Aan moderne dans 20e eeuw vooraf: academisch, klassiek, romantisch ballet 19e eeuw

Sprookjesachtige wereldZweven, gewichtloosheid Technisch

Spitzen, pirouettes, lifts, zweefsprongen

Buitenwaarts draaien voeten

Vijf basisposities

Romantisch ballet uit de 19e eeuw

Toneelmatige scènes dansscènesDivertissement = inhoudsloos amusement

Isadora Duncan in 1905 in St. Petersburg:

"Op een paar uitzonderingen na bestaat het ballet als geheel uit het overwinnen van moeilijkheden, acrobatiek, een soort opeenstapeling van mechanismen. Er is geen menselijke waarde in ballet. De dansers zijn bewegende poppen, geen mensen."

Moderne, expressionistische dans

• Isadora Duncan 1877 – 1927

• Streeft naar maximale bewegingsvrijheid,

• Blote voeten, loshangende gewaad,

• Extatische manier om gevoelens uit te drukken.

• Minder nadruk op techniek

• Gewone bewegingsthema’s

lopen, huppelen, rennen, gaan zitten, liggen.

• Plastische lichaamhoudingen, organische,

gebogen lijnen

• Eenvoudige toneelaankleding.

5-04Lilli Green; vergeten pionier; vgl met Isadora Duncan

Martha Graham 1894 - 1990

1. Nadruk op psychologisch drama (Freud)2. Gevoelens van hartstocht, frustratie of angst 3. Op expressionistische wijze uitvergroot, 4. zonder herkenbare verhaallijn. 5. Geestesgesteldheid op een lichamelijke manier

tot uitdrukking gebracht. 6. Basis is contrast tussen spanning en ontspanning 7. (contraction en release). 8. Spanning aantrekken van de spieren, vooral

het middenrif, samen met inademen en het kromtrekken van de rug.

9. Ontspanning uitademen en het rechten van de rug.

10.Zwaartekracht belangrijke liggen, zitten en vallen.

tb 65a

5-05Martha Graham: Lamentation

Loïe Fuller 1862

Bootst natuurlijke verschijnselenWapperende gewaden, fantastische vormenLicht en kleur

5-06Loïe Fuller

Ruth Denis en Ted Shawn 1879/1891

DanstheaterNiet westerse invloeden, exotisch karakter

Dalcroze & Laban 1865 / 1879

Theoretici van de expressionistische dans

Mary Wigman 1886

Psychologisch realismeTragisch, dramatisch, aards

Mary Wigman: Hexentanz

tb 39a

Mary Wigman 1886 – 1973

• Wierf breed publiek voor expressionistische

danskunst (Ausdruckstanz).

• Psychologisch realisme: vaak tragisch of

dramatisch, vol pessimisme, gekweld of

verscheurd.

• Zeer aards karakter van de bewegingen; laag,

knielen, kruipen, hurken.

• Vaak weinig muziek, alleen maar slagwerk dans

als zelfstandige kunstvorm.

Expressionistische synthese van

Jooss1901 – 1979

4: De groene tafel (fragmenten)

• Synthese tussen Ausdruckstanz en academisch ballet.

• Wil van ieder idee of gemoedsaandoening het meest essentiële in beweging uitdrukken.

• Werkt met ‘stills’: beweging tot stilstand in betekenisvolle pose.

• (panto)mime aspecten. • Bekend is ‘Der Grüne Tisch’, in 1932 aanklacht

tegen de oorlog. Voorbeeld van maatschappijkritiek.

8 a Elementen klassiek elementen modern.b Wat is het verhaal achter deze dans?c Hoe (met welke dansmiddelen) wordt dat

verhaal uitgebeeld?

tb 53a

5-08 Jooss: De groene tafel

Onderhandelen De DoodSoldaten

Partizanenmeisje De Dood maait alles neer Onderhandelen