Scenarioplanning

Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY-NC-ND Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Instituut voor Toekomstontwikkeling Bezoek ons op www.ivto.org

Bijeenkomst 1: introductie

Open Educational Resource Nederlandse editie – versie 1.0 Onderdeel van Handboek Scenarioplanning – druk 1

De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar

© ISTOCKPHOTO

Programma module

Opzet

• Week 1: introductie scenarioplanning + start praktijkcase

• Week 2: toekomstanalyse uitvoeren

• Week 3: impactanalyse en scenarioraamwerk

• Week 4: basisscenario’s ontwikkelen

• Week 5: basisscenario’s toetsen

• Week 6: scenario’s verbeelden

• Week 7: afronding en vooruitblik

Combi theorie en hands-on ervaring (casus)

Belasting = 1 ECTS (= 28 SBU)

Week 1 en 2 – veel theorie

Overige weken: theorie + aan de slag

Voor jezelf: week 6 en 7 meer tijd reserveren i.v.m. maken verbeeldingen

Programma module

Toetsing

• Tentamen aan het einde van de module

• Inleveren (per groep) praktijkcase

Meer weten: zie modulewijzer

Programma – bijeenkomst 1

Iedereen voorbereidt? • Handboek scenarioplanning: hoofdstuk 1 t/m 3 (deel 1)

Vooruitblik volgende bijeenkomst

Behandelen van de basis (plenair) • Gebeurtenissen en scenario’s • Scenarioplanning: historie • Scenarioplanning: hoe

Samenstellen projectgroepen i.v.m. casus

Tot zover: vragen?

Wat zijn scenario’s?

| Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Programma – bijeenkomst 1

Gebeurtenissen leiden tot scenario’s: • Trends • Controversies • Onoverkomelijke zaken • Discontinuïteiten

Trends

http://vlscopenhagen.files.wordpress.com

http://itech.dickinson.edu

http://i.telegraph.co.uk/

©

Prognoses Projecties

historie toekomst

Trends | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Discontinuïteiten abrupt

Hurricane Katrina August 28, 2005 NASA - Wikimedia

Eruption Eyjafjallajökull April 17, 2010 Árni Friðriksson - Wikimedia

Earthquake Haiti Januari 13, 2010 United Nations Development Programme - Wikimedia

© ISTOCKPHOTO

Discontinuïteiten geleidelijk

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

http://www.astronomie.nl

Discontinuïteiten

Er bestaan verbindingen tussen geleidelijke en abrupte discontinuïteiten

Geleidelijk of abrupt wordt soms beïnvloed door je eigen wereldbeeld

| Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

petermann_glacier_31July-7_August2010 - http://www.wired.com

© ISTOCKPHOTO

Controversies vaak gedreven door media…

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

Onoverkomelijke zaken

(oorzaak) IF… THEN…(gevolg)

© ISTOCKPHOTO © ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

© ISTOCKPHOTO

http://www.griepophetwerk.nl/

© ISTOCKPHOTO

Typen scenario’s | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Praktijk voorbeeld toekomstscenario’s | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Voorbeelden - ga naar www.ivto.org -

Toekomstscenario’s | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Wat zijn scenario’s WEL Wat zijn scenario’s NIET

Meerdere toekomstbeelden die allemaal even waarschijnlijk en even onwaarschijnlijk zijn

Eén beeld van de toekomst zoals een voorspelling, wens of droom

Beelden gericht op de middellange tot lange termijn

Beelden gericht op een korte termijn

Beeldende, communiceerbare en aannemelijke verhalen

Dikke rapporten zonder beleving

Kwalitatief

Kwantitatieve wetenschappelijke verhandelingen

Focus op onzekerheden: controversies en discontinuïteiten

Focus op zekerheden: trends en onoverkomelijke zaken

Een instrument voor het voeren van een strategische discussie

Een set met kant-en-klare antwoorden

Een instrument om de wegen naar de toekomst al mentaal te doorleven zodat adequaat gereageerd kan worden op werkelijke ontwikkelingen

Alleen een beeld ver weg, zonder de link met het heden

Historie | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Game theory

Herman Kahn

Koude oorlog

Yom Kippur oorlog

Businesscase Draagvlak Plan van aanpak

Scenariotraject voorbereiden

Toekomstanalyse uitvoeren Scenarioraamwerk Ontwikkelen scenario’s

Strategische awareness Strategische evaluatie Strategische ontwikkeling

Herijking Toekomstbewustzijn S-EWS

Scenario’s toepassen

Scenariotraject borgen

Scenario’s ontwikkelen

Casus = eenvoudig

Scenarioplanning I

Ervaren – doen!

Scenarioplanning I

Hoe? | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Praktijkcase | Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Case - ga naar www.ivto.org -

Vooruitblik bijeenkomst 2

Vooruitblik - Scenariodenken (verschillende denkwijze) - Uitvoeren van een toekomstanalyse (macro- en meso-analyse)

| Programma | Gebeurtenissen en scenario’s | Historie | Hoe? | Case | Vooruitblik |

Voorbereiding - Lezen Handboek scenarioplanning: hoofdstuk 7 en 8 - Projectgroep: casus scherper maken en bijbehorende bronnen zoeken zodat je voorbereidt

aan de toekomstanalyse kunt beginnen

Tot zover: vragen?

Volgende bijeenkomst

Bezoek ons op www.ivto.org

Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY-NC-ND

Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Instituut voor Toekomstontwikkeling

De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar