E a r t h O b s e r v a t i o n H e l p d e s k P r o g r a m m a S T E R E O 1 P r o j e c t e n G L O V E G + G E O S U C C E S S

G L O B A L E V E G E T A T I E G L O V E G + G E O S U C C E S S

Zorg om het welzijn van de planeetMenselijkeactiviteitenbeïnvloedeninsteedstoenemendematededynamiekvanaardseeco-systemenenveroorzakendrastischeveranderingeninlandbedekkingen-gebruik.Ditheeftwereldwijdverstrekkendegevolgenvoorbiodiversiteit,klimaatenvoedselvoorziening.OmdezeproblemenbeterinkaarttebrengenmethetoogopeengezondereenveiligereplaneetwerdGMESopgericht.GMESstaatvoor“GlobalMonitoringforEnvironmentandSecu-rity”eniseengezamenlijkinitiatiefvanESA(EuropeseRuimtevaartorganisatie)endeEuro-peseCommissie.Hetisdebedoelingomcontinugegevensoverdeevolutievandetoestandvandeaardeteverzamelenentebewerkentotbruikbareinformatievoorbeleidsinstantiesenanderegebruikers.Lageresolutieaardobservatiesatellietenmakendagelijksopnamesvanhet volledige aardoppervlak en vormen hiervoor dan ook een belangrijke gegevensbron.Maarombetrouwbareinformatieaantelevereniseenbeterbegripnodigvanprocessendieplaatsvindenindeaardseecosystemen.

De globale veranderingen in landbedekking in kaart gebrachtDrieBelgischeonderzoeksinstellingencombineerdenhuncomplementaireexpertiseinéénconsortiummethetoogopeendoorgedrevenstudievandynamischeaardseecosystemenmetbehulpvanaardobservatie.HetonderzoekwoualdusbijdragentotdedefiniëringvanproductenendienstenbinnenhetGMESperspectief.Lageresolutiedatasetsvanverschillendesensorenwerdenopelkaarafgestemdzodateenunieke hoogkwalitatieve lange termijn tijdsreeks [1985-2005] van gegevens voor handenwasvoortrendanalysesinlandgebruikenlandbedekking.Deontwikkelingvanspecifiekeindicesmaaktehetmogelijkveranderingeninlandbedekkingtussendeseizoenenenvanjaartotjaartedetecteren.BovendienwerdindesavannesvanzuidelijkAfrikahetrisicoopbrandenhetherstelpoten-tieelvandevegetatiebepaaldwatvangrootbelangisvoorhetCO

2gehalteindeatmosfeer.

Deschattingvandeplantaardigeproductievanbossenenbelangrijkelandbouwteeltenwerdverbeterd,ondermeerdoorhetinrekeningbrengenvandeverdampingdoorvegetatieenbeperkingeninwaterbeschikbaarheid.Dezekwantitatievebenaderingleidttoteendieperbegripvandeglobalevegetatiedynamiekenmeerdoelgerichtebeleidsingrepen.

P r o j e c t e n G L O V E G + G E O S U C C E S S F e d e r a a l W e t e n s c h a p s b e l e i d

Een beter begrip van terrestrische ecosystemen

StudiegebiedenDeheleaarde,AfrikaenEuropaSatellietbeeldenNOAA-AVHRRMETEOSATMODISLANDSAT

D o e l s t e l l i n g > > >

M e t h o d o l o g i e > > >

R e s u l t a a t > > >

Dedoelstellingvanhetprojectishetverkrijgenvaneenbeterbegripvandedynamiekvanaardseecosystemendoor:-Hetontwikkelenvanopteledetectiegebaseerdemetingenvanbelangrijkeparametersvoordetoestandvandevegetatie(NDVI,NEP,...).-Hetanalyserenvandeevolutievandezeparametersoptiendaagse,seizoensgebondenenjaarlijksetijdschaal.-Hetkoppelenvandezeparametersaanecosysteemprocessenvoordewetenschappelijkeonderbouwbijdeontwikkelingvanproductenenoperationelediensten.

- VerbeteringvandeVITO-VTTNOAA-AVHRRverwerkingsketen,voornamelijkmetbetrekkingtotdegeometrieendekalibratievandebeelden.Deketenwerdookuitgebreidmetmodulesvoordebepalingvanvolgendeaardoppervlaktevariabelen:breedband albedo, vegetatiebe-dekkingsgraad (VCF), landoppervlakte temperatuur (LST),evaporatieve fractie (EF),water-deficiet index (WDI),temperatuursverschil vegetatie index(TDVI),evapotranspiratie(ET)enbodemvochtgehalte(SMC).-OntwikkelingvanhetPDRS(Prospect,Disord,Rahman6S)radiatietransfermodelvoorSPOTVEGETATIONspecifiekebio-geofysischeparameters.-UitbreidingvanC-Fixmodelvoordeschattingvandeproductiviteitvanvegetatieonderwatergelimiteerdeomstandigheden.-Opzettenvaneenverwerkingsketenvoorglobaledetectievanveranderingenvanspectrale,ruimtelijkeentemporelekarakteristiekenvanlandbedekking.-Ontwikkelingvannieuweveranderingsdetectie-indices:Som van de absolute waarde van de veranderingsvector(SCV), Verschil in geïntegreerde vegetatie indices(DIV)enSeizoensge-bondenshiftindex(hetverschiltussenSCVenDIV).-Evaluatievanbrandrisico-indicesmetbehulpvanbinairelogistiekeregressie;testvangese-lecteerdechlorofylgerelateerdeindicesopbasisvanFuelMoistureContent(FMC)insavanneecosystemenvanzuidelijkAfrika.-Ontwikkelingvaneenhergroeningsindexvoorhetopvolgenvanhergroeivanverstoordevegetatiedoorvergelijkingvanverstoordepixelsmetonaangeroerdereferentiegebiedenmeteenvergelijkbarebodem,vegetatieenklimaat.

-Nieuwebio-geofysischeproductenvoorhetSPOTVEGETATIONinstrument.-SchattingvanevapotranspiratieenbodemvochtgehalteoverEuropa.-EenlangetermijntijdsarchiefoverzuidelijkAfrikavoordeevaluatievanvegetatieverande-ringen.-Nieuweparametersvoordeanalysevandevariabiliteitvandevegetatiedynamiek.-KwantificeringenanalysevandejaarlijkseveranderingeninvegetatieinAfrikabezuidendeSaharatussen2000en2004.-Eenbetereinschattingvandekoolstoffixatiedoorvegetatie.-Nauwkeurigereinschattingvanbrandgevaarinsavannegebiedenenevaluatievandeher-groeivanvegetatienanatuurrampen.

Verandering in vegetatie voor Afrika

op basis van de SCV index (Absolute

sum of the change vectors) tussen

(a) 2000 en 2001,

(b) tussen 2001 en 2002,

en (c) tussen 2002 en 2003.

Coördinator Dirk Van SpeybroeckTeledetectie en aard-observatieprocessen VITOdirk.vanspeybroeck@vito.be

Partners Pol Coppin Departement Landbeheer en -economieK.U.Leuvenpol.coppin@biw.kuleuven.be

Eric Lambin Unité de GéographieDépartement de Géologie et de GéographieUCLlambin@geog.ucl.ac.be

http://geofront.vgt.vito.be/geosuccess

G E O S U C C E S SUp-to-date aardobservatieproducten beschikbaar via het internet HetoperationeleGEOSUCCESSServiceCentersteltgebruikerseenbredewaaiervanaardobservatieproductenterbeschikkingwaarmeezedevegetatiebedekkingen-para-metersoveralterwereldkunnenopvolgen.HetdoelvanhetGEOSUCCESSServiceCentreDemonstrationprojectwasdegebruikersbetervandiensttezijndoorhetcontinube-schikbaarstellenvangeactualiseerdebeeldendieeenbijna“realtime”opvolgingvandevegetatieparameterstoelaat.Dezeserviceisgekoppeldaaneenhelpdeskdiegebruikersassisteertdoorhunspecifiekevragentebeantwoorden.DeGEOSUCCESSdienstenwordenbeschikbaargemaaktviadewebsitehttp://geofront.vgt.vito.be/geosuccess.Deweb-siteverschaftextrauitlegronddeproducten,enlaattoetebladerendoordebeschikbareproductenomzoeenkeuzetemaken.OndertussenisdeGEOSUCCESSwebsiteuitgebreidmeteengroteraanbodaanproducten,extrakeuzeparametersennieuwediensten.GEOSUCCESSiseenprojectvanGIM,TrasysenVITO.