Post on 08-Jun-2015
HAVO 5: Inkomen en groei
Hoofdstuk 3: Het nationaal inkomen
http://www.alwaysauditioning.com/wp-content/uploads/2008/04/adf-cartoon-money-bag1.jpg
§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44
Welvaart in enge zin Welvaart in ruime zin
Welvaart
- Koopkracht - Kwaliteit gezondheidszorg- Kwaliteit onderwijs- Werkomstandigheden- Vrije tijd- Leefmilieu- Veilig voelen op straat
http://www.kaartje2go.nl/weblog/wp-content/uploads/2009/06/geld.jpg
De mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien.
§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44
Welvaart in enge zin Welvaart in ruime zin
Absoluut Relatief
Welvaart
Gemiddelde koopkracht in een land.
Reële nationaal inkomen per hoofd van de bevolking.
Niveau/mate van behoeftebevrediging.
Welvaart in enge zin + de mate waarin de allerlei niet in geld uit te drukken verlangens worden vervuld
Extra productie kan dus de welvaart in enge zin doen stijgen, maar de welvaart in ruime zin laten dalen als bijvoorbeeld de luchtverontreiniging zwaarder weegt voor iemand dan het extra inkomen dat hij/zij verdient.
§3.1 & 3.2 Welvaart in enge zin & ruime zin blz. 37-44
Materiële welvaart Immateriële welvaart
Welvaart in enge zin Welzijn
Welvaart
Hoeveelheid goederen en diensten die iemand tot zijn beschikking heeft .
De hoeveelheid niet-economisch vervulbare behoeften die vervuld worden.
- Gelukkig voelen- Of je gezond bent.- Liefde - Vriendschap
http://www.thunnissenexclusief.nl/projekten/villas/villa26.htm
§ 3.1 Economische groei blz. 38
Welvaart in ruime zin Toename van de behoeftebevrediging voor zover daarbij beslag gelegd wordt op schaarse middelen.
Economische groeiWelvaart in enge zin Gemeten productiegroei
§ 3.1 Economische groei blz. 43
Negatieve externe effecten
Positieve externe effecten
Maatschappelijke kosten Maatschappelijke baten
Externe effectenBijkomende gevolgen voor de welvaart van anderen door
consumptie & productie die niet in de prijs van de producten worden doorberekend.
- Milieuvervuiling
- Stank van fabriek
- Afvalwater in rivier
- Geluidsoverlast
- Renovatie van gebouw
- Bloemen in bloei
- Aanleggen park
§ 3.1 Economische groei blz. 38
Economische groei & externe effectenWie een eng materieel welvaartsbegrip hanteert zal zonder meer zeggen dat uitbreiding van een luchthaven de welvaart vergroot. Omdat immers de toename van het personen- en vrachtverkeer en de werkgelegenheid ruimschoots het teruglopen van de waarde van de omliggende huizen zal overtreffen. Dan wordt evenwel voorbij gegaan aan de negatieve externe effecten van geluidhinder, landschapvervuiling, stress enzovoort bij omwonenden. Men kan vervolgens proberen deze effecten in euro's uit te drukken, maar dit zal een benadering blijven van het feitelijk effect op de behoeftebevrediging van de betrokken subjecten.
Ontvangen van "http://nl.wikipedia.org/wiki/Welvaart_in_ruime_zin"
§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40
Informele economie
Niet-geregistreerd
Formele economie
Geregistreerd
Geldeconomie
Geldstroom
Parallelle economie
Géén geldstroom
Zwart werken
Huishouden
Klussen
Verzorgen
Werken in loondienst Vrijwilligerswerk
§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40
Geldeconomie Parallelle economie
Alle activiteiten die de welvaart laten toenemen én waarbij geldstromen op gang komen.
Alle activiteiten die de welvaart laten toenemen én waarbij géén geldstromen op gang komen.
- Huishoudelijke arbeid
- Zorgarbeid
- In natura
- Vrijwilligerswerk
- Werken in loondienst
- Zwart werken
§3.2 Welvaart gemeten blz. 39-40
Formele economie Informele economie
De economische activiteiten die in de cijfers van het CBS tot uitdrukking komen.
De niet-officieel geregistreerde economie, omdat er geen geld mee gemoeid is of omdat de geldstroom niet geregistreerd wordt.
- Werken in loondienst
- (Vrijwilligerswerk)
- Zwart werken
- Huishoudelijke arbeid
- Zorgarbeid
- In natura
§3.3 Factoren die het nationaal inkomen bepalen Blz. 42
Als er productiefactoren nodig zijn om een goed te produceren zijn ze schaars…
Productiefactoren
Alle middelen die gebruikt worden bij het produceren. KANO
Schaarste
Beschikbare middelen zijn ontoereikend tov de menselijke behoeften.
Kapitaal
Arbeid
Natuur
Ondernemerschap
http://www.rgv.nl/fileadmin/user_upload/_temp_/32-Outdoor_Kano.jpg
§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42
Kapitaal
De fabrieken, machines, gereedschappen, grondstoffen & voorraden eindproduct die bij productie worden ingezet.
Rente & Huur
§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42
Breedte-investering Diepte-investering
Investeringen in dezelfde (soort) kapitaalgoederen waardoor de arbeidsproductiviteit gelijk blijft.
Investeringen in modernere kapitaalgoederen waardoor er minder mensen nodig zijn om evenveel of zelfs meer goederen te maken
• Arbeidsproductiviteit = • Arbeidsproductiviteit • Werkgelegenheid • Werkgelegenheid
Uitbreidingsinvestering en/of vervangingsinvestering
Uitbreidingsinvestering of vervangingsinvestering
Kapitaalintensiever
Arbeid wordt vervangen door kapitaal.
§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42
Arbeid
Alle lichamelijke en geestelijke inspanning van mensen die beschikbaar is om in het productieproces te worden
ingeschakeld.
Loon
Arbeidsproductiviteit wordt beinvloed door:
- Mate van scholing
- Technische ontwikkeling
- Efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie bij
bedrijven en overheid.
- Arbeidsmentaliteit
§3.3.1 De productiecapaciteit blz. 42
Natuur
Natuurlijke omgeving en natuurlijke hulpbronnen.
Grond en delfstoffen.
Pacht
Natuurlijke omstandigheden bepalen deels het soort productie in een land.
Een heel heet klimaat kan de arbeidsproductiviteit negatief beïnvloeden.
Ondernemersschap
Combineren van de productiefactoren
Winst
Y= C+I+O+E-M
Nationaal inkomen
De totale waarde van de beloningen van de productiefactoren (= toegevoegde waarde) die zijn aangewend bij de overheid en het bedrijfsleven. Is gelijk aan het nationaal product.
ConsumptieInvesteringenOverheidsbestedingenExportImport
Som van alle in het land verdiende primaire inkomens (loon, huur, pacht, rente, winst).
Economische kringloop
O Goederen en diensten > Geldstromen
Neem het plaatje over in je schrift en zet bij de geldstromen de volgende symbolen: Y, C, I, O, E, M, S, B, (O-B)
http://www.economielokaal.nl/index.php/economische-kringloop-vwo
Nationaal product
W= C + I + O + E - M
Nationaal inkomen kan besteed worden aan:
Y= C + S + B
W = YC + I + O + E – M = C + S + B
Spaarsaldo = ( I – S)
Saldo overheidsfinancien = (O – B)
Uitvoersaldo = (E – M)
(I – S) + (O – B) + (E – M) = 0
§2.5 Van Micro naar Meso blz. 25
Binnenlands product
Nationaal product
De waarde van alle productie die door inwoners van een land is voortgebracht (ongeacht waar die productie heeft plaatsgevonden).
De waarde van alle productie die binnen de landsgrenzen is geproduceerd (ongeacht door wie het geproduceerd is).
Toegevoegde waarde van bedrijven + toegevoegde waarde overheid.
Productiewaarde van de bedrijven in de marktsector + Productie waarde van de overheid.
§2.7 Het officieuze circuit blz. 30
Officieuze circuit
Officiele circuit
Het deel van de productie en inkomen waarover belasting wordt betaald.
Het deel van de productie en inkomen waarover géén belasting wordt betaald.
Witte circuit
Zwarte circuit
§4.2 Verschuivingen in de werkgelegenheid blz. 53
Innovatie
Het vernieuwen van producten en productieprocessen
Investeren
Het kopen van kapitaalgoederen door bedrijven en overheid.
machines, gebouwen, transportmiddelen, computers
§4.3 Mens of machine blz. 54
§4.3 Mens of machine blz. 54
Arbeidsproductiviteit
Micro: De productie per persoon per tijdseenheid (b.v. uur of arbeidsjaar)
Macro: nationale productiewaarde per jaar gedeeld door (werkzame) beroepsbevolking (in personen).
Productiecapaciteit
De maximale omvang van de productie die een bedrijf of land in een bepaalde periode met de volledige benutting van beschikbare productiemiddelen kan voortbrengen.
§4.3 Mens of machine blz. 54
Schaalvoordelen
Kosten per product dalen als de productieomvang stijgt
Als met een machine meer producten gemaakt worden, kunnen de kosten van de machine worden verdeeld over meerdere producten.
§4.3 Mens of machine blz. 54
Arbeidsintensief Kapitaalintensief
Productie waarbij in verhouding veel arbeid in verhouding tot kapitaal wordt ingeschakeld.
Productie waarbij in verhouding veel kapitaal en weinig arbeid wordt gebruikt.
http://www.olinopaperworks.com/images/lokta3.jpg