1

Vaccineren en Ontwormen Vaccineren en Ontwormen in de Praktijkin de Praktijk

INFOVOORMIDDAG • HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN

Filip De keersmaeckerFilip De keersmaecker

Vakdierenarts PaardVakdierenarts Paard

Verschillend bedrijf

Verschillend schema

- vaccinatie

- ontworming

2

Vaccineren

- TETANUS / GRIEP (Influenza)

- RHINOPNEUMONIE

- (WEST – NILE)

I. Tetanus

• Essentieel

• Basis vanaf 5 md + rappel na 1 md

• Jaarlijks

3

II Griep - Influenza

• Vanaf 5 md + rappel na 1 + 6 md

• Rappel jaarlijks (beter 2 x jaar)

• Basis + rappel (21 tot 92d)

• Rappel na 6 md (+ 21d max)

• Jaarlijks (max 6md + 21d)

• Niet 7d voor wedstrijd

III RHINOPNEUMONIE

•• Veel “Veel “blabla blabla””

•• Regelmatig uitbraken B + EURegelmatig uitbraken B + EU

•• 2009 2009 PANIEK AntwerpenPANIEK Antwerpen

4

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxEquine Herpesvirus 1

Verlamming

Abortus (>7m)Neonatale sterftexxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxAdemhaling

Bedrijf 1

Bedrijf 2

Bedrijf 6

Bedrijf 7Bedrijf 3

Bedrijf 4

Bedrijf 5

100%100%

100%

100%

100%

21%

7%

Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI Uitbraak 2009 – A’werpen

5

Vaccinatie =Vaccinatie = ↓↓ zenuwstoornissenzenuwstoornissen

2010

A’werpenA’werpen: 6 niet-gevaccineerd

– 2 erge paralyse (euthanasie)

– 1 abortus

– 3 erge ataxie

NamenNamen: manége100 paarden 1x/jaar gevaccineerd

– veel oedeem benen & koorts

– 1 niet-gevaccineerde merrie erge ataxie

Wetenschap en “Rhino”

Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI

III .West Nile Virus

“A storm is coming …”

• Zenuwsymptomen

• Mens - Paard

• USA, Zuid Europa

• Paard 50% sterfte

• Vaccin beschikbaar

6

BESLUIT

• Veulen vaccin Griep / Tetanus / Rhino– op 5 md & 6 md

– rappel na 6 md

• Nadien Infectiedruk– Laag vb. weidegang jaarlijks

– Hoog vb. manège,fokkerij,wedstrijd etc.

2 x / jaar

• Rhino 2 x / jaar• (West Nile buitenland)

ONTWORMEN

-

“Mijn paard heeft geen wormen omdat het“Mijn paard heeft geen wormen omdat het

-- in goede conditie is…in goede conditie is…-- niet ziek is…niet ziek is…-- geen diarree heeft...geen diarree heeft...-- al ontwormd is geweest... al ontwormd is geweest... -- geen wormen in de mest te zien zijn…geen wormen in de mest te zien zijn…

7

PraktijkvoorbeeldPraktijkvoorbeeld

- paarden om 3 md ontwormd

- in winter extra ontworming lintwormen

- mest onderzoek negatief

- jonge paarden mager, diarree …

- acute sterfte

- lijkschouwing : massale wormbesmetting !!

Falen ontwormen

–– OnderdoseringOnderdosering

•• Verkeerde inschatting gewichtVerkeerde inschatting gewicht

•• Probleem toediening (“uitspuwen”)Probleem toediening (“uitspuwen”)

–– Verkeerd productVerkeerd product

–– ResistentieResistentie

“Parasiet overleeft met normale dosering” “Parasiet overleeft met normale dosering”

8

Soorten wormen

1. Rondworm– bloedworm < 5 j– spoelworm 1-2 j– veulenworm < 6 md

2. Lintworm

3. Horzel

Rondworm Bloedworm

• Probleem

– “Winterslaap”

– “Ingraven” darm

– “ongevoeligheid” meeste producten

• Plotse winter uitbraak

– Sterk vermageren : enkele dagen, weken

– Mestonderzoek : negatief !!!

9

Normale

levenscyclus

Caecum & Colon Komen vrij

in grote hoeveel-heden

Diarree

““geïnhibeerdegeïnhibeerde” ”

larvenlarven

plotseplotse

vrijstellingvrijstelling

Bloedworm

normalenormale

cycluscyclus

EQUEST 14 d actief

Praktijkvoorbeeld

Niet altijd

10

Rondwormen

Parascaris equorum

Parascaris equorumParascaris equorum

•Jonge paarden•hoesten

•koliek

•Resistentie !!

Rondworm Spoelworm

VEULENSVEULENS(immuun vanaf 6 (immuun vanaf 6 mdmd))

BESMETTING MELK, HUIDBESMETTING MELK, HUID

DIARREE + VERMAGERENDIARREE + VERMAGEREN

ONTWORMENVEULEN VANAF VEULEN VANAF 2 W2 W

MERRIE MERRIE VOORVOOR VEULENEN!!VEULENEN!!

Rondworm Veulenworm

11

Andere wormen

- Horzel

- eitjes manen, poten

- larven in mest

- meeste producten OK

-

- Lintworm

- soms koliek

- best behandelen in winter

- specifieke producten

Preventie wormen

–– OntwormingOntworming

•• Alle paarden !Alle paarden !

•• Juist gewicht !Juist gewicht !

•• Juiste product !Juiste product !

–– ManagementManagement

•• WeideWeide

•• Nieuwe paardenNieuwe paarden

Informeer bij dierenarts!Informeer bij dierenarts!

12

Producten (excl.lintworm)Pyrantel Horseminth

Benzimidazole Panacur

Ivermectine Furexel

Eraquell

Eqvalan

Maximec

Noromectin

Moxidectine Equest

Pyrantel Horseminth

Ivermectine

+ Praziquantel

Furexel Combi

Equimax

Eqvalan Duo

Moxidectine +

Praziquantel

Equest Pramox

Ontworming (+lintworm)dosis x2

13

≠

14

VeulenPyrantel Horseminth

Benzimidazole Panacur

Ivermectine Furexel

Eraquell

Eqvalan

Maximec

Noromectin

Moxidectine Equest

Seizoenen

15

0 weken 6 8 12

Horseminth, Panacur .. (Pyrantel, Benzimidazoles)

Eqvalan, Furexel.. (ivermectine)

Equest (Moxidectine)

4 x per jaar

6 x per jaar

8 x per jaar

Werkingsduur

Management

1. Mest verwijderen1. Mest verwijderen

– Handmatig

– Stofzuigers

– Biologische ‘opruimers’

(schaap, rund,…)

→ 1x per week

16

Management

2. 2. Aanvullend weideAanvullend weide– maaien eerste gras (uitdrogen larven)

– geen overbezetting

• mestplaats eetplaats

– leeftijdsgroepen apart

3. 3. Nieuwe paardenNieuwe paarden– Ontwormen vooraleer op weide

Take Home Message

• Geschikt ontwormingsproduct

• Overleg dierenarts

17

No only a man falls asleep

Dank voor uw aandacht!