zaterdag, 20.40 uur

Robert tenBrink is delove-dokter

kijktip

In de populaire Veronica-co-medy Big bang theory vol-gen we de lotgevallen vanLeonard Leakey Hofstadter(Johnny Galecki): dikke bril,IQ van 173, scheikundige.

Hij deelt zijn woning met de aleven briljante Sheldon Cooper(Jim Parsons): IQ van 187. De tweevoldoen aan het algemene beeldvan een typische nerd: oubolligekleding, wars van trends, geobse-deerd door sciencefictionseries,stripboeken en computerspellen.De term ‘nerd’ kreeg algemene be-kendheid door tv-held Fonzie(Henry Winkler) uit de Ameri-kaanse tv-serie Happy days, die inde jaren zeventig en tachtig popu-lair was. Zelf ultracool, gebruiktede goedgebekte rokkenjager de uit-roep ‘nerd!’ om minder bevoor-rechte types naar een plekje hele-maal achteraan in de pikorde teverwijzen.Vroeger gold het woord vooral alsbelediging, maar de tijden lijkenveranderd. Op televisie zijn nerdstegenwoordig hot. Met name inmisdaadseries en comedy’s vor-men computerfreaks – die uitblin-ken door extreme intelligentie,een opmerkelijk uiterlijk en eenflinke scheut wereldvreemdheid –een vaste waarde. Onderschat hunmacht vooral niet. Britse weten-schappers becijferden dat het aan-tal natuurkundestudenten inGroot-Brittannië met liefst 10 pro-cent steeg dankzij The big bangtheory.Acteurs, artiesten en modellen lij-ken ook opeens de drang te heb-ben uit de kast te komen als eigen-heimer. Acteur en model Chan-ning Tatum, die je, afgaande opzijn uiterlijk, niet meteen met eennerd zou associëren, betitelde zich-zelf al meermalen als een volbloed-je. Sterker nog, we zijn het alle-maal! „Iedereen heeft een nerd inzich, hoe cool hij of zij ook lijkt tezijn”, zegt Tatum. En hoe toeval-lig: op de neus van onze eigencoole Carice van Houten prijkteook opeens een enorme bril.In Denemarken werd de dramase-rie The killing vooral wereldbe-faamd dankzij de eigenzinnige Sa-rah Lund (Sophie Gråbøl), diezich extreem weinig aantrekt vansociale mores. In de Deens-Zweed-se serie The bridge blijkt Lundsblonde evenknie Saga Norén (So-fia Helin) nog wel een graadje er-ger. Beiden werden in de publici-teit meteen maar gebombardeerdals vrouwen met autisme of asper-ger, een lot dat ook forensisch an-tropologe Temperance Brennan(Emily Dechanel) uit de serie Bo-nes was beschoren.Liefhebbers van populaire Ameri-kaanse series weten dat de nerd-lijst te lang is om op te noemen.Neem CSI’s extreem slimme mede-werker Greg (Eric Szmanda), lief-hebber van Marilyn Manson enhet paranormale. Zijn eveneenssociaal geremde CSI: NY-collegaSheldon Hawkes (Harper Hill),

was op zijn 24e al chirurg.In Criminal minds hebben we debriljante Dr. Spencer Reid (Mat-thew Gray Gubler, IQ: 187) die opzijn 12e al een titel behaalde, maarmet vrouwen minder goed over-weg kan. Uit House kennen we hetmedische genie Gregory House(Hugh Laurie); geniaal, maar ookbot en onbehouwen. In successe-rie NCIS geeft actrice Pauley Perre-te gestalte aan ‘nerdette’ AbbySciuto, de immer gothic geklede fo-

rensisch wetenschapper, die altijdwel een spoor vindt. En in despin-off NCIS LA hebben we ermaar liefst twee: computerwonderEric Bea (Barrett Foa) en Nell Jo-nes (Renée Felice Smith). Zij slij-ten hun dagen voor grote compu-terschermen, waarop ze crucialeinformatie tevoorschijn toveren opeen manier die gewone stervelin-gen ver boven de pet gaat. In deheel spannende reeks 24 was het‘geeky’ Chloe O’Brian (Mary LynnRajskub) die held Jack Bauer me-nigmaal uit de penarie redde.De nerd-trend is ook overgeslagennaar Nederland. In RTL’s serieMoordvrouw speelt Fockeline Ou-werkerk sinds dit seizoen de evenbriljante als licht sociaal gestoorde‘aanvulling’ op het politieteam.

Het is hoe dan ook een opmerkelij-ke ommekeer op de buis: nerdsdie niet slechts een bijrol vervul-len waarin ze belachelijk wordengemaakt, maar een actieve (hoofd)rol spelen. Heel vaak die van red-dende engel.Wellicht is het geïnspireerd doorhet succes van Microsoft-miljonairBill Gates, Apple-voorman SteveJobs en Facebook-oprichter MarkZuckerberg. Ondanks hun wereld-vreemdheid en sociaal onaange-past gedrag werden ze wel mooistinkend rijk, beaamt ook imago-deskundige Zabeth van Veen. „Tja,uiteindelijk zijn de nerds de baasgeworden, zo simpel is het.”Volgens Van Veen is de nerd eenbijna onmisbaar element voor eentv-serie die harten wil raken.

„Nerds zijn zoals ze zijn, niet nepen vals, misschien een tikje onhan-dig, maar wel echt en puur. Aandat soort authenticiteit wordt delaatste jaren steeds meer waardegehecht. Dat zag je ook in een pro-gramma als Beauty and the nerd.De nerds komen daarin veel posi-tiever uit de verf dan de mooiemensen. Kijkers vinden het fijndat niet het uiterlijk wint, maar deinhoud. De gedachte is toch dat deslimmerik er harder voor heeft ge-werkt dan iemand die ‘alleenmaar’ mooi is. Bovendien identifi-ceren wij ons nou eenmaal graagmet de underdog.”

Reageren?media@depersdienst.nl

Slim is sexy op tv

kijken & luisteren

Ze golden als saai,wereldvreemd enimpopulair. Maar

de nerds slaanterug. Op tv zijn ze

opeens helemaalhot. „Iedereenheeft een nerd

in zich, hoe coolhij of zij ook lijkt.”

door RivkaGroenier en

Monique Brandt

Foto boven: Nerds zijn helemaal hot in televieseries, zoals Leonard Leakey Hofstadter (rechts) in Big bang theory.Foto links: In NCIS speelt Pauley Perrette de rol van gothic ‘nerdette’ Abby Sciuto. foto’s SBS

* de Gelderlander - zaterdag 26 januari 2013