Post on 17-Mar-2020
Eerste vrouw die officieel werd toegelaten op een
Nederlandse Universiteit. De eerste Nederlandse
vrouwelijke arts (1887)
Vraauwenveurvechter. Voorzitter van de Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht - stemrecht 1919
Inzetten op preventieve zorg en
ondersteuning in wijk/dorp: waarom & hoe?
Erik Buskens
Disclaimer• UMCG & FEB, AJSPH
• Education: MSc CPE, MSc BA Health, Healthwise, AJSPH,
Comenius, Summer School & Minor Population Health
• Committee: ZonMw – Vidi, PP5, PP6, Veelbelovende zorg
• Review: NHS, KWF, Diabetesfonds, Swedish, Estonian Singapore,
and Australian research council
• Advisory committee: Hanze University of Applied Sciences
curriculum board & Healthy City
• Advisory board: Accare & Child Study Center, Care Monitor
Groningen, ZuidOostZorg
• Hii Holland/ Excite International
Gezondheid en zorg in de 21e eeuwRaapt u de handschoen?
E. BuskensProfessor HTA UMCG and FEB RUG
Noden en aanbod
Noden
Voeding
Hygiene
“LTC”
Veilige omgeving en
huis
Onderwijs
Inkomen
Actieve leefstijl
@@@
(Mantel)Zorg
Noabers
“Vereniging” clubjes
Wijkagent
Welzijnswerk
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √
Hygiene √ √
“LTC” √ √
Veilige omgeving en huis √ √
Onderwijs √ √
Inkomen
Actieve leefstijl √ √
@@@
(Mantel)Zorg √ √
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √?
Onderwijs √ √ √ ?
Inkomen √ √?
Actieve leefstijl √ √ √ √?
@@@
(Mantel)Zorg √ √ verlener
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √? √ √?
Onderwijs √ √ √ ? √ -
Inkomen √ √? √ √
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √?
@@@
(Mantel)Zorg √ √ verlener verlener
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √ √ √/?
Veilige omgeving en huis √ √ √ √? √ √? √ √/?
Onderwijs √ √ √ ? √ - √ -
Inkomen √ √/? √ √ √/? √/?
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √ √ ?
@@@ √ ? WMO
(Mantel)Zorg √ √ verlener verlener √ ? verlener
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √ √ √ √ √
Onderwijs √ √ √ √ √ √ √ √
Inkomen √ √ √ √ √ √ √ √
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √ √ √
@@@ √ √ √ √ √ √ √ √
(Mantel)Zorg √ √ √ √ √ √ √ √
Verloskundige
CB
Ouders
Huisarts
Schoolarts
Wijkzorg
School?
(Sport)
Huisarts
Wijkzorg
Werkgever?
Bedrijfsarts?
(Sport)
(Uitkeringsinstantie)
Huisarts
Wijkzorg
“Geriater”
Mantelzorg
(Sport)
GGD
Gezondheid?On-
Gezondheid….
SES & gezondheid
(Gezonde) levensvewachting
naar geslacht en opleiding
Roken
Overgewicht
Ouder worden
• Ach…
• Alhoewel…
• De uitdaging!
Principles of Geriatric Medicine and Gerontology, Chapter 116 Frailty and Failure to Thrive, Fried & Walston 2003, 1487-1502
Functionele reserves
Dependency?
Wat is uw perspectief?
• Professional zorg
• Beleidsmaker
• Zorgverzekeraar
• Ethicus
• Politicus
• @@@
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √ √ √ √ √
Onderwijs √ √ √ √ √ √ √ √
Inkomen √ √ √ √ √ √ √ √
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √ √ √
@@@ √ √ √ √ √ √ √ √
(Mantel)Zorg √ √ √ √ √ √ √ √
Verloskundige
CB
Ouders
Huisarts
Schoolarts
Wijkzorg
School?
(Sport)
Huisarts
Wijkzorg
Werkgever?
Bedrijfsarts?
(Sport)
(Uitkeringsinstantie)
Huisarts
Wijkzorg
“Geriater”
Mantelzorg
(Sport)
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √ √ √ √ √
Onderwijs √ √ √ √ √ √ √ √
Inkomen √ √ √ √ √ √ √ √
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √ √ √
@@@ √ √ √ √ √ √ √ √
(Mantel)Zorg √ √ √ √ √ √ √ √
Verloskundige
CB
Ouders
Huisarts
Schoolarts
Wijkzorg
School?
(Sport)
Huisarts
Wijkzorg
Werkgever?
Bedrijfsarts?
(Sport)
(Uitkeringsinstantie)
Huisarts
Wijkzorg
“Geriater”
Mantelzorg
(Sport)
Noden en aanbod
Noden
Voeding √ √ √ √ √ √ √ √
Hygiene √ √ √ √ √ √ √ √
“LTC” √ √ √ √ √ √ √ √
Veilige omgeving en huis √ √ √ √ √ √ √ √
Onderwijs √ √ √ √ √ √ √ √
Inkomen √ √ √ √ √ √ √ √
Actieve leefstijl √ √ √ √ √ √ √ √
@@@ √ √ √ √ √ √ √ √
(Mantel)Zorg √ √ √ √ √ √ √ √
Verloskundige
CB
Ouders
Huisarts
Schoolarts
Wijkzorg
School?
(Sport)
Huisarts
Wijkzorg
Werkgever?
Bedrijfsarts?
(Sport)
(Uitkeringsinstantie)
Huisarts
Wijkzorg
“Geriater”
Mantelzorg
(Sport)
Zij zijn er klaar voor.
Nu jij nog….
Dus... Wie raapt hem op?
Zit de nieuwe John Snow
in de zaal?Samuel van HoutenWillem Drees
“You gain strength, courage and confidence by every experience in which you really stop to look fear in the
face. You are able to say to yourself, 'I have lived through this horror. I can take the next thing that comes
along.'
You must do the thing you think you cannot do.”
Eleanor Roosevelt
Dank voor de aandachte.buskens@umcg.nl
Risk factorprofile youth
Age
Risk factors
Risk factors
Risk factors
81.474.172.353.1
7.3y
21y
9.2y
11.8y
Life course and potential of ‘compression’
expansion of morbidity
Which pump to disable?
Topics
• Health & care
• Ageing societies
• Sustainability
• SEHD
• e-answers?
Take a minute..
• For yourself: what defines health?
• For your kids (or little nephew or niece)?
• For your parents?
• For your grandparents?
• Who/what do you/they turn to?
Take another…
• Is your health similar to that of your neignour?
• And what about your kids (or little nephew or niece) and his
or hers?
• For your parents and his or hers?
• For your grandparents and his or hers?
• Who/what do you/they turn to?
• What differences did you discover?
Health and life course
Specific needs at specific times
Typical: specialised services and institutes, efficient, dedicated.
More or less optimised according to pofessional standards - paradigms
Not integrated!
Multi-morbidityHealth-literacy?MCI/dementia…
@@
Health = Health = Health = Health = Health?
Health and life course
Worth protecting….!
• Also in the Netherlands?!
• Primary care, municipality? Provincie,
Rijk?
• Education?
• Public Health?
• e-Health?
https://www.youtube.com/watch?v=cVOjFllP3z8
Health and life course
What about us? The sandwich generation!
• 4th industrial revolution
• Flexible contracts
• Income uncertainty
• Off-line time or e-health?
@@@
https://www.youtube.com/watch?v=OoLgfRNW124
Health and life course
Old age comes with paucity…
• Demand ↑↑
• Supply ↓↓
• Informal care?
• Primary care, municipality?
• Public Health?
• e-Health?
https://www.youtube.com/watch?v=XuwP5iOB-gs
Health
https://www.youtube.com/watch?v=eNIVJptxJu0
https://youtu.be/qoJ_zywh9uM
How old do we get?
How old will we get?
Infectious diseases = hygiene
Disruptive thinking: John Snow
• 1854 Cholera outbreak London
• Pump disabled and population flight stopped epidemic
“On proceeding to the spot, I
found that nearly all the deaths
had taken place within a short
distance of the Broad Street pump.
There were only ten deaths in
houses situated decidedly nearer
to another street-pump.”
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Snow_(physician)
Infectious diseases =
hygiene
No longer fatal NCD =
succes of modern healthcare
Old age dependency
?
Not exeptional….
Shopping
Dogma has it…transition from active and economic contributionto beneficiaries of social services, pensions, and health care consumers….
Ageing global issue!
Crisis vs. ageing
The issue
Proportion of GDP expenditures on healthcare (%), 2009 (Bron: OECD Health Data, 2011).
€90*109
Extrapolation Baby
Boom*current spending
Costs of healthcare
Price increase
Ageing
Other. Widening indication
. Increased N patients
. Innovative technology
Costs of care vs GDP…
Crisis vs. ageing
Costs health care 2012
Family income
care
"rest"
Extrapolation 2040
Family income
care
"rest"
Take a minute…
• What are your health care costs?
• Those of your children? (grand) parents?
• Who pays? What proportion for care through insurance, co-
payments?
• Why do costs of health care keep rising?
Health care expendituresinhabitant
Age
Challenge!
> 10% GDP & growing faster than GDP€ per inhabitant
age
Efficient use of scarce resources?
Treat, maintain or palliate?
Value of…..?
• Education 41 billion 6.5% GDP
• Justice & safety 11 billion 2%
• Defence 7 billion 1.2%
• Healthcare 90 billion 13%
What’s killing us today
The maladies of affluenceEconomist 2007
Who is frail?
6.2 Percentage van het aantal nieuwe gevallen
van coronaire hartziekten en beroerte dat te
wijten is
aan een bepaalde leefstijl- of risicofactor
Leefstijl of risicofactor % coronaire hartziekten % beroerte
Roken 30 19
Onvoldoende
groenteconsumptie
(< 200 gram/dag)
9 -
Onvoldoende fruitconsumptie
(< 200 gram/dag)
9 14
Te veel consumptie van
verzadigd vet (> 10
energieprocenten)
5 -
Lichamelijke inactiviteit 16 23
Overmatig alcoholgebruik - 7
Ernstig overgewicht 4 2
Verhoogde bloeddruk 32 33
Verhoogd cholesterol 20 -L.A.T.M. van Leest & W.M.M. Verschuren. Centrum voor Preventie- en Zorgonderzoek, Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu, Bilthoven. Nederlandse Hartstichting / Leefstijl- en risicofactoren voor hart- en vaatziekten in de
Nederlandse bevolking: prevalenties en trends
PAFs CAD & stroke
Smoking
Sedentary lifestyle
CAD Stroke
PAFs Cancer
Journal of Preventive Medicine and Public Health. 2010;6:459-
471
PAFs MCI and dementia
Ritchie K et al. Designing prevention programmes to reduce incidence of dementia: prospective cohort study of modifiable risk factors.
BMJ. 2010 Aug 5;341:c3885.
Life expectancy 2007 - 2010
Healthy life expectancy 2005 - 2008
Mortality 2007 - 2010
Mortality cancer 2007 - 2010
Mortality CVD 2007 - 2010
Mortality COPD 207 - 2010
Mortilty dementia 2007 - 2010
Source: Prince, M et al (2014) Dementia UK: Update Second Edition report produced by King’s College London and the London School of Economics for the Alzheimer’s Society
One in five One in three
SES 2010
Children in deprived areas 2010
Excessive drinking 2012
Severe obesity 2008 - 2010
Smoking 2012
SES and health care
expenditures
-0,8
-0,6
-0,4
-0,2
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
NSES1 NSES2 NSES3 NSES4 NSES5
Total
healthcare
Specialist
Pharmaceuti
cal
Mental
health
de Boer WIJ et al. Neighborhood Socioeconomic Status and Health Care Costs: A Population-Wide Study in the Netherlands. Am J Public Health. 2019 Jun;109(6):927-933.
SES and health care
expenditures
02
000
40
00
60
00
80
00
10
000
€
0 20 40 60 80 100age
SES 1 SES 2
SES 3 SES 4
SES 5
02
000
40
00
60
00
80
00
10
000
€
0 20 40 60 80 100age
SES 1 SES 2
SES 3 SES 4
SES 5
Scenarios what if
Take a minute…
• Why is this pattern universal and of all times?
• What did your mom and dad tell you?
• Did they themselves? The community?
• What should be done?
What’s it with wealth?
Where to live or how to live…?
walk community
purpose veggie rich
Likelihood of becoming 100 10X higher
How much do they spend on healthcare?
Challenges
• Ageing
• Old age dependency ratio
• SEHD
• Wealth and health
• Costs of care
• Sustainability
Organisation of careM
un
icip
alit
y€ Home & social
care
Manydisciplines
No standards
No integration
He
alth
in
su
ran
ce
€ Primary care
Standards of care
Limited integrationhospital care
Cooperation public pharmacy H
ea
lth
in
su
ran
ce
€ Hospital care
Professional guidelines
Limited integrationacrossdisciplines
Taxation
(Health insura
nce)
€ Nursinghome/chroniccare
End station
Few standards
No integration
Health input or output?
• Health = ∫(participation, work, environment, education …)
But also
• Economy, wealth, welfare… = ∫(health, participation, policy,
education ...)
• Education
• Welfare
• Services
• Social affairs
• Economics
• Labour market
• Migration
• Urban design
• @@@
Not just a health issue
Kansen en perspectief
https://www.hannn.eu/bluezone
Voedingspatronen Noord-Nederland unieke data als basis voor gezonde initiatieven
Burgers, Bedrijfsleven, Overheid
“Brood & koek”
“Gezond” (groente, vis, peulvruchten)“Vlees, aardappels, alcohol”
“Snacks (hartig/vet/sausjes”
GJ Navis - confidential
Wat te doen?
Preventieve maatregelen
Het geld moet niet in de gezondheidszorg zélf worden gestoken, maar in preventieve
maatregelen die maken dat de bewoners gezonder gaan leven. Dat moet
bijvoorbeeld leiden tot een lagere zuigelingensterfte of minder diabetespatiënten.
Kamerlid wil dat alle betrokken organisaties in de Veenkoloniën langdurig gaan
samenwerken. 'Ze moeten overeenkomen welke gezondheidsdoelen ze de
komende zes tot acht jaar hebben en wat ze willen aanpakken. En uiteindelijk
moet je natuurlijk meten wat daarvan de effecten zijn',
https://www-rtvdrenthe-nl.cdn.ampproject.org/c/s/www.rtvdrenthe.nl/nieuws/amp/126016/Groot-onderzoek-naar-
over-erfbare-armoede-in-Veenkolonien
Underlying mechanisms
ERIBA
LifeLines
Clinic
Education
(Inter)national collaboration
Meta
bolic
dis
ord
ers
Agein
g b
rain
etc
.
Mobility
and fu
nctio
n
Partic
ipatio
n e
mlo
ym
ent
Technolo
gy a
nd A
gein
g
Etc
etc
.
Healthy Ageing