Hoogbegaafde volwassenen

en ADHD

Noks Nauta, arts en psycholoog

IHBV

28 febr 2013

Onderscheiden HB en ADHD?

• Kunnen we dat?

• Willen we dat?

• Moet dat?

• Hoe doen we dat?

• En wat dan?

Psychologie Magazine, nov 2012

• Jongen, ADHD, Ritalin vanaf 6 jaar

• Dieet deed niets

• Spreken met leerkracht en ouders

• Onderzoeksverslagen

• Onderzoek op HB: IQ 160

• Speciale school: Geen Ritalin meer nodig

• Was doodongelukkig in de klas…

Programma

• Wat is hoogbegaafdheid?

• Casus H.

• Herkennen van HB

• HB met ADHD:

– Overeenkomsten (positief en negatief)

– Verschillen

– Samengaan

• Discussie

Hoogbegaafd

• Wat denkt u

bij het woord

hoogbegaafd?

Mijn eigen HB

• Altijd al ‘anders’ voelen

• Goed leren, academische titels, toch aansluiting missen

• Snel, analytisch, nieuwsgierig

• Conflicten op werk en privé

• Hoogbegaafd: mannen zoals Einstein?

• Mensa: veel verschillende hoogbegaafden

• Arts en psycholoog, maar nooit erover geleerd

Hoogbegaafdheid

• Zeer veel definities

• Valide concept?

• Intelligentie, denken

• Hoogbegaafd = hoog intelligent? Of meer?

• Geniaal en gek?

• Geen ziekte

• Verzameling eigenschappen

• Intensiteit

IHBV

• Kennisinstituut

• Netwerk

• Projecten

• Hoogbegaafdheid bij volwassenen

• Leefklimaat HB volwassenen verhogen

Hoogbegaafdheid

themagebieden IHBV

• Werk

• Welzijn

• Leren

• Cultuur

• Gezondheid

Casus H. (man, 33 jaar)

• Snel leren, gepest, ‘anders’ voelen

• Kon mond niet houden

• Er komt niets uit zijn handen

• Partner ADD

• 5 jaar geleden onderzoek, diverse diagnoses

• IQ 139, niets mee gedaan

• Behandeling Ritalin, CZT en gesprekken

Casus H. huidige situatie

• Ritalin helpt iets

• Vraagtekens bij diagnose ADHD

• Beperkingen werk (tactisch netwerkbeheer)

• Kan niet beginnen

• Kan niet genieten

• Problemen werkgeheugen

• Zoekt verder naar passende begeleiding

Casus H. leerpunten

• Etiketjes plakken: zin? Betrouwbaar?

• Hoogbegaafdheid in

– Diagnostiek

– Behandeling/ begeleiding

• Eigen regie HB cliënt

• Goed luisteren

• ….

Herkennen HB

• Positieve eigenschappen

• Valkuilen

• HB kleurt alle levensgebieden

– School

– Werk

– Relaties

– ……….

Alle vakken onvoldoendeSlechte houding in de klasOnhandelbaar….

Oh Oh….hij zou toch niet…..hoogbegaafd zijn?......

Kregen het rapport van hun zoonFokke en Sukke

HB en ADHD

• Overeenkomsten positief

– Energiek, levendig

– Snel denken

– Gedreven

– Veel ideeën

– ….

HB en ADHD

• Overeenkomsten negatief

– Geen aandacht voor details, slordige fouten

– Snel afgeleid, niet stil zitten

– Maakt taken niet af

– Antwoordt snel, wacht niet op beurt

– Slaapproblemen

– ….

HB en ADHD

• Onderscheiden

– Bij HB: symptomen verklaard door HB!

– HB maakt af bij voldoende uitdaging op niveau

– HB niet afleidbaar bij interesse

– ………….

• HB + ADHD samen

– Compensatie en camouflage

– Neurofysiologische overlap

Diagnostiek ADHD bij HB

• HB herkent zich in veel vragen

• HB stelt veel vragen ter discussie

• HB raakt geïrriteerd

• HB kan met invullen diagnose manipuleren

Discussie

• Mis- of dubbele diagnoses?

– Wanneer denken aan HB/ testen?

– Implicaties voor

• Behandeling

• Begeleiding

• Bejegening

• Samenwerking ADHD- en HB deskundigen?

• Onderzoek, kwalitatief en kwantitatief?

• Reageren?

• Onderzoek doen?

• noksnauta@ihbv.nl