HRM for all seasons:Theorie en praktijk in evenwicht.

Stereotypes en hun implicaties voor een leeftijdsbewust HR beleid.

Karin Proost HUBrusselOpen Universiteit NederlandKarin.proost@hubrussel.be

Anja Van den BroeckHUBrusselKULeuvenAnja.vandenbroeck@hubrussel.be

De Relatie tussen Werkeisen, Energiebronnen, Spanning en Werkplezier: Een Kwestie van Leeftijd?

Bert Schreurs1

Anja Van den Broeck1, 2

Guy Notelaers3

Hans De Witte2

1Hogeschool-Universiteit Brussel 2 Katholieke Universiteit Leuven, België

3Universiteit van Bergen, Noorwegen

Werkzaamheidsgraad

Stereotypen

• Oudere werknemers:– zijn duurder– zijn minder productief – zijn minder flexibel – tonen meer weerstand tegen verandering– kunnen moeilijker om met werkdruk/ werktempo– hebben minder leerpotentieel– zijn minder tevreden– hebben meer last van stress

Evidence Based HRM-beleid

• Verschillen in blootstelling aan bepaalde werkkenmerken?

• Verschillen in impact van deze werkkenmerken?

Theoretisch kader: Job demands resources model

hulpbronnen

werkeisen

Doen beroep op persoonlijke capaciteiten van werknemers en zijn daarom geassocieerd met fysieke of psychologische kosten

bv. werkdruk, veranderingen in het werk, rolproblemen, emotionele belasting

1) reduceren (negatieve impact van) werkeisen2) helpen doelen bereiken 3) stimuleren groei, ontwikkeling en leren bv. sociale steun leidinggevende, sociale steun collega’s, autonomie, feedback, vaardigheidsbenutting, ...

Bakker & Demerouti, 2001; Demerouti, Bakker, Nachreiner, & Schaufeli, 2001

Theoretisch kader: Job demands resources model

hulpbronnen

werkeisen

Energie

&Motivatie

Rol van leeftijd

• JDR-model: ‘storende’ controlevariabele (bv. Van den

Broeck, Vansteenkiste, De Witte, & Lens, 2008)

• Ander onderzoek: Leeftijdsverschillen in werkeisen, autonomie en welzijn (De Lange et al., 2010; Schalk et al.,

2010)

Maar nog onduidelijke resultaten– Theorie? – Hoeveelheid / relaties?

Rol van leeftijd

• Verschillende theorieën– Achteruitgang

• Biologie• Fluid intelligence, working memory (Kanfer & Anckerman, 2001)

– Behoud• Age stereotyping (Van der Heijden et al., 2009)

– Versterking • Emotional stability Theory: stable view on employment (Rousseau, 2001)

• Job change hypothesis (Wright & Hamilton, 1978)

• Healthy older worker effect • Selection optimization compensation model (Baltes & Carstensen, 1996)

Hypothesen

selectie

optimalisatie

compensatie

hulpbronnen

werkeisen

1. Sociale steun collega’s / leiding2. Autonomie

1. Werkdruk2. Rolconflict3. Veranderingen in het werk

1. Meer profiteren van hulpbronnen2. Meer lijden onder werkeisen

blootstelling

Impact

Methode• Steelproef

– Dataverzameling door DiOVA (1999 – 2007) – N = 15,464– Anoniem en vrijwillig– Heterogeen: 200 beroepen en 20-tal subsectoren– 3 groepen: < 35; 35 - 45; > 45

• Metingen: Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA, van Veldhoven, Meijman, & Broersen, 2002)

– Werkdruk : moet u extra hard werken om iets af te krijgen?– Rolconflicten : krijgt u tegenstrijdige opdrachten?– Veranderingen : geeft het veranderen van uw taken problemen?– Sociale steun : is uw directe leiding / zijn uw collega’s vriendelijk tegen u?– Autonomie : kunt u bepalen hoe u uw werk uitvoert?– Spanning : vermoeidheid tijdens het werk, herstelbehoefte, slaapkwaliteit– Plezier : meestal vind ik het prettig om aan mijn werkdag te beginnen

Resultatenhulpbronnenwerkeisen

Resultaten

Resultaten

hulpbronnen

werkeisen

.61 / .64 / .64

.58 / .58 / .53

Besluit

1. Sociale steun collega’s / leiding2. Autonomie

1. Werkdruk2. Rolconflict3. Veranderingen in het werk

blootstelling1. Minder profiteren van

hulpbronnen2. Meer lijden onder werkeisen

Impact

Maar verschillen zijn ERG klein

Meer weten?

• Websites: – www.healthyageingatwork.nl.– http://www.leeftijd.nl/

• Literatuur:– Schalk, R., Van Veldhoven, M., De Lange, A.H., De Witte, H., Kraus,K., Roßnagel,C., Tordera, N., Van

der Heijden, B.I.J.M. & Zappalà, S, et al. (2010). Moving European Research on Work and Ageing Forward: Overview and Agenda. European journal of work and organizational psychology, 19, 76-101.

– De Lange, A.H., de, Taris, T.W., Jansen, P.G.W., Kompier, M.A.J., Houtman, I.L.D., Bongers, P.M. (in press). On the relationships among work characteristics and learning-related behavior: does age matter? Journal of Organizational Behavior

– ….

Onderzoek: ook bij jou? Contacter ons!

Karin Proost Karin.proost@hubrussel.be

- Ouderen- Werk-thuis conflict/facilitatie- Rechtvaardigheid- Levenslang leren- Impression management- Selectie & assessment- Faalangst & motivatie

Anja Van den BroeckAnja.vandenbroeck@hubrussel.be

- Motivatie: doelen, behoeften, cultuur- Welzijn: enthousiasme/burnout- Werkverslaving- Job design- overkwalificatie- Pesten