Hoofdstuk 4: Elasticiteiten en Schokken - Kennisbanksu€¦ · 1.2. De inkomenselasticiteit van de...

1ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 4 – ELASTICITEITEN EN SCHOKKEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Hoofdstuk 4:Elasticiteiten en Schokken

Economie, een Inleiding

Elasticiteiten en Schokken - Inhoudstafel

1. Elasticiteiten

2. De markt in werking

3. Prijsregulering

4. Quota’s

5. Indirecte belastingen en subsidies

1. Elasticiteiten

1. De eigen prijselasticiteit van de vraag

2. De inkomenselasticiteit van de vraag

3. De kruiselingse prijselasticiteit van de vraag

4. De prijselasticiteit van het aanbod

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1.1. De eigen prijselasticiteit van de vraag

Mate waarin gevraagde hoeveelheden reageren opprijsveranderingen

Beter dan richtingscoëfficiënt van vraagfunctie

Prijsstijging van 1 euro Voor broodje Voor auto Moeilijk vergelijkbaar

Vandaar relatieve prijs- en hoeveelheidveranderingen

Prijselasticiteit van de vraag:

Algemene uitdrukking: boogelasticiteit:

Prijselasticiteit van de vraag:

Puntelasticiteit:

Twee bijzondere gevallen:

Perfect inelastische vraagcurven Geen reactie van gevraagde hoeveelheid op

prijsveranderingen Verticale curve Elasticiteit = 0

Perfect elastische vraagcurven Horizontale curve Elasticiteit = -∞

Alle andere (lineaire) gevallen:

Richtingscoëfficiënt constant langsheen curve

Elasticiteit varieert langsheen curve

Puntelasticiteit = -1 halverwege vraagcurve

Scheidingslijn?

Vraag is elastisch: prijselasticiteit in absolute waardegroter dan 1

Vraag is inelastisch: prijselasticiteit in absolute waardekleiner dan 1

Belang van scheidingslijn

(Perfect) inelastische vraag: Prijsdaling: minder dan proportionele toename van

gevraagde hoeveelheid, inkomsten nemen af Prijs en ontvangsten bewegen in dezelfde richting

(Perfect) elastische vraag: Prijsdaling: meer dan proportionele toename van

gevraagde hoeveelheid, inkomsten nemen toe Prijs en ontvangsten bewegen in omgekeerde

richting

Elasticiteiten in realiteit

Prijseffect meestal negatief, resultante van

Substitutie effect

Inkomenseffect

Werken in dezelfde richting, nl. het goed wordt duurder(t.o.v. andere) én wij worden armer bij prijsstijging

Maar er zijn uitzonderingen:

Prijsstijging: toename gevraagde hoeveelheid

Prijsdaling: afname gevraagde hoeveelheid

Voorbeelden: Giffengoederen Snobgoederen

Algemeen: vraag wordt elastischer naarmate

er meer vervangproducten aanwezig zijn;

vraag een minder dringend karakter heeft;

aandeel van beschouwde goed in budget groter wordt;

beschouwde tijdsperiode langer wordt

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1.2. De inkomenselasticiteit van de vraag

Inkomens(boog)elasticiteit van de vraag:

Relatie tussen gevraagde hoeveelheid en inkomen

Partiële vraagfunctie (Engelcurve)

Normale goederen

Inkomenselasticiteit positief

Onderscheid tussen Noodzakelijke goederen (inkomenselasticiteit tussen 0

en 1)drank

Luxegoederen (inkomenselasticiteit groter dan 1)wonen

Inferieure goederen

Inkomenselasticiteit negatief

Sommige goederen zijn

niet-inferieur bij lage inkomens

inferieur bij hoge inkomens

Budgetaandeel:

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1.3. De kruiselingse prijselasticiteit van de vraag

Kruiselingse prijselasticiteit van de vraag:

Twee goederen:

Complementen: kruiselingse prijselasticiteit < 0

Substituten: kruiselingse prijselasticiteit > 0

Onafhankelijke goederen: kruiselingse prijselasticiteit ~ 0

1.3. De kruiselingse prijselasticiteit van de vraag

Illustratie:

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1.4. De prijselasticiteit van het aanbod

Boogelasticiteit:

Puntelasticiteit:

Scheidingslijn elastisch / inelastisch:

Prijselasticiteit = 1

1. Elasticiteiten

1. Aanbodschokken

2. Vraagschokken

3. Prijsregulering

4. Quota’s

2.1. Aanbodschokken

Aanbodcurve verschuift

Bijvoorbeeld onder invloed van weersomstandigheden

Naar links

Aanbod perfect inelastisch (oogst)

Vraagoverschot

Opwaartse druk op prijs

Nieuw evenwicht

2.1. Aanbodschokken

Verandering in evenwichtsprijs? Beperking aanbod

Leidt tot scherpe prijsstijging bij steile vraagcurve

Leidt tot beperkte prijsstijging bij vlakke vraagcurve

Heeft geen effect op prijs bij perfect elastische curve Vraagoverschot wordt weggewerkt zonder prijsstijging

2.1. Aanbodschokken

Verandering in ontvangsten?

Voor aanbodverschuivingOntvangsten boeren: A + B

Na aanbodverschuiving Inelastische vraag

Ontvangsten boeren: B + C + D: boeren doen goede zaak

Elastische vraagOntvangsten boeren: B + C: boeren doen slechte zaak

2.1. Aanbodschokken

Hetzelfde geldt voor aanbodverschuiving naar boven

Normale vraagcurve: Prijs- en hoeveelheidseffect

Afhankelijk van prijsgevoeligheid Kostenstijging te verdelen over beide marktpartijen

Perfect inelastische vraagcurve: Prijseffect Geen hoeveelheideffect Kostenstijging ten laste van vrager

Perfect elastische vraagcurve: Hoeveelheideffect Geen prijseffect Kostenstijging ten laste van aanbieder

1. Elasticiteiten

1. Aanbodschokken

2. Vraagschokken

3. Prijsregulering

4. Quota’s

2.2. Vraagschokken

Volatiele grondstoffenprijzen

Economische conjunctuur: verschuiving vraagcurven

Eerder inelastische aanbodcurve grondstoffen Nieuwe mijn openen is dure en moeizame investering

Eerder elastische aanbodcurve afgewerkte producten

Exporteurs van grondstoffen

Grote prijsschommelingen

Exporteurs van afgewerkte producten

Kleinere prijsschommelingen

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

1. Maximumprijs

2. Minimumprijs

4. Quota’s

3. Prijsregulering

Marktevenwicht (p*, q*)

Vaak door overheid gecorrigeerd of bijgestuurd

Redenen

Prijs voor consument te hoog of te laag

Verbruik of productie aanmoedigen / afremmen

Prijs voor producent te laag

Marktconform versus niet-marktconform

Markconform: vrije prijsvorming gehandhaafd

Niet-marktconform: vrije prijsvorming geblokkeerd

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

1. Maximumprijs

2. Minimumprijs

4. Quota’s

3.1. Maximumprijs

Indien overheid oordeelt dat evenwichtsprijs sociaalniet verantwoord is

Maximumprijs als bescherming tegen te hoge prijs

Slechts bindend indien lager dan evenwichtsprijs

3.1. Maximumprijs

Probleem: vraagoverschot

Wordt nu niet weggewerkt door prijsmechanisme

Nieuwe toewijzingsmechanismes: Zwarte markt First-come, first-served Trouwe klanten Arbitrair

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

1. Maximumprijs

2. Minimumprijs

4. Quota’s

3.2. Minimumprijs

Indien overheid oordeelt dat evenwichtsprijs sociaalniet verantwoord is

Minimumprijs als bescherming tegen te lage prijs

Slechts bindend indien hoger dan evenwichtsprijs

3.2. Minimumprijs

Probleem: aanbodoverschot

Graanberg, wijnplas, boterberg

Wordt nu niet weggewerkt door prijsmechanisme

Alternatief: Overheid koopt overschotten op Slecht nieuws voor belastingbetalers & consumenten Slecht nieuws voor wereldmarkt

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

Overheidsinterventie:

Prijsreglementering

Maar ook: restricties op verhandelde hoeveelheden Quota: ingeperkte hoeveelheid Voorbeeld: visvangst Slechts bindend indien quota beneden evenwichts-

hoeveelheid

4. Quota’s

Prijsregulering en quota’s:

Verstoren marktevenwicht

Leiden tot aanbod- of vraagoverschotten of motieven voorproducenten of gebruikers om quota’s te omzeilen

= Niet-marktconforme interventies Vergen inzet vanwege overheid (opkopen overschot,

vergunningen, …)

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1. BTW en accijnzen

2. Verandering in het marktevenwicht als gevolg van de

belasting

3. Verdeling van de belasting over consument en

producent

4. Een belasting is niet wat ze lijkt

5. Belasting op de consument of op de producent?

5.1. BTW en accijnzen

Accijnsbelasting: vast bedrag per fysieke eenheid vanhet product

BTW: waardebelasting: belasting in verhouding tot deprijs van het goed

Indirecte belastingen drijven wig tussen

Prijs die kopers betalen (consumentenprijs, PV)

Prijs die verkopers ontvangen (producentenprijs, PA)

5.1. BTW en accijnzen

Accijnsbelasting op producenten

Accijnsbelasting op consumenten

Algemeen: accijnsbelasting

Waardebelasting op consumenten

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1. BTW en accijnzen

belasting

producent

5.2. Verandering in het marktevenwicht als gevolg van de belasting

Zie oefening Hoofdstuk 3: de markt van broodjes

Belasting van 1 euro per geproduceerd broodje

Marktevenwicht

Kopers stemmen hun gedrag af op consumentenprijs

Verkopers stemmen hun gedrag af op producentenprijs

Nieuw marktevenwicht berekenen

Los volgend stelsel op (oefening Hoofdstuk 3)

Producentenbelasting

Verschuiving van de aanbodcurve naar boven

Evenwichtsprijs = 3,6 euro

Evenwichtshoeveelheid = 240 eenheden (vraaguitval)

Belastingsontvangst = 240 euro

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1. BTW en accijnzen

belasting

producent

5.3. Verdeling van de belasting over consument en producent

Incidentie van de belasting

Wie draait uiteindelijk op voor de belasting?

5.3. Verdeling van de belasting over consument en producent

Verdeling van de belastingslast

Via helling van vraag en aanbod

Concreet: Hoe inelastischer de vraag,

Hoe kwetsbaarder consumenten voor afwenteling van deproducentenbelasting

Via een verhoging van de consumentenprijs

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1. BTW en accijnzen

belasting

3. Verdeling van de belasting over consument en producent

5.4. Een belasting is niet wat ze lijkt

Wie betaalt?

Milieuheffingen

Verhandelde hoeveelheid (vervuiling) terugdringen

Maar… vergelijk linker- en rechterpaneel in Figuur 4.12

Voedselsubsidies

Tegen hongersnood

Maar… aanbod is perfect inelastisch

Aanbod blijft ongewijzigd

Subsidie in zakken van graanverkopers

1. Elasticiteiten

3. Prijsregulering

4. Quota’s

1. BTW en accijnzen

belasting

3. Verdeling van de belasting over consument en producent

5. Belasting op de consument of op de producent

Voor marktevenwicht en verdeling belastingslast:

Geen verschil tussen belasting op producent dan wel op consument

Equivalentie gaat enkel op voor perfect competitieve markten Arbeidsmarkt: voldoet niet aan perfecte mededinging Geen perfecte equivalentie tussen sociale bijdragen

werknemer en werkgever

Hoofdstuk 4: Elasticiteiten en Schokken - Kennisbanksu€¦ · 1.2. De inkomenselasticiteit van de...

Documents

Transcript of Hoofdstuk 4: Elasticiteiten en Schokken - Kennisbanksu€¦ · 1.2. De inkomenselasticiteit van de...

Schrijven met ‘kleur’ - Kennisbanksu · Microsoft PowerPoint - Presentatie1 [Compatibiliteitsmodus] Author: Gebruiker Created Date: 3/12/2014 5:46:51 PM ...

CH CH CH C OH 3 2 - Kennisbanksu · 2016. 4. 21. · Microsoft PowerPoint - Presentatie1 [Compatibiliteitsmodus] Author: Gebruiker Created Date: 3/12/2014 5:53:58 PM ...

Marktvisie kansspelen · 2020. 8. 17. · 4.2.3 Prijs- en inkomenselasticiteit 43. 4.2.4 Effectieve aantal spelers 44 4.3 Imperfecte informatie 45 4.3.1 Zoek-, ervarings- en vertrouwensgoederen

INLEIDING 1. DOEL ECONOMISCHE WETENSCHAPstudentinvastgoed.be/samenvattingen/economie.pdf · INKOMENSELASTICITEIT VAN DE VRAAG = de verhouding tussen de procentuele verandering van

KENNISPORTFOLIO,BEDRIJFSKUNE,MER,€¦ · Prijselasticiteit:, %,verandering,vraag, %,verandering,prijs, 9 Inkomenselasticiteit:9 %verandering,vraag, %,verandering,inkomen,, Kruislingse9prijselasticiteit:9

Effecten verhoging btw-tarief van 6% naar 9% en verlaging van … · 2018. 11. 20. · Uit de berekeningen blijkt dat deze groep mensen graag bloemen wil kopen (hoge inkomenselasticiteit)

Principles of Evolution - Kennisbanksu › wp-content › uploads › 2017 › ...•korstmos groeit op boom= lichtgekleurde boomstam –eind 19 eeeuw •fabrieken = roet op bomen

Vraag en aanbod. ELASTICITEIT Prijselasticiteit van de vraag: Procentuele verandering vraag Procentuele verandering prijs Inkomenselasticiteit van de.

College 3 - Kennisbanksu

Commerciële calculaties 1 John Smal - Van Stockum3.6 Relatief marktaandeel: de BCG-matrix 31 3.7 Inkomenselasticiteit van de vraag 32 4 Product 35 4.1 Kruiselingse prijselasticiteit

ECONOMIE VANDAAG Inleidingmerelnet.be/blog/wp-content/uploads/2009/05/... · De inkomenselasticiteit van de vraag = de verhouding tussen de procentuele verandering v/d gevraagde hoeveelheid

Ontstaan En Levensloop Van Sterren - Kennisbanksu...6 protosterren • Sterren ontstaan in de omgeving van sterren • Bij voldoende druk, massa, temperatuur en stabiliteit (dus niet

Prijselasticiteit van de vraag naar leidingwater in Vlaanderen...inkomenselasticiteit van 0.13; voor huishoudens die in het comforttarief vallen komt de inkomenselasticiteit uit op

Conductometrie - Kennisbanksu · Conductometrie • Conductometrie of geleidbaarheidsmeting is een van de elektrochemische analysemethoden . • In de conductometrie wordt gekeken

Oplossingen Hoofdstuk 4: Elasticiteiten en schokken

Onderwijssysteem Suriname - Kennisbanksu · 2017-06-13 · diploma én geslaagd zijn voor het toelatingsexamen HAVO als toelatingseisen zullen gelden. In 2014-2015 zal de toelatingseis

VAN BELGIE voor Documentatie en Voorlichting · 2012. 3. 16. · ties (3) en (4), waarvan de inkomenselasticiteit plus één is en waarvan de directe prijselasticiteit min één bedraagt.

0 Inhoudsopgave - merelnet.be · 1.3.3 DE INKOMENSELASTICITEIT VAN DE VRAAG 12 1.4 HET CONSUMENTENGEDRAG IN BELGIË 14 1.4.1 HET BESTEDINGSPATROON VAN DE BELGISCHE PARTICULIEREN 14

Micro Economie · 2019. 4. 15. · 2.3.1 Inkomenselasticiteit van de vraag => weergeeft inkomensgevoeligheid van de vraag Met welk percentage wijzigt de vraag als het inkomen met

Atoom theorie - Kennisbanksu · 2016. 9. 23. · Atoommodel van Dalton (1808) Atoomtheorie van Dalton 1. Elementen bestaan uit kleine deeltjes, atomen ... dezelfde massa en atomen