Post on 28-May-2020
23/12/2014
1
Inhoud
• Toelichting project
• Deze informatiesessie is geslaagd als …
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
Motivatie
Techniek
Tactiek
Conditie Kracht
… Motivatie maakt sport Mogelijk
Motivatie maakt sport Mooi
Doel jeugdsport?
Prestatie?
Plezier?
Motivatie, (vanaf) het begin
23/12/2014
2
Motivatie jeugdsporter
Begeleiding trainer / coach
Optimalisatie van
de kwaliteit van de
motiverende aanpak
in jeugdsport
• Attitude
– Kwalitatief motiveren voorop
• Kennis
– Verschillende types motivatie
– Sturing via trainings-/coachingsstijlen
• Vaardigheden
• Informatiesessie
– Algemeen kader rond motivatie en motiveren
– Praktijktips
• Groeitraject van 3 workshops
– Aanleren en inoefenen van specifieke M-vaardigheden
• Hoe de betrokkenheid van atleten vergroten?
• Hoe motiverend feedback geven?
• Ervaringsuitwisseling
Inhoud • Toelichting project
• Deze informatiesessie is geslaagd als …
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
Deze informatiesessie is geslaagd als…
1. …. als jullie iets bijleren over de verschillende redenen waarom
jullie atleten zich inspannen voor hun sport
2. … als jullie het ABC van een coach met een M-factor weten te onthouden
3. … als jullie al enig idee hebben van wat een coach met een M-factor in de praktijk doet
23/12/2014
3
Inhoud • Toelichting project
• Deze informatiesessie is geslaagd als …
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
Uit de praktijk
• Opdracht
– Lees het script & leef je in
– Als coach:
• Waarin herken je jezelf?
• Welke gevoelens ervaar je als coach in dit script?
– Als sporter • Welk gevoel geeft deze coach jou als sporter?
Situatie 1: Dialoog op training
Dialoog A tussen jeugdspeler en jeugdtrainer (trainingssituatie) •Speler: Doen we vandaag opnieuw deze oefeningen? •Trainer: Kom, kom, niet overdrijven, hé. Zoveel keren gebeurt het toch niet dat we deze oefeningen doen. •Speler: Toch wel! Vorige dinsdag hebben we deze oefeningen ook gedaan. Ze zijn gewoon lastig en vervelend. •Trainer: Wel, als jullie goed willen worden in jullie sport, dan moet je leren doorbijten en moet je leren om dingen tegen je goesting te doen. •Speler: Vind jij dit dan misschien een leuke oefening? •Trainer: Kom, kom, we zullen stoppen met discussiëren. Jullie doen gewoon wat ik jullie opdraag, anders spelen we straks geen wedstrijdje. •Speler: Oké, dan, jij bent hier duidelijk de baas!
Hoe voelde u zich bij dit gesprek als coach?
• … geïrriteerd
• … gevoel van “de baas zijn”
• … controle
Gesprek is onaangenaam, met een slecht effect op je eigen motivatie als coach
Hoe voelde u zich na dit gesprek als sporter?
Sporter voelt zich niet gehoord, want klacht en gemor worden
• … geminimaliseerd
• … ontkend
Trainer en sporter praten naast elkaar; de situatie escaleert, want trainer begint te dreigen = kettingreactie
Gesprek wordt een strijd, waarbij er verzet bij het kind naar boven komt
23/12/2014
4
Dialoog B tussen jeugdspeler en jeugdtrainer (trainingssituatie) •Speler: Doen we vandaag opnieuw deze oefeningen? •Trainer: Je ziet er tegen op om deze oefeningen te doen. •Speler: Ja! Vorige dinsdag hebben we deze oefeningen ook gedaan. Ze zijn gewoon lastig en vervelend. •Trainer: Je ergert jou er aan dat we vandaag dezelfde oefeningen zouden doen. •Speler: Ja, kunnen we niet iets anders doen? •Trainer: Ik heb een voorstel: jullie kunnen kiezen of we deze oefeningen nu onmiddellijk doen of later op de training. Ik heb er voor gekozen om dezelfde oefeningen te voorzien, omdat ik het belangrijk vind om deze vaardigheden verder te oefenen. Ik ben ook benieuwd om te zien of we enige vooruitgang hebben gemaakt. Wat denken jullie? Doen we ze nu of later op de training? •Speler: Laat ons er dan toch maar mee beginnen.
Hoe voelde u zich bij dit gesprek als coach?
• … begripsvol
• … luisterend
• … tevreden want je bereikte toch je doel
Gesprek is aangenamer, je geeft ruimte aan het ongenoegen van de sporter
Hoe voelde u zich na dit gesprek als sporter?
sporter voelt zich eerder gehoord, want de nieuwsgierige coach
• … is bereid om te luisteren
• … erkent de klacht en het gemor
• … benoemt de onderliggende gevoelens
Sporter krijgt echt een stem, waardoor opborrelende frustratie geen kans krijgt
Merk op dat de coach niet toegeeflijk wordt (de opgedragen oefening blijft behouden), maar zich wel flexibel opstelt wanneer de oefening aan bod komt.
Situatie 2: Monoloog voor de wedstrijd
Monoloog A trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi in de
kleedkamer nog tijdje voor aanvang (wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Het is duidelijk dat we na de vorige wedstrijd iets recht te zetten hebben. Jullie beseffen ook wel dat het niet goed was; er moet dus vandaag echt wel beter gepresteerd worden. We spelen vandaag tegen de voorlaatste in de stand; dus, dat mag geen problemen opleveren. Tenzij jullie natuurlijk dezelfde mentaliteit en hetzelfde spel brengen als de voorgaande keer. Het mag duidelijk zijn dat er vandaag moet gewonnen worden. Het is aan jullie om de draad opnieuw op te pikken en als groep een antwoord te geven. Is er iemand die nog iets toe te voegen heeft?”.
Hoe voelde u zich na dit gesprek als sporter?
Sporter voelt zich gespannen, gestresseerd en misschien zelfs
angstig, want
• … coach wijst op negatieve zaken (vorige wedstrijd)
• … komt dreigend uit de hoek
• ... wijst op de noodzaak om niet te verliezen (faalangst opwekken)
• … de sporters worden op hun verantwoordelijkheden gewezen
Merk op dat de coach de beste bedoelingen heeft met zijn atleten en hen aanmoedigt, maar eigenlijk de atleten onder druk plaatst.
23/12/2014
5
Monoloog B trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi in de
kleedkamer nog tijdje voor aanvang (wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Vandaag staat er een mooie wedstrijd op het programma. We komen uit tegen een goeie tegenstander die ons wel zou moeten liggen. We hebben deze week hard getraind om een aantal zaken te verbeteren en ik ben benieuwd om te zien of we een aantal zaken ook vandaag in de wedstrijd kunnen terugzien. Laat ons proberen om elkaar te blijven aanmoedigen, ook al loopt het moeilijker. Ik heb er alvast vertrouwen in dat als we dit doen, we vandaag een goede wedstrijd zullen spelen. Heeft er iemand nog iets toe te voegen?”
Hoe voelde u zich na dit gesprek als sporter? Atleet voelt zich positief gespannen en kijkt eerder hoopvol en
vertrouwensvol uit naar de wedstrijd, want de coach
• … wijst op positieve zaken (goede trainingen)
• … straalt vertrouwen uit
• ... focust op de taak veeleer dan het resultaat
• … neemt medeverantwoordelijkheid
Merk op dat de vraag om suggesties hier niet zozeer als een beleefdheidsvraag overkomt, zoals in het vorige voorbeeld, maar dat de positieve atmosfeer er voor zorgt dat spelers durven hun mening te geven.
Inhoud
• Toelichting project
• Deze informatiesessie is geslaagd als …
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
Een nieuwe blik op motivatie
Kwantiteit (De hoeveelheid)
Kwaliteit (De soort)
Dé essentie
Welke soorten motivatie?
Autonome Motivatie
Gecontroleerde Motivatie
Verplichting, druk, stress Welwillend, psychologisch vrij
Plezier
passie, interesse
Persoonlijk
relevant, betekenisvol
Straf,
beloning, verwachting
Schaamte,
schuld, zelfwaarde
“Moeten” of “moetivatie”
“Willen” of “goesting”
Mate van keuzevrijheid Min. Max.
23/12/2014
6
Bijtrainen Training voorbereiden
Plezier, passie, interesse
Omdat ik trainen plezant vind
Omdat coachen mijn roeping is, ik doe dit erg graag
Persoonlijk relevant, zinvol
Omdat ik mijn comeback wil voorbereiden
Omdat ik het belangrijk vind een goed opgebouwde training te geven
Schaamte, schuld, zelfwaarde
Omdat ik moet bewijzen dat ik in de ploeg kan staan
Omdat ik me pas succesvol voel als mijn atleten excellent presteren
Straf, beloning, verwachting
Omdat de coach dit van mij eist en ik anders kritiek krijg
Omdat ik er voor betaald word
Mate van keuzevrijheid
Min.
Max.
Autonome Motivatie
Gecontroleerde Motivatie
Verplichting, druk, stress Welwillend, psychologisch vrij
Plezier
passie, interesse
Persoonlijke
relevantie, betekenisvol
Straf,
beloning, verwachting
Schaamte,
schuld, zelfwaarde
“Moeten” of “moetivatie”
“Willen” of “goesting”
Mate van keuzevrijheid Min. Max.
S T I M U L E R E N
VERMI JD E N
Waarom coachen met de ?
Blijven sporten
Inspanning leveren
Taakgerichte coping
VOLHARDING
Plezierbeleving
Vitaliteit en welbevinden
Meer behoeftebevrediging
WELBEVINDEN
Bereiken van doelen
Sportprogressie
Fair-play
Mate van samenwerking
RELATIONEEL PRESTATIES
Gegeven deze voordelen, kunnen trainers opgeleid worden in deze aanpak? Kunnen
ze leren om meer behoefte-ondersteunend te coachen?
Ja!
Voordelen voor de sporter • Meer goesting om te sporten • Meer ABC
behoeftebevrediging • Betere prestaties
Trainen als coach in M-
factor Voordelen voor de coach • Coach met grotere M-factor • Meer goesting om te coachen • Meer expertise en
zelfvertrouwen als coach
23/12/2014
7
Inhoud
• Toelichting project
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
3 Psychologische basisbehoeften
Autonomie Binding
Competentie
Bevrediging van basisbehoeften
Optimale motivatie, betrokkenheid, &
groei bij sporters
Maximaal aan de behoeftes van de sporters tegemoet komen brengt op!
Het ABC van de M-factor
Autonomie - Initiator zijn van eigen acties - Zelf aan basis liggen van gedrag - Jezelf kunnen zijn, psychologische vrijheid
Autonomie- ondersteunend
vs. Controlerend
Betrokkenheid -Geliefd worden door anderen -Goede, close relaties hebben - Opgenomen voelen in sociaal netwerk
Betrokken vs.
Kil & verwaarlozend
Competentie -Gedrag tot een goed einde kunnen brengen -Controle hebben over uitkomst van gedrag - Bekwaam voelen over wat je doet
Structurerend vs.
Chaotisch
TRAINER / COACH
VITAMINES VAN GROEI
Inhoud
• Toelichting project
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
Autonomie
Uit jullie eigen ervaring:
Hoe geef en verhoog je
de autonomie van je sporters, zodat zij zichzelf kunnen zijn?
23/12/2014
8
Autonomie – praktijktips
• 1) Probeer op je taal te letten: van dwingend naar uitnodigend taalgebruik!
• Waar herken je de verschillende soorten taalgebruik in de praktijkvoorbeelden van daarstraks?
Monoloog trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi
(wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Het is duidelijk dat we na de vorige wedstrijd iets recht te zetten hebben. Jullie beseffen ook wel dat het niet goed was; er moet dus vandaag echt wel beter gepresteerd worden. Jullie spelen vandaag tegen de voorlaatste in de stand; dus, dat mag geen problemen opleveren. Tenzij jullie natuurlijk dezelfde mentaliteit en hetzelfde spel brengen als de voorgaande keer. Het mag duidelijk zijn dat er vandaag moet gewonnen worden. Het is aan jullie om de draad opnieuw op te pikken en als groep een antwoord te geven. Is er iemand die nog iets toe te voegen heeft?”.
Dialoog tussen jeugdspeler en jeugdtrainer (trainingssituatie) •Speler: Doen we vandaag opnieuw deze oefeningen? •Trainer: Kom, kom, niet overdrijven, hé. Zoveel keren gebeurt het toch niet dat we deze oefeningen doen. •Speler: Toch wel! Vorige dinsdag hebben we deze oefeningen ook gedaan. Ze zijn gewoon lastig en vervelend. •Trainer: Wel, als jullie goed willen worden in jullie sport, dan moet je leren doorbijten en moet je leren om dingen tegen je goesting te doen. •Speler: Vind jij dit dan misschien een leuke oefening? •Trainer: Kom, kom, we zullen stoppen met discussiëren. Jullie doen gewoon wat ik jullie opdraag, anders spelen we straks geen wedstrijdje. •Speler: Oké, dan, jij bent hier duidelijk de baas!
Dialoog tussen jeugdspeler en jeugdtrainer (trainingssituatie) •Speler: Doen we vandaag opnieuw deze oefeningen? •Trainer: Je ziet er tegen op om deze oefeningen te doen. •Speler: Ja! Vorige dinsdag hebben we deze oefeningen ook gedaan. Ze zijn gewoon lastig en vervelend. •Trainer: Je ergert jou er aan dat we vandaag dezelfde oefeningen zouden doen. •Speler: Ja, kunnen we niet iets anders doen? •Trainer: Ik heb een voorstel: jullie kunnen kiezen of we deze oefeningen nu onmiddellijk doen of later op de training. Ik heb er voor gekozen om dezelfde oefeningen te voorzien, omdat ik het belangrijk vind om deze vaardigheden verder te oefenen. Ik ben ook benieuwd om te zien of we enige vooruitgang hebben gemaakt. Wat denken jullie? Doen we ze nu of later op de training? •Speler: Laat ons er dan toch maar mee beginnen.
Autonomie – praktijktips
• 1) Probeer op je taal te letten: van dwingend naar uitnodigend taalgebruik
– Moeten/verwachten kunnen/willen/proberen
Do Don’t
Je kan proberen om deze opdracht zo goed mogelijk uit te voeren
Ik reken er op dat jij deze opdracht uitvoert tijdens de wedstrijd
Laat ons proberen om de wedstrijd naar onze hand te zetten, zodat we hem kunnen winnen
Er moet vandaag gewonnen worden
Autonomie – praktijktips
• 1) Probeer op je taal te letten
– Moeten/verwachten kunnen/willen/proberen
– Vermijd taal die schuld of schaamte oproept
Don’t
Ik verwacht een scherpe reactie na de teleurstellende 1ste helft
Ik had gedacht dat je sneller je draai zou vinden
Deze prestatie was werkelijk beschamend. Ik zal het weer mogen uitleggen aan het bestuur en de supporters
Het wordt dringend tijd dat jij gaat tonen wat je waard bent!
23/12/2014
9
Autonomie – praktijktips
• 2) Probeer keuzes in te bouwen
– Zinvolle keuzes, maximaal 3 à 4
Autonomie – praktijktips
• 2) Probeer keuzes in te bouwen
– Zinvolle keuzes, maximaal 3 à 4
– Optiekeuze
• Soort opwarmingsoefeningen
• Trainingsinhoud
• Doelstellingen
• …
Autonomie – praktijktips
• 2) Probeer keuzes in te bouwen
– Zinvolle keuzes, maximaal 3 à 4
– Optiekeuze
– Actiekeuze
• Hoe?
• Wanneer (cfr. Voorbeeld in begin)?
• Waar?
• Met wie?
• ...
Autonomie – praktijktips
• In één van de voorbeelden bouwt de coach keuze in, om
– welk voorbeeld gaat het?
– welk soort keuze gaat het?
Dialoog B tussen jeugdspeler en jeugdtrainer (trainingssituatie) •Speler: Doen we vandaag opnieuw deze oefeningen? •Trainer: Je ziet er tegen op om deze oefeningen te doen. •Speler: Ja! Vorige dinsdag hebben we deze oefeningen ook gedaan. Ze zijn gewoon lastig en vervelend. •Trainer: Je ergert jou er aan dat we vandaag dezelfde oefeningen zouden doen. •Speler: Ja, kunnen we niet iets anders doen? •Trainer: Ik heb een voorstel: jullie kunnen kiezen of we deze oefeningen nu onmiddellijk doen of later op de training. Ik heb er voor gekozen om dezelfde oefeningen te voorzien, omdat ik het belangrijk vind om deze vaardigheden verder te oefenen. Ik ben ook benieuwd om te zien of we enige vooruitgang hebben gemaakt. Wat denken jullie? Doen we ze nu of later op de training? •Speler: Laat ons er dan toch maar mee beginnen.
Autonomie – praktijktips
• 2) Probeer keuzes in te bouwen
– Zinvolle keuzes, maximaal 3 à 4
– Optiekeuze
– Actiekeuze
– Vraag • Om input
• Om akkoord
• Om vragen
23/12/2014
10
Autonomie – praktijktips
• 3) Probeer een goede & zinvolle uitleg te voorzien voor
– Oefeningen
– Jouw aanpak
– Tactische strategie
– Regels & afspraken
– …
Autonomie – praktijktips
• 1) Probeer te letten op je taal
• 2) Probeer keuzes in te bouwen
• 3) Probeer een zinvolle uitleg te voorzien
• Opgelet: autonomie ≠ alleen!
Binding
Uit jullie eigen ervaring:
Hoe creëer en versterk je
de band tussen je sporters onderling en tussen jou en je sporters?
Binding – praktijktips
• Opgelet: binding
– in verschillende relaties
• Trainer / coach – sporter / team
• Sporter – sporter
– op verschillende niveaus • Sporter
• Mens
Binding – praktijktips
• 1) Probeer te letten op je taal
– “Ik & jullie” versus “wij”
Monoloog trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi
(wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Het is duidelijk dat we na de vorige wedstrijd iets recht te zetten hebben. Jullie beseffen ook wel dat het niet goed was; er moet dus vandaag echt wel beter gepresteerd worden. Jullie spelen vandaag tegen de voorlaatste in de stand; dus, dat mag geen problemen opleveren. Tenzij jullie natuurlijk dezelfde mentaliteit en hetzelfde spel brengen als de voorgaande keer. Het mag duidelijk zijn dat er vandaag moet gewonnen worden. Het is aan jullie om de draad opnieuw op te pikken en als groep een antwoord te geven. Is er iemand die nog iets toe te voegen heeft?”.
23/12/2014
11
Binding – praktijktips
• 1) Probeer te letten op je taal
• 2) Probeer een wij-gevoel te creëren
– Positieve groepsidentificatie
– Regels en afspraken
– Symbolisch
– …
Competentie
Uit jullie eigen ervaring:
Hoe creëer en versterk je
de vaardigheden van je sporters, zodat ze een succeservaring opdoen?
Competentie - praktijktips
• 1) Probeer te letten waar jij als jeugdcoach de focus op legt
– Wat nog niet lukt versus wat al wel lukt (cfr. voorbeeld)
– Persoonlijke groei versus onderlinge concurrentie
– Vertrouwen uitstralen
Monoloog trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi
(wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Het is duidelijk dat we na de vorige wedstrijd iets recht te zetten hebben. Jullie beseffen ook wel dat het niet goed was; er moet dus vandaag echt wel beter gepresteerd worden. We spelen vandaag tegen de voorlaatste in de stand; dus, dat mag geen problemen opleveren. Tenzij jullie natuurlijk dezelfde mentaliteit en hetzelfde spel brengen als de voorgaande keer. Het mag duidelijk zijn dat er vandaag moet gewonnen worden. Het is aan jullie om de draad opnieuw op te pikken en als groep een antwoord te geven. Is er iemand die nog iets toe te voegen heeft?”.
Monoloog trainer: Voorbeschouwing wedstrijd / tornooi
(wedstrijdsituatie) •Trainer: “Ja, kunnen jullie even stil zijn. Vandaag staat er een mooie wedstrijd op het programma. We komen uit tegen een tegenstander die ons wel zou moeten liggen. We hebben deze week hard en goed getraind om een aantal zaken te verbeteren en ik ben benieuwd om te zien of we een aantal zaken ook vandaag in de wedstrijd kunnen terugzien. Laat ons proberen om elkaar aan te moedigen, ook al loopt het eens wat moeilijker. Ik heb er alvast alle vertrouwen in dat we vandaag een goede wedstrijd zullen spelen. Heeft er iemand nog iets toe te voegen?”
Competentie - praktijktips
• 2) Probeer te letten op welk soort doelen jij als jeugdcoach de nadruk legt
– Realistische, duidelijke & persoonlijke tussendoelen
– Proces versus resultaatgericht
23/12/2014
12
Competentie - praktijktips
• 3) Feedback
– Vragen
• Leren je sporters denken
• Leren jou hoe je sporters denken
– Geven • Eerlijk en constructief
Inhoud
• Toelichting project
• Uit de praktijk
• De nieuwe kijk op motivatie & motiveren
• Het ABC van de M-factor
• In de praktijk
• Verder
• Hoe staat het met jouw M-factor?
– Gebruik de checklist en vink aan
• Jouw M-factor verhogen? – Je kan consequent training geven & coachen in
functie van de 3 psychologische basisbehoeften
– Je kan je inschrijven voor het workshop traject waarin je de praktische vaardigheden verder kan
uitdiepen en oefenen www.mfactor.be – Zet je naam op onze mailinglijst en je wordt van
alles op de hoogte gehouden!