Post on 12-Sep-2020
1
Vaccineren en Ontwormen Vaccineren en Ontwormen in de Praktijkin de Praktijk
INFOVOORMIDDAG • HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN
Filip De keersmaeckerFilip De keersmaecker
Vakdierenarts PaardVakdierenarts Paard
Verschillend bedrijf
Verschillend schema
- vaccinatie
- ontworming
2
Vaccineren
- TETANUS / GRIEP (Influenza)
- RHINOPNEUMONIE
- (WEST – NILE)
I. Tetanus
• Essentieel
• Basis vanaf 5 md + rappel na 1 md
• Jaarlijks
3
II Griep - Influenza
• Vanaf 5 md + rappel na 1 + 6 md
• Rappel jaarlijks (beter 2 x jaar)
• Basis + rappel (21 tot 92d)
• Rappel na 6 md (+ 21d max)
• Jaarlijks (max 6md + 21d)
• Niet 7d voor wedstrijd
III RHINOPNEUMONIE
•• Veel “Veel “blabla blabla””
•• Regelmatig uitbraken B + EURegelmatig uitbraken B + EU
•• 2009 2009 PANIEK AntwerpenPANIEK Antwerpen
4
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxEquine Herpesvirus 1
Verlamming
Abortus (>7m)Neonatale sterftexxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxAdemhaling
Bedrijf 1
Bedrijf 2
Bedrijf 6
Bedrijf 7Bedrijf 3
Bedrijf 4
Bedrijf 5
100%100%
100%
100%
100%
21%
7%
Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI Uitbraak 2009 – A’werpen
5
Vaccinatie =Vaccinatie = ↓↓ zenuwstoornissenzenuwstoornissen
2010
A’werpenA’werpen: 6 niet-gevaccineerd
– 2 erge paralyse (euthanasie)
– 1 abortus
– 3 erge ataxie
NamenNamen: manége100 paarden 1x/jaar gevaccineerd
– veel oedeem benen & koorts
– 1 niet-gevaccineerde merrie erge ataxie
Wetenschap en “Rhino”
Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI
III .West Nile Virus
“A storm is coming …”
• Zenuwsymptomen
• Mens - Paard
• USA, Zuid Europa
• Paard 50% sterfte
• Vaccin beschikbaar
6
BESLUIT
• Veulen vaccin Griep / Tetanus / Rhino– op 5 md & 6 md
– rappel na 6 md
• Nadien Infectiedruk– Laag vb. weidegang jaarlijks
– Hoog vb. manège,fokkerij,wedstrijd etc.
2 x / jaar
• Rhino 2 x / jaar• (West Nile buitenland)
ONTWORMEN
-
“Mijn paard heeft geen wormen omdat het“Mijn paard heeft geen wormen omdat het
-- in goede conditie is…in goede conditie is…-- niet ziek is…niet ziek is…-- geen diarree heeft...geen diarree heeft...-- al ontwormd is geweest... al ontwormd is geweest... -- geen wormen in de mest te zien zijn…geen wormen in de mest te zien zijn…
7
PraktijkvoorbeeldPraktijkvoorbeeld
- paarden om 3 md ontwormd
- in winter extra ontworming lintwormen
- mest onderzoek negatief
- jonge paarden mager, diarree …
- acute sterfte
- lijkschouwing : massale wormbesmetting !!
Falen ontwormen
–– OnderdoseringOnderdosering
•• Verkeerde inschatting gewichtVerkeerde inschatting gewicht
•• Probleem toediening (“uitspuwen”)Probleem toediening (“uitspuwen”)
–– Verkeerd productVerkeerd product
–– ResistentieResistentie
“Parasiet overleeft met normale dosering” “Parasiet overleeft met normale dosering”
8
Soorten wormen
1. Rondworm– bloedworm < 5 j– spoelworm 1-2 j– veulenworm < 6 md
2. Lintworm
3. Horzel
Rondworm Bloedworm
• Probleem
– “Winterslaap”
– “Ingraven” darm
– “ongevoeligheid” meeste producten
• Plotse winter uitbraak
– Sterk vermageren : enkele dagen, weken
– Mestonderzoek : negatief !!!
9
Normale
levenscyclus
Caecum & Colon Komen vrij
in grote hoeveel-heden
Diarree
““geïnhibeerdegeïnhibeerde” ”
larvenlarven
plotseplotse
vrijstellingvrijstelling
Bloedworm
normalenormale
cycluscyclus
EQUEST 14 d actief
Praktijkvoorbeeld
Niet altijd
10
Rondwormen
Parascaris equorum
Parascaris equorumParascaris equorum
•Jonge paarden•hoesten
•koliek
•Resistentie !!
Rondworm Spoelworm
VEULENSVEULENS(immuun vanaf 6 (immuun vanaf 6 mdmd))
BESMETTING MELK, HUIDBESMETTING MELK, HUID
DIARREE + VERMAGERENDIARREE + VERMAGEREN
ONTWORMENVEULEN VANAF VEULEN VANAF 2 W2 W
MERRIE MERRIE VOORVOOR VEULENEN!!VEULENEN!!
Rondworm Veulenworm
11
Andere wormen
- Horzel
- eitjes manen, poten
- larven in mest
- meeste producten OK
-
- Lintworm
- soms koliek
- best behandelen in winter
- specifieke producten
Preventie wormen
–– OntwormingOntworming
•• Alle paarden !Alle paarden !
•• Juist gewicht !Juist gewicht !
•• Juiste product !Juiste product !
–– ManagementManagement
•• WeideWeide
•• Nieuwe paardenNieuwe paarden
Informeer bij dierenarts!Informeer bij dierenarts!
12
Producten (excl.lintworm)Pyrantel Horseminth
Benzimidazole Panacur
Ivermectine Furexel
Eraquell
Eqvalan
Maximec
Noromectin
Moxidectine Equest
Pyrantel Horseminth
Ivermectine
+ Praziquantel
Furexel Combi
Equimax
Eqvalan Duo
Moxidectine +
Praziquantel
Equest Pramox
Ontworming (+lintworm)dosis x2
13
≠
14
VeulenPyrantel Horseminth
Benzimidazole Panacur
Ivermectine Furexel
Eraquell
Eqvalan
Maximec
Noromectin
Moxidectine Equest
Seizoenen
15
0 weken 6 8 12
Horseminth, Panacur .. (Pyrantel, Benzimidazoles)
Eqvalan, Furexel.. (ivermectine)
Equest (Moxidectine)
4 x per jaar
6 x per jaar
8 x per jaar
Werkingsduur
Management
1. Mest verwijderen1. Mest verwijderen
– Handmatig
– Stofzuigers
– Biologische ‘opruimers’
(schaap, rund,…)
→ 1x per week
16
Management
2. 2. Aanvullend weideAanvullend weide– maaien eerste gras (uitdrogen larven)
– geen overbezetting
• mestplaats eetplaats
– leeftijdsgroepen apart
3. 3. Nieuwe paardenNieuwe paarden– Ontwormen vooraleer op weide
Take Home Message
• Geschikt ontwormingsproduct
• Overleg dierenarts
17
No only a man falls asleep
Dank voor uw aandacht!