driekus de zaak van Paul Pasveer, Sti p Stencilwerk, binnen. “Nou ja, mag ik?”, zei ik. ”Van mij wel beste man, blyf maar mooi zitt en”, aldus Driekus.Het was de 2e keer, dat ik daar kwam. Ik moest namelijk nieuwe visitekaartjes hebben. Driekus zei, dat ie daar wel eens vaker komt. Hij zei nog: “Anne, as ik hier kom, dan is het krekt sò as bij de barbier, ons kent ons, en met nog een paar wykgenoten, klet-sen we hier een bitsje, weest wel.”Ik had wel door, dat het best even gezel-lig was daar, zo gezegd, gemoedelijk en gastvrij. Driekus zei nog wel, dat ze, (ik bedoel, su) niet te lang bleven, want Paul en Jobs moesten hun taken wel op ti jd voorelkaar brengen.Het was die middag prachti g weer, dus ik ging wel akkoord met Driekus’ voorstel, een praat-wandeling door onze buurt te maken.

Al lopend de Nieuwe Hollanderdijk af, vertelde ik Driekus, waar ik zoal met Paul over praatt e. Eén onderwerp, zei ik, lag ons allebei wel: Vliegtuigen! “Ja, Driekus, hij zat dan echt op zijn praatstoel.” Alleen de vliegtuigen waar we over babbelden, waren wel erg verschillend. Hij houdt zich bezig met erg lawaaiige toestellen, dus F16’s, de JSF, waar hij, wat betreft de aanschaf door ons land erg op tegen is. “Trouwens, ik ook”, verduidelijkte ik Driekus.Mijn toestellen, waar ik ervaring mee heb, zijn bijna geruisloos. Zweefvliegtui-gen. Ik heb zeker 6 jaar op Terlet gevlo-gen. Fantasti sch man! Ik woonde toen in Arnhem en ging samen met een vrind daar naar toe. Ja, een mooie periode.“Dus”, zei Driekus,”jou gingen meer luchtf liegen dan luchtf ietsen.” “Ja, dat laatste Driekus laat ik aan anderen over.”Ik kon Driekus wel overtuigen hoe ge-weldig het is om op thermiek te zweven. Als een grote meeuw door het luchtruim gaan.“Anne, ut liekt mij oek wel wat. Maar “thermiek”, wat stelt dat voor? Dat is wat nuver voor mij.” “Dat is niet zo moei-lijk. Het is een omhoog-sti jgende warme luchtstroom en die probeer je te zoeken en dan maak je er zolang mogelijk ge-bruik van, snap je.” Driekus had het door en zei nog: “Je komme dus nooit sonder “benzine”te zitt en. Da’s wel mooi.”

Anne Holland

6April 2014

Tweewekelijks Tweewekelijks op dinsdagochtendop dinsdagochtend Van 10.00 tot 11.00 Van 10.00 tot 11.00 uur WIJKSPREEK-uur WIJKSPREEK-UUR POLITIE Voor UUR POLITIE Voor

heel HUIZUM heel HUIZUM -- WESTWEST

Namens de drie samenwerkende Namens de drie samenwerkende Namens de drie samenwerkende BuurtBuurtBuurt––– WijkWijkWijk---en Speeltuinverenigingen en Speeltuinverenigingen en Speeltuinverenigingen

in Huizum in Huizum in Huizum --- West inWest inWest in WIJKGEBOUW Gerard Dou WIJKGEBOUW Gerard Dou WIJKGEBOUW Gerard Dou GERARD DOUSTRAAT 23GERARD DOUSTRAAT 23GERARD DOUSTRAAT 23---AAA

Tel. 058 Tel. 058 Tel. 058 --- 213 31 36 213 31 36 213 31 36 wijkagent@gerarddou.nlwijkagent@gerarddou.nlwijkagent@gerarddou.nl

Voor een complete voetverzorging Op afspraak ook bij u thuis.

Ingroeiende nagels, eelt, likdoorns, schimmel (mycose) nagels,

afsluiting van behandeling met voetmassage.

Frans van Mierisstraat53 Leeuwarden Tel: (058) 2136338 Mob: 06-22121339

Lid Provoet.

PedicurepraktijkMarian Relleke

April 2014 7

Het toestel waar ik in vloog

Inmiddels liepen we al zowat bij de Jum-bo. De meesten die wij tegenkwamen, herkenden Driekus wel. “Hoe is’t ju ?”, was het dan. Omdat ze mij niet kenden, stelde Driekus mij aan drie wijkgenoten voor. “Oh, binne jo de nije skriuwer in us bladsje.” Dat kon ik niet ontkennen. Een ander zei: “Nou, mantsje, jou mutt e nou wel gauw in ut Luwadders skrywen gaan. Dat is hadsti kke leuk.”Efi jn, dat was dat. In de Jumbo hebben we allebei even een “op-kik-drankje” genoten. “Maar Anne, must hore, mijn buurman is gister oek in ut ziekenhuis opnomen. Hij kreeg ut benauwd en zyn rechterarm deed wat seer. Su denke ’n had-aanvaltsje.”“Hoe is het nou met hem?”“Wat ik weet, lykt ut wel goed te gaan,” sei Driekus “Hewwe jou ut blad van El-kien oek al lezen? Want daar skrywe su oek over de tunen in de “huur-sector”. De hagen magge maar ongeveer 75 cm hoog wudde. Nou die van mij is wel 150 hoog. Ik wacht ut wel af. Trouwes, ik vien een meter hoog oek wel oké. Dan sluut je je niet helemaal af van de Hollanderwyk-gemeenskap. Wat vienst dou? ”“Driekus, Ik geef Elkien wel ge-lijk. Het wordt zo’n afgesloten toestand. Onze haag is onge-veer 120 cm en zo laat ik hem ook.” “Maar nog wat, Anne. Ik hew nog niks van dij hoort over een leuk

praatje met een oud-ambachts-fi guur uut oanze wyk, hoe sit dat? ”, vroeg Drie-kus nogal indringend.“Dat zit zo, ik had al een afspraak, maar die man belde steeds weer af. Dus dat werd niets. Ik stel het maar uit tot de vol-gende keer.”“Oké, Anne. Dou hest wel sien, dat dur weer knap werk daan is in oanze buurt? Eind februari en maart waren ti mmer-man Groen uut Leeuwadden en Nijen-huis fan de Troelstraweg druk met re-perati es bezig. Sò houwe we de wyk in orde.”“Driekus, ik heb de auto’s zien staan. Het klopt.” Aangekomen bij de toekomsti ge broodjeszaak, zei ik, dat we maar weer huiswaarts moesten. Driekus, die wel wat moe leek, vond het prima. Zo ein-digde deze pretti ge ontmoeti ng.Beste mensen, dit was het weer.Anne Holland

8April 2014

April 2014 9

Een ti jdje geleden, op 2 maart om pre-cies te zijn, liep ik met mijn fotocamera naar het Hollanderhuuske.In het Hollanderhuuske werd namenlijk carnaval gevierd. U zult nu misschien denken, carnaval?? Dat is toch iets wat alleen in het zuiden is? Niets is minder waar! In onze eigen wijk kunnen ze er ook wat van.Toen ik bij ons Huuske aan kwam, zag ik allemaal kinderen prachti g verkleed: heksen, elfj es politi emannen, prinses-sen, bouwvakkers en een hele grote piraat, die verdacht veel op Gerda van Houten leeek.

De zaal was gezellig versierd en er werd acti ef gedanst! Ze wilden gezellig met zijn allen op de foto voor een mooie groeps-foto (zie achterkant van deze krant.) Dus allemaal naar Buiten! (buitenlicht is wel zo mooi op een foto.)Na het fotograferen werden er leuke spelletjes gedaan. Hierbij was Anna-Ma-ria koekoe favoriet! Ook stond er een ta-fel vol met allerlei lekkers.

Dus al met al een hele gezellige middag!Lusanne Woltjer

√ Geen bemiddelings-of begeleidingskosten

√ Alleen afgenomen opvang-uren betalen.

√ Goede voorlichting en duidelijke werkwijze

√ Toegankelijk en kleinschalig

Meer informatie? Inschrijven? www.gastouderbureauCoCo.nlKennismaken? Bel: Janetta Postma 06-25516619

Els Staal 06-25514074Of mail: info@gastouderbureaucoco.nl

Gastouderbureau CoCo is een erkend gastouder-bureau (een fl exibele en kleinschalige vorm van kinderopvang,

in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.

Kinder carnaval

10April 2014

Administratiekantoor  Amellets  Voor  uw  belastingaangiftes,  zakelijke  boekhouding  en  budgetadvies  Telefoon:  058-­‐2131872  Wijnhornsterstraat  124  www.geld-­‐over.nl  

April 2014 11

Als Vogelwerkgroep hebben wij het ideaal, om in de buurt van onze wijk een HUISZWALUW-TIL te realiseren. Daar kunnen dan ook nog Huiszwaluwen gaan nestelen. Het punt is echter, dat het laten maken van zo’n ding,

zeker €4000,- tot €5000,- gaat kosten! Dat geld is er echter niet. Maar wij denken aan één of meer buurtbewoners, die zo handig zijn, dat we met minimale kosten een Huiszwaluw-ti l kunnen maken. Wie, wie voelt er voor, om deze klus aan te pakken? Het uiteindelijke resultaat zal niet alleen de bouwers plezieren als blijkt dat de zwa-luwen de ti l gaan bewonen, maar ook veel wijkbewoners! We hebben uitgebreide informati e over dit onderwerp, voor nadere informati e wat de techniek betreft .Nogmaals: we zoeken dus een paar erg handige klussers.

Aanmelden bij Antoon Groenewoud, tel,: 058-2165771 of Meinte Boersma, tel.: 058-2136094.

Bij voorbaat hartelijk dank! Antoon Groenewoud

Wie bouwt een huiszwaluwtil?Van de Vogelwerkgroep “Hollanderwijk”

12April 2014

Op 29 mei 2013 was het precies 100 jaar geleden dat een van de meest roemruch-te premières uit de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek plaatsvond. Het gaat hier om de balletmuziek van de Rus Igor Stravinsky, die zo nieuw en verontrustend werd gevonden door een groot deel van het publiek in het Parijse Théátre des Champs Elysées, dat er on-lusten in het publiek uitbraken tussen voorstanders van de sterk ritmische mu-ziek en de tegenstanders ervan, waar-onder veel adelijke personen. De politi e kwam eraan te pas en een van de gevol-gen van het rumoer was dat deze com-positi e al snel een enorme populariteit vergaarde en die daarna ook nooit meer heeft verloren. Tegenwoordig geldt het stukals een moderne klassieker.Stravinsky wilde met zijn Lenteoff er-bal-let, zoals de compositi e in ons taalgebied

ook wel wordt genoemd, een heidens tafereel uitbeelden waarin een tot off er gewijde maagd zich dood danst zodat de lente kan beginnen. Hij deed dat dus met muziek waarin het ritmische element be-langrijker werd geacht door hem dan de melodie, hetgeen de gewoonte was bij dergelijke muziek. In sommige passage van de parti tuur gaat er een oerkracht van de muziek uit, die door tegenstan-ders als barbaars werd getypeerd. In de choreografi e, -van superdanser Nijinsky- (op de foto met componist Stravinsky) , werden klanken vertaald in bewegin-gen van “oermensen”, die het wrange gevecht van de lentegroei, de panische angst van het opborrelen van het levens-sap verbeeldden met hun lijf. Ook dat was het grootste deel van de toeschou-wers op de genoemde datum in het be-schreven theater niet gewend. Nee, zijt

kregen ook rau-we en primiti eve danspatronen te zien, acrobati sche sprongen, inge-draaide beenposi-ti es, voorover ge-bogen rompen, de handen tot vuisten gebald en voeten die naar binnen waren gedraaid. Geen idyllische

2013-Het jubileumjaar van Le Sacre du Printemps

April 2014 13

kost, waarbij het zoet toeven en wegdro-men is (zie onderaan voor 2 foto’s van de dansers) .

Le Sacre voor orkestOndergetekende is in bezit van twee ver-schillende versies van dit meesterwerk. De eerste is een opname van het Phil-harmonic Symphony Orchestra of New York met Igor Stravinsky zelf op de bok. Het derde stuk op deze cd is Le Sacre en dat is opgenomen in 1940. Orchestrale muziek is de meest grootschalige mu-zieksoort die de Westerse Klassieke muziek kent. Iets van een heel andere orde dan een soloconcert voor viool, een strijkkwartet of een l ied met pianobege-leiding. In dit geval moet het orkest kunnen bulde-ren om de ontluikende krachten van de lente te kunnen verklanken, die door middel van dans door de dansers en danseres-sen worden vertaald in li-chaamsbewegingen. Maar het orkest moet ook heel subti el en fi jntjes kun-nen spelen. De Sacre is een gevarieerd werk met veel invloeden uit de Russische volksmuziek. Regelmati g zwelt het volume aan en

dat in combinati e met de soms hoekige ritmiek, geeft de muziek haar ‘barbaar-se’ geluid.

Er komen veel dansen voor in het stuk en ik moet zeggen dat de suggesti eve kracht van de muziek groot is. Anders gezegd: ik als luisteraar kan me goed voorstellen zonder het ballet te zien dat het hier om ontmoeti ngen van jonge dansers gaat, die met het oordeel van de wijzen van de

14April 2014

stam worden geconfronteerd en die dan uiteindelijk een meisje uitkiezen om zich dood te laten dansen. De muziek is ook meer expressief dan harmonieus, laat staan liefelijk. Sommige passages zijn op-zwepend en broeierig.

Le Sacre voor twee piano’sDe tweede versie van deze Russische compositi e is de uitvoering van The rite of Spring (zo luidt de Engelse ti tel van Le Sacre) door twee pianisten op twee vleugels. Deze opname van de pianis-ten Benjamin Frith en Peter Hill stamt uit 1995 en is eveneens op het NAXOS-label uitgegeven. Ook op deze cd staan andere werken van de componist, maar de beruchte en beroemde compositi e is de hoofdmoot op beide genoemde cd’s. Deze klassieker kent trouwens twee de-len, teweten deel 1 De adorati e van de aarde en deel 2 het Off er. Uit het boekje bij deze cd valt op te maken dat Stravins-ky deze versie schreef om samen met zijn zoon, ook een verdienstelijk pianist, de muziekscore beter te kunnen beoorde-len. In de Klassieke muziekwereld wordt veelal de piano of vleugel gebruikt bij het componeren, omdat het op geen ander instrument (behalve het orgel) mogelijk is tegelijkerti jd zoveel verschillende klan-ken te spelen. Daarnaast is het tevens zo dat muzikanten enorm veel power uit een piano kunnen halen, waardoor-zeker met een score voor 2 piano’s het massieve karakter van een groot orkest

geluid kan worden benaderd.

Deze versie is natuurlijk soberder dan de orchestrale uitvoering. Geen fraaie fl uitgeluidjes uit een dwarsfl uit of een piccolo, geen brassgeluiden uit trompet-ten en/of trombones. De orkestversie is rijker, want gevarieerder en meer con-trastrijk, maar de soberheid van de twee piano’s geeft een elementaire indruk van de structuren in het werk. Zoals een kleu-renfoto van een scene of familietafereel de mooie kleding of de saaie buitenmuur in bruin laat zien en de zwart-witopname scherp laat zien of er veel zonlicht in het tafereel plaatsvond en of er veel grote en kleine mensen op de foto stonden. Zowel de piano’s als het orkest bulderen er regelmati g op los in hun hoekige ak-koorden. In het orkest werken dan vooral de contrabassen en de celli hard, terwijl de twee pianisten op dezelfde momenten in de parti tuur hun arm- en handspieren moeten aanspannen. Mijn voorkeur gaat uit naar de orkestversie, maar is dat niet normaal? Tientallen muzikanten met een groot aantal verschillende instrumenten kunnen veel meer dan twee pianisten. Maar in beide gevallen staat de muziek als een huis en dat hebben we dan toch maar aan meneer Stravinsky te danken. Dus opent uw oren desgewenst voor Le Sacre du Printemps uit 1913.

Frank Roff el

April 2014 15

Jellie van der Velde-Kiemel is geen on-bekende voor velen in de Hollander-wijk. Ze woonde met haar man Jaap op de Nieuwe Hollanderdijk, later in de Wassenberghstraat om tenslott e neer te strijken in de Smidsbuurt. We beslo-ten haar te interviewen omdat haar fa-milie vorig jaar november met de komst van een mannelijke tweeling een 5e ge-nerati e aan de stamboom kreeg.Jellie is een vriendelijke en rusti ge vrouw, die niet van koude drukte houdt en zich-zelf prima kan vermaken. Haar man Jaap is net vier jaar geleden overleden na ja-renlang te hebben geworsteld met de

ziekte van Parkinson. Maar gelukkig heeft ze haar kinderen nog, twee dochters waar-van er een in de Aert van der Neerstraat woont met twee jon-gens en haar man en de andere dochter woont in Brabant en die heeft naast-een echtgenoot-3 kinderen. De kleinkinde-ren zijn allemaal van het mannelijke ge-slacht en ook de 5e generati e-aanwas is van de mannelijke soort. Jellie’s moeder is 101 jaar oud en woont in een verzor-gingsfl at. Jarenlang heeft deze vrouw op de Mendelssohnstraat gewoond, waar ook haar 4 kinderen zijn geboren. Onze hoofdpersoon gaat elke week trouw naar haar moeder toe. Ze doet dat met liefde want ze is een echt ‘n familiemens. Haar vader werkte vroeger bij de Leeuwarder Papierwaren Fabriek en later 32 jaar bij

het Friesch Dagblad als rotati edrukker.Hoewel de familie gelovig was en ver-schillende kerken bezocht in haar vol-wassen leven, was het geen sti jve boel bij de Kiemels. De kinderen mochten op sport, als het maar niet op zondag was en zaterdag en zondag werden er bij het traporgel psalmen gezongen. Jel-lie mocht op orgelles maar dat wilde ze niet.Omdat haar moeder geen geweldige gezondheid had ging Jellie niet naar de middelbare school. In plaats daarvan hielp ze haar moeder in de huishouding. Daarnaast kreeg ze enkele werkhuizen

In de Schijnwerper:Jellie van der Velde-Kiemel

16April 2014

waar ze zich verdienstelijk maakte. Wel nam ze naailes, waardoor de naaima-chine uiteindelijk weinig geheimen voor haar inhoudt. Examen deed ze helemaal in Eindhoven en dat was niet alleen een hele reis maar ook een groot avontuur. Ze herinnert zich ook nog hoe mooi ze koninginnedag alti jd vond. De optochten waarbij ze trots met een mooie sjerp om haar nek en middel meeliep; mooi was dat.Op haar 17e(ze is van 1935) ontmoet ze haar man Jaap. Die werkte in de Be-schuitf abriek in Hallum en woonde in Marrum. Hij verplaatste zich per bus of fi ets en kwam meestal per fi ets naar zijn vriendin in Leeuwarden. Pas veel later is het voor hem en zijn vrouw mogelijk geweest een auto aan te schaff en. Maar Jaap komt uit een gereformeerd gezin, terwijl Jellie’s ouders van hervormde

snit zijn. Maar dat was geen echt obsta-kel. In 1956 verloven ze zich en 3 jaren later wordt hun huwelijk voor de burge-lijke stand en kerkelijk ingezegend. Twee dochters verrijken het gezin en die groei-den in goede gezondheid op. Tegenwoor-dig komt de dochter uit Leeuwarden we-kelijks op bezoek en Jellie gaat zelf ook naar de Aert van der Neerstraat voor tegenbezoekjes. Een ander vast punt op de weekagenda is het bezoeken van een vriendin in Sti ens. Om 09.00 uur stapt ze elke dinsdag op de bus en ’s avonds om dezelfde ti jd pakt ze de bus terug weer. Ze doet het al 16 jaar en elke dinsdag zwemmen de dames. Gezellig hoor!Niet onvermeld mag blijven dat Jellie gek is op pauwen. Ze weet nog pre-cies hoe dat kwam. Vroeger –in haar jonge jaren-kwam ze wel in de Prinsen-tuin en daar liepen pauwen. Dat vond

ze zo indrukwekkend dat ze pauwenveren begon te verzamelen. En nu heeft ze overal pauwenveren in haar smaakvol ingerichte woning op twee hoog, daarnaast plakboeken vol kaarten met pauwen erop. Verder heeft ze ook punky nog, een pauw met een enorme wilde bruine haar-dos, die we op de foto heb-ben gezet (zie de foto).We hebben het ook nog

vijf generati es

April 2014 17

over het bezoeken van de Kurioskerk. Het geloof is belangrijk voor Jellie die met regelmaat in het kerkgebouw aan de Julianalaan te vinden is. Ze heeft ook meegedaan aan de succesvolle musical Ester. Ze zong in het koor en dat was een machti ge ervaring Dan tot slot nog wat over de wellicht belangrijkste foto bij dit stuk: de foto van de 5 generati es van der Velde. Daarop zien we rechts mevrouw Ruudtje Kiemel-de Vries (101 jaar oud), daarnaast de twee kinderen van Jelte Visser -Tijn en Luuk-, een

achter-kleinkind van mevrouw Kiemel-van der Velde. Jelte, die 30 jaren oud is, is een zoon van Ruudtje van der Velde, 52 jaren oud en kleinkind van mevrouw Kiemel van der Velde. En dan is mevrouw Jellie Kiemel van der Velde (77 jaren oud)dochter van mevrouw Kiemel –van der Velde en moeder van Ruudtje van der Velde. De foto is gemaakt door Toon van der Velden en komt uit het Friesch Dag-blad.Frank Roff el.

18April 2014

April 2014 19

Was er wel wat te beleven? Zeker-te-weten! Daarom deze keer over: na de heel bijzondere winter, de erg vroege lente, over de Zomereik en de Eik in rui-mere zin en ook over twee dode vogels in onze buurt.

Vroege Lente“Het kan verkeren”, zei Bredero. De ene lente is de andere niet! Vorig jaar eerst hoge temperaturen, toen een vorstpe-riode er over heen. Dit voorjaar is ook bijzonder uniek na een heel aparte win-ter zonder sneeuw en overdag geen vrie-zend weer! Ja, dit voorjaar had haast! Zeker zo’n 25 dagen kwam de natuur eer-der “los”! Op 2 maart stonden duizenden krokussen op het Zuiderplein al in bloei. Een koolmeesje confronteerde ons ook met het feit, dat de LENTE was aangebro-ken: d-ie haalde een bosje hondenhaar uit een netje in onze appelboom. Met andere woorden: zij (of hij) was druk be-zig met nestelen; al op 22 februari. Als op z’n vroegst normaal de eerste jonge meesjes uitvliegen (begin-april) dan was deze mees meer dan 4 weken voor op het “schema”. Toch wél bijzonder. Nou, en dan in diezelfde maand vrijende Turk-se tortels. Kortom, ook hier bevesti gden uitzonderingen de regel!

VogelvriendelijkheidBehalve bovenstaande lente-signalen,

lieten ook zingende vogels blijken, dat de ti jd rijp was om acti ef te worden. Zo hoorde ik de Merels, Zanglijsters, Kool- en Pimpelmees en de Heggemus zingen.Elk voorjaar hoop ik weer, dat sommige soorten, zoals de Heggemus, hier gaan broeden. Maar het kan zijn, dat onze tuinen en de omgeving (nog) niet aan de eisen voldoen. Daarbij spelen de katt en ook een rol! Want veiligheid is ook van groot belang.Wel kunnen we onze tuintjes vogel-vriendelijker maken, ondanks de veelal beperkte vierkante meters. Wat meer struiken planten die insecten aantrekken (dus voedsel voor sommige vogels) en in de herfst besjes dragen, kan helpen vo-gels te lokken. Om zich snel veilig te stel-len, kan een struik met doorns (b.v. een meidoorn of berberis) heel nutti g zijn.De vogels wat blijven voeren en ze de ge-legenheid te geven om te drinken en te baden (met een ondiepe schaal) zal ze-ker kunnen bijdragen aan de vogelstand in onze wijk.

EikenNu ik het ook over tuinen heb, wil ik graag reageren op het stukje in onze vo-rige wijkkrant (blz. 13), waarin melding werd gemaakt van het planten van een Zomereik in het gemeentelijk gazon aan de Wijnhornsterstraat t.o. de no’s 12 en 14. Er werden een paar vragen gesteld,

Natuur in de wijk

20April 2014

die het waard zijn te beantwoorden met nog wat extra “eik-achti ge” informati e.Over het aantal soorten eiken kan ik kort zijn. Dat zijn er wereldwijd ongeveer 450 stuks. In ons land zijn er maar 2 inheems: de Zomereik en de Wintereik. Vanaf 1825 is de Amerikaanse eik ook een Europese soort geworden, maar die laat ik nu bui-ten beschouwing.De Eikenboom is niet “zomaar” een boom! Hij wordt zelfs de koning der bo-men genoemd! De boom was heilig en had binnen ’t recht veel betekenis.Wat dát allemaal betreft , zou ik de halve wijkkrant kunnen vullen met erg-lang-geleden-verhalen en mythen en sagen. Ik zal proberen mij daarbij te beperken. Maar eerst wil ik even de verschillen tus-sen de Zomereik en de Wintereik vermel-den, wat toch wel interessant is, lijkt mij. Beide soorten hebben, om in de grond te beginnen, een stevig wortelstelsel, dat bijna alti jd voorkomt, dat ze omwaaien.Dan boven de aarde: de stam van de Zo-mereik blijft vrij kort. Eerst wat gladde schors, later met diepe groeven. De stam van de Wintereik is langer en (later) wat minder diep gegroefd dan de Zomereik. Vervolgens het meest omvangrijke deel van de bomen, de kroon, die bij de Zo-mereik breed en vrij open uitgroeit, zo-dat er onder de boom ook nog planten kunnen fl oreren. De takken van deze eik zijn erg kronkelig. De takken van de Wintereik groeien meer omhoog en min-der in een grillige vorm.De details! De

bladeren van de Zomereik hebben bijna geen steel, maar aan de basis 2 kleine “oortjes”. De eikels (pas jaren later) be-zitt en wel stelen. Bij de Wintereik is het precies andersom: blad lang gesteeld en de eikels nagenoeg niet voorzien van een steeltje.Al die takken, bladeren, eikels en natuur-lijk in het voorjaar de slingers van man-nelijke katjes en aan de jonge twijgen de vrouwelijke bloempjes, vormen de kroon. Ik heb niet de illusie, dat ik ooit eens lekker in de schaduw van de breed uitgegroeide kroon van “onze” boom kan zitt en…Dan zal ik zeker de 110 jaar moe-ten halen……In een plantenboek uit 1923 staat: “Een eikenkroon is de beloning van helden-moed en burgerdeugd.” (Met “onze” eik geldt dat voor de gemeente….)Een ander verschil tussen de beide soor-ten is de hoogte. De Zomereik wordt maximaal 35 meter en de Wintereik 40 meter.Als de “Hollanderwijk-Zomereik” zo oud wordt als veel van zijn soortgenoten, dan kunnen ongeveer 20 generati es Hollan-derwijkers van deze boom genieten! Ze worden nl. wel 400-500 jaar oud. Som-migen halen meer dan 800 jaar!!Over andere getallen gesproken: zo’n 2000 jaar geleden waren het Germanen, die in de buurt van Vlodrop (onder Roer-mond) onder eikenbomen belangrijke vergaderingen hielden. Ik denk wèl bij droog weer.

April 2014 21

De Esten en de Finnen waren er vroe-ger van overtuigd, dat de Eik de zon en de maan verduisterde met een magische kracht. Dan nog wat oude volkswijsheid, b.v. het rijmpje: “Eiken moet je wijken, beuken moet je zoeken.” Dit duidt op de grotere kans dat de bliksem in een Eik slaat, dan in een Beuk. (Ik neem bij onweer onder geen enkele boom enig risico !)Bij de Romeinen was de Eik een gewijde boom. Die was voor hun de vruchtbaar-

heidsbrenger. (Ik hoop niet dat ze teleurgesteld werden.) Tenslott e, ook vroeger, stond een oer-oude E ikenboom in de rechtskuil bij Allards-oog. Onder die boom werd recht gesproken (Misschien wel Friese rechters).Tot zover denk ik, dat ik de Eik voldoende “recht” gedaan heb.

Pech-vogels!In onze wijk waren er ook weer enkele pech-vogels. Het waren een Houtsnip en een Huis-mus. In de Hollander-straat had een Houtsnip zich doodgevlogen, mo-gelijk tegen een raam.

De vogel werd door Alies Schuurmans op 30 januari gevonden. Het was een prach-ti g exemplaar en iets gewond. Jammer.Fijn dat Evelien Schweitzer op 2 maart j.l. de Huismussen achter huis voerde, maar…..terwijl zij de eterij observeerde, schrok ze nogal!

Er ploft e een grote vogel op het groepje mussen en één daarvan bleef onder de klauwen van de Sperwer! De mus werd ter plekke geplukt en verorberd!Een sneue zaak, maar wèl puur natuur.

Zomereik van ongeveer 65 jaar. foto FR

22April 2014

Het was niet het eerste “bezoek” dat een Sperwer aan onze buurt deed. Vorig jaar werd deze vleeseter ook wel gezien. Een paar keer deed de Sperwer ook pogingen om mussen te pakken in de tuin van Atti e en Arie Efdé / Spek, op de hoek aan de Wijnhornsterstraat. Dat gebeurde in ja-nuari j.l. De Huismussen vlogen in paniek tegen de ramen. De roofvogel greep die keren mis. (Andere meldingen over een Sperwer hoor ik graag; alvast dank.)

Na dit, min of meer hecti sche gebeuren in onze vogelwereld, kunnen we weer gaan genieten van het voorjaar-2014, een voorjaar dat zeker al omstreeks eind fe-bruari begon! Eind fe-bruari en begin maart kwamen de Elzenkat-jes al tevoorschijn.Zo zullen heel wat bomen en struiken in plaats van medio-april stellig eind-maart al begonnen zijn met blad-ontplooiing.Wat de vogels betreft , denk ik wel, dat bij-voorbeeld bij de Me-rels en Koolmezen, begin-april de eerste

jongen uit het ei ko-men! Ook wat de insec-ten betreft , waaronder

de vlinders, zullen we merken, dat deze “spring” een week of 3,4 eerder is ge-start. Om met de woorden van drs. Fop I. Brouwer te besluiten, die ze aan het slot van zijn natuurpraatjes bij Omroep-Noord uitsprak: “Alles wat leeft en groeit, en ons alti jd weer boeit”.

19 maart 2014

Een remmende sperwer vlak boven de prooi2

April 2014 23

Begin maart verschenen drie zoge-heten Victor Veilig-poppetjes in het straatbeeld van twee straten in onze buurt. Een initi ati ef van Christi ne Adema, die zo hoopt dat de autobe-stuurders die in de wijk rijden zich realiseren dat ze niet harder dan 15 km per uur mogen rijden omdat de wijk een woonerf is en dus de spe-lende kinderen en voetgangers vrij baan mogen hebben. 15 km is nl. de toegestane snelheid in een woon-erfgebied, maar Christi ne sprak ti j-dens ons gesprek hierover regelma-ti g de vrees uit dat de meeste van de bewoners hier dat niet weten.

Een vrees die ook klopte, want ze heeft meerdere mensen er al op ge-att endeerd. Tot het moment waar-mee ze in samenwerking met en met steun van het wijkpanel Huizum-West de poppetjes plaatste had ze al eerder acti e ondernomen. Door de vervanging van de riolen en daarmee gepaard gaande herinrichti ng van onze buurt 3 jaar gele-den, is de situati e op de Nieuwe Hollan-derdijk verslechterd. Daarvoor waren er verkeersdrempels en moesten de auto’s slalommend door de straat. Toen Chris-ti ne aan de Gemeente vroeg of de situ-ati e niet aangepast kan worden, kreeg ze nul op rekest. De gemeente- ambtenaren

Het Victor Veiligpoppetje op de Nieuwe Hollanderdijk vlakbij drukkerij STIPredeneerden dat er een uitgebreide in-spraakprocedure vooraf was gegaan aan de daadwerkelijke verandering in het straatbeeld en dat ze daarom zelf maar de buurtbewoners moest aanspreken op hun rijgedrag.

Dat doet ze wel maar dat helpt niet ge-noeg. Ze bood nog aan om met subsidie van de gemeente bloembakken te plaat-sen in het straatbeeld, maar ook dat lukte niet. Bij het wijkpanel vond ze meer ge-

Christi ne Adema wil verkeersdrempels terug op de Nieuwe Hollanderdijk

24April 2014

hoor en dat leidde tot de Victor-Veilig acti e. Niet alleen zij vindt de straat een racebaan geworden, maar vrijwel ieder-een in haar directe omgeving. Ze heeft ook sterk het vermoeden dat de bewo-ners ti jdens de bespreking van de door de gemeente voorgestelde nieuwe in-richti ng zich onvoldoende hebben ge-realiseerd wat de nieuwe situati e zou kunnen betekenen. Deze straat zou nl. opti sch veiliger worden gemaakt. O.a. de aanleg van brede goten moesten dit ef-fect bewerkstelligen. Maar nu de drem-pels zijn weggehaald en de uithammen zijn weggehaald is de situati e verre van

ideaal. Christi ne vraagt zich dan ook vaak af of er eerst een jong kind verwond of zelfs dodelijk geraakt moet worden voor-dat de situati e verbeterd kan worden. Zelfs een dode kat is al teveel. Ook de bestuurders van de auto’s van de nuts-bedrijven rijden veel te hard en daar is bij protest wel begrip voor, maar er ver-andert weinig. Ze vindt ook dat buurtbe-woners hun gasten of familieleden erop moeten att enderen dat de maximum-snelheid 15 km per uur is. Maar het liefst heeft ze de oude drem-pels terug. Frank Roff el

April 2014 25

 

 

 

Paasfeest 2014Paasfeest, het feest van de opstanding van Jezus, vieren we op 20 april 2014 om 9.30 uur in de Kurioskerk. Met ds. Jansen, zanggroep Spi-rit!, trompetti st Marianne van der Heide en organist Peter van der Zwaag. Het be-looft een groot feest te worden.In de sti lle week daarvoor bereiden we ons voor op dit geweldige feest. Dat doen we op Witt e Donderdag (17 april/19.30 uur) met een Avondmaalsviering en ook op Goede Vrijdag (18 april/19.30 uur). Dan zal het Christelijk Leeuwarder Man-nenkoor een indruk wek kende Passie-stonde uitvoeren. Van harte welkom in de Kurioskerk, Julianalaan 38!

Koffiedrinken in de KurioskerkElke laatste woensdagochtend van de maand (behalve de zomermaanden juli en augustus) is er in de Kurioskerk gezel-lig koffi edrinken voor iedereen. Leuke ‘bijkomsti gheid’ is dat er dan ook kleine

reparati es kunnen worden uitgevoerd. Zo is iemand met een naaimachine aanwezig. Ook goed

om te weten is dat we bezig zijn met het op-zett en van een kleine bibliotheek. Verder kun-nen spelletjes worden gedaan en kan er gewoon gezellig worden gepraat. Dus: Elke laatste woensdagochtend van de maand (van 10.00 – 11.30 uur), koffi e-drinken in de Kurioskerk, Julianalaan 38!

Kindermiddag in de KurioskerkOok op donderdagmiddag 1 mei (van 14.30 – 16.30 uur) zijn alle kinderen van 4 t/m 12 jaar weer van harte welkom in de Kurioskerk (Julianalaan 38). Het is al-ti jd een vrolijke boel ti jdens deze kinder-middagen. Natuurlijk vertellen we een prachti g verhaal uit de Bijbel, is er iets lekkers, knutselen we of doen we spel-letjes. Elke keer wat anders.

Kom gewoon eens kijken en neem je vriend-je of vriendinnetje mee!

de Kurioskerk

26April 2014

De hollanderwijkkrantwenst u

vrolijke paasdagen!

April 2014 27

28April 2014

Tijdens een collecte een maand gele-den stuitt e ik op de familie Haarsma die neergestreken is in de Simon de Vlie-gerstraat. Wie zijn deze nieuwe Leeu-warders? Moeder Linda, 35 jaar, speelt gitaar en keyboard en is werkzaam als ergotherapeut in een instelling van Re-validati e Friesland in Beetsterzwaag. Haar echtgenoot is Herman, afgestudeerd HBO-theoloog, maar al snel na zijn studie werkzaam als taxi-chauff eur. Nu is hij in een kerk in Leeu-warden acti ef en hij hoopt zijn acti viteiten daarvoor uit te kunnen breiden. Herman is 37 jaren oud. Hun oudste kind heet David die 8 jaar oud is, gevolgd door Joas van 6 jaren oud. Die was ti jdens het gesprek niet aan-wezig en staat dus niet op de foto. De Haar-ma’s hebben ook nog een dochter , Eline, die 4 jaren oud is en die kan al behoorlijk

van zich af bijten. Deze mensen zijn in Friesland gaan wonen om dichter bij de familie te wonen, die vooral uit Dokkum komt. Herman probeert ook hier als taxi-chauff eur aan de bak te komen, maar er is hier minder werk dan in Deventer. Ze wonen hier nog maar net en ze gaan zich eerst eens rusti g op de omgeving en de mogelijkheden van de buurtvereniging oriënteren. We wensen ze een goede ti jd toe.Frank Roff el

vlnr.: Herman, Eline, Linda en David Haarsma achter hun huis.

Nieuw in de Hollanderwijk: De familie Haarsma

April 2014 29

Inmiddels waren er twee weken ver-streken. Hoewel er wel wat nieuwsgie-rige mensen voorbij waren gekomen, was er tot nu toe niemand geweest, die belangstelling voor mij had getoond. Ach, ik beschouwde deze sti lte maar als een welverdiende rust na al dat ge-reis van het ene naar het andere ma-gazijn afgelopen ti jd. Had uiteindelijk sinds het moment dat ik van de pers was gerold ook nog geen echte ‘vakan-ti e’ gehad.

Terwijl voor mij het moment net aangebroken was, dat ik inmiddels meer dan drie weken ‘werkeloos’ in de boekenstelling van de Bibliotheek had gestaan,en ik aan mezelf was gaan twijfelen, of ik hier ooit weer vandaan zou komen, bleef tot mijn blijde verras-sing iemand ter hoogte van mijn plaats staan. Zo te zien was het een vrouw, die na enig heen en weer geloop, mij met haar slanke handen vastpakte en mij van mijn plaats trok. Haar handen voelden warm aan, toen ik omgekeerd werd, en zij de tekst op de achterfl ap van mij las. Zou het dan nu toch echt gebeuren? Mijn beide kaft en wer-den van elkaar gehaald, en de vrouw bladerde met een aandachti ge blik

door mij heen, hetgeen bij mij een aangename siddering teweeg bracht. Nadat ik nogmaals door haar van alle zijden bekeken was, nam ze mij zowaar onder haar arm mee, op weg naar de uitleenbalie. Mijn dag kon niet meer stuk! Na het benodigde stempel te hebben ontvangen, werd ik liefdevol in een mooie leren schoudertas gestopt. Ik had het rijk alleen, aangezien er verder niets in de tas zat. Mijn ‘boekenhart’ begon sneller te kloppen. Waar zou ik nu te-recht komen? Wie was deze vrouw, en waar woonde zij?

Hoe lang zou ik bij haar mogen blijven? Opnieuw moest ik aan de woorden van de fi losoof Kant denken, die zich af-vroeg: ‘Wat kan ik doen’? Nou, ik in ie-der geval niks op dat moment. Ik moest maar afwachten, hetgeen niet zonder spanning ging . Nadat de onbekende vrouw de bibliotheek had verlaten, volgde er een korte wandeling naar een groot plein, waar haar auto geparkeerd stond. Voorzichti g werd de schoudertas met mij erin, naast haar op de stoel in

De wonderlijke belevenissen van een uitleen-boek (2)

30April 2014

illustrati e: Lusanne Woltjer

April 2014 31

de auto gezet. Voor mijn gevoel volgde een lange rit met de auto, die, dan weer stopte en vervolgens weer optrok. Ik werd er zelfs een beetje draaierig van. Ik was daarom ook blij, toen de auto stopte, en de schoudertas met mij daarin uit de auto werd gehaald. Met een zwierige beweging kwam ik op de rug van de vrouw terecht, die vervol-gens huppelend op weg naar haar wo-ning gingf Ik hoopte alleen, dat zij mij goed zou behandelen! Ik had inmiddels in de bibliotheek namelijk verhalen van andere boeken gehoord, die ti jdens hun verblijf elders niet bepaald zachtzinnig behandeld waren en met pijnlijke ezels-oren terug waren gebracht. Brrr, ik moet er niet aan denken. Een ander boek had mij zelfs verteld, dat hij een paar maal op de grond was gesmeten, en daar harthandig terecht gekomen was.

Het was een mooie klassiek ingerichte kamer. Met vreugde ontdekte ik een grote bordeauxrode houten boeken-wand, gevuld met honderden boeken, die er allemaal goed verzorgd uitzagen. Dit was tenminste een echte boeken-kast, in plaats van zo’n metalen kast waar ik in de Bibliotheek is stond. Nadat ik met veel liefde uit de leren tas was gehaald, kwam ik op een met stof beklede kruk naast haar stoel te liggen. Er lagen meer boeken, die het waar-schijnlijk niet aardig vonden, dat ik bo-

venop hen kwam te liggen? Blijkbaar waren zij al gelezen, of waren nog bezig gelezen te worden? De avond viel, en er gebeurde niets. Inmiddels had ik de omgeving wat ver-kend, en was het mij op een gegeven moment duidelijk waarom ik zo warm was. Ongeveer drie meter voor mij brandde een groot vuur tegen de muur. Een vlammenzee likten aan brokken hout, die met regelmaat door de vrouw vanuit een korf op het vuur werden ge-gooid. Het was voor mij wel even wen-nen om in plaats van in de boekenkast te staan, nu op een kruk naast een fraai beklede stoel te moeten liggen. De vrouw, Sofi e genaamd, -ik had haar, haar naam horen uitspreken toen zij de telefoon had opgenomen-, zat, gekleed in een fraai donkerrood huispak in haar stoel diverse ti jdschrift en door te blade-ren, welke na lezing in een rieten mand werden gelegd. Het was inmiddels al laat geworden, toen Sofi e op diverse plaatsen lampen begon te doven.’ Zou ik hier de nacht door moeten bren-gen’, vroeg ik mij af? Ook het vuur bij de muur doofde langzaam, en het werd daardoor wat frisser in het vertrek, wat ik niet erg vond.

Nadat ook de laatste lamp in de kamer gedoofd was, zag ik Sofi e op mij afk o-men. Zij pakte mij van het krukje waar ik nog steeds lag, en liep met mij onder haar arm de kamer uit, een trap op.

32April 2014

Ik kwam in een mooie kamer terecht, waar een keurig opgemaakt bed stond. Vervolgens werd ik op een soort van kastje gelegd wat naast het fraaie hard-houten bed stond. Een sierlijk lampje met stoff en kapje straalde een vrolijk licht uit. Vol verwachti ng wachtt e ik met spanning de gebeurtenissen af, die er zouden komen. Ergens hoorde ik water stromen, deuren dichtslaan, en ja hoor, daar kwam Sofi e de kamer weer in.

Een week later.Het is inmiddels een week later. Ik lig nog steeds op het nachtkastje van de slaapkamer van Sofi e, en wordt ‘s och-tends niet mee naar beneden genomen. Toch wel een eenzame bedoeling hoor. Bovendien is het overdag aan de frisse kant, vanwege het feit, dat de ramen van haar weelderig uitziende slaapka-mer dan wijd open staan. Ik kijk iedere dag alweer uit naar de avond, hoewel mijn gezelschap soms heel laat boven komt. Gisteravond was het wel erg laat toen Sofi e pas boven kwam. Nadat zij in bed gekropen was, werden er slechts twee hoofdstukken van mij gelezen. In totaal is Sofi e nu vijf hoofdstukken verder. Nog vijft ien hoofdstukken te gaan, eer ik hier waarschijnlijk weer vandaan kom?

Ik moet opnieuw aan de bekende fi -losoof Emanuel Kant denken, die zich

onder andere ook afvroeg: ‘Wat mag ik hopen’? Wat ik hoop is, dat er spoedig een dag zal aanbreken, dat Sofi e mij ‘s ochtends mee naar beneden neemt, en dat ik gedurende haar afwezigheid in de warme woonkamer mag verblijven. Soms sluipen namelijk gevoelens van heimwee naar mijn ‘Bibliotheekboek -vrienden’ bij mij binnen.

Want stel, dat Sofi e mij binnen de vast-gestelde uit leen periode van drie weken uitgelezen heeft , dan moet ik hier dus nog twee weken in de slaapkamer blij-ven liggen. Na het lezen ‘s avonds, word ik naast haar op het bed neergelegd. Op zich niet verkeerd natuurlijk. Beter dan op het harde nachtkastje, maar toch…Maar voor de rest mag ik niet klagen. Sofi e gaat zorgvuldig met mij om zoals een goed lezer betaamt. Af en toe voel ik haar slanke warme handen over mij glijden, en na het lezen krijg ik een blad-wijzer tussen mijn bladzijden gescho-ven.

Ondanks al deze privileges, bekruipt mij het verlangen naar bijvoorbeeld de warme kamer beneden, met al de keurig verzorgde boeken in de prachti ge boe-kenwand. Nu ik hier al een week op haar slaapkamer lig, ben ik ook niet in de gele-genheid om beneden rond te kijken tus-sen de verschillende genres boeken die daar tevreden staan te pronken.

April 2014 33

Vanaf het begin van mijn literaire be-staan, ben ik nogal leergierig ingesteld namelijk. Niet voor niets behoor ik tot het literaire genre boeken met een fi lo-sofi sche inslag. Mijn vrouwelijke auteur heeft uiteindelijk heel wat werk gehad om mij tot stand te laten komen. Uit de periode dat ik bezig was om een manus-cript te worden, weet ik mij nog te her-inneren, dat mijn auteur belangrijke fi -losofen heeft geraadpleegd, die zij naast haar eigen inbreng vele malen heeft ge-citeerd. Zij was vooral geïnteresseerd in de begrippen TIJD en DENKEN. Vandaar

dat de ti tel die ik heb gekregen ook ‘De ti jd en Denken Voorbij’ is geworden.Hielke Houtsma

Wordt vervolgd. N.B.: Overname, kopiëren en versprei-den van (gedeelten van de) tekst is zon-der voorafgaande toestemming van de auteur Hielke Houtsma niet toegestaan. De gegevens van hem zijn opvraagbaar bij de redacti e.

34April 2014

April 2014 35

Hoe veldheer Hannibal met zijn olifanten de Alpen over-trok om Rome te bevechten (220 voor Christus-203 voor Christus) Hannibal Barca zoals zijn offi ciële naam luidt, werd geboren in Carthago, een plaats niet ver van het huidige Tunis. Deze stad was in een felle strijd met Rome verwikkeld over de heerschappij

over het

westelijk deel van de Middellandse Zee.

Een oorlog hierover duurde van 264 v.C. tot 241 v. C. en had beide steden uitge-put, hoewel de laatste slag voor Rome was. Hannibals vader, Hamilcar, had het bevel gevoerd ti jdens die beslissende slag en.sindsdien leefde de legende dat hij zijn zoon had laten zweren nooit be-vriend te raken met de Romeinen.

Hannibal groeide op in Spanje, waar nieuwe fi nanciële reserves opgebouwd moesten worden door het verdreven volk van Carthago en tevens soldaten ge-ronseld moesten worden voor een nieuw te vormen leger. Hannibal imponeerde de Spanjaarden met zijn bravoure en durf en toen zijn vader overleed was het een vanzelfsprekende zaak dat de jon-geling het bevel over de Carthagiënsers

kreeg. In 220 v. C. trok hij met zijn

Beroemde reizen deel 2:

Marmeren buste, naar men vermoedt van

Hannibal. De Romei-nen haatt en Hanni-bal zo dat er maar weinig afb eeldin-

gen van deze grote tacti cus zijn overge-

36April 2014

leger de rivier de Taag over, niet wetend dat zijn tocht 17 jaren zou duren. Toen Hannibal verwikkeld raakte in een con-fl ict met de stad Saguntum, wist hij dat als hij tegen de stad op zou trekken, dat oorlog met het machti ge Rome zou be-tekenen. Hij besloot de gok te wagen en versloeg het leger van de stad en besloot door te stoten naar Italië, alhoewel de oorlog nog niets eens door Rome uit was geroepen.

Het was een stoutmoedig plan. Eerst de bergen in Spanje nemen, vervolgens de rivieren in Zuid-Frankrijk over, waarna de Alpen opdoemden. Met overal stammen die het wellicht tegen de nieuwe leider op wilden nemen. Riskant was het ook om de olifanten mee te nemen. Hannibal dacht dat de onervaren cavalerie in Italië niet opgewassen zou zijn tegen de mach-ti ge dieren. Een nadeel was dat er geen belegeringsmaterialen mee genomen

De 17-jaar durende reis van Hannibal vanuit Nova Chartago richti ng Italië en uiteindelijk het oude vaderland in beeld gebracht.

April 2014 37

konden worden. Dus gokte de veldheer erop dat de krijgers van de vijandelijke legers massaal zouden deserteren of ver-raad zouden plegen als hij de steden aan-viel, die nog maar net onder het regime van Rome waren gekomen.De aartsvijand van Rome verzamelde 90.000 man infanterie, 12.000 man ca-valerie en 3 dozijn olifanten en trok de Pyreneeën in en inderdaad: de weer-stand was groot. Tegenstand van Rome liet nog op zich wachten, want diens bevelhebber,Scipio, en zijn leger werden in Noord-Italië opgehouden door een opstand van Galliërs.

Door de Alpen De Alpen nemen bleek een hele klus en leidde tot zware verliezen. De historici zijn het over de door Hannibal gevolgde route niet eens, maar zeker is dat er on-derweg op vijandige stammen is gestuit. De barre tocht duurde 15 dagen, en het moreel van de troepen werd zwaar be-proefd. Aan de andere kant van de hoge bergen tussen Frankrijk en Italië, lag de Po-vlakte, een uitermate vruchtbaar ge-bied, waar de troepen van Hannibal tot rust konden komen. Dat was ook hard nodig, want 20.000 krijgslieden had-den het leven gelaten ti jdens de eerste 5 maanden van de tocht. Maar de Romei-nen zaten niet sti l. Ze rukten op naar de rivier de Trebbia, maar werden daar door een briljante zet van Hannibal verplett e-rend verslagen, waardoor Hannibal naar

het zuiden door kon stoten. Maar daar doemde de bergketen de Appenijnen op, waar het onherbergzame terrein en windstormen de troepen frustreerden. Gevolg was o.a. dat op één na alle olifan-ten om het leven kwamen. In de lente van 217 v. C. raakten de aartsvijanden weer slaags, ditmaal bij het Trasimeense meer. De Romeinse consul en 12.000 van zijn strijders lieten daarbij het leven en de overwinning aan de Chartagiënsers. Verder ging de tocht naar het zuiden. Plunderen was het devies en op krachten komen.

Maar de Romeinen lieten zich niet ken-nen en verzamelden 45.000 man om de rebelse veldheer mores te leren. Maar door een briljante krijgsmanouvre werd bij de slag om Cannae wederom het Ro-meinse leger een afschuwelijke neder-laag toegebracht.

Daarbij kwam het grootste gedeelte van het Romeinse leger om en vanaf toen was Hannibal heer en meester in Italië. Maar politi ek gezien was zijn campagne geen succes. De bondgenoten van Rome waren niet in opstand gekomen en uit-eindelijk konden de mannen uit Chartago én de middelen én het aantal krijgsliede-ren niet leveren dat tegen de Romeinen opgewassen bleek. Nu was het de beurt aan de Romeinse veldheren om Hannibal te verrassen. De Romeinen trokken om Hannibal heen en vielen Afrika binnen.

38April 2014

De opkomst van de telefonie onderging een stormachti ge ontwikkeling, zoals ik al vermeldde. In het adresboek van Leeuwarden in 1908-1909 werden voor het eerst ook de telefoonnummers ge-publiceerd. Een ware vooruitgang. Be-halve bedrijven, kwamen o.a. ook de nummers van doktoren uit die periode in het adresboek. Om een paar te noe-men die mogelijk door onze alleroudste wijkgenoten herkend kunnen worden: dr. Baart de la Faille, Van Driel, Römer, Schreuder, Sisshing, Uff elie en Wester-huis.

Omdat de toeloop van nieuwe abon-nees zo groot werd, kwamen er toch wel problemen. In 1910 bleek al snel, dat er bij kabelbreuken te weinig nieu-we aanwezig waren, want er waren er veel voor uitbreiding nodig.Als kabels door een waterweg gelegd moesten worden, waren het vaak bin-nenschippers, die daarbij hielpen!Men voerde daarna het zgn.

Meervoudig Systeem in, dat zorgde voor een betere ti jdverdeling in het telefoon-verkeer. Zo voorkwam men vertragingen.

Ik verbaasde me wel wat, toen ik las, dat men omstreeks 1912 al ging werken met “digitale” techniek. De moderne te-lefoongesprekken met een menselijke stem werden omgezet in een digitaal sig-naal en bij doorzenden naar de andere

Telefoonpraat 10

Een door Heemaf gemaakt toestal van bakeliet

Hannibal moest zijn strategie herzien en kwam met veel moeite weer terug in zijn thuisland. Daar werd hij in 202 v.C. be-slissend verslagen door de Romeinen bij Zama, waar hij werd gedwongen vrede te sluiten. Hannibal werd verbannen en

voortgejaagd door zijn vijanden. In 183 v. C. werd hij door de Romeinen in het nauw gedreven bij Bithynië en daar pleegde hij uit trots zelfmoord.

Frank Roff el

April 2014 39

centrale werden deze signalen weer ver-anderd in een “menselijk” geluid.

Toen in september 1914 de Eerste We-reldoorlog uitbrak, was de verwachti ng dat met name de industrie en de Nuts-bedrijven daar de nodige nadelen van zouden ondervinden. Wat de Post en Telegraaf (P&T) betrof, viel dat tot 1918 mee. Wel waren er problemen met de levering van nieuwe onderdelen.Gelukkig kon in 1914 de Algemene Te-lephoon Maatschappij in Leeuwarden (Tweebaksmarkt), een CB-centrale van het merk Siemens plaatsen met de mo-gelijkheid voor 24.000 abonnees.

Ook die nieuwe gebruikers kregen de be-schikking over telefoontoestellen in een houten kastje.Tot ongeveer 1920 bleef dat zo. Daarna werden de technische zaken “verpakt” in kastjes van plaatstaal. Dat het gewicht wel wat kleiner kon, bleek pas in 1934: Een toestel van bakeliet, een kunsthars als voorloper van het plasti c, waar nu de moderne GSM’s van gemaakt zijn. Maar daar kom ik (veel) later op terug.

Antoon Groenewoud

40April 2014

April 2014 41

Wist u dat........?De hollanderwijk een eigen website heeft waarop u allelei informati e kan vinden?

• Wanneer wordt het oud paier op gehaald?• Wat is er te doen in het Hollanderhuuske?• Wie zit er in het bestuur?• Waar moet ik zijn als ik klachten van overlast wil melden?• Wat stond er nog maar weer in de vorige wijk-kant? dit laatste staater in een kleuren versie op.

Kom eens virtueel langs op:www.hollanderwijk.com

42April 2014

Olympische winterspelen in een luxe badenoordNiet onomstreden, maar geen boycot dit maalDe Hollanditski hadden veel ijzers in het vuur:

Met Wüst, de gebroeders Mulder, Kramer, gloort

Er kans op goud.Maar dat het zo goed zou gaanhad niemand durven dromen.

Ging er wel iets fout?

Ja, twee maal bijna goud, dus zilverPech voor Jan Smeekens en Koen Verweij

Maar 4x een golden sweep.Ongekend, verpulver

De tegenstanders op de baan23 x was het raak en 1x bij de short-track

Er viel menig traan(tje)

Van geluk en trots.We werden de smaakmakers

Van het schaatsen Welk een weelde zo plots!

Nu 4 jaar genieten van onze hegemonieDe medailles poetsen we goed op

En we hangen ze op de borstTijdens de nati onale ceremonie.

April 2014 43

Sotsji was gaaf, Sotsji was coolMaar het kostt e wel een boelGelukkig geen terreuraanslag

Van een of andere fool

Bye, bye Russia,So long Sotsji

We vliegen terug Naar onze eigen datsja’s

Frank Roff el-mrt. 2014

(links) Roland en Michel Mulder, tweelingbroers en prijswinnaars op de 500 meter langebaanschaatsen bij de mannen

44April 2014

Lusanne Onderneemt ....Zoals u wellicht eerder heeft gelezen, heb ik mij de afgelopen periode voorna-menlijk op het illustreren gericht.Voor de wijkkrant heb ik inmiddels en-kele illustrati es gemaakt, bij de verhalen van Hielke Houtsma. Met de opleiding “illustreren voor kinderboeken” , die ik volgde aan het het grafi sch Lyceum in Utrecht, ben ik erg druk geweest.Het was een geweldig leerzame ti jd, vaak even buff elen, maar ik kan u vertellen dat ik de opleidng met een goed resul-taat af heb kunnen ronden. Op deze bladzijden vindt u enkele resultaten! En nu aan de bak om er tussen te komen!

Naast het illustreren ga ik mijn oude vak weer oppakken en begin ik als Gastouder via Gast-ouderbureau COCO, u vindt een advertenti e van hen elders in dit blad. Momenteel ben ik druk bezig mijn huis hierop aan te passen en ik heb twee we-ken geleden mijn EHBO certi fi caat ge-haald. Begin mei komt mijn eeste opvang kindje, een meisje van 2.Ik heb er zin in.Zoekt u ook nog een fi jne, betrouwbare, sfeervolle opvang-plek voor uw kind, laat het mij even weten of kom vrijblijvend langs voor een kennismaking:info@muzevormgeving.nlLusanne

April 2014 45

46April 2014

SportquizWeer eens een quizje, gemaakt door een meisje uit Heerenveen en opgepikt in een ander blad waarvoor ik werkte. Voor de winnaar van de 1e prijs een VVV-bon van 10 euro. Bij meerdere goede inzen-dingen wordt geloot. Succes-Frank Roff el

1 Hoe heett e het oude stadion waar Ajax vroeger voetbalde ?

□ De Kuip

□ De Meer

□ De Middenweg

2 In Amsterdam ligt de Jaap Eden-baan.Welke sport beoefende Jaap Eden ?

□ Schaatsen

□ Tennis

□ Roeien

3 Welke Nederlander won als eerste Nederlander het tennistoernooi van Wimbledon ?

□ Tom Okker

□ Paul Haarhuis

□ Richard Krajicek

4 Welke Nederlander won nooit de Tour de France ?

□ Jan Raas

□ Joop Zoetemelk

□ Jan Jansen

5 Wie scoorden er ti jdens de EK-fi nale voetbal 1988 voor Nederland ?

□ Cruijff en Neeskens

□ Van Basten en Bergkamp

□ Gullit en Van Basten

6 Hoe won PSV in 1988 de fi nale van de europacup 1 ?

□ Via strafschoppen

□ Via een golden goal

□ Via een eigen doelpunt

7 Bij welke sport spelen mannen en vrouwen in Nederland gemengd ?

□ Handbal

□ Korfb al

□ Cricket

April 2014 47

8 Wanneer werd in Nederland de laatste elfstedentocht verreden ?

□ 1985

□ 1993

□ 1997

Inzendingen voor 10 mei 2014 naar Hollanderstraat 4 of f.roff el2@upcmail.nl

Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer!

Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt ubovenstaande problemen graag een stap voor zijn?Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt datkleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller.

De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten:

Verwijderen van ongewenste programma’s

Opruimen van het register

Controle van de belangrijkste onderdelen

Uitgebreide scan op virussen

installeren van updates

Fysieke schoonmaak van de computer

Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts €49,95!In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald.Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uwprinter, scanner en internetverbinding

Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204,of mail naar voorjaar@webish.nl

Kijk voor al uw computerapparatuur op:

WWW.WEBISHICT.NL

48April 2014

April 2014 49

50April 2014

20 mei 2014

Dinsdag 22 april Maandag 19 mei Maandag 14 juni

klusjesman

April 2014 51

52April 2014

Het kindercarnaval, pagina 8