Post on 23-Mar-2016
description
Op weg naar 2013De waarde van cultuurOnderzoekers in de klas
oktober 2011
Marketeer wordt bakkerDag mee met alumnus Menno ‘t Hoen
erasmus alumni magazine
03
Hotel New York ademt de dynamische atmosfeer van ondernemingslust en avontuur. Hiervan-
daan vertrokken ooit de landverhuizers op zoek naar een betere toekomst. In dat bruisende
havendecor kunt u vergaderen, aan de teamspirit werken, uw beursgang bespreken, nieuwe
communicatiestrategieën ontwikkelen of eenvoudigweg weer op adem komen. Er zijn zalen
voor grote en kleine gezelschappen, voor feestelijke en zakelijke gelegenheden. U kunt
er natuurlijk ook genieten van fruits de mer en garnalenkroketjes of logeren in één van de
uniek vormgegeven kamers. Er is altijd wel een Hotel New York moment.
Kom eens langs, kijk op www.hotelnewyork.nl of bel 010 439 05 00.
De sfeer
zit er al
goed in
Intrigerend zo’n briefje. Wat zou daar
in staan? De routebeschrijving van het
stadhuis naar concertgebouw De
Doelen soms? ‘Steek de Coolsingel
over en loop rechtdoor via het
Stadhuisplein en Korte Lijnbaan.’ Nee,
met burgemeester W. Thomassen aan
haar zijde (links op de foto) ligt dit niet
zo voor de hand. Hij kent de weg im-
mers op zijn duimpje. Misschien is het
de plattegrond van de Grote Zaal van
De Doelen. En heeft hij zojuist gemeld
waar ze komt te zitten. Of neemt ze al
wandelend en petit comité het pro-
gramma nog even door, waarbij
Thomassen aangeeft wanneer het haar
beurt is om de opening te verrichten.
De voorzitter van het College van
Bestuur, mr. B.J. de Boer, lijkt het niet
geheel met Thomassen eens te zijn.
Ook mr. O.A. Thissen, secretaris van
het College van Bestuur, kijkt wat ver-
baasd naar de burgemeester. Rector
magnificus prof.dr. C.J. van der
Weyden heeft daar dan weer geen
aandacht voor. Hij doet een serieuze
poging om over de schouder mee te
lezen.
EUR 100 jaar IMPACT
In 2013 viert de Erasmus Universiteit haar honderdjarig bestaan. Het motto is inmiddels al bekend: EUR
100 jaar IMPACT. Er zijn grootse plannen voor het academisch lustrumjaar 2013/2014. Het is de bedoeling
dat zowel studenten en alumni, als bewoners van Rotterdam bij dit jubileum betrokken worden.
www.eur.nl/100
De foto, gemaakt door Ary
Groeneveld, dateert van 8
november 1973. Koningin
Juliana is in Rotterdam voor de
officiële inwijding van de Eras-
mus Universiteit. ’s Ochtends
heeft zij een bezoek gebracht
aan de Medische Faculteit.
De lunch wordt gebruikt op
het stadhuis. Daarna gaat het
gezelschap te voet naar De
Doelen. Het briefje komt van
studenten die het de koningin
onderweg aanbieden. Zij leest
het al lopend. Het epistel zal
ongetwijfeld in haar handtas
zijn verdwenen. En de inhoud?
Die kan worden toegevoegd
aan de vele geheimen van
Soestdijk.
Deze foto is afkomstig uit
het historisch fotoarchief EUR.
Tekst Cora Boele, Wieneke
Gunneweg
Op weg naar 2013
erasmusalumni. magazine 03
Het geheim van Soestdijk
04 erasmusalumni. magazine
Voorwoord oktober 2011
Beste Alumnus,De Erasmus Universiteit is hofleverancier van topmannen (en steeds
meer vrouwen) aan het internationale bedrijfsleven. U, als alumnus,
bent wellicht een van die toppers die zijn basis voor een succesvolle
carrière legde op Woudestein of Hoboken.
Toch leidt een opleiding aan onze universiteit niet per se tot een
mooie loopbaan in het bedrijfsleven of bij de overheid. Veel van
onze alumni kiezen voor het ondernemerschap; eigen baas zijn en
met kennis van zaken het gevoel volgen.
Menno ’t Hoen is zo iemand; hij begon na zijn afstuderen zijn
eigen bakkerij van bijzonder (lekker) brood. Hij wilde niet enkel
op een kantoor zitten, maar letterlijk zijn handen uit de mouwen
steken en werd daarmee het toonbeeld van een Rotterdamse
alumnus: denken én doen.
En zo staan er meer voorbeelden van ondernemende alumni in
deze derde editie van het Erasmus Alumnimagazine. Ook heel
jong en nog niet afgestudeerd met een eigen bedrijfje; op zoek
naar dat ene gat in de markt dat ze met lef en ondernemerschap
willen vullen. Dat ondernemerschap niet alleen is weggelegd voor
de economen en bedrijfskundigen onder u, laat Eric Claassen,
hoogleraar Valorisatie van het Erasmus MC, zien in zijn opiniestuk
in deze editie. Want juist onze medische faculteit wordt steeds ster-
ker in het omzetten van fundamenteel onderzoek naar bruikbare
producten met een maatschappelijk belang.
En ook dat is treffend voor de Erasmus Universiteit: onderzoek van
topkwaliteit met oog voor de samenleving.
Ik wens u veel leesplezier.
Pauline van der Meer Mohr
blog.eur.nl/voorzittercvb
p.s. Een deel van u krijgt een dezer weken het verzoek mee te
werken aan een lezersonderzoek over de eerste drie edities van EA.
Hopelijk kan ik op uw reactie rekenen.
24
Erasmus Alumnimagazine/EA is een uitgave van de Stafafdeling Marketing & Communicatie van de Erasmus Universiteit Rotterdam
UitgaveJaargang 2, EA 03 oktober 2011 De volgende EA verschijnt in mei 2012
RedactieadresEUR, afdeling SM&C Postbus 1738 3000 DR Rotterdam alumni@smc.eur.nl www.eur.nl/alumni
BladmanagerCarien van der Wal, alumni & corporate relations officer
RedactieWieneke Gunneweg, hoofdredacteur Mieke Fiers, eindredacteur
Aan dit nummer werkten meeLobke van Aar, Cora Boele, Eric Claassen, Mellyana Frederika, Ronald van den Heerik, Eveline van de Lagemaat, René van Leeuwen, José Luijpen, Menso de Maar, Pauline van der Meer Mohr,
Dennis Mijnheer, Ineke Oostveen, Sander Ruijsbroek, Daan Rutten, Bas van der Schot, Hans van den Tillaart, Kees Vermeer, Levien Willemse, Martine Zeijlstra, faculteiten EUR, inclusief Erasmus MC, IHS en ISS
AdvertentiesCarien van der Wal, Fouad el Kanfaoui, Dan Dinu
DrukHabodacosta, Vianen
Redactie Advies CommissieDe RAC bestaat uit vertegen-woordigers van de faculteiten en alumniverenigingen van de EUR en heeft een adviserende rol bij de totstandkoming van EA.
CoverRonald van den Heerik
VormgevingUnit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven
© Erasmus Universiteit Rotterdam Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever geheel of gedeeltelijk worden overgenomen.
Colofon
12Mr. Pauline van der Meer Mohr,voorzitter College van Bestuur Erasmus Universiteit Rotterdam
03
erasmusalumni. magazine 05
Inhoud
06 Terug in de collegebanken
08 Erasmus opinie
09 Erasmus nieuws
11 Van Rotterdam naar Jakarta
12 Dag mee met Menno ‘t Hoen
17 Loopbaan & Loopbaan
18 Alumni geven terug
19 Column Sander Ruijsbroek
20 Onderzoek in beeld
22 Wetenschapsnieuws
24 Ondernemer én student
26 EUR-wetenschappers over cultuur
31 Daarom Rotterdam!
32 Alumnizaken
37 Column Menso de Maar
39 Familieportret
26
39
20
06 erasmusalumni. magazine
Terug in de collegebanken
Jeffrey Buijze: “Met zo’n leergang krijg je de gelegenheid het beste uit jezelf te halen.”
erasmusalumni. magazine 07
Wanneer heb je gestudeerd?“Van 2001 tot 2004 studeerde ik Bestuurskunde aan de
EUR. Ik deed het verkorte traject, want ik had daarvoor de
HEAO gedaan met economie en rechten.”
Wat heb je daarna gedaan?“Ik heb een aantal jaar gewerkt in de werving en selectie van
hogeropgeleiden: personeel voor onder andere ministeries,
gemeenten en waterschappen. Daarna ben ik bij de Politie
Zeeland gaan werken, nu bijna vier jaar geleden. Eerst als
beleidsmedewerker en nu als secretaris regionaal college en
adviseur korpsbeheerder.”
Waarom ben je de leergang Ketenregie gaan doen?“De politie werkt steeds meer samen met onder meer ge-
meentelijke overheden en het Openbaar Ministerie (OM),
met als doel een gezamenlijke en structurele aanpak van so-
ciale veiligheidsvraagstukken. Mijn studie gaf me al veel ken-
nis over beleid. Maar de afgelopen jaren zijn nieuwe theorie-
en ontwikkeld over hoe je met andere partijen kunt samen-
werken. Ik wilde daar meer over leren en die nieuwe kennis
toepassen in de praktijk. Met ketenregie kun je samenwer-
king verstevigen.”
Wat houdt de leergang in?“Die biedt een combinatie van theorie en praktijk. Het zijn
zes bijeenkomsten van een hele dag. Drie bijeenkomsten
gaan over politiek en bestuur, drie over uitvoering en imple-
mentatie.”
Hoe was het om weer in de collegebanken te zitten?“Ik vond het leuk om weer te studeren. Ik moest wel weer
even in het ritme komen, maar dat ging vrij snel. Het was
vooral boeiend dat er gastsprekers waren uit de praktijk, bij-
voorbeeld de oud-gemeentesecretaris van Amsterdam. Dat
soort mensen geeft heel waardevolle tips en tricks. En daar-
naast waren de docenten ook erg geïnteresseerd in ónze er-
varingen met ketenregie. Ik heb zelf een casus ingebracht
over het overleg met OM en gemeenten.
Wat me ook aansprak was dat we aanvullende literatuur
meekregen. Bijvoorbeeld over waaróm netwerken ontstaan.
Dat is iets waar ik zelf in geïnteresseerd ben. De leergang
geeft ruimte om je eigen vraagstukken te onderzoeken.”
Hoe was de groep?“Die bestond uit vijftien mensen met verschillende achter-
gronden, zoals managers en beleidsambtenaren. Heel divers
dus. Maar als je verder gaat kijken, zijn er ook overeenkom-
sten: in ons werk lopen we tegen dezelfde soort problemen
en vraagstukken aan.”
En hoe vond je het om weer op de EUR te zijn?“Uiteraard herkende ik de campus nog, hoewel er sinds mijn
afstuderen veel is bijgebouwd. Het voelde vertrouwd. Stu-
denten die van het ene college naar het andere lopen, de
hele sfeer vond ik wel weer prikkelend en deed me terug-
denken aan mijn studietijd. Ik zie mezelf zo weer zitten in die
gigantische tentamenzaal in het M-gebouw, waar je voor
‘eenvoudige’ vakken opeens de moeilijkste tentamens voor-
geschoteld kreeg, en andersom. Met zo’n leergang krijg je
de gelegenheid het beste uit jezelf te halen. De opdrachten
zetten je weer flink aan het denken. Het haalt je even uit je
routine en reikt je nieuwe perspectieven aan.”
Wat kun je met deze leergang?“Ik heb basale ideeën meegekregen over samenwerking, die
ik nu in mijn werk kan gaan gebruiken. Een belangrijke tip
was onder meer dat we niet te veel tegelijk moeten willen.
Niet iedereen kan meteen meedoen. Het is beter om met
een pilot eerst een voorhoede te creëren. Als die succesvol is,
zullen meer mensen aanhaken.”
Je wilt de kennis gaan toepassen in je werk. Lukt dat eigenlijk wel met alle bezuinigingsplannen van de re-gering?“Dat is inderdaad een lastig punt. Er is heel veel te ontwikke-
len, maar ketenregie staat onder druk vanwege de bezuini-
gingen. Je ziet dat terug in de slagkracht van partijen. Toch
hebben we elkaar wel nodig. Het is belangrijk dat we maat-
schappelijke problemen niet laten versmallen tot politie-
vraagstukken.”
Ook zin om weer te studeren?
Verschillende faculteiten en instituten van de EUR bieden
postacademisch onderwijs. Kijk onder meer op www.eras-
musacademie.nl en www.erasmusmc.nl/onderwijs
‘Ik wilde nieuwe theorieën leren en nieuwe kennis toepassen’
‘De sfeer was vertrouwd en prikkelend’
tekst Kees Vermeer
beeld Levien Willemse
Jeffrey Buijze (32) heeft juist de leergang Ketenregie van de
Erasmus Universiteit Rotterdam afgerond. De opgedane
kennis over samenwerken kan hij goed gebruiken in zijn werk
bij de Politie Zeeland.
08 erasmusalumni. magazine
Valorisatie is meer dan het te gelde
maken van kennis, stelt ondernemer
en EUR-hoogleraar Eric Claassen.
Valorisatie kan alleen met respect
voor het nieuwsgierigheidsgedreven
onderzoek dat ervan de basis is.
‘Valoriseren’ is een term die onze zuiderburen
van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie
voor het eerst de wereld in geholpen hebben als
containerbegrip om de maatschappelijke impact
van kennis te kunnen beschrijven. Het is in es-
sentie niets meer - en niets minder - dan het
beschikbaar stellen van wetenschappelijke kennis
aan derden. Te vaak wordt valorisatie opgevat
als de impact van kennis op welvaart en dus geld
verdienen.
Natuurlijk, als ondernemer moeten mijn inspan-
ningen uiteindelijk wel geld opleveren. Anders
is er geen brood op de plank voor mijn mede-
werkers of mijzelf. Maar toch, wanneer we met
ons bedrijf universitaire kennis willen valoriseren,
beseffen we altijd dat het om meer gaat dan
dat. Het gaat om meer dan het beschermen en
toegankelijk maken van intellectueel eigendom
(octrooien, databases, modellen, merken etc).
Valorisatie gaat ook over de impact op welzijn en
cultuur.
NieuwsgierigheidWie zich met valorisatie wil gaan bezighouden,
dient zich te realiseren dat valorisatie van kennis
meestal afhankelijk is van een excellente ken-
nisbasis in het primaire proces: uitstekende, door
nieuwsgierigheidgedreven onderzoekers. Boven-
dien is een open en voorbereide geest nodig, net
als een goede timing of een dosis geluk.
Wat betreft de timing: De huidige dramatische
bezuinigingen werken zowel tegen als voor onze
valorisatie-inspanningen. Tégen omdat er een
nog groter probleem met vroege financiering
ontstaat; bedrijven en organisaties willen risico’s
zo beperkt mogelijk houden. Vóór, omdat we-
tenschappers en instellingen nu naar alternatieve
vormen van financiering zoeken en dus nadenken
over ‘valoriseren’.
Basis van de piramideValorisatie gaat niet vanzelf. Goede ondersteu-
ning en een duidelijke gereedschapskist helpen
om een mogelijke vertaling van kennis naar maat-
schappelijke relevantie ook daadwerkelijk te laten
gebeuren, zo leert de ervaring. Voorbeelden die
tot de verbeelding spreken zijn daarbij enthou-
siasmerend. Binnen de Erasmus Universiteit Rot-
terdam gaan we daar de komende tijd mee aan
de slag. Ik werk al enige tijd in het Erasmus MC,
en heb daar bedrijven opgezet samen met Ab Os-
terhaus. Daarmee genereren we nu substantiële
dividenden die direct in het primaire nieuwsgierig-
heidsgedreven onderzoek terugvloeien. Zo wordt
de basis van de piramide weer gevoed, en alleen
zo blijft valorisatie op de lange termijn mogelijk
en vruchtbaar voor alle betrokkenen.
Eric Claassen is ondernemer, hoogleraar Kennisvalorisatie op de afdeling Virologie van het Erasmus MC, hoogleraar Onderne-merschap in de Levenswetenschappen aan de VU Amsterdam en ‘Entrepreneur in resi-dence’ bij RSM, EUR.
‘Waardering van kennis gaat om meer dan geld’
Erasmus opinie
beeld Bas van der Schot
erasmusalumni. magazine 09
Erasmus nieuws
Met z’n drieën hopen de universiteiten ster-
ker te staan in het onder meer binnenha-
len van internationaal onderzoek en talent.
De concurrentie groeit gestaag en volgens
Pauline van der Meer Mohr, collegevoorzit-
ter van de EUR, vraagt dat ‘om meer dan
een vrijblijvende samenwerking’. Volgens de
colleges van bestuur passen de drie Zuid-
Hollandse instellingen bij elkaar vanwege
de complementaire wetenschappelijke en
maatschappelijke profielen.
In juli werd in NRC Handelsblad gesteld dat
de drie universiteiten gaan fuseren. Daarop
kwamen veel reacties, zowel negatieve als
positieve. Tijdens de opening van het acade-
misch jaar op 5 september 2011 gingen de
collegevoorzitters in op de plannen.
Het is overigens niet voor het eerst dat
de universiteiten van Leiden, Delft en
Rotterdam nadenken over verregaande
samenwerking. Bij een poging in de ja-
ren tachtig was er zelfs al een naam: de
‘Corbulo Universiteit’, naar een Romeinse
generaal die zijn manschappen een verbin-
dingskanaal liet graven tussen de Maas en
de Rijn. (foto: Ronald van den Heerik)
CEO Havenbedrijf in RvT van universiteitHans Smits is benoemd tot lid van de Raad van
Toezicht van de EUR. Smits (1950, EUR-alumnus)
is president-directeur van het Havenbedrijf
Rotterdam. Smits vindt het belangrijk dat er
kruisbestuiving tussen de universiteit en het
bedrijfsleven is.
Na zijn studie Bedrijfskunde aan de EUR (1973-
1975), studeerde hij Civiele techniek in Delft. In
2010 ontving hij de RSM Distinguished Alumni
Award.
EUR ontmoedigt autogebruikDe Erasmus Universiteit wil in het kader van duur-
zaamheid het autogebruik ontmoedigen. Daarom
moeten ook medewerkers vanaf 1 januari 2013
betalen voor het parkeren van hun auto op campus
Woudestein. Er wordt een uitzondering gemaakt voor
mensen met lage inkomens en mensen voor wie het
openbaar vervoer geen redelijk alternatief is.
‘Verregaande samenwerking’ van Rotterdam, Leiden en DelftHet gaat om de inhoud, niet om de vorm. Met die insteek praten de universiteiten van
Rotterdam, Leiden en Delft over een verregaande en exclusieve samenwerking. Die sa-
menwerking zou kunnen uitmonden in een fusie.
Ambitieuze plannen kabinetStaatssecretaris Halbe Zijlstra gaat fors ingrijpen in het hoger onderwijs om een ambitieuzer studieklimaat te forceren. Bij zowel studenten als instellingen moet de lat hoger. Dat betekent: selectie aan de poort, meer colleges, minder her-tentamens, sneller studeren. Zijlstra wil meer brede bachelor-opleidingen en meer invloed van het bedrijfsleven. Universiteiten moeten zich sterker profileren. De EUR heeft al enkele maatre-gelen ingevoerd die aansluiten bij de plannen van Zijlstra.
60Oftewel alle studiepunten in één jaar. En die moeten
de eerstejaars van de Faculteit Sociale Wetenschap-
pen allemaal binnen het eerste jaar halen. Ze zitten
in kleinere groepen, hebben minder herkansingen
en mogen een onvoldoende voor het ene vak
compenseren met hogere punten voor het andere.
Werkt dit ‘jaarklassensysteem’ goed, dan gaan de
strenge regels op de hele EUR gelden.
studiepunten
10 erasmusalumni. magazine
Erasmus nieuws
Bij de opening van het academisch jaar, 5 september,
deelde Rector Magnificus Henk Schmidt verschillende
prijzen uit. Arfan Ikram won de Onderzoeksprijs, als veel-
belovend expert op het gebied van neurologische aan-
doeningen. De Onderwijsprijs was voor Casper de Vries,
hoogleraar Monetaire Economie, die goed gestructureerd
en motiverend onderwijs implementeerde. Mostafa
Mokhles rondde zowel de Clinical Research master af als
de master Recht van de gezondheidszorg, en kreeg De
Lambersprijs. Denise van der Linde gaat met haar Profes-
sor Bruinsprijs naar Canada, om nog beter te worden in
de cardiologie. (foto: Ronald van den Heerik)
Prijzenregen
‘Op dat moment had je niet het gevoel dat je de elite van Nederland aan het vormen was. De sfeer was: kom op, dit is Rotterdam, we moeten hard werken.’ Alumnus Ton Soetekouw, bankier en studiegenoot van onder meer Neelie Kroes, Onno Ruding, Ruud Lubbers en Jan Pronk, in het boek ‘Neelie Kroes, hoe een Rotterdams meisje de machtigste vrouw van Europa werd’, Stan de Jong & Koen Voskuil, Uitgever Nieuw Amsterdam
Universities Gamesnaar Rotterdam?
Erasmus Sport wil in de zomer van
2014 de European Universities Games
naar Rotterdam halen. Het zou de af-
sluiting zijn van het lustrumjaar van
de universiteit. Naast een competitie
met tien verschillende sporten, is er
een uitgebreid programma samenge-
steld met muziek en ander vermaak.
Op 26 november 2011 wordt be-
kend of de Europese studentenspor-
ters in 2014 naar Rotterdam afreizen,
of toch naar een van de concurreren-
de steden in Portugal en Polen.
(foto: Ronald van den Heerik)
Lees ook de column van Menso de
Maar, directeur Erasmus Sport op
pagina 37
ErkenningscertificaatEUR-studenten die zich tijdens hun
studie verdienstelijk maken voor de
samenleving of de universiteit, kun-
nen bij hun afstuderen een Erken-
ningscertificaat ontvangen. Bijvoor-
beeld voor bestuurswerk voor een
studie- of studentenvereniging, of
vrijwilligerswerk voor daklozen.
Van Rotterdam naar Jakarta
VrijdagEen rustig dagje voor het weekend? Niet bepaald. Vandaag
ga ik naar Belitong, een klein eiland op zo’n 45 minuten vlie-
gen van Jakarta en een van de pilotgebieden van het project.
We bezoeken er onder andere een lokaal gezondheidscen-
trum en een peperplantage. En dat alles bij de gebruikelijke
tropische temperaturen.
Dit zou een heel gewone missie zijn als zij niet plaats zou vin-
den tijdens de ramadan. De meeste Indonesiërs zijn moslim
en tijdens de ramadan vast bijna iedereen hier van zonsop-
gang tot zonsondergang. Om de meerderheid te respecteren
eet en drink ook ik overdag niet. Vandaag valt dat niet mee.
MaandagHet is al vier uur in de middag, maar ik heb nog bijna een
hele werkdag voor de boeg. Ik rijd van Jakarta naar Ban-
dung, een rit van ongeveer 130 km. Toevallig is Bandung de
stad waar ik ben opgegroeid, maar vandaag is er geen tijd
voor privébezoekjes. Ik moet aanwezig zijn bij een vergade-
ring met belangrijke overheidsfunctionarissen.
Het is drie uur rijden, en als ik aankom om een uur of acht, is
de vergadering bezig. Voordat ik me bij de rest voeg, neem ik
twee koppen sterke zwarte koffie.
Het was niet gemakkelijk om vertegenwoordigers van de
ministeries van Binnenlandse Zaken en Financiën en van de
National Planning Agency zover te krijgen om bij elkaar te
gaan zitten en zowaar knopen door te hakken. Het gesprek
gaat over de overdracht van belastingtaken van de centrale
naar de lokale overheid.
ZondagIk ben een echte workaholic, maar zo langzamerhand begin
ik te leren om beter voor mezelf te zorgen. Een van de beste
manieren om even tot rust te komen is naar Bali te reizen,
en mijn vriendin Unieng op te zoeken. Bali wordt ook wel
‘het paradijs op aarde’ genoemd. Wat een geluk dat ik er zo
dichtbij woon, en dat er ook nog een goede vriendin van me
woont. Unieng is een andere alumna van IHS-EUR.
Vandaag eet ik met haar en haar gezin. Terwijl zoon Milan
met zijn dvd-speler zit te spelen, praten Unieng, Marcel (haar
man) en ik over Bali, het werk, de opvoeding van de kinderen
en natuurlijk over onze gemeenschappelijke studievrienden.
De meesten van ons houden contact met elkaar via Facebook
en Skype. Dus we weten wie er net een baby heeft gekre-
gen, wie gepromoveerd is of wie het op dit moment even
niet zo gemakkelijk heeft.
DinsdagNa een tweedaagse vergadering buiten Jakarta arriveer ik
om vijf uur ‘s middags op Soekarno Hatta Airport. Het kost
ongeveer een uur om in centraal Jakarta te komen – als het
meezit. Het heeft geen zin om nu nog naar kantoor te gaan.
Dus bel ik een paar vriendinnen. Ik vraag de taxichauffeur
om naar mijn appartement te rijden, waar ik mijn bagage
achterlaat, en ga daarna direct naar mijn favoriete koffiebar,
vlakbij.
Binnen zijn alleen mannen aanwezig, wij drieën zijn de enige
vrouwelijke gasten. Iedereen rookt. Iedereen schreeuwt om-
dat de televisie veel te hard staat. Het nieuws meldt dat de
voormalige penningmeester van de Democratische Partij van
Indonesië, die verdacht wordt van corruptie en wekenlang
voortvluchtig is geweest, in Colombia is gearresteerd. Dit
soort nieuws zorgt in deze koffiebar voor een hoop opwin-
ding. Ik maak me niet druk over mijn omgeving, ik kom voor
de koffie, de beste koffie van de stad. De bonen komen
uit Zuid-Sulawesi en de koffie wordt op traditionele manier
bereid. Mijn gewoonte om koffie te drinken heb ik uit Rotter-
dam mee naar huis genomen. Ik ben blij dat ik hier uit heel
wat meer goede soorten koffie kan kiezen dan in Nederland.
En nog voor een prettige prijs ook...
Mellyana Frederika (1976) deed een master Urban Management in 2000-2001 aan het IHS en in 2010 een cursus Governance, Public Policy and Democratisation aan het ISS. Ze werkt sinds 2007 voor de UNDP (United Nations Development Program) Indonesia als project-manager van een decentralisatieproject. Ze is bestuurs-lid van de IHS alumnivereniging.
De Indonesische Mellyana Frederika volgde in 2000 een master in Rotterdam. Nu werkt ze als projectmanager van een decentralisa-tieproject in Indonesië.
Ik ben een echte workaholic
erasmusalumni. magazine 11
Brood bakken als bevrijding Alumnus Menno ‘t Hoen
Dag mee met Menno ‘t Hoen
12 erasmusalumni. magazine
erasmusalumni. magazine 13
“Het was in de jaren negentig toen ik - net klaar met het
atheneum, met best heel mooie cijfers-, vanuit Leidschen-
dam naar Rotterdam verhuisde om Economie te studeren. De
eerste twee jaar waren vreselijk. Met zijn honderden waren
wij gekomen vanuit het hele land. De collegebanken waren
dubbel bezet en zelfs de trappen zaten vol. Het ging me
gemakkelijk af. De zwaarste boekhoudcursussen vormden
geen probleem. Maar ai, het was wel doodsaai.
Had ik dan bij een studentenvereniging moeten gaan? Ik
ben nooit zo’n type geweest. Ik weet nog dat ik aan het
begin van mijn studie een eerstejaarsstudent tegenkwam in
de trein. Een bijzonder verlegen en tamelijk nietszeggende
jongen. Hij zou bij een studentenvereniging gaan, want zijn
ouders hadden dat ook gedaan. Een poos later kwam ik
hem, grappig genoeg, weer tegen. Wat was hij veranderd!
Zelfverzekerd, goed van de tongriem gesneden, met een
attitude. Maar ik vroeg me af of hij er zelf überhaupt nog
achter zat, achter zijn pose. Zijn houding, zijn interesses en
zijn taal waren helemaal gevormd door de vereniging. Ik krijg
daar altijd een beetje de kriebels van.
Ik ging dus niet bij een studentenvereniging, maar wel bij de
commissie van de Eurekaweek in 1994. Je kreeg er geld voor,
je mocht nog langer over je studie doen, je mocht feestjes
organiseren. En de mensen met wie ik in de commissie
zat, werden vrienden voor het leven. Dat was een mooie
ervaring. Net als mijn verblijf in Thailand voor mijn scriptieon-
derzoek.
Hij was een veelbelovende marketing- en economiestudent
van de EUR, maar zijn carrière maakte een hink-stap-sprong.
Menno ’t Hoen werd broodbakker. EA bezoekt de bakkerij,
waar ’t Hoen (40) niet uitgepraat raakt over zijn loopbaan én
over zijn brood.
tekst Daan Rutten
beeld Ronald van den Heerik
Een medewerker (achter
Menno) doet dit vandaag
voor het eerst: porties
plakkerig deeg moeten
één voor één op de band
gelegd worden, waarna het
in elkaar gedraaid wordt
door de machine. Zo krijgt
het, na het bakken, die
karakteristieke vorm. Af en
toe blijft het aan de handen
van de jongeman kleven,
dus Menno doet het voor, in
vloeiende bewegingen. “Het
gaat even om het goede
gevoel dat je moet krijgen
met het deeg. Gewoon in
één beweging, zie je? Je
hebt het zo door.”
14 erasmusalumni. magazine
ReclamemannetjeEn na een aantal jaar aan de EUR stond ik daar -
met mijn bul, met best heel mooie cijfers. Ik had
werkelijk geen idee wat ik wilde doen. Ik deed
zelfs mee aan een sollicitatiewedstrijd, georga-
niseerd door het blad Intermediair in samen-
werking met Job Company. Ik had een filmpje
van mezelf gemaakt, een beetje een onhandig
filmpje, gemonteerd op twee gammele VHS-
recorders. Bleek er een jongen in de zaal, die ook
een filmpje had gemaakt van zichzelf. Zijn video
zag er werkelijk superflashy en gelikt uit. En die
jongen was ook nog eens supergrappig. Ik kon
wel door de grond zakken. Maar de jury zag in
mijn filmpje een onverwachte poging om mezelf
te tonen met dingen die goed gaan, maar ook
met dingen die fout gaan in mijn leven. Ik won
de sollicitatieprijs. Vervolgens stroomde de zaal
vol recruiters en headhunters weer leeg, en had
ik nog steeds geen baan.
Ik solliciteerde bij Unilever en Proctor & Gamble:
geen resultaat. Ze vermoedden dat ik niet in de
bedrijfscultuur zou passen. Ze vonden me meer
een creatief reclamemannetje. Dat vond ik hele-
maal niet van mezelf.
Een half jaar later pikte een docent van de
Erasmus Universiteit me op. Hoe kon het dat
een goede marketingstudent nog steeds geen
baan had? Ik wist het ook niet. Ik kon terecht
bij een IT- en marketingbedrijfje in Vlaardingen,
waarmee hij betrekkingen onderhield. Goed sa-
laris, auto, laptop. Ik was allang blij. Ik stond op
mijn eigen benen en kon zelfs wat sparen. Mijn
ouders konden trots zijn.
Boys from BrazilTotdat op een goede dag de nieuwe directeur iets
later aan de lunch begon dan de rest, en hij mij
betrapte terwijl ik aan het aanrecht in de kantine
met meel en water mijn zuurdesemkweek aan
het cultiveren was. De kweek is nodig om zuur-
desembrood te maken. Je moet dat wekenlang
verzorgen voordat het werkt. ‘Wat ben jij nou
aan het doen?’ Mijn nieuwe directeur dacht: die
gozer is helemaal gek geworden. De volgende
dag moest ik op zijn kantoor verschijnen. Ik
meldde dat ik het niet lang meer zou uithouden,
daar.
Ken je het boek The Boys from Brazil van Ira Le-
vin? Dat boek gaat over het klonen van mensen.
Ik had na een jaar bij het bedrijf het gevoel dat
ik tussen de klonen rondliep, en dat ik zelf een
kloon van mezelf begon te worden. Iedereen
op mijn afdeling had dezelfde studie gedaan en
droeg een pak en een dasje, zonder nog te we-
ten waarom een pak en een dasje eigenlijk mooi
zouden zijn. Alsof het een uniform was. De rest
van de medewerkers waren zombies, zeurend
over de grootte van het jaarlijkse kerstpakket, dat
altijd te klein was. En dan al die rapporten: het
ging nergens over. Op een gegeven moment had
ik een rapport voor mijn baas geproduceerd met
de boodschap: eigenlijk kan mijn eigen kantoor
maar beter helemaal opgeheven worden, maar
ik liep tegen een muur van macht en politiek
op. Drie jaar later werd het bedrijf trouwens ook
opgeheven.
Gebakken luchtIk voelde grote onrust en ik moest er iets mee
doen. Ik wilde iets eerlijkers, iets met mijn
handen, iets dat je echt kan ruiken en proeven.
En ja, ik was dus wel al een beetje met brood
bezig, als hobby. Het is niet dat ik ooit gedacht
had bakker te worden. Ik vond het Nederlandse
brood gewoon niet lekker: het zijn sponzen. Het
is gebakken lucht. Als je het samenknijpt krijg
je een grote, natte bal. Ik kende ook het brood
uit Frankrijk. Dat ruikt vele malen beter en lek-
kerder, het is krokant, het is ruiger, echter. Het
verhaal was dat we dat brood hier in Nederland
niet kunnen maken, en dat we hier altijd met
trucjes moeten werken, met chemische stofjes
en ‘broodverbeteraars’ en zo. Ik wilde dit niet
aannemen. Ik bestelde boeken over broodmaken
en ging thuis experimenteren. Ik had zelfs een
7-daagse cursus ambachtelijk brood bakken in
Parijs gevolgd, op kosten van mijn (eerste) Vlaar-
dingse baas.
Het kwartje was nog niet gevallen; ik wist niet
wat ik wilde doen. Ik besloot hulp te zoeken bij
mijn held, Eckart Wintzen, een totaal onaan-
gepaste zakenman die werkte in een kasteel in
Doorn en rondreed in een Renault Twingo – want
wat had je aan zo’n benzineslurpende patser-
auto? Wintzen schreef in 1989 zijn jaarverslag
speciaal voor kinderen, zodat wanneer papa
thuiskwam met zijn paperassen, zoon- of doch-
terlief het ook kon begrijpen. Briljant.
Ik kon natuurlijk niet zomaar op hem afstappen.
Ik stuurde hem een archiefdoos, gevuld met
objecten die mij definieerden. Het vademecum
van de Eurekaweek, wat columns die ik had
geschreven voor de faculteitsvereniging, dat
soort dingen. Toen ik mocht langskomen, was ik
bloednerveus en ik begon maar een verhaal over
mezelf te houden. Na een paar minuten zei hij:
‘Stop maar!’ En hij begon me de oren te wassen.
‘Wat kom jij ongelooflijk arrogant over.’ En: ‘Wat
wil je nou van me?’ Gelukkig verbeterde de sfeer.
Ik sprak enthousiast over mijn hobby: brood.
‘Brood? Dat is interessant.’
Authentiek Frans broodDat wilde ik: leren om zuurdesembrood te ma-
ken. Zonder toegevoegde kleurstoffen, geur- en
smaakstoffen en broodverbeteraars. Puur, zoals
ze dat in Frankrijk kunnen maken, met een ka-
rakteristieke korst. Ik wilde alles zelf leren doen,
op een ambachtelijke manier, zodat ik geen ma-
rionet zou worden van een meelfabrikant, zoals
helaas meestal het geval is met de bakkers in
Nederland. Maar ik wilde natuurlijk ook niet weer
van voorafaan beginnen en jarenlang studeren.
Ik vertrok naar Frankrijk voor een spoedcursus
aan de vermaarde broodbakkersschool in Rouen,
Normandië. Kosten: een slordige twaalfduizend
gulden.
Je moet het echt daar leren, want de boeken
vertellen je de kneepjes van het vak niet. Je moet
leren om de zuurdesemcultuur te lezen. Te veel
meel toevoegen, of te weinig water, het kan het
verschil uitmaken tussen lekker knapperig brood
en van dat zure natuurbrood.
Het was negen maanden keihard ploeteren, tien
uur per dag in de bakkerij, tussen de ovens. Ik
doorstond de test en stuitte op een vacature bij
een bakker in Parijs, Basil Kamir, waar ze een
authentieke, houtgestookte steenoven bezitten
waarin al sinds 1912 zuurdesembrood gebakken
wordt. Ik werd aangenomen, maar aanvankelijk
om stokbroden te rammen. Daar is geen bal aan.
Een half jaar later zou ik pas met de antieke oven
mogen werken. Daar had ik geen
Dag mee met Menno ‘t Hoen
‘Goed salaris, auto, laptop. Mijn ouders konden trots op me zijn.’
erasmusalumni. magazine 15
Het komt wel eens voor dat Menno de tijd
vergeet tijdens het werk in de bakkerij. Een
halve dag later zien ze hem dan pas weer
boven op kantoor.
Het broodmes – met de inscriptie vanmenno – heeft Menno speciaal in Duitsland laten maken. “Het is niet het allerduurste, maar wel het beste broodmes.” Wanneer een topchef uit Menno’s klantenkring een Michelin-ster verdient, en dat komt geregeld voor, dan bezorgt Menno zo’n mes als relatiegeschenk. “Wel weer inleveren als je de ster verliest, zeg ik er dan bij.”
16 erasmusalumni. magazine
Dag mee met Menno ‘t Hoen
geduld voor, liet ik de bakker weten. De volgende dag
stond ik in een te kleine kelder, ergens midden in Parijs,
bijna geen lucht en helemaal geen daglicht, in de hitte van
de droomoven te werken. Dat heb ik een jaar lang gedaan.
Toen stond ik te popelen om het in Nederland uit te probe-
ren. Hier moest een markt voor zijn. Dus ik ging terug naar
Rotterdam.
TopchefsMet enige hulp van mijn ouders richtte ik een oude ban-
ketbakkersruimte in met dure ovens die ik tweedehands bij
elkaar had gesprokkeld. Dat was aan de Bergweg, in Rot-
terdam-Noord, in het hetzelfde pand waar een vriend een
winkeltje was begonnen. De parttime winkelhulp, zij was
toen student aan de kunstacademie, werd mijn vrouw. Het
kostte een jaar om te kunnen starten. Het was een nerveus
begin. Ik wist niet of ik het nog wel in de vingers had. Zoveel
ervaring had ik nog niet! Ik fietste met mijn brood naar de
verschillende chef-restaurants in Rotterdam. Mijn zuurdes-
embrood had succes. Herman den Blijker werd meteen vaste
klant, en bazuinde ook flink in het rond over de broodjes
van Menno. Mijn sociale leven was even helemaal weg. ’s
Nachts bakte ik brood, vervolgens deed ik de administratie
en de inkoop en sliep ik een paar uurtjes. Zeven dagen in
de week. Na drie maanden moest er een extra bakker bij
komen. We verhuisden naar de Lekhaven. We moesten wel
groter worden, want aan topchefs als Robert Kranenborg
konden we geen nee verkopen in de zomermaanden.
Het is nu al tien jaar aan de gang. Vijf jaar geleden kwam ik
mijn compagnon Alexander tegen, die zich met de zakelijke
kant bezighoudt. Ik kan wel boekhouden, maar ik doe dat
liever niet. Ik houd me bezig met het brood en de marke-
ting.
Wij zitten inmiddels op een kantoren- en fabrieksterrein in
IJsselstein, onder de rook van Utrecht. We hebben twintig
mensen in dienst en we verkopen allang niet meer alleen
aan restaurants. We hebben betere ovens, al werken we
nog steeds ambachtelijk. Nu denk ik na over hoe we mensen
zover kunnen krijgen, dat ze een ambachtelijk product on-
afgemaakt willen kopen om het heel eventjes af te bakken.
Dan wordt het zuurdesembrood nog lekkerder gepresen-
teerd.”
‘Negen maanden keihard ploeteren, tien uur per dag tussen de ovens.’
Elke dag is Menno op de
werkvloer aanwezig, en
soms trekt hij aan het brood,
hij scheurt het, hij snuift
eraan, hij eet het op, nog
voordat het afgebakken is.
erasmusalumni. magazine 17
Waarom twee studies? “Mijn vader zat in de accountancy
en dat werk leek mij heel leuk. Daar-
om koos ik voor Bedrijfseconomie.
Ik vond er echter geen klap aan, te
veel theoretisch gedoe. Omdat in die
tijd de dienstplicht nog bestond, be-
sloot ik een tweede studie te volgen:
Rechten en vanaf het tweede jaar
Fiscaal Recht.”
Hoe was je studietijd?“Ik heb Fiscaal Recht heel inspire-
rend gevonden. Het analytisch en
praktijkgericht onderzoeken: kijken
wat er gebeurd is en dat tegen de
wet aanleggen.
Ik had verschillende bijbaantjes om
mijn studie te financieren: in de
kassenbouw, in een winkel. Een
paar jaar lang werkte ik drie dagen
in de week bij een bank. Daardoor
heb ik niet echt een studentenleven
gehad.”
En toen begon je echte loop-baan?“Nog tijdens mijn studie ging ik aan
de slag als belastingadviseur bij Ernst
& Young. Het werd een leerzame tijd
waarin ik veel zelf mocht uitzoeken.
De cultuur van targets halen sprak
me niet aan. Een paar jaar later slo-
ten ook nog alle kleine vestigingen
van Ernst & Young. Niet prettig, ik
houd van een kantoor waar je elkaar
kent.
Ik ben gaan werken bij een mid-
delgroot belastingadvieskantoor.
Het werd enorm feodaal geleid. Dat
wilde ik ook niet.
Ik zegde mijn baan op zonder nieu-
we job. Een week later belde een
oud-collega van Ernst & Young: of ik
bij B&L aan de slag wilde als belas-
tingadviseur en als partner.”
Hoe bevalt het?“B&L heeft 55 medewerkers en 6
partners. Ik ben verantwoordelijk
voor de belastingadviezen aan mid-
delgrote, vaak innovatieve bedrijven
in de regio Delft. Het is heerlijk om
met deze ondernemers strategieën
voor de toekomst te bedenken. Het
is geen nine-to-fivebaan en ook in
de vakanties ben ik elke dag wel
even bezig met de zaak. Ik voel me
er verantwoordelijk voor dat ons
Beconnummer bij de Belastingdienst
als onbetwist betrouwbaar te boek
blijft staan.”
Ik dacht: wil ik dit nog wel? Het is geen nine-to-fivebaanWaarom ging je studeren?
“Mijn vader was archivaris bij de
rechtbank en studeerde op latere
leeftijd rechten. Hij stimuleerde
me om naast mijn yoga-opleiding
in Amsterdam een universitaire
studie te volgen. Bijzonder is dat
mijn zes jaar jongere zus dezelfde
studie heeft gedaan maar ook
yoga-instructeur geworden is. Onze
vader zei daarop alleen: ‘Het is jullie
leven’.”
Hoe verliep je studietijd?“ In het jaar dat ik mijn propedeuse
Rechten haalde, startte de univer-
siteit met de studie Fiscaal Recht.
Ik ben overgestapt. Ik vond het
een heel leuke studie en liep stage
op de btw-afdeling van Arthur
Andersen. In het eerste jaar was ik
klaar met de opleiding hatha yoga
en ben ik yogalessen gaan geven.
Daarnaast schermde ik toen op
wedstrijdniveau.”
En daarna?“Ik vond de studie heel boeiend,
maar de overstap naar werk was
enorm. Ik heb de indruk dat dat
voor meer van mij studiegenoten
gold. Na het afstuderen kon ik aan
de slag bij BDO. Ik dacht ‘waarom
niet?’. Het bleek een mannenwe-
reld te zijn waar een ellebogencul-
tuur heerste. Ik werkte twee jaar
lang vier dagen per week en was
nooit voor zessen klaar. Dan moest
ik nog daarnaast bijscholingscursus-
sen volgen. Ik had een dochter van
twee en was op het laatste zo moe
dat ik me afvroeg: wil ik dit nog
wel?
Ik was al die tijd yogales blijven
geven, en besloot voor mijzelf te
beginnen. Eerst als yoga-instructeur
en, nadat ik de pilatesopleiding
gevolgd had, vanaf 2003 ook als
pilatesinstructeur. Ik introduceerde
de bewegingsvorm yogapilates in
Nederland.”
Nooit spijt gehad?“Nee, ik vind het heerlijk om mijn
eigen baas te zijn en buiten de
cursussen zelf mijn tijd te kun-
nen indelen. Ik werk nu zo’n twee
dagen per week. Vooral bij de
administratie, belastingaangifte en
het schrijven van brieven heb ik nog
altijd plezier van mijn studie Fiscaal
Recht.”
Loopbaan & loopbaan
Ze studeerden hetzelfde, hun carrière verliep anders.
Twee alumni vertellen over hun loopbaan.
tekst Eveline van de Lagemaat beeld Levien Willemse
Naam Monique Lindeboom-Moolenaar
Leeftijd 46 jaar
Afgestudeerd in 2000
Studie
Fiscaal Recht
Huidige functie Eigenaar en instructeur
pilates-
& yogastudio
Salaris zo’n 12.000 euro per jaar
Naam
Patrick Boeters
Leeftijd 40 jaar
Afgestudeerd in 1998 en 1999
Studies Bedrijfseconomie, Fiscaal Recht
Huidige functie
Partner en belastingadviseur
bij B&L Accountants &
Belastingadviseurs
Salaris zo’n 100.000 euro per jaar
18 erasmusalumni. magazine
Alumni geven terug
Leg als bedrijfskundestudent je
businessplan voor aan de ‘Raad
van Commissarissen’ en je krijgt
scherpe feedback. In deze raad
zitten alumni van de Rotterdam
School of Management, mét
hun jarenlange ervaring.
tekst Martine Zeijlstra
beeld Hans van den Tillaart
Valerie van den Huijsen (30), accountmanager bij
Keesie, had tijdens haar studie graag hulp gehad
van een alumnus. “Ik vond het best lastig om een
ondernemingsplan te schrijven”, zegt Van den
Huijsen. “Je kunt de theorie nog zo goed begrij-
pen, de praktijk is lastiger. Als ik dingen uit de
praktijk wilde leren, vroeg ik dat aan mijn vader,
die ondernemer was. Nu kan ik mijn eigen ervarin-
gen delen met studenten.”
Van den Huijsen is ‘commissaris’ voor strategische
bedrijfsplannen van eerstejaars van de Rotterdam
School of Management (RSM). Van den Huijsen
beoordeelt samen met andere alumni de haalbaar-
heid van de strategische opties in de ontwikkeling
van hun bedrijfsplan. “Veel studenten zijn goed en
scherp, maar ook nog jong.”, zegt Van den Huij-
sen. “Een groepje moest een bedrijfsplan schrijven
voor een voedingsmiddelenbedrijf en die eigenaar
beweerde dat zijn product het beste in de branche
was. Ik kende die markt en adviseerde de studen-
ten om de branche beter te verkennen. Dat zette
ze erg aan het denken. Een aantal van hen kwam
na afloop van de sessie op me af omdat ze wilden
weten hoe het met die industrie zat.”
Ronald Nanninga (47) nam ook deel als ‘commis-
saris’. De RSM-alumnus is oprichter en CEO van
Crosslinks, een biotech spinoff van het Erasmus
MC. Ook hij is te spreken over de kwaliteit van de
studenten. “Een aantal van hen zou ik graag als
stagiair hebben”, vertelt hij. “Maar dat betekent
niet dat onze hulp niet van pas komt. Een aantal
groepen had alle theoretische strategieën keurig
volgens het boekje uitgewerkt, terwijl niet elke
strategie zomaar op alle bedrijven kan worden
toegepast. Een Chinees restaurant dat al genera-
ties lang door dezelfde familie wordt gerund, is
bijvoorbeeld niet per se gebaat bij een verkoop als
dit niet voldoende oplevert om de hele familie te
onderhouden.”
Begeleiding met een staartjeNanninga is niet alleen ‘commissaris’, hij is ook
mentor van afstudeerders. En soms krijgt zo’n
begeleiding een staartje. Zoals bij Gerard Vaan-
drager (29) en Benno Groosman (27). Nanninga
begeleidde hen twee jaar geleden tijdens de mas-
ter Entrepreneurship & New Business Venturing.
Dit najaar gaat hun bedrijf Salusion de markt op
met een wegwerpbare sensorsticker en draagbare
scanner voor incontinentieluiers. Met behulp van
de sensorsticker is meteen duidelijk wanneer een
luier moet worden vervangen.
Bedrijfsplannen langs de lat van alumni
erasmusalumni. magazine 19
Achterin het L-gebouw, daar waar de computers stonden, was ik tijdens mijn studie vaak te vinden. Om te werken aan een paper, of om gewoon wat te dolen op internet. Ik checkte ‘n keer of tien m’n e-mail en ik bezocht een keer of twintig nieuwssite nu.nl. Ik verbaasde me over de vele spel- en taalfouten. Even je tekstje nalezen voordat je het publiceert, is toch het minste wat een zichzelfrespecterend redacteur doet? En bij iedere fout e-mailde ik de redactie. Soms herstelden ze de fout, veel vaker niet. Die laksheid verwonderde mij. Natuurlijk begreep ik doorgaans wel wat de tekst betekende. Maar slordig gebruik van taal doet vermoeden dat de gebruiker zich niet bewust is van hoe machtig het woord kan zijn. Dat inzicht verwierf ik tijdens mijn studie. Door taalgebruik kunnen journalisten bewust en onbewust een ander beeld geven van de werkelijkheid. Noem je iemand bijvoorbeeld een ‘vrijheidsstrijder’ of een ‘terrorist’?Na mijn studie startte ik de weblog Copytijgers met daarop tek-stuele verbazingen. Zoals een banner van Citroën op GeenStijl. Tekst: ‘Wat is jouw idiale route?’ Hoe is het mogelijk dat het reclamebureau, Citroën én GeenStijl de fout niet zagen? De bezoekersaantallen stegen en wildvreemden stuurden taalfouten naar me op. Binnenkort verschijnt er van mijn hand zelfs een op mijn blog gebaseerd taalboekje. Dat had ik toen in het L-gebouw niet kunnen bedenken.Tegenwoordig zie je overal spel- en taalfouten. Ook gemaakt door communicatieprofessionals. Zelfs docenten weten soms niet of je nu een t of een d moet schrijven. Natuurlijk, taal leeft. Taal is altijd in beweging. Maar als taal evolueert door de laks-heid van haar gebruikers, heb ik daar moeite mee. In plaats van me te ergeren aan die laksheid, ben ik dagelijks professioneel met taal bezig, en draag zo mijn steentje bij aan een beter ‘taalklimaat’. Want het kan toch niet dat ‘je begrijpt me toch’ en ‘communiceren bij benadering’ de standaard wordt? Dan gaat er namelijk wel meer mis dan een schrijffout in een slogan. Dan had ik toentertijd het hele L-gebouw misschien wel nooit gevonden. Dan zocht ik me suf naar een computer in het K-gebouw.
Sander Ruijsbroek (1980) volgde in 2005/2006 de master Me-dia & Journalistiek aan de EUR. Hij heeft nu een eigen bedrijf schrijfservice.nl op het gebied van tekstschrijven, (SEO-)copy-writing en communicatieadvies. Zijn boek Tampasta en Nazi Goreng komt eind dit jaar uit.
Column Het L-gebouw
Nanninga ging met de rode pen door het ondernemingsplan,
gaf tips en zorgde voor de juiste contacten in de medische
wereld. “Ronald heeft wel vaker een ondernemingsplan
geschreven en formuleerde net iets scherper”, zegt Gerard
Vaandrager. “Het kan net het verschil maken tussen wel of
geen lening krijgen. Hij heeft ons voorgesteld aan zijn con-
tacten in het Erasmus MC en VU MC en dat leidde tot de
startsubsidie waardoor we met Salusion aan de slag konden.
Daarom hebben we veel aan zijn hulp gehad.”
Nog steeds is Nanninga onbezoldigd commissaris bij Salusion.
“Dat doe ik niet bij iedere student, maar Gerard en Benno
waren vanaf het begin heel serieus bezig, bijvoorbeeld met
het regelen van het TNO-patent voor de sensors van de in-
continentieluiers. Ze hebben een enorme drive om het tot
een succes te maken. Het is heel gaaf om zo met jonge men-
sen te werken en hun ontwikkeling mee te maken.”
Nanninga besprak tijdens het opstarten van het bedrijf de
hele tactiek met zijn vroegere studenten door, nu hakken
Vaandrager en zijn collega alle knopen zelf door. “Maar we
lunchen nog wel steeds regelmatig met elkaar om te praten
over de opties voor bedrijfsfinanciering”, vertelt Vaandrager.
“Want Ronald kent het klappen van de zweep en we zitten
op dezelfde lijn als het om business gaat.”
MarathonRSM neemt de band met alumni erg serieus. “We willen
alumni graag bij ons onderwijs blijven betrekken”, legt Con-
nie Tai van RSM uit. “Studenten zitten op RSM omdat ze
graag een carrière in business willen. Alumni en hun netwerk
zijn daarvoor van groot belang. In binnen- en buitenland. We
organiseren borrels en barbecues, workshops en events om
ervoor te zorgen dat alumni elkaar blijven ontmoeten en van
de nieuwste academische ontwikkelingen op de hoogte blij-
ven. Databases en contacten zijn onmisbaar.” RSM stimuleert
alumni om zich voor de opleiding in te zetten; als mentor,
‘commissaris’ Business Plan en gastspreker. “En tijdens de
Rotterdamse marathon”, zegt Tai. “Daarbij halen we geld
binnen voor het sponsoren van getalenteerde internationale
studenten met een krappe beurs. Bovendien zijn we dan let-
terlijk rennende reclame voor RSM. Want tachtig mensen die
een shirt dragen met ‘I WILL keep RSM running strong’, daar
kun je niet omheen.”
Meer weten over wat u als RSM-alumnus kunt beteke-nen? Kijk op www.alumni.nl
‘Het is heel gaaf om zo met jonge mensen te werken’
erasmusalumni. magazine 19
20 erasmusalumni. magazine
Onderzoek in beeld LUSTRUM PSYCHOLOGIE De opleiding Psychologie aan de EUR bestaat tien jaar. Inmiddels bestaat de opleiding uit een bachelor met vijf mas-terspecialisaties. En zijn er vier onder-zoeksgroepen: Biologische en cognitieve psychologie, Klinische psychologie, Arbeids- en organisatiepsychologie en Onderwijs- en ontwikkelingspsychologie.
ERASMUSKLASSENHet contact begon met het idee voor klassen speciaal voor hoogbegaafde kinde-ren. De stichting 3primair (alle openbare scholen van Barendrecht, Ridderkerk en Zwijndrecht, waaronder De Reijer valt) vroeg de EUR om hulp: hoe ze dat het best kon doen. Inmiddels zijn de Erasmusklassen een succes.
EUR OP SCHOOLGertjan van Rangelrooy is adjunct-directeur van de openbare basisschool De Reijer in Ridderkerk, waar deze foto is gemaakt. “We hebben jaarlijks contact met de afdeling Psychologie van de Erasmus Universiteit en er zijn diverse studenten bezig geweest om onderzoek te doen in onze scholen”, aldus Van Rangelrooy. “Wij zijn blijen ook een beetje trots op dit contact.”
Wii Bonnie van Huik is sinds juni 2011 promovenda op de Erasmus Universiteit. Zij is een van de onderzoekers in het project ‘Yes, Wii can’. Nog dit najaar gaat ze voor het eerst de klassen in. De leerlingen krijgen allerlei animaties te zien zonder menselijke gebaren, met menselijke gebaren erin, animaties waarbij ze zelf moeten gebaren (met een Wii) en een combinatie van de laatste twee. Vervolgens worden de leerprestaties gemeten. De animaties van Van Huik gaan over natuurkundige concepten: hefbomen en dag/nacht. Een andere promovendan, Lysanne Post (niet op foto), doet hetzelfde met taal, en in Nijmegen kijkt een promovendus naar wiskunde.
Tekst Mieke Fiers b
eeld Levien
Willem
se
LEREN VAN ANIMATIEHoe leert iemand? En welke rol spelen voorbeelden daarin? Tamara van Gog, on-derwijspsycholoog aan de EUR, doet er on-derzoek naar. De nadruk die tegenwoordig ligt op ‘zelf doen’ is bij leerlingen die nog weinig van de stof weten níet effectief, aldus Van Gog. Kijken naar voorbeelden gegeven door iemand anders, werkt wel. “De vraag is nu hoe we voorbeelden zo effectief mogelijk kunnen maken.” Er wordt in het onderwijs ook steeds meer gebruikgemaakt van animatie. Maar dure animaties zijn vaak niet beter dan goedko-pere statische plaatjes, tenzij er menselijke beweging in zit. Met als resultaat dat Van Gog nu een onderzoek leidt naar het gebruik van de Wii en animaties in de klas: ‘Yes, Wii can’.
erasmusalumni. magazine 21
ComplotdenkersSamenspannende klimatologen of verborgen allianties
tussen de staat en multinationals; complottheorieën
zijn populair. De Rotterdamse cultuursociologen
Peter Achterberg, Stef Aupers en Dick Houtman
gaan er onderzoek naar doen. Niet of de
complotten waar zijn, maar wie er
ontvankelijk voor is.
22 erasmusalumni. magazine
Wetenschapsnieuws
Heeft luchtverontreiniging invloed op een ongeboren
kind? Wat kunnen we leren van hersenscans van kinderen?
Hebben sommige mensen meer kans om te gaan roken?
Het antwoord op deze en andere vragen krijg je in de ten-
toonstelling ‘Van piep tot stok: jong geleerd, oud gezond!’
in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.
De tentoonstelling is gebaseerd op de grootschalige lang-
durige onderzoeksprojecten ERGO en Generation R van het
Erasmus MC.
De tentoonstelling in het Natuurhistorisch Museum duurt t/m 25 maart 2012. www.nmr.nl
Van piep tot stok
‘Roze lintje contraproductief’
De communicatie rondom borstkanker is ‘vrou-
welijk’: met roze lintjes of afbeeldingen van
vrouwen. Dat zou wel eens contraproductief
kunnen werken, blijkt uit onderzoek van onder
meer Stefano Puntoni (RSM). Vrouwen reageren
op vrouwelijke symbolen in de campagne met het
gevoel ‘dat overkomt mij niet’.
Winkelmandje vs karretjeWie winkelt met een mandje is eerder geneigd
om ongezonde producten als chocola te ko-
pen, dan wie een karretje voortduwt. Dat blijkt
uit onderzoek van Bram van den Bergh van de
Rotterdam School of Management. Het verschil
zit hem niet in het mandje versus het karretje,
maar in de lichaams-
houding: gebogen
versus gestrekte arm.
Overigens doet Van
den Bergh zelf bood-
schappen met
een karretje.
EUR vierde in valorisatie-rankingDe EUR staat op de vierde plaats van de eer-
ste valorisatie-ranking van Nederlandse uni-
versiteiten, die onlangs werd gepubliceerd in
weekblad Elsevier. Valorisatie, het creëren van
economische en maatschappelijke waarde uit
wetenschappelijke kennis, krijgt steeds meer
aandacht.
Hoewel de EUR het dus al goed doet, zet de
universiteit zich er de komende tijd nog meer
voor in. Vooral het Erasmus MC slaagt er tot nu
toe in om onderzoek te valoriseren. Bij de alfa-
en gammawetenschappen staat dit nog in de
kinderschoenen.
erasmusalumni. magazine 23
Schone ‘groene’ bedden gezochtHet Erasmus MC daagt de industrie uit om de reiniging en desinfectie van ziekenhuisbedden en -matrassen uit te voe-ren op een efficiënte en duurzame manier.
Per jaar worden circa 70 duizend bedden en matrassen schoonge-
maakt in het Erasmus MC. Dit gebeurt in een beddenwasstraat,
die lijkt op een autowasstraat. Voor het reinigen is veel heet
water, stoom, zeep en warme lucht nodig. De huidige bedden-
wascentrale moet eigenlijk worden vervangen. Maar in plaats van
zo’n kostbare centrale te vervangen, vraagt het Erasmus MC le-
veranciers te komen met een oplossing voor een schoon, ‘groen’
bed. Het duurzame idee moet in de zomer van 2013 in de praktijk
worden gebracht. Het Erasmus MC hoopt met de actie technie-
ken uit andere branches dan de gezondheidszorg te vinden en
toe te passen.
Geïnteresseerd? Meer informatie over de uitdaging is te vinden op www.aanbestedingskalender.nl of via www.erasmusmc.nl
Kunnen de steden in de Randstad samen efficiënter ope-reren dan ieder voor zich? In de terugkomende discussie hierover komt dat vermeende schaalvoordeel steeds terug. Maar dat is niet overtuigend aangetoond, stelt EUR-weten-schapper Martijn Burger in recent onderzoek.
Burger bestudeerde voorbeelden in Groot-Brittannië, Nederland
en de Verenigde Staten. Regio’s met één groot centrum bleken
economisch efficiënter te zijn dan regio’s met meerdere centra.
Voor sommige economische functies is verregaande samenwer-
king tussen gemeenten en provincies denkbaar of wenselijk, ter-
wijl andere functies beter op lokaal niveau georganiseerd kunnen
worden.
Bij discussies over een verregaande samenwerking tussen de
provincies op het gebied van bijvoorbeeld openbaar vervoer, kan
daarom niet zonder meer worden uitgegaan van een efficiënter
bestuur.
Stedelijk netwerk niet zaligmakend
KoffiedrinkenHoeveel koffie je kunt drinken hangt af
van de mate waarin je lever de cafeïne
kan verwerken. Dit wordt door je genen
bepaald, blijkt uit een grootschalige stu-
die onder leiding van het Erasmus MC.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de
genen die bepalen of je veel koffie
drinkt, van invloed zijn op de ziekte
van Parkinson en hoge bloeddruk. Hoe
het precies zit, is nog niet bekend.
Hoofdonderzoeker Cornelia van Duijn:
“Patiënten met de ziekte van Parkinson
blijken minder koffie te drinken. De
vraag is of het drinken van minder kof-
fie daadwerkelijk beschermt tegen de
ziekte, of dat de genen die bepalen dat
je niet veel koffie inneemt, ook toeval-
lig de genen zijn die een rol spelen bij
Parkinson.”
Oordeel rechtersHoe werkt het beeld dat rech-
ters hebben van de verdachte
door op de opgelegde straf-
soort? En hoe ordenen rechters
en verdachten de verschillende
strafsoorten zoals detentie,
taak- of werkstraf of boete?
Dat gaan sociologen Peter
Mascini (EUR) en Don Weenink
(WUR) onderzoeken. Ze hebben
hiervoor een NWO-subsidie ont-
vangen. De onderzoekers gaan
ook na of de manier waarop de
verdachte zichzelf presenteert
aan de rechter, van invloed is op
de keuze van een strafsoort.
Onderzoek naar de keuze van
rechters tussen strafsoorten is
nog maar weinig gedaan, wel
is er al onderzoek naar onge-
lijkheid van beslissingen naar
strafzwaarte. Dit is opmerkelijk
omdat rechters meer beslis-
singsruimte hebben wat betreft
strafsoorten dan van straf-
zwaarte.
24 erasmusalumni. magazine
Remco Zuidbroek (20) van
internetwinkel Just Stuff
Ondernemen: starten tijdens je studie
Het hoofdkwartier van internetwinkel Just Stuff bevindt zich
op de zolder van het ouderlijk huis. Een half jaar geleden
startte Remco Zuidbroek (20), student Economie van de EUR,
de winkel, samen met zijn broertje Rick (17), die hij stee-
vast ‘zakenpartner’ noemt. Just Stuff verkoopt de hipste en
nieuwste mode-accessoires. Eerder startten de twee broers al
een terrasreinigingsbedrijfje, maar Just Stuff is een stuk strak-
ker georganiseerd.
“Het aantal startende internetwinkels in Nederland is enorm
groot”, weet Zuidbroek. “Maar veel mensen stoppen er na
twee maanden weer mee, wanneer ze merken dat het niet
zo makkelijk gaat als verwacht. Ondernemen is doorzetten,
dat heeft niets met leeftijd of ervaring te maken.”
Doorzetten betekent hard werken. De internetwinkel levert
op het moment nog niet genoeg geld op, aldus Zuidbroek.
Daarom heeft hij naast zijn studie en eigen onderneming ook
nog twee bijbanen.
Zijn ouders drukken hem op het hart om zijn studie vooral af
te ronden. “Maar ze steunen ons wel. Op de universiteit leer
je veel, je krijgt veel theorie. Maar je moet het toch maar in
de praktijk zien te brengen. Door een eigen onderneming te
hebben, leer je zo ongelooflijk veel.”
Medestudenten van Remco doen soms wat lacherig over
zijn bedrijf. Daar haalt hij zijn schouders voor op. Groter pro-
bleem zijn de leveranciers. Die kijken nog wel eens raar op
wanneer twee jonge mannen hun kantoor binnenlopen. De
oplossing: je goed in het merk inlezen, voorbereiden en laten
merken dat je serieus en zakelijk bent.
Online bridgeOok Nira Talova (30) zit in de internet-business, met het
online bridgeplatform Bridge Big. In 2001 ontmoette Talova
haar huidige echtgenoot René op het junior wereldkampi-
De ene student heeft een bijbaantje,
de andere heeft een eigen zaak. Door
studenten gestarte ondernemingen
schieten als paddenstoelen uit de
grond. Zoals die van Remco Zuidbroek
en Nira Talova.
tekst René van Leeuwen
beeld Ronald van den Heerik
erasmusalumni. magazine 25
Ondernemer en student
oenschap bridge. Ze volgde hem uiteindelijk naar Nederland,
waar ze een master Entrepreneurship aan de EUR volgde. Ze
studeerde in juni 2011 af.
Met de zakelijke expertise van Talova, de passie voor pro-
grammeren van haar man en de gezamenlijke liefde voor
bridge ontstond het perfecte recept voor hun onderneming.
Na lange nachten filosoferen, nadenken en twijfelen, hakte
het koppel de knoop door, Bridge Big was een feit.
Dat kwam dus naast haar studie en naast de zorg die de
twee hebben voor hun dochtertje. Over de samenwerking
met haar man wordt Talova geleidelijk aan positiever. La-
chend: “Bridge moet je niet met je echtgenoot spelen, wordt
er vaak gezegd. Laat staan dat je een bridgebedrijf met je
echtgenoot begint.”
Saai kaartspel Online bridgen bestaat al wel, maar nog niet op de manier
zoals Talova het voor ogen heeft. Spelers spelen het spel
‘duplicate bridge’ en betalen bij Bridge Big een klein bedrag
bovenop hun ‘entry-fee’ voor ieder toernooi. Dat bedrag
heet ‘rake’ en is de winst van Bridge Big. De spelers spelen
tegen elkaar voor geld. Tientallen miljoenen mensen, overal
ter wereld, spelen het spelletje al met passie, offline wel te
verstaan. Het is voor Talova nu zaak om de gigantische markt
ontvankelijk te maken voor de online bridge-ervaring.
Online pokeren is al veel gewoner. Maar vergeleken met
bridge, is poker zo ongeveer het saaiste kaartspel wat er
bestaat, als je het Talova vraagt. Bridge is sneller, spannender
en niet gebaseerd op geluk maar op vaardigheid.
Toch speelden Talova en haar man een tijd lang regelmatig
online poker, en wonnen er genoeg geld mee om van te
leven. Voor de eerste investeringen in het bedrijf sprongen
familie en vrienden bij. Inmiddels heeft Bridge Big zulke
grote investeringen binnengehaald dat het, naast Talova en
haar echtgenoot, twee mensen fulltime in dienst heeft om
de software te ontwikkelen. De site wordt, als het goed is,
in december gelanceerd. Dat belooft het grootste online
bridge-evenement ter wereld te worden, met een giganti-
sche, gegarandeerde prijzenpot.
‘Zijn ouders drukken hem op het hart om zijn studie af te ronden’
Nira Talova (30) van online
bridgeplatform Bridge Big
Ondernemen: starten tijdens je studie
Erasmus Universiteit en kunst en cultuur
26 erasmusalumni. magazine
Bezuinigingsplannen in
het kort
- Bezuiniging van 200 miljoen
euro op de subsidies in de kunst-
en cultuursector.
Staatssecretaris Halbe Zijlstra
ontziet enkele topinstellingen,
zoals het Rijksmuseum, de Ne-
derlandse Opera en het Neder-
lands Dans Theater.
- Daarnaast worden kunstre-
gelingen afgeschaft, zoals de
cultuurkaart voor jongeren en de
Wet op Werk en Inkomen Kun-
stenaars (WWIK) die (startende)
kunstenaars ondersteunt.
- Bovendien is per 1 juli de btw
op kaartjes voor voorstellingen
verhoogd van 6 naar 19 procent.
De favoriete kunstvorm
van…
cultuureconoom Arjo
Klamer “Beeldende kunst en
toneel. Ik heb vroeger zelf veel
geschilderd en ik ben visueel in-
gesteld. Theater vind ik een
moeilijke kunstvorm, maar ik
vind het interessant hoe een ver-
haal wordt verteld via het licha-
melijke.”
kunstsocioloog Hans
Abbing “Dance muziek vind ik
heel spannend, het is de klassie-
ke muziek van de toekomst.”
econoom Martijn Burger
“Zelf doe ik aan amateurtoneel.
Ik ben bijzonder gecharmeerd
van ervaringstheater. Deze vorm
van toneel, waarin het publiek
een actieve rol heeft, zet je aan
het denken over dingen die in
het dagelijks leven vanzelfspre-
kend lijken.”
cultuursocioloog Dick
Houtman “Muziek; van Bach
tot Johnny Cash en van Tom
Waits tot de Ramones.”
erasmusalumni. magazine 27
Het zijn interessante tijden voor Arjo Klamer,
hoogleraar Culturele economie aan de Erasmus
School of History, Culture and Communication
(ESHCC). Lezing hier, symposium daar en een vak-
gebied waarin het onrustig borrelt. Met de forse
bezuinigingen van het Kabinet-Rutte op de kunst-
en cultuursector zijn de kunsten een belangrijk
deel van hun financiële basis kwijt. Hoe verder?,
luidt de prangende vraag bij veel instellingen.
Arjo Klamer organiseerde in dit licht in maart
2011 samen met bijzonder hoogleraar Cees Lan-
geveld een symposium om ideeën voor alternatie-
ve financiering te verzamelen. Het resulteerde in
het boek Pak Aan, met bijdragen over de waarde
van kunst en honderd suggesties voor alternatieve
financiering ervan.
In de museumwereld zijn al enkele knopen door-
gehakt: het Tropenmuseum Amsterdam is tegen-
woordig op maandag dicht en het museumgoudA
verkocht in juni een topstuk van Marlène Dumas
om de cashflow op peil te houden. Museumstuk-
ken verkopen is doorgaans not done en leidde
dan ook tot een storm van kritiek, de Nederlandse
Museumverenging dreigt museumgoudA hierom
zelfs te royeren. Toch heeft het Wereldmuseum
Rotterdam vergelijkbare plannen; het wil een deel
van zijn Afrika-collectie verkopen.
UitvretersDat dergelijke taboes worden doorbroken geeft
aan dat de nood hoog is. De omvang van de be-
zuinigingen is dan ook ongekend. Maar ze passen
volgens Dick Houtman, hoogleraar Cultuursocio-
logie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, in de
tijdgeest. “Voor 2002 was er geen politieke partij
voor de gewone man, althans niet voor zover het
om andere dan economische verdelingskwesties
ging. Maar sinds Pim Fortuyn is hun stem een fac-
tor in de politiek geworden. Ze kijken vooral arg-
wanend naar de culturele elite die daarvoor altijd
haar eigen wereld had kunnen scheppen. Henk en
Ingrid zien kunst als een linkse hobby en er wordt
gedacht in termen als: ‘Onze centen worden afge-
pakt en er worden rare dingen mee gedaan zoals
kunst’. Kunstenaars worden gezien als een soort
uitvreters”, zegt Houtman.
De retoriek is een gevolg van nieuwe tegenstel-
lingen in de maatschappij. “De culturele elite
staat tegenover het culturele proletariaat dat
weinig affiniteit heeft met kunst en cultuur”, zegt
Houtman, die hierbij verwijst naar de socioloog
Pierre Bourdieu die een relatie ontwaarde tussen
iemands interesse in kunst en cultuur en een hoog
opleidingsniveau. “Die hogeropgeleiden zitten nu
vooral bij GroenLinks, dat is bij uitstek de partij
voor de culturele elite”, meent Houtman. Zijn
constatering wordt bevestigd door onderzoek van
Synovate dat vorig jaar gehouden werd in op-
dracht van actualiteitenrubriek Nova. Bij de kiezers
van GroenLinks was de bereidheid om te bezui-
nigen op kunst en cultuur het laagst (39% vond
bezuinigen op kunst en cultuur goed), terwijl de
achterban van het rechtse kabinet daar beduidend
boven zat (CDA: 68%, VVD: 64% en gedoogpart-
ner PVV: 66%).
Status aparteDe bezuinigingen op kunst en cultuur zijn dan
ook niet enkel ingegeven door de financiële crisis,
meent Hans Abbing. Hij is bijzonder hoogleraar
Kunstsociologie aan de Universiteit van Amster-
dam en werkt bij ESHCC op de Erasmus Universi-
teit Rotterdam als scriptiebegeleider. “Het taboe
om vragen te stellen bij de waarde van kunst is
weg. Tien jaar geleden was dat nog onbespreek-
baar, je werd dan weggezet als cultuurbarbaar.
Onderzoekers over bezuinigingen op cultuur
Het Wereldmuseum Rotterdam wil een deel van zijn Afrika-collectie verkopen
De kunst- en cultuursector ligt onder vuur vanwege bezuinigingen en
de publieke opinie. Wat valt er volgens onderzoekers van de Erasmus
Universiteit te verliezen? En wat te winnen?
tekst Dennis Mijnheer
beeld Lobke van Aar
28 erasmusalumni. magazine
Het respect voor de kunst is nu veel minder hoog”, aldus
Abbing. Door alle kritiek zal de symbolische waarde
van kunst naar beneden gaan, verwacht Abbing. En
dat zal volgens hem het paradoxale gevolg hebben
dat het inkomen van de kunstenaar omhooggaat.
“Kunst is omgeven door magie, authenticiteit, roem,
de handtekening van de kunstenaar en de sterrensta-
tus van sommige kunstenaars. Door deze symbolische
waarde namen veel jongeren genoegen met een heel
laag inkomen in ruil voor de status aparte van het
kunstenaarschap. Maar als kunst ‘gewoner’ wordt,
en daarmee het kunstenaarschap, dan zullen mensen
niet meer bereid zijn om voor idioot lage inkomens te
werken.”
Kosten-batenanalyseMet het wegvallen van het taboe, worden de kosten
van kunst en cultuur breed uitgemeten. RTL Nieuws
bracht vorig jaar het hele subsidiewoud in kaart en
telde alle kunst- en cultuursubsidies van gemeenten,
provincies en de rijksoverheid bij elkaar op: 1,7 miljard
euro in 2009. Dat is gemiddeld 100 euro per Neder-
lander. Inwoners van Rotterdam dragen het meeste bij:
188 euro per persoon.
De vraag is: wat zijn de opbrengsten van de cultuur-
sector? Harde cijfers ontbreken, maar zijn volgens
cultuureconoom Klamer ook niet de juiste maatstaf.
“Bij culturele instellingen is het belangrijker hoeveel
mensen er geïnspireerd zijn geraakt. Wij mensen zijn
spirituele wezens die graag op zoek gaan naar iets
‘hogers’. Vroeger speelde de kerk daarin een grote rol,
maar tegenwoordig zoeken veel mensen iets soortge-
lijks in muziek en andere kunstvormen. Ze willen in-
vesteren in hun culturele kapitaal - hun vermogen om
geïnspireerd te raken.”
Toch poogt Martijn Burger, universitair docent bij de
capaciteitsgroep Toegepaste Economie van de EUR,
momenteel de opbrengsten van kunst- en cultuur in
kaart te brengen. “De indirecte opbrengsten worden
vaak niet meegenomen in de discussie”, merkt hij.
“Kunstenaars zijn van belang voor de regionale ar-
beidsmarkt. Mensen van kunstopleidingen leren skills
die nuttig zijn in andere sectoren, zoals uitgeverijen,
ontwerpbureaus, reclamebureaus en radio- en televi-
siebedrijven.” Daarnaast wijst Burger op de aanzui-
gende werking op hogeropgeleiden. “Zij willen een
hoge kwaliteit van leven en daar maakt kunst en cul-
tuur vaak onderdeel van uit. Door een groot cultureel
aanbod stijgt het human capital in een stad, en een
grotere populatie hoogopgeleiden is weer aantrekke-
lijk voor bedrijven. Zij gaan zich vestigen in de steden
waar ze goede mensen kunnen vinden,” zegt Burger,
die de recente verhuizing van het Philips hoofdkantoor
naar Amsterdam, als voorbeeld aanhaalt.
VoortrekkersrolVolgens Klamer heeft een florerende kunst- en cul-
tuursector ook een positieve invloed op stedelijke
ontwikkeling. “Steden die economisch goed presteren
hebben bijna altijd ook een goed gedijende culturele
sector met veel actieve kunstenaars. Jaren geleden was
Soho een totaal verloederde buurt in New York. Ver-
volgens konden kunstenaars daar goedkoop een loft
en atelier kopen en dat heeft voor een enorme boost
gezorgd. Soho is nu een prachtige buurt geworden.”
Klamer ziet in Amsterdam-Noord, dat in de Amster-
damse volksmond spottend als ‘Amsterdam-Gestoord’
te boek staat, een soortgelijk fenomeen optreden.
“Kunstenaars hebben daar het NDSM-terrein gekregen
Erasmus Universiteit en kunst en cultuur
‘Als kunst gewoner wordt, zal het idioot lage inkomen van de kunste-naar stijgen’
erasmusalumni. magazine 29
en dat zorgt voor een boost. Het Filmmuseum verhuist
daar binnenkort heen. Deze voortrekkersrol van kun-
stenaars in stedelijke ontwikkeling wordt vaak over het
hoofd gezien.”
Mede daarom vindt econoom Burger de manier
waarop er bezuinigd wordt niet slim. Halbe Zijlstra
maakte bekend vooral enkele topinstituten als het
Rijksmuseum en het Nederlands Dans Theater te ont-
zien. “Voor grote bedrijven en sponsoren zijn juist
de topinstellingen interessant om mee geassocieerd
te worden. Ze zullen daar eerder geld in steken dan
in kleine, onbekendere instellingen. De overheid zou
daarom juist de perifere groepen financieel moeten
blijven ondersteunen.”
Autonome kunstCultuureconoom Klamer verwacht dat de bezuinigin-
gen een positieve uitwerking hebben op de kunst- en
cultuursector. “In het huidige subsidiesysteem draait
alles om het verwerven van fondsen. Het succes van
een instelling hangt ervan af. Maar dat zou moeten
zijn: slaag je in de opzet van de voorstelling? Zijn er
genoeg mensen geïnspireerd geraakt? In het huidige
subsidiestelsel is de noodzaak er niet om een voorstel-
ling relevant voor het publiek te maken. Ze hoeven
enkel de financiers te overtuigen.”
Kunstsocioloog Abbing sluit zich daarbij aan. “Het
publiek is nu een sluitpost. Als je maar 15 procent van
je inkomsten uit de verkoop van kaartjes haalt dan ori-
enteer je je niet op het publiek, maar op de instanties
die 85 procent leveren. Dan wek je de suggestie dat
je autonome kunst maakt, maar dat slaat nergens op;
je oriënteert je nog steeds op commissies die subsidie
verlenen.” Door de bezuinigingen kan er een omslag
in het denken bewerkstelligd worden. “Ik verwacht
dat instellingen een grotere bedrijfseconomische instel-
ling krijgen; ze moeten een product maken waar vol-
doende vraag naar is.”
CrowdsourcingVolgens Klamer wordt het steeds belangrijker om
het publiek bij een artistieke productie te betrekken,
om geld op te halen. Dat is onder meer het geval bij
crowdsourcing, waarbij particulieren een kleine dona-
tie kunnen doen om een productie financieel mogelijk
te maken. Klamer verwijst ook naar Amerika waar de
overheid nauwelijks bijdraagt aan de kunst- en cul-
tuursector. Musea en orkesten draaien voornamelijk op
basis van giften.
Abbing verwacht niet dat externe financiering voldoende
oplevert. “Nederland heeft geen traditie op het gebied van
ideële financiering. Ik denk dat er meer valt te halen via een
grotere focus op kostenbesparingen. Bij sommige uitvoe-
rende kunsten is dat mogelijk, zoals de opera. Daar ligt nu
zoveel vast; een opera móet een miljoen kosten, en als het
stuk voor 75 mensen is geschreven dan móet het ook uitge-
voerd worden door 75 mensen. Het is kinderlijk en bijna een
fetisjisme.” Abbing verwacht dat dergelijke principes nood-
gedwongen losgelaten zullen worden. “Als er minder geld
naar de opera gaat dan kunnen directeuren ervoor kiezen
om minder opera’s te maken óf ze zullen ook goedkopere
opera’s gaan maken. Ik verwacht het laatste.”
‘De voortrekkersrol van kunstenaars wordt vaak over het hoofd gezien’
Joop van den Ende pleit
voor overheidsfonds
Internationaal theater- en
televisieproducent Joop van
den Ende ging tijdens de Man-
deville-lezing aan de EUR op
19 mei 2011 in op de waarde
van kunst en cultuur. Van den
Ende werd deze dag door de
universiteit en het Rotterdamse
bedrijfsleven geëerd met een
‘maatschappelijk eredoctoraat’
vanwege zijn pioniersrol in live
entertainment en zijn bijdrage
aan de cultuur in Nederland.
Van den Ende eindigde zijn
lezing ‘Mecenaat in Nederland’
met een advies voor staats-
secretaris Halbe Zijlstra. Hij ad-
viseerde de oprichting van een
overheidsfonds van 100 miljoen
euro voor mooie blockbuster-
tentoonstellingen in de belang-
rijkste musea van Nederland.
De helft van dit bedrag dient
gereserveerd te worden voor
internationale marketing zodat
toeristen ervoor naar Nederland
komen. Bijkomend voordeel: de
Nederlandse Opera, het ballet
en de symfonische orkesten
zullen meeprofiteren van de
kunstminnende toeristen. Op
basis van cijfers uit Londen,
New York en Parijs rekende hij
het Nederlandse scenario door:
er zullen 3,4 miljoen meer toe-
risten naar Nederland komen,
die gemiddeld 388 euro per
persoon besteden. Inkomsten:
1,3 miljard waarvan 650 mil-
joen via belastingen naar de
staatskas vloeit.
erasmusalumni. magazine 29
Natuurlijk wist Yangson Li wat ijs was
voordat hij in 2004 voor zijn studie naar
Rotterdam kwam. Er zijn in zijn thuisstad
verschillende vestigingen van ijsketens als
Haägen-Dazs en Cold Stone Creamery. Maar
wat hij in Rotterdam in De IJssalon ontdekte,
was volgens hem ‘uniek’.
“Ik woonde in dezelfde straat, op de Meent.
Elke keer als ik langs de ijswinkel liep, wilde
ik een ijsje kopen. En als het weer een beetje
goed was, nam ik er meestal ook een. Ik
probeerde alle smaken, ze zijn allemaal even
lekker. Mijn persoonlijke favorieten zijn pista-
che en verse munt.
“Gedurende mijn studiejaren zag ik De IJs-
salon uitgroeien tot de meest populaire ijs-
winkel van Rotterdam. Er kwamen ook ves-
tigingen in andere steden. En door die groei,
ontstond bij mij het idee om een IJssalon te
openen in Peking.”
Hij benaderde Robin Alting met het idee.
Alting is meervoudig Nederlands kampioen
ijsdraaien en eigenaar van De IJssalon. Een-
maal terug in Peking in juli 2010 begonnen
de voorbereidingen. Half 2011 ging de zaak
open. De naam en het logo van de Chinese
IJssalon zijn gelijk aan de Nederlandse. Het
ijs wordt gemaakt volgens het recept van Ro-
bin Alting. De ijsmakers hier en daar hebben
geregeld contact.
“De IJssalon slaat goed aan omdat het een
moderne look combineert met de traditio-
neel Italiaanse stijl”, vertelt Yangson. “Chi-
nezen houden erg van ijs. Mensen genieten
dan van de lekkere smaak van Italiaans ijs,
gemaakt van de beste ingrediënten.”
Daarom Rotterdam
Dus opende ik een IJssalon in Peking
Naam: Yangsong Li (28 jaar)
Studie: Bachelor en master
Logistic management
Afgestudeerd: 2010
Trots op: De IJssalon
(foto onder: De IJssalon aan
de Meent)
De Chinese student Yangson Li werd in Rotterdam verliefd op
het ijs van De IJssalon aan de Meent. Terug in zijn vaderland,
opende hij een vestiging in Peking.
tekst Mieke Fiers
beeld Ronald van den Heerik
erasmusalumni. magazine 31
32 erasmusalumni. magazine
Alumni zaken
Dies Natalis 2011De 98ste verjaardag van de Erasmus Universiteit wordt op 8 november gevierd. Volgens traditie reikt de universiteit tijdens haar Dies Natalis een eredoc-toraat uit. Dit jaar is deze voor Lord Alan Rodger. De Schot Alan Rodger was rechter in de Supreme Court, het hoogste juridische orgaan van het Verenigd Ko-ninkrijk. Het eredoctoraat word postuum uitgereikt, Rodger is in juni 2011 op 66-jarige leeftijd overleden.
Dinsdag 8 november 2011, 15.30 uur Aula
www.eur.nl/dies
Erasmus Universiteit Rotterdam Alumnizaken & Corporate
Relations
Carien van der Wal
Kamer A1-60
010-4081815
vanderwal@smc.eur.nl
www.alumni.nl
Erasmus Alumni Advies
Raad
Frans van Houten, Derek Roos,
Dominique Schrijer, Michel
Dutrée, Paul van de Maas,
Sietze Hepkema, Henk Welte-
vreden, Ebru Umar, Dick Ver-
beek, Ila Kasem, Steven van
Eijck, Frans Weisglas, Pieter
Zevenbergen (voorzitter), Mar-
cella Breedeveld, Rinske Brand,
Lilianne Ploumen, Fiona Dove,
Jan Hendrik Egberts, Arie Fak-
kert.
Nieuwe Director
Development
Esther Huls werkt sinds 15 au-
gustus als Director Develop-
ment bij het Alumnioffice.
Hiervoor werkte ze als mana-
ger Corporate & Foundation
partnerships bij UNICEF Neder-
land. Esther (1969) heeft Be-
drijfskunde aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam gestu-
deerd. Ze is verantwoordelijk
voor het opzetten van een
EUR-brede fondsenwervings-
portfolio en de coördinatie van
fondsenwervingsactiviteiten.
Nieuwe opzet UB-pas
Met ingang van 1 januari
2012 zal de UB Lenerspas niet
langer worden verstrekt via
het Alumni Office. Alumni die
een lenerspas willen aanschaf-
fen kunnen m.i.v. deze datum
direct in de UB terecht.
De Lenerspas kost in 2012 € 15 per jaar.
Taalcursussen
Het Taal- en Trainingscentrum
van de EUR verzorgt in de
avonduren cursussen Chinees,
Japans, Italiaans, Spaans,
Nederlands, Engels, Frans en
Duits. EUR-alumni krijgen
10% korting op het tarief voor
externen.
http://www.eur.nl/ttc/alumni/
Social Media
De EUR maakt steeds meer ge-
bruik van Facebook, LinkedIn
en Twitter voor het communi-
ceren met haar afgestudeer-
den. Het Erasmus Alumni Offi-
ce heeft ook haar eigen You-
Tubekanaal (AlumniEUR).
Heeft u interessant beeldmate-
riaal (van vroeger of nu), neem
dan contact op met alumni@
smc.eur.nl.
WO Monitor
Bent u afgestudeerd tussen
1/10/09 en 30/09/10 (Ba-
chelor, niet verder studerend,
master of doctorandus)?
Opgelet, in in het najaar 2011
wordt de tweejaarlijkse WO-
monitor afgenomen. De resul-
taten hiervan worden gebruikt
voor aanpassingen in het on-
derwijs- en alumnibeleid van
de instelling. Doe daarom
mee!
International Alumni Baro-
meter
In het voorjaar 2011 heeft een
onderzoek plaatsgevonden
onder de internationale alumni
aan Nederlandse universitei-
ten. De uitkomsten van dit on-
derzoek kunt u vinden op
www.eur.nl/alumni.
Erasmus Alumni Vereniging
Alexandra Staab,
Secretariaat EAV
Postbus 4382
3006 AJ Rotterdam
0031(0)10 4149407
www.erasmusalumnivereni-
ging.nl
Desiderius di(e)s
EAV i.s.m. ESE
Dr. A.H.G. (Alexander) Rinnooy
Kan, voorzitter SER, oud-rector
magnificus van de EUR en
EAV-lid, discussieert met enke-
le prominente jongere alumni
van ESE en andere EUR-facul-
teiten over actuele onderwer-
pen die hen bezighouden.
27 oktober 2011, 16.30 uur,
Natuur Historisch Museum
Rotterdam, Westzeedijk 345
(Museumpark), 3015 AA,
Rotterdam
www.erasmusalumnivereni-
ging.nl
www.nmr.nl/nmr/home.do
HonEURs
Alumnivereniging HonEURs
Sanida Sejkic
Kamer M7-34
06-42877491
www.honeursalumnivereni-
ging.nl
Alumnivereniging voor oud-
deelnemers van het Erasmus
Honours Programme. De doel-
stelling van HonEURs is het
blijven vergroten van de ken-
nis en het netwerk van Ho-
nours Programme-alumni. Dat
doet ze met inhoudelijke bij-
eenkomsten met prominente
sprekers, culturele bijeenkom-
sten en borrels.
Ben of ken je een oud-deelne-
mer van het Erasmus Honours
Programme en nog geen lid
van de vereniging? Neem dan
contact met ons op: info@ho-
neursalumnivereniging.nl.
Studium Generale /
Erasmus Cultuur
Fedde Spoel / Lucienne
Boehmer
Kamers E1-47 / E1-38
010-4082693 / 010-4081394
www.eur.nl/sgec
erasmusalumni. magazine 33
Lof der zotheid, 500 jaar
bestseller
Wetenschapscafé, met prof.
dr. Hans Trapman, cultuurhis-
toricus (EUR)
Ma. 31 oktober 2011, 19.30
uur, Dik T, Hoogstraat 110,
Rotterdam
www.science4you
Come to your senses
Lunchlezingenserie over de
zintuigen.
www.eur.nl/sgec
Zien is meer dan kijken
Door dr. Jos van der Geest
(neurowetenschapper,
Erasmus MC)
Di. 1 nov 2011, 12.30 uur,
Collegezaal 3, Erasmus MC
Smaak bij wormen
Door dr. Gert Jansen (celbio-
loog, Erasmus MC)
Di. 15 nov 2011, 12.30 uur,
Collegezaal 3, Erasmus MC
Het verborgen zintuig
Kunst en wetenschap in geu-
ren en kleuren. Door dr. Cre-
tien van Campen (psycholoog)
en drs. Caro Verbeek (kunst-
historicus)
Di. 22 nov 2011, 12.30 uur,
Collegezaal 3, Erasmus MC
Imageneering
Zintuigprikkeling, een nieuwe
stap in marketing en manage-
ment. Door Ronald Ligten-
berg, oprichter van Stichting
Skyway en docent aan het Eu-
rocollege in Rotterdam.
Di 29 nov 2011, 12.00 uur,
M1-19, Woudestein
Herfstgast: Inez Weski
De Nederlandse topstrafrecht-
advocaat mr. Inez Weski heeft
een voorliefde voor complexe,
niet-doorsnee megazaken. Ze
vertegenwoordigde o.a. Desi
Bouterse, Guus K. (wapenhan-
del in Liberia) en August B. (di-
amantroof Schiphol). De EUR-
alumna wordt geroemd om
haar werkmentaliteit, inne-
mende schaterlach en enorme
dossierkennis. Aan de hand
van haar favoriete film-, TV- en
muziekfragmenten gaat Weski
in gesprek met Geert Maarse
(redacteur Erasmus Magazine)
over o.a. haar relatie met het
OM en het Nederlandse
rechtssysteem.
Do 17 nov 2011, 19.30 uur,
De Unie, Mauritsweg 34-35
www.eur.nl/sgec
Het einde der tijden
De hekkensluiter van het na-
jaarsprogramma van Studium
Generale is een big bang! Vlak
voor de kerstvakantie en aan
de vooravond van 2012,
houdt Maarten Keulemans
een lezing over verschillende
theorieën die verkondigen dat
in 2012 het einde der tijden in
zicht is. Keulemans is o.a. we-
tenschapsjournalist voor De
Volkskrant en auteur van het
boek en de website Exit Mun-
di: de 50 beste scenario’s. Dr.
Stef Aupers, cultuursocioloog
aan de FSW EUR, gaat tijdens
deze lunchlezing in op de
vraag hoe complottheorieën
eigenlijk ontstaan. Met een
gesproken column door Gert
van der Ende (eindredacteur
Erasmus Magazine).
Elke 20ste aanmelder krijgt
een vrije toegang tot het jaar
2012! Di 13 dec 2011, 12.00
uur, VB-47, Woudestein
www.eur.nl/sgec
Erasmus School of Economics Alumnizaken ESE
Charles Hermans
hermans@ese.eur.nl
Kamer H7-19
010-4081803
www.esealumni.nl
De ESE organiseert een aantal,
jaarlijks terugkerende evene-
menten zoals de ESE-Alumni-
dag in het voorjaar bij de ope-
ningsdag van de EFR-busi-
nessweek, en de Najaarsdag.
www.esealumni.nl
Agenda
De najaarsdag organiseert de
ESE dit jaar samen met de
Erasmus Alumni Vereniging
(EAV) op 27 oktober 2011.
www.erasmusalumnivereni-
ging.nl of www.esealumni.nl
Banden met alumni
De ESE hecht groot belang aan
een sterke band tussen de
alumni onderling, en tussen de
alumni en hun faculteit. Afge-
studeerden kunnen zo leren
van de praktijkervaringen van
anderen en op de hoogte blij-
ven van de ontwikkelingen
binnen hun vakgebied. Alle
nieuwe alumni van de ESE krij-
gen een tweejarig lidmaat-
schap van de EAV cadeau van
hun faculteit.
Erasmus Education Fund
Het fonds heeft tot doel het
ondersteunen van initiatieven
waarmee kansarme talentvolle
jongeren in staat worden ge-
steld om met behulp van ver-
volgonderwijs zich te ontwik-
kelen tot de leiders van de toe-
komstige generatie.
Meer informatie op www.eras-
museducationfund.nl
Uw gewaardeerde financiële
bijdrage kunt u overmaken op
rekening 11.69.09.463 van het
Erasmus Trustfonds te Rotter-
dam onder vermelding van
‘Erasmus Education Fund’.
De haven en het ‘natte’ rechtDe Kring van Juristen van de Erasmus Alumni Ver-eniging organiseert samen met de Stichting Dutch Legal Network for Shipping and Transport (DLNST) op donderdag 15 december a.s. een presentatie bij het Havenbedrijf Rotterdam N.V. met als titel: ‘De Rotterdamse Haven en het ‘natte’ recht anno 2011’. Directeur DLNST Emily Dérogée spreekt over het Ne-derlandse transportrecht, rechtspraak en arbitrage. Een rechter zal de huidige rol van de ‘natte kamer’ toelichten. De maritieme en transportgerelateerde juridische opleidingen worden gepresenteerd. Kort-om: een must voor Rotterdamse juristen.
15 december 2011, 13.30 uur, Havenbedrijf Rotterdam,
17e etage, Wilhelminakade 909, Rotterdam
www.dlnst.nl
34 erasmusalumni. magazine
FSR zoekt internationale
bedrijven
Twintig studenten (laatste fase
studie in de richting Finance of
Accountancy) bezoeken van
23/4 t/m 4/5 2012 Ho Chi
Minhcity en Bangkok voor een
researchproject. Een andere
groep van twintig studenten
zal prestigieuze casussen op-
lossen bij verschillende bedrij-
ven in Milaan (26-30/3 2012).
De Financiele Studievereniging
Rotterdam zoekt daarom be-
drijven in de bovengenoemde
steden die bereid zijn een
groep studenten te ontvangen
voor een ochtend- of middag-
programma.
activities@fsr.nu of 010 - 408
1830
Faculteit der Sociale WetenschappenAlumnizaken FSW
Bestuurskunde
Lalita Rambhadjan
Kamer M8-34
010-4082526
www.eur.nl/fsw/bsk/abeur
alumnisociologie@fsw.eur.nl
Linkedin groep actief
@ABEUR_alumni
Nieuw Bestuur ABEUR
Eva van Beek, Jeanine Evers,
Gerco Buijk en Linda Jansen
Nieuwe hoogleraren
Prof.dr. Harry Geerlings,
Duurzame mobiliteit
Prof.dr. Steven van de Walle,
Vergelijkende Bestuurskunde
Psychologie
Ilona Boutestijn
Kamer T13
boutestijn@fsw.eur.nl
Sociologie
Dr. Erik Snel
Kamer M6-34
snel@fsw.eur.nl
Erasmus School of Law (ESL)Alumnizaken ESL
Arnoud Houweling
Kamer L5-30
010-4089758
www.frg.eur.nl/alumni
‘Advo-coach’ van start
Via het programma Advo-
coach, opgezet door ESL, VU
en NOvA, maken B2- en B3-
studenten onder begeleiding
van een advocaat, kennis met
de wereld van de advocatuur.
Meer informatie via mr.
Munish Ramlal, ramlal@law.
eur.nl.
Mozaïekbeurs voor
alumnus Bouabid
Criminologie-alumnus
Abdessamad Bouabid ontving
een prestigieuze Mozaïekbeurs
van 200.000 euro van de
NWO. Bouabid gaat het
groepsimago van
Marokkaanse jongeren
onderzoeken en werd al
bedolven onder media-
aandacht, van Telegraaf tot
BNR.
(foto: mildred Ramzan)
Agenda
1/12/2011 afscheidscollege
prof. dr. R. Foqué
18/11/2011 De Doelderdag
2011: ‘Nieuw mecenaat:
geven voor wetenschap en
cultuur’
Oraties
10/11/2011 Prof.dr. G.
Wagner
2/12/2011 Prof. dr. R.H.J.M.
Staring
9/12/2011 Prof. mr. dr. W.S.R.
Stoter
Benoemingen hoogleraren
Prof.dr. R.W.M. Giard,
hoogleraar Methodologie en
aansprakelijkheid
Prof. dr. A. Stadler,
hoogleraar Comparative Mass
Litigation
Prof. mr. M.W. Scheltema,
hoogleraar Enforcement issues
in private law
Prof. N. Rickman, hoogleraar
Chair Costs and Benefits of
Regulation
Prof.mr.dr. A.R. Houweling,
bijzonder hoogleraar
Arbeidsrecht
Prof. mr. dr. M.J. van
Ginneken, hoogleraar
Internationaal
ondernemingsrecht, in het
bijzonder internationale
corporate governance
Prof. mr. J.B.S. Hijink,
hoogleraar
Jaarrekeningenrecht
Erasmus MCAlumnizaken Erasmus MC
Erasmus MC, Kamer Fe 331
010-7044538
alumni@erasmusmc.nl
www.erasmusmc.nl/
verenigingen/alumni
Alumnivereniging
Erasmus MC
Laurence Walhout
Kamer Fe 331
010-7044538
alumni@erasmusmc.nl
Faculteit der WijsbegeerteAlumnizaken FW
Ticia Herold
010-4088980
alumni@fwb.eur.nl
Geven voor wetenschap en cultuurZowel de wetenschap als de kunst- en cultuursector wordt er momenteel mee geconfronteerd dat de overheid zich deels als financier terugtrekt. Dit bete-kent dat op zoek moet worden gegaan naar alterna-tieve financieringsbronnen. Mecenaat lijkt hierbij het toverwoord. Maar wat houdt mecenaat in de univer-sitaire en culturele context in? Een geldelijke dona-tie, maar ook het delen van kennis en ervaring of een netwerk kan een welkome ondersteuning vormen. Reden genoeg om tijdens de elfde De Doelderdag op 18 november 2011 het mecenaat, geven aan weten-schap en cultuur, centraal te stellen. Uiteraard wordt deze problematiek dan in een juridisch en weten-schappelijk kader geplaatst.
Meld u aan via www.esl.eur.nl/doelderdag.
18 november 2011, 13.15 uur, Novotel Brainpark
http://www.esl.eur.nl/doelderdag
Alumni zaken
erasmusalumni. magazine 35
Alumnivereniging ERA
Monique Goense
moniquegoense@hotmail.com
Erasmus School of History, Culture and CommunicationAlumnizaken ESHCC
Sabai Doodkorte
Kamer L3-30
010-4082874
doodkorte@eshcc.eur.nl
www.eshcc.eur.nl/alumni
Arbeidsmarkt
Oriëntatiedagen
Verschillende workshops zoals
het oefenen van een sollicita-
tiegesprek en het gebruik van
social media bij het vinden van
een baan.
22 en 23 februari 2012,
9.00-17.00 uur,
Campus Woudestein
www.eshcc.eur.nl/amo
Alumniborrel
23 februari 2012, 19.00-21.00
uur, De Etage, L-gebouw,
Campus Woudestein
www.eshcc.eur.nl/alumni
Erfgoedsymposium: Het
museum als makelaar
Wat maakt individuen tot een
gemeenschap en welke rol
kan het museum daarin spe-
len? Dat is het onderwerp van
het symposium Het museum
als makelaar dat de Erasmus
Universiteit Rotterdam en het
Erfgoedhuis Zuid-Holland op
10 november in het Dord-
rechts Museum organiseren.
10 november 2011,
Het Dordrechts Museum
www.eshcc.eur.nl
Gijsbert Oonk naar Harvard
Gijsbert Oonk is aangesteld als
de Alfred D. Chandler, Jr. in-
ternational visiting scholar in
the Business History Group,
Harvard University, Boston,
2011-2012. Hij is van 15 april
2012 tot 15 juni 2012 op de
Harvard Campus in Boston.
Lustrum faculteitsvereni-
ging Histartes
In februari 2012 bestaat Histar-
tes 30 jaar. De lustrumcommis-
sie van de vereniging is bezig
met de voorbereidingen van de
vijfdaagse viering. Oud-Histar-
tesleden zijn van harte welkom
om het lustrum mee te vieren.
http://histartes.nl
Linkedin Group Alumni
ESHCC
Word lid van de Alumnigroep
van de ESHCC op Linkedin.
Op deze pagina publiceert het
Alumni Office van de faculteit
nieuwtjes, vacatures en aan-
biedingen van alumni. De link
naar de alumnigroep vind je
op de website: www.eshcc.
eur.nl/alumni.
erasmus in europa
Eras
mus
Uni
vers
iteit
Rott
erda
m
Rrob derksrene leisink
/
Eras
mu
s U
niv
ersi
teit
Ro
tter
dam
Op deze pagina vindt u een kleine selectie van een prachtig
aanbod aan relatiegeschenken van de Erasmus Universiteit.
Op www.eur.nl/faciliteiten/relatiegeschenken/assortiment/ vindt
u ons volledige assortiment. Bestellingen kunnen geplaatst wor-
den door een e-mail te sturen naar bestelling@eur.nl.
Van iedere bestelling gaat 1 naar het Erasmus Scholarship Fund.
Dit fonds heeft als doelstelling intelligente jonge mensen van
buiten de Europese Unie een kans te geven om in Rotterdam
te studeren. Voor meer informatie en giften gaat u naar:
www.eur.nl/alumni/esf.
Erasmus in Europa€ 3,95 Het levensverhaal van Erasmus in strip-vorm; vanaf 7 jaar, maar voor alle leeftijden! NL of ENG
Trui*€ 29,95Kleuren: roze/d.blauw/grijs/groenMaten: xs – xxl* Trui plus jogging-broek (niet afgebeeld) samen voor € 50.
Pennenset€ 35Vulpen + balpen
T-shirt € 14,95Kleuren: zwart / wit / blauw / grijs / bruin / groenMaten: xs - xxl
Bronzen beeld Erasmus€ 99,65Hoogte: 15 cm
Chocolade tablet € 3,50 (Ø 12 cm)
EUR relatiegeschenken
Foto
grafi
e (d
eels
): Fr
ank
Vers
teeg
en/w
ww
.enc
reat
ive.
nl
36 erasmusalumni. magazine
Rotterdam School of ManagementAlumnizaken RSM
Drs. Eva Rood,
Manager Alumni Relaties
Bedrijfskunde
Kamer T6-25
010-408 2698
alumni@rsm.nl
www.alumni.nl
RSM Outlook
Ontvangt u ons Corporate &
Alumni Magazine RSM Out-
look - dat twee keer per jaar
verschijnt, met bedrijfskundige
artikelen en alumninieuws -
niet (meer)? Dan hebben wij
geen correct adres van u.
Stuur uw contactgegevens
naar alumni@rsm.nl en u ont-
vangt voortaan de Outlook!
Alumni evenementen en
nieuwsbrief
Kijk voor een actueel en com-
pleet overzicht van alumni-
evenementen op onze web-
site, of neem een abonnement
op onze elektronische nieuws-
brief – maandelijks ontvangt u
dan een overzicht van nieuws
en bijeenkomsten. Stuur ons
een mailtje met als onderwerp
‘Aanmelding Nieuwsbrief’ en
we zetten u op de verzendlijst.
Give back through the RSM
annual fund
RSM is a diverse community of
international students, faculty,
researchers, alumni, business
leaders and staff with one uni-
fying commitment: to make
business, and business educa-
tion, an instrument of positive
change that can change the
world.
The RSM Annual Fund ensures
that the most talented, pro-
mising, and creative young
leaders of the future will be
part of the RSM community
through our scholarship pro-
grammes.
www.rsm.nl/annualfund
Erasmus Marketing Alumni
Associatie
Lina Hu
Kamer H15-26
010-4081838
www.emaa.nl
International Institute of Social Studies (ISS)Alumnizaken ISS
Sandra Nijhof
Kortenaerkade 12
2518 AX The Hague
+31 70 4260 414
Alumni@iss.nl
www.iss.nl/alumni
Over ISS
Het ISS in Den haag, sinds me-
dio 2009 onderdeel van de
EUR, heeft een wereldwijd
netwerk van meer dan 11.000
alumni. Het merendeel van de-
ze alumni is afkomstig uit ont-
wikkelings- of transitielanden.
Regelmatig zijn er alumni
meetings op locatie, waarbij
vaak ook andere EUR-alumni
worden uitgenodigd.
Communicatie
Er is intensieve communicatie
tussen ISS en haar alumni, en
alumni onderling via newslet-
ters en e-mail, maar vooral
ook Facebook en Linkedin. In
de loop van 2011, wanneer de
ISS-website zal overgaan naar
de EUR-website, zullen ook de
alumnigegevens van ISS zijn
opgenomen in de Erasmus
Alumni Database.
Graduation Ceremony
Op 16 december 2011 heeft
de Graduation Ceremony
plaats waarbij de MA studen-
ten hun diploma ontvangen.
Dit event is ook live te volgen
op de website, voor alle fami-
lieleden, vrienden en anderen
die er niet bij kunnen zijn
16 december 2011, Campus
Woudestein
www.eur.nl/alumni
iBMGAlumnizaken iBMG
Ernst Bakker
alumni@bmg.eur.nl
www.bmg.eur.nl/alumni
Oratie prof.dr. Hans
Severens
Economische evaluatie in de
zorg vereist Europese
samenwerking.
Voorafgaand aan de oratie
wordt een mini-symposium
georganiseerd met
internationale sprekers.
11 november 2011, 16.00 uur,
Aula, campus Woudestein
www.bmg.eur.nl
Big Pharma: Principles
vs. Profits
Internationaal congres
8-9 december 2011,
campus Woudestein
www.erasmusobservatory-
onhealthlaw.nl
Academische Leergang
Zorg Management
Leergang in zes modules,
gericht op de uitbreiding van
kennis en vakmanschap van
directeuren, beleidsmakers en
managers in de zorg.
Bijeenkomsten op 16/3, 20/4,
1/6, 7/9, 5/10, 9/11 (allen in
2012)
Erasmus Centrum voor
Management Development in
de zorg vanaf 16 maart 2012,
campus Woudestein, € 4.500,-
(inclusief literatuur)
www.erasmuscmdz.nl
Alumnivereniging
Alumnivereniging Beleid &
Management
Gezondheidszorg (aBMG)
Yvonne van Persie
secretaris@abmg.nl
www.abmg.nl
Congres:
Netwerken in de Zorg
De nieuwe netwerksamen-
leving vraagt om sneller en
efficiënter werken en schept
verwachtingen bij zorg-
verleners en consumenten.
Daarnaast biedt het kansen op
het vlak van innovatie en
dienstverlening dichter bij
huis, iets waarop ook het
nieuwe kabinet inzet met de
beleids-doelstelling Zorg
Dichtbij.
6 oktober 2011, 13.00 - 19.00
uur, Min. VWS in Den Haag
http://abmg.nl/nieuws/2011/
congres-abmg-jongvws-
netwerken-in-de-zorg.html
Alumni zaken
Institute for Housing and Urban Development StudiesIHS Alumni International
Sarah Steendam
Kamer T14-33
+31 10 4089874
www.ihs.nl/alumni
IHS Alumni Day 2011
The IHS past and present came
together in a warm
atmosphere during the IHS
Alumni Day 2011, May 25th.
IHS alumni from all over the
world, students and staff
exchanged ideas, shared
experiences and memories!
IHS database of consultants
IHS would like to invite alumni
to submit their cv in the
database of consultants for
future cooperation in projects
together.
http://cvip.assortis.com/ihs/
apply/register.asp/
advisory@ihs.nl
IHS employs alumni!
IHS Alumni Jeannette Calder
(UMD5) and Anteneh Getnet
Dagnachew (UMD4) were
employed at IHS on temporary
assignements. They are now
replaced by Veronica Olivotto
(UMD6) and Oreoluwa Fika
(UMD4)!
Updates for Urban
Professionals
For many years, IHS has
organised regional refresher
courses addressed to its
alumni and other urban
professionals thanks to the
financial support provided by
NUFFIC. This autumn, 4
refresher courses will take
place in Nigeria, Ecuador,
Egypt and South Africa.
http://www.ihs.nl/alumni/
refresher_courses
Erasmus Instituut voor Financiële PlanningAlumnizaken IFP
Theo Hoogwout
Kamer H 16-07
010-4081491
www.erasmusifp.nl
Beleggen in vastgoed
Symposium.
Naast fiscale actualiteiten bij
beleggen in vastgoed komen
de beleggingsperspectieven in
Nederland, Europa en/of de
wereld aan de orde. Beleggen
in grond, woonpanden of win-
kels.
2 november 2011,
15.30 uur ontvangst
(16.00 aanvang),
Campus Woudestein
Q-gebouw
www.erasmusifp.nl,
lieverst@ese.eur.nl
Column …in corpore sano
erasmusalumni. magazine 37
Voorjaar 1992, de mensa van de Katholieke Universiteit Leuven. We zijn voor het eerst op een buitenlands toernooi met onze pas opgerichte Rotterdamse Studentenvoetbalvereniging Antibarbari. De studentensporters in de mensa bonken opeens massaal met hun bestek op tafel. Eerst rustig en langzaam, daarna harder en sneller. Leuk, wij doen ook mee. Dan springen her en der Engelse studentes in avondjurk op tafel. Onder luid gejoel ontdoen de dames zich van hun kleding. Als jonge student - vers uit de Ach-terhoek - maakt dit op mij grote indruk.Dit soort momenten zijn voor mij onlosmakelijk verbonden met een actief studentenleven. Net als het ontmoeten van gelijkge-stemden, die mogelijk uitgroeien tot vrienden voor het leven. En natuurlijk de bestuurlijke en sociale vaardigheden die studenten opdoen bij inzet voor hun vereniging, of dat nu een sport-, studie- of gezelligheidsvereniging is. Studentensport zorgt daar-naast voor Mens sana in corpore sano, een gezonde geest in een gezond lichaam. Dat kan geen kwaad na een avond stappen.Vanuit dit idee begon ik tweeënhalf jaar geleden als directeur van Erasmus Sport (voorheen Stichting Studentenvoorzieningen Rotterdam). Fit blijven, sociale binding, verrijkende ervaringen en memorabele sportevenementen, daar gaan we voor met onze studenten. Die meerwaarde van studentensport willen we steeds meer studenten laten ervaren.Daarom brengt Rotterdam ook een bid uit om de European Uni-versities Games in 2014 te mogen organiseren. Op 26 novem-ber 2011 wordt bekend waar deze spelen gehouden worden: Lissabon, Wroclaw of Rotterdam. Als we de Spelen binnenhalen, komen in juli 2014 vierduizend studenten uit heel Europa twee weken naar Rotterdam om deel te nemen aan tien verschillende sporten: badminton, basketbal, golf, handbal, roeien, tafeltennis, tennis, voetbal, volleybal en zaalvoetbal. Voor de Erasmus Universiteit Rotterdam zou het een prachtige afsluiting zijn van de eeuwviering in 2013-2014. We willen een student village creëren als centrale ontmoetingsplek voor onze buitenlandse gasten en onze Rotterdamse studenten. In samen-werking met North Sea Jazz en Erasmus Cultuur gaan we in en rond het nieuwe studentenpaviljoen elke avond spetterende optredens verzorgen. En op grote schermen is de eindfase van het WK Voetbal in Brazilië met elkaar te volgen, met hopelijk Nederland in de finale. Het moet voor de studenten een prachtig evenement worden om nooit te vergeten. En we zullen zorgen voor stevige tafels in de mensa.
Menso de Maar (1970) is directeur Erasmus Sport en haalde in 1997 zijn diploma Bedrijfseconomie aan de EUR.
Waarom Erasmus AcademieAlgemene informatie
Eras
mu
s A
cad
emie
, in
stit
uu
t vo
or
po
stac
adem
isch
on
der
wijs
Kies voor de waarden van toponderwijswww.erasmusacademie.nl
Wij willen inspirerenErasmus Academie gelooft in prikkelende, hoogwaardige kennis die inspireert en motiveert. Kennis die voortkomt uit wetenschappelijke research en voor onze klanten praktisch toegankelijk en bruikbaar is gemaakt. Kennis ook waarmee onze klanten anderen én hun organisaties kunnen inspireren.
De kracht van innovatieErasmus Academie gelooft in de kracht van vernieuwing en verbetering. Daarom zijn we constant op zoek naar nieuwe onderwerpen en nieuwe kennisgebieden die bruikbaar kunnen zijn voor onze klanten en naar nieuwe onderwijsvormen om die kennis met hen te delen.
Samenwerking is de sleutelErasmus Academie gelooft dat samenwerking de sleutel is tot succes. In samenwerking met de Erasmus Universi-teit, met onze partners én met onze klanten. In samen-werking die leidt tot het ontginnen van nieuwe kennis en
nieuwe opleidingen. En natuurlijk in samenwerking die leidt tot kwalitatief het beste onderwijs dat mogelijk is.
Duurzaam staat vooropErasmus Academie gelooft in kennis die een bijdrage le-vert aan een duurzame ontwikkeling. Aan kennis die een blijvend effect heeft op zowel het individu als organisa-ties. Dat stelt eisen aan het design van onze opleidingen. Die worden dan ook zo ontwikkeld dat onze klanten optimaal profi teren van de investering die zij doen.
Betrokken en divers Erasmus Academie gelooft dat kennis ook moet bijdra-gen aan een rechtvaardige en open samenleving. Ons ideaal is dat onze opleidingen niet alleen bijdragen aan zakelijke ambities, maar ook aan meer betrokken-heid bij de wereld, persoonlijke ontwikkeling en kritisch oordeelsvermogen. Kennis moet de ogen openen voor de ander en het andere, voor diversiteit en wisselende perspectieven.
Erasmus Academie is niet zomaar een onderwijsinstelling. Waar wij als Erasmus Academie goed in zijn is het vertalen van academisch onderzoek naar kwalitatief hoogwaardige cursussen voor u en uw organisatie. Daarbij worden wij gedreven door onze kernwaarden.
Gelooft u ook hierin en voelt u zich aangesproken? Dan nodig ik u uit om contact met mij op te nemen (tel. 010-408 2090, e-mail hofstede@erasmusacademie.nl) voor een gesprek over onze opleidingsmogelijkheden of kijk voor ons uitgebreide cursusaanbod op www.erasmusacademie.nl
Ad Hofstede,directeur Erasmus AcademieInstituut voor postacademisch onderwijs, Erasmus Universiteit Rotterdam
Juridisch | HR & Leiderschap | ICT & Management | Beleid & Bestuur Financieel & Bedrijf | Management & Strategie | Media & CommunicatiePersoonlijke Ontwikkeling | Incompany & Maatwerk
Erasmus Academie: Je leven lang leren
erasmusalumni. magazine 39
Familieportret
De broers: “In de opleiding is het nodige veran-
derd. Wij kregen veel deelvakken: histologie, ana-
tomie, embryologie etc. Karel kreeg klinischer en
meer geïntegreerd onderwijs. In onze tijd was al-
les ook veel kleinschaliger, de faculteit bestond
net drie jaar en er was slechts één collegezaal.
Ook het aanzien van het vak is veranderd. Door
toegenomen mondigheid en een meer relativeren-
de houding van de patiënt is de status van de
dokter gedevalueerd, wat zeker geen slechte ont-
wikkeling is.”
Karel: “Tijdens mijn studie hebben mijn vader en
ooms over mijn schouder meegekeken, zo had ik
drie extra meningen over de leerstof.”
Karel was lid van studentenvereniging RSC, net als
zijn vader en oom Patrick. Bij gelegenheid kwa-
men ze wel eens bij hem op de sociëteit. Als
‘brassen’ en ‘zooien’ in het gesprek opduiken,
schudt Erik het hoofd. Hij is nooit lid geworden.
Erik: “Door militaire dienst heb ik de ontgroening
gemist, daarom werd ik voor een kennismakings-
gesprek uitgenodigd bij het corps. Terwijl ik daar
zat te wachten, sommeerde een klein opdondertje
mij op te staan. Waarom zou ik dat doen, en
waarom sla je zo’n toon aan, was mijn reactie.
Daarmee was voor mij het hoofdstuk studenten-
vereniging afgesloten.”
Marius maakt als medisch adviseur gebruik van de
expertise van zijn broers en neef Karel. Patrick
heeft meermaals demonstraties gegeven tijdens
snijpractica die Karel gaf als student-assistent. Dan
zette hij een knieprothese in een geprepareerd li-
chaam. Erik moet wennen aan zijn leven zonder
praktijk. Maar tijdens familiefeestjes zal hij ge-
woon blijven meepraten over het vak.
Drie broers keken over Karels schouder mee
Familie Klop
(vlnr)
Broer: Erik, 65 jaar
Werk: Huisarts, met verlof
Studie: Geneeskunde van
1969 tot 1975
Broer: Patrick, 60 jaar
Werk: Orthopedisch chirurg
Studie: Geneeskunde van
1971 tot 1977
Zoon (van Marius):
Karel, 26 jaar
Beroep: Promovendus
Chirurgie
Studie: Geneeskunde van
2003 tot 2010
Broer: Marius, 61 jaar
Beroep: Medisch adviseur
Studie: Geneeskunde van
1969 tot 1976
Het gezin Klop telde zeven
jongens en een meisje. Vader
was huisarts. Vier zonen kozen
ook voor het artsenvak, drie van
hen studeerden in de Maasstad.
Net als kleinzoon Karel.
tekst en beeld Ronald van den Heerik
Waarom Erasmus AcademieAlgemene informatie
Eras
mu
s A
cad
emie
, in
stit
uu
t vo
or
po
stac
adem
isch
on
der
wijs
Kies voor de waarden van toponderwijswww.erasmusacademie.nl
Wij willen inspirerenErasmus Academie gelooft in prikkelende, hoogwaardige kennis die inspireert en motiveert. Kennis die voortkomt uit wetenschappelijke research en voor onze klanten praktisch toegankelijk en bruikbaar is gemaakt. Kennis ook waarmee onze klanten anderen én hun organisaties kunnen inspireren.
De kracht van innovatieErasmus Academie gelooft in de kracht van vernieuwing en verbetering. Daarom zijn we constant op zoek naar nieuwe onderwerpen en nieuwe kennisgebieden die bruikbaar kunnen zijn voor onze klanten en naar nieuwe onderwijsvormen om die kennis met hen te delen.
Samenwerking is de sleutelErasmus Academie gelooft dat samenwerking de sleutel is tot succes. In samenwerking met de Erasmus Universi-teit, met onze partners én met onze klanten. In samen-werking die leidt tot het ontginnen van nieuwe kennis en
nieuwe opleidingen. En natuurlijk in samenwerking die leidt tot kwalitatief het beste onderwijs dat mogelijk is.
Duurzaam staat vooropErasmus Academie gelooft in kennis die een bijdrage le-vert aan een duurzame ontwikkeling. Aan kennis die een blijvend effect heeft op zowel het individu als organisa-ties. Dat stelt eisen aan het design van onze opleidingen. Die worden dan ook zo ontwikkeld dat onze klanten optimaal profi teren van de investering die zij doen.
Betrokken en divers Erasmus Academie gelooft dat kennis ook moet bijdra-gen aan een rechtvaardige en open samenleving. Ons ideaal is dat onze opleidingen niet alleen bijdragen aan zakelijke ambities, maar ook aan meer betrokken-heid bij de wereld, persoonlijke ontwikkeling en kritisch oordeelsvermogen. Kennis moet de ogen openen voor de ander en het andere, voor diversiteit en wisselende perspectieven.
Erasmus Academie is niet zomaar een onderwijsinstelling. Waar wij als Erasmus Academie goed in zijn is het vertalen van academisch onderzoek naar kwalitatief hoogwaardige cursussen voor u en uw organisatie. Daarbij worden wij gedreven door onze kernwaarden.
Gelooft u ook hierin en voelt u zich aangesproken? Dan nodig ik u uit om contact met mij op te nemen (tel. 010-408 2090, e-mail hofstede@erasmusacademie.nl) voor een gesprek over onze opleidingsmogelijkheden of kijk voor ons uitgebreide cursusaanbod op www.erasmusacademie.nl
Ad Hofstede,directeur Erasmus AcademieInstituut voor postacademisch onderwijs, Erasmus Universiteit Rotterdam
Juridisch | HR & Leiderschap | ICT & Management | Beleid & Bestuur Financieel & Bedrijf | Management & Strategie | Media & CommunicatiePersoonlijke Ontwikkeling | Incompany & Maatwerk
Erasmus Academie: Je leven lang leren
ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENTERASMUS UNIVERSITY
OPEN PROGRAMMES, A SERVICE LINE OF
EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT
YOu’RE CLEARLY AhEAd OF thE CuRVERSM CAN kEEP YOU THEREAs EUR alumnus you are a critical thinker with a desire to achieve. Now you are in the world of work.
You know about success. You know the learning never stops. Are you ready for a boost with the best?
We know your time is precious. You need the best practical tools with real results.
RSM Open Programmes offer world class training - straight to the point
• The latest on the cutting edge issues you need to know about
• Personal coaching from world class academics and business leaders
• Outstanding professional networking opportunities
10% discount for alumni of RSM and EuR
For an overview of our open programmes please visit our website www.rsm.nl/open