Epilepsie

Epilepsie is een tijdelijke functiestoornis in

de hersenen, waarbij hersencellen zich

plotseling en ongecontroleerd ontladen.

Pas als iemand bij herhaling dergelijke

aanvallen heeft, is er sprake van epilepsie.

Soorten aanvallen

• Gegeneraliseerde aanvallen

• Partiële aanvallen

Soorten aanvallen (1)

Gegeneraliseerde aanvallen:

• hierbij zijn grote delen van de zenuwcellen van de rechter- en de linkerhersenhelft betrokken;

• iemand met een dergelijke aanval is volledig buiten bewustzijn.

Gegeneraliseerdeaanval

Gegeneraliseerde aanvallen

• Tonisch-clonische aanvallen• De aanval begint met een stijfkramp (tonisch), gevolgd door

ritmische schokken (spierkrampen in het hele lichaam) (clonisch).

• Absences• Korte afwezigheid, met meestal alleen een

bewustzijnsstoornis.

• Myoclonische aanvallen• Kortdurende spierschokken (enkelvoudig of in reeksen) in

armen en/of benen met een erg kortdurende bewustzijnsstoornis.

• Atone aanvallen• Valaanvallen met spierverslapping

Soorten aanvallen (2)

Partiële aanvallen:

• alleen een bepaald deel of bepaalde delen van de hersenen zijn hierbij betrokken;

• het bewustzijn is soms nog intact, soms verminderd en soms helemaal afwezig.

Partiële aanvallen

• Eenvoudig partiële aanvallen• Het bewustzijn is volledig in tact. Vaak merken andere

mensen deze aanvallen niet eens op, omdat ze zo licht zijn. Deze aanval kan bestaan uit een plotselinge spiersamentrekking van een arm, been of in het gezicht. Ook kan het zijn dat men iets proeft, ruikt of ziet dat er niet is.

• Complex partiële aanvallen• In de meeste gevallen is het bewustzijn verlaagd. Tijdens de

aanval zijn handelingen als wriemelen, plukken, kauw- of smakbewegingen of zelfs rondlopen waar te nemen.

• Gevolgd door een gegeneraliseerde aanval

Diagnose

• Verhaal van de patiënt (anamnese) is meestal onvoldoende.

• Het verhaal van anderen (hetero-anamnese) is erg belangrijk!

• Video-opname maken (thuis)

• Elektro-encefalogram (EEG)

EEG

MRI

Hoe vaak komt het voor?

• Ca. 100.000 mensen hebben epilepsie.

• Ca. 10.000 nieuwe diagnoses per jaar (±1 op de 150)

• Epilepsie ontstaat het meest in de jeugd (voor het 20e jaar) en op oudere leeftijd (na het 65e jaar).

Oorzaken epilepsie

• Aangeboren hersenafwijking

• Hersentumor

• Hersenbloeding of -infarct

• Infectie

• Hersenbeschadiging na een ongeluk

• Vaak geen oorzaak

• Erfelijkheid/verhoogde aanleg

onbekende oorzaak

66%

aangeboren8%

bloedvaten11%

infectie2%

tumor4%

Trauma6%

degeneratief3%

Oorzaken epilepsie

Starten behandeling?

• Na eenmalig insult: meestal afwachten.

• Tweemaal insult < 1 jaar: start medicatie.

• Beschadiging/afwijking in hersenen plus ondersteunend EEG-beeld: start medicatie.

Hoe epilepsie behandelen?

• Medicijnen

• Andere mogelijkheden:– Epilepsie chirurgie– Nervus vagusstimulatie– Ketogeen dieet

Medicijnen (1)

De meest gangbare manier om

epilepsie te behandelen:

medicijnen

• Doel: aanvallen en risico's t.g.v. recidief aanvallen voorkomen.

• 70-75% is goed met medicijnen te behandelen.

Medicijnen (2)

Eerste keus medicijnen:

• Valproaat (Depakine, Propymal, Convulex)

• Carbamazepine (Tegretol, Carbymal)

• Lamotrigine (Lamictal)

Andere mogelijkheden

• Epilepsie chirurgie

• Nervus vagusstimulatie

• Ketogeen dieet

Epilepsie chirurgie

Over het algemeen wordt een stuk van de slaapkwab of voorhoofdskwab van de hersenen, waar de haard zit, weggenomen.

Nervus vagusstimulatie

Prikkeling van de linker nervus vagus heeft invloed op de hersenen en kan aanvalsonder-drukkend werken.

Nervus vagusstimulatie

Een soort pacemaker in de borst geïmplanteerd met een draad, die onder de huid naar de linker nervus vagus loopt.

Nervus vagusstimulatie

Onderzoeksgegevens*

• bij ca. 44%: sterke afname aanvallen;

• bij ca. 30%: redelijk tot goede afname;

• bij 25%: nauwelijks of geen verbetering.

* Na gemiddeld 1 jaar NVS

Ketogeen dieet

• Specifiek voor kinderen.

• Dieet bestaat voornamelijk uit vet.

• Door tekort aan suiker wordt vet omgezet in zgn. ketonen (aceton).

• Blijkt soms gunstig te zijn bij epilepsie.

Ketogeen dieet

Onderzoek bij 51 kinderen

Na 1 jaar:• 10% (5) geen aanvallen.

• 12% (6) 90% < aanvallen.

• 53% (27) gestopt met het dieet.

25

Eerste hulp• Kijk op uw horloge en probeer te noteren hoelang

de aanval duurt. • Blijf kalm, dan kunt u beter helpen. • Blijf erbij en voorkom dat de betrokkene zich tijdens

de aanval verwondt. • Leg iets zachts ( jas, handdoek ) onder het hoofd. • Zorg dat de betrokkene op een veilige plaats ligt,

dus uit de buurt van water, vuur, de rijweg e.d. • Zorg dat de ademhaling zo min mogelijk gehinderd

wordt• leg de betrokkene, als hij weer slap wordt, op de zij,

zodat speeksel en bloed uit de mond kunnen lopen en de tong de luchtwegen niet kan blokkeren.

26

Niet doen• Probeer nooit iets hards tussen de tanden te stoppen

om het bijten op de tong te voorkomen;

• Probeer niet de aanval tegen te houden door het heftige bewegen van armen en benen te stoppen;

• Sprenkel geen water in het gezicht, dat heeft geen enkel effect.

• Geef geen medicijnen,

• Bel niet direct een dokter of een ambulance, dit is namelijk zelden nodig, alleen bij ernstige verwondingen; de meeste aanvallen gaan vanzelf weer over wel als aanval langer dan 5 min duurt