SMOEL themabijeenkomst: Eerste hulp bij samenwerking met de gemeenten(n)

Utrecht, 27 juni 2013

Prof. Dr. Patrick Kenis Academic Dean, Antwerp Management School Hoogleraar Beleid- en Organisatiewetenschappen, Universiteit van Tilburg

De kunst van slim samenwerken

Overzicht Waarom is er zoveel vraag naar iets

(“samenwerking”) wat zo vaak (>70%) niet werkt?

Wanneer moet er noodzakelijk worden

samengewerkt? (strategisch vraagstuk)

En als er moet worden samengewerkt, hoe organiseren we het dan op zo’n manier dat het werkt? (operationele vraagstuk)

Wanneer moet er noodzakelijk worden samengewerkt in

netwerken?

Markt/

Competitie

“buy”

Samenwerken met

anderen om de

toegang tot

middelen te

verzekeren of

onzekerheden te

reduceren, etc.

Samenwerken

“ally”

Organisatie-

netwerk

“join”

Netwerk als

productiesysteem.

Er wordt waarde

gecreëerd op het niveau

van het netwerk.

Hiërarchie

“make”

Organisatienetwerken is één manier om dingen voor mekaar te krijgen …

Regelgeving en

bureaucratie

resultaat

Organisatienetwerken verbinden en delen informatie, middelen, activiteiten en competenties van soevereine1 en unieke organisaties om samen een outcome te bewerk-stelligen die geen van de organisaties afzonderlijk tot stand kan brengen.

1 geen eenheid van eigendom en leiding

Organisatienetwerken …

resultaat

Voorbeelden waar organisatie-netwerken aan de orde zijn

resultaat

Creëren van veilige woonwijken

Creëren van werkgelegenheid in achtergestelde regio’s

Verminderen van het spijbelen en schoolverzuim

Integratie van nieuwe burgers

Verhogen van de levenskwaliteit voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel

Voorkomen en stoppen van kindermishandeling

Betere zorg voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening

… produceren meerwaarde op het niveau van het netwerk (en dus de klant).

Organisatienetwerken …

resultaat

… produceren meerwaarde op het niveau van het netwerk (en dus de klant).

… bouwen op de sterktes en verschillen van de deelnemende organisaties.

Organisatienetwerken …

resultaat

… zien deelnemende organisaties als partners en niet als stakeholders.

Organisatienetwerken …

resultaat

… zien deelnemende organisaties als partners en niet als stakeholders.

… zijn in staat niet alleen shared service maar ook shared value te creëren (waardecreatie).

Organisatienetwerken …

resultaat

… brengen de complexiteit van het antwoord is in lijn met de complexiteit van het probleem (niet minder, maar ook niet meer!).

Organisatienetwerken …

resultaat

… brengen de complexiteit van het antwoord is in lijn met de complexiteit van het probleem (niet minder, maar ook niet meer!).

… zijn in staat problemen op te pakken die anders blijven liggen.

Organisatienetwerken …

resultaat

Het organisatienetwerk vergroot de kans bij complexe vragen dat …

signalen tijdig worden opgepakt

de fase tussen signaleren en starten van hulp niet te lang duurt

zorgen wel bespreekbaar worden gemaakt

er wel een passend aanbod bij behoefte is

bekendheid bestaat over waar je terecht kan

verantwoordelijkheden tussen alle niveaus wel goed worden afgesproken

East Africa Dairy Development (EADD) project

–Profitabele productie –en marketing van melk – (voor 175.000 boeren met een 0,5 à 2 hectare)

Vermiste personen

Wanneer organisatienetwerken als organisatievorm gebruiken?

Als er nood is aan competenties die verspreid zijn over verschillende soevereine organisaties. Wicked problems: er komen veel dingen bij kijken en die dingen zijn interdependent.

Het leveren van maatwerk:

een unieke product/dienst/ervaring.

Antwoord op “wicked problems”

Organisatienetwerken …

Bron Tussen institutioneel aanbod en organische vraag : een onderzoek naar de vraag wanneer en hoe gemeenten zouden moeten samenwerken in het organiseren en regisseren van de zorg rondom jeugd en gezin. M. van Leeuwen, Z. Brouwer, W. de Jong, A. van Woudenberg en P. Kenis (2011).

Het leveren van maatwerk “integrale zorg op maat”

Gebasseerd op:

C.K. Prahalad & M.S. Krishan (2008)

The New Age of Innovation.

McGraw Hill.

Het leveren van maatwerk

Bron:

Joe Ludlow and Belinda Vernon

(2011) Impact networks.

Charities working together to

improve outcomes. NPC.

Wat is de kern van de zaak in goed functionerende organisatienetwerken?

DIFFERENTIATIE

Innovatie Maatwerk

Complexe uitdagingen

Wat is de kern van de zaak in succesvolle organisatienetwerken?

DIFFERENTIATIE

INTEGRATIE

Innovatie Maatwerk

Complexe uitdagingen

Wat is de kern van de zaak in succesvolle organisatienetwerken?

DIFFERENTIATIE

INTEGRATIE

Innovatie Maatwerk

Complexe uitdagingen

Wat is de kern van de zaak in succesvolle organisatienetwerken?

… bezieling voor een doel

… een passend netwerkontwerp

… passend netwerkleiderschap

…

Integratie door …

Integratie door bezieling voor een doel (passion and purpose)

Duidelijke doelstelling

doelstelling

› Op het niveau van het organisatienetwerk.

› In termen van toegevoegde waarde voor een concreet iets (een eindgebruiker).

Integratie door netwerkontwerp

Bron: Keith Provan & Patrick Kenis (2007) ‘Modes of Network Governance: Structure, Management,

and Effectiveness’. Journal of Public Administration Research and Theory.

Lead

Organization NAO

Integratie door netwerkontwerp

Lead

Organization NAO

Bron: Keith Provan & Patrick Kenis (2007) ‘Modes of Network Governance: Structure, Management,

and Effectiveness’. Journal of Public Administration Research and Theory.

Integratie door passend netwerkleiderschap

Vaste overtuiging en overtuigen van anderen in belang van het resultaat

Differentiatie accepteren

Smart integration (niet SMART)

‘Politicus’

Pragmaticus: als huismiddel tegen comprehensivitis, longtermitis en institutionalitis

T-manager

Individual Performance

Low High

Low

High T-shaped

Contribution Across

Lone Stars

Butterflies

Integratie door passend netwerkleiderschap

OPENING MINDS TO IMPACT THE WORLD