Fietsvriendelijke verkeerslichten: een kwestie van beleid!

Bo Boormans

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

VRI’s zijn niet eng !

Fietsbeleid en VRI’s ?

•concurrentieverhouding auto / fiets•verkeersveiligheid•vlotte doorstroming fiets•rijtijdverhouding

Vraagt om sturend verkeersbeleid

Vraagt om doortastende beleidsmedewerkers

Ontwikkeling verkeerslichten• tot jaren ‘80: starre regelingen

• vanaf jaren ‘80: VA-regelingen- groen op aanvraag- cyclustijd en groenduur op maat- nadruk op afwikkeling autoverkeer

• vanaf jaren 90: busprioriteit- vrije busbanen- absolute prioriteit- auto verliest positie

• laatste 10 jaar: veel aandacht voor fiets- diversiteit aan maatregelen ontwikkeld- extra service zolang het ‘mogelijk is‘- fiets soms belangrijker dan auto

• laatste 5 jaar: meer aandacht voor auto- groene golven (luchtkwaliteit, reistijden)- gebiedsgericht benutten- incident management

Ontwikkelde maatregelen voor de fiets

• 2-3 groenfasen per cyclus• rechtsaf vrij of door rood• beperken cyclustijd• lus voor aanvraag/verlengen• coördinatie bij volglicht• waitsignalering• wachttijdindicatie• meeaanvraag parallelle richting• meeverlengen parallelle richting• voorstart bij deelconflict• vier-richtingen groen

Ontwikkelde maatregelen

• Website Fietsberaad

• Ontwerpwijzer Fiets

• Handboek Verkeerslichten

• FB publicatie 4: de fietsvriendelijkheid van verkeersregelinstallaties

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Van maatregelennaar beleid:de actoren

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Actoren in Beleidscyclus (wensbeeld)

•Beleid beleidsadviseur (-fiets)

•Ontwerp beleidsadviseur + verkeersregeltechnicus

•Realisatie verkeersregeltechnicus (+ externen)

•Beheer verkeersregeltechnicus (+ externen)

•Evaluatie beleidsadviseur + verkeersregeltechnicus

Actoren in Beleidscyclus (praktijk)

•Beleid verkeersregeltechnicus (+ beleidsadviseur)

•Ontwerp verkeersregeltechnicus + externen

•Realisatie externen (+ verkeersregeltechnicus)

•Beheer externen (+ verkeersregeltechnicus)

•Evaluatie niemand (+ verkeersregeltechnicus)

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Van maatregelennaar beleid:de aanpak

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Beleidsvisie

Voorbeeld van kwaliteitsniveaus

• autoverkeerA1 : Wgem < 10 sA2 : Wgem < 30 sA3 : Wgem < 50 s

• busverkeerB1 : Wgem < 5 sB2 : Wgem < 20 sB3 : Wgem < 40 s

• FietsverkeerF1 : Wgem < 20 sF2 : Wgem < 50 s

Voorbeeld kruispunttypering

• Doorstroming autoverkeerA1 : Wgem < 10 sB2 : Wgem < 30 sF2 : Wgem < 50 s

• Bus/autoB1 : Wgem < 5 sA2 : Wgem < 30 sF2 : Wgem < 50 s

• Bus/fietsB1 : Wgem < 5 sF1 : Wgem < 20 sA3 : Wgem < 50 s

Kruispunttypering

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Van maatregelennaar beleid:de evaluatie

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Wachttijd eenvoudig te meten

• druk op drukknop fietslicht• wacht één cyclus (dus op groen, geel en rood)• start stopwatch bij startrood• druk opnieuw op drukknop• meet lengte roodfase en lengte groen(-geel)fase • Wgem = (roodduur)2 / 2 * (rood+groen+geel)

• Wgem = (75)2 / 2 * (75+7+3) = 5625 / 170 = 33 s

• Wmax = roodduur = 75 s

Verkiezing verkeerslichtenstad 2008

W_gemFietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fiets Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 25 18 442,8 21 18 372,0

Dordrecht 30 16 476,4 27 16 426,2

Helmond 17 20 337,2 18 20 364,2

Maastricht 21 20 418,5 28 20 559,8

Tilburg 13 28 356,7 11 39 417,0

Gemiddeld 20 102 2031,6 19 113 2139,2

Voetgangers Spits (7.45h - 9.15h) Voetgangers Voetgangers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 29 20 589,4 22 20 449,1

Dordrecht 29 18 523,2 24 18 439,9

Helmond 14 20 281,8 22 20 446,7

Maastricht 20 22 439,9 28 20 557,0

Tilburg 17 28 467,3 13 40 532,9

Gemiddeld 21 108 2301,6 21 118 2425,6

Gemiddelde wachttijd fietsers

25

30

17

21

13

2021

27

18

28

11

19

0

5

10

15

20

25

30

35

Deventer Dordrecht Helmond Maastricht Tilburg Gemiddeld

se

co

nd

en

Fietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

W_gemFietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fiets Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 113 101

Dordrecht 143 115

Helmond 91 97

Maastricht 145 139

Tilburg 61 62

Voetgangers Spits (7.45h - 9.15h) Voetgangers Voetgangers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 104 133

Dordrecht 152 121

Helmond 111 127

Maastricht 97 157

Tilburg 82 57

Maximale wachttijd fietsers

113

143

91

145

61

101115

97

139

62

0

60

120

180

Deventer Dordrecht Helmond Maastricht Tilburg

seco

nd

en

Fietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Verkiezing verkeerslichtenstad 2008

Fietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 19% 17%

Dordrecht 25% 28%

Helmond 23% 21%

Maastricht 28% 22%

Tilburg 34% 32%

Gemiddeld 26% 24%

Voetgangers Spits (7.45h - 9.15h) Voetgangers middag (13.00h - 15.00h)

Deventer 16% 18%

Dordrecht 20% 24%

Helmond 35% 19%

Maastricht 20% 18%

Tilburg 18% 21%

Gemiddeld 22% 20%

Maximale wachttijd fietsers

113

143

91

145

61

101115

97

139

62

0

60

120

180

Deventer Dordrecht Helmond Maastricht Tilburg

seco

nd

en

Fietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Groenkans fietsverkeer

19%

25%23%

28%

34%

26%

17%

28%

21% 22%

32%

24%

0%

10%

20%

30%

40%

Deventer Dordrecht Helmond Maastricht Tilburg Gemiddeld

seco

nd

en

Fietsers Spits (7.45h - 9.15h) Fietsers middag (13.00h - 15.00h)

Verkiezing verkeerslichtenstad 2008

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Advies

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Fietsvriendelijke verkeerslichten?

• maatregelen alleen bieden onvoldoende garanties

• zet in op beleidsniveau• maak techniek

dienstbaar aan beleid• operationaliseer

kwaliteit• monitor resultaat• verhoog ambities ?!

fietsen en lopen innovatie internationaal milieu mobiliteits- openbaar openbare ruimte parkeren procesbegeleiding verkeerslichten verkeers- verkeers-management vervoer management veiligheid

Bedankt voor uw aandacht