Post on 13-Aug-2020
1
De verschillende hernieuwbare
energiemogelijkheden in Brussel
Welke strategie voor een bijna
energieneutraal gebouw ?
Hernieuwbare energie in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest
Didier DARIMONT
Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen, hernieuwbare energie en WKK specialist
2
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel:
Welke strategie om een nulenergiegebouw te realiseren ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
2
De Facilitator Duurzaam Bouwen is permanent bereikbaar en gidst u langs alle thema’s die verband houden met het beheer, de renovatieof de bouw van een gebouw vanuit een duurzaam oogpunt:
Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen voor HEin het Brussels Hoofdstedelijk GewestTel : 0800/85.775
facilitator@environnement.irisnet.be
3
HEB in Brussel : Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
Principe en « filosofie »
Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen voor HEin het Brussels Hoofdstedelijk GewestTel : 0800/85.775
facilitator@environnement.irisnet.be
4
HEB in Brussel : Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
3
5
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
6
Hernieuwbare energiescan in BHG
2011 : +157 %/2000 598.8 GWh primairImport + gewestelijke primaire productie
Totaal hernieuwbaar
HEB in Brussel : Brusselse energiecontext
4
7
Hernieuwbare energiescan in BHG
Elektriciteitsproductie per
hernieuwbare bron
Warmteproductie per
hernieuwbare bron
HEB in Brussel : Brusselse energiecontext
2011 : +109 %/2005 79.2 GWh2011 : +130 %/2005 69.7 GWh
8
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
5
9
HEB in Brussel : definitie Nulenergiegebouw
Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheersing (COBRACE –
goedkeuringsproces Parlement)
Artikel 2.1.1
• 8° « Zero energie verbruik » : geen of zeer laag energieverbruik,
verkregen dankzij een hoge energie-efficiëntie en die in zeer aanzienlijke
mate dient te worden geleverd uit hernieuwbare bronnen, met name de
energie die ter plaatse of dichtbij uit hernieuwbare bronnen wordt
geproduceerd;
•Lage energie (60 kWh/m2jr verwarmingsbehoefte en 150 kWh/m2jr primaire energie) ?
•Zeer lage energie (30 kWh/m2jr voor verwarming en 95 kWh/m2jr primaire energie) ?
•Passief (15 kWh/m2jr voor verwarming en 45 kWh/m2jr primaire energie) ?
10
HEB in Brussel : definitie Nulenergiegebouw
Even opfrissen � primaire energie:
Conversiefactor (kWh finaal >> kWh primair) :
► Fossiele brandstof: 1
► Elektriciteit : 2.5
► Biomassa : 0.32
► Zonthermisch : 0
DD1
Diapositive 10
DD1 à vérifier si c'est juste comme technologieDidier Darimont; 28/11/2013
6
11
HEB in Brussel : aanvaardbare definitie van passief in het
BHG, van toepassing op alle mogelijke gevallen
Besluit van 21 februari 2013
Integratie van het EPB-akkoord 2015 met de sector van 19 oktober 2012
(bouwfederaties, promotoren, architecten, ingenieurs en passiefplatformen)
� Huisvesting :
• primaire energie ≤ 45 kWh per m2 en per jaar.
• Nettobehoefte aan verwarming ≤ 15 kWh per m2 en per jaar berekend,
rekening houdend met een ventilatiesysteem met een rendement gelijk
aan de maximale waarde tussen 80% en het reële/gemeten rendement
van het ventilatiesysteem.
• Temperatuur bij oververhitting > 25°C slechts gedurende max 5% van
de tijd per jaar.
12
HEB in Brussel : aanvaardbare definitie van passief in het
BHG, van toepassing op alle mogelijke gevallen
� Kantoren en scholen :
• primaire energie ≤ (95 – 2.5 *C) kWh per m2 en per jaar, C
gedefinieerd als de compactheid en met een max van 4 indien de
bekomen waarde hoger zou zijn dan 4 ;
• Nettobehoefte aan verwarming ≤ 15 kWh per m2 en per jaar
berekend, rekening houdend met een ventilatiesysteem met een
rendement gelijk aan de maximale waarde tussen 75% en het
reële/gemeten rendement van het ventilatiesysteem. ;
• Nettobehoefte aan koeling ≤ 15 kWh per m2 en per jaar ;
• Temperatuur bij oververhitting > 25°C slechts gedurende 5% van de
gebruiksperiode.
7
13
HEB HEB in Brussel : aanvaardbare definitie van passief in
het BHG, van toepassing op alle mogelijke gevallen
Casestudie : kantoren en handel
14
HEB in Brussel : aanvaardbare definitie van passief in het
BHG, van toepassing op alle mogelijke gevallen
Casestudie : collectieve huisvesting
8
15
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
16
Gebouwprestatie : lage energie, zeer
lage energie, passief, … (bijvoorbeeld
een sporthal) � randvoorwaarden HEB-
keuze
► Elektriciteit weegt zwaarder door dan de warmtevraag;
► SWW-behoeften omvangrijker dan warmtebehoefte
► Het evenwicht dat deze verschillende behoeften bepaalt de keuze aan mogelijke HEB op de site
HEB in Brussel : behoeften veranderen naargelang
gebouwprestatie en gebruik!
Bron : infrasport
9
17
Gebouwgebruik: Individuele huisvesting, collectieve huisvesting,
kantoor, school, … � randvoorwaarden HEB-keuze
► Gelijktijdigheid elektriciteitsbehoefte en elektrische hernieuwbare energie(PV en wind) � niet echt een probleem gezien het distributienet als buffer speelt. Daarnaast enkel een financiële aangelegenheid
► Gelijktijdigheid SWW-behoefte en zonthermische productie � belangrijk
► Gelijktijdigheid warmtebehoefte (verwarming en SWW) en elektriciteit voorde productie via warmtekrachtkoppeling � belangrijk
► …
HEB in Brussel : behoeften veranderen naargelang
gebouwprestatie en gebruik!
ECS
Zonthermisch Warmtekrachtkoppeling
18
Gebouwgebruik : Individuele huisvesting, collectieve huisvesting,
kantoor, school, … � randvoorwaarden HEB-keuze
► Collectieve huisvesting: elektriciteits- en SWW-behoeften per geval variabel. Weinig warmtebehoefte
► Sporthal : belangrijke elektriciteits- en SWW-behoeften. Weinig warmtebehoefte
► Kantoor: elektriciteits- en koelbehoeften variabel. Weinig warmtebehoefte
► Zwembad: belangrijke elektriciteits-, warmte- en SWW-behoeften
► …
HEB in Brussel : behoeften veranderen naargelang
gebouwprestatie en gebruik!
10
19
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
20Bron : Infrasport
HEB in Brussel : algemene beslissingstrategie
11
21
HEB in Brussel : algemene beslissingstrategie
22
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
12
23
HEB in Brussel : lokale HEB � GEOTHERMIE
Potentieel voor verwarming en SWW
► Gans Brussel woont niet op gelijkaardige grond! Reliëf en formaties variëren
► Hydrogeologische analyse voor de open systemen (eigenschappen watervoerende laag)
► Bodemgeleidbaarheidsanalyse voor de gesloten systemen
Bron : Vito
24
HEB in Brussel : lokale HEB � GEOTHERMIE
Technologie van de bronnen
► Geothermie � gesloten systeem
› Horizontaal (extractie)
› Vertikaal (onttrekken/opslaan, extractie, geothermischepalen
► Grondwater � open systeem
› Koude/warmteopslag
› Extractie
► Puits canadien
Bron : EF4
13
25
HEB in Brussel : lokale HEB � GEOTHERMIE
Technologie van de warmteproductie en SWW
Types
► Water/water warmtepomp
► Gaswarmtepomp water/water
Voor een goede prestatie
► Nood aan een warme koudebron� afhankelijk van de bodem
► Nood aan een koude warmtebron� is het geval bij passiefgebouwen, opgelet voor belasting door SWW
Bron : Ademe
26
HEB in Brussel : lokale HEB � GEOTHERMIE
Energ
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Geoth
erm
ie
Verw
arm
ing:
Warm
tepom
pgro
nd/w
ate
r
Nabijheid van de bronnen Toegankelijkheid oppervlakte en ondergrond.
Productie
Hogere temperatuur geothermische bron� goede seizoens COP
SWW-productie heeft negatieve impact op seizoens COP
Levensduur installatie
Levensduur WP : om en bij de 15 jaar
Opgelet voor uitputting bodom� evenwicht warmte- en koudebehoefte
Milieuimpact
Laag indien goed beheerd. Opgelet:
• Open systemen� MV voor opname
• Gesloten systemen� SV voor onttrekking. MV nodig bijgeklasseerde WP
Impact op gezondheid Gering
Opslag Energieopslag in de bodem
Kost Kost vertikale sondes : 50 €/m diepte
Responstijd op behoefteMiddelmatig snel (20 à 30 minuten) bij geringe inertie van de
afgifte
Beslissingscriteria
14
27
HEB in Brussel : lokale HEB � HYDROTHERMIE
Potentieel voor verwarming en SWW ?
► Voornamelijk langs kanaal van de Zenne?
► Wateropslagvaten in de tuinen, eenveelbelovend potentieel?
► Vijvers?
Kanaal van de ZenneBron : Viessmann
Vijver
28
HEB in Brussel : lokale HEB � HYDROTHERMIE
Technologie van de koudebronnen
► Oppompen van water in rivieren, vijvers, ...
► Warmtewisselaar plaatsen in water
Technologie van de warmteproductie
► Elektrische WP water/water en water/lucht
► Gas WP water/water
Bron : EF4
15
29
HEB in Brussel : lokale HEB � HYDROTHERMIE
BeslissingscriteriaE
nerg
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Hyd
roth
erm
ie
Verw
arm
ing:
Warm
tepom
pw
ate
r/w
ate
r
Nabijheid van de bronnen Beperkt ifv bereikbaarheid waterlopen in Brussel en hun debiet
Productie
Temperatuur van hydrothermische bron variabel � gemiddeldeseizoens-COP
SWW-productie verslechtert de seizoens-COP
Levensduur installatieLevensduur WP : om en bij de 15 jaar
Opgelet voor de afkoeling van het water
Milieuimpact
Een belangrijke afname kan een impact hebben op hetecosysteem.
Opgelet� oppompvergunning en MV
Impact op gezondheid Gering
Opslag Functie van watervolume en verversingsdebiet
Kost Oppompkost onder contrôle houden
Responstijd op behoefteMiddelmatig snel (20 à 30 minuten) bij geringe inertie van de
afgifte
30
HEB in Brussel : lokale HEB � AEROTHERMIE
Potentieel voor verwarming en « SWW »
► Overal!
► Bovendien is het in Brussel-centrum gemiddeld 1 à 2 gradenwarmer dan in de buitenwijken (veel transportactiviteit)
16
31
HEB in Brussel : lokale HEB � AEROTHERMIE
Technologie van de koudebronnen
► Statisch� SWW en verwarming
► Dynamisch SWW? En verwarming
Technologie van de warmteproductie
► Elektrische WP lucht/water en lucht/lucht
► Gas WP lucht/water
► VRV-systeem
Bron : Solaris-pac
Bron : Therma
Bron : E+
32
HEB in Brussel : lokale HEB � AEROTHERMIE
Beslissingscriteria
Energ
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Aero
therm
ie
Verw
arm
ing:
Warm
tepom
plu
cht/w
ate
rof
luch
t/lu
cht
Nabijheid van de bronnen Ja. Grote voorraad. T° stadslucht hoger dan op het platteland
ProductieVariabele luchttemperatuur� gemengde seizoens-COP
SWW-productie heeft zeer negatieve impact op seizoens-COP
Levensduur installatieWPn kunnen een levensduur hebben van om en bij
de 15 jaar, afhankelijk van onderhoud en toegepaste regeling op de compressor
Milieuimpact Gering
Impact op gezondheid Geluidsoverlast en visuele vervuiiling buitenunits
Opslag Nvt
KostOpgelet voor kost van leidingen indien WP in het gebouw wordt
geplaatst
Responstijd op behoefteVrij snel bij lucht en middelmatig snel (20 à 30 minuten) bij geringe
inertie van de afgifte
17
33
HEB in Brussel : lokale HEB � WIND
Potentieel voor elektriciteit et verwarming
► In de rand� enkele sites mogelijk voor grote windmolens. Problemen met Belgocontrol
► In het centrum� kleine windmolens: studie over potentieel op gebouwen, langs het kanaal, ….
34
HEB in Brussel : lokale HEB � WIND
Technologie elektriciteitsproductie en
warmte
► Elektriciteit: onmiddellijk van de molen, maar distributienet is complementair
► Verwarming via elektrische WP: seizoens-COP naargelanghernieuwbare bron
► Directe elektrische verwarming: gevalper geval, maar voornl voor supergoedgeïsoleerde gebouwen
18
35
HEB in Brussel : lokale HEB � WIND
BeslissingscriteriaE
nerg
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Win
d
Ele
ktr
icite
it: P
V.V
erw
arm
ing:
WP
of
direct
e
ele
ktr
isch
eve
rwarm
ing.
Dis
trib
utie
net
als
onders
teunin
g
Nabijheid van de bronnen
Opgelet voor Belgocontrol. Potentieelstudie lopende
Productie
Verwarming: rendement finaal energiegebruik: 100 % bijelektrische radiatoren, 300 % in theorie bij WP.
Elektriciteit : is rechtstreeks
Levensduur installatie 20 jaar (bron ADEME)
Milieuimpact Moeilijk te zeggen?
Impact op gezondheid Geluid en visueel?
Opslag Distributienet
Kost Hogere kostprijs (wind + WP – wind/direct elektrisch)
Responstijd op behoefte
Bij WP, middelmatig snel (20 à 30 minuten). Bij directe elektrischeradiator, snel
36
HEB in Brussel : lokale HEB � ZONTHERMISCH
Potentieel voor SWW: het dak (bijv. bij collectieve huisvesting)
► Indien SWW-behoeften� OK
► Verwarmingsbehoeften: niet gelijktijdig met zonneschijn
► Oefening mbt SWW bij passieve collectieve huisvesting:
› CERAA-studie : gemiddelde m² wooneenheden~ 85 m² � gemiddelde dakoppervlakte~ 25 à 28 m²
› Aandeel zonthermisch~ 350 à 500 kWhth/(m².jaar) met ZT panelen
› Mogelijk om met 28 m²/ gebouw de behoeften van 7 flats te dekken
Bron CERAA (studie voor BIM 2008)
19
37
HEB in Brussel : lokale HEB � ZONTHERMISCH
Technologie van SWW-productie
► Met een opslagvat
► Vaak zowel SWW als verwarming
► Gaat samen met een andere hernieuwbare of fossiele energiebron ter aanvulling van verwarming en SWW
Bron : E+
38
HEB in Brussel : lokale HEB � ZONTHERMISCH
Beslissingscriteria
Energ
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Zonth
erm
isch
Pro
duct
ieS
WW
:therm
. zo
nnepanele
nm
et
onders
teunin
gva
n k
ete
l, een
WP
of W
KK Nabijheid van de bronnen Beperkt ifv beschikbare opp en oriëntatie
Productie Beperkte dekkingsgraad voor zonnepanelen (tussen 40 en 60 %)
Levensduur installatie Om en bij de 25 jaar
Milieuimpact Zeer gering
Impact op gezondheid Nvt
Opslag Via het opslagvat
Kost Redelijk hoge kost
Responstijd op behoefte Opbrengst niet steeds gelijktijdig met vraag, opslag noodzakelijk
20
39
HEB in Brussel : lokale HEB � FOTOVOLTAISCH
Potentieel voor elektriciteit, verwarming en SWW : het dak
► Opslag mogelijk en noodzakelijk via distributienet
► Ideaal � autoconsumptie
► Oefening mbt verwarming bij passieve collectieve huisvesting : 15kWh/m².an
› CERAA-studie : gemiddelde m² wooneenheden~ 85 m² � gemiddelde dakoppervlakte~ 25 à 28 m²
› Productie PV ~ 106 à 140 kWhe/(m².jaar) � 12 m² PV/flat met directe elektrische verwarming en 4 m² PV/flat met een WP
40
HEB in Brussel : lokale HEB � FOTOVOLTAISCH
Technologie elektriciteitsproductie,
warmte en SWW
► Elektriciteit : direct met PV, maar distributienet is complementair
► Verwarming via elektrische WP: seizoens-COP volgens HEB
► Verwarming directe elektrischeverwarming: geval per geval, maar voornl voor supergoed geïsoleerdegebouwen
21
41
HEB in Brussel : lokale HEB � FOTOVOLTAISCH
BeslissingscriteriaE
nerg
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Foto
volta
ïsch
Ele
ktr
icite
it: P
V.V
erw
arm
ing:
WP
of
direct
e e
l. ve
rwarm
ing.
Dis
trib
utie
net
als
onders
teunin
g
Nabijheid van de bronnen
Ja
Productie
Verwarming: rendement finaal energiegebruik: 100 % bijelektrische radiatoren, 300 % in theorie bij WP.
Elektriciteit : is rechtstreeks
Levensduurinstallatie
Om en bij de 20 jaar
Milieuimpact Zeer gering
Impact op gezondheid
Nvt
Opslag Op het net
Kost Kost variabel
Responstijd op behoefte
Bij WP, middelmatig snel (20 à 30 minuten). Bij directe elektrischeradiator, snel
42
HEB in Brussel : lokale HEB of te importeren� HOUT
Beslissingscriteria
Energ
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Hout
Verw
arm
ing:
kete
l, w
arm
tekra
chtk
oppelin
g Nabijheid van de bronnen Zeer beperkt: groenafval van de gemeente? Afvalhout bos?
Productie Beperkt rendement (om en bij de 92 % bij nominaal regime).
Levensduur installatie Ketels kunnen een levensduur hebben tussen de 15 en 25 jaar
MilieuimpactZwaveluitstoot (zure regen) en gering CO2 uitstoot, risico op
bodemverontreiniging onbestaande
Impact op gezondheid Uitstoot fijn stof
Opslag Opslagvolume belangrijk
Kost Hoog
Responstijd op behoeftePellets : snel
Houtstronken : traag
22
43
HEB in Brussel : HEB te importeren � PLANTAARDIGE OLIE
Potentieel warmteproductie, SWW en elektriciteit?
► Geen/weinig productie in Brussel. Te importeren!
► Moeilijkheid van toelevering
► Koolzaad als brandstof of als voedingsmiddel?
44
HEB in Brussel : HEB te importeren � PLANTAARDIGE OLIE
Technologie warmteproductie, SWW en elektriciteit
► Warmtekrachtkoppeling op plantaardige olie
23
45
HEB in Brussel : lokale HEB of te importeren � PLANT. OLIE
BeslissingscriteriaE
nerg
ieve
ctor
Pro
duct
ieen
bijs
took
Aandachtspunten
Pla
nta
ard
ige
Olie
Verw
arm
ing
en e
lektr
icite
it:
Warm
tekra
chtk
oppelin
g
Nabijheid van de bronnen Quasi nul
ProductieLokale productie van warmte en elektriciteit interessant: vermindert
milieuimpact met 5 à 20 %. Gunstig voor warmtenet
Levensduur installatieDe WKKs kunnen een levensduur hebben tussen 10 en 15 jaar,
naargelang het aantal draaiuren en het onderhoud. Vermogensgamma van 7,5 kW à …
Milieuimpact CO2 uitstoot moet lager zijn dan 5 % in vgl met referentiesysteem
Impact op gezondheid Beperkte geluidsoverlast in geluidsdichte bekisting
Opslag Opslagvat. Ongekend mbt stabiliteit brandstof
Kost Hoog
Responstijd op behoefte Relatief snel
46
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
24
47
HEB in Brussel : Fossiele bronnen� complement
Potentieel
► Gas : 80 % van de gebouwen aangesloten op gas�belangrijk potentieel
► Directe elektriciteit : merendeel van de woningen hebben elektriciteit
► Maar tegen 2050, mogelijke overgang naar iets anders?
Technologie
► Condensatiegasketel blijven een van de beste technologieën op vlak van PE
► WKKs op gas realiseren en niet onbelangrijke CO2 besparing
► Gas WP hebben interessante rendementen
► Elektriciteitsdistributienet
48
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
25
49
HEB in Brussel : op maat van het gebouw
Koppeling van de producties
► Elektriciteit : zeer eenvoudig� elektriciteitskabels
► Verwarming en SWW: goed te beheren�hydraulischecircuits (goede hydraulische integratie en regeling van het geheel van de producties) :
› SWW-net
› Warmtenet
› …
Courante combinatiescenario’s
► PV + WP geo/hydro/aerothermisch zijncomplementair� opgelet voor seizoens-COP van de WP
► PV + WKK op olie kan volgens het geval zowelcomplementair zijn als concurrent� opgelet voor prijsvan de olie. Vaak prefereert men WKK op gas
► ZT+ WKK gas� vaak complementair gezien de WKK niet zal draaien in de zomer
► WP + WKK gas?
50
Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) in Brussel :
Welke strategie voor een Nulenergiegebouw ?
Overzicht
● Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen
● Brusselse energiecontext : potentieel voor hernieuwbare energie
● Nulenergiegebouw : definitie
● Behoeften veranderen naargelang gebouwprestatie en gebruik !
● Beslissingsstrategie om de behoeften in te vullen
● Lokale en geïmporteerde hernieuwbare energiebronnen om de basisbehoeften in te vullen
● De rest met fossiele energie om comfort en backup te garanderen
● Op maat van het gebouw
● Conclusie
26
Hoe succesvol een hernieuwbaar energieproject realiseren?
► Stel de beste gebouwprestatie voorop
► Parallel hiermee, identificeer de lokale hernieuwbare energiebronnen
► Aarzel niet om de gebouwprestaties in vraag te stellen om uitputtingHEB te voorkomen (vooral van toepassing op geothermie)
► Als de lokale hernieuwbare energiebronnen ontoereikend zijn, importeer «op een intelligente manier » andere HEB
► Vul aan met fossiele brandstof indien nodig
► Opgelet voor de compatibiliteit van de bronnen onder elkaar langs de ene kant, en van de bronnen tov de behoeften langs de andere kant
► Doordachte integratie in de productiesystemen
Algemene regel: geval per geval!
51
HEB in Brussel : Conclusie