Docenprofessionalisering mbt ict

P.Robert-Jan Simons

NSO

&

Universiteit Utrecht

Manifest 1

• ICT in het onderwijs is integraal onderdeel van onderwijsbeleid

• Iedere onderwijsinstituut moet een onderwijsvisie hebben

• Die helder, precies, transparant en omvattend is

• Die onderschreven wordt door alle stakeholders

• Die geworteld is in een visie op leren21-04-23 2

Waarom?

Meta-onderzoek: World class onderwijsorganisaties hebben als meest gemeenschappelijke kenmerken:

1.continue blijven proberen een lerende organisatie te worden

2.met een commitment voor continue probleemoplossen en

3.een gedeelde verantwoordelijkheid voor verbeteren

4.hiervoor hebben zij een heldere missie en visie op onderwijs nodig

21-04-23 3

Waarom een onderwijsvisie?

• Richting geven aan ontwikkeling

• Coherentie / eenheid in de onderwijsorganisatie

• Richting geven aan dagelijks gedrag

• Afstemming tussen vakken en docenten

• Duidelijkheid naar studenten, ouders en anderen

• Kader voor profrssionalisering21-04-23 4

Visie op: wat zijn de gewenste uitkomsten?

• Niet alle doelen zijn even belangrijk

• Vaak zijn de eisen veel hoger dan ooit gerealiseerd kan worden in de gegeven tijd

• Belangrijk geachte doelen worden niet getoetst

• Er is te veel onduidelijkheid

• Er wordt veel aangeboden dat niet noodzakelijk is: overladenheid

21-04-23 5

Van Rossum en Hamer

1. Kennis

2. Memoriseren

3. Reproductief toepassen

4. Zelf nadenken; flexibel toepassen

5. Relativisme

6. Besef van zelf

1. Heldere kennisoverdracht

2. Kennisoverdracht met zorg voor ontvanger

3. Interactie en shaping

4. Leren denken centraal

5. Dialoog en empathie

6. Authentieke relatie en wederzijds respect

21-04-23 6

Soorten toetsen: Drost en Verra: RTTI

• Reproductief

• Toepassingsgericht type 1

• Toepassingsgericht type 2

• Inzicht

• Competentie gericht

• Academisch gericht

21-04-23 7

Visie op hoe:

• Geworteld in theorie over leren

21-04-23 8

9

Vijf leermetaforen• Kunst afkijken; wat werkt? Meeliften, overnemen, leren in het echte

leven, druk, observeren, imiteren

• Participeren; dialoog, met anderen leren, samen iets uitzoeken, onderling vertrouwen, conversatie

• Kennis verwerven; boekenkennis, kennisoverdracht, leren van experts, doelgerichtheid

• Oefenen; veiligheid, coaching, expliciet leren, uitproberen, games, simulaties

• Ontdekken; in het diepe springen, nieuwsgierigheid, toeval, creativiteit, inspiratie

• Patronen (overlap en verschillen)

Onderwijsvisie over hoe?

• Welk patroon van manieren van leren is gewenst?

• Hoe verschuift dit in de loop van het curriculum?

• Hoe leren de studenten en docenten?

21-04-23 10

21-04-23 11

Onderwijsvisies

1. Tamelijk traditioneel: kennis verwerven en oefenen

2. Actief en zelfstandig (leren) leren: ontdekken

3. Context-rijk leren: kunst afkijken en oefenen

4. Samenwerkend leren: participeren

Manifest 2

• ICT gebruik moet passen in visie op onderwijs

• Waar alle stakeholders het over eens zijn

• Gewenste verhouding tussen de gewenste uitkomsten

• Gewenste verhouding tussen de 4 visies op onderwijs

21-04-23 12

21-04-23 13

Tamelijk traditioneel onderwijs

• Elektronisch toetsen– Formatief– Summatief

• Gebruik maken van beschikbaar on-line cursussen en –materialen (audio-visueel)

• Opnemen van belangrijke colleges en gastdocenten: apreso / collegerama

• Online tutoring

21-04-23 14

21-04-23 15

21-04-23 16

Actief en zelfstandig (leren) leren

• Ontsluiten online onderwijs (materialen)

• Peerfeedback en peertutoring

• Electronisch portfolio

• Zichtbaar maken van leerprocessen via knowledge forum

• Tools voor zelfreflectie en zelfbeoordeling

• Web-leren

21-04-23 17

• Verplaatsen van focus naar voorbereiding

• Eigen keuze van leerstrategie

• Door leerwerkproducten te maken

• Met hulp van medestudenten

• Peerfeedback

• Meer actieve bijeenkomsten n.a.v. onderlinge dialogen

• Competitie via editorial review21-04-23 18

21-04-23 19

Context-rijk leren

• Publiceren van producten• Leren door problemen van anderen op te lossen• Leren door adviezen te formuleren• Leren door te ontwerpen voor anderen• Leren door onderzoek voor anderen te doen• Leren door kritisch te reflecteren voor anderen

21-04-23 20

(Voortschrijdend Onderzoekend Inzicht)

sturerende vragen bij bestudering

zinvolle context : Waarom

Voorlopige werktheorie: hypotheses

Kritisch bekijken, evalueren

Uitdiepen: nieuwe informatie zoeken

Genereren van sub-problemen en vragen: nieuw inzicht

Verfijning van vragen en opstellen van nieuwe werktheorieen

Gedeelde

Expertise

21-04-23 21

Samenwerkend leren

• Studenten met elkaar en met anderen in contact brengen

• Samenwerkend leren om kwaliteit van leren te verbeteren

• Community building: cop en col• Groepen in standhouden buiten

onderwijs• Rollen verdelen

Manifest 3

Professionalisering van docenten gaat het best uit van:

1.Managen van de context

2.Lerend werken, werkend leren

3.Samenwerkend leren, samen lerend werken

4.Organisatieleren

21-04-23 22

1. Managen van de context• Externe ontwikkelingen bijhouden

• Vertalen naar de docenten– Overtuigen

– Buiten - binnen halen

• Meedoen aan het proces van permanente schoolontwikkeling op grond van externe input

• Eigen visie op leren en onderwijzen ontwikkelen

21-04-23 23

21-04-23 24

Onderzoeksgegevens vd Beemt:

• Traditionalisten– MSN, SMS, Internet

• Netwerkers– + Hyves, Facebook etc

• Gamers– Multiplayer onlinegamers– Game consoles

• Producers– + Actief maken van websites, video- en fotoconstructie

21-04-23+ 25

Kern• Wat vooral veranderde is aard en hoeveelheid

nieuwsgierigheid• Kinderen worden dag in dag uit nieuwsgierig

gemaakt in cumulatie van: reclame, tv, games, sociale netwerken, enz.

• Zij zijn verslaafd geraakt aan nieuwsgierigheid

21-04-23 26

• Korte cycli en hiphoppend van de ene naar de andere aandachttrekker

• Weinig actieve nieuwsgierigheid

• Verslaafd aan andere vormen van nieuwsgierigheid

• Zij zijn hierin meer verschillend geworden

• Interest driven en friendship driven curiosity21-04-23 27

28

Ambities mbt ict in het onderwijs

PersonalisatieAdaptieve routes

Gepersonaliseerde feedback

FlexibiliteitVerschillende inhouden (partnerships)

Manieren van leren

On-line ondersteuning

InclusieBinnen boord houden van bedreigde groepen (gehandicapten, zieken, allochtonen)

ProductiviteitKwaliteit van het leren

Efficiëntie van het leren

Laurillard:

2. LEREND WERKEN, WERKEND LEREN

Bert van Veldhuizen:

•Spreek een prestatie af en een tijdstip

•Zorg voor commitment van de leiding (schriftelijk vastgelegd) en het team

•Geef tijd en budget

•Leg verbinding met organisatieontwikkeling

21-04-23 29

voorbeeldtaken

• Ontwikkelen studiemateriaal

• Uitzoeken video’s

• Opzoeken online cursussen

• Organiseren en modereren van virtuele communities

• Onderzoek naar ictgebruik

• Bijhouden literatuur over ict

21-04-23 30

3. Samenwerkend leren, samen lerend werken

• Breng mensen bij elkaar

• Help hen om een community te worden

• Geef innovatietaken

• Help hen kennis over ict te delen

• Gebruik hierbij communicatie via ICT

21-04-23 31

Little

4 niveaus van interdependentie in docententeams:

1.Verhalen vertellen

2.Elkaar helpen en ondersteunen wanneer nodig

3.Delen van materialen en ideeën

4.Echt samenwerken: gedeelde verantwoordelijkheid / teamteaching

21-04-23 32

CUR-netwerk 1 juli 2004 Waar is de Community of Practice? 33

Community of practice

Wenger e.a.:

Een community of practice is een groep mensen die een zorg, probleem of passie met betrekking tot een bepaald domein delen en hun kennis en vaardigheden willen verdiepen door middel van een continue uitwisseling hierover.

Wenger: COP

• Gedeeld belang (gedeelde praktijk of gedeeld leren)

• Wederzijds commitment / engagement die collectiviteit oproept

• Een gedeeld repertoire van collectieve bronnen (routines, sensibiliteiten, artifacten, vocabulaire, stijlen, etc.)

21-04-23 34

4. Organisatieleren

21-04-23 35

• Voorselecteren van informatie uit externe en interne omgeving

• Geselecteerde informatie verspreiden

• Gemeenschappelijke betekenisverlening stimuleren

• Organisatiegeheugen organiseren

• Gebruik maken van organisatiegeheugen

• Evenwicht tussen structuurinterventies en cultuurinterventies:

• Structuurinterventies:– Laptops; Smartboards– Ictdocenten, leermiddelenarrangeurs

• Cultuurinterventies:– Congres over icttoepassingen– Voorbeeldwerking vanuit de leiding– Functioneringsgesprekken

21-04-23 36

Slot:

• Uitgaan van visie op onderwijs en leren

• Over wat en hoe

• Leiding geven aan professionaliseren– Managen van de context– Lerend werken, werkend leren– Samenwerkend leren en samenlerend werken– Organisatieleren

21-04-23 37

Prestatiegerichte

opleidingspraktijk

• kennisoverdracht

• opgelegde eisen als uitgangspunt

• resultaat gestuurd

• schijnzekerheid

• standaardoplossingen

• gezagsverhoudingen

• intensieve training (vanuit het systeem)

• kennisverwerking

• gezamenlijk onderzoek als uitgangspunt

• ondersteund door bewijs

• situationele zekerheid

• situatiegebonden oplossingen

• gedeelde verantwoordelijkheid

• continue leren (vanuit de persoon)

•

Professionele leergemeenschappen