Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

35
Epilepsie en Epilepsie en rijgeschiktheid rijgeschiktheid Isabelle Aers Isabelle Aers Dienst Neurologie Dienst Neurologie Maria Middelares Maria Middelares

Transcript of Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Page 1: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en Epilepsie en rijgeschiktheidrijgeschiktheid

Isabelle AersIsabelle Aers

Dienst Neurologie Dienst Neurologie Maria Middelares Maria Middelares

Page 2: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheidEpilepsie en rijgeschiktheid

AlgemeenAlgemeen Medische criteriaMedische criteria VerkeersveiligheidVerkeersveiligheid Juridisch-medische aspectenJuridisch-medische aspecten

Page 3: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: algemeenalgemeen

Prevalentie epilepsie in de volwassen bevolking Prevalentie epilepsie in de volwassen bevolking is 0.4%is 0.4%

Onderzoek toont aan dat rijgeschiktheid, Onderzoek toont aan dat rijgeschiktheid, na aanvalsvrijheid, de belangrijkste zorg is van na aanvalsvrijheid, de belangrijkste zorg is van de epilepsiepatiëntende epilepsiepatiënten

Page 4: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Europese werkgroep (1995-1996):Europese werkgroep (1995-1996):geen Europese wetgeving, enkel richtlijnengeen Europese wetgeving, enkel richtlijnen

De Europese lidstaten dienen binnen deze De Europese lidstaten dienen binnen deze aanbevelingen te handelen:aanbevelingen te handelen:ze kunnen dus niet soepeler zijn, ze kunnen dus niet soepeler zijn, maar wel meer restrictiefmaar wel meer restrictief

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: algemeenalgemeen

Page 5: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

Bepaald door KB van 23 maart 1998 Bepaald door KB van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijsbetreffende het rijbewijs

Bijlage 6: Nieuwe medische criteria Bijlage 6: Nieuwe medische criteria betreffende het rijbewijsbetreffende het rijbewijs

Page 6: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.
Page 7: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

Een onderscheid dient gemaakt tussenEen onderscheid dient gemaakt tussen

- Kandidaten voor rijbewijs - Kandidaten voor rijbewijs groep 1groep 1: : A3, A, B of B+EA3, A, B of B+E

- Kandidaten voor rijbewijs - Kandidaten voor rijbewijs groep 2groep 2::C, C+E, D, D+E of C1, C1+E, D1, D1+EC, C+E, D, D+E of C1, C1+E, D1, D1+E

Page 8: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

Om Om rijgeschiktrijgeschikt te worden verklaard dient de te worden verklaard dient de kandidaat:kandidaat:

- Aan de in bijlage zes voorgeschreven - Aan de in bijlage zes voorgeschreven minimumnormen te voldoen minimumnormen te voldoen

- Vrij te zijn van elke in deze bijlage opgenomen - Vrij te zijn van elke in deze bijlage opgenomen lichamelijk of geestelijke aandoening of lichamelijk of geestelijke aandoening of afwijking, die zijn functionele mogelijkheden afwijking, die zijn functionele mogelijkheden zodanig beperkt, dat hij een gevaar kan zodanig beperkt, dat hij een gevaar kan opleveren voor de veiligheid bij het besturen van opleveren voor de veiligheid bij het besturen van een motorvoertuigeen motorvoertuig

Page 9: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgeving wetgeving

Kandidaten voor Kandidaten voor rijbewijs groep 1rijbewijs groep 1 ondertekenen zelf een verklaring de zij, bij ondertekenen zelf een verklaring de zij, bij hun weten, niet lijden aan een aandoening hun weten, niet lijden aan een aandoening vermeld in bijlage 6vermeld in bijlage 6

Als de kandidaat denkt niet te voldoen, dient Als de kandidaat denkt niet te voldoen, dient een onderzoek te gebeuren bij een vrij een onderzoek te gebeuren bij een vrij gekozen geneesheer, die de kandidaat gekozen geneesheer, die de kandidaat doorstuurt naar de geschikte specialistdoorstuurt naar de geschikte specialist

Page 10: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.
Page 11: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.
Page 12: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

Kandidaten voor Kandidaten voor rijbewijs groep 2rijbewijs groep 2 en ook en ook mensen die personen vervoeren beroepshalve mensen die personen vervoeren beroepshalve dienen een onderzoek te ondergaan door een dienen een onderzoek te ondergaan door een geneesheer van een medisch centrum van de geneesheer van een medisch centrum van de Sociaal-Medische RijksdienstSociaal-Medische Rijksdienst

Rijgeschiktheid is steeds beperkt tot 5 jaar, Rijgeschiktheid is steeds beperkt tot 5 jaar, boven 50 jaar tot 3 jaarboven 50 jaar tot 3 jaar

Page 13: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

Bij functionele beperkingen ten gevolge vanBij functionele beperkingen ten gevolge vanmusculo-skeletale aandoeningen, musculo-skeletale aandoeningen, aandoeningen van het zenuwstelselaandoeningen van het zenuwstelselof van aandoeningen waar een beperking of van aandoeningen waar een beperking bestaat van motorische controle, bestaat van motorische controle, waarnemingen of gedrag en waarnemingen of gedrag en beoordelingsvermogen beoordelingsvermogen wordt de kandidaat doorverwezenwordt de kandidaat doorverwezennaar hetnaar het CARACARA

Page 14: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

CARA CARA Haachtsesteenweg 1405Haachtsesteenweg 14051130 Brussel1130 BrusselTel : 02/2441552Tel : 02/2441552Fax : 02/2441592 of 02/2164342Fax : 02/2441592 of 02/2164342E-mail : E-mail : [email protected]

WWW. BIVV.BEWWW. BIVV.BE

Page 15: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1. Normen voor kandidaten groep 13.1. Normen voor kandidaten groep 1

3.1.2. De kandidaat met epilepsie is niet 3.1.2. De kandidaat met epilepsie is niet rijgeschiktrijgeschikt

Page 16: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1. Normen voor kandidaten groep 13.1. Normen voor kandidaten groep 1 3.1.3. De kandidaat die sinds de leeftijd van 15 3.1.3. De kandidaat die sinds de leeftijd van 15

jaar en zonder behandeling geen aanvallen jaar en zonder behandeling geen aanvallen meer heeft vertoond, kan rijgeschikt worden meer heeft vertoond, kan rijgeschikt worden verklaard als een uitgebreid neurologisch verklaard als een uitgebreid neurologisch onderzoek niet wijst op het bestaan van een onderzoek niet wijst op het bestaan van een cerebrale pathologiecerebrale pathologie

Page 17: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1.4. De kandidaat die geen aanvallen van 3.1.4. De kandidaat die geen aanvallen van epilepsie meer heeft vertoond sinds één jaar, epilepsie meer heeft vertoond sinds één jaar, kan rijgeschikt worden verklaardkan rijgeschikt worden verklaard

- Geldigheidsduur van de rijgeschiktheid is - Geldigheidsduur van de rijgeschiktheid is beperkt tot maximum één jaarbeperkt tot maximum één jaar

- Tweede verlenging: maximum 3 jaar- Tweede verlenging: maximum 3 jaar

- Derde verlenging: maximum 5 jaar- Derde verlenging: maximum 5 jaar

- Nadien eventueel zonder beperking in duur- Nadien eventueel zonder beperking in duur

Page 18: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1.5. De kandidaat kan na een eerste aanval 3.1.5. De kandidaat kan na een eerste aanval van epilepsie zonder EEG-afwijkingen en mits van epilepsie zonder EEG-afwijkingen en mits regelmatige controle, na zes maanden regelmatige controle, na zes maanden rijgeschikt worden verklaardrijgeschikt worden verklaard

- Geldigheidsduur: beperkt tot 1 jaar- Geldigheidsduur: beperkt tot 1 jaar

- Tweede verlenging: max. 3 jaar en 6 maanden- Tweede verlenging: max. 3 jaar en 6 maanden

- Derde verlenging: 5 jaar- Derde verlenging: 5 jaar

- Nadien zonder geldigheidsbeperking- Nadien zonder geldigheidsbeperking

Page 19: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1.6. Na een epileptisch insult door 3.1.6. Na een epileptisch insult door afbouw afbouw of wijziging in behandelingof wijziging in behandeling kan de kandidaat kan de kandidaat na na drie maandendrie maanden rijgeschikt worden rijgeschikt worden verklaardverklaard

3.1.7. Na een eenmalige aanval door 3.1.7. Na een eenmalige aanval door een een verklarende of vermijdbare oorzaakverklarende of vermijdbare oorzaak kan de kan de kandidaat ook na kandidaat ook na drie maandendrie maanden rijgeschikt rijgeschikt worden verklaardworden verklaard

Het EEG mag geen epileptische activiteiten Het EEG mag geen epileptische activiteiten vertonenvertonen

Page 20: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.1.8. Bij aanvallen van epilepsie die 3.1.8. Bij aanvallen van epilepsie die geen geen invloed hebben op de rijvaardigheid of het invloed hebben op de rijvaardigheid of het bewustzijnbewustzijn (en zonder andere aanvallen), kan de (en zonder andere aanvallen), kan de kandidaat na kandidaat na drie maandendrie maanden rijgeschikt worden rijgeschikt worden verklaardverklaard

3.1.9. Bij aanvallen 3.1.9. Bij aanvallen exclusief in de slaapexclusief in de slaap, kan de , kan de kandidaat na kandidaat na twee jaartwee jaar rijgeschikt worden rijgeschikt worden verklaardverklaard

Geldigheidsduur: maximum 1 jaarGeldigheidsduur: maximum 1 jaar

Page 21: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid:Epilepsie en rijgeschiktheid:wetgevingwetgeving

3.1.10. Verlenging van geldigheidsduur van 3.1.10. Verlenging van geldigheidsduur van rijgeschiktheid dient te gebeuren mitsrijgeschiktheid dient te gebeuren mits

- Regelmatig geneeskundig toezicht- Regelmatig geneeskundig toezicht - Geen nieuwe aanvallen- Geen nieuwe aanvallen - Neurologisch onderzoek besluit tot stabilisatie- Neurologisch onderzoek besluit tot stabilisatie - De aanvrager voldoende inzicht heeft in zijn - De aanvrager voldoende inzicht heeft in zijn

aandoening aandoening - Getuigt van strikte therapietrouw- Getuigt van strikte therapietrouw

Page 22: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

0

2

4

6

8

10

12

Aanvalsvrij vanaf 15

jaar

Eenmaligeaanval

Uitgelokteaanval

Aanvallenexclusief in

de slaap

jaar

Tweede verlenging

Eerste verlenging

Rijden toegelaten

Rijverbod

Page 23: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.2. Normen voor kandidaten groep 23.2. Normen voor kandidaten groep 2

3.2.1. De kandidaat met epilepsie is niet 3.2.1. De kandidaat met epilepsie is niet rijgeschiktrijgeschikt

Page 24: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: wetgevingwetgeving

3.2. Normen voor kandidaten groep 23.2. Normen voor kandidaten groep 2 Deze kandidatien dienen steeds een onderzoek Deze kandidatien dienen steeds een onderzoek

te ondergaan door een geneesheer van een te ondergaan door een geneesheer van een medisch centrum van de medisch centrum van de Sociaal-Medische Sociaal-Medische RijksdienstRijksdienst

Page 25: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid:Epilepsie en rijgeschiktheid:verkeersveiligheidverkeersveiligheid

- Slechts 1/250 hospitalisaties door - Slechts 1/250 hospitalisaties door verkeersongevallen heeft een medische oorzaakverkeersongevallen heeft een medische oorzaak

- 37% hiervan zou te wijten zijn aan epilepsie- 37% hiervan zou te wijten zijn aan epilepsie - Ongevallen gerelateerd aan epilepsie maken - Ongevallen gerelateerd aan epilepsie maken

slechts 0.25% van de ongevallen uitslechts 0.25% van de ongevallen uit - Slechts 11% van de ongevallen bij - Slechts 11% van de ongevallen bij

epilepsiepatiënten wordt veroorzaakt door een epilepsiepatiënten wordt veroorzaakt door een aanvalaanval

Page 26: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Meer kans op ongeval met ernstige verwondingen Meer kans op ongeval met ernstige verwondingen ??

- UK onderzoek : niet meer, maar tweemaal meer - UK onderzoek : niet meer, maar tweemaal meer fatale ongevallen.fatale ongevallen.

- Nederlands onderzoek : niet conclusief- Nederlands onderzoek : niet conclusief

- Maar bv bij alcohol gerelateerd ongevallen 30x - Maar bv bij alcohol gerelateerd ongevallen 30x hoger dan epilepsie gerelateerdehoger dan epilepsie gerelateerde

- Eerste aanval maakt ongeveer 15% van de - Eerste aanval maakt ongeveer 15% van de epilepsie gerelateerde ongevallen uitepilepsie gerelateerde ongevallen uit

Page 27: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid:Epilepsie en rijgeschiktheid:verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Factoren die de rijgeschiktheid Factoren die de rijgeschiktheid beïnvloeden beïnvloeden

- Belangrijkste factor : - Belangrijkste factor :

periode van aanvalsvrijheidperiode van aanvalsvrijheid

Page 28: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Negatief beïnvloedende factorenNegatief beïnvloedende factoren: : - Non compliance van medicatie en follow-up- Non compliance van medicatie en follow-up - Alcohol en drugmisbruik in voorbije maanden- Alcohol en drugmisbruik in voorbije maanden - Structurele hersenschade- Structurele hersenschade - Niet corrigeerbare aandoening van hersenfunctie - Niet corrigeerbare aandoening van hersenfunctie

of metabolismeof metabolisme - Clusters van aanvallen- Clusters van aanvallen - Ernst van de aanvallen- Ernst van de aanvallen

Page 29: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid:Epilepsie en rijgeschiktheid:verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Positief beïnvloedende factorenPositief beïnvloedende factoren

- Uitgelokte aanvallen (als vermijdbaar)- Uitgelokte aanvallen (als vermijdbaar)

- Aanvallen tijdens medicatie veranderingen - Aanvallen tijdens medicatie veranderingen

- Aanvallen die het bwz en motoriek niet - Aanvallen die het bwz en motoriek niet aantastenaantasten

- Enkel nachtelijke aanvallen.- Enkel nachtelijke aanvallen.

Page 30: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: verkeersveiligheidverkeersveiligheid

««Aanvaardbaar risicoAanvaardbaar risico»: additioneel risico naast het risico »: additioneel risico naast het risico op ongeval in de algemene populatie van chauffeurs.op ongeval in de algemene populatie van chauffeurs.

- 10% extra risico wordt als aanvaardbaar beschouwd- 10% extra risico wordt als aanvaardbaar beschouwd

- Is afhankelijk van:- Is afhankelijk van:- Tijd achter het stuur- Tijd achter het stuur- Kans op een aanval- Kans op een aanval- Percentage aanvallen dat een ongeval veroorzaakt- Percentage aanvallen dat een ongeval veroorzaakt- Verloop van de kans op een aanval over verloop van - Verloop van de kans op een aanval over verloop van tijdtijd

Page 31: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid:Epilepsie en rijgeschiktheid:verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Page 32: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijbewijs: Epilepsie en rijbewijs: verkeersveiligheidverkeersveiligheid

Wat voor groep 2?Wat voor groep 2? (commercial and professional driving)(commercial and professional driving)

Meer risico doorMeer risico door - Meer tijd achter het stuur- Meer tijd achter het stuur - Meer kans op zwaar ongeval: passagiers, - Meer kans op zwaar ongeval: passagiers,

zwaardere voertuigenzwaardere voertuigen

Hierdoor is de wetgeving veel strikter!Hierdoor is de wetgeving veel strikter!

Page 33: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: juridisch-medische aspectenjuridisch-medische aspecten

Bij rijongeschiktheidBij rijongeschiktheid:: - Kandidaat inlichten en dit noteren in het dossier. - Kandidaat inlichten en dit noteren in het dossier.

Eventueel verklaring laten Eventueel verklaring laten ondertekenenondertekenen door door kandidaatkandidaat

- Kandidaat inlichten dat hij - Kandidaat inlichten dat hij binnen de vierbinnen de vier werkdagenwerkdagen zijn rijbewijs moet inleveren bij de zijn rijbewijs moet inleveren bij de bevoegde overheidbevoegde overheid

Page 34: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: juridisch-medische aspectenjuridisch-medische aspecten

Bij rijongeschiktheid die wordt genegeerd Bij rijongeschiktheid die wordt genegeerd door patiëntdoor patiënt

- Zo de arts gewetensvol meent dat patiënt een - Zo de arts gewetensvol meent dat patiënt een ongeval kan veroorzaken met zware gevolgen ongeval kan veroorzaken met zware gevolgen voor hemzelf en derden, mag de arts de voor hemzelf en derden, mag de arts de Procureur des KoningsProcureur des Konings inlichten inlichten

- In - In geen gevalgeen geval mag de arts andere derden mag de arts andere derden inlichten (bv verzekering of politie)inlichten (bv verzekering of politie)

Page 35: Epilepsie en rijgeschiktheid Isabelle Aers Dienst Neurologie Maria Middelares.

Epilepsie en rijgeschiktheid: Epilepsie en rijgeschiktheid: take home messagestake home messages

De wetgeving is strikt en wordt weinig De wetgeving is strikt en wordt weinig (volledig) toegepast(volledig) toegepast

Bij twijfel: inlichtingen en/of keuring door Bij twijfel: inlichtingen en/of keuring door het CARAhet CARA

Belang voor de verkeersveiligheid mag Belang voor de verkeersveiligheid mag niet worden overdrevenniet worden overdreven

www.bivv.bewww.bivv.be