ZATERDAG 7 MAART 2 0 0 9DE VOLKSKRANT | Reizen | 3

nog mee te stoppen: het Pantomi-nium met 120 verdiepingen, en In-finity, een wolkenkrabber die een‘twist’ maakt van 90 graden. Aande jachthaven staan appartemen-ten leeg; etalages beneden zijn be-plakt met To Let–posters.

Ook op ‘Ta k ’ A tot en met P vande Palm, die ogen als straten ineen luxueuze nieuwbouwwijk, ishet stil. De huizen zijn verkocht,maar nog weinigen lijken er hunintrek te hebben genomen. Op ‘destam’ van de Palm wordt gebouwdaan een station voor de nieuwemetro. Maar in een van de groot-ste bouwputten ernaast is hetwerk stopgezet: hier zou DonaldTrump een hoteltoren neerzettenin de vorm van een gouden super-tulp. Even niet nodig.

Er zijn meer redenen waaromDubai in één maand 72 duizendvisa heeft geannuleerd. Het twee-de Palmeiland, Jebel Ali, is dan welnet opgespoten, het derde Palmei-

Je ligt in een architectonische reuzefruitschaal en kijkt uit op de besneeuwde bergen.

Stukjes palm met kortingSlaat de crisis ook toein glamourstaatjeDubai? Eric van denBerg merkt dat hetmotto groot-groter-grootst hier nog altijdvan kracht is.Hoewel...

n ReizenDe KLM vliegt rechtstreeks op Dubai, vanaf 694 euro voor een re-tour, zie www.klm.com. Vlucht duurt gemiddeld zo’n 6,5 uur. Eentaxi naar het ‘oude’ Dubai rond Dubai Creek zal ongeveer 30 AED(dirham) kosten, ruim 6 euro. Reken voor een rit naar het ‘nieuwe’Dubai (Palm Jumeirah, Marina) om en nabij de 70 dirham (15euro).

n Ta x iDe taxi’s in Dubai zijn relatief goedkoop. De meter begint op 3 dir-ham. Dubai is groter dan je denkt. Vergis je er vooral niet in hoedichtbij die Burj Dubai-toren is: ver namelijk. Enkele voorbeelden:van Hotel Atlantis, op de punt van het palmeiland Jumeirah, naarhet Burj Al Arab, het bekende hotel in de vorm van een zeil, is het 8kilometer; reken op zo’n 16 dirham (3,50 euro).

n AutohuurWerkelijk alles gaat per auto. Eentje huren (op het vliegveld) kannatuurlijk. Ga uit van 25 euro per dag. De benzine is, hoe kan hetanders, goedkoop. En het verkeer is behoorlijk gedisciplineerd. Oprijden onder invloed staan zware straffen.

n BootEcht goedkoop is de a b ra , de traditionele watertaxi op DubaiCreek. Hartstikke leuk, kost maar 1 dirham (betalen op de boot).

n AlcoholDubai is formeel gezien een islamitische stadsstaat. Alcohol wordtenkel geschonken in hotels, of gelegenheden die bij hotels horen(wat rekbaar is). Het is duur. Een biertje (fles of pint) kost 35 à 38dirham, zo’n 7,50 euro.

n Eten/uitgaanGevolg van het alcoholbeleid is dat het uitgaansleven zich afspeeltin en rondom hotels. Al heb je doorgaans niet het idee dat je in eenhotel zit. Het weekend valt officieel op vrijdag en zaterdag.Voor het uitzicht: Bar 44, op de 44ste verdieping van het GrosvenorHouse, Grosvenor West Marina Beach. Manhattan-gevoel.Nu dé plek: Buddha Bar, in hetzelfde gebouw als Bar 44 maar danhelemaal beneden. Ook restaurant.Down to earth, Engels voetbal: Boston Bar. Niks chics hier. Geba-seerd op de Cheers-bar, maar dat moet je weten. Jumeirah RotanaHotel, Burj Dubai.Buiten, ook in de winter: Sho Cho. Bij het Dubai Marine Beach Re-sort op het geluid afgaan. Eerst binnen Japans eten.In een nepsouk: Left Bank. Het winkelcentrum in de vorm van eensouk schrikt af, maar deze bar maakt wat goed. Lounge-sfeer,cocktailshakende barmannen. Souk Madinat Jumeirah, naast BurjAl Arab-hotel.Voor wijn en meer vrouwen: in zelfde souk, wijnbar The Agency.Omvangrijke wijnkaart. Prima bediening.Voor het uitzicht op de indoorskibaan: Après. Ook eten. Mall of theEmirates, eerste verdieping, aan de kant van het Kempinski Hotel.Nieuw en happening: Sanctuary Nightclub. In het mega(lomane)hotel Atlantis, op de Palm. Binnen en buiten. Je moet wel even diegangen van het hotel door.Voor Sade en Sting: Bar Vu, bovenin de Emirates Towers. Uitzichtvalt tegen. De cocktailkaart is omvangrijker dan de Koran.

n Meer tipsBeroemde hotels in Dubai, shopping malls en hoe je Dubai kunt‘doen’ met een beperkt budget: www.volkskrantreizen.nl/dubai.

Doen & Laten

ReisbureauAan slangen in een badkuip

Het Reisbureau vanvolkskrantreizen.nlverzameltg e h e i m t i p s.Volgende week:Eénpersoons hotel-kamers zijn duur. Zijner ook goedkope?Geef tips opvolkskrantreizen.nl/reisbureau.

We b f o t o van de week

VA E Dubai

Makelaarshebben tijd omwat te jetskiën;business is slow

Tijdens je vakantie ontgiften, ontslak-ken of gewoon heerlijk ontspannen?Bezoekers van volkskrantreizen.nl we-ten waar ter wereld de beste kuuroor-den zijn.

Altijd een mooigezicht, zo’nlange Hollandernaast een klei-ne Indonesi-sche ober. Ine-ke Debets namde foto vanhaar partnerFolkert met deober van TokoOen in Sema-rang, Java.

Vo l g e n d eweek: Ver-regende vakan-ties. Stuur demooiste foto'svan uw klets-natte zelf naarr e i z e n @ v o l k s-krant.nl.

Wie zou toch meneerE14 zijn? Zijn auto,een zwarte Merce-des SL65, staat on-der een palm voor

het Burj Al Arab, het hotel dat zich-zelf zeven sterren heeft toege-kend. Alleen dat al: hij mág hierparkeren, kan dat doen met zó’nauto, en heeft er dan die kenteken-plaat op laten schroeven. E14. Datis dicht bij 1. Een laag volgnum-mer mag hier wat kosten.

De Mercedes zelf heeft de hotel-gast, pak ’m beet 180 duizend eurogekost. Het kenteken met E14 ver-moedelijk vijf keer zoveel. Num-mer 1 is voor ‘Mister Dubai’, sjeikMohammed bin Rashid Al Mak-toum. Daarna is het aan de hoog-ste bieder. Miljoentje voor eennummerbord.

In Dubai is het duurste nooitduur genoeg, is het grootste mor-gen het op een na grootste.

Dus bij dit tien jaar oude hotelin de vorm van een megazeil vaneen boot, het beeldmerk van de

oliestaat, zou het niet blijven.Nieuwe parel, net open: hotel At-lantis The Palm. De getallen: voor1,2 miljard euro gebouwd, met eenoppervlakte van 64 Wimbledon-centercourts, 1.539 kamers, in dehal een aquarium van 41 miljoenliter met 65 duizend vissen, 17 res-taurants, waaronder een van Ro-bert de Niro.

Die zat uiteraard vooraan bij deopeningsceremonie in november,wat tevens de officiële ingebruik-name was van ‘de eerste Palm’,want de hotelkolos staat op deCrescent, boven het eiland Jumei-rah, dat is opgespoten in de vormvan een palm.

Daarvoor kwam Kylie Minoguewel even een privéoptreden geven(voor 2,5 miljoen euro), en lietenJanet Jackson, Michael Jordan enSarah Ferguson zich op de gasten-lijst zetten. Het vuurwerk besloegde hele kustlijn van het nieuwestuk land, zo’n 43 kilometer. Driekeer zo groot als dat van de Olym-pische Spelen in Peking. Vanuit deruimte te zien.

Voor minder doet Dubai hetniet.

De immense lobby van AtlantisThe Palm klinkt als een drukzwembad. Het hotel is iets dat jeeven met je gezin gaat bekijken.Kortebroekensfeer. Alles gaat opde foto: de skyline met de wolken-krabbers van New Dubai in de ver-te, de inpandige ‘Av e n u e ’ langsCartier, Rolex en Porsche Design,en in het aquarium natuurlijk dewalvishaai van vier meter.

Het is de nepchic die de eige-naar Sol Kerzner heeft gekopieerdvan zijn eigen Sun City in Zuid-

Afrika. Klatergoud. Met een kolos-sale plafondschildering die een-hoorns, farao’s, dolfijnen en Atlas,de drager van de wereld zelf, bij-eenbrengt. De wereld die je op jekamer op de 21ste verdieping ooknog eens echt aan je voeten hebt.Recht voor je de Palm; links in deverte het Burj Al Arab, en De We-reld, de nieuwe eilandengroep diesamen de wereldkaart vormen.

Voor minder doet Dubai hetniet.

Nog niet.In het kader van groot-groter-

grootst had Dubai, dat de overigezes Verenigde Arabische Emiratenwil voorblijven, ook een Heelal ge-pland, eilanden die samen hetsterrenstelsel vormen, maar datgaat niet door. Crisis Dubai Style:er zijn geen kopers voor het heel-al.

Dubai wankelt. Een beetje. ‘Decrisis hè?’, hoor je nu ook hieroveral. Wat betekent: de taxi’sstaan bij Souk Madinat, het win-kelcentrum in de vorm van eenArabische souk, uren te wachtenop klandizie. Het Arabian Park Ho-tel biedt werklozen gratis maaltij-den aan. Maar ook: de tijd is voor-bij dat iedereen maar rondjeschampagne gaf in de Buddha Bar,en je werkelijk in de bubbelsstond te soppen.

‘Ik ken nu al wel mensen die hunbaan zijn kwijtgeraakt’, zegt LeilaBitar van het Atlantis. ‘Dit hotelmerkt het niet zo. We zijn een fami-liehotel, we zijn niet zo afhankelijkvan bedrijven of congressen.’

‘Moeilijk, moeilijk’, zegt gast-heer Gabriel Unamka van het BurjAl Arab. ‘Dubai is te duur gewor-

den. Gelukkig is dit een beroemdhotel, dit is een attractie.’

De pool boy uit Pakistan van hetHilton Dubai Creek, dat de kamer-prijzen met 70 procent heeft ver-laagd: ‘Ik zie het om me heen.Mensen worden teruggestuurdnaar Pakistan, India of Sri Lanka.Omdat de nieuwe bouwprojectenworden stilgelegd. Je krijgt ge-woon geen werkvisum meer.’

Het ritme van Dubai is ver-stoord. Een aantal grote kranenbij Dubai Marina, een nieuwwoongedeelte van de stadsstaat,staat stil. Getik en gehamer komtvan om de hoek, waar gebouwenal te ver waren gevorderd om er

land, Palm Deira, komt er voorlo-pig niet. En ook de Nakheel-toren,genoemd naar de grootste staats-holding van Dubai, kan van de lijstaf: de toren die een kilometerhoog zou worden.

Makelaars hebben tijd om watte kitesurfen of jetskiën, want bu -siness is slow. De onroerendgoed-prijzen zijn ingestort. De prijsvoor een ‘Water Home’-villa opPalm 2 is het afgelopen halfjaar algehalveerd tot rond het half mil-joen euro. In Downtown Dubaivind je nu ‘fantastische deals’,schrijft de krant The National. Jeweet zelfs wie je buurman zal zijn:de Burj Dubai, de hoogste torenter wereld (818 meter).

‘Dit is echt tijdelijk’, zegt Jeroenvan der Geer van AA Properties uitRotterdam, een van de makelaars-kantoren die zich nadrukkelijkhebben gestort op de Palmen. ‘Nuraken mensen misschien evenhun baan kwijt, maar het komt

weer goed. Dubai blijft nieuweprojecten stimuleren en be-schermt investeerders. Boven-dien, de vraag zal blijven groeien:het is hier veilig, je betaalt geenbelasting, de zon schijnt altijd. Ditkán gewoon niet mislukken.’

Omdat Dubai anders denkt. Cri-sis? Ze pauzeren even. Trump komtheus wel terug, en uiteindelijkgaat alles gewoon door.

Vraag het de makelaar, vraag hetde werker die bij de bouwput vande Burj Dubai even met een siga-retje staat uit te rusten. Hij kijktomhoog naar de glanzende toren,waar ergens op tweederde, op 600meter hoogte (anderhalf keer hetoude WTC in New York) nog kra-nen bezig zijn, en zegt: ‘O, die to-ren. Die is bijna af. Ze doen nogeven de laatste dingen. De ope-ning is 9-9-9. Als ook de nieuwemetro opengaat.’

Alles is maakbaar – met oliedol-lars. Wil je reclame? Geef Michael

Schumacher een eiland. Wil je déhub worden? Bouw het allergroot-ste vliegveld. Wil je een golfbe-stemming worden? Laat TigerWoods én Greg Norman én ErnieEls hun eigen baan ontwerpen.

En je bouwt natuurlijk de groot-ste mall ter wereld. Omdat shop-pen hier, ook op vrijdag, heilig is.Er was al de Mall of the Emirates,met indoor skibaan (inclusiefzwarte piste en sneeuwballen-gooigalerie). Nu net open is de Du-bai Mall, waar niet alleen 1.200winkels zijn, maar ook een indoorschaatsbaan en een waterval. Hierhangen grote borden met Welco -me to Everything. Welkom in Alles.

Bijna alles, zou je dan toch netzeggen, als je wéér met een taxirijdt naar een ander shoppingpa-radijs of hotelbar. Door een woes-tijnland dat één grote holding is.Langs billboards die alles nógmooier moeten maken. Links Me-dia City voor CNN en AP, rechts In-ternet City voor Dell en Oracle.

Waar is toch die ziel? Moeilijk,moeilijk. Van de 1,5 miljoen inwo-ners van Dubai, komt nog maar10 procent oorspronkelijk hiervandaan. De rest is expat. Iedereenkomt, iedereen gaat. De Indiër slijtin Oud Dubai zijn nep in de stra-ten van de Gold Souk (‘watches,watches, Rolex, handbag, Prada?’),de Engelse ingenieur nipt in deVu-bar, boven in de Emirates To-wers, aan een ‘Molecular FraisiniMoët & Chandon Brut Imperialrosé’, met aardbeienschuim.

Het is alles, het is niets.Die witte Rolls voor het hotel is

leuk, maar dat kenteken, C77792,dat is wel érg goedkoop.

Het Burj Al-Arabhotel gezien vanuit het Atlantishotel. Op de voorgrond straten en huizen van de ‘palm’. Rechts: Bouwvakkers voor de Burj Dubai, de hoogste toren ter wereld (818 meter). Foto's Eric van den Berg

1Aqua Drôme, Längenfeld, Oostenrijk’Deze spa is de mooiste ter wereld’,

schrijft Fleur de Weerd. ‘Je ligt in een architec-tonische reuzefruitschaal en kijkt uit op de be-sneeuwde bergen!’ Een van de vele arrange-menten boeken is makkelijk: de website vanhet kuuroord is er ook in het Nederlands en al-les kan online.

2Romeinse baden, Dorres, SpanjeOok in de zwavelbaden in het Spaanse

dorp Dorres kun je al badderend genieten vaneen uitzicht op besneeuwde toppen. Die vande Pyreneeën om precies te zijn. Egberdina-

luxembourg reisde er per geel treintje naartoeen rook de zwavelbaden al van verre. Die lagenvol met locals. ’Volgens onze hoteleigenaresseis het in het dorp de gewoonte om regelmatigeen heilzaam bad te nemen. Het water stinkttrouwens een stuk minder als je erin ligt en hetis heerlijk warm.’ Wie luxe wil kuren, moet nietnaar Dorres. Het complex is uiterst eenvoudigingericht, zonder dolfijnenmuziek en massage-salons en met slechts een paar douches.

3Hotel Gellért, Boedapest, HongarijeIn dit prachtige Jugendstilhotel, met ther-

maalbad en wellness centre, word je als be-zoeker juist enorm in de watten gelegd, ervoerPetra. ‘In de hotelkamer liggen een badjas,slippers en badspullen voor je klaar.’ Voor degewone Hongaren is dit thermaalbad echterniet meer te betalen, schrijft Attila. En dan tebedenken dat ‘kuren in Hongarije veel meer isdan alleen recreëren. De warmteminnende

Hongaren zijn verslaafd aan het warme ther-male water.’ Andere aanraders in Oost-Europazijn volgens Petra de kuuroorden van KarlovyVary (Karlsbad), Františkovy Lázne (Franzens-bad) en Marianske Lázne (Marienbad) in Tsje-chië. ‘In deze plaatsen heb je veel soortenkuurbehandelingen. Al fietsend van de enenaar de andere plaats kom je onderweg dooreen aantal spookkuuroorden, prachtig in hunvergane glorie.’

4Spa-Hotell Velvaere, Hjelmeland, Noor-wegen

Nog zo’n fijn, van alle gemakken voorzienkuurhotel, staat op een fjord aan de zuidwest-kust van Noorwegen. Reiscorrespondent Nor-dic is bijzonder onder de indruk van het prach-tige landschap buiten en de rust en harmoniebinnen. ‘In het water binnen klotst het alleenmaar. Er lijkt geen tijd te bestaan, want allesblijft in beweging. De geur van lavendel en de

zachte muziek op de achtergrond zorgen voorvolmaakte rust. Wie ook nog maar een beetjegestrest was, moet hier wel tot rust komen, ofzoals de Noren zelf zeggen: slappe av.’

5ThailandTotaalkuren kan uitstekend in Thailand.

Het land is één groot kuuroord, volgens JosineWegner. ‘Je kunt overal een pittige Thaise mas-sage krijgen. Op het strand, in een massagesa-lon, of door blinden in een blindeninstituut.Ontslakken kan ook bijna overal. Je wordt ineen soort badkuip aan slangen gezet en na eenpaar uur voel je je als herboren.’ Maar er ismeer. Het land stikt van de dental clinics waarje je tanden kunt laten bleken. ‘En als je ooknog een paar pondjes of rimpeltjes kwijt wil,ga je gewoon naar een ziekenhuis of beautycl i n i c ’, aldus Josine. De volgende dag kan je fa-celift of liposuctie vaak al plaatsvinden.

Neeltje Huirne

Burj Dubai Emirates TowersBurj Dubai Emirates Towers

Burj Al Arab

Bur Dubai Deira

Palm Jumeirah

Palm Deira

Palm Jebel Ali

JEBEL ALI

070309 © de Volkskrant - ejb070309 © de Volkskrant - ejb

NN

DubaiMarinaDubaiMarina

PortRashid

PortJebel Ali

PortRashid

PortJebel Ali

The World

0 2,5 km

Dub

ai C

reek

Dub

ai C

reek

Hotel Atlantis

Sheikh Zayed Road

Sheikh Zayed Road

A r a b i s c h e G o l f