Celdelingen: het doorgeven van de code

Celcyclus• G1-periode:

– Werkingsfase– Onherkenbare chromatidedraden– Verschillend van duur

• S-fase:– Replicatie – verdubbeling DNA

• G2-periode:– DNA herstelmechanisme– Chromatidedraden worden korter

• M-periode:– Delingsfase

Celcyclus

Celdeling

Soorten celdelingen :- Mitose of vermenigvuldigingsdeling of

gewone celdeling- Meiose of reductiedeling

Een overzicht van de mitose = de gewone celdeling

Mitose

Meiose

• Reductiedeling bij de vorming van gameten of voortplantingscellen

• 3 grote verschillen ten opzichte van een mitose :1. Ontstaan van 4 dochtercellen2. Aantal chromosomen wordt gehalveerd3. Minder conserverend dan de mitose

Vermenging van het erfelijk materiaal

1. Mixing of segregatie

2. Overkruising of crossing-over

3. Zusterchromatidenuitwisseling

3.4.1. Mixing of segregatie

3.4.2. Overkruising of crossing-over

De voortplantingscellen of gameten

1. Geslachtsbepaling bij de bevruchting

2. Rol van het Y - chromosoom

3. Rol van het X - chromosoom

4. De lyonisatie of X - inactivatie

Geslachtsbepaling bij de bevruchting

• Bepaald door type zaadcel• Meer zaadcel met 22 + Y dan 22 + X• Biologische zwakheid van het mannelijk geslacht

Rol van het Y - chromosoom

• Gen voor aanleg testes• Gen voor zaadcelproductie• Verder niets belangrijks op Y – chromosoom• Pseudo-autosomale-regio

Rol van het X - chromosoom

• Groot submetacentrisch chromosoom met veel erffactoren en genen

• Genen belangrijk voor geslacht• Genen belangrijk voor algemene

eigenschappen organisme

D. Lyonisatie of X – inactivatie (1)

• 32-cellenstadium 1 geïnactiveerd X – chromosoom• Barr – lichaampje

• Toevallige keuze : het geïnactiveerde X – chromosoom kan zowel van vader als van moeder zijn

D. Lyonisatie of X – inactivatie (2)

Klassieke overervingspatronen

Basisbegrippen

• GEN=Opeenvolging van basen die samen aanleiding geven tot een eiwit. Gen ligt op een bepaalde plaats ( = locus ) op een bepaald chromosoom

Basisbegrippen

• Allel=Het concrete uitzicht van een gen dwz elk van de alternatieve vormen die een gen op een bepaalde locus kan aannemen

Basisbegrippen

• Homozygoot= de twee allelen die iemand bezit ivm bepaald kenmerk zijn identiek

• Heterozygoot= de twee allelen die iemand bezit ivm bepaald kenmerk verschillen onderling

• Hemizygoot= als er maar één exemplaar van een gen aanwezig is ( = Genen op X-chromosoom buiten PAR bij mannen )

Basisbegrippen

• Genotype=alle genen van een individu samen

• Fenotype=Feitelijk uitzicht van een individu– Normaal/dysmorfie

Omzetting van genotype naar fenotype

• Op biomedisch vlak heeft elk allel een gelijke uitwerking (code van een specifiek eiwit)

• Afhankelijk van wat zichtbaar wordt in het fenotype noemt men een allel:– Dominant en recessief

vbn. Rechtshandigheid is dominant op linkshandigheid

– Intermediaire of incomplete dominatiebv. Melanine

– Codominatiebv. Bloedgroep

OPROLLEN van de TONG

Zowel meisje en jongen hebben sproeten, beiden Ff

Besluit