Post on 07-Mar-2016
description
6
www.Kwaliteit-in-bedrijf.nl
Miniseriewat is de toegevoegde waarde van mijn kwaliteitssysteem?
PSOnieuwe tool maakt inspanningen sociale inzet zichtbaar
Interview Diana DelnoijHet nieuwe Kwaliteitsinstituut voor de zorg
Opiniedansen op het slappe koord
LEAN IN DE ZORGSECTOR
AUGUSTUS 2013
PLATFORM VOOR MVO EN KWALITEITSMANAGEMENT
66
PLATFORM VOOR MVO EN KWALITEITSMANAGEMENT
Kwaliteit in Bedrijf augustus 201322
DANSEN OP HET SLAPPE KOORDDe wijze waarop we zaken organiseren staat in het maatschappelijke debat volop in de belangstelling. De discussie richt zich zowel op de inrichting van onze maatschappij met haar instituties, als op de rol en het functioneren van organisaties daarbinnen. En binnen deze organisaties weer op de samenwerking tussen mensen, zowel managers als professionals. Taakopvatting van managers en professionals, de schaal-grootte van organisaties, de balans tussen de belangen van verschillende groepen belanghebbenden zijn onderwerp van gesprek.
Door Ruud Stassen, directeur INK
In deze discussies wordt vaak gerefereerd
aan het Angelsaksisch en het Rijnlands
model als twee visies op organiseren. Het
gaat niet aan om een ‘modellenstrijd’ te
voeren. Waar het om gaat, is het creëren
van een nieuw handelingsperspectief. Im-
mers, zowel de Rijnlandse als de Angelsak-
sische benadering roepen spanningen op,
die gemanaged moeten worden. Vanuit het
Rijnlands vertrekpunt bestaat de uitdaging
uit het verenigen van meerdere doelen,
zonder te vervallen in trage besluitvorming,
hobbyisme en blindheid voor kritiek. Vanuit
het Angelsaksisch uit het weerstaan van de
druk om slechts één belanghebbende te
dienen en dat te doen op de korte termijn.
Wat bij het bepalen van handelings-
perspectief essentieel is, is dat er duurzame
lange-termijnwaarde wordt gecreëerd voor
stakeholders, rekeninghoudend met de
context (het systeem) waarbinnen dat moet
gebeuren. In eerdere publicaties in Kwaliteit
in bedrijf maakte ik melding van de initiatie-
ven van het INK om op zoek te gaan naar
nieuw handelingsperspectief. Dat is nodig.
Zeker nu blijkt dat Nederland, ondanks een
aantal relatief sterke punten, ten opzichte
van andere Europese landen blijft hangen in
een crisissfeer. Een paar noties:
WERKEN AAN VERTROUWENEen wezenlijk kenmerk van de huidige
economische situatie in Nederland is het
gebrek aan vertrouwen. Instituties lijken
van elkaar weggedreven en het vertrouwde
‘polderen’ lijken we opnieuw te moeten
leren. Akkoorden zijn er genoeg, maar het
totaal is nog niet overtuigend.
MINDER KOSTEN ÉN MEER WAARDE De politiek houdt zich op dit moment voor-
al bezig met het op orde krijgen van de
begroting. Vrijwel zeker is dat door verdere
bezuinigingen de arrangementen voor bur-
gers, instellingen en bedrijven worden ver-
soberd. De discussie hoe méér kwaliteit en
waarde geleverd kunnen worden, zelfs als
dat met (substantieel) minder geld moet,
wordt amper gevoerd. Het moet onze eer
te na zijn dit te laten gebeuren. We moeten
vanuit de betreffende organisaties zelf na-
denken over de wegen die er zijn om onze
belanghebbenden – ondanks krappere
budgetten – passende, relevante en kwali-
tatief hoogstaande producten en diensten
te blijven bieden. Misschien door meer
te denken in termen van samenwerken,
dan in termen van concurreren. Misschien
door traditionele rolverdelingen, posities
en belangen eerder ter discussie te stel-
len. Misschien door meer participatie van
belanghebbenden in het proces. Uiteraard
kan dat alleen onder randvoorwaarden.
RISICO-AVERSIEWe accepteren in onze maatschappij
niet meer dat we risico’s lopen. En als er
toch iets fout gaat, dan moet ‘Barbertje’
hangen. Als controlemechanismen falen,
gaan we ze verder perfectioneren. Nog
beter plannen, nog beter inspecteren, nog
beter controleren, nog beter certificeren.
Regels moeten nog strakker en gedetail-
leerder aangeven wat mag en wat niet. Dat
kost veel geld en leidt tot een cultuur waar-
in risicomijdend gedrag de norm wordt en
we onszelf verlammen. Waarin bovendien
de verantwoordelijkheid ophoudt als aan
de letter van de regel is voldaan. De crisis
in de financiële wereld toont aan dat der-
gelijke rule-based benaderingen slechts
een relatieve waarde hebben en dat als
mensen niet naar de principes leven, de
regel niet gaat helpen.
ERKENNEN VAN COMPLEXITEITDe rol, de inrichting en het functioneren
‘DE DISCUSSIE HOE MÉÉR KWALITEIT EN WAARDE GELEVERD KUNNEN WORDEN, WORDT AMPER GEVOERD’
Op zoek naar nieuw handelingsperspectief
23augustus 2013 Kwaliteit in Bedrijf
van organisaties in tal van branches staan
op dit moment ter discussie. Soms komt
dat door veranderende eisen in de maat-
schappij, niet zelden door krimpende bud-
getten, soms door mismanagement of zelfs
fraude. Niet zelden is een combinatie van
deze factoren aan de orde. De verleiding is
groot om deze problemen met maatregelen
van ‘de korte klap’ aan te pakken. Functio-
neert een aantal grote onderwijsinstellingen
niet, dan gaan we terug naar kleine. Zo
volgt de ene structuurwijziging de andere
op, waarschijnlijk zonder echt verbete-
ring teweeg te brengen. Zonder gedegen
onderzoek waar nu echt het probleem
zit, komen we waarschijnlijk over een tijd
tot de conclusie dat we het kind met het
badwater hebben weggegooid. Het is de
moeite waard om naar de echte oorzaken
van de problemen te zoeken en deze aan
te pakken. Lerend van de ervaringen over
de grenzen van branches heen.
MET GROTER DIAFRAGMA KIJKEN NAAR ORGANISATIESOrganisaties zijn samenwerkingsverbanden
tussen mensen. Zij zijn opgericht om een
bepaald doel te bereiken. Een doel dat
mensen niet of minder effectief en efficiënt
individueel kunnen bereiken. De leden van
een organisatie en belanghebbenden heb-
ben eigen beelden bij het doel van de or-
ganisatie en hun rol bij de realisatie ervan.
Zij hebben beelden bij wat ze kunnen bij-
dragen en wat ze er zelf uit willen krijgen.
Die diversiteit is nuttig, mits die productief
gemaakt kan worden. Dat wil zeggen dat
verschillen onderwerp van gesprek (dia-
loog) zijn. Dat op basis van de verschil-
lende beelden keuzes worden gemaakt,
prioriteiten worden gesteld. Het maken
van keuzes en het stellen van prioriteiten
betekent niet dat daarmee de diversiteit is
opgehouden te bestaan. Er is slechts een
afspraak gemaakt hoe ermee om te gaan.
Keuzes worden niet voor de eeuwigheid
gemaakt. De behoeften van belanghebben-
den en de competenties van organisaties
kunnen immers veranderen. Organisaties
moeten, naast het realiseren van gestelde
doelen, voortdurend verbeteren en vernieu-
wen om hun unieke kracht te verbinden
met behoeften van belanghebbenden. Die
unieke kracht kan verschillende vormen
hebben: effectiviteit, efficiency, flexibiliteit,
innovatie. Organisaties ‘in conditie’ ver-
staan de kunst om dit proces van afstem-
men / ‘verzoenen’ van belangen, vorm
te geven. Zij hebben een open cultuur,
zelfkennis, laten feedback toe, betrekken
zowel het nu als de toekomst in hun af-
weging, nemen mensen op die niet alleen
vakbekwaam zijn maar ook bereid zijn bij
te dragen. Zij kennen leiderschap dat dit
proces inspireert en faciliteert.
Vanuit organisatieperspectief is dat wel
heel veel om rekening mee te houden. Er
zijn geen simpele oplossingen voor com-
plexe problemen. Het is als dansen op het
slappe koord. Zoeken naar een nieuwe ba-
lans. Vertrekkend vanuit de bestaansreden
van de organisatie, de betrokken belangen
opnieuw wegen. Soms opnieuw of anders
organiseren, maar altijd door het oude ver-
trouwde los te durven laten. Er is niets las-
tigers dan dat. Want het is niet de hoogte,
niet de diepte, maar de angst voor de val
(vrij naar De Dijk).
Het INK heeft hiertoe een initiatief geno-
men en dit initiatief loopt volop. Samen
met Raden van Bestuur en directieleden
zijn de meest belangrijke thema’s uit hun
dagelijkse praktijk geïnventariseerd. Na
de zomer worden die thema’s uitgediept,
samen met ondermeer change agents,
INK-auditors en INK-kennispartners. Q
KijK op www.Kwaliteit-in-bedrijf.nl/abonneren
Handen en voeten geven aan Mvo?
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is hot. U begrijpt het belang, maar mist handvat-ten om MVO in te voeren in uw organisatie?
Kwaliteit in bedrijf informeert u over alle ontwikkelingen
rond MVo en kwaliteitsmanagement. Met interviews,
reportages van organisaties, die MVo succesvol hebben
ingevoerd, en stappenplannen om zelf mee aan de slag
te gaan. daarnaast ontvangt u via Kwaliteit in bedrijf ook
kortingen op evenementen en cursussen waarmee u nog
gerichter over MVo wordt geïnformeerd.
Meteen abonneren? Ga dan naar www.kwaliteit-in-
bedrijf.nl/abonneren. Voor slechts enkele (aftrekbare)
dubbeltjes per dag bent u het hele jaar van alle relevante
vakinformatie verzekerd. daar kunt u toch niet zelf voor
gaan zoeken?
Schrijf u ook in voor de gratis
Kwaliteit in Bedrijf nieuwsbrief