ICTU Open in Verbinding

Den Haag, 24 juni 2009Dirkjan Klip

programmabureau NOiV

http://www.flickr.com/photos/eelssej_/413385838/

3

Programma● Begrippen● Context● Actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV)● Vragen?

B eg rippen

# 1

Interoperabiliteit (NOiV)

het vermogen van (informatie)systemen om op elektronische wijze gegevens en informatie te kunnen uitwisselen binnen en tussen organisaties.

Actieplan 'Nederland Open in Verbinding', 2007

● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

“”

Wetgevende interoperabiliteit

Organisatorische interoperabiliteit

Semantische interoperabiliteit

Technische interoperabiliteit

Inte

rope

rabi

litei

t

Inte

rope

rabi

litei

t

stel

t eis

en a

an

faci

litee

rt

http://www.jpl.nasa.gov/missions/missiondetails.cfm?mission=MCO

$125 miljoen

€ 96,5 miljoen

# 2

1.Free Redistribution2.Source Code3.Derived Works4.Integrity of The Author's Source Code5.No Discrimination Against Persons or Groups6.No Discrimination Against Fields of Endeavor7.Distribution of License8.License Must Not Be Specific to a Product9.License Must Not Restrict Other Software10.License Must Be Technology-Neutral

http://www.opensource.org/docs/definition.php

OSS @ Nederlandse overheid (1)

Open source software is software die een door het Open Source Initiative (OSI) goedgekeurde licentie heeft en daarmee voldoet aan twee kenmerken ...

● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

“”

OSS @ Nederlandse overheid (2)

(1) Vrije en eenvoudige toegang tot broncode(2) Licentiemodel regelt gebruik en

intellectueel eigendom

→ geen restricties op inzage en gebruik→ vrije vermenigvuldiging, aanpassing en

verspreiding

● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

1.gebruiken2.inzien3.aanpassen4.vermenigvuldigen5.verspreiden

U mag de software

# 3

✔ gepubliceerd en vrijelijk beschikbaar (nominale bijdrage)

✔ vastgesteld op basis van een open beslissingsprocedure en belegd bij een non-profit organisatie

✔ intellectueel eigendom royalty-free beschikbaar gesteld

✔ vrij hergebruik● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en

Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

Definities, definities ... definities

InteroperabiliteitEuropean Interoperability Framework

http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761

Open soure softwareOpen Source Definition

http://www.opensource.org/docs/definition.phpWebsite NOiV

http://www.noiv.nl/wat_is_open_source_software

Open standaardenEuropean Interoperability Framework

http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761website NOiV

http://www.noiv.nl/wat_zijn_open_standaarden

C ontext

Open source software @ Tweede Kamer

● 1999 – Ursie Lambrechts (D66)● kamervragen open source software● Europees perspectief > concurrentiepositie

Onderzoek

● zomer 2002● kabinet Kok II● onderzoek welke wijze bevordering OS en OSS● resultaat: programma OSOSS (2003)

Motie Vendrik

● november 2002● kabinet Balkenende I● unaniem aangenomen door Tweede Kamer● Nederland koploper!

MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.

Voorgesteld 20 november 2002

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier verbetering in aan te brengen;

verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet; verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,

Vendrik

Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, HesselsTweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.

●

MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.

Voorgesteld 20 november 2002

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier verbetering in aan te brengen;

verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,

Vendrik

Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, HesselsTweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.

●

MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.

Voorgesteld 20 november 2002

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier verbetering in aan te brengen;

verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van software met een open broncode (open source software) in de publieke sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,

Vendrik

Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, HesselsTweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.

Ac tieplan “N ederland

Open in Verbinding ”

http://www.noiv.nl/noiv/

Doels telling en

interoperabiliteit gelijk speelveld

lokale innovatie geen vendor-lockin

Van plan naar uitvoering

● Open standaarden actielijn 1-6● Open source software actielijn 7-9● Flankerende acties actielijn 10-17

➔ toepassing open standaarden ‘pas toe of leg uit’

➔ implementatiestrategieën aanbesteding, inkoop en gebruik

➔ invoering Open Document Format

Beleidsaccenten

Beleidsaccent #1Toepassing open standaarden

Basislijst Open Standaarden

+

Principe 'Comply or Explain'

B as is lijs t open

s tandaarden

Basislijst Open Standaarden

● Doel is interoperabiliteit!● open standaarden in verschillende

toepassingsgebieden● Voordracht Forum Standaardisatie ism werkveld en

vaststelling basislijst door College Standaardisatie● Openbare procedure aanmelding standaarden en

uitbreiding lijst 2 keer per jaar● basislijst open standaarden @ http://www.forumstandaardisatie.nl/lijst-open-standaarden/http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/OS_Leidraad_beoordeling_standaarden.p

df

C omplyor

E xpla in

● ... voor brede toepassing van open standaarden wordt het 'comply-or-explain and commit'" principe ingevoerd bij opdrachten van Rijksdiensten vanaf april 2008 en vanaf december 2008 voor de overige overheden en instellingen.

● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

“”

Over CorE

● Actieplan NOiV● Nationaal Uitvoeringsprogramma NUP● Uitvoeringsagenda regiegroep e-overheid, ● Besluit staatssecretaris "Instructie voor het Rijk"

● http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/Instructie_rijksdienst_bij_aanschaf_ICT.pdf

Kortom ...

Verplicht gebruik open standaarden bij ICT-opdrachten!!

Naleving

● High Trust● Politieke en publieke verantwoordelijkheid● Geen wettelijke verankering maar op termijn wel mogelijk

Beleidsaccent #2implementatiestrategieën aanbesteding,

inkoop en gebruik

Implementatiestrategie is ...

... een dialoog op bestuurlijk niveau

... een dialoog op operationeel niveau

Implementatiestrategie is ...

... een dialoog op bestuurlijk niveau → strategiedocument

... een dialoog op operationeel niveau → inkoopstrategie open source software → kennis (juridische) werking open standaarden bij softwareverwerving → personeelsbeleid

Beleidsaccent #3Invoering Open Document Format

http://www.flickr.com/photos/puntodevista/109622901/in/set-72057594053812968/

Dubbele verplichting●

● Ondersteuningsverplichting ODF● Verplichting gebruik open standaarden

basislijst

● “Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast de huidige bestandsformaten, ODF voor

lezen, schrijven en uitwisselen van documenten. Mede overheden en overige instellingen volgen zo snel mogelijk, doch uiterlijk december 2008.”

● Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

Ondersteuningsverplichting

Verplichting gebruik open standaarden basislijst

ODF - Open Document Format ISO 26300Toepassingsgebeid is de uitwisseling van reviseerbare documenten

Binnen ICT-opdrachten ....

● ... is ODF een verplichte open standaard voor bewerkbare

tekstdocumenten

Beleid samengevat

... open source software als voorkeur

... open standaarden als norm

Vra g en?

Dirkjan.Klip@noiv.nl

www.linkedin.com/in/djklip

Voordelen en

va lkuilen

Voordelen

Flexibelleverancierskeuze

oplossingskeuzeinkoopfunctie

technischjuridischorganisatorischfinancieel

schaalbaar

afscheid nemenkennis maken

leverancierskeuze

meer controle broncodemeer dienstverlenerscommunity

kwaliteit

meer aanbiedersdirecte beschikbaarheidtactische verwerving

goedkoper

enabler/drager van open standaarden

open standaarden

ervaringen, ideeën en suggestiesmeedenken en meebouwen

partnerschappen

community

Va lkuilen

vendor-lockin

http://flickr.com/photos/gaetanlee/421949167/

beperkte kennis

(niet zo)open communities

volwassenheid

businesscase