Van analoge naar digitale content

het ontwerpen van opleidingsmateriaal

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief & Vumc Academie

Wie zijn wij? Wessel Schulte

VU mc Academie

Sr. Learning & Development

Adviseur

Saskia Wenniger

Conceptontwikkelaar

Media adviseur

MECHANISATIE MET

STOOM- EN WATER-

KRACHT

MASSAPRODUCTIE

MET BEHULP VAN

ELEKTRICITEIT

AUTOMATISERING

MET COMPUTERS EN

ELECTRONICA

COMPUTERS/ROBOT

ANALYSEREN EN

ANTICIPEREN.

MENSEN WERKEN

SAMEN VIA DIGITALE

NETWERKEN

DE WERELD VERANDERT RAZENDSNEL

HGZO © 2019 Wessel Schulte

WAT ZIEN WE OP DE WERKPLEK GEBEUREN?

HGZO © 2019 Wessel Schulte

FORMEEL EN INFORMEEL LEREN: VORMEN VAN INTERVENTIES

OpleidingOnderwijs

Training

Blended

WerkPlekLeren

HGZO © 2019 Wessel Schulte

FORMEEL EN INFORMEEL LEREN: VORMEN VAN INTERVENTIES

HGZO © 2019 Wessel Schulte

1-2-4-all

Waarom wil jij werken met digitale

leermiddelen?

• Neem 1 minuut om dit voor jezelf op te

schrijven

• Neem 2 minuten om in duo’s je idee te

delen

• In een groepje van 4 bepaal je (in 3

minuten) 2 belangrijke redenen die je op

het wandvel hangt.

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Uitdagingen voor onderwijskundigen

• Bewaken van het leerconcept, het uitfilteren van de ‘need to know’ om de

gewenste effecten te bereiken.

• Ontwikkelen van het concept

• Bewaken van de doelstelling (wat moeten deelnemers hierna kennen en

kunnen?)

Dat ligt bij jou als opdrachtgever. Een betrokken producent kan daar hooguit bij

ondersteunen.

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Hoe geven we antwoord op die vragen?

• Concept ontwikkeling

• Rapid prototyping: ga uitproberen, wat wil je en werkt dat?

• Voordat je een heel duur product maakt of laat maken:

• testen met je opdrachtgever

• testen met je doelgroep

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Welk medium, of welke vorm, heeft je voorkeur?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Kan je die keuze / voorkeur ookonderbouwen?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Vraag jezelf af…

• Hoe pas dit digitale medium in de leerprincipes van je grotere ontwerp?

• Welke eigenschappen heeft het, die de kans vergroten dat je je

doelstelling behaalt?

• Hoe sluit het medium aan bij je doelgroep?

• Hoe is dit middel geïntegreerd in het leerontwerp als geheel?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Welke eigenschappen heeft dit medium enhoe dragen die bij aan het leerproces?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

• Beeldend

• Verhalend

• Interactief

• Iets anders?

Alle drie dragen ze bij aan een meer breinvriendelijke aanpak. Ze sluiten aan bij kennis over hoe leren werkt in ons brein

Hoe dragen die eigenschappen bij aan het leerproces?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Beeldend

Beeld activeert veel associaties

Activeert andere delen van je geheugen door betrekken visuele cortex

Beeld laat kennis en onderlinge samenhang beter beklijven

(mits effectief ‘vertaald’)

Leerdoel leent zich voor observerend leren

Interactief

Snelle feedback (niet per se talig!)

Al doende leren

Just in time kennis aanbieden

Snel falen en weer proberen

Speelsheid

“train as you fight”

Samen leren

Verhalend

Emoties overbrengen

Casuïstiek neerzetten

Leren over oorzaak en gevolg

Je inleven in personages en situaties

Voorbeelden van combinaties

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Interactief en verhalend

1 st person games

E-learning met casuïstiek

Platform om samen te leren rond praktijk verhalen

Beeldend en Interactief

E-learning met veel tekeningen/ foto’s

Interactieve uitleg animatie

Beeldend en verhalend

Fictie video

Visueel manifest

Toekomstscenario

Verfilmde casuïstiek

Zo kan je hier tijdens het ontwerpen

en ontwikkelen steeds op aan scherpen

Welk doel wil jij leidend laten zijn?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Een helpende vraag formuleren…

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Gaan jullie zelf maken?

Of met iemand samen?

Betrek je een expert in het medium?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Als je zelf gaat maken geldt:“Ken je medium….”

• Met welke kanalen brengt het informatie over aan de kijker?

• Hoe werken deze kanalen samen om de interpretatie van de kijker te

beïnvloeden?

• Welke stijlvormen/ genres in dit medium kent je doelgroep al waardoor je

sneller meer informatie kan overbrengen?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

4 kanalen in video

FILM MontageBeeld

Tekst

Geluid

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief Bron:

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Informatieverwerking in het hoofd van je doelgroep

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

INPUT

INTERPRETATIE

Film externe

invloeden

Film interne

invloeden

Rugzakje van

de kijker

Persoonlijkheid

en stemming

Cognitieve

schemata

Voorkennis

Vooropdracht

Vragen

Genre

Omgeving/

leersituatiesVertonings

omstandigheden

4 kanalen

Context die de

film bewust

aanhaalt

Heb ik een expert nodig?

Dat kan je vaak pas zeggen als je een poging hebt gedaan tot

conceptontwikkeling

Doe je dat niet dan loop je het risico dat je minder gefundeerd een keuze

maakt voor een middel, zonder dat dit per se het beste aansluit bij wat je wil

bereiken.

Je maakt dan vooral een keuze op basis van wat je ‘in house’ zonder externe

hulp kan produceren, of op basis van wat jij persoonlijk leuk vindt. Dat kan een

beslissingsfactor zijn, maar moet niet voorop staan -> eerst verkennen!

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Conceptontwikkeling

IDEE

DoelgroepDoel

Context

Vorm

Inhoud

éérst

brainstormen,

dan pas verder

ontwikkelen

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Conceptontwikkeling

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

0 meting of kick-

off voorafgaande

aan leertraject

over

werkbegeleiding

Informatie ophalen bij

deelnemers over de

leerbehoefte

Indruk geven van de

kern van het

programma

Deelnemers

verantwoordelijk

laten nemen voor hun

eigen leerdoelen

Beginnende groep

werkbegeleiders

Jong

Weinig voorkennis theorie

WPB

Druk op de werkvloer

Het is de vraag hoeveel

tijd deelnemers vrij

kunnen spelen tijdens

voor en na diensten voor

het leren

Overheersende

leercultuur is nu: vertel

mij maar wat ik moet

weten/kunnen.

Deelnemers krijgen dit

element vóór de

intakegesprekken

Wordt gestuurd/ gedeeld

door trainer, die intake

doet.

Toegang op bedrijfspc’s

of eigen devices via

MOOS.

Vragenlijst / nul

meting

-Vraag om input

Wat kan je al, waar

loop je tegenaan in de

praktijk, wat wil je

leren, wat zijn de

helpende/ hinderende

omstandigheden nu?

Hoe geven we deze groep

voldoende basiskennis om

tot zinvolle leerdoelen

/vragen te komen, zonder

hen teveel te beïnvloeden?

De antwoorden moeten ook

niet te oppervlakkig

blijven?

Open vragen

Gevolgd door vragen per veld

Elk veld geïntroduceerd door

korte animatie

Hoe bieden we ze

minimale structuur

voor hun eigen

analyse?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Kies een idee

• Waar wil jij mee aan de

slag? Maak het zo concreet

en klein mogelijk.

• Wat is het doel dat je wil

bereiken?

• Heb je al een idee over het

medium of de vorm?

• Waarom heb je een

voorkeur voor dat medium /

die vorm?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Wat wil je bereiken?

Wat moet de doelgroep straks

kennen en kunnen?

Wat moeten ze anders gaan

doen?

Welke vorm neemt je verhaal aan?

Welke stijlmiddelen zet je in? Genre?

Visuele stijl? Hoe ziet het eruit?

Wat horen we?

Hoe heeft de gebruiker invloed (als

interactief)?

Wat weet je al over je doelgroep?

Welke voorkennis hebben ze? Hoe staan

ze t.o. je doelstelling?

Wat hebben ze nodig om het anders te

gaan doen?

Welke inhoud moet in ieder geval

beklijven?

Of gaat het vooral om het gevoel?

Wat moet de doelgroep zeker

onthouden?

Welke opdracht geef je ze mee?

Wat is vertonings- / gebruiks-

context?

Wat komt er voor en na dit

onderdeel?

Wat heeft je doelgroep op dat

moment nodig om verder te

kunnen leren?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Wat heeft dit je opgeleverd?

Wie wil (kort) delen wat er uit dit proces

gekomen is?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Feedback

Wat vond je

goed?

Wat kunnen we

beter doen?

Wat ga jij

volgende week

doen met je

inzichten van

vandaag?

HGZO © 2019 Kritisch & Creatief

Voornemens transfer / leerdoelen

Iets gemist? Meer weten?

Neem contact op:

Saskia Wenniger Saskia@kritischcreatief.com 06-24537989

Wessel Schulte b.schulte@vumc.nl